Privacy en het onderwijs

Olaf de Groot

‘Al hetgeen mij ter kennis komt in de uitoefening van mijn beroep of in het dagelijks verkeer met mensen en dat niet behoort te worden rondverteld, zal ik geheim houden en niemand openbaren’Hippocrates, 400 v. Chr.

Privacy (Wet bescherming persoonsgegevens)

Gegeven herleidbaar tot natuurlijk persoon, stelselmatige verwerking

Persoonsgegevens worden verzameld voor een bepaald doel

Geven van onderwijs en begeleiding aan de onderwijsdeelnemer

Dus: volgen onderwijs, geven van onderwijs, afronden onderwijs,

bekostigen onderwijs, toezicht op onderwijs, etc.

Privacy (2)

De instelling bewerkt de gegevens op grondslagen uit de wet:

- Toestemming

- Overeenkomst wordt uitgevoerd

- gerechtvaardigd belang (‘het is nodig’)

- Wettelijke plicht

Leerplichtwet en kwalificatieplicht:

Kwalitatief goed onderwijs dat beschikbaar en toegankelijk is voor iedereen en

leidt tot de mogelijkheid van maatschappelijke deelname voor alle

schoolverlaters

Privacy (3)

Het verzamelen van persoonsgegevens moet in overeenstemming zijn

met het doel (bijvoorbeeld: de instelling geeft de leerlinggegevens niet

aan een uitgeverij om leerlingen reclame toe te sturen).

Het onderwijs verzamelt niet meer gegevens dan nodig zijn om het doel

te bereiken. Dit criterium heet proportionaliteit. Bijvoorbeeld: registratie

van etniciteit van leerlingen is niet relevant om goed onderwijs te

kunnen geven. (wordt vaak wel gevraagd!)

De betrokken leerling (en ouders/verzorgers) heeft recht op informatie

over de gegevensverzameling, net zoals hij recht heeft op inzage van

zijn gegevens, verzet tegen registratie en correctie van zijn gegevens.

Let ook op: bewaartermijnen, beveiliging

Dus:

1. Doel

2. Grondslag

3. Doelbinding (verwerken in overeenstemming met doel)

4. Proportioneel (dataminimalisatie), subsidiariteit

5. Rechten van de betrokkene: informatie, inzage, correctie, verzet

Privacy in het primaire proces (“het leren”)

Gebruiksvoorwaarden (contracten)

End User License Agreement (EULA):

(dus kleine lettertjes altijd lezen voor gebruik)

Weet wat je doet!

Maar ook: foto’s op de website

Secundaire proces: organiseren en verantwoorden

Secundaire processen:

Leerling Volg Systemen (LVS) en

Leerling Administratie Systemen (LAS)

Gepersonaliseerd leren en privacy?

Meer gegevens dan de standaard set persoonsgegevens zoals naam, klas, leerlingnummer, cijfers, etc.

Vaak met behulp van profielen:

“het leerlingprofiel loodst de leerling op zijn

persoonlijke route door de stof”

Lesmateriaal op maat

Adaptief materiaal: past zich aan tijdens gebruik

Alles wat we te weten komen over leergedrag, individuele voorkeuren en

aandachtspunten van leerlingen zal ons helpen hen beter onderwijs te bieden.

M. van Wetering - Kennisnet

Risico’s (volgens Phil McRae) (http://goo.gl/1gq0Rw)

• We moeten waken voor de vermarkten van data van lerenden door

de invloed van commerciële partijen op dit terrein.

• Het risico bestaat dat vooral met een beperkte blik naar leren wordt

gekeken (taal en rekenen).

• Het uitgangspunt dat leren een sociaal proces is, wordt aangetast.

• Er zijn grenzen aan de mate waarin onderwijs aan lerenden kan

worden aangepast.

• Via personalisering kunnen lerenden alleen met een beperkte

hoeveelheid bronnen in aanraking komen, terwijl juist diversiteit

belangrijk is om tunnelvisie te voorkomen.

• Hoe voorkomen we dat lerenden alleen maar nog achter een

beeldscherm zitten? Een overdaad aan beeldscherm-werk is slecht

voor de gezondheid.

Waar moet je dan op letten?

DOEL

• Data van gepersonaliseerd leren mogen worden verzameld en

gebruikt in het kader van het leerproces van de leerling om deze op

de juiste, effectieve en efficiënte wijze te (laten) begeleiden.

GRONDSLAG

• De leerling geeft uitdrukkelijke toestemming voor het verzamelen van

zijn gegevens via (een inlogvenster in) het leermateriaal,

of de toestemming is geregeld in (of wordt afgeleid uit) de

onderwijsovereenkomst, of deze manier van lesgeven is noodzakelijk

waardoor de school een gerechtvaardigd belang heeft (dat groter is

dan de privacy van de leerling)

Waar moet ik dan op letten? (2)

DOELBINDING

• De data voor gepersonaliseerd leren worden verzameld ten behoeve

van dat doel, dus het leren en de studievoortgang van de leerling.

PROPORTIONEEL EN SUBSIDIAIR

• Proportionaliteit: zijn (al) deze data echt nodig om het leren van de

leerling mogelijk te maken? Is gepersonaliseerd leren in alle gevallen

noodzakelijk? Zijn alle verzamelde en opgeslagen gegevens wel van

belang? Of volstaan anonieme gegevens?

INFORMATIE

• De leerling (of ouders/verzorgers) student moet gewezen worden op

de gegevensverzameling en (gevolgen van) gepersonaliseerd leren.

Dus…

‘Een evenwichtige balans tussen ondersteunende technologie en een

efficiënt en effectief leerproces vraagt een goede discussie over de

grenzen van data, maar ook de noodzakelijke productiviteitsverbetering

in het onderwijs.

Niet afwijzen, in discussie gaan en daarmee invloed uitoefenen!’

M. van Wetering – Kennisnet

‘Technology is just a tool. In terms of getting the kids working together

and motivating them, the teacher is the most important.’

Bill Gates

Bedankt voor uw aandacht!

Olaf de Groot - Procesbegeleider

e-mail: o.degroot@kennisnet.nl

twitter: @olafiolio

Kennisnet.nl

twitter: @kennisnet