73
1 Company LOGO Chương 7 Internet Internet Intranets Intranets Extranet Extranet

Nhập môn hệ thống thông tin - 7

Embed Size (px)

DESCRIPTION

slide bài giảng Nhập môn hệ thống thông tin của ngành Hệ thống thông tin quản lý, Khoa Kinh tế ĐHQG TPHCM.

Citation preview

Page 1: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

1

Company

LOGO Chương 7 Chương 7

InternetInternet

IntranetsIntranets

ExtranetExtranet

Page 2: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

2

Các vấn đề đề cập đến trong chương• Mô tả cách thức hoạt động của Internet, các cách đấu nối

với Internet, vai trò của nhà cung cấp (ISP).• Xác định và mô tả các dịch vụ trong Internet.• Mô tả mạng thông tin toàn cầu (WWW)• Các sử dụng trình duyệt, công cụ tìm kiếm, và các công

cụ Web khác.• Xác định người dùng Web để hỗ trợ doanh nghiệp, các lập

luận tán thành và phản đối việc mua sắm trên Web.• Sơ lược về tiến trình tạo nội dung trang Web.• Ngôn ngữ Java và tác động của nó đến thế giới phần

mềm.• sử dụng các kiểu mạng Intranet, Extranet trong tổ chức• Xác định các vấn đề gặp phải khi sử dụng mạng.

Page 3: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

3

Land’s End• Một số mặt hàng dễ bán trực tuyến hơn một số khác do

không cần sờ tận tay, bắt tận mắt trước khi mua chẳng hạn như sách, đĩa nhạc, phần mềm…Các mặt hàng điện tử, máy tính có thương hiệu mạnh cũng dễ bán trên mạng nhờ uy tín thương hiệu và nhờ khách hàng đã quen thuộc.

• Một số các mặt hàng khác như quần áo, mỹ phẩm, không thuộc loại bán được trên mạng. Khoảng 30% mặt hàng y phục bán trên mạng bị trả lại.

• Trong khi một số các công ty phải đối mặt với sự mất mát tài chính trầm trông thì Công ty Land’s End rất nổi tiếng lại thu được lợi nhuận rất cao.

Page 4: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

4

Land’s EndChủ tịch và giám đốc điều hành của Land’s End rất trung thành

với những nguyên tắc sau đây:

1- Làm tất cả những gì có thể để cho sản phẩm tốt hơn.

2- Định giá sản phẩm rõ ràng và thật thà.

3- Nhận hàng trả lại bất cứ lúc nào và vì bất cứ lý do gì.

4- Giao hàng nhanh hơn bất cứ đối thủ nào khác.

5- Điều gì tốt nhất cho khách hàng cũng tốt nhất cho tất cả chúng ta.

Land’s End đã sử dụng rộng rải công nghệ để hỗ trợ các nguyên tắc kinh doanh của mình.Sử dụng hệ thống thông tin và truyền thông để thực hiện các đơn hàng, vận chuyển, giử mức tồn kho thấp và không bán tháo hàng hoá…

Land’s End tiếp cận rất sớm với Internet, Web site Landsend.com hoạt động vào 1995 và hiện nay là trang Web bán y phục lớn nhất thế giới được đặt tại 7 nước với 6 ngôn ngữ khác nhau.

Page 5: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

5

Land’s EndLand’s End là công ty đầu tiên dùng chương trình “mẫu áo

quần ảo”, chương trình nầy chạy trên Web site của công ty, cho phép khách hàng tự tạo ra mẫu y phục 3-D bằng cách cung cấp các số đo. Sau khi mẫu ảo được tạo xong, khách hàng có thể thử để xem trước hình ảnh thực ra sao.

Land’s End cũng có chương trình trợ giúp khách hàng trực tuyến tên là “E-tailers”, sử dụng tiện ích chat kết nối khách hàng trực tiếp với người chào hàng.

Một chương trình khác có tên là “Land’s End Custom” cho phép khách hàng đặt hàng may đo. Sau khi khách hàng cung cấp số đo, phần mềm sẽ tính toán để tạo ra mẫu y phục thích hợp và cắt ráp y phục theo số đo.

Page 6: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

66

Giới thiệuGiới thiệu

Để việc truyền thông và chia sẻ thông tin nhanh hơn, Để việc truyền thông và chia sẻ thông tin nhanh hơn, doanh nghiệp kết nối nhân viên, các chi nhánh và doanh nghiệp kết nối nhân viên, các chi nhánh và các hoạt động toàn cầu vào mạng. Các công ty cũng các hoạt động toàn cầu vào mạng. Các công ty cũng dùng Internet để cung cấp sản phẩm và dịch vụ cho dùng Internet để cung cấp sản phẩm và dịch vụ cho khách hàng.khách hàng.

Internet là tập hợp của các mạng, trên đó mọi người Internet là tập hợp của các mạng, trên đó mọi người trao đổi thông tin với nhau miển phí. trao đổi thông tin với nhau miển phí.

Không ai biết được độ lớn thực sự của Internet, bởi Không ai biết được độ lớn thực sự của Internet, bởi vì đây là tập hợp của nhiều mạng máy tính nhỏ hơn, vì đây là tập hợp của nhiều mạng máy tính nhỏ hơn, và kết nối rải rác khắp nơi và kết nối rải rác khắp nơi

Page 7: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

77

Lựợc sử về InternetLựợc sử về Internet Khởi thuỷ là dự án ARPANET của bộ phận DOD (Department of Khởi thuỷ là dự án ARPANET của bộ phận DOD (Department of

Defense) thuộc bộ quốc phòng Mỹ năm 1969. Defense) thuộc bộ quốc phòng Mỹ năm 1969. ARPANET được ARPANET được tài trợ bởi ARPA ( Advanced Research Projects Agency - Cơ tài trợ bởi ARPA ( Advanced Research Projects Agency - Cơ quan quan ly các dự án nghiên cưu cao cấp), tô chưc này sau quan quan ly các dự án nghiên cưu cao cấp), tô chưc này sau này trở thành DARPA ( Defense Advanced Research Projects này trở thành DARPA ( Defense Advanced Research Projects Agency - Cơ quan quan ly các dự án nghiên cưu cao cấp Bộ Agency - Cơ quan quan ly các dự án nghiên cưu cao cấp Bộ quốc phòng Mỹ). Mang ARPANET được kết nối với các cơ sở quốc phòng Mỹ). Mang ARPANET được kết nối với các cơ sở quốc phòng, các phòng nghiên cưu của chinh phủ và các tram quốc phòng, các phòng nghiên cưu của chinh phủ và các tram của các trương đai hoc. No phát triên thành xương sống của các trương đai hoc. No phát triên thành xương sống ( backbone) của mang Internet và muc ARAPNET chinh thưc rut ( backbone) của mang Internet và muc ARAPNET chinh thưc rut lui vào năm 1990. Tuy nhiên, MILNET ( military network - mang lui vào năm 1990. Tuy nhiên, MILNET ( military network - mang quân đội) đa tách khoi ARPANET vào năm 1983. Thêm vào đo, quân đội) đa tách khoi ARPANET vào năm 1983. Thêm vào đo, ARPANET đa phát triên TCP/IP, một trong nhưng giao thưc quan ARPANET đa phát triên TCP/IP, một trong nhưng giao thưc quan trong nhất ngày nay.trong nhất ngày nay.

DARPA quan tâm tới việc kết nối nhiều mang máy tinh năm rai DARPA quan tâm tới việc kết nối nhiều mang máy tinh năm rai rác khăp nước lai với nhau. Muc tiêu của DARPA là tao ra một rác khăp nước lai với nhau. Muc tiêu của DARPA là tao ra một tập hợp giao thưc giao tiếp không độc quyền co thê tao điều tập hợp giao thưc giao tiếp không độc quyền co thê tao điều kiện thuận lợi cho việc kết nối nhiều mang máy tinh lai với nhaukiện thuận lợi cho việc kết nối nhiều mang máy tinh lai với nhau..

Page 8: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

88

Maïng NFSnetMaïng NFSnet

Trong hai thaäp kyû tieáp theo, ñeán 1986 cô quan Trong hai thaäp kyû tieáp theo, ñeán 1986 cô quan NSF (US National Science Foundation) söû duïng moâ NSF (US National Science Foundation) söû duïng moâ hình cuûa ARPAnet ñeå taïo ra maïng NSFnet, maõi hình cuûa ARPAnet ñeå taïo ra maïng NSFnet, maõi cho ñeán ngaøy nay, ñöôøng caùp chính cuûa maïng cho ñeán ngaøy nay, ñöôøng caùp chính cuûa maïng NFSnet vaãn coøn duøng vaø chöùa ñeán 12 tæ goùi NFSnet vaãn coøn duøng vaø chöùa ñeán 12 tæ goùi thoâng tin (packets of information) trong moãi thoâng tin (packets of information) trong moãi thaùng.thaùng.

