Upload
rosa-matthys
View
1.167
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
R D A
Resource Description & Access
Rosa Matthys ,oktober 2010
“The goal is not producing a perfect catalog, but rather a useful and usable one“ (Robert Ellett)
Wat• Vervanger voor AACR2 (2005) en ISBD CE(2007-)?• Internationale catalogiseerstandaard• Set van richtlijnen voor creëren (description) én
toegankelijk maken (access) van bronnen• Alle soorten bronnen (fysiek en digitaal)
(“Bibliographic universe”)• Brede doelgroep: bibliotheken, archieven,
musea, uitgevers…• Bibliotheekcatalogus voor het web (los van
steekkaartencatalogus)
Wie
• Auteurs: Joint Steering Committee for the Development of RDA (JSC) >bibliotheekorganisaties uit VS, Canada, Engeland en Australië
• Feedback van bibliotheekorganisaties over de hele wereld
• European RDA Interest Group (EURIG)
Kader• Internet
– Webcatalogi moeten bibliotheken zichtbaar maken op het web
– Uitwisselen, linken en hergebruik van metadata is cruciaal
– Semantisch web• IFLA-publicaties
FRBR (1995), FRAD (2005), ICP (2009), FRSAD (2010)• AACR2 en ISBD
ICPStatement of International Cataloguing Principles
• Vervangen de Paris Principles uit 1961 als basis voor catalogiseerregels• Gebruiker staat centraal• Metadata moeten de gebruiker helpen om informatiebronnen te
VindenIdentificerenSelecterenVerkrijgenNavigeren
FRBR Functional Requirements of Bibliographic Records
FRBR
• Het gaat om de “inhoud” = “het werk”• Conceptueel entiteiten-relatiemodel• Drie groepen entiteiten
– Groep 1: werk-expressie-manifestatie-item– Groep 2: personen, families en corporaties– Groep 3: onderwerpen (object, evenement, plaats en
concept) + groep 1 en 2• RDA bepaalt per entiteitengroep
– wat en hoe te beschrijven – relaties
Implementatie van FRBR• Staat los van datamodel• Drie – mogelijke - implementatiemodellen
• Relationele database• Database met linking• Flat file structuur
• Model 4: FRBR op indexeerplatform• groeperen van werken volgens algoritme• expressies , manifestaties en items in verfijningsfacetten
Zoeken.bibliotheek.beWorldcat
Principes RDA
• Gebruiker staat centraal• “Take what you see” > representatieprincipe• “Accept what you get” > hergebruik van
metadata• “It’s all about relationships, relationships,
relationships”• Core en Core-if elements• Keuzes mogelijk (in relatie tot gebruiker)
Documentatie
RDA toolkit• Online
– Gratis tot 30/08/10– $ 195 (single user) $ 325 (multi-users)– Engelstalig (aangekondigde vertalingen: Frans, Duits,
Zweeds)• Printversie ($ 150)• Structuur toolkit
– Regelgeving RDA– Tools > mappings en workflows– Resources: AACR, Library of Congress Policy
Statements (LCPS),…
Wijzigingen Marc 21
• 040$$e catalogiseerstandaard RDA• 336 content type (core)• 337 media type• 338 carrier type (core)• Geen 245|h materiaalaanduiding meer
Wijzigingen regelgeving
• Representatieprincipe: neem alles letterlijk over• Interpunctie, afkortingen, fouten, symbolen,
nummeringen• Geen Latijnse afkortingen meer• Geen gebruik van rechte haken behalve voor
gegevens van buiten de publicatie• …
Auteur• Geen regel van drie • Verantwoordelijkheidsvermelding is ‘core’
element en wordt letterlijk overgenomen• Corporatie kan hoofdingang zijn (110)
RDA Open Vlacc
245|a Kindergeneeskunde |c onder redactie van prof. dr. J.L. van den Brande [en 2 anderen]
245|a Kindergeneeskunde | c red. J.L. Van den Brande … [et al.]
245|a Kindergeneeskunde|c onder redactie van prof. dr. J.L. van den Brande, H.H. van Gelderent en L.A.H. Monnens
245|a Kindergeneeskunde | c red. J.L. Van den Brande … [et al.]
