Thơ châm ngôn 1000 bài thái bá tân tập 1

December 3, 2012 [THƠ CHÂM NGÔN] -Tập1 Thái Bá Tân

ebookfree.vn 1


ebookfree.vn 2

Mục lục

Lời tựa

Phần 1 …………………………………Trang 4

Phần 2 ………………………………….Trang 22

Phần 3 ………………………………….Trang 41

Phần 4 ………………………………….Trang 68

Phần 5 ………………………………….Trang 89

Phần 6 ………………………………….Trang 129

Phần 7 ………………………………….Trang 176

Phần 8 ………………………………….Trang 225

Phần 9 ……………………………..….Trang 255

Phần 10 ……………………………….Trang 289

Phần 11 ………….…………………...Trang 319

THAY LỜI TỰA

Chẳng qua buồn, rỗi việc,


ebookfree.vn 3

Viết mấy bài châm ngôn,

Ai rỗi, xin mời đọc,

Quả không dám dạy khôn.

Nhiều ý của người khác,

Toàn các bậc uyên thâm,

Chép lại, mong bạn đọc

Phần nào bớt lỗi lầm.

Bản thân tôi, nói thật,

Dẫu viết sách dạy đời,

Còn lâu mới hoàn hảo.

Đơn giản - tôi là người.

Châm ngôn, thơ mộc mạc,

Thậm chí chẳng là thơ -

Kinh nghiệm của đầu bạc,

Tích lũy tự bao giờ.

Quan trọng của châm ngôn

Là nhớ để áp dụng.

Đừng như bà cụ non,

Đọc để phán sai đúng.

Có người đọc và biết

Nghìn câu châm ngôn hay.

Biết mà không áp dụng,

Hỏi ích gì điều này?

Sống, làm theo châm ngôn,

Chắc chúng ta thành thánh.

Nhưng thánh, thiếu chất người


ebookfree.vn 4

Vô tri và giá lạnh.

Người viết tập thơ này

Từng ngô nghê, lầm lạc.

Giờ cũng chẳng khá hơn,

Có điều theo kiểu khác.

Phần Một

1

Cây ngay thường chết đứng,

Dây leo chẳng hề gì.

Đó cũng là sự thật,

Tin hay không thì tùy.

2

Ai cũng biết kim cương

Vì hiếm mà giá trị.

Nếu kim cương có nhiều

Ắt sẽ không còn quí.

3

Mọi cái ở trên đời

Đều có tính so sánh.

Nếu không có mặt trời,

Vàng sẽ không lấp lánh.

4

Nhiều khi, kể cũng lạ,


ebookfree.vn 5

Rằng đời cũng cần buồn.

Vì đời mà vui quá,

Đời sẽ thành rất buồn.

5

Muốn xây nhà, trước hết

Phải làm móng, đổ nền.

Xưa nay ai có thể

Túm tóc mình kéo lên?

6

Không hề có khái niệm

Bất hạnh hoặc không may,

Chỉ có cách nhìn nhận

Tiêu cực về điều này.

7

Biết nơi mình đang đứng

Là quan trọng, dẫu sao

Cái thực sự quan trọng:

Biết mình đi hướng nào.

8

Ở đời, hỏi có gì

Hơn lòng thương, lẽ phải?

Mọi cái sẽ qua đi,

Chỉ tình người ở lại.

9

Bắt đầu từ việc dễ,

Phải từ từ, vừa vừa:

Ai, một tay, có thể


ebookfree.vn 6

Nâng cả hai quả dưa?

10

Giúp thành công, xin có

Một bí quyết nho nhỏ:

Làm những việc bình thường

Bằng say mê phi thường.

11

Người lạc quan luôn thấy

Cơ hội trong khó khăn.

Người bi quan cằn nhằn

Khó khăn trong cơ hội.

12

Không phải ai cũng biết

Cái nghịch lý thế này:

Muốn giữ chặt hạnh phúc

Thì cần phải nới tay.

13

Theo qui luật vật lí:

Cho thì sẽ không còn.

Theo qui luật từ thiện:

Cho - mình sẽ nhiều hơn.

14

Chưa có cái ta mong,

Đừng buồn, đừng đau khổ.

Hãy biết vui, yên lòng

Với cái ta đang có.

15


ebookfree.vn 7

Có thể ta không thắng,

Nhưng phải đấu đến cùng.

Có thể không thành công,

Nhưng phải luôn có gắng.

16

Lời nói và thời gian -

Phải suy đi, tính lại,

Vì cả hai cái này

Không thể nào lấy lại.

17

Gặp khó khăn, mất mát,

Bất cứ với điều gì,

Đừng tìm một lối thoát,

Mà tìm một hướng đi.

18

Chúng ta có thể ghét

Những người mình đã yêu.

Chúng ta rất khó yêu

Những người mình đã ghét.

19

Một khi anh có thể

Không coi trọng chính mình,

Thì làm sao người khác

Không xem thường, không khinh?

20

Giá trị một món quà

Không ở lớn hay nhỏ,

Mà ở cách người ta


ebookfree.vn 8

Nói và đưa tặng nó.

21

Tai họa thường bắt đầu

Bằng một cơn cuồng giận,

Và kết quả về sau

Là nỗi buồn hối hận.

22

Những gì mình sắp nói,

Phải suy nghĩ thật lâu.

Không thật cần, đừng nói

Những gì nghĩ trong đầu.

23

Suy cho cùng, ở đời,

Thành công lớn hơn cả

Là biết tự đứng lên

Sau mỗi lần vấp ngã.

24

Làm quen với một người

Thường nhanh và không khó,

Nhưng phải mất cả đời

Để quên đi người đó.

25

Nói câu “Anh yêu em!”

Chỉ vài giây, tuy vậy,

Ta phải mất cả đời

Để chứng mình điều ấy.

26


ebookfree.vn 9

Con tiêu tiền bố mẹ

Coi như chuyện đương nhiên.

Hiếm khi thấy bố mẹ

Ngửa tay xin con tiền.

27

Con người phải buồn đau

Cô đơn và quẫn bách,

Vì thay cho xây cầu,

Họ xây tường ngăn cách.

28

Chúa Jesus từng dạy:

“Thiên đường trong trong ta.

Cũng trong ta - địa ngục”.

Vậy còn tìm đâu xa?

29

Chúng ta ai cũng chết

Chỉ duy nhất một lần,

Vì vậy phải cố gắng

Để chỉ chết một lần.

30

Cái để đo đời người

Là tư tưởng, hành động,

Chứ không phải là lời

Hay thời gian đã sống.

31

Cuộc đời là cuốn sách

Phải đọc chậm, dần dần,

Vừa đọc vừa suy ngẫm,


ebookfree.vn 10

Vì chỉ đọc một lần.

32

Khi sống chỉ vì mình

Cốt được no, thoải mái,

Tức là ta thành thừa

Với những người còn lại.

33

Thảm họa của tuổi già

Không phải do ta già,

Mà vì không muốn trẻ,

Nên ta thành người già.

34

Đời thực sự đáng sống

Khi biết sống vì đời.

Người thực sự người tốt

Khi biết sống vì người.

35

Khi bạn muốn điều gì,

Thì đừng chờ điều ấy.

Hãy chủ động đi tìm -

Có tìm ắt có thấy.

36

Nụ cười mang hạnh phúc

Cho những người xung quanh.

Nụ cười mang hạnh phúc

Chủ yếu cho chính anh.

37


ebookfree.vn 11

Thú vui và công việc,

Ai cũng có - Và người

Biết kết hợp thành một,

Mới hạnh phúc suốt đời.

38

Ta không biết có gì

Trước khi đánh mất nó,

Cũng không biết cần gì

Cho đến khi ta có.

39

Thời nào và ở đâu

Người già cũng cau có,

Chê các thế hệ sau

Không giỏi, tốt như họ.