Thuaät ngöõ Thuaät ngöõ ñöôøng caùp chínhñöôøng caùp chính (Backbone) laø (Backbone) laø ñöôøng caùp chính toác ñoä cao phuïc vuï cho vieäc ñöôøng caùp chính toác ñoä cao phuïc vuï cho vieäc löu thoâng treân maïng Internet. Maëc duø coù löu thoâng treân maïng Internet. Maëc duø coù haøng nghìn maïng chung vaø rieâng cuûa caùc haøng nghìn maïng chung vaø rieâng cuûa caùc quoác gia treân theá giôùi nhöng söï löu thoâng quoác gia treân theá giôùi nhöng söï löu thoâng treân maïng Internet haàu heát ñeàu dieãn ra treân treân maïng Internet haàu heát ñeàu dieãn ra treân ñöôøng caùp chính ñöôøng caùp chính

Page 9: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

99

Lựợc sử về InternetLựợc sử về Internet KhKhông giống như mạng ở các công ty có cơ sở hạ tầng ông giống như mạng ở các công ty có cơ sở hạ tầng

trung tâm, Internet chỉ nhằm mục đích nối các mạng lại trung tâm, Internet chỉ nhằm mục đích nối các mạng lại với nhau. với nhau.

Ngày nay có nhiều người, các trường đại học và các Ngày nay có nhiều người, các trường đại học và các công ty đang cố gắng làm cho Internet nhanh hơn và dễ công ty đang cố gắng làm cho Internet nhanh hơn và dễ sử dụng hơn. sử dụng hơn. Robert KahnRobert Kahn, người quản lý sự phát triển , người quản lý sự phát triển ARPANET từ những ngày đầu đang muốn đưa Internet ARPANET từ những ngày đầu đang muốn đưa Internet lên tầm cao mới. Ông đang là chủ tịch của tổ chức phi lợi lên tầm cao mới. Ông đang là chủ tịch của tổ chức phi lợi nhuận nhuận National Research InitiativesNational Research Initiatives, tổ chức nầy hướng , tổ chức nầy hướng dẫn và tài trợ cho các dự án phát triển cơ sở hạ tầng dẫn và tài trợ cho các dự án phát triển cơ sở hạ tầng thông tin quốc gia.thông tin quốc gia.

Để tăng tốc độ truy cập Internet, một nhóm các công ty Để tăng tốc độ truy cập Internet, một nhóm các công ty và trường đại học UCAID và trường đại học UCAID (University Corporation for Advanced (University Corporation for Advanced Internet Development)Internet Development) đang làm việc trên hệ Internet mới đang làm việc trên hệ Internet mới nhanh hơn gọi là Internet2 (I2) tốc độ lên đến nhanh hơn gọi là Internet2 (I2) tốc độ lên đến 2 Gbits2 Gbits hay hơnhay hơn

Page 10: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

10

Internet làm việc như thế nào

• Mạng Internet truyền dữ liệu từ một máy tính (máy chủ, host) sang máy khác. Nếu máy nhận ở trên cùng mạng nối trực tiếp với máy chủ thì thông điệp được gởi trực tiếp. Nếu máy nhận không cùng mạng với máy chủ thì máy chủ sẻ gởi tiếp thông điệp cho máy tính khác và máy nầy sẽ gởi thông điệp đi. Máy chuyển tiếp có thể được nối qua một bộ định tuyến (router). Thông thường một thông điệp được gởi qua hàng tá máy tính khác hay nhiều hơn khi được truyền từ máy nầy sang máy khác trên Internet.

• Dữ liệu truyền trên mạng nhờ vào những gói, (packets), mỗi gói chứa địa chỉ nơi đi và nơi đến, tập hợp những qui ước để truyền dữ liệu được gọi là IP (Internet protocol). IP vận hành ở mô hình mạng OSI. Một giao thức thông dụng khác là TCP (transport control protocol) TCP vận hành ở tầng chuyển tải của mô hình mạng OSI.

Tổ hợp TCP/IP được dùng trong hầu hết các ứng dụng Internet

Page 11: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

1111

Maïng NFSnetMaïng NFSnet

Ngaøy nay coù raát nhieàu Backbone Ngaøy nay coù raát nhieàu Backbone treân toaøn caàu, vaø ñöôïc vaän treân toaøn caàu, vaø ñöôïc vaän haønh bôûi caùc coâng ty vieån haønh bôûi caùc coâng ty vieån thoâng lôùn nhö : thoâng lôùn nhö :

SPRINT, MCI/WORLDCOM, AT&T… SPRINT, MCI/WORLDCOM, AT&T…

Page 12: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

12

Ñöôøng caùp chính do NSF thieát laäp vaøo 1993

Page 13: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

13

US NSF Backbone treân maïng toaøn caàu ngaøy nay

Sau naêm 1991 , maïng Internet lieân tuïc phaùt trieån , nhu caàu söû duïng thoâng tin cuûa caùc cô quan, xí nghieäp caøng ngaøy caøng ñoøi hoûi nhanh hôn, nhieàu hôn, vì vaäy neân maïng Internet phaûi coù tính ñaïi chuùng hôn.

Caùc maïng ngöng duøng Unix vaø quay sang duøng caùc heä ñieàu haønh, phaàn meàm coù giao tieáp theo kieåu ñoà hoaï, deã söû duïng nhö Windows. Ñaïi dieän cho maïng kieåu naày vaøo thôøi ñoù laø America Online, CopuServe.

Nhôø deã truy caäp, deã söû duïng neân caøng ngaøy soá löôïng ngöôøi söû duïng caøng nhieàu, soá löôïng buøng noå. maïng Internet chính thöùc ra ñôøi töø ñoù.

Page 14: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

14

Maïng toaøn caàu ngaøy nay

Page 15: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

15

Treân Internet coù nhöõng thoâng tin naøo ?

• Ngoaøi caùc vaên baûn, tö lieäu, Internet coøn chöùa :

Thö vieän veà hình aûnh, aâm thanh, phim ñaõ ñöôïc soá hoaù (digitized).

Baïn coù theå taûi xuoáng (download) caùc taøi nguyeân naày cuõng nhö caùc phaàn meàm öùng duïng (application).

Baïn cuõng coù theå gôûi vaø nhaän thö ñieän töû moät caùch nhanh choùng,

Tham gia caùc khoaù hoïc töø xa, töï ñieån tröïc tuyeán

Tham gia caùc dieãn ñaøn chung (forum) treân moïi lænh vöïc maø baïn quan taâm, thaäm chí coøn coù theå taùn gaãu (Chat),

Vaø chôi troø chôi treân maïng Internet.

Page 16: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

16

Internet làm việc như thế nào – URL, HTTP, WWW

URL (uniform resource locator) mỗi máy tính trên Internet được gán một địa chỉ, địa chỉ nầy được gọi là URL, URL được dùng để xác định máy tính nhận với các máy chủ.

http (Hypertext Transport Protocol) Giao thức truyền tải siêu văn bản, Nó cung cấp cách để trình duyệt truy xuất Web server và yêu cầu các văn bản hypermedia (văn bản có chứa đồ hoạ, âm thanh) được tạo bởi HTML (Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản). Các văn bản HTML có thể chứa các siêu kiên kết (hyperlink) đến các nơi khác nhau, có thể trong cùng một văn bản, một văn bản khác cùng một Web site hay một văn bản trên một Web site khác.

www (World Wide Web) www là một thành phần biểu thị rằng địa chỉ được kết hợp với dịch vụ World Wide Web (mạng thông tin toàn cầu).

Page 17: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

17

Caùc thuaät ngöõ duøng treân WebCaùc thuaät ngöõ duøng treân Web Server and ClientServer and Client (Maùy chuû vaø maùy khaùch)(Maùy chuû vaø maùy khaùch)

Ñaây laø loaïi maùy tính cô baûn treân maïng Ñaây laø loaïi maùy tính cô baûn treân maïng Internet. Maùy chuû laø maùy cung caáp thoâng tin, döõ Internet. Maùy chuû laø maùy cung caáp thoâng tin, döõ lieäu. Maùy khaùch laø maùy coù yeâu caàu ñöôïc lieäu. Maùy khaùch laø maùy coù yeâu caàu ñöôïc nhaän thoâng tin, döõ lieäu.nhaän thoâng tin, döõ lieäu.

Web siteWeb site (Ñòa chæ trang Web)(Ñòa chæ trang Web)

Laø taäp hôïp moät soá tö lieäu treân maïng thoâng tin Laø taäp hôïp moät soá tö lieäu treân maïng thoâng tin toaøn caàu, thöông goàm coù moät trang chuû vaø toaøn caàu, thöông goàm coù moät trang chuû vaø moät soá trang lieân keát. moät soá trang lieân keát.

Home pageHome page (Trang chuû)(Trang chuû)

Trang chuû laø trang ñaàu tieân hieån thò leân maøn Trang chuû laø trang ñaàu tieân hieån thò leân maøn hình khi ñöôïc goïi ñeán ñeå tìm thoâng tin cuûa moät hình khi ñöôïc goïi ñeán ñeå tìm thoâng tin cuûa moät toå chöc hay caù nhaân.toå chöc hay caù nhaân.

Thoâng thöôøng trang chuû laø trang bìa cuûa moät Thoâng thöôøng trang chuû laø trang bìa cuûa moät Web site. Web site.

Page 18: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

18

Caùc thuaät ngöõ duøng treân WebCaùc thuaät ngöõ duøng treân Web HyperLink HyperLink :: (Sieâu Lieân keát)(Sieâu Lieân keát) vieát taét töø chöõ “Hypertext vieát taét töø chöõ “Hypertext

Link”. Link”.

