Szczebrzeszyn

Widok na Szczebrzeszyn

Źródło ilustracji:

http://

www.mojeroztocze.pl/galeria/szczebrzeszyn/szczebrzeszyn-181.html

SzczebrzeszynGeograficzne położenie miasta Szczebrzeszyn określają następujące współrzędne:

50°41’54’’ szerokości geograficznej północnej

22°58’41’’ długości geograficznej wschodniej

Szczebrzeszyn to miasto położone w południowo – wschodniej Lubelszczyźnie. Jest jednym z najstarszych miast dawnej Ziemi Chełmskiej. Leży wśród malowniczych wzniesień Roztocza, a dokładnie w jego zachodniej części, zwanej również Roztoczem Szczebrzeszyńskim.

Historia miasta sięga XI wieku, okresu Grodów Czerwieńskich. Szczebrzeszyn był wówczas ważnym grodem Księstwa Halicko – Włodzimierskiego, położonym na szlaku handlowym z Krakowa do Kijowa. Pierwsza wzmianka o Szczebrzeszynie jako mieście pochodzi z 1352 roku – zostaje on wymieniony w dokumencie wydanym przez Kazimierza Wielkiego w obozie podczas wojny z Litwinami. Król pragnął pozyskać przychylność polityczną Rusinów. Jednym z nich był Dymitr z Klecia – herbu Korczak, zwany później powszechnie Dymitrem z Goraja, który wkrótce został właścicielem Szczebrzeszyna.

Historia miasta

W 1388 roku w Krakowie, król Jagiełło czyni Szczebrzeszyn, wraz z całym powiatem, wyłączną własnością Dymitra i nadaje mu jednocześnie nad całym powiatem władzę sądowniczą. W tym też czasie Szczebrzeszyn wraz z przedmieściami dochodzi do największego rozwoju gospodarczego. Z tego okresu pochodzą większe domy i kościół pod wezwaniem św. Mikołaja. Zamek zaś otrzymuje nowe solidne mury. Po śmierci Dymitra w 1400 roku, władzę przejmują jego kuzyni. Dekret sejmowy z 1555 roku oddaje Szczebrzeszyn w ręce potężnej rodziny magnatów wielkopolskich – hrabiów z Górki.

Historia miasta

Czasy panowania Górków w Szczebrzeszynie przypadły na okres reformacji. Miasto stało się wówczas ważkim ośrodkiem reformacji i miejscem schronienia dla prześladowanych kalwinistów. W 1539 roku Szczebrzeszyn staje się własnością Jana Zamojskiego. Zamojscy budując nową rodzinną fortunę w Zamościu, nie dbają o miasto. Szczebrzeszyn powoli stawał się jednym z mało znaczących miasteczek. Nowi właściciele będąc przeciwnikami reformacji, po zwycięstwie Kościoła nad reformacją, wypędzają innowierców ze Szczebrzeszyna. W 1583 roku spłonął zamek szczebrzeski.

Historia miasta

W 1672 roku Szczebrzeszyn gości hetmana Jana Sobieskiego, w obronie którego zawiązuje się tzw. konfederacja szczebrzeszyńska z siedzibą w klasztorze franciszkanów, ściągająca liczne tłumy szlachty, nawet z odległych województw.Wiek XVII nie był łaskawy dla Szczebrzeszyna – miasto było pustoszone przez Kozaków (1648r.), Szwedów (1656r.) oraz Turków i Tatarów (1672r.). Od pierwszego rozbioru Polski, aż do 1807r. Szczebrzeszyn przynależał do zaboru austriackiego.

Historia miasta

W 1811 roku przeniesiono z Zamościa do Szczebrzeszyna szkoły, które działały aż do 1852r. W XIX wieku Szczebrzeszyn był ważnym ośrodkiem ruchu niepodległościowego Polaków. Mimo dwóch pożarów ( w 1865 i 1866 roku), które spustoszyły miasto, Szczebrzeszyn prężnie się rozwijał – wybudowano m.in. młyn wodny i fabrykę sukna. Podczas II wojny światowej hitlerowcy popełnili w Szczebrzeszynie liczne zbrodnie – wymordowali około 4 tys. Żydów, wysiedlili ludność polską. Miasto zostało wyzwolone 25 lipca 1944r. przez oddziały 9 pułku AK dowodzone przez „Podkowę” i „Wacława” przy współudziale zbiorczej kompanii 27 dywizji wołyńskiej AK dowodzonej przez „Białego”, „Lecha” i legendarnego Persza ps. „Głaz”.

Historia miasta

Szczebrzeszyn liczy około 5 500 mieszkańców i jest ośrodkiem administracji lokalnej. Jest również ośrodkiem handlowo-usługowym dla okolicznej ludności, a także ważnym punktem pełniącym rolę dydaktyczno-wychowawczą. Istnieje tutaj znane Liceum Ogólnokształcące, Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Szkoły Podstawowe, Gimnazja oraz Szkoła Muzyczna.

