1. 1. EDEB METNLER NESRE DAYALI METNLER ROMAN OLAYA DAYALI (KURMACA) METNLER
2. 2. Genellikle insanlarn servenlerini, i dnyalarn, toplumsal bir olay ya da olguyu, insan ilikilerini ve deiik insanlk durumlarn yanstmay amalayan dzyaz trne roman denir. Roman terimi, Roma mparatorluu iindeki halklarn kulland bozulmu Latinceye verilen addr. Bu bozuk Latince ile yazlan ilk destan ve halk yklerine roman denmitir. Bu terim, sonradan belli bir trn ad olmutur. Ksaca yaanm ya da yaanabilir olaylar, yer, zaman, evre ve insan unsurlarna dayanarak, geni bir bak asyla anlatan yaz trne ROMAN diyoruz. Roman
3. 3. ROMANIN ZELLKLER 1. Olaylar yer, zaman ve ahs kadrosu btnl ve uyumu iinde anlatr. 2. Konusu insan ve dnyadr. 3. Gerek yaam yanstmaya alr. 4. Okuyucuyu ekebilecek nitelikte merak unsurlar ierir. 5. Olay ve kiileri ayrntl anlatma, tahlil ve tasvirlere ok yer verme, bir ana olay etrafnda bir ok kk olaya yer verme bakmndan hikye trnden ayrlr
4. 4. Fikrimin nce Gl video
5. 5. Roman drt temel eden oluur. Romann kurgusunu oluturan drt temel unsur yer, zaman, olaylar zinciri ve ahs kadrosu dur. Baz romanlarda bunlara fikir unsuru da eklenir. Romann eleriRomann eleri
6. 6. ahs KadrosuAHIS KADROSU 1. Kii (kahramanlar) Romanlarn ounda geni bir ahs kadrosu vardr. Romanda bakarakter ve yardmc karakterler bulunur. Romanda ahslar ayrntl olarak tantlr. Roman kahramannn yaam, geni bir zaman erevesi iinde batan sona anlatlr. Roman kiileri tip ve karakter olarak karmza kar.
7. 7. Tip:a. Tip Belli bir snf ya da belli bir insan eilimini temsil eden kiidir. Tip evrenseldir, genel zelliklere sahiptir. Tipler sevecen tip, alngan tip, kskan tip, sosyal tip gibi, bireysel olmaktan ok; bakalarnda da bulunan ortak zellikler tayan ve bu zellikleri en belirgin ekilde temsil eden ahs veya ahs grubudur.
8. 8. Karakter: Romanda olumlu, olumsuz ynleri ile verilen, belirli bir tip zellii gstermeyen kiilerdir. Karakter, kendine zgdr. Karakterler genel temsil zellii gstermez. Karakterler, birden fazla zellii belirlenmi, tipik olan birka zellii ile insann i atmalar ve kmazlarn verme grevini yklenmi roman ahslardr. Karakterler ok ynl olup, deikenlie sahip kiiler olduklar iin bunlara yuvarlak roman kiisi de denmektedir. b. Karakter
9. 9. Mahpeyker gerek vcut ve yz gzellii gerekse ruh asaleti bakmndan Dilaupun kendisinden kat kat stn olduunubiliyor fakat en ziyade namusunu ekemiyordu. Alak kadn her eyden nce biareyi namus cevherinden mahrumederek kendi aalk mertebesine drmek iin aylarca urat. ntibahtaAli Beyiseven2kadndanbiriolanMahpeyker herbakmdanktDilaupsaherbakmdaniyibir kadnolaraktantlmtr.Romantizmleyazlmtr.