Lieân keát nhaèm cung caáp ñöôøng daãn (path) duøng ñeå Lieân keát nhaèm cung caáp ñöôøng daãn (path) duøng ñeå keát noái maùy tính cuûa baïn töø moät tö lieäu laáy treân keát noái maùy tính cuûa baïn töø moät tö lieäu laáy treân www vôùi moät phaàn khaùc cuûa tö lieäu, hay vôùi moät www vôùi moät phaàn khaùc cuûa tö lieäu, hay vôùi moät tö lieäu khaùc, hoaëc vôùi moät nguoàn taøi nguyeân tö lieäu khaùc, hoaëc vôùi moät nguoàn taøi nguyeân khaùc,khi baïn kích chuoät vaøo lieân keát thì lieân keát seõ khaùc,khi baïn kích chuoät vaøo lieân keát thì lieân keát seõ ñöa baïn ñeán moät trang Web khaùc. ñöa baïn ñeán moät trang Web khaùc.

Image mapImage map : : (aùnh xaï aûnh)(aùnh xaï aûnh) LLaø moät tính chaát coù saún trong Wide Web cho pheùp aø moät tính chaát coù saún trong Wide Web cho pheùp baïn kích chuoät taïi caùc vò trí khaùc nhau trong moät aûnh baïn kích chuoät taïi caùc vò trí khaùc nhau trong moät aûnh ñeå lieân keát vôùi moät tö lieäu khaùc.ñeå lieân keát vôùi moät tö lieäu khaùc.

FrameFrame :: (khung)(khung) LLaø moät vuøng hình chöõ nhaät ñöôïc phaân vuøng treân aø moät vuøng hình chöõ nhaät ñöôïc phaân vuøng treân maøn hình cuûa trình duyeät (Web browser) coù chöùa vaên maøn hình cuûa trình duyeät (Web browser) coù chöùa vaên baûn, lieân keát, aûnh…khi baïn kích chuoät vaøo khung seõ baûn, lieân keát, aûnh…khi baïn kích chuoät vaøo khung seõ lieân keát vôùi moät tö lieäu khaùclieân keát vôùi moät tö lieäu khaùc

Page 19: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

1919

Caùc thuaät ngöõ duøng treân WebCaùc thuaät ngöõ duøng treân Web Table Table : : (Baûng)(Baûng)

Laø moät tính naêng cuûa World Wide Web theå Laø moät tính naêng cuûa World Wide Web theå hieän vaên baûn, lieân keát, aûnh… theo hình hieän vaên baûn, lieân keát, aûnh… theo hình thöùc doøng vaø coät. Baûng coù theå co hoaëc thöùc doøng vaø coät. Baûng coù theå co hoaëc

khoâng coù khung bao quanh.khoâng coù khung bao quanh.

Caùc thuaät ngöõ treân giuùp baïn bieát caùc Caùc thuaät ngöõ treân giuùp baïn bieát caùc thaønh phaàn ôû beà maët beân ngoaøi cuûa trang thaønh phaàn ôû beà maët beân ngoaøi cuûa trang Web. Sau ñaây laø caùc thaønh phaàn thöïc söï taïo Web. Sau ñaây laø caùc thaønh phaàn thöïc söï taïo

ra phaàn ruoät cuûa trang Webra phaàn ruoät cuûa trang Web . .

Page 20: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

2020

Caùc thuaät ngöõ duøng treân WebCaùc thuaät ngöõ duøng treân Web HTMLHTML : : (Ngoân ngöõ ñaùnh daáu sieâu vaên baûn (Ngoân ngöõ ñaùnh daáu sieâu vaên baûn

- Hypertext Markup Language) - Hypertext Markup Language)

HTML laø ngoân ngöõ maõ hoaù ñöôïc duøng trong HTML laø ngoân ngöõ maõ hoaù ñöôïc duøng trong World Wide Web, ngoân ngöõ naày thoâng baùo World Wide Web, ngoân ngöõ naày thoâng baùo cho trình duyeät caùch hieån thò vaên baûn bao cho trình duyeät caùch hieån thò vaên baûn bao goàm caû ñònh daïng, hình aûnh, lieân keát vaø goàm caû ñònh daïng, hình aûnh, lieân keát vaø caùc phöông tieän khaùc ra maøn hình. Ngoân caùc phöông tieän khaùc ra maøn hình. Ngoân ngöõ HTML laø caùc neàn taûng cho taát caû caùc ngöõ HTML laø caùc neàn taûng cho taát caû caùc trang Web.trang Web.

Web MasterWeb Master : : (ngöôøi quaûn lyù trang Web)(ngöôøi quaûn lyù trang Web)

LLaø caù nhaân chòu traùch nhieäm quaûn lyù, aø caù nhaân chòu traùch nhieäm quaûn lyù, caäp nhaät noäi dung cuûa taøi lieäu World Wide caäp nhaät noäi dung cuûa taøi lieäu World Wide Web. Web.

Page 21: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

2121

Caùc thuaät ngöõ duøng treân WebCaùc thuaät ngöõ duøng treân Web Domain name Domain name :: (teân phaân nhaùnh) phaân nhaùnh coù (teân phaân nhaùnh) phaân nhaùnh coù

theå laø quoác gia (cao nhaát), coù theå laø moät toå theå laø quoác gia (cao nhaát), coù theå laø moät toå chöùc, cô quan...chöùc, cô quan...

Teân ñöôïc caáp cho baát kyø maùy tính naøo ñaêng kyù Teân ñöôïc caáp cho baát kyø maùy tính naøo ñaêng kyù vaøo World Wide Web döôùi danh nghóa laø nhaø cung vaøo World Wide Web döôùi danh nghóa laø nhaø cung caáp thoâng tin. Domain name thöôøng coù hai hoaëc caáp thoâng tin. Domain name thöôøng coù hai hoaëc nhieàu töø phaân caùch nhau bôûi daáu chaám. nhieàu töø phaân caùch nhau bôûi daáu chaám.

Ví duï : aol.com ; www.vnuhcm.edu.vn Ví duï : aol.com ; www.vnuhcm.edu.vn

URLURL : : (Uniform Resource Locator) ñoïc laø You-Are-El (ñòa (Uniform Resource Locator) ñoïc laø You-Are-El (ñòa chæ traïm) chæ traïm) laø ñòa chæ tôùi moät traïm treân Internet laø ñòa chæ tôùi moät traïm treân Internet hay laø moät maïng Intranet noäi boähay laø moät maïng Intranet noäi boä. .

URL ñöôïc duøng ñeå xaùc minh taát caû moïi tö lieäu URL ñöôïc duøng ñeå xaùc minh taát caû moïi tö lieäu World Wide Web. Ñoâi khi URL ñöôïc xem nhö laø ñòa World Wide Web. Ñoâi khi URL ñöôïc xem nhö laø ñòa chæ trang WWW. Baát kyø trang web naøo cuõng phaûi chæ trang WWW. Baát kyø trang web naøo cuõng phaûi coù ñòa chæ URL coù ñòa chæ URL

Page 22: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

2222

Caùc thuaät ngöõ duøng treân WebCaùc thuaät ngöõ duøng treân Web

Service Service type and Domain name (Complete URL)

Web http://www.server.name Gopher Gopher://gopher.server.name FTP ftp://ftp.server.name TELNET telnet://server.name E-mail mailto: [email protected]

Baûng URL Elements

Page 23: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

23

Caùc thuaät ngöõ duøng treân WebCaùc thuaät ngöõ duøng treân Web Moãi URL element keå treân laø moät heä thoáng döõ lieäu ñöôïc Moãi URL element keå treân laø moät heä thoáng döõ lieäu ñöôïc

phaùt trieån moät caùch ñoäc laäp vaø coù nhöõng chöùc naêng phaùt trieån moät caùch ñoäc laäp vaø coù nhöõng chöùc naêng rieâng bieät.rieâng bieät.

World Wide WebWorld Wide Web : : chuùng ta seõ coù moät chöông rieâng bieät chuùng ta seõ coù moät chöông rieâng bieät noùinoùi

veà World Wide Web.veà World Wide Web.

GopherGopher : : Laø moät phöông phaùp tìm kieám caùc taøi nguyeân Laø moät phöông phaùp tìm kieám caùc taøi nguyeân Internet coù cô sôû laø vaên baûn (text-based),hieän nay ñaõ Internet coù cô sôû laø vaên baûn (text-based),hieän nay ñaõ

loãi thôøi .loãi thôøi .

FTP FTP : (File Transfer Protocol), : (File Transfer Protocol), laø heä thoáng löu tröõ vaø truy laø heä thoáng löu tröõ vaø truy xuaátxuaát

caùc taäp tin döõ lieäu treân caùc heä thoáng maùy tính lôùn.caùc taäp tin döõ lieäu treân caùc heä thoáng maùy tính lôùn.

TELNETTELNET : : Laø phöông phaùp noái tröïc tieáp heä thoáng maùy Laø phöông phaùp noái tröïc tieáp heä thoáng maùy tính vaøotính vaøo

Internet.Internet.

E-mailE-mail : : Phöông tieän duøng ñeå trao ñoåi caùc thö ñieän töû .Phöông tieän duøng ñeå trao ñoåi caùc thö ñieän töû .

