1

OI ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

http://portobuffalo.blogspot.com

2

3

Α. Ορισμός, Αιτίες και Παράγοντες που επηρέασαν

ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ11ος αι.-13oς αι.

«Iερές» εκστρατείες

Χριστιανοί ηγεμόνες /Πάπας

Στόχος: απελευθέρωση Παναγίου Τάφου +Αγίων Τόπων

(Συρία –Παλαιστίνη) από

Σελτζούκους (1077)

Πραγματικές αιτίες:

Απόκτηση πλούτου και νέων φέουδων από την αριστοκρατία της Δ. Ευρώπης

Βυζαντινή αυτοκρατορία+αραβοϊσλαμικός κόσμος: περίοδος παρακμής

Επιδίωξη ναυτικών ιταλικών πόλεων για κυριαρχία και έλεγχο του εμπορίου στην Ανατολική Μεσόγειο και Βυζαντινή αυτοκρατορία

Προσπάθεια Καθολικής Εκκλησίας να επικρατήσει των άλλων χριστιανικών Εκκλησιών

Παράγοντες που επηρέασαν

Φημολογία για ωμότητες Αράβων+Τούρκων # προσκυνητών

Οικονομικά προβλήματα Δύσης(υπερπληθυσμός, έλλειψη γης)

Κάλεσμα Αλεξίου Α’ για βοήθεια στους ηγεμόνες της Δύσης

4

Με βάση τις εικόνες να εξηγήσετε τον όρο

«Σταυροφόρος»

5

1096-1099

6

Πάπας Ουρβανός Β’ Σύνοδος στο Clémont-Ferrand της ΓαλλίαςΘρησκευτικός χαρακτήρας

Αποτυπώνεται στην εικόνα αυτή η πνευματικότητα και ο θρησκευτικός χαρακτήρας της 1ης σταυροφορίας;

1η Σταυροφορία1η Σταυροφορία

Για να συνεχίσετε, πατήστε το βελάκι

7

Ο πάπας Ουρβανός Β΄ εκφωνεί λόγο υπέρ της Α’ Σταυροφορίας το 1095

Πηγή : Grandes Chroniques de France, Enluminées par Jean Fouquet. Bibliothèque nationale de France, Μandragore, base iconographique du département des manuscrits, Français 6465, fol. 174.

To άγαλμα του Ουρβανού Β΄

στο Clermont - Ferrand

8

Διακρίνεται σε μια λαϊκή και σε μια φεουδαρχική σταυροφορία

Λαϊκή σταυροφορία: εξολοθρεύτηκε από Τούρκους

Ποια εικόνα συνδέεται με τη λαϊκή και ποια με την φεουδαρχική σταυροφορία;Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

1η Σταυροφορία1η Σταυροφορία

9

Για ποιους λόγους φαντάζεστε ότι η λαϊκή φεουδαρχία εξοντώθηκε εύκολα από τους Σελτζούκους Τούρκους; Παρατηρήστε προσεκτικά τις εικόνες. Μας δίνουν στοιχεία για να απαντήσετε; Γιατί;

1η Σταυροφορία1η Σταυροφορία

10

1η Σταυροφορία1η Σταυροφορία

Παρακολουθήστε τους δρόμους που ακολούθησαν οι σταυροφόροιΔείτε το χάρτη και εδώ

11

1η Σταυροφορία1η Σταυροφορία

Από τέλη 1096: οι αρχηγοί των Σταυροφόρων φθάνουν στην Κωνσταντινούπολη

Αλέξιος Α’ ζήτησε: -όρκο πίστης - παράδοση πόλεων που θα κατακτούσαν (παλιά βυζαντινά εδάφη)

-αντάλλαγμα τροφή + στρατιωτικό υλικό

Οι Σταυροφόροι έδωσαν στον Αλέξιο Α΄ τις περισσότερες περιοχές και πόλεις που πήραν όχι όμως και την Αντιόχεια. Αυτό προκάλεσε και τη σύγκρουση ανάμεσα τους.Το 1099 πήραν την Ιερουσαλήμ και ίδρυσαν λατινικά κράτη στη Συρία και την Παλαιστίνη

Η κατάληψη της Αντιόχειας (3 Ιουνίου 1098). Μικρογραφία γαλλικού χειρογράφου του 14ου αι., Moυσείο Conde, Chantilly

12

Η αναχώρηση του Godefroy de Bouillon κατά την Α΄ Σταυροφορία το 1096Πηγή : Bibliothèque nationale de France, Μandragore, base iconographique du département des Manuscrits, Cote Français 279, Folio 253.

