Upload
dirga-januar
View
405
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Referensi : didi setiadi danFletcher, 2008editor: hanaeliyani
1. penyelenggara komunikasi tubuh terhadap lingkungannya; 2. kerja sama dengan susunan syaraf otonom selaku regulator fungsi organ tubuh.3. penyelenggara proses berfikir dan bermemori; yang kesemuanya berlangsung sepanjang kehidupan organisme.
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
STRUKTUR NEURON pada vertebrata
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Neuron , terdiri dari
Badan sel syaraf (=perikaryon) dengan nucleus dan dendrit
ada penjuluran : Axon (=Neurit) berselubung myelin dan setiap jeda ada silang Ranvier.
Badan sel
Dendrit Ranvier
axon
Komponen Neuron
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Tipe neuron: multipolar, bipolar,unipolar
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Bipolar:Badan Sel Memiliki Nucleus Dan Menjulurkan Satu Dendrit dan Satu Axon = Neurit tanpa myelin
Multipolar:Badan sel memiliki nucleus dan menjulurkan banyak dendrit dan sebuah serabut Axon yang panjangAxon diselubungi myelin dan terdapat Silang Ranvier
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
UNIPOLER
Badan sel memiliki satu penjuluran saja; namun kemudian terpecah dua menjadi dendrit dan sebuah serabut Axon yang sama panjang dan bermyeline
Axon: memiliki terminal tempat sinaps (pertemuan dengan neuron lain) dan mengeluarkan transmitter : Nor epinephrin, epinephrine atau acetylcholine
Nervus JIKA memiliki berkas axon yang diselubungi myelin, IA dapat menghantarkan rangsang lebih cepat
Ganglion adalah penggelembungan sel syaraf akibat sejumlah badan sel syaraf berkumpul membentuk SATU simpul.
Ganglion spinalis berisi perikaryon unipoler contohnya adalah Radix dorsalis nn Spinalis
Ganglion otonom berisi perikaryon multipoler yang menginervasi viscera.
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunairhanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
PEMBAGIAN SUSUNAN SYARAF
• Susunan syaraf Pusat (SSP) : otak dan medulla spinalis
• Susunan syaraf perifer: 12 pasang nervus cranialis, pada otak
36 pasang syaraf spinalis • Susunan syaraf Otonom (SSO)
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
N.opticus
N.occulomotorius N.trochlearis
N.trigeminus
N.abduscensN.facialis
N.vestibulocohlearisN.glossopharynx
N.VagusN.hipoglossus
N.Acessorius
Bulbus olfactorius
Nervus Cranial dari Otak
12 syaraf cranial
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Nama Letak reseptor Fungsi
1 Bulbus olfactorius
mucosa cavum nasi
Sensor penciuman
2 Opticus, retina Sensor penglihatan
3 Occulomotorius
m.obliqus&rectus bulbi
Motorik bola mata
m. pupilae Simpatis¶simpatis pupil
4 Trochlearis m. Obliqus bulbi
Motorik bola mata
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
5 Trigeminus•opthalmicus •maxilla • mandibulae
Otot-kulit; otot polos-mucosa pada organ cerna/respirasi depan
Sensorik&Motorik :•otot rahang (dahi, maxillae &mandibulae)•rongga mata, r. mulut & r. hidung, sinus
6 Abduscens m. Rectus bulbi
Motorik bola mata
7 Fascialis Papila pengecap
Sensorik pengecap rasa pahit
musculus Motorik otot ekspresi wajahglandula lacrimale&saliva
Parasimpatis glandula lacrimale &saliva
8 Vestibulocochlearis
Vestibulum Sensorik keseimbangan tubuh
cochlea Sensorik pendengaran
12 syaraf cranial
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
9 Glossopharyngeus
papila pengecap Sensorik pengecap rasa
lidah,pharynx,larynx Motorik bersuara, refleks menelan, muntah
glandula parotis Parasimpatis glandula parotis
10 Vagus-vagosympaticus
organ viscera padathorax &abdominal
Parasimpatis: kerja cor,pulmo,esophagus, gaster, intestine,colon,cecum
pancreas, Hepar, medulla adrenale
Parasimpatissekresi enzym/hormon
11 Assesorius Otot –kulit regio leher Sensorik &Motorik otot & kulit regio leher
12 Hypoglossus m.glossary Motorik suara, menelan
12 syaraf cranial
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
3.Tractus corticospinalis
8. Tractus vestibulospinalis7. tractus reticulospinalis
9. Tractus corticospinalis10. tract.tectospinalis,
komponen medulla spinalis (efferens
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
5. tractus spino & tectothalamicus
4. tract spinocerebellaris2. fasciculus cuneatus
6. tractus spinoolivaris;
1.Fasciculus gracilis
komponen medulla spinalis-(afferens)