Page 24: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

2424

Caùc thuaät ngöõ duøng treân WebCaùc thuaät ngöõ duøng treân Web

Ngoaøi caùc heä thoáng döõ lieäu treân chuùng ta coøn coù Ngoaøi caùc heä thoáng döõ lieäu treân chuùng ta coøn coù caùc heä thoáng môùi phaùt trieån sau naày nhö :caùc heä thoáng môùi phaùt trieån sau naày nhö :

IRCIRC : (Internet Relay Chat) : (Internet Relay Chat)

Laø heä thoáng thoâng ñieäp nhoùm cho pheùp hai hoaëc Laø heä thoáng thoâng ñieäp nhoùm cho pheùp hai hoaëc nhieàu ngöôøi duøng, ôû vò trí caùch xa nhau gôûi vaø nhaän nhieàu ngöôøi duøng, ôû vò trí caùch xa nhau gôûi vaø nhaän thoâng baùo theo thôøi gian thöïc (real time), nghóa laø baïn thoâng baùo theo thôøi gian thöïc (real time), nghóa laø baïn nhaäp thoâng baùo ñeå gôûi ñi thì ngöôøi duøng ôû phía nhaäp thoâng baùo ñeå gôûi ñi thì ngöôøi duøng ôû phía maùy tính beân nhaän seõ thaáy xuaát hieän thoâng baùo maùy tính beân nhaän seõ thaáy xuaát hieän thoâng baùo ngay laäp töùc. Ñeå duøng ñöôïc heä thoáng naày,nhöõng ngay laäp töùc. Ñeå duøng ñöôïc heä thoáng naày,nhöõng ngöôøi duøng phaûi noái vaøo cuøng moät IRC Server. Caùc ngöôøi duøng phaûi noái vaøo cuøng moät IRC Server. Caùc Site IRC ñöôïc goïi laø “phoøng taùn gaãu” (Chat room).Site IRC ñöôïc goïi laø “phoøng taùn gaãu” (Chat room).

CU-SeeMeCU-SeeMe : :

Ñöôïc phaùt trieån taïi Ñaïi hoïc Cornell naêm 1992, ñaùnh Ñöôïc phaùt trieån taïi Ñaïi hoïc Cornell naêm 1992, ñaùnh daáu böôùc khôûi ñaàu cuûa coâng nghieäp veà hoäi nghò daáu böôùc khôûi ñaàu cuûa coâng nghieäp veà hoäi nghò video qua ñöôøng daây ñieän thoaïi.video qua ñöôøng daây ñieän thoaïi.

Page 25: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

2525

Caùc thuaät ngöõ duøng treân WebCaùc thuaät ngöõ duøng treân Web

Caùc coâng cuï (Terms for the Tools)Caùc coâng cuï (Terms for the Tools) BrowserBrowser : (trình duyeät) laø phaàn meàm ñaët yeâu : (trình duyeät) laø phaàn meàm ñaët yeâu

caàu, thoâng dòch vaø theå hieän tö lieäu World Wide caàu, thoâng dòch vaø theå hieän tö lieäu World Wide Web. Caùc trình duyeät thöôøng ñöôïc duøng laø Web. Caùc trình duyeät thöôøng ñöôïc duøng laø Internet Explorer, Nestcape Navigator, Lynx vaø Internet Explorer, Nestcape Navigator, Lynx vaø Mosaic.Mosaic.

ClientClient (khaùch haøng) Laø moät maùy tính, phaàn (khaùch haøng) Laø moät maùy tính, phaàn

meàm coù yeâu caàu nhaän thoâng tin töø moät maùy meàm coù yeâu caàu nhaän thoâng tin töø moät maùy tính khaùc coù chöùa tö lieäu hoaëc taäp tin world tính khaùc coù chöùa tö lieäu hoaëc taäp tin world wide web. Trình duyeät World Wide Web cuõng ñöôïc wide web. Trình duyeät World Wide Web cuõng ñöôïc xem laø moät clients.xem laø moät clients.

Hotlist, Boomark list, favorite listHotlist, Boomark list, favorite list : (Danh saùch : (Danh saùch noùng) laø moät tính naêng tuyø choïn trong haàu noùng) laø moät tính naêng tuyø choïn trong haàu heát trình duyeät Web , duøng ñeå quaûn lyù baûng heát trình duyeät Web , duøng ñeå quaûn lyù baûng lieät keâ caùc trang chuû thöôøng ñöôïc truy caäplieät keâ caùc trang chuû thöôøng ñöôïc truy caäp..

Page 26: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

26

Truy cập Internet -Truy cập qua máy chủ của mang nội bộ

Có ba cách truy cập Internet. Mỗi cách được chọn tuỳ vào khả năng và qui mô làm việc của tổ chức hay của cá nhân.

1- Truy cập qua máy chủ của mang nội bộ

Trên máy tính PC phải có cạt mạng và ODI – Giao diện liên kết dữ liệu mỡ (Open Datalink Interface) hay NDIS-Đặc tả giao diện điều khiển mạng (Network Driver Interface Specification)

ODI có thể được cài đặt trên các server hay máy trạm. Nó cho phép các máy tính nối vào mạng bằng các giao thức truyền thông khác nhau như TCP/IP, IPX, AppleTalk, hay các giao thức khác.

NDIS do Microsoft thiết kế nhằm hỗ trợ thương mại cho các nhà cung cấp NIC - cạt mạng (Network Interface Card), tương thích với nhiều giao thức mạng và hệ điều hành.

Các drivers nầy cho phép nhiều giao thức truyền khác nhau chạy trên cùng một cạt mạng.

Page 27: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

27

Truy cập Internet - 2- Kết nối qua SLIP/PPP

Khi một hệ thống TCP/IP kết nối với một hệ thống TCP/IP khác thông qua kết nối đơn điểm - điểm (modem) thì cần phải có một vài cách để truyền những gói IP qua liên kết đơn. Cơ bản, những gói IP sẽ được đặt trong các khung (frame) để đi qua các liên kết đơn nầy.

Page 28: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

28

Truy cập Internet - 2- Kết nối qua SLIP/PPP

SLIP Giao Thức Internet Đơn Tuyến (serial line Internet protocol)

PPP (Giao thức Point - to – Point).

Cả hai giao thức nầy đều làm những việc như nhau, truyền gói dữ liệu qua đường dây điện thoại, nhưng SLIP chỉ có thể mang các gói IP trong khi PPP có thể mang cả những gói giao thức khác, bao gồm cả DECnet, IPX (Internetwork Packet Exchange - Trao đổi gói Internet) và AppleTalk do nó có thêm phần nhận dạng giao thức. SLIP được thiết kế trước PPP.

Winsock (Windows socket)

Nếu hệ thống của bạn chạy Windows, thì bạn cần phải có Winsock

Windows Sockets, là một giao diện cho phép các chương trình Microsoft Windows giao tiếp cới các mạng TCP/IP.

Page 29: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

29

Truy cập Internet - 3- Kết nối qua dịch vu trực tuyến

Cách kết nối nầy cần dùng các thiết bị để kết nối với các dịch vụ thông tin trực tuyến như modem, các phần mềm truyền thông chuẩn, và một tài khoản trực tuyến.

Hiện nay ngày càng có nhiều dịch vụ trực tuyến tốc độ nhanh như DSL, vệ tinh viển thông, và cáp Internet .

Một số các nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến (ISP) tại Mỹ

AOL (America Online), Microsoft Network, Prodigi …

Một số các nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến tại Việt nam

VNPT , FPT, Viettel, Netnam…

Page 30: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

30

Truy cập Internet – Kết nối qua dịch vu trực tuyến

Page 31: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

31

Nhà cung cấp dịch vu Internet (ISP- Internet Service Providers)

ISP là công ty cung cấp truy cập Internet cho cá nhân hoặc tổ chức. Muốn sử dụng kiểu kết nối nầy, bạn cần có một tài khoản của ISP và phần mềm cho phép kết nối trực tiếp dùng TCP/IP.

Khi chọn nhà cung cấp ISP, các điều kiện cần xem xét gồm giá cả, độ tin cậy, độ bảo mật, khả năng nâng cấp, và uy tính. Trong các điều kiện nầy, độ tin cậy (reliability) là quan trọng nhất.

Một số ISP còn cung cấp truy cập băng rộng qua đường DSL hoặc vệ tinh viển thông. Và hầu hết các ISP đều thu phí thuê bao hàng tháng. Tại Mỹ giá thuê bao tháng khoảng 15 đến 30 USD cho đường truyền thường. Và 50 USD cho đường truyền băng rộng không giới hạn dịch vụ, các mức giá trên bao gồm luôn cả e-mail.

Page 32: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

32

Các dịch vu Internet – Internet Services

• E-mail và gởi thông điệp (E-mail and Instant Messaging)

Được các doanh nghiệp dùng rộng rải để gởi thư điện tử một cách nhanh chóng, có thể đính kèm vào thư điện tử âm thanh, hình ảnh (điều mà thư thường không thể làm được), bạn cũng có thể dùng e-mail để gởi thông điệp đến hàng loạt người nhận cùng lúc, khi thư điện tử đến tay người nhận, người gởi sẽ được thông báo, ngoài ra người dùng thư điện tử còn tránh được khủng bố dưới các hình thức bom thư, phát tán virus bệnh than…

Một số smiley

:-) cười :-( quạu :-D cười toe toét :-0 giận

Một số từ viết tắt

AAMOF As a matter of fact, BTW By the way

Page 33: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

33

Các dịch vu Internet – Internet Services

• Telnet Telnet là giao thức mô phỏng thiết bị đầu cuối, cho phép bạn xâm nhập vào hệ máy tính khác trên Internet để truy cập các tập tin được cho phép. Telnet đặc biệt hửu dụng khi sử dụng các cơ sở dữ liệu lớn.

• FTP (File transfer protocol) FTP là giao thức mô tả tiến trình truyền tập tin giữa máy chủ và máy tính khác nằm xa trên mạng. FTP được dùng để sao chép tập tin nằm trên máy tính khác từ máy đang dùng.