Αρχηγοί Σταυροφόρων:

Raymond de St-Gilles Godefroy de Bouillon Bohémond de Tarente Robert Courteheuse

13

O αυτοκράτορας Αλέξιος υποδέχεται τον Godefroy de Bouillon και τους βαρώνους.

14

Ποιες ιστορικές πληροφορίες αντλούμε από το παράθεμα για την πολιτική που ακολούθησε ο Αλέξιος Α΄ για την ανάκτηση των χαμένων βυζαντινών εδαφών;

1η Σταυροφορία1η Σταυροφορία

15

Με τη βοήθεια του Αλεξίου Α΄ οι Σταυροφόροι

πέρασαν στη Μ. Ασία και νίκησαν

τους Τούρκους στο Δορύλαιο (1097)

Δορύλαιο

16

Τα λατινικά κράτη των Σταυροφόρων

Εντοπίστε και ονομάστε τα λατινικά κράτη που ίδρυσαν οι Σταυροφόροι στην Εγγύς Ανατολή

17

1147-1149

18

O St-Bernard (Bernard de Clairvaux) κηρύσσει τη 2η σταυροφορία στο

Velezay (Bourgogne) το 1146

2η Σταυροφορία 2η Σταυροφορία

-Aφορμή:

Η άλωση της Έδεσσας (1144)

-Αρχηγοί των Σταυροφόρων:

Conrad III de Hohenstaufen

Louis VII de France

Thierry d' Alsace

Etienne d' Angletterre και άλλοι...

19

2η Σταυροφορία 2η Σταυροφορία

Από πού ξεκίνησαν, από πού πέρασαν και πού κατέληξαν οι Σταυροφόροι της 2ης

σταυροφορίας;

20

2η Σταυροφορία 2η Σταυροφορία

Δεν στέφθηκε με επιτυχία

21

1189-1192

22

3η Σταυροφορία 3η Σταυροφορία

Στόχος: Η ανάκτηση των Αγίων Τόπων ( Saladin)

Αρχηγοί των Σταυροφόρων:

Fréderic Barberousse(γερμανός αυτοκράτορας)

Philippe Auguste(Βασιλιάς της Γαλλίας)

Richard Coeur de Lion (Βασιλιάς της Αγγλίας)

Ο Σαλαντίν και οι αιχμάλωτοι χριστιανοί της 3ης Σταυροφορίας

Πηγή: Guillaume de Tyr, Histoire d'Outremer. Bibliothèque nationale de France,

Mandragore, base iconographique du département des Manuscrits

, Fr 22495 fol. 215v.

Saladin I

23

3η Σταυροφορία 3η Σταυροφορία

Μελετήστε το χάρτη καθώς και το υπόμνημά του. Ποιοι ήταν οι επικεφαλής της 3ης σταυροφορίας; Από πού ξεκίνησαν,

από ποιες περιοχές πέρασαν και πού κατέληξαν;

(Η γραμμή αφορά την 4η Σταυροφορία)

24

3η Σταυροφορία 3η Σταυροφορία

Ποιες άλλες περιοχές πέρασαν στα χέρια των Σταυροφόρων της 3ης Σταυροφορίας;

Σημαντική η απώλεια της Κύπρου.

Κατάληψη νήσου από άγγλο βασιλιά Ριχάδρο Λεοντόκαρδο. Παράδοσή της στο φράγκο Γουίδο Λουιζινιάν (1192)

ΑποτελέσματαΑνάκτηση κάποιων λιμανιών των Αγίων Τόπων αλλά όχι της Ιερουσαλήμ. Επετράπη όμως στους χριστιανούς εμπόρους και στους προσκυνητές η ελεύθερη διακίνηση στην Ιερουσαλήμ.