Titel• Titel letterlijk overnemen: geen verbeteringen voor
monografieën = geen “[sic]” of “[i.e.]” • Zie RDA 2.2.1
RDA Open Vlacc
245 |a Teusday’s tasks246 |i Corrected title: |a Tuesday’s tasks
245|a Tuesday’s tasks599|a Titel in publicatie: Teusday’s tasks
336 content type expressie Text
Core element Spoken word
Music
Sheet music …
337 media type manifestatie Unmediated
Geen core element Audio
Computer
Projected …
338 carrier type manifestatie Volume
Core element Audio disc
Audiocassette
Videodisc …
Titel•Geen 245|h Materiaalaanduiding• Drie nieuwe velden
Letterlijk overnemen: geen afkortingen of omzettingenRDA Open Vlacc
260|a Derde herziene druk 260|a 3de herz. dr.
260|a 4e geactualiseerde druk
260|a 4de geactualiseerde dr.
260|a Version IV 260|a Version 4
Editie
Plaats van uitgave
• Plaats onbekend: “[Plaats van uitgave onbekend]” – niet “[S.l.]”
• Voeg geen informatie toe aan de gevonden plaats• Verbeter geen verzonnen of foute informatie; maak een
annotatieRDA Open Vlacc
260|a [Plaats van uitgave onbekend] |b [Uitgever onbekend] |c 1999
260|a [S.l.]|b [S.n.] |c 1999
260|a Rotterdam |b De Bezige Bij |c 2000500 |aUitgegeven in Amsterdam
260| a Amsterdam |b De Bezige Bij |c 2000(Vlacc neemt plaats van uitgave over uit index Uitgever)
Collatieveld
• Geen afkortingenRDA Open Vlacc
300|a xxiii, 554 pagina’s 300|a xxiii, 554 p.
300|a xv, 453 pagina’s, 16 ongenummerde pagina’s met platen |b illustraties
300|a xv, 453 p., [16] p. pl.|b ill.
300|a 1 audio disc 300|a 1 cd
Reeksveld
• Geen afkortingen “take what you see”
RDA Open Vlacc
440|a Dictionary of literary biography |v volume 68In bron: Volume Sixty-eight
440|aDictionary of literary biography |v. 68 In bron: Volume Sixty-eight
440|a Geographical series |v number 51In bron: NUMBER 51
440|a Geographical series |v 51In bron: NUMBER 51
Testing RDA
• http://www.loc.gov/catdir/cpso/RDAtest/rdatest.html• Wat: Impact RDA op catalogiseren, export en
webcatalogus• Doel: verzekeren dat RDA technisch, operationeel en
economisch haalbaar is• Coördinatie LOC, NLM, NAL + 20-tal Amerikaanse
instellingen (w.o. OCLC) + British Library• Test: September-december 2010• Evaluatie: jan-maart 2011• Beslissingen: april-juni 2011
RDA buiten VS
• Australië kiest voor RDA• Europa
– EURIG-JSC Seminar on RDA (Royal Library, Copenhagen, Denmark, 8th August 2010)
– http://www.slainte.org.uk/eurig/index.htm– Afwachtende houding– Zweden en Duitsland engageren zich het meest– Enthousiasme getemperd door vertaalproblemen,
implementatie in ILS, nationale gewoontes
FOBID• Opdracht: waken over Nederlandse aansluiting op
internationale standaarden• Fobid zegt JA voor RDA, geen alternatief• Besluitvorming afwachten en beïnvloeden?• Keuzes maken (landelijk ? + Vlaanderen?)• Evenwicht tussen belang uitwisseling metadata en
bedienen lokaal publiek• Invoeren van RDA moet technisch, financieel en
organisatorisch mogelijk zijn
Mogelijke volgende stappen
• Keuzes bepalen• Verschillen tussen RDA en huidige werkwijze
oplijsten• Promotie en informatie voor de sector• Vertaling RDA ?• Documentatie, voorbeeldenboek• Training• …
Vlaanderen
• 1ste informatiesessie voor vlacc-catalografen 2011
• Overleg met Fobid• Overleg met andere betrokken instellingen?• Overleg met Nationale bibliotheek?