CRISE DAS DEMOCRACIAS E SEGUNDA GUERRA

MUNDIAL (1919-1945)

1. Os “felices anos vinte”

2. A crise de 1929 e a Gran Depresión

3. O fascismo italiano

4. A instauración do nazismo en Alemaña

5. O III Reich alemán

6. Causas e contendentes da Segunda Guerra Mundial

7. Europa baixo o dominio nazi (1939-1941)

8. As grandes ofensivas aliadas (1942-1945)

9. As consecuencias da guerra

Antía Sanmarco Martínez 4ºESO

1. OS “FELICES ANOS VINTE”1.1. EUA, primeira potencia mundial. - Causas de por que EE.UU. saiu

beneficiada da I Guerra Mundial - EE.UU. primeira potencia económica e

financieira mundial- EE.UU. subministra préstamos de

guerra- O dólar convírtese na moeda de

referencia mundial- Importancia da banca estadounidense

e da bolsa de Nova YorkA prosperidade americana.- Novas fontes de enerxía- Novos medios de comunicación (radio,

telégrafo, cinematógrafo)- Taylorismo- Desarrollo da sociedade de consumo- Consumo de masas mediante a

publicidade

1.2. O “american way of life”.- Modelo de vida americano- Bases:1. Consumo individual2. Desenvolvemento dos medios

de comunicación3. Espectáculos de masas4. Modelo para todo o mundo5. Época do gansterismo1.3. As dificultades europeas.- A reconstrución da economía e

inflación- Pagamento dos empréstitos de

guerra- Problema alemá das

reparacións (hiperinflación)- Absolución do Plan Dawes- Acordos de Locarno

2. A CRISE DE 1929 E A GRAN DEPRESIÓN2.1. O crac bolsista de 1929.Causas do afundimento da

Bolsa. - Sobreprodución- A especulación bolsista (burbulla

especulativa)1. Compra de créditos e acciónsO Xoves Negro.- 24 de Outubro de 19292.2. A Gran Depresión.- Crise bancaria- Recesión económica

xeneralizada- Diminúe o consumo- Parados, miseria- Extensión ao resto do mundo

2.3. A loita contra a crise. O New Deal americano.- Presidente Franklin D. Roosvelt1. Económico: intervención do Estado

na economía mediante empresas públicas, destruír stocks agrícolas e control sobre os bancos

2. Social: medidas para loitar contra o paro, mediante obras públicas, redución da xornada laboral

As propostas europeas.- Conferencia Internacional- Intervención do Estado para a

recuperación económica (influenza das teorías de Keynes)

- Control dos prezos- Aumento dos salarios- Realización de ofertas públicas de

emprego- Diminución da xornada laboral- Medidas proteccionistas

3. O FASCISMO ITALIANO3.1. Italia na posguerra.

- Secuelas humanas e económicas

- Consecuencias dos acordos de paz: o irredentismo (nacionalismo)

- Inestabilidade política

- Tensión social

- Grandes folgas no Norte de Italia

- Movementos no campo, ocupación de terras polos campesiños

- Medo á revolución social

3.2. O ascenso do fascismo.

- Benito Mussolini e os Fasci de combate (camisa negra)

- PNF (Partido Nacional Fascista) defende:

1. Un Estado forte que garantice a paz social e a propiedade privada

2. Política exterior expansionista

3. Nacionalismo

- Apoios:

1. A pequena burguesía

2. Grandes propietarios agrícolas e industriais

3. A Igrexa católica

4. O propio monarca

- Fracasa nas eleccións de 1922 (Diferenza dos nazis)

- Obtención do poder mediante unha gran manifestación (Marcha sobre Roma)

3.3. A ditadura fascista.

1º fase:

- Restrición das liberdades e persecución dos seus adversarios

2º fase:

- Réxime autoritario (totalitario):

1. Exaltación do Estado por encima dos dereitos do individuo. Goberno das élites.

2. Rexeitamento do liberalismo e a democracia

3. Anticomunismo

4. Estado autoritario (totalitario)

5. O Partido controla o Estado

6. Nacionalismo agresivo que aspira á expansión territorial, racismo e persecución das minorías

7. Lexitimación da violencia e culto ao militarismo

8. Culto ao líder carismático

9. Obedencia cega

- Intervencionismo do Estado na economía, buscando unha política económica autárquica

- Control dos sindicatos mediante o sistema de Corporacións

- Eliminación do Parlamento e creación da Cámara dos Fasci, elixida por Mussolini

