Öğretim tasarımı sunumu Cengiz Hakan Aydın

Öğretim Tasarımı

Temel Modeller veÖğretmenlere Yönelik Öğretim

Tasarımı Modeli

Tuesday, June 8, 2010

Temel Kavramlar

Eğitim = Kültürleme

Öğretim

YetiştirmeÖğretme

Öğrenme


Öğretim Tasarımı Nedir?Öğrenme-öğretme ilkelerinin, öğretim uygulamalarına ilişkinplanlara aktarılması

Öğretimin sistematik çözümlenmesi, tasarımlanması, geliştirilmesi,uygulanması ve değerlendirilmesi süreci

Etkili, verimli ve çekici bir öğrenme için gerekli teknolojilerin işekoşulma süreci

Öğretim ile giderilebilecek performans sorunlarının sistematikçözümlenmesi ve çözülmesi süreci

Öğrenenlerin bilgi ve becerilerinde istendik değişiklikler oluşturacaköğretim yöntemlerinin ayrıntılı açıklanmasıyla ilgilenen bilim dalı

Öğrenme kuramlarıyla eğitsel uygulamalar arsındaki bağlantıyı kuranbilim dalı


Öğretim Tasarımının Kuramsal Temelleri



Sistemler

Yaklaşımı



Sistemler

Yaklaşımı

İletişim

Kuramları



Sistemler

Yaklaşımı

İletişim

Kuramları

Öğrenme-Öğretme

Kuramları


Öğretim Tasarımının Temel Soruları



Nereye

Gidiyoruz?



Nasıl

Ulaşacağız?

Nereye

Gidiyoruz?



Nasıl

Ulaşacağız?

Nereye

Gidiyoruz?

Ulaştığımızı

Nasıl Anlayacağız?


KURAM

Öğretim Tasarımı Kuramları ve Modelleri

MODEL


KURAM


Betimleme, açıklama ve tahmin amacıyla, ele alınan olguya ilişkin sistematik görüş açısı yansıtan

kavram, tanım ve önermeler ile bunlar arasındaki ilişkilerin tasarımlanması

MODEL


KURAM


Betimleme, açıklama ve tahmin amacıyla, ele alınan olguya ilişkin sistematik görüş açısı yansıtan

kavram, tanım ve önermeler ile bunlar arasındaki ilişkilerin tasarımlanması

MODEL

İlişkinin, olgunun, sürecin ya da düşüncenin sembolik olarak gösterimi


Öğretim Tasarımı Kuramları

Ortak ÖzellikleriÖ

rnekle

r

Kaynak



“Öğrenme nasıl oluşur”dan çok “öğrenmenin kolaylaştırılması” Çoğunluk yol göstermeci, azı betimleyici Yol göstermeciler işe vuruk (pragmatik), betimleyiciler ideolojik Yol göstermeciler üstünlüğü, betimleyiciler geçerliği Daha az genellenen ve ayrıntıya inen daha yardımcı Kuramlar ürün, modeller süreç


rnekle

r

Kaynak





rnekle

r Gagné & Briggs

Öge YerleştirmeciAçımlayıcı

Algo-heuristik

Kaynak





rnekle

r Gagné & Briggs

Öge YerleştirmeciAçımlayıcı

Algo-heuristik

KaynakReigeluth, C. (1983 & 1999).

Instructional design theories and models. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.


Yaratılma Nedenleri

Öğretim Tasarımı Modelleri

Ortak Özellikleri




Süreçle ilgilenenlere ortak bir görüş açısı kazandırmak Süreci ve projeyi yönetme olanağı sağlamak Kuramların, gerçek yaşamda uygulanabilirliğini sınamak Değerlendirmeye olanak tanıyan ölçütleri ortaya koymak

Ortak Özellikleri




Süreçle ilgilenenlere ortak bir görüş açısı kazandırmak Süreci ve projeyi yönetme olanağı sağlamak Kuramların, gerçek yaşamda uygulanabilirliğini sınamak Değerlendirmeye olanak tanıyan ölçütleri ortaya koymak

Ortak Özellikleri

Gereksinimlerin çözümlenmesi Hedef ve amaçların saptanması Sınama ölçütlerinin hazırlanması Öğrenci özelliklerinin belirlenmesi

