PowerPoint Presentation
SHKOLLA E PAR SHQIPEMSONJTORJA N KOR
MSONJTORJA E KORSMsonjtorja e Kors sht shkolla e par e gjuhs
shqipe. Ajo u hap m 7 mars t vitit 1887 n Kor n shtpin t ofruar nga
Diamant Terpo.Kjo ndrtes sot sht Muzeu kombtar i arsimit.Hapja e
shkolls ishte nj ngjarje dhe nj fitore e madhe pr gjith lvizjen
kombtare. Msonjtorja e Kors ishte qendr e rndsishme pr formimin
kulturor dhe ngritjen e ndrgjegjes dhe moralit n popull. Ajo nxiti
edukimin patriotik t brezit t ri e t masave t gjera. Shkolla trhoqi
interesin dhe admirimin e shum shqiptarve, nn shembullin e saj u
frymzuan m von edhe banor t viseve dhe trevave t tjera
shqiptare.
PANDELI SOTIRIMsues dhe drejtor i par ishte Pandeli Sotiri. Ai
ishte nj ndr rilindsit shqiptar q kontribuan n prhapjen dhe msimin
e gjuhs shqipe. Vitet e fundit t jets, i kaloi i internuar n
Selanik. Ai e filloi msimin n gjuhn shqipe fillimisht me 35 nxns.
Hapja e ksaj shkolle pr nga karakteri kishte tipare demokratike,
pasi n t msonin fmijt e t gjitha shtresave, t varfr e t pasur. Kjo
shkoll kishte njklas prgatitore si dhe katr klasa t
rregullta.Lndtmsimore ishinshkrimi,kndimi,gramatikae gjuhs
shqipe,historia,gjeografia,aritmetika,dituria natyroredheedukimi
fizik.
MOTRAT QIRIAZIMotrat Qiriazi (Sevasti Qiriazi, 1871-1949 dhe
Parashqevi Qiriazi, 1880-1970) u lindn dhe u rritn n qytetin e
Manastirit, ku familja e tyre ishte zhvendosur nga Kolonja prej
kohsh. Studimet e larta t dy motrat i kryen n Kolegjin Universitar
Amerikan t Stambollit. Veprimtaria arsimore e motrave Qiriazi u
shtri n nj hapsir kohore t gjat, nga viti 1891 deri n vitin 1933,
dhe u kurorzua me hapjen e s pars shkoll t mesme pr vajza Instituti
Kyriaz (Qiriaz) n vitin 1922, q diplomoi nj numr t madh msuesesh me
prgatitje profesionale t nivelit bashkkohor, msuese q shrbyen n t
gjitha shollat e vendit.
SEVASTI QIRIAZISevastia u shqua n kolegj si studente e prparuar,
por edhe si patriote e zjarrt. Ajo shpejt ra n kontakt me Lvizjen e
Rilindsave t Stambollit dhe u vu n shrbim t shtjes kombtare. sht i
njohur nj episod i fillimeve t veprimtaris s ksaj vajze t brisht,
20-vjeare, q ngjason me nj prrall: e guximshme e mendjempreht, si
sht, e veshur si djal, ajo arriti ti shkpus nj leje drejtorit t
burgut famkeq t Turqis Jedi Kule, pr t hyr n qelit e errta, ku nuk
lejohej t hynte askush dhe t takoj msuesin, rilindsin e shquar,
Koto Hoxhi, q dergjej aty prej kohsh. Vajza i transmetoi atij
mesazhin e Rilindasve t Stambollit, pr durim e shpres pr t ardhmen
e Shqipris.
N mbarim t studimeve Sevastia pati rastin fatlum t takoj
Rilindasin e madh, Naim Frashri, porosit e t cilit i lan mbresa t
pashlyeshme, q i njohim dhe po i shnojm sipas kujtimeve t saj:
Motr, pun m t mir e m t vyer nuk mund t bsh pr Shqiprin e mjer, se
sa keni vendosur t bni bashk me vllan pr prparimin e grave t vendit
ton t shkret. Detyrat tnde fillojn tani dhe, po t jesh besnike,
kmbngulse dhe e vullnetshme, do t arrish t kryesh vepra t mdha pr
kombin. Padyshim, me raste do t ndeshesh n pengesa, q mund t t
duken t pakaprcyeshme, po bhu trime, shqiptare e vrtet, dhe do ti
mposhtsh t gjitha....
Me kto porosi e me kt frymzim, Sevastia bashk me Gjerasimin u
kthyen n Manastir, ku vllai kishte filluar prgatitjet pr hapjen e
nj shkolle pr vajzat. Pas Msonjtores s Par t Kors, q u hap m 7 mars
t vitit 1887, Shkolla e vashave, q hapn Gjerasim e Sevasti Qiriazi
katr vjet m pas, n tetor t vitit 1891, prbn nj ngjarje t rndsishme
n gjith historin e arsimit ton kombtar.
N Kongresin e Manastirit Parashqevia ishte pjesmarrse si antare
e delegacionit t Kors, ndrsa Sevastia u prfaqsua n Kongresin e
Elbasanit t vitit 1909, q vendosi hapjen e s pars shkoll t mesuese
t Normales s Elbasanit.
PUNOI:BESJONA JUSUFI
null268583.28null268583.28null268583.28null268583.28null268583.28null268583.28null268583.28null268583.28null268583.28