40

Trái đất mà hình vuông,

Đường không nghiêng, chắc chắn.

Nhưng rất tiếc, nó tròn,

Nên phải đi cẩn thận.

41

Keo kiệt là không tốt.

Điều ấy đúng, khỏi bàn,

Ngoại trừ một trường hợp,

Là keo kiệt thời gian.

42

Ai không muốn mất bạn,

Xin hãy nhớ điều này:

Cứ cho, nếu có thể,


ebookfree.vn 12

Hỏi vay, không cho vay.

43

Mọi việc không vô cớ,

Vậy đừng quên điều này:

Trong cái may có rủi,

Trong cái rủi có may.

44

Càng sống, càng thấy đúng

Một chân lý hiển nhiên:

Cái gì cũng mua được,

Không ít thì nhiều tiền.

45

Điều này luôn vẫn đúng,

Mọi thời và mọi nơi:

Thời gian là thầy thuốc

Vĩ đại nhất trên đời.

46

Kiếm được tiền là khó,

Tiêu tiền khó hơn nhiều.

Muốn đánh giá ai đó,

Hãy nhìn cách chi tiêu.

47

Lo việc nghĩa - quân tử.

Lo việc lợi - tiểu nhân.

Quân tử càng quân tử,

Biết kiếm tiền khi cần.

48


ebookfree.vn 13

Việc đã quyết là làm,

Đem hết sức mà làm.

Nhất định không trì hoãn,

Mà làm phải ra làm.

49

Con người, về bản chất

Là tham và vô ơn.

Nhờ học hỏi, từng trải,

Chuyện ấy mới đỡ hơn.

50

Hành vi của con người -

Ai dùng người nên nhớ -

Chi phối bởi hai điều:

Lòng tham và nỗi sợ.

51

Đời người không quá ngắn

Để nở một nụ cười.

Nhưng cũng không dài quá

Để suốt ngày ăn chơi.

52

Để sống vui, hạnh phúc,

Có tiền là rất cần.

Nhưng chỉ dừng ở đó,

Hạnh phúc mới một phần.

53

Hèn, đương nhiên là xấu,

Nhưng đôi khi cũng cần:

Nhẫn nhục lo việc lớn -


ebookfree.vn 14

Gọi là hèn đại nhân.

54

Đường khó khăn không phải

Do cách núi, ngăn sông.

Khó ở chỗ ta ngại

Vượt núi và vượt sông.

55

Thú vị khi làm người

Còn nhiều cái chưa biết.

Động lực sống ở đời

Lại chính là cái chết.

56

Không ai được phép chọn

Bố mẹ và nơi sinh.

Bố mẹ càng nghèo khổ,

Càng yêu bố mẹ mình.

57

Người nói xấu người khác

Cho bạn nghe, có ngày

Họ nói xấu về bạn

Y hệt theo cách này.

58

Một người mà luôn tốt

Với tất cả mọi người,

Người ấy sẽ không tốt

Với một ai trên đời.

59


ebookfree.vn 15

Không nhất thiết thông minh

Để thành người may mắn.

Nhưng phải rất may mắn

Mới thành người thông minh.

60

Chỉ người ít hiểu biết

Ai nói gì cũng tin.

Muốn có được chính kiến,

Phải luôn đọc, nghe, nhìn.

61.

Cứ lắng nghe người ta

Nói việc này, việc nọ.

Chỉ tin khi kiểm tra

Nói và làm của họ.

62

Không ai cam khổ mãi

Người bốc vác than đen

Luôn mơ tương lai sáng

Khi con cái lớn lên.

63

Tàn nhẫn, nhưng quả thật

Rằng đôi khi chính anh

Phải chấp nhận tàn nhẫn

Để làm điều tốt lành.

64

Đàn ông muốn con gái

Ngoan, ít lời, thông minh,

Thì tốt nhất phải dạy


ebookfree.vn 16

Bắt đầu từ vợ mình.

65

Đêm, trời lạnh, hãy nhớ

Chuyển lửa cho người bên.

Phật Thích Ca đã dạy:

Đèn thắp sáng từ đèn.

66

Mọi cái có giới hạn,

Chỉ duy nhất ở đời

Một cái không giới hạn -

Sự đểu cáng của người.

67

Khó có thể yêu nước

Khi không yêu quê nhà.

Làm sao yêu người khác,

Khi không yêu mẹ cha?

68

Có một điều thật lạ:

Thời gian vẫn trôi qua

Cả khi ta vội vã

Hay nằm lười ở nhà.

69

Dễ thấy vết bẩn nhỏ

Trên tấm kính trong phòng,

Thế mà nhiều khi khó

Thấy nó lớn và trong.

70


ebookfree.vn 17

Khi đang ăn, ai đó

Nhỡ làm đổ bát canh,

Người thực sự thông minh,

Coi như không nhìn thấy.

71

Có thể không ai biết

Việc mình làm không hay,

Nhưng trời biết, mình biết -

Quan trọng ở chỗ này.

72

Phải dạy sao để trẻ,

Trong cái nhỏ, cái to,

Biết rằng quan trọng nhất

Không phải xin, mà cho.

73

Sách tinh lọc kiến thức

Của bao đời xưa nay,

Do vậy học ở sách

Còn hơn học ở thầy.

74

Sao thế nhỉ, ở đời

Làm người tốt đã khó,

Lại còn bị chê cười

Và thường là đói khổ?

75

Bao giờ và thời nào

Người tốt cũng thua thiệt.

Người xấu được đề cao,


ebookfree.vn 18

Giàu sang, ăn không hết.

76

Sống thật, dễ bị lừa,

Nhưng vẫn nên sống thật.

Ngay cả khi bị lừa,

Niềm tin đừng để mất.

77

Một người chết - Chắc gì

Anh ta từng đã sống.

Thực sự sống là khi

Con người yêu lao động.

78

Không ai tin đã khổ.

Khổ hơn - không tin ai.

Thiếu niềm tin, cuộc sống

Chỉ là sự kéo dài.

79

Chúng ta ngại thừa nhận

Một thực tế hiển nhiên,

Rằng người bạn tốt nhất

Cuối cùng vẫn là tiền.

80

Anh kêu đời tráo trở.

Thì thế mới là đời.

Nếu mọi cái tốt đẹp,

Anh khó mà thành người.

81


ebookfree.vn 19

Không chỉ là gánh nặng

Đè lên vai, tuổi già

Còn là gia tài quí

Của mỗi một chúng ta.

82

Đối với người trẻ tuổi,

Các sai lầm trong đời

Thậm chí còn cần thiết,

Nếu không, khó thành người.

83

Ta vui hay ta khổ,

Đời vẫn cứ trôi qua

Theo cách riêng của nó,

Mà không thèm hỏi ta.

84

Nếu tất cả đều giàu,

Thì coi như nghèo hết.

Nếu tất cả giống nhau,

Xã hội coi như chết.

85

Cái hay của thiếu tiền

Là ta muốn có tiền.

Nó bắt ta làm việc

Cho đến khi có tiền.

86

Như chờ sinh, bà mẹ

Muốn sinh con đúng ngày.

Cái gì đến sẽ đến,


ebookfree.vn 20

Vội, chắc gì đã hay.

87

Có thể luật nhân quả

Chỉ là cái răn đời,

Nhưng nhờ luật nhân quả,

Người tốt hơn với người.

88

Không tin vào thần phật,

Khó tin vào chính mình.

Không tin vào trời đất

Là xúc phạm thần linh.

89

Khi đi về phía trước,

Phía mặt trời long lanh,

Tức là ta để lại

Bóng tối sau lưng mình.

90

Nếu có nghe ai nói

Một cộng một là ba,

Thì cũng đừng cãi vội.