- Política expansionista manifestada por invasión de Etiopía

4. A INSTAURACIÓN DO NAZISMO EN ALEMAÑA4.1. A República de Weimar.- Abdicación de Guillerme II e

proclamación da República de Weimar- Constitución moi democrática- Sistema político baseado na coalición de

tres partidos:1. Partido Socialdemócrata

(socialdemócratas)2. Partido de Centro (católicos)3. Partido Democrático (liberais)- Circunstancias difíciles debido á

derrota militar, ás condicións de paz e ás reparacións económicas

- Crise económica, miseria e paro- Hiperinflación- Ocupación francesa do Ruhr (1923)- Ataques ao sistema por dous lados1. Pola esquerda: movemento

espartaquista ou comunista2. Pola dereita: atacados polos grupos

de extrema dereita (Putsch de Múnic)

4.2. Hitler e o Partido nazi. - Adolf Hitler- 1920, creación do Partido

Nacionalista dos Traballadores de Alemaña (NSDAP) ou Partido nazi

- Escribe en prisión “A miña Loita” (Mein Kampf)

- Desprecio pola democracia parlamentaria, liberal

- Odio ao comunismo- Antisentimentalismo, oido aos

xudeus- Superioridade da raza aria- Nacionalismo imperialista (formación

dun Reich)- Demagoxia como elementos de

propaganda- Identificar os culpables da crise

alemá: xudeos, comunistas e demócratas

- Organizacións paramilitares: SA (Seccións de Asalto), SS (Seccións de protección

4.3. O nazismo ao poder.- Certa mellora económica a partir de 1924- Graves efectos da crise de 1929- Seis millóns de parados en Alemaña- Fai que aumenten os partidos extremistas: os

comunistas e o partido nazi- Apoios do Partido nazi

1. Burgueses arruinados2. Campesiños3. Algúns obreiros4. Grandes personalidades da industria e

finanzas- Apoios ao Partido comunista:1. Intelectuais de clases medias2. Maioría dos obreiros- Elección de 1932, gana o partido nazi por

maioría relativa- Apoio das forzas conservadoras e do

presidente Heidenburg a Hitler- Nomeamento de Hitler como chanceler de

Alemaña- Hitler chega ao poder e convoca unhas

eleccións (1933) cando está dentro do Goberno

- Incendio do Reichstag- Persecución de comunistas e adversarios- En 1934, Hitler proclamouse Führer e

chanceler do III Reich

5. O III REICH5.1. O totalitarismo nazi.- Ditadura- Monopolio total do partido nazi- Sindicato único (Fronte Alemán do Traballo)- Estado policial

1. SS2. GESTAPO- Campos de concentración- Depuración da administración por razóns

políticas e raciais- Centralismo5.2. A homoxeneización social.- Cohesión total- Nación:1. Superioridade da raza aria2. Ideoloxía nacionalsocialista- Control do ssistema educativo e da

información - A pureza racial- As leis de Nuremberg- Papel da muller moi marxinal. Tres K:

Kinder, kirche, kürche (fillos, igrexa, cociña)

- Control das xuventudes mediante Xuventudes Hitlerianas

5.3. Autarquía e rearmamento.- Todo se basa na idea do espazo

vital- A política económica está limitada

a proxectos expansionistas e militaristas

- Buscan un relanzamento económico en Alemaña mediante o dirixismo económico

- Autarquía económica (producir dentro do país todo o necesario)

- Prioridade á industria pesada, o armamento

- Control de prezos e salarios- Programa de obras públicas- Política militarista pese ás

condicións do Tratado de Versalles- Creouse un novo exército

(Wehrmacht e Luftwaffe)- Imperialismo

6. CAUSAS E CONTENDENTES DA SEGUNDA GUERRA MUNDIAL

6.1. As causas do conflito. - Política expansionista- Carreira de armamentos- Sentimento nacional humillado (revanchismo) a

consecuencia dos tratados de paz- Política exterior agresiva (a política xaponesa)

(expansionismo en Asia e O. Pacífico)- Incapacidade dos países democráticos para frear

o avance dos réximes fascistas1. Arredismo (aislacionismo) norteamericano2. Política de calma ou apaciguamento (fracaso

da Sociedade de Nacións)6.2. A marcha cara a guerra.- Hitos importantes:1. Ocupación de Manchuria e inicio da invasión

de China2. Ocupación de Etiopía e Albania por Italia3. Guerra Civil Española 1936-19394. Remilitarización de Renanía5. Anchluss, ocupación de Austria por Alemaña6. Invasión dos Sudetes- Fracaso da Conferencia de Múnich en 1938- Bohemia e Moravia, protectorados alemás,