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
14. cornua intermedius dg nucleus simp&psimp
13.cornua dorsalis–dg nucleus sensibel
15.cornua ventralis dg nucleus motorik
11. radix dorsal
12.radix ventralis
komponen medulla spinalis
Jalur efferens (alur biru)1. Impuls sensorik dari : panca indra/ kulit&otot bergaris-sendi/ mucosa&otot polos-visceral2.Masuk Ni. Spinalis yang terdekat diterima
neuron ganglion spinalis3.Radix dorsalis4.Masuk ke cornua dorsalis dan diterima
nucleus sensorik (berikutnya akan diARAHKAN ke nucleus motorik di
cornua ventralis atau ke nucleus syaraf otonom di cornua intermedius)
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
2
3
1
4
2. ganglion spinale;3.Radix dorsalis (unsur sensorik);
4.cornua dorsalis (dg nucleus sensorik)
1. somato-sensorik
dari perifer/visceral
Jalur sensorik (alur biru)=AFFEREN
• 5. nucleus & neuron motorik di cornus ventralis
• 6. radix ventralis7. ni.spinalis• 7a/b ramus dorsalis/ventralis ke effector
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Jalur motorik (alur merah) =EFFERENS
Jalur motorik efferens (alur merah)
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
10
5
6
7
N.spinalis
6. radix ventralis (dg axon motorik);5.cornua dorsalis
(dg neuron motorik
7. Efektor di ujung N.
Motorik
Ramus dorsalis
Ramus ventralis
Komponen nervi spinalis
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
3
2
1
5
7
9
6
4
10
12
8
11a
11a11b
Ramus dorsalis
Ramus ventralis
Ramus meningeal
Ramus communicans gricea/alba
Ganglion spinalis
Ni. spinalis
Beda simpatis dg parasimpatis
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
SIMPATIS PARASIMPATISAsal Neuron
Medulla spinalis pars thoracolumbaris
Mengikuti ni. Cranialis; dan Med. spinalis pars sacralis
Sifat Neuron
Preganglionik mencapai sinaps :pendek & bermyelin. 4 Jalur umum Spinalis-simpatis: •Radix ventralis medspinalis>•N.Spinalis>•Ramus comunicans>•trunkus simpatikus
Preganglionik mencapai sinaps panjang
dr sinaps ke Postganglionik >(efector): panjang tak brmyelin & adrenergikTransmitter terminal posgangl: Nor. EpinephrinJika pd postgl Gld. Adrenal berperan iamentransmitt Epin &Acetylcholine
dr sinaps ke postganl >(effector); pendek& cholinergic :Transmitter terminal postgangl: Acetylcholin
Letak sinaps
Jauh dari effector (organ target) rapat ke effektor
Peran Aktivitas yg butuh energi (=fly and
fight)
Operasional rutin organ visceral
Sso simpatis & parasimpatis
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
SIMPATIS PARASIMPATISPupil mata Dilatasi Konstriksi
Glandula saliva hambat salivasi meningkatkan salivasi
Bronchi relaksasi konstriksiCor pacu denyut perlambat denyut Pembuluh darah kontriksi -Pembuluh darah otot dilatasiHepar sekresi glucose -Saluran cerna/gaster-intestine
hambat peristaltik percepat peristaltik
Pankreas mengurangi sekresi Sekresi insulin/enzym
Medulla Adrenal sekresi Epinephrin-NE-Act -
Organ genetalia ejakulasi semen/kontraksi vagina
ereksi penis
Vesica urinaria relaksasi stimulasi
Beda Pengaruh Neuron simpatis dg parasimpatis terhadap Organ
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Jalur simpatis & 6 ganglionnya
Jalur simpatis & 6 ganglionnya
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
3 4
Ganglion cervicalis cranialis Ganglion
cervicalis medialis
Ganglion cervicothoracis
DIAFRAGMA
Rangkaian trunkus sympaticus (paravertebrale)
Ganglion mesenterica caudalis
Ganglion mesenterica cranialis
Ganglion renal et gonadal
Ganglion pelvic dlm plexus
1
2
prevertebrale
Jalur sistem syaraf otonom (alur hijau)
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
8
10
12.Refleks spinal
11.a. Ganglion &truncus simpaticus paravertebrale
9. radix ventralis (dg axon simp/psim
10.Ramus communicans Alba/gricea
11.b. Ganglion &truncus simpaticus prevertebrale
8.cornua intermedius(dg neuron simpatis
Ni. spinalis
1. nucleus & Neuron simpatis/
parasimp di cornua intermedius
1. Radix ventralis simpatis/psimp (=preganglionik)
2. Ni. Spinalis
3. Ramus communicans alba/griceahanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
4 Jalur utama spinalis-simpatis
Jalur otonom, : (Ikuti jalur merah kiri) impuls sensor visceral -ke radix dorsal > ganglion spinal> ikuti warna hijau kiri: 1. neuron otonom di cornua intermedius> 2.preganglionik = radix ventral-Ni.spinal-ramus communicans-masuk 3. ganglion otonom Prevertebrale >4.postganglion rapat ke 5.viscera.