10. 10. 2. Olay: Romanlar, temel bir olay etrafnda gelien ve i ie gemi ok sayda olaydan oluur. Romanda anlatlan olaylar hayattan alnabilecei gibi, tarihten, anlardan, okunan kitaplardan ve masallardan da alnabilir. nemli olan, konunun geree uygun olmasdr. Romanda olaylar her ynyle ayrntl olarak ilenir. Her olay bir nedene balanr. Bylece okuyucu, romann iine ekilir. 2. Olay: 2. Olay
11. 11. yi renimgrm Ali Bey yirmili yalarda gsterii sevenbol para harcayan bir gentir. Mahpeykeradl uygunsuz bir kadna tutulur. Onunla dp kalkmaya balar. Annesi olunukurtarmakiin Dilaup adnda bir cariyesatnalarakoluAli Beyi onunlaevlendirir. Yz stbraklan Mahpeyker, iftira ederek Dilaupun esirciye satlmasn salarve kendisi satnalr. Dilauptanayrlmasna karn kendisine dnmeyen Ali Beyden almak iin delikanly ldrtmeyi tasarlar. Dilaupun habervermesiyle durumurenen Ali Bey Mahpeykeri ldrr, hapseatlr. 6 ay sonra zntsndenlr. Olay ve kadndurumunuanlatanbir roman. Dnemihakkndabilgiverir
12. 12. Romanlardaki kiilerin yaad, olaylarn getii yerdir evre. nsanlar gibi, roman kiileri de belli bir evrede yaar. Bu evre, okuyucuya betimleme yoluyla anlatlr. Romanda olaylarn getii ve kiilerin yaad yerler, evre ve dier meknlar ok ayrntl ekilde verilir. 3. evre (yer)
13. 13. 4. Zaman: Olay veya olaylar belirli bir zaman diliminde yaanr. Romanlarda fiiller genellikle -dili gemi zaman kipinde kullanlr. ie deiik zaman dilimlerinden sz edilebilir. Birka zaman bir arada kullanlabilir. uur ak tekniiyle geriye dnler veya ileriye gidiler olabilir. 4. Zaman:
14. 14. Romanda Dil ve Anlatm: Anlatmaya bal eserlerde, zellikle de roman ve hikyeler birinci veya nc kii azndan anlatlr. Birinci kiili anlatmda ben, biz; nc kiili anlatm da da o, onlar zneleri kullanlr. Ayrca bu tr eserlerde tr anlatc bak asndan sz edilebilir. Dn Ali ile Ayeyi eve ardm. Birlikte ders altk. Burada birinci kiili anlatm sz konusudur. Dn Ali ile Aye yi eve ard. Birlikte ders altlar. Burada nc kiili anlatm sz konusudur. Romanda Dil ve Anlatm:Romanda Dil ve Anlatm: Dn Ali ile Ayeyi eve ardm. Birlikte ders altk. Burada birinci kiili anlatm sz konusudur. Dn Ali ile Aye yi eve ard. Birlikte ders altlar. Burada nc kiili anlatm sz konusudur.
15. 15. ANLATICI BAKI AILARI Hkim (lahi, Tanrsal) Bak As: Gzlemci Bak As: Kahraman Bak As:
16. 16. Hkim (lahi, Tanrsal) Bak As: Anlatc, olaylarn iinde yer almaz, olaylara mdahale etmez. Olaylara geni bir adan bakar. Anlatc her eyi bilen konumundadr; kahramanlarn zihinlerinden geenleri, duygularn, i dnyalarn gemite yaadklarn, gelecekte olacaklar onlarn en gizli bilgilerini btn ayrntlaryla bilir. Anlatm nc kiinin azndan yaplr. Eve nasl gideceini dnyordu. Babasnn kzacandan endie ediyordu. Bu dnceler iindeyken aklna bir fikir geldi. Eve nasl gideceini dnyordu. Babasnn kzacandan endie ediyordu. Bu dnceler iindeyken aklna bir fikir geldi.
17. 17. Kahraman Bak As: Anlatc, romann kahramanlarndan biridir. Yazar, olaylar kahramann bak asndan anlatr. Anlatcnn bildikleri; kahramann anlattklar, grdkleri, duyduklar ve bildikleri ile snrldr. Olaylar, birinci kiinin azndan verilir. Eve gittim. Babam beni grnce ok sevindi. Sana bir srprizim var! dedi. Doum gnm iin ald hediyeyi bana verdi. Kahraman Bak As: Kahraman Bak As: Eve gittim. Babam beni grnce ok sevindi. Sana bir srprizim var! dedi. Doum gnm iin ald hediyeyi bana verdi.