Eslovaquia, Estado satélite de Alemaña

6.3. As alianzas e o estalido bélico.- Eixe Roma-Berlín, froito da

colaboración de alemáns e italianos na Guerra Civil Española

- Pacto Antikomintern, contra a URSS entre Xapón, Italia e Alemaña

- Pacto de Aceiro, renovación do pacto en 1939

- Tratado defensivo con Polonia, entre Francia e Gran Bretaña, contra as reivindicacións alemás do corredor de Danzing

- Hitler firma un Pacto Xermano-Soviético (Pacto antinatura). Cláusulas secretas: repartición de Polonia e a URSS recibe Finlandia, Estonia, Letonia, Lituania e Besarabia

Caricatura do pacto Xermano-Soviético

7. EUROPA BAIXO O DOMINIO NAZI (1939-1941)7.1. As grandes ofensivas alemás.- Guerra lóstrego (Blitzkrieg)- Ocupación de Polonia- Invasión de Dinamarca e Noruega- Ocupación de Países Baixos, Bélxica,

Luxemburgo e Francia. Alsacia e Lorena pasan a Alemaña

- Ocupación do N e O de Francia por Polonia, e S e colonias, Francia e Vichy

- Batalla de Inglaterra (Bombardeos da Lufwaffe, aviación)

- Winston Churchill, primeiro ministro inglés, cabeza da resistencia

- RAF e radares- Derrota de Hitler- Batalla do Atlántico7.2. A mundialización do conflito.- Cortarlle o Canal de Suez aos británicos

(Africakorps)- Conquista de Iugoslavia e Grecia- Operación Barbarroja conra Rusia- Ataque dos xaponeses sobre Pearl Harbor

7.3. O sometemento dos países ocupados.

- Rexións incorporadas (Alsacia, Lorena, Luxemburgo, Bohemia…)

- Estados satélites: a Francia de Vichy, Eslovaquia, Romanía…

- Territorios ocupados: Polonia Oriental, Países Bálticos

- Explotación: sacan materias primas para beneficio dos alemáns

- Esforzo dos traballadores- Gran parte de colaboracionistas- Resistencia- Violencia e terror- Labor da GESTAPO e SS- Campos de concentración e

persecución dos xudeos

8. AS GRANDES OFENSIVAS ALIADAS (1942-1945)8.1. O esforzo de guerra aliado. - Entrada de EE.UU. E a URSS- Churchill (Inglaterra), Roosvelt e Stalin- Pacífico Batallas de Midway e

Guadalcanal- N de África: victoria dos británicos

fronte ao El-Alemein- Desembarco de ingleses e americanos

no N de África- Batalla de Stalingrado8.2. A liberación de Europa.- Desembarco de Sicilia- Desembarco angloestadounidense en

Normandía- Interés por chegar canto antes a Berlín- Suicidio de Hitler o día 308.3. Afinal da guerra no Pacífico.- Resistencia xaponesa mediante os

pilotos kamikazes- Bombas atómicas de Hiroshima e

Nagasaki

9. AS CONSECUENCIAS DA GUERRA9.1. O impacto da guerra. - Aparición de dúas grandes potencias: EE.UU.

(capitalismo) e a URSS (comunismo) (antagónicas)

- Consecuencias demográficas: 50 millóns de mortos

- A maioría das vítimas son civís- Destrucións materiais- Impacto moral para o mundo occidental, onde se

amosan os dereitos humanos9.2. As conferencias de paz.- Conferencia d Teherán (1943) - Conferencia de Ialta: división de Alemaña e

Austria en 4 zonas de ocupación, e unha divisíón de Berlín e tamén da cidade de Viena

- Conferencia de Potsdam tras a derrota de Alemaña: divídese Europa en 2 zonas de influencia. O Leste, que foi liberado do dominio nazi. O Oeste que fora polo angloamericano (bases da futura guerra fría)

- Conferencia de París: reordéase definitivamente o mapa europeo. A URSS incorpora Polonia oriental, P. Bálticos, Prusia oriental, parte de Finlandia e Romanía. Hungría recupera os seus territorios. Italia perde Dodecaneso e Istria en prol de Grecia e Iugoslavia.

9.3. A creación da ONU.- Obxetivos da ONU:

1. Manter a paz internacional

2. Defensa dos dereitos humanos

3. Cooperación entre os distintos pobos

4. Dereito dos pobos a dispor de si mesmos

- Organización da ONU- Asemblea Xeral e Consello

de Seguridade (países importantes con dereito a veto: EUA, URSS, Reino Unido, Francia e China)