35

Rehiyon 8 - CARAGA

Embed Size (px)

DESCRIPTION

CARAGA Region / PAnitiKAn at mAnunuLat

Citation preview

Page 1: Rehiyon 8 - CARAGA
Page 2: Rehiyon 8 - CARAGA
Page 3: Rehiyon 8 - CARAGA

Ang rehiyong ito ay binubuo ng1. Agusan del Norte2. Agusan del Sur3.Surigao del Norte4.Surigao del Sur Ito ay may kabuuang sukat na humigit kumulang sa18,847.0 kilometrong parisukat at may populasyong humigit kumulang sa 1,942,687

Page 4: Rehiyon 8 - CARAGA

Ang Agusan ay matatagpuan sa Hilagang-Silangang bahagi ng Mindanao.

Ang salitang Agusan ay nagmula sa salitang” agus”na ang ibig sabihin ay daloy ng tubig.

Page 5: Rehiyon 8 - CARAGA

Ang Agusan ay naging bahaging matandang lalawigan ng Surigao na tinatawag naButuan. Noong 1914, angButuan ay inihiwalay saSurigao at pinangalan itong Agusan at noong 1970 ay hinati sa dalawa: ang Agusan del Norte at Agusan del Sur.

Page 6: Rehiyon 8 - CARAGA

Mga Produkto

Saging

Abaka

Goma

Niyog

Mga gulay Mga Produkto

Page 7: Rehiyon 8 - CARAGA

90% ay kristiyano

6% ay muslim

Protestante naman ang iba

Page 8: Rehiyon 8 - CARAGA

May kaunlaran na rin ang Agusan sapagkat hindiproblema ang transportasyon: sasakyang panlupa,pandagat at panghimpapawid.

May teleponong nagagamit sa komunikasyon, may istasyon ng radyo na may telegrapo.

May suplay din ng kuryente sa pamamagitan ng mgaanyong tubig. (National Power Corporation)

Page 9: Rehiyon 8 - CARAGA
Page 10: Rehiyon 8 - CARAGA

• Pumapagitan sa Agusan del Norte at Agusan del Sur at nagsisilbing proteksyon ng lalawigan sa bagyo.

Page 11: Rehiyon 8 - CARAGA

AGUSAN DEL NORTE

Ito ay kapatagan na napaliligiran ng mga bundok. Ang pinakamataas na bundok ay ang Mt. Milung-milongna may taas na 2,012.Ito ay may sampung bayan at isang lungsod, ang Butuan City. Ang lupaing sakahan ng Agusan del Norte ay may kabuuang lawak na humigit kumulang na 87,137.99 ektarya na kumakatawan sa 35.6% ng lupain ng lalawigan.

Page 12: Rehiyon 8 - CARAGA

Matatagpuan sa Jabonga, 63 kms. ang layo sasyudad. Maganda ang lugar para saBathing. pamamangka at pangingisda.

Lake MainitShorelineArea

Page 13: Rehiyon 8 - CARAGA

MT.HINAY-HINAY

Matatagpuan sa Remedios T. Romualdes. May taas na2,012m. above sea level at kinikilalang pinakamataas nabundok sa Agusan del Norte. Malaking pagsubok para sa mga mountain climbers na nadiskubre ang mga hindi pa napupuntahang lugar sa kagubatan, talon at lawa. Mayaman ito sa Flora at Fauna.

Page 14: Rehiyon 8 - CARAGA

MT.MINAOSOG

• Matatagpuan sa La Fraternidad, Tubay na 39 kms. anglayo sa syudad. Katatagpuan ng mga magagandang talonat hot springs.

Page 15: Rehiyon 8 - CARAGA

Matatagpuan sa Mapaso Santiago, 40 kms. Ang layo sa syudad. Isang uri ng geothermal spring.

Page 16: Rehiyon 8 - CARAGA

Matatagpuan sa Santiago, 40 kms. ang layo sa syudad. Ang ganda ng lumalagaslas na tubig ang matatanaw mula sa ibabaw ng tulay ng Aciga

Page 17: Rehiyon 8 - CARAGA

Matatagpuan sa Caloc-an, Magallanes, 27 kms. anglayo sa syudad. Tinatayang 150 taon nang nabubuhay.Pinamumugaran ng mga alitaptap at nagsisilbing kanlungan ng mga magsasaka tuwing gabi

Page 18: Rehiyon 8 - CARAGA

Ang pinakamahabang ilog sa Butuan City atnagpapakilala sa syudad bilang“The Timber City of the South”

Page 19: Rehiyon 8 - CARAGA

Ang Agusan del Sur ay nasa hilagang bahagi ng Mindanao sa baybaying dagat.

Ito ay may sukat nahumigit kumulang sa8.996 kilometrong parisukat at populasyong di kukulangin sa 200,000.

Page 20: Rehiyon 8 - CARAGA

Ang Agusan del Sur ay binubuo ng labing-apat namunisipalidad na may 311baranggay. Ang mga bayang nasa tabi ng Agusan River na tinatawag na“river towns”tulad ng Sta. Josefa, Veruela,La Paz, Talacogon at Esperanza.

Ang bayan naman ng Sigabat, Bayugan,Prosperidad, San Luis at ibapa ay tinatawag na“highwaysTowns.”

Ang kabisera ng Agusan delSur ay Prosperidad.