25

1202-1204

26

Κήρυξη 4ης Σταυροφορίας: Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄

Αρχικός προορισμός: Αίγυπτος + Συρία

Παρέκκλιση πορείας:κατάληψη

Κωνσταντινούπολης

4η Σταυροφορία4η Σταυροφορία

Εnrico Dandolo

27

Ο Enrico Dandolo κηρύσσει την 4η σταυροφορία. Πίνακας του Gustave Doré (1832 –

1883)

O πάπας Ιννοκέντιος Γ΄

28

4η Σταυροφορία4η Σταυροφορία

29

Ο ρόλος της δυναστείας των Αγγέλων. Διαμάχη για την εξουσία:Αλέξιος Δ’ Άγγελος (1203-1204) βοήθεια από Σταυροφόρους

Απρίλιος 1203: Οι Σταυροφόροι αλλάζουν πορεία Κωνσταντινούπολη. Παράδοση της στον Αλέξιο Δ’ Άγγελο και τον πατέρα του Ισαάκ Β΄(1185-1195)

Αλέξιος Δ’+ Ισαάκ Β΄αθετούν τις υποσχέσεις τους.

12 Απριλίου 1204: Οι Σταυροφόροι πολιορκούν, κυριεύουν και λεηλατούν την Πόλη. Βιαιότητες.

4η Σταυροφορία4η Σταυροφορία

O στόλος των Σταυροφόρων φθάνουν στην Κωνσταντινούπολή (Βibliothèque nationale,

Παρίσι, 15ος αι.)

Για να συνεχίσετε, πατήστε το βελάκι

31

Οι Σταυροφόροι φθάνουν στην Κωνσταντινούπολη

4η Σταυροφορία4η Σταυροφορία

32

Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (1204). Mικρογραφία από γαλλικό

χειρόγραφο. 15ος αι.

33

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης

34

Tα τέσσερα άλογα του Λύσιππου στον Άγιο Μάρκο

Αφαιρέθηκε από την Κωνσταντινούπολη κατά τη λεηλασία της πρωτεύουσας το 1204.Εκκλησία του Αγίου Μάρκου. Βενετία

Το κρανίο του Αγ. Ιωάννη του Βαπτιστή, ένα από τα πολλά λείψανα που μεταφέρθηκαν από τους Σταυροφόρους το 1204

35

36

Η άλωση της Κωνσταντινού-πολης.

Jacopo Robusti Tintoretto

(1518 –1594)

Παλάτι Δόγηδων Βενετία

37

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους ΣταυροφόρουςEugène Delacroix (1798 – 1863 ). Louvre. Παρίσι.

38

Μολυβδόπουλο του Αλέξιου

Στρατηγόπουλου. Περίπου 1251-1258.

39

Α. Τα λατινικά κράτηΑ. Τα λατινικά κράτη

Λατινοκρατία: περίοδος μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης

Συνθήκη διανομής εδαφών της Ρωμανίας (1204)

Λατινικά κράτη: φεουδαρχικάαλυσιδωτή εξάρτηση

Βενετοί: Μέρος Κωνσταντινούπολης+ νησιά / λιμάνια

Αιγαίου/ Ιονίου

Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης

: κόμης της Φλάνδρας Baudouin

Δουκάτο των Αθηνών

(Καταλανοί)

Baαίλειο Θεσσαλονίκης

(θρακικά + μακεδονικά εδάφη)

Ηγεμονία της Αχαίας

( Δεσποτάτο Μυστρά)

Για να συνεχίσετε, πατήστε το βελάκι

40

Βaudouin

Η Κωνσταντινούπολη το 1204Η Κωνσταντινούπολη το 1204

Η Κωνσταντινούπολη το 1204 ( J.P.Rilev-Smith, Atlas des croisades, Paris, Editions Autrement, 1996,p.85)

41

Β. Τα ελληνικά κράτηΒ. Τα ελληνικά κράτη

Το κράτος της Τραπεζούντας

Παρατηρήστε προσεκτικά το χάρτη και διαβάστε το παράθεμα. Ποιοι παράγοντες καθιστούσαν σημαντικό το κράτος της Τραπεζούντας;