• Usenet Đây là một giao thức dùng để lưu trữ và gởi các nhóm thông điệp giữa các máy tính.Trong USENET là các nhóm tin thảo luận về mọi vấn đề cùng quan tâm. Mỗi nhóm tập trung thảo luận về một vấn đề cụ thể, như các loại xe ô tô thể thao, các loại súng ngắn, lịch sử nước Mỹ, mô hình tàu vủ trụ, các vấn đề chính trị hoặc về nhạc Jazz ...

Page 34: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

34

Các dịch vu Internet – Internet Services

• Newsgroup (nhóm tin) đây là một nhóm thảo luận về một chuyên đề duy nhất nào đó, như mô hình máy bay, các quyển sách của AynRand, nhạc của Grateful Deal v. v... Các thành viên gửi các thông báo tin cho nhóm, và những thành viên tham gia thảo luận sẽ gửi các thông báo trả lời cho tác giả, riêng biệt theo từng người, hoặc chung cho toàn nhóm.

Khi cần thông tin nào, bạn hãy gởi câu hỏi đến các nhóm tin để có được giải đáp, và để tránh hỏi lại các câu hỏi đã được giải đáp, trước khi gởi câu hỏi, bạn hãy vào mục FAQ (Frequently Asked Questions), những câu hỏi thường gặp để tìm. Và nhớ không gởi bất kỳ thông tin cá nhân nào của mình cho nhóm tin để tự bảo vệ.

Page 35: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

35

Các dịch vu Internet – Internet Services

• Chatrooms (Phòng tán gẩu)Chatroom là phương tiện giúp hai hoặc nhiều người trên khắp thế giới tham gia trò chuyện trên Internet. IRC (Internet Relay Chat) là một dạng chat dùng bàn phím để nhập thông tin thảo luận.Voice Chat thảo luận bằng cách nói chuyện, máy tính của bạn cần có micro, cạt âm thanh,loa, modem tốc độ cao, và phần mềm thích hợp.

• Internet Phone Điện thoại Internet là phương tiện giúp gọi điện thoại đi khắp nơi trên thế giới với giá rất rẽ. Các nhà quản trị mạng có thể dùng kỹ thuật VOIP (Voice-Over-IP) để định tuyến cho các cuộc gọi và fax trên mạng mà người gọi không phải mất tiền điện thoại

Page 36: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

36

Các dịch vụ Internet - Hoäi thaûo Ña phöông tieän qua maïng (Videoconferencing)

Hoäi thaûo qua maïng truyeàn cuoäc hoäi thaûo giöõa hai hay nhieàu thaønh vieân, taïi nhieàu trang web khaùc nhau, duøng maïng maùy tính ñeå chuyeån taûi döõ lieäu aâm thanh hay hình aûnh.

Ví duï nhö heä thoáng hoäi thaûo “giöõa hai ñieåm” (point to point) raát gioáng vôùi ñieän thoaïi truyeàn hình.

Page 37: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

37

Hoäi thaûo Ña phöông tieän qua maïng giuùp gì cho baïn

Hoäi thaûo Ña phöông tieän giuùp

Ñieàu haønh coâng vieäc töø xaLieân laïc thoâng tin trong gia ñình.Tö vaán Kyõ thuaät, Y hoïc.Hoïp qua maïng.

Page 38: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

38

Hoäi thaûo Ña phöông tieän - Trang bò phaàn cöùng

Maùy tính coù toác ñoä töông ñoái nhanh,

Treân maùy tính coù trang bò maùy thu hình (video camera) gaén qua coång USB (ñeå cho toác ñoä truyeàn khung aûnh nhanh hôn vaø hình aûnh coù chaát löôïng cao hôn),

Maùy vi aâm (microphone), vaø loa.

Cuoái cuøng, maùy tính cuûa baïn phaûi ñöôïc noái maïng

Page 39: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

39

Hoäi thaûo Ña phöông tieän - Trang bò phaàn meàm

Hoäi thaûo Ña phöông tieän qua maïng caàn phaûi coù moät phaàn meàm ñaëc bieät,

Phaàn meàm naày quaûn lyù vieäc truyeàn thoâng giöõa caùc maùy tính vôùi nhau, truyeàn taäp tin, hoaëc chia xeõ chöông trình öùng duïng…Moät soá caùc phaàn meàm nhö vaäy goàm Microsoft’s NetMeeting, CU-SeeMe, VDO Phone …,

Duø cho baïn duøng phaàn meàm naøo ñi nöûa thì phaàn meàm ñoù cuõng phaûi laøm vieäc toát treân camera, boä nhôù vaø heä ñieàu haønh cuûa maùy tính.

Page 40: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

40

Videoconferencing - Neùn vaø giaûi neùn treân maùy tính

Tín hieäu aâm thanh vaø hình aûnh ñöôïc neùn laïi treân maùy tính tröôùc khi gôûi ñi, vaø giaûi neùn trong maùy tính cuûa ngöôøi nhaän. Muïc ñích cuûa vieäc naày laø ñeå döõ lieäu ít choaùn choå boä nhôù hôn, vaø nhanh hôn trong luùc truyeàn.

Phaàn cöùng vaø phaàn meàm thöïc hieän coâng vieäc naày ñöôïc goïi laø codec (coder/decoder).

Khi chuaån bò thöïc hieän moät cuoäc hoäi thaûo Ña phöông tieän qua maïng, baïn caàn phaûi baûo ñaûm chaéc chaén raèng taát caû caùc maùy tính tham döï hoäi thaûo ñeàu söû duïng chung moät phöông phaùp codec

Page 41: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

41

Videoconferencing - Neùn vaø giaûi neùn treân maùy tính

Coù raát nhieàu loaïi codecs; muoán bieát treân maùy tính cuûa baïn coù hoã trôï nhöõng codec naøo, laøm nhö sau:

• Leänh Start - Control Panel - Administrative Tools .

Trong cöûa soå Administrative Tools, choïn muïc Computer management.

Trong cöûa soå Computer Management , choïn muïc Device Manager.

ÔÛ phaàn beân phaûi cöûa soå Computer Management, choïn muïc Sound, video and game controller.

Kích vaøo muïc Audio Codecs, hoaëc Video Codecs ñeå xem caùc trình neùn vaø giaûi neùn treân maùy tính vaø choïn löïa trình thích hôïp cho camera…

Page 42: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

42

Videoconferencing - Neùn vaø giaûi neùn treân maùy tính

Page 43: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

43

Videoconferencing - Chuaån bò gì tröôùc khi hoäi thaûo

1.Hoaïch ñònh tröôùc ( Planning Your Conference)- Xeáp chöông trình nghò söï (khoâng bò laïc ñeà, yù kieán ñi

vaøo troïng taâm hôn)- Vaán ñeà muùi giôø (neáu hoäi thaûo treân nhieàu nöôùc)- Vò trí Camera, Micro.

Page 44: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

44

Videoconferencing - Kyõ naêng ñaøm thoaïi

Do caùc tín hieäu nghe nhìn phaûi traõi qua giai ñoaïn neùn roài môùi gôûi ñi vaø sau ñoù laø giaûi neùn , neân tieáng noùi cuûa baïn thöôøng xuyeân bò ngaét ñoaïn;

Ñieàu naày coù nghóa laø khi ngöôøi hoäi thaûo khaùc noùi vaøi giaây sau baïn môùi nghe ñöôïc. Vì lyù do naày neân vieäc truyeàn thoâng trong buoãi hoäi thaûo thöôøng xuyeân bò giaùn ñoaïn.

Page 45: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

45

Videoconferencing - Kyõ naêng ñaøm thoaïi

Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naày, chuùng ta coù moät soá bieän phaùp

1. Khi caàn chaáp thuaän ñieàu gì, baïn neân gaät

ñaàu thay vì noùi “OK”.2. Phaûi xaùc ñònh roõ thôøi ñieåm ngöng noùi

chuyeän baèng caùch noùi “taïm bieät” chöù khoâng ñeå keùo daøi.

3. Haõy baét ñaàu noùi ñeå trình baøy yù töôûng trong moät caâu ngaén goïn vaø keát thuùc yù töôûng naày baèng lôøi keát luaän.

4. Haõy chôø vaøi giaây sau khi “ngöôøi beân kia” noùi xong roài baïn haõy noùi, ñeå chaéc chaén raèng ngöôøi naày ñaõ noùi xong (vaø baïn khoâng ngaét lôøi ngöôøi ñang noùi).

Page 46: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

46

Videoconferencing - Kyõ naêng ñaøm thoaïi

Hoäi thaûo qua maïng khoâng gioáng nhö hoäi thaûo cuøng vôùi ngöôøi khaùc trong phoøng hoïp, vaø cuõng khoâng gioáng nhö noùi chuyeän qua ñieän thoaïi, hay qua caàu truyeàn hình.

Khi coù nhieàu ngöôøi noùi ôû cuøng moät ñaàu cuoái caàn chuù yùNhöõng ngöôøi ôû cuøng moät ñaàu cuoái neân tuaàn töï noùi, vaø yù töôûng phaûi lieân tuïc, khoâng phaùt bieåu kieåu nhaõy coùc laøm cho ngöôøi ôû ñaàu cuoái kia khoâng hieãu.Neáu coù nhieàu ngöôøi ñang ôû cuøng moät ñaàu cuoái vôùi baïn, baïn khoâng neân ngaét lôøi hoï, hoaëc lôø ñi nhöõng ñieàu maø nhöõng ngöôøi ñoàng thoaïi muoán noùi theâm vaøo.Haõy noùi vôùi camera gioáng nhö ñang noùi vôùi ngöôøi khaùc ñöùng keà beân.