Đó là chuyện người ta.

91

Đúng sai chỉ tương đối.

Nhiều cái đúng mà sai.

Khó phân biệt ranh giới

Giữa điên và thiên tài.

92


ebookfree.vn 21

Chọn bạn nên cẩn thận,

Bỏ cũng thế, mà rồi

Xin có một lời nhắn:

Trẻ, bạn bè ít thôi.

93

Thật may: Ta không giàu.

May nữa: Ta phải chết.

May còn có buồn đau.

Vì sao? Ngẫm thì biết.

94

Đời vừa như con đĩ,

Vừa cô gái đáng yêu.

Anh muốn gì cũng được,

Cái gì nó cũng chiều.

95

Suy cho cùng, sống xấu

Cũng chẳng lợi hơn gì.

Cứ bắt chước Lão Tử,

Sống lành, sống vô vi.

96

Tu thân rồi tề gia,

Trị quốc, bình thiên hạ.

Nếu làm ngược, chúng ta

Tất sẽ gặp tai họa.

97

Câu “Khinh tiền, trọng nghĩa”

Rất chí lý, tuy nhiên,

Chí lý hơn nên nói:


ebookfree.vn 22

“Trọng nghĩa, trọng cả tiền.”

98

Người ta nghiện, quả thế,

Chỉ toàn thứ đắng cay.

Ngẫm mà xem, có lẽ

Không ngẫu nhiên điều này.

99

Giàu cũng chẳng làm gì.

Danh cũng chẳng làm gì.

Vậy sống để làm gì?

Thực ra, chẳng làm gì.

100

Ai cũng sống vì mình,

Mà nên sống vì mình,

Rồi mới vì người khác,

Tức là cũng vì mình.

Phần Hai

1

Có thể không có trời,

Nhưng ta sống ở đời,

Để yên tâm, chắc chắn,

Ta nên tin có trời.

2

Bí quyết để có tiền

Là không chỉ kiếm tiền,

Mà còn biết tiêu tiền


ebookfree.vn 23

Và luôn để dành tiền.

3

Không người nào có thể

Biết mọi cái trên đời.

Người cái gì cũng tốt

Thì chẳng còn là người.

4

Thật lạ, đời cũng cần

Thằng ngu, cô gái xấu.

Đời sẽ buồn một khi

Toàn thiên tài, hoa hậu.

5

Về già, con mới biết

Một chân lý hiển nhiên:

Bố mẹ nhận bão tố

Cho con cháu bình yên.

6

Trong các tội ở đời,

Lớn nhất - tội bất hiếu.

Tiếc, chỉ khi có con,

Điều này ta mới hiểu.

7

Nghèo không phải tội lỗi,

Nếu có thể, đừng nghèo.

Nhưng giàu mà phạm tội,

Nếu có thể, cứ nghèo.

8


ebookfree.vn 24

Ai chưa từng bị đói,

Sẽ không biết mình no.

Người theo Ấn Độ giáo

Không nói: “Ngu như bò”.

9

Có thể với mọi người

Bạn là hạt cát nhỏ.

Có thể với ai đó

Bạn là cả cuộc đời.

10

Người ta có thể quên

Lời bạn nói sai trái,

Nhưng không bao giờ quên

Ấn tượng bạn để lại.

11

Một khi đã quyết định,

Thì phải bắt đầu ngay.

Không tìm cớ trì hoãn.

Bây giờ, ngay lúc này!

12

Không phải chuyện nhân quả,

Nhưng sự thật: Vốn thường,

Ai yêu thương nhiều quá,

Sẽ chết vì yêu thương.

13

Cuộc sống chỉ đáng sống

Khi biết sống vì đời.

Nghe có vẻ sáo rỗng,


ebookfree.vn 25

Nhưng đúng đến lặng người.

14

Không tin vào chính mình,

Rồi băn khoăn, lần lữa,

Tức là chưa bắt đầu,

Đã thất bại một nửa.

15

Anh có thể là người

Công tâm, can đảm nhất,

Cũng đừng trách những người

Không dám nói sự thật.

16

Đúng, tuy nghe nhàm chán:

Ta cho đời cái gì

Sẽ nhận lại cái ấy.

Lại tin không thì tùy.

17

Thường vẫn thế, ta buồn,

Khi mất mát, dù nhỏ.

Thế mà ta ít vui

Với cái ta đang có.

18

Saadi, ai cũng biết,

Đã chia ba cuộc đời

Để đọc, đi và viết.

Phần còn lại - nghỉ ngơi.

19


ebookfree.vn 26

Không có gì vô duyên

Bằng ăn tục, nói láo.

Không có gì hướng thiền

Bằng lao động sáng tạo.

20

Trời - lúc nắng, lúc mưa.

Người - lúc vui, lúc khổ.

Đừng quá thiếu, quá thừa.

Đừng quá lớn, quá nhỏ.

21

Khi ta sống hết mình,

Nghĩa là ta quên mình.

Tưởng không sống cho mình,

Nhưng lại sống cho mình.

22

Quân tử và tiểu nhân

Có một điều khác biệt:

Tiểu nhân lo miếng ăn,

Quân tử lo hiểu biết.

23

Bạn là một thế giới

Duy nhất, không giống ai,

Nhiều tầng như vũ trụ,

Bí ẩn như con bài.

24

Thực tài luôn là người

Cứ lặng lẽ làm việc.

Bất tài luôn là người


ebookfree.vn 27

Cứ nằm dài than tiếc.

25

Sách - sản phẩm vĩ đại

Và quí nhất ở đời.

Không có sách, nhân loại

Không bao giờ thành người.

26

A friend in need

Is a friend in deed.

Bạn là để giúp nhau,

Chứ không phải giải sầu.

27

Bạn tốt chính là người

Thăm ta khi đau ốm

Hay khi ta ngồi tù.

Ngoài ra là bạn rổm.

28

Ở độ tuổi hai mươi

Mà bạn chỉ thích lười,

Thì hãy đem tuổi ấy

Bán đi, kiếm chút lời.

29

Đừng nói câu “Rất tiếc”

Với người mình đang yêu,

Giống như khi làm việc

Không kêu khó khăn nhiều.

30


ebookfree.vn 28

Đàn ông không có vợ

Héo khô về tâm hồn.

Đàn bà không đẻ con

Héo khô về thể xác.

31

Napôlêông nói

Ông ta luôn thành công

Vì đã không do dự.

Bạn có làm thế không?

32

Không có gì biến mất,

Không có gì ngẫu nhiên.

Trăng lặn, trăng lại mọc,

Hết tiền, lại có tiền.

33

Việc gì cũng quan trọng -

Cày ruộng hay viết văn.

Miễn là làm thật tốt,

Miễn là phải chuyên cần.

34

Khi mới sinh, bạn khóc

Còn mọi người thì cười.

Mong bạn vui, lìa đời

Để lại nhiều tiếng khóc.

35

Ý nghĩa của cuộc sống

Luôn nằm trong lao động.

Còn nghỉ ngơi, vô lo


ebookfree.vn 29

Chỉ khi ta xuống mồ.

36

Người có chí tiến thân,

Số phận sẽ dìu dắt.

Người ngồi ì, bất cần,

Số phận sẽ xếp đặt.

37

Nói thì lại nhàm chán:

Ta không thể thanh thản

Sống với quá khứ buồn.

Vậy vứt đi, vứt luôn!

38

Con người vốn bảo thủ.

Việc của mình, cứ khuyên.

Nghe hay không tùy họ,

Đừng áp đặt, thêm phiền.

39

Không ai sướng cả đời.

Không ai khổ cả đời.

Vậy vấn đề ở chỗ

Tùy cơ và tùy thời.

40

Con đường đến thành đạt,

Vừa ngắn, vừa an toàn,

Là học vấn, hơn thế,

Sống lại được thanh nhàn.