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
2 3
1
4 5
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Regio Jalur Preganglionik Ganglion sympaticus
Jalur postganglionik
Organ target
1.Kepala 3 jalur spinal-simpatis > Ganglia/trunkus simp paravertebrale
Ganglioncervicalis cranialis
Gld salivaGld lacrimalm.dilatator pupilae
dan N. Vagosym Plexus N. Carotis Ext & int
A, carotis ext & int
2.Leher 3 jalur spinal-simpatis >Ganglia/trunkus simp paravertebrale (cerv-thorax)
Ganglioncervicothoracis
(stellatum)
• ni. Vertebrale• rami comunicans• ramus dors
/ventralis nn. Spinal Cerv
untuk kulit dan otot regio leher dorsal/ventralis
3.Dinding Tubuh,
kaki dan ekor
3 jalur spinal-simpatis > Ganglia/trunkus simp Paravertebrale ThLumboScral
Gangliatrunkus simpaticus
(paravertebrale)
•rami comunicans>• ramus dorsalis/ ventralis Nn. Spinal ThLumbal
untuk kulit dan otot regio tubuh dan extremitas dors/ventralis
4.Viscera Thoracis
3 jalur spinal-simpatis >Trunkus simpatikus paravertebrale
Ganglion Cervicothoracis
dan Cervicalis medialis
•Nn. Cardiosimpatis dari Ansa subclavia•N. Vagosympati
Cor, pulmo, esofagus
Jalur simpatis ke enam regio (1)
Regio Jalur Preganglionik Ganglion sympaticus
Jalur postganglionik
Organ target
5.Viscera Abdominal
3 jalur spinal-simpatis >ganglia-Trunkus simp prevertebrale)>N. SplachnicusN.Splachnicus major
Gg. celiaca• medulla
adrenal
plexus Nn Celiaca
Hepar,empedu,Lien,gaster
• Gg Ren& gonadal
Ren dan gonad
N. SplachnicusN.Splanchnicus minor
*)Ganglion mesenterica cranialis
Plexus mesenterica cranialis
Pancreas, intestine,cecum,colon
6.VisceraPelvis
3 jalur spinal-simpatis >Ganglia- Trunkus simp prevertebrale LS
n. Splanchnicus Lumbaris dan plexus mesenterica caudalis
*)Gangliamesenterica caudalis
N hypogastrica> Plexs& ggl pelvina.>ramus visceral pelvis.