Page 47: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

47

Mua bán trên Web- Đấu giá trên Web

• Các mặt hàng thường được mua sắm trên Web gồm sách, thuốc men, băng đĩa… Các khách mua hàng trên Web thường có thói quen chỉ mua hàng ở một ít Web site quen thuộc, và ít khi tìm trên nhiều web site cho một món hàng.

• Bán đấu giá trên mạng là cách thông dụng để cho người bán hàng hay cung cấp dịch vụ (hoặc công ty bán hàng) tiếp xúc được với người muốn mua hàng. Mua hàng qua các trang đấu giá gặp nhiều rủi ro bởi vì không phải lúc nào trang Web đấu giá cũng kiểm soát được xuất xứ hay chất lượng của mặt hàng.

eBay là trang Web đấu giá nổi tiếng trên thế giới.

Page 48: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

48

Âm nhac, Radio, video trên Internet

Âm nhạc, radio và video là các lỉnh vực phát triển nóng trên Internet. Âm nhạc thường được tải về từ Internet dưới dạng MP3 do các công ty như Naspter hay Rocketnetwork.com, Tonos.com cung cấp.

Chúng ta cũng có thể tải về các chương trình phát thanh, hay truyền hình trên Internet. Các bác sỉ cũng dùng Internet video để hướng dẫn các ca phẩu thuật. Internet video cũng hỗ trợ rất thành công các cuộc hội thảo qua mạng.

Page 49: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

49

Hoat động công sở trên Web

Sau loạt khủng bố trung tâm thương mại ngày 11 tháng 9 tại Mỹ, các công sở đã triệt để giảm tập trung và giảm di chuyển. Ngoài việc sử dụng audio và video trong hội thảo từ xa để kết nối các nhóm làm việc, các công ty còn cho phép nhân viên của mình sử dụng viển thông để làm việc từ xa thông qua văn phòng ảo trên Web (Internet office). Internet office là một Web site có chứa các tập tin, số điện thoại, địa chỉ e-mail, lịch hẹn…Bạn có thể dùng các trình duyệt Web chuẩn để truy cập các thông tin và tập tin quan trọng ,gởi các báo cáo hay tải các báo cáo xuống máy tính PC của bạn từ bất cứ nơi nào.

Các sản phẩm hỗ trợ văn phòng Internet : Hotoffice.com, eRoom.com, Quickplace.com .

GotoMyPC.com cho phép bạn kết nối với máy tính cá nhân tại văn phòng của bạn thông qua Internet. Bạn cũng có thể in tư liệu khi ở bất cứ máy in nào trên mạng nhờ vào PrintMe Network.

Page 50: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

50

Web site ba chiều - Phần mềm miên phi và dịch vu

Web site ba chiều

Một số Web site cung cấp hình ảnh ba chiều của sản phẩm hoặc của một nơi nào đó, ví dụ như một phòng trưng bày xe hơi, hay hình ảnh ba chiều của các gian phòng trong một căn nhà.

Phần mềm miển phí và dịch vụ

Bạn có thể dùng các công cụ dò tìm trên Web để tải về các phần mềm hoặc dịch vụ miển phí. Nhưng hảy coi chừng, các phần mềm và dịch vụ loại nầy thường đi kèm với nhiều quảng cáo làm bực mình người dùng

Page 51: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

51

Mang thông tin toàn cầu (World Wide Web)

Heä thoáng thoâng tin toaøn caàu (vieát taét laø WWW) laø phaàn coù toác ñoä taêng tröôûng nhanh nhaát, vaø cuõng laø phaàn thích thuù nhaát treân Internet. Chæ moät cuù kích chuoät, baïn coù theå khôûi ñoäng caû moät kho taøng kieán thöùc, laøm moät phieâu löu kyø thuù, hoaëc ñi ñeán moät nôi maø naèm mô baïn cuõng khoâng tôùi ñöôïc vaø dó nhieân laø “phaàn lôùn mieãn phí”.

Page 52: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

5252

Lòch söû World Wide WebLòch söû World Wide Web

Vaøo naêm 1980 taïi moät ñòa ñieåm coù teân laø Vaøo naêm 1980 taïi moät ñòa ñieåm coù teân laø CERNCERN, phoøng thí nghieäm vaät lyù haït nhaân , phoøng thí nghieäm vaät lyù haït nhaân Chaâu Aâu (European Laboratory for Particle Chaâu Aâu (European Laboratory for Particle Physics) taïi Geneva, Physics) taïi Geneva, Tim Berners-LeeTim Berners-Lee hình dung ra hình dung ra vieäc trieãn khai moät heä thoáng maùy tính lieân vieäc trieãn khai moät heä thoáng maùy tính lieân thoâng nhau, cho pheùp truy caäp ñeán taát caû thoâng nhau, cho pheùp truy caäp ñeán taát caû caùc loaïi thoâng tin vaø taäp tin. Vaøo naêm caùc loaïi thoâng tin vaø taäp tin. Vaøo naêm 1989, Tim Berners-Lee ñeà xuaát heä thoáng 1989, Tim Berners-Lee ñeà xuaát heä thoáng quaûn lyù taøi lieäu coù theå xem laø khôûi ñaàu quaûn lyù taøi lieäu coù theå xem laø khôûi ñaàu cuûa cuûa WWWWWW chæ vôùi khoaûng möôi ngaøn maùy chæ vôùi khoaûng möôi ngaøn maùy tínhtínhSau ñoù moïi ngöôøi nhaän thöùc raèng moät heä Sau ñoù moïi ngöôøi nhaän thöùc raèng moät heä thoáng lieân thoâng nhö vaäy coù theå tieán thoáng lieân thoâng nhö vaäy coù theå tieán xa hôn nhieàu, nhöng sau khi cuïm töø “ World xa hôn nhieàu, nhöng sau khi cuïm töø “ World Wide Web” xuaát hieän thì nhöõng ngöôøi ñeà Wide Web” xuaát hieän thì nhöõng ngöôøi ñeà xuaát raát luoáng cuoáng khi muoán keát hôïp xuaát raát luoáng cuoáng khi muoán keát hôïp phaàn cöùng vaø kyõ thuaät trieån khai lieân thoâng phaàn cöùng vaø kyõ thuaät trieån khai lieân thoâng maïng.maïng.

Page 53: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

5353

Lòch söû World Wide WebLòch söû World Wide Web

Caùc maùy tính WWW ra ñôøi taïi CERN. Do Caùc maùy tính WWW ra ñôøi taïi CERN. Do caùc maùy tính naày deã cheá taïo vaø deã caùc maùy tính naày deã cheá taïo vaø deã söû duïng neân vieäc phaùt trieãn vaø söû söû duïng neân vieäc phaùt trieãn vaø söû duïng World Wide Web raát thuaän tieän. duïng World Wide Web raát thuaän tieän. Ñaàu tieân WWW chæ chöùa moät ít Ñaàu tieân WWW chæ chöùa moät ít maùy maùy tính chuûtính chuû (server) vaø (server) vaø maùy khaùchmaùy khaùch (client). trong vaøi naêm, khi coäng ñoàng (client). trong vaøi naêm, khi coäng ñoàng söû duïng maùy tính nhaän thöùc ñöôïc öu söû duïng maùy tính nhaän thöùc ñöôïc öu ñieåm cuûa vieäc phaùt trieãn World Wide ñieåm cuûa vieäc phaùt trieãn World Wide Web thì soá löôïng maùy tính tham gia Web thì soá löôïng maùy tính tham gia buøng noå.buøng noå.

Page 54: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

5454

World Wide Web laøm vieäc nhö theá naøoWorld Wide Web laøm vieäc nhö theá naøo

Web là hệ thống gồm các menu sử dụng mô hình Web là hệ thống gồm các menu sử dụng mô hình client/server. Web tổ chức các tài nguyên Internet trên client/server. Web tổ chức các tài nguyên Internet trên khắp thế giới thành một dãy các trang, hay các màn hình khắp thế giới thành một dãy các trang, hay các màn hình xuất hiện trên máy tính. Mỗi Web server lưu giử các liên xuất hiện trên máy tính. Mỗi Web server lưu giử các liên kết với dữ liệu trên Internet và có thể truy xuất dữ liệu kết với dữ liệu trên Internet và có thể truy xuất dữ liệu nầy. Để làm được điều nầy, bạn cần có phần cứng và kết nầy. Để làm được điều nầy, bạn cần có phần cứng và kết nối viển thông thích hợp. Nếu muốn truyền hình ảnh đồ nối viển thông thích hợp. Nếu muốn truyền hình ảnh đồ hoạ, người dùng cần kết nối qua máy chủ LAN, hoạ, người dùng cần kết nối qua máy chủ LAN, SLIP/PPP, DSL, cáp …đường điện thoại thông thường sẽ SLIP/PPP, DSL, cáp …đường điện thoại thông thường sẽ không đủ nhanh.không đủ nhanh.