18. 18. Gzlemci Bak As: Anlatc, olaylarn iinde yer almaz. Olaylar yansz bir ekilde anlatr, gzlemci konumundadr. Yazarn bildikleri, kahramann bilgilerinden daha azdr. Olaylar nc kiinin azndan anlatlr. Eve gitti. Babas onu grnce ok sevindi. Ona bir srprizi olduunu syledi. Doum gn iin ald hediyeyi ona verdi. Gzlemci Bak As:
19. 19. ROMAN TRLER Tarihi Roman Akm Romanlar Konu Romanlar Serven (Macera)Tahlil (zmleme) Sosyal Romanlar
20. 20. romantik, realist (gereki), natralist (doalc), estetik, izlenimci, davurumcu, toplumcu, yeni roman olarak sralanabilir. 1. Akmlarna Gre Romanlar: Edebiyat akmlarna gre romanlar
21. 21. Romantik akma uygun olarak, duygu ve hayallerin n plnda olduu romanlardr.( ntibah, Eyll, Mai ve Siyah) gibi a Romantik Roman:
22. 22. Gereki akma uygun olarak gzlem ve deneyimin duygu ve hayalden daha n plnda olduu akmdr. lk rnei, R. M. Ekremin Araba Sevdas. " b Realist Roman :
23. 23. c Natralist Roman: Bilimsel aratrmalara bal kalarak kahramanlarn gzlemlerle seen romanlardr. lk rnei Nabzade Nazmn Karabibik romandr. c Natralist Roman:
24. 24. 2. Konularna Gre Romanlar: Konularna gre romanlar ise : sosyal roman, tarih roman, macera roman, tahlil roman, duygusal roman, egzotik roman, oluum roman, didaktik roman, ky roman, lirik roman, pastoral roman, otobiyografik roman, ak roman, bilimkurgu roman, belgesel roman olarak isimlendirilebilir.
25. 25. 3. Sosyal Roman: Toplumsal sorunlarn ilendii romanlardr. Bu tr romanlarda ekonomik sorunlar, snflar aras atmalar, rejim deiiklikleri, esaret, g gibi toplumsal yaam dorudan ilgilendiren konular anlatlr. Dnya edebiyatnda : W. Hugonun Sefiller , Tolstoyun Su ve Ceza; Trk edebiyatnda Namk Kemalin ntibah ,R. M. Ekremin Araba Sevdas A. M. Efendinin Felatun Bey le Rakm Efendi bu tr romanlara rnektir. Toplumsal sorunlarn ilendii romanlardr. Bu tr romanlarda ekonomik sorunlar, snflar aras atmalar, rejim deiiklikleri, esaret, g gibi toplumsal yaam dorudan ilgilendiren konular anlatlr. 3. Sosyal Roman:
26. 26. 4. Tarih Roman: Bu roman tr, gemite yaanm nemli olaylar konu alr. Ancak tarihten daha derinlerde yatan insanla ilgili daha evrensel bir gerei aratrmak amacyla da yazlr. Yazar, tarih gerekleri kendi hayal gc ile birletirerek anlatr. lk rneini Valter Scolt Vaverley adl eseriyle vermi. Bunu A. Dumas Monte Criesto ve Silahorlar le takip eder. Trk edebiyatnda ilk rnei N. Kemalin Cezmi romandr. N. ADSIZn Bozkurtlar ;T Bura Kk Aa , Kk Aa Ankarada K. Tahirin Yorgun Sava. Devlet Ana bu tr romanlardr. 4. Tarih Roman: Bu roman tr, gemite yaanm nemli olaylar konu alr. Ancak tarihten daha derinlerde yatan insanla ilgili daha evrensel bir gerei aratrmak amacyla da yazlr. Yazar, tarih gerekleri kendi hayal gc ile birletirerek anlatr. 4. Tarih Roman:
27. 27. lk edebi ve tarih romancmz Namk KEMAL
28. 28. 5. Macera (Serven) Roman: Gnlk yaamda gereklemesi ok zor olan artc, gizemli olaylar srkleyici bir anlatmla ele alan romanlardr. Bu tr romanlarda olay her ey demektir. Romanc, okuyucunun merakn hep zirvede tutar. Bu romanlarda olaylarn akna uygun olarak ok zengin ve deiken bir evre anlatm vardr. Bu romanlarda okuyucuya hoa vakit geirtmek amalanr. Dnya edebiyatnda R. L. Stevensnn Hazine Adas. D. Defonun Rabinson Cruse Trk edebiyatnda A. Mithat Efendinin Hasan Mellah . Dnyaya kinci Geli, Peyami Safann Cingz Recai bu trn en tannm rnekleridir. 5. Macera (Serven) Roman:
29. 29. Macera ve psikolojik romancmz Peyami SAFA
30. 30. 6. Tahlil (zmleme) Roman: Bizde Mehmet Raufun Eyll ilk rnektir. Peyami SafannMatmazel Noralyann Koltuu, Bir Tereddtn Roman , Dokuzuncu Hariciye Kouu bu trdendir. nsanlarn ruhsal ve psikolojik durumlarn, olaylar karsndaki tepkilerini ve davran biimlerini ileyen roman trdr. Tahlil romanlar, kiilerin ruhsal durumlarn ayrntlaryla zmlemeye alr. Bu romanlarda grnen olaylardan ok, olaylarn kii zerindeki yansmalar konu edinilir. Ruhun derinliklerine inilir, bilinaltndaki gizemli istekler aa karlmaya allr. Bu nedenle bu romanlara psikolojik roman da denir.