vesica urin dan organ genitalia
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Jalur simpatis ke enam regio (2)
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Jalur parasimpatis & ganglionnya
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Jalur parasimpatis ke lima target (1)Neuron Ganglion
parasimpaticus Organ target
N.Occulomotorius (III)
ganglion ciliaris m.spinchter pupilae
N facialis (VII) Ganglion pterygopalatinum
Gld. Lacrimalis; nasalis
Ganglion submandibularis
Gld. Saliva Sublingualis
N. Glossopharyngeus (IX)
Ganglion oticum Gld. Parotis
parasimpatis
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
TRUNCUS PS NERVI. VII; GANGLION CILLLIARISTRUNCUS PS NERVI. VII; GANGLION CILLLIARISJalur ps, N. occulo/III: gangl cilliaris Jalur ps, N. occulo/III: gangl cilliaris
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
TRUNCUS PS NERVI. VII,CILLIARIGANGTRUNCUS PS NERVI. VII,CILLIARIGANG
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Jalur ps, N. faciale: gangl pterygopalJalur ps, N. faciale: gangl pterygopalatinaatina
ganglion oticus
Jalur ps, N. GlJalur ps, N. Gloossoophapharyngeal; ryngeal; ganglion oticusganglion oticus
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunairhanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Neuron Ganglion parasimpaticus
Organ target
N. vagosympaticus (X)
Ganglion Ni Vagosympaticus: >plexus submucosa; aorta, pembuluh darah; cardiacus; pulmo
Aorta & pembuluh darah; cor, pulmo
>plexus ventralis vagal Esophagus
>plexus dorsalis vagal>plexus celiaca>
Gaster; lien, hepar, vesica felea, pankreas
>plexus dorsalis vagal>plexus mesenterica cranialis>
Intestine, colon, cecum, rectum,
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Jalur parasimpatis ke lima target (2)
Jalur parasimpatis Jalur parasimpatis dg GANGLIONdg GANGLION
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Truncus Ni.Vagosympaticus
Ni.Vagus
Visceralthoracis
Ganglia Vagalsensorik
Ansa subclavia
esophagus Truncus N. Vagal ventrale
(Plexus celiaca)Gaster,lien,hepar,Vesica fellea& pancreas
Plexus mesenterica cranial:Intestine,colon, cecum
DIAFRAGMA
Truncus N. Vagal dorsale
Neuron Ganglion parasimpaticus
Organ target
Medulla spinalis pars sacralis
Preganglionik: radix ventralis> Ni spinalis sacralis> ramus ventralis> Plexus lumbosacralis>
Ganglion pelvis>plexus pelvis >plexus untuk organ visceral pelvis
Organ genetalia ,ren vesica urinaria
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Jalur parasimpatis ke lima target (3)
Psimpatis, dari medulla sacralis
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Reseptor
Neuron afferens
SSP Neuron efferens
Effektor
R.Viscero-visceral (rangsangan Reseptor di viscera-efektornya di viscera) Tek Darah tinggi
Sinus caroticus
N.glossophar
•nucleus solitarius•pusat vasomotorFormatio reticularis
•Psimpatis n.vagus plexus cor
•Psimpatis vasomotor
•Detak Jantung dihambat
•Pembuluh darah dilatasi
Tek Darah rendah
Sda sda Sda simpatis •Detak JantungDipacu•Pembuluh darahkonstriksi
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Tabel 5. Refleks Visceral pada Sistem syaraf otonom (SSO)
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Reflexviscerovisceral
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
n. SolitariusFormatio reticularis
Pusat vasomotor
n. glossopharynx
Sinus caroticus
a. Carotis communisn. Vagus
Ganglion vagosympaticusPlexus cardiacus
Reseptor
Neuron afferens
SSP Neuron efferens
Effektor
R. viscero-somatik (rangsangan Reseptor di visceral-efektornya di otot)Volume paru2 membesar/kecil
bronchi N.vagus •nucleus solitarius•pusat pernafasanFormatio reticularis
Neuron motorik n.spinalis>n.phrenicus & n.intercostalis
m. diafragmam. intercostalis
R. somato-visceral (rangsangan Reseptor di otot -efektornya di visceral) Refleks cahaya-pupil
Retina n.opticus colliculus Anterior (corpora quadrigemina
PsimpatisN.occulomotriusdan ganglion ciliare
M. konstriktor pupilae
Refleks kulit-pupil
Kulit pipi n.trigeminus somato-sensibel
Formatio reticularis
n.simpaticusganglionstelatum& cervicale craniale
M. dilatator pupilae
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
Tabel 5. Refleks Visceral pada Sistem syaraf otonom (SSO)
reflex viscerosomatik:jika vol paru membesar; maka udara segera di hembus keluar; diafragma relax/naik intercostal relaxjika vol paru mengecil; maka udara segera di alirkan masuk; diafragma kontraksi/ turun, intercostal
kontraksi
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
5.Refleks somato-visceral cahaya pupil
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
refleksspinalinterneuron
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair
hanaeliyanianatomiveterinerfkhunair