Dữ liệu trên Web có thể là ký tự ASCII, tập tin word, tập Dữ liệu trên Web có thể là ký tự ASCII, tập tin word, tập tin âm thanh, hình và phim ảnh. Trang đầu tiên được gọi tin âm thanh, hình và phim ảnh. Trang đầu tiên được gọi là trang chủ là trang chủ (home page) (home page) trên mỗi trang có các siêu văn trên mỗi trang có các siêu văn bản và các siêu liên kết với các trang khác, hay âm bản và các siêu liên kết với các trang khác, hay âm thanh, hình ảnh…thanh, hình ảnh…

Page 55: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

5555

World Wide Web –World Wide Web – HTML , XML, DHTML, CSSHTML , XML, DHTML, CSS

HTMLHTML Ngôn ngử đánh dấu siêu văn bản Ngôn ngử đánh dấu siêu văn bản HTML là ngôn ngữ HTML là ngôn ngữ được dùng để tạo trang WEB. Các tập tin được tạo bằng cách được dùng để tạo trang WEB. Các tập tin được tạo bằng cách dùng văn bản bình thường với các mã địdùng văn bản bình thường với các mã định dnh dạạng ng được đưa được đưa thêm vào. thêm vào. Các thCác thẻẻ l lệệnh nh (tag)(tag) c củủa HTML giúp cho trình duya HTML giúp cho trình duyệệt bit biếết t đượđược các mã c các mã địđịnh dnh dạạng nng nầầy, ví dy, ví dụụ nh nhưư tiêu tiêu đềđề, b, bảảng, thân vng, thân văăn n bbảản… HTML cn… HTML cũũng cho bing cho biếết nt nơơi nào trên trang Web i nào trên trang Web đượđược chèn c chèn hình hình ảảnh, âm thanh…nh, âm thanh…

Ví dVí dụụ : : <H1> <H1> Tiêu Tiêu đềđề </H1> </H1> , , <H2> <H2> in đậmin đậm </H2> </H2>

Các ngôn ngữ đánh dấu mới gồm có Các ngôn ngữ đánh dấu mới gồm có

XMLXML (Extensible Markup Languuage)(Extensible Markup Languuage) ngôn ngữ đánh dấu mỡ rộng, ngôn ngữ đánh dấu mỡ rộng, được dùng cho các tư liệu Web chứa thông tin có cấu trúc.được dùng cho các tư liệu Web chứa thông tin có cấu trúc.

DHTML DHTML (( Dynamic HTML)Dynamic HTML) Ngôn ngNgôn ngữữ HTML HTML độđộng, cho phép trình ng, cho phép trình didiễễn n độđộng nng nộội dung trang Web.i dung trang Web.

CSSCSS (Cascading style sheets)(Cascading style sheets) Nâng cao kh Nâng cao khảả n năăng trình ding trình diễễn trang n trang WebWeb

Page 56: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

56

Trình duyệt – Web browser

• Trình duyệt là một chương trình ứng dụng cho phép người dùng hiển thị và tương tác với các văn bản, hình ảnh và các thông tin khác nằm trên trang Web. Văn bản và hình ảnh trên trang Web có thể chứa các siêu liên kết (Hyperlink) đến các trang Web khác nằm trên cùng hoặc khác site. Trình duyệt cho phép người dùng truy cập thông tin trên các trang Web khác một cách dễ dàng và nhanh chóng nhờ vào các siêu liên kết nầy. Trình duyệt định dạng các thông tin HTML trên trang Web để hiển thị, nên các trang Web có thể nhìn thấy khác nhau trên các trình duyệt khác nhau.

• Các trình duyệt thông dụng trên các máy tính cá nhân : Internet Explorer(1995), Mozilla Firefox, Safari, Opera, và Netscape (1996)

Page 57: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

57

Trình duyệt – Web browser

Thị trương trình duyệt năm 2007IE - 78.6%

Firefox - 15.1%

Safari - 4.5%

Opera - 0.8%

Netscape - 0.7%

Page 58: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

58

Công cu tìm kiếm trên Internet (Search Engines)

Tìm thông tin trên Web cũng gần giống như tìm thông tin trong các thư viện, nếu không nhờ vào các phiếu danh mục sẽ rất khó tìm.

Các công cụ tìm kiếm trên Web được gọi là search engine hầu hết các search engine trên Web đều miển phí như Yahoo.com và Google.com. Google.com tăng trưởng rất nhanh và được rất nhiều người sử dụng, thực hiện trên 120 triệu lượt dò tìm trong một ngày.

Thông tin trên Web rất nhiều và đa dạng và không ngừng phát triển, vì vậy thông thường ta nên dùng nhiều công cụ tìm kiếm cho một đề mục thay vì chỉ một.

Bạn có thể đăng ký từ khoá (keywork) trên công cụ tìm kiếm trên trang Web riêng của mình nhờ vào công cụ meta-search engine để các trang dò tìm khác thấy được.

Một số meta-search engine như: ixquick.com , profusion.com

Page 59: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

59

Công cu tìm kiếm làm việc như thế nào

Cỗ máy tìm kiếm cài đặt một chương trình gọi là spider hoặc Web crawler, chương trình nầy sẽ đi lên Web và tìm đem về các tài liệu Web dựa trên những thông số cho trước hoặc theo yêu cầu của người dùng. Người quản trị Web site chỉ cần yêu cầu các nơi tìm kiếm như AltaVista, Google… thực hiện việc tìm kiếm.

Công cụ tìm kiếm tạo ra bảng chỉ mục (index) từ các từ khoá để xếp thứ tự tất cả các từ trên site công cụ đang tìm kiếm.

Điển hình là công cụ tìm kiếm đọc vài trăm từ trên trang, bao gồm cả tiêu đề, tất cả các từ khoá hoặc các mô tả mà tác gỉa trang đã dùng trong cấu trúc trang.

Các từ như “and”, “the”, “by”, và “for” đều bị công cụ tìm kiếm bỏ qua.

Page 60: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

60

Công cu tìm kiếm làm việc như thế nào

Các công cụ tìm kiếm thông dụng

Altavista http://www.altavista.com

Ask Jeeves http://www.ask.com

Google http://www.google.com

HotBot http://www.hotbot.lycos.com

Infoseek http://www.infoseek.go.com

Northern Light http://www.northernlight.com

Yahoo! http://www.yahoo.com

Page 61: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

61

JAVA

Java là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng do hãng Sun Microsystems tạo ra, Java cho phép tạo ra các chương trình nhỏ gọi là applets nhúng vào các tư liệu HTML. Khi người dùng kích chuột vào liên kết tương ứng để truy xuất applet từ máy chủ Web, applet được tải xuống môi trường làm việc của máy khách để chạy.

Java giúp người viết phần mềm tạo ra các chương trình và gởi đi qua mạng Internet. Khi đến nơi, applet tự động nạp vào máy tính cá nhân của người dùng và chạy, máy tính cá nhân như vậy không cần phải cài đặt gói phần mềm.

Java có thể chạy trên bất kỳ máy tính kiểu nào, giúp cho trang web sống động hơn, thêm vào trang các hình ảnh động, cập nhật theo thời gian thực. Trang Web sử dụng được Java như vậy được gọi là Java-enable

Page 62: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

62

Công nghệ PUSH

• Công nghệ Push được dùng để gởi thông tin tự động qua Internet thay vì người dùng phải tự tìm thông qua trình duyệt. Sử dụng công nghệ Push thường được gọi là Webcasting. Bây giờ, thuật ngữ “push” được sử dụng trên Web và các nhà quảng cáo, nhà xuất bản thông tin sử dụng ky thuật nầy cung cấp thông tin tự động hóa cho người đăng ky thường được gọi là ky thuật phát rộng thông tin, hay nestcasting.

• Nói tóm lại, người dùng đặt mua các dich vụ push (như dich vụ đinh giá chứng khoán), và khi đã đăng ky, thông tin được tự động gửi tới người đăng kí dich vụ push (push client) vào những thời điểm theo chu kì nhất đinh.

• Trước khi sử dụng dich vụ, người dùng phải tải xuống các phần mềm nhận và truyền thông tin.

Page 63: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

63

Sử dung Web trong kinh doanh

Vào 1991, Hiệp hội CIX (Commercial Internet Exchange) được thiết lập nhằm cho phép doanh nghiệp kết nối vào Internet. Kể từ lúc đó, giới kinh doanh đã sử dụng Internet trong một số ứng dụng. Các ứng dụng nầy bao gồm :

Thư điện tử (electronic mail)

Danh mục điện tử (e-catalog)

Lập trang web mua bán, quảng cáo

Đặt hàng, thanh toán…

Ngày nay, Web là công cụ dùng tiếp thị, bán hàng, hỗ trợ khách hàng. Ngoài ra Web còn được dùng như là công cụ rẽ tiền cho fax, thư tín khẩn, và các kênh truyền thông khác, giúp giãm thiểu công việc giấy tờ và làm giãm chi phí giao dịch.

Page 64: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

6464

IntranetIntranet

Intranet là mạng nội bộ của một công ty được xây dựng từ Intranet là mạng nội bộ của một công ty được xây dựng từ các chuẩn và các sản phẩm của Internet và world wide các chuẩn và các sản phẩm của Internet và world wide web. Nhân viên của một tổ chức có thể dùng mạng để truy web. Nhân viên của một tổ chức có thể dùng mạng để truy cập thông tin trong tổ chức.cập thông tin trong tổ chức.