41


ebookfree.vn 30

Đừng so người với ta,

Đừng so ta với người,

Vì được sinh ra đời,

Ai cũng là đặc biệt.

42

Ta viện đủ lý do,

Cùng một việc, một lúc

Để làm hoặc không làm,

Mà nghe đều thuyết phục.

43

Thôi ước mơ, hy vọng,

Nghĩa là ta ngừng sống.

Con người có thể bay,

Tiếc ta quên điều này.

44

Đừng hối tiếc, than khóc

Những việc buồn đã qua,

Hãy vui mừng: Phía trước

Tương lai đang chờ ta.

45

Shakespeare nói chí lý

Yêu thì yêu mọi người.

Tin thì tin vài người.

Ghét - không ghét ai cả.

46

Hãy chọn một mục đích,

Cố đeo đuổi, không rời,

Vì nó rất có thể


ebookfree.vn 31

Là mục đích cả đời.

47

Khi có trẻ nghèo đói

Không khoe con mình giàu.

Với người không chỗ ở,

Đừng nhắc chuyện nhà lầu.

48

Con người được sinh ra

Không phải để biến mất,

Mà in dấu chân mình

Trong lòng người, trên đất.

49

Điều này rất quan trọng:

Chọn bạn nào để chơi.

Quan trọng hơn: Không để

Cái bẩn bám lên người.

50

Đừng làm phiền người khác,

Khi có thể tự làm.

Khi phần mình đã có,

Phần của người, đừng tham.

51

Khi bắt đầu công việc,

Phải luôn luôn lạc quan.

Còn nếu muốn bi quan,

Hãy chờ khi xong việc.

52


ebookfree.vn 32

Dù chuyện gì xẩy ra,

Cũng tĩnh tâm để hiểu

Rằng cuộc sống chúng ta

Quả là điều kỳ diệu.

53

Lincohn đúng khi nói:

Ta thất bại ra sao

Không quan trọng bằng việc

Chấp nhận nó thế nào.

54

Đừng đổ lỗi số phận

Thất bại hoặc ưu phiền,

Phải thẳng thắn nhìn nhận

Một phần mình gây nên.

55

Tốt là khi lặng lẽ

Làm việc tốt cho đời.

Xấu là khi lặng lẽ

Lo bòn vét của đời.

56

Không biết thì cứ hỏi

Chẳng có gì đáng chê.

Ai không biết lắng nghe,

Không bao giờ biết nói.

57

Có thể bạn ngu dốt

Một chốc khi hỏi người.

Ai dốt, không dám hỏi,


ebookfree.vn 33

Sẽ ngu dốt suốt đời.

58

Người khiêm tốn thực sự

Là người biết rõ mình,

Dám nói điều mình biết,

Dám nhận mình thông minh.

59

Bạn đã thử sức chưa,

Mà nói mình không thể?

Chưa bắt đầu, làm sao

Biết được khó hay dễ?

60

Đáng thương và ngu ngốc

Kẻ làm ác, mà rồi

Chẳng được tí lợi lộc,

Lại còn bị chê cười.

61

Cái tốt nhất ta có

Chính là lòng trung thành.

Sự kính trọng, thanh danh.

Mọi cái đều từ đó.

62

Lý trí giúp ta tránh

Những việc không nên làm.

Trái tim thì ngược lại,

Mách những việc cần làm.

63


ebookfree.vn 34

Kẻ lười biếng không biết

Nghịch lý này của đời:

Chỉ những ai làm việc

Mới thực sự nghỉ ngơi.

64

Muốn hay không cũng vậy:

Quay lưng với mặt trời,

Rốt cục ta chỉ thấy

Cái bóng mình mà thôi.

65

Nếu thực sự ta hiểu

Người khác như hiểu ta,

Thì lỗi lầm của họ

Ta dễ dàng bỏ qua.

66

Ta miễn phí tiêu dùng

Những tháng năm trước mặt.

Nhưng năm tháng đã qua

Có giá, và rất đắt.

67

Thực sự có nhiều người

Lời đi trước ý nghĩ.

Nói, chẳng biết nói gì,

Đó là điều tối kỵ.

68

Phải lựa chọn quần áo

Hợp với tính cách mình.

Không được để quần áo,


ebookfree.vn 35

Chi phối tính cách mình.

69

Thường những người tuyệt vời

Uyên thâm và tuấn kiệt,

Dám thẳng thắn trả lời:

“Quả thật tôi không biết.”

70

Đọc mà không suy nghĩ

Chỉ lãng phí thì giờ.

Đọc mà không nhớ được

Do khi đọc hững hờ.

71

Không có sự nghiệp lớn,

Nếu mọi việc trơn tru.

Cuộc đời thường vẫn vậy,

Luôn có luật trừ bù.

72

Thất bại là bình thường,

Nhưng thất bại lớn nhất

Là không dám thử làm,

Và đó là sự thật.

73

Thấy điều gì chưa rõ,

Phải tìm hiểu đến nơi.

Thà suốt đêm không ngủ,

Hơn nghi ngờ suốt đời.

74


ebookfree.vn 36

Con đường của thiên tài

Luôn gập ghềnh đá sỏi,

Con đường chưa có ai

Từng đi hay nghe nói.

75

Muốn thực sự hơn người,

Ta phải nhìn lên trời,

Vì khi ta nhìn xuống,

Ta thấy ta hơn người.

76

Cây mọc được xanh tốt,

Lại còn cho quả ngọt

Là nhờ ở dưới cây

Xác chết tích lâu ngày.

77

Sao không buồn cho được,

Khi sự thật vẫn là:

Chưa kịp học cách sống,

Cái chết đã chờ ta.

78

Kinh nghiêm là cái lược

Mà thiên nhiên, buồn sao,

Ban cho ta khi tóc

Đã không còn sợi nào.

79

Thành La Mã được xây

Không phải trong một ngày,

Nhưng phá nó, có thể


ebookfree.vn 37

Trời chỉ mất vài giây.

80

Người bác sĩ đích thực

Của tâm hồn chúng ta

Lại chính là triết học

Chứ không phải thơ ca.

81

Dựa vào tài người khác,

Ta có thể uyên bác.

Nhưng muốn thành thông minh,

Phải dựa vào chính mình.

82

Của cải có thể mua

Bằng lao động trí tuệ,

Nhưng tiền bạc không thể

Mua được trí tuệ nào.

83

Trí tuệ không dùng lâu,

Như trái cây khô thối.

Nhưng trí tuệ gặp nhau

Sẽ lóe lên sáng chói.

84

Thà ngu dốt còn hơn

Thông minh mà độc ác.

Đặc tính của người ngu:

Chỉ thấy lỗi người khác.

85


ebookfree.vn 38

Ai không biết tưởng tượng,

Không có cánh để bay.

Có cánh mà không bay

Là phí óc tưởng tượng.

86

Con đường của vinh quang

Luôn tiến lên phía trước,

Vừa hẹp, lại khó đi,

Nên không thể lùi bước.

87

Cuộc đời xưa và nay

Luôn khách quan, và nó

Không tốt, không xấu hơn

Như bản thân vốn có.

88

Người chỉ sống bằng tình,

Kết thúc là bi kịch.

Còn hài kịch là người

Sống chỉ bằng thông minh.

89

Người thực sự uyên bác,

Nói giản dị, chân thành.

Người tỏ ra uyên bác

Nói rối rắm, vòng quanh.

90

Quân tử chính là người

Không bỏ nghĩa vì lợi.

Tiểu nhân thì suốt đời


ebookfree.vn 39

Đâu có tiền là tới.

91

Với những kẻ muốn chết,

Giúp cũng chẳng ích gì.

Gặp kẻ đang khát bạc,

Thì đừng khuyên, quên đi.