31. 31. DNYA EDEBYATINDA ROMAN
32. 32. DNYA EDEBYATINDA ROMAN Roman Avrupada szl edebiyattaki destan trnn geirdii evrimlemenin bir rn olarak ortaya kmtr. Roman trnn ilk rneini 15. yzylda Fransz yazar Rabelais Gargantua adl eseriyle vermitir. Bugnk roman hatrlatan ilk eser 16. yzylda Miguel de Cervantesin tarafndan yazlm olan Don Kiotdur. DNYA EDEBYATINDA ROMAN
33. 33. Bu trn yetkin rnekleri ise 19. yzylda verilmeye balanmtr. Roman, bir tr olarak karakteristik zelliklerini romantizm ve realizm akmlar sayesinde 19. yzylda kazanmtr. 20. yzyldaki sosyal ve teknolojik gelimeler romana da yansmtr.
34. 34. TRK EDEBYATINDA ROMAN
35. 35. TRK EDEBYATINDA ROMAN Tanzimata kadar Trk toplumunda romann yerini destanlar, efsaneler, mesneviler ve halk hikyeleriyle masallar tutmutur. Trk edebiyat bugnk anlamda romanla Franszcadan yaplan eviriler sayesinde tanmtr. Yusuf Kamil Paann Fransz edebiyat Fenelondan yapt Telemague (Telemak) adl eviri eser, ilk eviri roman olarak karmza kmaktadr. TRK EDEBYATINDA ROMAN
36. 36. Trk edebiyatnda roman trnn ilk rnekleri Tanzimat dneminde verilmitir. emseddin Saminin Taauk- Talat- Fitnat adl eseri ilk yerli roman kabul edilir. Edeb anlamda ilk roman rneklerinden biri kabul edilen ntibah Namk Kemal 1876 da yazmtr. Bat edebiyatndaki yetkin rnekler lsndeki romanlar ise Halit Ziya Uaklgil kaleme almtr. Halit Ziya Ma ve Siyah, Ak- Memnu gibi eserleriyle yerli romana, teknik ynden Batl bir nitelik kazandrmtr.
37. 37. Batl tarz romanlarn ncs Halit Ziya UAKLIGL
38. 38. Bunlar Araba Sevdas adl romanyla R. Mahmut Ekrem, Eyll adl romanyla Mehmet Rauf takip eder . Milli Mcadele dneminde Halide Edip Ateten Gmlek ,Yakup Kadri Yaban, Reat Nuri alkuu romanlaryla bu tr mkemmele ulatrr.
39. 39. Trkiye deki ilk eviri roman Telemak Yusuf Kamil Paa nn yazdn.
40. 40. Edebiyatmzda ilk yerli roman Taauk- Talat ve Fitnat emsettin Saminin yazdn.
41. 41. Trkiye deki ilk tarihi roman olan Cezmi yi Namk Kemalin yazdn
42. 42. Trkiye deki ilk psikolojik roman Eyll Mehmet Rauf un yazdn
43. 43. Trkiye deki ilk duygusal roman ntibah Namk Kemalin yazdn
44. 44. Trkiye deki ilk realist roman Araba Sevdasn Recaizade Mahmut Ekremin yazdn.
45. 45. Edebiyatmzda Batl anlamda ilk roman Mai ve Siyah Halit Ziya Uaklgilin yazdn.
46. 46. Edebiyatmzda ilk ky roman Karabibik i Nabzade Nazmn yazdn.
47. 47. Romanlarda kullanlan balca akmlar yaznz. Dairelere roman eitlerini yaznz. Aacn kklerine roman trne nclk etmi olan iki yazarn adn yaznz. Mehmet Emin TA
48. 48. Teekkr Ederim M. Emin TA