42

Β. Τα ελληνικά κράτηΒ. Τα ελληνικά κράτη

Η αυτοκρατορία της Νίκαιας

Το ισχυρότερο από τα ελληνικά κράτη

Θεόδωρος Λάσκαρης:1206 «Αυτοκράτωρ Ρωμαίων»

Ιω. ΒατάτζηςΜιχαήλ Η’ Παλαιολόγος: ανασύστησε το βυζαντινό κράτος (1261)

***Πού όφειλε, κατά τη γνώμη σας, τη δύναμή της η αυτοκρατορία της Νίκαιας;

Για να συνεχίσετε, πατήστε το βελάκι

43

Ποιοι λόγοι υπαγόρευσαν, κατά τη γνώμη σας, την απαγόρευση εισαγωγής πολυτελών ενδυμάτων στην

αυτοκρατορία της Νίκαιας; Τι επεδίωκε με την πολιτική αυτή ο Ιωάννης Βατάτζης;

44

Β. Τα ελληνικά κράτηΒ. Τα ελληνικά κράτη

Το δεσποτάτο της Ηπείρου

Μιχαήλ (Ἀγγελος) Δούκας Κομνηνός (ιδρυτής)1215: Θεόδωρος Δούκας Κομνηνός

1224: άλωση Θεσσαλονίκης Στέφθηκε στη Θεσσαλονίκη«Αυτοκράτωρ Ρωμαίων»

1230:Ηττήθηκε απόΒούλγαρο τσάρο Ιωάννη Ασάν Β΄

45

Β. Τα ελληνικά κράτηΒ. Τα ελληνικά κράτη

Το δεσποτάτο του Μυστρά

1259: Μάχη της Πελαγονίας Μάνη

Γεράκι παραχωρήθηκαν απόΜονεμβασία Φράγκους στο Μυστράς Βυζάντιο

μικρό κράτος

Δεσποτάτο του ΜυστράΕντοπίστε στο χάρτη το

Δεσποτάτο του Μυστρά

46

Γ. Οι σχέσεις Λατίνων και Ελλήνων

Γ. Οι σχέσεις Λατίνων και Ελλήνων

Μέσα από την ιστορία του παραθέματος, μπορούμε να αντιληφθούμε τις σχέσεις ανάμεσα στους

Λατίνους και τους Έλληνες. Μιλήστε γι’ αυτές.

47

Δ. Νέα ιδεολογία και ανάκτηση της Πόλης Δ. Νέα ιδεολογία και ανάκτηση της Πόλης

Διαδικασία διαμόρφωσης νεοελληνικής συνείδησηςΕλληνικά κράτη: συνένωση δυνάμεων Ελληνισμού

απόκρουση επιθέσεων Λατίνων

Από 1071 ( Ματζικέρτ) και ιδίως μετά το 1204: αρχαία ελληνική κληρονομιά + χριστιανική πίστη : συνύπαρξη στη συνείδηση του Βυζαντινού

Δημιουργία εθνικού αισθήματος

Πολιτική + στρατιωτική οργάνωση ελληνικών κρατώνΟικονομική + πολιτιστική πρόοδος

Ανάκτηση Πόλης (1261)Μιχαήλ Η΄Παλαιολόγος: 15 Αυγούστου 1261

«Αυτοκράτωρ Ρωμαίων»

48

ΠΗΓΕΣ

•http://www.myriobiblos.gr/afieromata/1204/index.html•http://fr.wikipedia.org/wiki/Quatri%C3%A8me_croisade

•http://www.herodote.net/histoire/evenement.php?jour=12040412•http://pages.usherbrooke.ca/croisades/croisade4.htm

•http://www.artflakes.com/shop/jacopo-robusti-tintoretto•http://pl.wikipedia.org/wiki/Dorylaion

•http://images.recitus.qc.ca/main.php?g2_view=dynamicalbum.UpdatesAlbum&g2_albumId=2436&g2_itemId=1933

•http://www.fhw.gr/chronos/projects/fragokratia/gr/webpages/frago.html•http://www.larousse.fr/encyclopedie/image/La_quatri%C3%A8me_

croisade/1011214http://museduc.gr/docs/Istoria/B/06_KEFALAIO_B.pdf