Boletín do Equipo de Normalización e Dinamización Lingüística CEIP de Randufe Nº 31 febreiro de 2012

"¿O galego ha de seguir mantendo unha liña autó-noma na súa evolución como idioma, ou ha de pender a máis estreita similaridade co-a lingua falada, e sobre to-do escrita, de Portugal e-o Brasil. [...]. A ninguén se lle oculta que, da parte da Galiza, hai a gañar moito máis que a perder si a relación entre a unha e outra fala se avivece e sostén" Valentín Paz Andrade Escultura de Valentín Paz Andrade na praza de San Xosé de Pontevedra.

SER E ESTAR

Dous verbos fundamentais na sintaxe galega e, con todo, unha parte importante dos seus usos está con-dicionada pola sintaxe do castelán. Mais é posíbel e aconsellábel recuperarmos os usos máis propios des-tes dous verbos.

O verbo estar indica o lugar a respecto de suxeitos móbeis e a transitoriedade nos suxeitos: O libro está encol da mesa. Alberte está en Santiago. A carne está no frigorífico.

A auga do caldeiro está morna. Es serio pero estás alegre.

Por iso cando nos referimos a un suxeito inmóbil, o indicado sería usar o verbo ser, e non “estar” a imitación do castelán:

Xoán está en Nova York, onde é a sede das Nacións Unidas. Aínda que estou a traballar en Betanzos, a miña casa é na Coruña.

As Illas Cíes son na ría de Vigo.

E tamén para indicar propiedades de seu dos suxeitos, e usamos “estar” para apreciacións: O leite é branco, mais non está quente. A camisa é nova e, non obstante, está rota.

O coche é novo / O coche está novo. Elisa é linda / Elisa está linda.

Mais tamén debemos empregar o verbo ser en casos como: “É prohibido fumar” no canto de “Está prohibido fumar”, aínda que o mellor sería: “Prohíbese fumar.”

“A ONU é formada polos estados do mundo”, “Lémbrome de cando o meu avó era vivo”, “Es casado?”, e compárese con: “estás cansado?” En definitiva, debemos usar o verbo ser para indi-car a permanencia e a esencia, e co verbo estar indicamos a transitoriedade e a valorización.

(Tomado de L.C. Carballal en http://debullandoafala.blogspot.com/2012/01/ser-e-estar.html)

As torres Xemelgas eran en Nova York e as

torres Petronas son en Kuala Lumpur.

Canda os nosos avós a escola era

noutro edificio.