92

Tiểu nhân luôn hiếu danh,

Việc làm thường giả dối.

Quân tử hiểu chính danh,

Làm nhiều mà ít nói.

93

Khổng Tử dạy: Họa trời

May ra còn cứu được,

Nhưng nếu là họa người,

Thì coi như hết nước.

94

Học, học nữa, học mãi,

Sớm muộn cũng thành danh.

Cứ kiên gan, bền chí,

Chuyện gì làm cũng thành.

95

Có học, không có đức

Là người ác, đáng chê.

Có đức, không có học,

Ấy là người chân quê.

96


ebookfree.vn 40

Quân tử sống ở đời,

Như Khổng Tử đã nói -

Trên - không dám oán trời,

Dưới - không nỡ trách người.

97

Nói nhiều thì nhiều lỗi,

Và sự thật vẫn là:

Người biết thường im lặng,

Kẻ dốt thích ba hoa.

98

Nếu đã làm việc nghĩa,

Thì không được suy bì.

Đã anh hùng, hảo hán,

Sao còn ngại gian nguy?

99

Người xưa dạy: Làm việc,

Phải làm trước mọi người.

Nếu quả tình phải nói,

Nên nói sau mọi người.

100

Bạn gặp nạn, đừng hỏi:

“Tớ có thể làm gì.”

Muốn giúp thì cứ việc

Lặng lẽ mà giúp đi.


ebookfree.vn 41

Phần Ba

1

Cái ta làm cho mình

Sẽ mất khi ta chết.

Cái ta làm cho đời

Sẽ trường tồn, bất diệt.

2

Người uyên thâm không biết

Hết mọi cái trên đời.

Chỉ thằng ngu mới biết

Hết mọi cái trên đời.

3

Bạo lực không thuần túy

Là đánh từ bên ngoài.

Cũng là dạng bạo lực

Khi ghét hay thù ai.

4

Người ác là đáng sợ.

Nhưng đáng sợ gấp đôi

Là khi người thiện ngồi

Thản nhiên nhìn cái ác.

5

Không phải là nghệ sĩ

Nếu anh không có tài.

Có tài không tác phẩm

Còn tồi tệ gấp hai.

6


ebookfree.vn 42

Mục đích ta đeo đuổi -

Không phải sống muôn đời,

Mà làm cái gì đó

Sống mãi trong lòng người.

7

Dễ, khi anh no đủ,

Khuyên người cam cảnh nghèo.

Nhưng nếu anh nghèo khổ,

Liệu anh có nghe theo?

8

Chỉ đọc những cuốn sách

Ai cũng đọc trên đời,

Rốt cục anh suy nghĩ

Y hệt như mọi người.

9

Ghét, thù hận không khó,

Cái khó là thương yêu.

Cũng vậy, sống thiện khó,

Sống ác dễ hơn nhiều.

10

Thật lạ, cái đẹp nhất,

Luôn hấp dẫn chúng ta

Chính là cái chưa biết,

Còn đâu đó rất xa.

11

Ở Hà Nội sắp tới

Số lượng nhà bỏ không

Lớn hơn người thuê trọ.


ebookfree.vn 43

Một thực tế đau lòng.

12

Ta sống trong thế giới

Phải giấu khi yêu nhau,

Giữa thanh thiên bạch nhật

Bạo lực ngẩng cao đầu.

13

Bạn có thể đưa ngựa

Đến dòng suối xanh trong,

Nhưng bất lực trước việc

Nó chịu uống hay không.

14

Không phải ai cũng biết

Là làm việc càng nhiều

Ta càng thấy hạnh phúc

Và hiểu ra nhiều điều.

15

Dạy con sống hạnh phúc,

Đừng dạy chúng làm giàu,

Để khôn lớn chúng biết

Cái đẹp nằm ở đâu.

16

Tôi làm anh lo sợ,

Tôi làm anh cô đơn,

Tôi làm anh hờ hững,

Tôi làm anh giận hờn.

Tôi là tên khủng bố,


ebookfree.vn 44

Tôi làm anh ngu si,

Tôi giết anh… đơn giản

Tôi là chiếc ti-vi.

17

Ai luôn đứng một chỗ,

Dẫu khôn ngoan, thông minh,

Sẽ không nghe tiếng xích

Đang trói buộc chân mình.

18

Người tốt không phụ thuộc

Tôn giáo, màu da nào,

Mà cách họ đối xử

Với mọi người ra sao.

19

Có năm mươi nghìn tỉ

Tế bào dưới lớp da.

Mỗi tế bào tương tự

Như mỗi người chúng ta.

Sự giống nhau sinh học

Giữa người và tế bào

Làm nảy sinh câu hỏi

Rất tự nhiên - Vì sao

Năm nghìn tỉ “người” ấy

Sống với nhau hài hòa,

Trong khi luôn chém giết

Bảy tỉ người chúng ta?

20


ebookfree.vn 45

Bản chất của phụ nữ

Là hễ ta cho gì

Là họ nhân cái ấy

Lên nhiều lần, tin đi.

Họ sẽ cho em bé

Nếu nhận được tinh trùng.

Ta cho họ căn hộ,

Họ sung sướng vô cùng,

Và lập tức biến nó

Thành tổ ấm gia đình.

Chỉ cần ta cười mỉm,

Họ trao trái tim mình.

Thế đấy, họ, phụ nữ,

Luôn nhân gấp nhiều lần

Những cái họ nhận được

Từ bạn bè, người thân.

Và cũng theo cách ấy,

Họ đổ lên đầu ta

Cả một tấn phân thối,

Nếu giở trò xấu xa.

21

Cuộc đời như bữa tiệc,

Bạn mời rất nhiều người.

Một số luôn đến dự,

Một số không nhận lời.

Một số rất vui vẻ,

Một số buồn ủ ê.


ebookfree.vn 46

Một số nán ở lại.

Một số vội ra về.

Nhưng bao giờ cũng vậy,

Khi cuối cùng tiệc tan,

Chỉ một số rất ít

Ở lại giúp dọn bàn.

Thêm một sự thật nữa,

Là số ít người này

Khiêm tốn khi ăn, nói.

Đời vẫn thế xưa nay.

22

Bạn có thể đánh giá

Bản chất của một người

Bằng cách xem người ấy

Khi cư xử ngoài đời

Đã thường xuyên đối xử

Tốt hoặc xấu ra sao

Với người không quen họ,

Chưa giúp họ lần nào.

23

Nếu bạn không muốn học,

Thì mọi người bó tay.

Nếu bạn quyết tâm học,

Ai cản được điều này?

24

Phật nói: mỗi sáng dậy,

Tức là ta tái sinh.


ebookfree.vn 47

Và điều quan trọng nhất -

Ta làm gì với mình.

25

Tai họa kinh khủng nhất

Của thế giới văn minh

Là bọn điên, bọn ngốc

Rất tin tưởng vào mình.

Trong khi người thông thái

Và người tốt luôn luôn

Nghi ngờ mình, do dự.

Hơn thế, họ dễ buồn.

26

Không có người cai trị

Nếu không ai phục tùng.

Chân lý này đơn giản

Nhưng lại đúng vô cùng.

27

Một máy bay chiến đấu,

Giá gần tỉ đô la,

Ném quả bom năm tấn

Vào chỉ một ngôi nhà.

Quả bom năm tấn ấy

Giá năm mươi nghìn đô.

Còn ngôi nhà bị phá

Có tường trát bùn tro.

Chiến tranh thời hiện đại

Là thế đấy. Vậy mà


ebookfree.vn 48

Người trả giá cho nó

Lại chính là chúng ta.

28

Nếu muốn thành vĩ đại

Thì cứ cố mà thành,

Không cần phải xin phép,

Vừa đỡ mệt, vừa nhanh.