Szczebrzeszyn obecnie

Adres:

Plac Kościuszki 1, 22-

460 Szczebrzeszyn

tel.: (84) 6821095

fax: (84) 6821030,

email: um@szczebrzeszy

n.pl

Źródło:

http://

ezamosc.pl/zamosc/okolice.php?id=miej6

Urząd Miejski - Ratusz w Szczebrzeszynie

Fot. T. Gaudnik

Najcenniejsze zabytki w mieście to:1. Kościół św. Mikołaja, ufundowany przez

Mikołaja Kiślickiego.2. Kościół św. Katarzyny, półfranciszkański,

ufundowany przez Tomasza Zamojskiego.3. Cerkiew p.w. Zaśnięcia Marii założona pod

koniec XII w.4. Synagoga z początku XVI wieku.5. Grodzisko.

Co warto wiedzieć? Co warto zobaczyć?

Legenda:

1. Kościół Św.

Mikołaja

2. Bazar

3. Zajazd pod

Bażantem

4. Lecznica zwierząt

5. Szpital

6. Kościół Św.

Katarzyny

7. Młyn

8. Wzgórze zamkowe

9. Synagoga

(obecnie dom

kultury)

10. Cmentarz

Żydowski

11. Kaplica Św.

Leonarda

( cmentarz

rzymsko –

katolicki.

12. Cerkiew unicka

13. Bank spółdzielczy

Plan miasta - źródło: Program ochrony środowiska – Gmina Szczebrzeszyn do 2015 roku, oprac. mgr inż. Jarosław Piotr Zgiet, Szczebrzeszyn, 2004

14. Urząd Miasta15. Bank PKO SA16. Pogotowie ratunkowe17. Policja18. Bursa L.O.19. Szkoła podstawowa Nr. 120. Przedszkole21. Przychodnia22. Obiekty sportowe ASPN Roztocze23.Zasadnicza Szkoła Zawodowa24. Liceum Ogólnokształcące25. Dworzec PKS

Legenda Cd.

Ze względu na walory przyrodniczo – turystyczne, a także dobre połączenia komunikacyjne z pobliskimi miejscowościami, zostały wyznaczone następujące szlaki wycieczkowe:

1) Sąsiadka – Radecznica2) Szczebrzeszyn – Szperówka – Sąsiadka3) Szczebrzeszyn – Klemensów4) Szczebrzeszyn – Zwierzyniec – Guciów-

Bondyrz

Szczebrzeszyn

Przez teren gminy i miasta Szczebrzeszyn przebiegają również dwa szlaki turystyczne:

I. „Centralny” (niebieski) - Zwierzyniec – Kawęczynek – Szperówka

II. „Partyzantów” (biało – czerwony) – Szczebrzeszyn – Kosobudy.

Szczebrzeszyn

W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynieJan Brzechwa Chrząszcz

Rzeźba chrząszcza wykonana z okazji obchodów 650-lecia istnienia Szczebrzeszyna. Projekt i pomnik wykonał miejscowy artysta – rzeźbiarz Zygmunt Jarmuł. Pomnik o wysokości ok. 2m usytuowano w Szczebrzeszynie ponad źródłami bijącymi u podnóża Góry Zamkowej, naprzeciwko kamiennego młyna i wkomponowano w pionową ścianę zbocza. Odsłonięcie pomnika nastąpiło 15 września podczas juwenaliów, którym towarzyszyły „Dni Chrząszcza”, wówczas to Burmistrz Szczebrzeszyna oddał klucze do miasta młodzieży.

1. Górak J., Miasta i miasteczka Zamojszczyzny, Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Zamościu, Zamość , 1990.

2. Program ochrony środowiska – Gmina Szczebrzeszyn do 2015 roku, oprac. mgr inż. Jarosław Piotr Zgiet, Szczebrzeszyn, 2004.

3. Plan rozwoju lokalnego Gminy Szczebrzeszyn - Załącznik do Uchwały Nr XXI/126/04 Rady Miejskiej w Szczebrzeszynie z dn. 28.05.2004r., Szczebrzeszyn, 2004.

Bibliografia

Zapraszam do obejrzenia kolejnych prezentacji na: http://www.slideshare.net/Kidre/prezentacja-tereny-gminy-szczebrzeszyn-oglna-charakterystyka-7882772

A także na konto na Facebook: http://www.facebook.com/pages/Studencki-projekt-o-Szczebrzeszy%C5%84skim-Parku-Krajobrazowym/209443215736214.

Dorota RębaInformacja Naukowa i Bibliotekoznawstwo II rok

UMCS Lublin

Zakończenie