Öğretim stratejilerinin geliştirilmesi Öğretim ortamlarının seçilmesi

İçeriğin yapılandırılması Ön denemenin yapılması

Düzeltmelerin gerçekleştirilmesi Destek hizmetlerinin düzenlenmesi


Dick & Carey



Seels & Glasgow




Kemp, Morrison & Ross


Temel Öğretim Tasarımı Modeli

Neyin

ÖğrenileceğiniTanımlama

NasılÖğrenileceğini

Belirleme

Karar Verme

GereçleriÜretme

Üretme

Gerçek Yaşam

BağlamındaUygulama

Deneme

Uygun Olup Olmadığını Saptama

Düzeltme Tanıma


Öğretmenler için Öğretim Tasarımı

Öğrencilerin Çözümlenmesi




Genel Özellikleri

Yaş

Cinsiyet

Öğretim Düzeyi

İlgi Alanları

Toplumsal Nitelikleri




Genel Özellikleri

Yaş

Cinsiyet

Öğretim Düzeyi

İlgi Alanları


Özel (Eğitsel) Özellikleri

Beklentileri

Tutumları

Güdülenme Düzeyleri

Giriş Yeterlikleri




Genel Özellikleri

Yaş

Cinsiyet

Öğretim Düzeyi

İlgi Alanları


Özel (Eğitsel) Özellikleri

Beklentileri

Tutumları

Güdülenme Düzeyleri

Giriş Yeterlikleri

Öğrenme Biçimleri

Alan Bağımlı/Alan Bağımsız

Derin ya da YüzeyYaklaşımlar

Bütüncül/Ardışık(Görsel/Sözel)

Eylemci/Kuramcı/Pragmatik/Yansıtıcı

Çoklu Zeka



Öğretim Amaçlarının Belirlenmesi – Nedir?



Öğretim sırasında gerçekleştirilen etkinlikler değilÖğretim sonundaki çıktılar




Öğretim sırasında gerçekleştirilen etkinlikler değilÖğretim sonundaki çıktılar

Ders sırasında ne yapacakları değilDers sonunda hangi yeterlikleri kazanacakları




Öğretim Amaçlarının Belirlenmesi – Neden?

Yol Gösterme İletişim Sağlama

Öğretmen

Öğrenci

Diğer





İçeriğin, etkinliklerin değerlendirme araçlarının

seçimi ve geliştirilmesiİstendik çıktıları hatırlatmaÖğretmen

Öğrenci

Diğer







Çalışma stratejileri sunma Kendilerinden ne beklendiğini söylemeÖğrenci

Diğer







Çalışma stratejileri sunma Kendilerinden ne beklendiğini söylemeÖğrenci

Öğretim programının geliştirilmesi

Diğer öğretmenlere yardım

Öğrencilerin neler kazanacağını ve onlardan neler

bekleneceğini söylemeDiğer



Öğretim Amaçlarının Belirlenmesi – Özellikleri?




Öğrenen Merkezli




ÖlçülebilirÖğrenen Merkezli




Ulaşılabilir-Gerçekci





Ulaşılabilir-Gerçekci Yeterliğe Dayalı




Öğretim Amaçlarının Belirlenmesi – Nerede?

Öğretim programları

Ders kitapları

Testler

Internet

Öğretmen - Tasarımcı



Öğretim Amaçlarının Belirlenmesi – Alanları?




Bilişsel




DuyuşsalBilişsel




DuyuşsalBilişsel

Devinsel



Öğretim Amaçlarının Belirlenmesi – Türleri?




Sözel bilgiler (verbal information) - tanımlamak Öğrenciler temel kavramları (eğitim, öğretim, öğrenme, öğretme, yetiştirme) hatasız tanımlayabilecekler





Zihinsel beceriler (intellectual skills) – saptamak Öğrenciler verilen örneklere en uygun kavramı %90 hatasız saptayabilecekler






Tutumlar (attitudes) – gönüllü seçmek Öğrenciler dört yıllık öğretim sürecinde hazırladıkları tüm ödevlerde gönüllü olarak eğitime ilişkin temel kavramaları uygun biçimde kullanmayı seçecekler







Devinsel beceriler (psycho-motor skills) - göstermek Öğrenciler turnikeye doğru çıkma ve 10 denemeden en az 7’sinde basket yapma becerisi gösterebilecekler







Devinsel beceriler (psycho-motor skills) - göstermek Öğrenciler turnikeye doğru çıkma ve 10 denemeden en az 7’sinde basket yapma becerisi gösterebilecekler

Bilişsel stratejiler (cognitive strategies) – türetmek Öğrenciler verilen bir konuya ilişkin en kısa sürede uygun öğretim amacı yazabilmeye ilişkin bir strateji türetebilecekler


Öğrenme ve Öğretme


Kuramdan Uygulamaya


Kuramdan Uygulamaya

Nesnelci (Objectivist) Yapıcı (Constructivist)Görüşler


Kuramdan Uygulamaya


Davranışçı Bilişsel YapıcıYaklaşımlar


Kuramdan Uygulamaya



Koşullanma ... Bilgi işleme ... Durumlu ...

Kuramlar


Kuramdan Uygulamaya



Koşullanma ... Bilgi işleme ... Durumlu ...

Kuramlar

Dick & Carey Öğretim Olayları ... Öğrenme Çevreleri ...