29

Vấn đề là ở chỗ

Anh có làm hay không.

Cả khi rất thật lòng,

Đừng nói: “Tôi sẽ cố.”

30

Có một sự thật nữa:

Kể cả người thông minh,

Rất ít ai cảm nhận

Và nhìn bằng mắt mình.

31

Anh cảm thấy đau khổ

Không có cái mình cần.

Anh cũng thấy đau khổ

Khi có cái mình cần.

Vì cái mình cần ấy

Anh không giữ được lâu,

Vì vạn vật thay đổi.

Thay đổi là nhu cầu.

Nó còn là qui luật.


ebookfree.vn 49

Qui luật của muôn đời.

Không ai cản được nó,

Cả người và cả trời.

32

Chỉ có hai lựa chọn

Bạn đối mặt hàng ngày:

Chấp nhận cái có sẵn,

Hoặc tìm cách đổi thay.

33

Suy cho cùng, tiền bạc

Là ảo ảnh mà thôi.

Cái thực sự có thật

Là thiên nhiên quanh tôi.

34

Tôi không đánh giá mình

Bao nhiêu lần sa bẫy.

Tôi chỉ đánh giá mình

Bao nhiêu lần thoát dậy.

Tôi không hề tự hào

Bao nhiêu nơi đã tới.

Nhưng tôi luôn tự hào

Tìm ra chân trời mới.

35

Với chồng lười, hãy nói:

“Đừng nằm lỳ trên giường,

Trừ phi anh vừa ngủ

Vừa kiếm tiền như thường.


ebookfree.vn 50

36

Sự cô đơn, tôi nghĩ,

Rất bổ ích cho người.

Nó giúp ta yên tĩnh

Suy ngẫm về sự đời.

Người muốn làm việc lớn,

Cô đơn lại càng cần.

Nhiều người chỉ chật chỗ

Và càng thêm vướng chân.

37

Phụ nữ không cần đẹp,

Hay thậm chí dễ coi.

Họ không nợ ai cả

Vẻ ngoài ấy, và rồi

Duy nhất một mình họ

Chỉ cần nó, cho mình.

Người khác ư? Mặc kệ,

Miễn họ thấy mình xinh.

38

Thành công, như bà chửa.

Ai cũng mừng, cũng chào,

Nhưng ít ai biết được

Bạn nặng nề thế nào.

39

Người hạnh phúc không có

Cái tốt nhất ở đời,

Nhưng họ biết làm đẹp

Mọi cái có ở đời.


ebookfree.vn 51

40

Đừng bao giờ để ý

Người khác đang nghĩ gì

Về việc làm của bạn.

Cứ kệ họ, quên đi.

Vì bạn luôn là bạn.

Bạn làm cái mình cần.

Đừng mong đợi nhiều quá.

Mọi cái sẽ đến dần.

Triết lý này đơn giản

Giúp tôi sống xưa nay

Nhẹ nhàng và thoải mái

Ở đời phức tạp này.

41

Biết bao từ đẹp đẽ

Ta nói với con mình

Về trời sao nhấp nháy,

Bí ẩn và lung linh…

Thực ra ta lừa chúng,

Lừa đã bao đời nay.

Có lẽ giờ là lúc

Nên dạy chúng thế này:

*

Trăng là thiên thể chết,

Không đẹp một chút nào.

Nó chỉ là mảnh vỡ

Của mặt trời hay sao.


ebookfree.vn 52

Sao ư? Sao thực chất

Là ngọn lửa sáng ngời.

Sao cũng sinh và chết

Y hệt như con người.

Sao chết nguy hiểm lắm,

Có thể thành hố đen.

Hố đen sẽ nuốt hết

Những gì có kề bên.

Trái đất ta cũng thế,

Tức là mẹ và con,

Có thể bị nó nuốt,

Và sự sống chẳng còn.

Mặt trời, như con thấy

Thực ra là ngôi sao.

Mà sao thì sẽ chết,

Có đúng thế không nào?

Nó đã năm tỉ tuổi,

Tức hơn nửa cuộc đời.

Năm tỉ nửa nó chết,

Kéo theo cả loài người.

*

Đại khái là như vậy.

Chẳng thi vị chút nào,

Nhưng ít ra nói đúng

Về mặt trời và sao.

Trẻ bây giờ khôn lắm,


ebookfree.vn 53

Chắc chúng không buồn đâu.

Mà rồi mặt trời chết -

Năm tỉ năm, còn lâu!

42

Đào sâu tìm chân lý

Hay đào cát giấu đầu

Để khỏi nhìn sự thật,

Rốt cục vẫn là đào.

43

Cuối cùng sẽ tan rã,

Chấm hết Hệ Mặt Trời.

Cùng tan rã theo nó

Là chúng ta, loài người.

Dẫu không lãng mạn lắm,

Nhưng tôi nghĩ điều này

Ta buộc phải nói thật

Với lũ trẻ ngày nay.

Cũng thôi không kể chuyện

Các nàng tiên dễ thương.

Thôi không hẹn gặp chúng

Đâu đó ở thiên đường.

44

Có thể biết một ít

Về tất cả mọi điều.

Nhưng khi về một điều

Thì phải biết tất cả.

45


ebookfree.vn 54

Xã hội sẽ tốt đẹp

Khi người già như tôi

Trồng cây non, dù biết

Bóng nó người khác ngồi.

46

Làm việc thiện, nhất thiết

Không được khoe với người.

Làm mà khoe, chẳng khác

Khoe buôn bán với trời.

47

Các bà mẹ mơ ước

Sinh con, chờ đến khi

Con hỏi: “Mẹ hãy nói,

Chiến tranh là cái gì?”

48

Những kẻ hay thù hận

Chẳng khác gì những người

Miệng đang ngậm thuốc độc,

Thế mà họ, buồn cười,

Lại nghĩ thuốc độc ấy

Nhất định sẽ có ngày

Giết chết người họ ghét.

Đáng thương loại người này.

49

Đừng quên: Rất quan trọng

Điều bạn làm hôm nay,

Vì điều ấy thay đổi

Cuộc đời bạn sau này.


ebookfree.vn 55

50

Hãy cố sống tử tế

Với những người xung quanh

Khi anh đang cố gắng

Leo bậc thanh công danh.

Bởi vì rất có thể

Do tai họa, có ngày,

Anh rơi xuống, lại gặp

Chính những con người này.

51

Bóng tối không bao giờ

Có thể xua bóng tối.

Cũng thế, chỉ tình yêu

Xua hận thù, tội lỗi.

52

Cái đau không xuất hiện

Tự nhiên trong người anh.

Mà nó là dấu hiệu

Cái gì đó không lành.

53

Có một sự lạ nữa,

Là hầu hết mọi người

Không muốn được giải phóng.

Nghe lạ và buồn cười.

Nhưng ngẫm, điều ấy đúng:

Trách nhiệm và tự do

Tuy hai nhưng mà một.


ebookfree.vn 56

Người ta sợ, và lo.

54

Tình bạn được thiết lập

Nhờ quan hệ làm ăn

Tốt hơn việc làm ăn

Chỉ dựa vào tình bạn.

55

Khi bạn nghĩ ai đó

Có lỗi, không phải mình,

Cũng có nghĩa là bạn

Đang làm khổ chính mình.

Còn khi bạn dũng cảm

Nhận lỗi là do mình,

Cũng có nghĩa là bạn

Đang tự giải phóng mình.

56

Thực ra, sự thô bạo

Chỉ có ở những người

Muốn tỏ ra mình mạnh,

Tự tin và phớt đời.

57

Với những ai thất vọng,

Hãy nói lời yêu thương.

Hãy chìa tay giúp đỡ

Người ngã gục bên đường.

Vì người, như đồ vật,

Thường trục trặc bên trong,


ebookfree.vn 57

Cần sửa chữa, làm mới,

Mà với cả tấm lòng.