Dùng intranet có các lợi điểm như :Dùng intranet có các lợi điểm như : Nhân viên đã quen thuộc với Internet và Web, không cần Nhân viên đã quen thuộc với Internet và Web, không cần

đào tạo nhiều.đào tạo nhiều. Các công ty đã có sẳn cơ sở hạ tầng Internet và TCP/IPCác công ty đã có sẳn cơ sở hạ tầng Internet và TCP/IP Intranet không đắt tiền so với các phương tiện truyền Intranet không đắt tiền so với các phương tiện truyền

thông nội bộ khác.thông nội bộ khác. Giảm được công việc giấy tờ.Giảm được công việc giấy tờ. Giúp dễ dàng làm việc nhóm hơn Giúp dễ dàng làm việc nhóm hơn

Page 65: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

6565

ExtranetExtranet

Việc sử dụng mạng intranet phát triển nhanh chóng, vượt Việc sử dụng mạng intranet phát triển nhanh chóng, vượt qua khỏi tầm hoạt động nhóm, các công ty có nhu cầu qua khỏi tầm hoạt động nhóm, các công ty có nhu cầu cung cấp truy cập giới hạn cho các khách hàng và nhà cung cấp truy cập giới hạn cho các khách hàng và nhà cung cấp có chọn lọc. Kiểu mạng như thế được gọi là cung cấp có chọn lọc. Kiểu mạng như thế được gọi là extranet. Mạng extranet kết nối người bên ngoài với công extranet. Mạng extranet kết nối người bên ngoài với công ty. Mạng liên kết các nguồn tài nguyên có chọn lọc trên ty. Mạng liên kết các nguồn tài nguyên có chọn lọc trên mạng Intranet của công ty với các khách hàng, nhà cung mạng Intranet của công ty với các khách hàng, nhà cung cấp, hay các đối tác kinh doanh khác.cấp, hay các đối tác kinh doanh khác.

Extranet được tạo ra từ các công nghệ Web, nhưng mức Extranet được tạo ra từ các công nghệ Web, nhưng mức độ bảo mật và an toàn cho mạng, cũng như sự xác nhận độ bảo mật và an toàn cho mạng, cũng như sự xác nhận thẩm quyền trên extranet nghiêm nhặt hơn intranet.thẩm quyền trên extranet nghiêm nhặt hơn intranet.

Hiệu năng của extranet cũng phải cao hơn để đáp ứng Hiệu năng của extranet cũng phải cao hơn để đáp ứng nhanh cho các yêu cầu của khách hàng và nhà cung cấp. nhanh cho các yêu cầu của khách hàng và nhà cung cấp.

Page 66: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

66

Các vấn đề tồn tại về Net - Vấn đề quan trị (Management issues)

Mặc dù Internet là mạng khổng lồ toàn cầu nhưng lại được quản lý ở mức cục bộ; không có bộ phận trung tâm nào quản lý Internet. Mặc dù chính phủ Mỹ đã cung cấp rất nhiều tiền bạc và định hướng ban đầu cho Internet nhưng cũng không làm chủ hay quản lý được Internet.

Hiệp hội Internet (Internet Society) uỷ ban hoạt động Internet (IAB, Internet Activities Board) là các tổ chức gần nhất mà Internet có được trong nhiệm vụ điều khiển trung tâm. Các cơ quan nầy được hình thành để bồi dưỡng sự tăng trưởng, và đối phó với các vấn đề trên Internet, bao gồm cả giao thức TCP/IP.

Một số trường đại học và cơ quan nhà nước đang tìm cách kiểm soát Internet để ngăn ngừa việc đưa các thông tin nhạy cảm và tài liệu khiêu dâm lên Internet.

Page 67: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

67

Các vấn đề tồn tại về Net - Vấn đề dịch vu và tốc độ (Service and speed issues)

Vấn đề dịch vụ và tốc độ trên Internet là nhiệm vụ của việc điều hoà giao thông cho các Web sites.

Lưu lượng giao thông trên Intranet của các công ty tăng nhanh hơn Internet, và các nhà thiết kế Web site thường đánh giá không đúng khả năng tính toán và truyền thông cần phục vụ cho các yêu cầu truy cập của khách hàng.

Các Web sites ngày càng phức tạp hơn với các đoạn video và audio.

Các router dùng để gởi các gói dữ liệu lên mạng chạy quá tải có thể là các cổ chai trong giao thông.

Một số những biện pháp mỡ cổ chai hiện nay là: nâng cấp kết nối đường truyền chính (backbone link), Thiết trí các đường ống (pipe) to hơn nhanh hơn, sử dụng công nghệ truyền mới như ATM (asychronous transfer mode)…

Page 68: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

68

Các vấn đề tồn tại về Net-Vấn đề riêng tư, lừa đảo và bản quyền

Cùng với sự gia tăng sử dụng Internet các vấn đề riêng tư, lừa đảo, và an toàn trên mạng cũng ngày càng quan trọng hơn.

Sự riêng tư (Privacy)

Một số các công ty như Hallmark Cards thuê người lên phòng chat để lấy c1c thông tin quan trọng cho tiếp thị.

Một số sites sử dụng cookies để thu thập thông tin của người viếng trang Web.

Trình duyệt IE 6 của Microsoft có khả năng che chắn Web sites thùy thuộc vào chính sác riên tư của các trang nầy.

Sử dụng P3P (Platform for Privacy Preferences), IE 6 cũng có thể ngăn cản việc truyền thông tin từ máy tính của bạn đến Web sites.

Page 69: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

69

Các vấn đề tồn tại về Net-Vấn đề riêng tư, lừa đảo và bản quyền

Lừa đảo trên mạng (Fraud)

Một trong những hình thức lừa đảo là gởi các thông điệp giả giống như từ ISP yêu cầu cập nhật thông tin cá nhân để lấy thông tin như số bảo hiểm xã hội, số thẻ tín dụng...

Bảo mật dùng mật mã và tường lửa

Khi cần bảo mật trên Internet, có 2 điều cốt yếu cần nhớ:

Thứ nhất: không có gì bảo mật tuyệt đối trên Internet.

Thứ nhì: Có một số người xem việc phá vở sự bảo mật của người khác là một trò chơi. hệ thống của bạn càng được bảo mật cao thì sự thách thức đối với họ càng lớn.

Một trong những cách bảo mật dữ liệu là mã hoá (Cryptography).

Page 70: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

70

Các vấn đề tồn tại về Net - Ma hoá dư liệu (Cryptography)

Mã hoá dữ liệu cần triển khai trên cả phần cứng lẫn phần mềm. Hệ thống mã hoá là một gói phần mềm sử dụng thuật toán hoặc công thức toán cùng với khoá mã và giãi mã.

Thuật toán được tính toán với khoá và biến đổi mọi ký tự văn bản thành các mã ký tự. Chỉ ai có khoá mới giải mã được văn bản mã hoá. Nếu hệ thống mã hoá tốt, người ngoài nhìn vào văn bản sẽ chỉ thấy các ký tự ngẫu nhiên, do đó thông tin trở nên vô dụng đối với các tin tặc.

Các chuẩn mã hoá Chuẩn DES (Data Encryption Standard) do hãng IBM thiết

kế và chuẩn y bởi cơ quan an ninh quốc gia Mỹ vào 1977, đây là hệ thống mã hoá sử dụng khoá 54 bits.

Chuẩn RC5 dùng khoá 2048 bits, và RSA không giới hạn khoá (nhưng sẽ làm chậm hệ thống)

Page 71: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

71

Các vấn đề tồn tại về Net - Chư ky điện tử (digital signature)

Chữ ký điện tử là kỹ thuật được dùng để đáp ứng các nhu

cầu then chốt để xử lý các giao dịch tài chính trực tuyến.

Chữ ký điện tử gồm kỹ thuật phức tạp phối hợp với khoá

mã hoá cộng với thuật toán “làm rối” nhằm ngăn việc phục

hồi thông điệp lại như nguyên trạng. Kỹ thuật làm rối cung

cấp một cách mã hoá khác dùng nguyên tắc đổi một hệ

thống ký tự sang hệ thống ký tự khác. (ví dụ s biến thành

v, số 2 biến thành 7…). Vì vậy , mã hoá còn chống được

lừa đảo điện tử bằng cách xác nhận chữ ký điện tử

Page 72: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

72

Các vấn đề tồn tại về Net - Tương lửa

Một trong những cách thông dụng nhất ngăn người không có thẩm quyền truy cập vào thông tin của công ty là dùng tường lửa.

Tường lửa cho Internet là thiết bị nằm giữa mạng nội bộ và Internet. Mục đích của tường lửa là giới hạn truy cập vào và ra khỏi mạng nội bộ tuỳ vào chính sách của công ty.

Tường lửa có thể là một tập hợp các qui luật lọc dữ liệu được cài đặt trên máy tính router hoặc có thể cổng vào gồm một hay nhiều máy tính có cấu hình đặc biệt dùng để kiểm soát truy cập.

Tường lửa cho phép các dịch vụ được phép đi vào hệ thống như e-mail hay cho phép truy cập các trang web bên ngoài hệ thống

Page 73: Nhập môn hệ thống thông tin - 7

73

Các vấn đề tồn tại về Net – Sites trái phép

Sites trái phép có thể do công ty đối thủ hoặc nhân viên bất mản tạo ra, có địa chỉ tương tự như địa chỉ site của công ty.

Khi một khách hàng tìm kiếm thông tin về công ty thì site trái phép có thể xuất hiện trên các công cụ dò tìm.

Một vài sites trái phép chứa các thông tin phá hoại công ty hay thông tin về các vụ bê bối của ban giám đốc công ty (và không phải lúc nào cũng là thông tin thật) làm cho khách hàng không muốn giao dịch với công ty nửa.