Page 21: Rehiyon 8 - CARAGA

Ang pangunahing produktong lugar na ito ay mais atpalay.Bus at dyip ang paraan ngtransportasyon samantalangtelepono at telegrapo naman ang paraan ng komunikasyon.Paghahayupan a tpagtatanim ng karaniwangi kinabubuhay ng mga tao

Page 22: Rehiyon 8 - CARAGA

Iba’t-ibang wikain ng Agusan del Sur

Sa Bayugan- Bicolano, Cebuano, Ilocano, Cuguco,Maranao, Tagalog, Subanon at Hiligaynon;

Sa Banawan- Cebuano, Ilocano, Manobo, Tagalog,Lineyte-Samaranon at Hiligaynon;

Sa Rosario- Cebuano, Hiligaynon, Manobo, Tagalog,Pangasinense at bikolano;

Sa Loreto- Chavacano, Davaoeno, Ibanag, Manobo,Masbate at Bikolano

Page 23: Rehiyon 8 - CARAGA

Ang Surigao del Norte ay binubuo ng isang lungsod atdalawampu’tAnim na munisipalidad at may 410 baranggay.May kabuuang sukat nahumigit kumulang sa 2,739kilometrong parisukat nakatumbas ng 9.7% nakabuuan ng Rehiyon X atmay populasyong 471,263

Page 24: Rehiyon 8 - CARAGA

Walang tag-init sa lugar na ito.Tag-ulan sa buong taon.Malapit ito sa sentro ng bagyokaya kadalasang binabagyo itosa mga huling buwan ng taon.Dahil malapit din ito sa Philippine Deep, ang lalawiganay nakakaranas ng apat nalindol taun-taon.

Page 25: Rehiyon 8 - CARAGA

Pangingisda at pagtatanimang pangunahingikinabubuhay rito.

Batay sa ulat ito ay may pinakamalaking pyodyus ngnikel sa bansa.

Ang mga uri ng yamang-mineral dito ay ginto, pilak,cobalt, chromite, semento,silica, buhangin, uling,limestone at graba

Page 26: Rehiyon 8 - CARAGA

IBA’T IBANG WIKAIN

Alegria- Bicolano, Cebuano, Lineyte-Samaranon

Basilisa- Bicolano, Cebuano, Hiligaynon, Masbateño,Romblon at Tagalog.

Dapa- Bicolano, Cebuano, Tinggian o Itneg

Cagdiano- Bicolano, Cebuano, Hiligaynon

Del Carmen- Tagbanua, Tagalog

Sison- Cebuano, Hiligaynon

Tagana-An- Cebuano, Ivatan, Lineyte-Samaranon

Pilar- Cebuano, Lineyte-Samaranon, Kastila

San Isidro- Cebuano , Molbog, Lineyte-Samaranon

Surigao City- Cebuano, Agutayano, Batae, Banuanon,Chinese, Ilocano, Ingles, Maranao, Tagalog

Page 27: Rehiyon 8 - CARAGA

Balita sa Surigao del Norte sa pagdiriwang na tinatawag nilang Bonok-bonok Festival. Sa pagdiriwang na ito ay ipinaparada nila ang Mahal na Sto. Niño

Page 28: Rehiyon 8 - CARAGA

Mga Manobo/ Manubu rin ang mga taongnaninirahan o katutubo ng Surigao. Sila ay may sariling kultura at panitikan.

Page 29: Rehiyon 8 - CARAGA

MGA BUGTONG

Emun edtibasan, nune vasag,Ne edlamabas ne lenew.

-Sikan is luvi

If you cut into it, it’s a bowl; If you pierce it, it’s a pool.

Answer: coconut

Page 30: Rehiyon 8 - CARAGA

• Bundtud man guntaan heyan neemun Ed ahaannu neeg kiramkiram da ne enumeg kewaan ne ne egkekawe ne.

• -sikan es izung

• A mountain which can only bedimly seen, yet you can reachit with your hand.

• Answer: nose

Page 31: Rehiyon 8 - CARAGA

SALAWIKAIN/KASABIHAN

MANOBO:Ke etew ne kena edlilingey de impuun din kena ebpekuuna diya te edtamanan din.FILIPINO:Ang hindi lumingon sa pinanggalingan ay di makakarating sa paroonan.

Page 32: Rehiyon 8 - CARAGA

Anoy man tu karabaw na upat tu kubong di paka hidjas.

Kung ang kalabaw ay may apat na paa’y nagkakamali pa,paano na ang tao.

Page 33: Rehiyon 8 - CARAGA

Nagbuhat sa pangkat ng mga lalaking may asawa na. Sumamasilang magsayaw ng Inamo upang ipagdiwang ang kanilanggawain hanggang sa huli ng kanilang buhay

Page 34: Rehiyon 8 - CARAGA

Kilala bilang isang katutubong sayaw. Nang lumaon, ito ay nabago at naging artistic at naging bahagi ng Bayanihan DanceTroupe

Page 35: Rehiyon 8 - CARAGA

MGA KILALANG AWITINGinagamit bilang ritwal ang awitin ng mga Manobo.Ilan sa mga kilalang awitin ay mga sumusunod:1.Owaging/ Uwahingen- isang mahalagang awiting pang–epiko .2.Mandata- awit ng pag-ibig3.Delinday- awit ng hanapbuhay, pakikidigma,pagpapatulog, pagtatanim at pag-aani.4.Nalit- isang uri ng awiting nakauugnay sa buhay 5.Dingsing- awit sa patay