58

Bộ óc bị tác động

Bởi niềm vui, nỗi đau,

Không bao giờ có thể

Trở lại giống ban đầu.

59

Đời này, tội nghiệp nhất

Là dốt nát chân thành

Và ngu có ý thức.

Hãy thử nhìn xung quanh.

60

Trái đất của chúng ta

Người “thành đạt” quá đủ,

Giờ cần người có tâm,

Bác sĩ và bà vú.

Cần những người không giàu

Nhưng biết yêu người khác,

Những người chìa bàn tay

Cứu giúp người lầm lạc.

Trái đất cũng rất cần

Những người nghèo nhân ái

Lo trồng cây để ta

Và cháu con tồn tại.

Người “thành đạt”, thực ra

Không giúp được nhiều lắm


ebookfree.vn 58

Để xã hội bớt đau

Và trái tim thêm ấm.

61

Ở đời, cái đẹp nhất

Không thể nhìn hoặc tìm,

Mà phải cảm nhận nó

Bằng tất cả trái tim.

62

Khi tôi còn bé tí,

Tôi muốn mình lớn nhanh.

Giờ lớn, mới nhận thấy

Sai lầm này của mình.

63

Với những gì anh nói,

Hãy cẩn thận: Mọi người

Rất có thể tha thứ,

Nhưng họ sẽ nhớ đời.

64

Bạn cũng giàu đấy chứ,

Nếu bạn tính thành tiền

Những khả năng bạn có,

Không mua được bằng tiền.

65

Quanh ta, mọi người nói,

Nói cả đêm lẫn ngày,

Rằng họ muốn, rất muốn

Cái nọ hoặc cái này.


ebookfree.vn 59

Là người, tôi cũng muốn,

Muốn nhiều, không thua ai.

Đây là cái tôi muốn,

Cả một danh sách dài.

Tôi muốn người nghèo khổ

Không bị đói triền miên,

Và khi họ đau ốm,

Chính phủ sẽ chi tiền.

Tôi muốn người già yếu

Và trẻ em mồ côi

Có người nhận nuôi dưỡng

Như con và bố tôi.

Và điều tôi muốn nhất

Là loài người chúng ta

Biết thương yêu, đùm bọc

Như anh em một nhà.

66

Nhiều người lấy làm tiếc

Về lời nói của mình.

Rất ít ai hối hận

Vì mình đã lặng thinh.

67

Có một sự thật nữa,

Rất phổ biến, đó là:

Ta nhìn nhận sự việc

Theo mong muốn của ta.

Trong khi cần nhìn chúng


ebookfree.vn 60

Trực diện và khách quan,

Như chúng vốn tự có.

Điều ấy khỏi phải bàn.

68

Muốn đánh giá ai đó

Xấu hoặc tốt ra sao,

Hay xem cách con chó

Yêu anh ta thế nào.

69

Tôi là người bản lĩnh,

Nhưng vẫn thường nhắc mình

Không nhất thiết bắt chước

Giống những người xung quanh.

70

Mỗi lần máy vi tính

Hỏng hóc gì bên trong,

Nhờ thằng cháu cài lại,

Chỉ một loáng là xong.

Tôi mong ước đến lúc

Công nghệ tiến đủ xa,

Có chương trình cài lại

Tâm hồn của chúng ta.

71

Thường thành công chỉ đến

Với những người luôn tay

Làm việc, bận đến mức

Không nghĩ tới điều này.


ebookfree.vn 61

72

Bố: “Con phải lấy vợ

Theo ý muốn của ta!”

“Không!” “Lấy con Bill Gates!”

“Thế thì được, thưa cha.”

*

“Dạ, thưa ông Bill Gates,

Cháu muốn lấy con ông.”

“Không”. “Nhưng cháu Chủ Tịch

Của World Bank.” “Bằng lòng.”

*

“Xin World Bank Chủ Tịch

Bổ nhiệm con trai tôi

Làm CEO nào đó.

Nó, thằng bé không tồi.”

“Không được, tôi đang bận.

Hắn là ai, láo ghê.”

“Thưa, con rể Bill Gates.”

“Thế thì tốt. Ô-kê.”

*

Cuộc đời là thế đấy.

Chuyện ở huyện thường ngày.

Ở đâu cũng thế cả.

Và thế cả xưa nay.

73

Đến ngày tuyệt chủng hết

Mọi loài trong thiên nhiên,

Ta, con người, mới biết


ebookfree.vn 62

Mình không ăn được tiền.

74

Suy cho cùng, thực tế

Là ảo ảnh mà thôi.

Có điều ảo ảnh ấy

Cứ bám ta suốt đời.

75

Cái cách thông thường nhất

Ta từ bỏ các quyền

Chính là cách ta nghĩ

Ta không hề có quyền.

76

Mục đích là kiếm tiền

Mà suốt ngày đếm tiền,

Thì đó là dấu hiệu

Không kiếm được nhiều tiền.

77

Người mà có nhiều bạn,

Hóa ra lại là người

Không có bạn nào hết.

Thường vẫn thế ở đời.

78

Rồi sẽ thành nô lệ

Những người vốn không giàu,

Lại đua đòi phóng khoáng.

Rồi xem, không lâu đâu.

79


ebookfree.vn 63

Người ngu tìm hạnh phúc

Ở đâu đó xa xôi.

Người khôn tìm hạnh phúc

Ngay ở chỗ mình ngồi.

80

Anh tức giận ai đó,

Chỉ ngón tay của mình.

Thì ba ngón còn lại

Đang chỉ về phía anh.

81

Hãy cẩn thận với người

Đề nghị việc gì đó

Mà anh ta an toàn

Vì không phải làm nó.

82

Vì cái tâm ta hẹp

Ta thường trách mọi người

Không rộng, không hào hiệp,

Rồi chuyển sang trách trời.

83

Suy cho cùng, hạnh phúc

Chính là cái quá trình

Cố gắng đạt mục đích

Cho người và cho mình.

Vì con người, bản chất,

Không bao giờ chịu yên,

Liên tục phấn đấu mãi.

Không hẳn chỉ vì tiền.


ebookfree.vn 64

85

Chừng nào anh còn sống,

Hãy cố làm cái gì.

Cụ thể, rất đơn giản:

Nhìn. Nghe. Chọn. Làm đi!

86

Bước đầu tiên cần có

Để đạt một cái gì

Là anh phải biết rõ

Anh muốn đạt cái gì.

87

Cuộc đời thật kỳ diệu,

Luôn đầy những bất ngờ.

Xưa hay nay vẫn vậy.

Hãy dũng cảm đón chờ.

Điều bất ngờ mang lại

Cả cái rủi, cái may.

Đời mà lên kế hoạch

Thì chán cái đời này.

88

Ta sinh ra để sống,

Để bước ngay vào đời,

Chứ không phải cẩn thận

Chuẩn bị để vào đời.

89

Cuộc sống là hạnh phúc.

Cái chết là bình yên.


ebookfree.vn 65

Nhưng từ sống thành chết,

Cái ấy mới thật phiền.

90

Cuộc đời này không dễ

Và phức tạp, tất nhiên.

Không thể điều khiển nó,

Cả khi anh nhiều tiền.

Nhưng việc anh nhẫn nhục

Chấp nhận nó, có ngày

Anh sẽ vượt qua được

Tráo trở cuộc đời này.

91

Gần như thành qui luật:

Một chân lý ở đời

Trước hết bị cười diễu,

Rồi bị đánh tơi bời.

Sau đấy, bỗng tất cả

Khen nó đúng và hay,

Không một ai nhớ nó

Bị cười, đánh trước đây.

92

Con người như tấm kính

Lấp lánh dưới mặt trời.

