PETROLÜN RAFİNERİLERDE İŞLENMESİ Ham petrolün doğal haliyle yakıt olarak

kullanılması dışında başka bir amaçla kullanılması oldukça sınırlıdır.

Ham petrol kullanılmadan önce kendisini oluşturan çeşitli hidrokarbonlara ayrılır.

Petrol içerdiği değişik büyüklükte hidrokarbonlar ve bu hidrokarbonların hepsinin sahip olduğu değişik özellikleri sayesinde günlük hayatımızda pek çok üründe kullanılmaktadır.

Rafinerilerin amacı da petrolü farklı hidrokarbonlarına saflaştırmaktır.

Rafine edilmiş petrolden çok sayıda ürün elde edilmektedir ve bu ürünler genel olarak üç gruba ayrılabilir;

Petrol ürünleriin bazılarını gündelik hayatta farkl adlarla kullanmaktayız. Örneğin gaz yağı işlemden geçirilerek kuru temizlemede kullanılan leke çıkartıcılar üretilmektedir.

Rafinelerde petrol, kaynama noktalarına göre ayrımsal damıtma yöntemi ile çeşitli petrol ürünlerine ayırt edimektedir.

Ayrımsal damıtma yapılmadan önce ön damıtma yapılır.Burada istenmeyen bileşenler ham petrolden uzaklaştırılır.Daha sonra ham petrol 350-400’C sıcaklıktaki boruların içine pompalanır.

Oluşan petrol buharı borulardan geçerek ayrımsal damıtma kolonuna gönderilir.

Kolonun sıcaklığı aşağıdan yukarıya doğru azaldığından petrol buharı aşağıdan yukarı giderken soğumaya başlar.

PETROL NEDEN ÖNEMLİDİR? Sıvı bir madde olmasından dolayı petrolün

işlenmesi, kullanımı ve taşınması kömüre göre çok daha kolaydır.Örneğin yer altından petrolün çıkarılması için sadece uygun bir kuyu açılması ve bu sıvının vakumlanarak çıkartılması yeterlidir.Herhangi bir yer altı madenciliği gerektirmez. Sıvı olduğu için taşınması da devasa gemilerle veya pompalanarak borular aracılığı ie kolaylıkla yapılmaktadır.

Petrol değerli bir madde olup, ticari olarak önemli olan benzin, mazot, jet yakıtı, LPG gibi pek çok değerli hidrokarbonları içermektedir.Petrolü kaynama noktasına göre ayrımsal damıtması ile tüketimde ihtiyaç duyulan hidrokarbon ürünler elde edilebilmektedir.Petrokimya endüstrisi her gün kullanmakta olduğumuz binlerce ürünün üretimi içi petrolü kullanır.Lastik, boyalar, yapıştırıcılar, kozmetik, kumaş, halı, tarım ilaçları, plastikler vb.

Petrol ürünleri yakıldıklarında kömürden daha az kükürt ve azotlu bileşik içerdiğinden asit yağmuru gibi çevre etkisi kömüre göre daha düşük bir fosil yakıttır. Ancak tüm fosil yakıtlar gibi kullanımı çevreyi olumsuz etkilemektedir.

Petrol kaynakları dünya üzerinde eşit bir dağılımda değildir. Petrol rezervinin 102 milyar tonu (%57) Orta Doğu ülkelerinde, 16,7 milyar tonu (%9) Rusya ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerine 16,9 milyar tonu (%10) Afrika’da bulunmaktadır. Bundan dolayı petrol çıkan ülkeler ihraç ederken diğer ülkeler ithal etmek zorundadırlar. Bu durumda petrol kullanımı ülke ekonomisine bir yük olarak yansımaktadır.

Ülkemizin petrol tüketimi yıllık 28 milyon ton civarındadır. Bunun 2,4 milyon tonu kendi ülkemiz topraklarından çıkarılmakta, geri kalan büyük miktarı ise ithalat yoluyla karşılanmaktadır.

Dinlediğiniz için teşekkürler…

HAZIRLAYAN: Hatice Koç