Modeller


Felsefi Görüşler


Felsefi Görüşler

NesnelciTek Gerçek Vardır


Felsefi Görüşler

NesnelciTek Gerçek Vardır

YapıcıGerçek Kişiye Göre Değişir


Davranışçı Yaklaşım



Öğrenme bir davranışın tekrar oluşma olasılığındaki değişim




Öğrenme süreci öncü (uyaran) davranış (tepki) sonuç (pekiştirme)




Öğretmenin rolü davranışı oluşturacak dış etkileri düzenlemek






Öğretmenin görevi amaçları belirtmeköğrencinin davranışını ip uçları vererek yönlendirmeköğrencinin davranışı sonunda gelecek pekiştireçleri düzenlemek






Öğretmenin görevi amaçları belirtmeköğrencinin davranışını ip uçları vererek yönlendirmeköğrencinin davranışı sonunda gelecek pekiştireçleri düzenlemek

Öğrencinin görevi ipuçlarına tepkide bulunmak



Dick & Carey Modeli

1. Hedefleri belirle

2. Öğretimi (içeriği) çözümle

3. Giriş becerileri ve özelliklerini sapta

4. Amaçları yaz

5. Ölçme araçlarını geliştir

6. Öğretim stratejisini belirle

7. Ortamları seç ve geliştir

8. Ara değerlendirmeyi yap

9. Gerekli düzeltmeleri gerçekleştir

10. Son değerlendirmeyi yap


Bilişselci Yaklaşım



Öğrenme zihinde depolanan bilgi miktarındaki değişme




Öğrenme süreci dikkat çekme kodlama zihinden bilgiyi geri çağırma




Öğretmenin rolü zihinsel süreçleri destekleyen durumları (çevreleri) düzenleme






Öğretmenin görevi yeni bilgiyi düzenlemeyeni bilgiyi varolanlarla ilişkilendirmekçeşitli dikkat çekme, kodlama ve geri çağırma araçları kullanmak






Öğretmenin görevi yeni bilgiyi düzenlemeyeni bilgiyi varolanlarla ilişkilendirmekçeşitli dikkat çekme, kodlama ve geri çağırma araçları kullanmak

Öğrencinin görevi etkin biçimde bilgiyi sentezlemek



Öğretim Olayları

1. Dikkati çek

2. Amaçları ilet

3. Önbilgiyi uyandır

4. Uyarıcı materyali sun

5. Öğrenmeye klavuzluk sağla

6. Performansı ortaya çıkar

7. Performansa ilişkin geribildirim ver

8. Performansı değerlendir

9. Kalıcılığı ve tansferi güçlendir

Duyu organları ile algılama

Kontrol süreçlerinin etkinleşmesi

Önceki bilginin çalışan hafızaya çağrılması

Seçici algının uyarılması

Bilginin anlamlı kodlanması

Davranışta bulunma

Pekiştirmenin sağlanması

Geri çağırmanın denetlenmesi

Geri çağırma ipuçlarının ve stratejisinin

geliştirilmesi


Yapıcı Yaklaşım

BeyazSiyah


Yapıcı Yaklaşım

Öğrenme deneyimle yapılandırılan (oluşturulan) anlamdaki değişme

BeyazSiyah


Yapıcı Yaklaşım


Öğrenme süreci tekrarlanan grup diyalogları ve işbirliğine dayalı problem çözme

BeyazSiyah


Yapıcı Yaklaşım


Öğretmenin rolü model ve klavuz olma


BeyazSiyah


Yapıcı Yaklaşım



Öğretmenin görevi gerçekci ve anlamlı problem çözme olanağı sağlamaktakımla öğrenme etkinlikleri gerçekleştirmekortaklaşa problem çözme bağlamındaki bilgi yapılandırma sürecinde model ve kalvuz olmak


BeyazSiyah


Yapıcı Yaklaşım



Öğretmenin görevi gerçekci ve anlamlı problem çözme olanağı sağlamaktakımla öğrenme etkinlikleri gerçekleştirmekortaklaşa problem çözme bağlamındaki bilgi yapılandırma sürecinde model ve kalvuz olmak

Öğrencinin görevi bir bilim insanı gibi keşfetmek


BeyazSiyah


Yapıcı Öğrenme Çevreleri

Problemi tanıt

ilgi çekici, uyugn, katılımı kışkırtıcı

iyi yapılandırılmamış

hedef kitleye anlamlı gelen

Benzer sorunlara ilişkin örnek olayları ver

Bilgi kaynaklarını sun

Bilgi yapılandırma araçlarını – bilgisayar yazılımları gibi - sun

İletişim ve işbirliği araçlarını sun

Toplumsal/bağlamsal destek ver

BeyazSiyah


Education

Öğretim tasarımı sunumu Cengiz Hakan Aydın