Khi hết nắng, cũng hết

Vẻ đẹp của con người.

Nhưng con người vẫn đẹp

Trong bóng tối mùa đông,


ebookfree.vn 66

Nếu có những tia sáng

Phát ra từ bên trong.

93

Có một chân lý nữa:

Rằng mọi cái trên đời

Đẹp cách riêng của nó,

Nhưng chúng ta, con người,

Không muốn hoặc không thấy

Cái đẹp có khắp nơi.

Phần vì ta ích kỷ,

Cũng một phần vì lười.

94

Phụ nữ giữ sắc đẹp

Hơn giữ vàng, đúng không?

Cái họ muốn giữ nhất

Lại chính là ông chồng.

95

Thường những người tầm thường

Thích tỏ ra khiêm tốn.

Vừa để nâng mình lên,

Vừa giấu cái đần độn.

96

Bạn có thể né tránh

Một thực tế đắng cay,

Nhưng không thể né tránh

Hậu quả của điều này.

97


ebookfree.vn 67

Ta đòi quyền được nói

Nhiều khi vì ta lười

Sử dụng quyền được nghĩ.

Ý nghĩ còn hơn lời.

98

Một người mặc quần rách

Sẽ bị gọi là điên.

Nhưng nhiều người cùng điên

Thì đó sẽ là mốt.

99

Duy nhất chỉ hai cái

Vô tận và muôn đời.

Đó chính là vũ trụ

Và cái ngu con người.

Einstein nói thế,

Và nói thêm, gãi đầu:

Về vũ trụ vô tận

Tôi chưa chắc lắm đâu.

100

Lại còn chuyện này nữa:

Anh không muốn chiến tranh.

Nhưng chiến tranh, thật tiếc,

Bao giờ cũng muốn anh.


ebookfree.vn 68

Phần bốn

1

Để lên đến đỉnh núi,

Có nhiều đường khác nhau.

Nhưng từ đỉnh nhìn xuống,

Cảnh vật luôn giống nhau.

2

Một trong những dấu hiệu

Của chứng bệnh tâm thần

Là khi có ai đó

Nhắc lại rất nhiều lần

Rằng công việc của họ

Đang làm là cực kỳ,

Vâng, cực kỳ quan trọng.

Điều này đúng, tin đi.

3

Cái gì cũng có thể

Lên kế hoạch hàng ngày.

Trừ việc lên kế hoạch

Sống thế nọ, thế này.

Đơn giản vì cuộc sống

Có nhiều điều ngẫu nhiên.

Cuộc sống vui nhờ có

Một liều lượng buồn phiền.

4

Có tỉ phú người Mỹ,

Một người giỏi kiếm tiền,


ebookfree.vn 69

Lần nọ đã tuyên bố

Nghiêm túc và thản nhiên,

Rằng không ai có thể

Kiếm một triệu đô - la

Bằng con đường trung thực.

Cứ thế mà suy ra.

Còn Balzac thì nói,

Đằng sau mỗi gia tài

Đều có một tội ác.

Đúng là một đề tài.

5

Onassis có nói

Một câu hay cực kỳ:

“Nếu không có phụ nữ,

Tiền chẳng để làm gì!”

6

Lịch sử của nhân loại

Đã chứng minh nhiều lần:

Tình yêu mãnh liệt nhất

Là tình yêu thức ăn.

7

Có những điều ngu ngốc

Không tiện nói thành lời,

Nên người ta phổ nhạc

Rồi đem hát khắp nơi.

Ai nghi ngờ điều ấy,

Hãy chú ý lắng nghe,


ebookfree.vn 70

Sẽ thấy lời bài hát

Rất nhảm nhí, ngô nghê.

8

Thực ra người giàu nhất

Không phải người có nhiều,

Mà người cần ít nhất,

Đặc biệt trong chi tiêu.

9

Người dũng cảm không phải

Không sợ gì trên đời,

Mà vì anh ta biết

Một khi đã làm người,

Thì phải sống trung thực,

Và còn có nhiều điều

Đáng sợ hơn nỗi sợ,

Đặc biệt trong tình yêu.

10

Người đầu óc khiêm tốn,

Suy nghĩ không khác ai.

Suy nghĩ theo số ít

Là đầu óc hạng hai.

Người đầu óc hạng nhất,

Tức là người thông minh,

Trong mọi việc đều nghĩ

Theo cách riêng của mình.

11

Trước khi tôi cưới vợ,


ebookfree.vn 71

Mấy đêm liền tôi ngồi

Vạch ra sáu phương án

Để nuôi dạy con tôi.

Bây giờ sáu con nhỏ,

Mà suốt ngày đòi ăn.

Cả sáu phương án ấy

Hóa ra tôi chẳng cần.

Tôi chỉ cần duy nhất

Một phương án - kiếm tiền.

Tức là phải làm việc,

Vâng, làm việc triền miên.

Câu chuyện này có thật.

Một anh bạn của tôi

Đã than thở như thế.

Một câu chuyện không tồi.

12

Khó tin, nhưng có thật,

Rằng quả không ít người

Sợ, không dám tự tử

Vì lo hàng xóm cười.

13

Khi ai đó nhờ bạn

Khuyên họ nên làm gì,

Thì người đó đã biết

Bạn khuyên gì, tin đi.

Vì sao họ làm thế?

Vì họ muốn biết ngay


ebookfree.vn 72

Bạn nghĩ đúng như họ.

Hãy ghi nhớ điều này.

14

Thuốc chữa cho chán nản

Chính là sự tò mò.

Nhưng thói thích tò mò,

Không thuốc nào chữa nổi.

15

Khi một người không biết

Tự cười diễu chính mình,

Thì đó chính là lúc

Anh ta bị cười khinh.

16

Tôi không muốn bất tử

Nhờ tác phẩm của mình.

Tôi chỉ muốn bất tử

Qua nhiều lần tái sinh.

17

Tôi nhớ đọc đâu đó,

Lão Tử nói câu này:

“Học giả thích sống sướng

Là học giả giả cầy.”

18

Nhiều khi sự im lặng

Là lập luận hùng hồn,

Khó ai có thể bác.

Lập luận của người khôn.


ebookfree.vn 73

19

Đi một mình, không bạn,

Có thể lên đường ngay.

Đi thành nhóm, phải đợi

Hết người nọ, người này.

20

Chỉ vì chưa ăn cắp

Không thể nói anh ta

Trung thực và ngay thẳng.

Vì đời còn dài mà.

21

Đừng bao giờ tin tưởng

Vào một người thông minh

Nếu anh thấy người ấy

Chỉ thông minh với mình.

22

Bạn bè thân thiết nhất

Rất có thể trở thành

Kẻ thù nguy hiểm nhất,

Vì họ quá biết mình.

23

Tôi rút ra kinh nghiệm:

Muốn tình bạn bền lâu

Thì phải giữ khoảng cách.

Thân quá không hay đâu.

24

Người khôn ngoan phải biết:

Không cần tìm vận may.


ebookfree.vn 74

Vận may sẽ tự đến

Qua công việc hàng ngày.

25

Đẹp hay xấu, thực chất,

Là quan niệm từng người.

Khỉ luôn nghĩ mình đẹp.

Còn nhìn ta, chúng cười.

26

Kinh nghiệm của tán gái:

Gặp đối tượng, cứ khen.

Không mất gì của bọ.

Có khi còn được tiền.

27

Con gái nghèo, xinh đẹp

Thường rất khó tìm chồng.

Tìm người tình thì dễ.

Rất láo bọn đàn ông.

28

Điều này nên lưu ý:

Trong các cuộc cãi nhau

Người khôn nói nhỏ nhẹ.

Người ngu hét váng đầu.

29

Con trai khi lấy vợ,

Coi như con của người.

Dù lấy chồng, con gái

Vẫn là con suốt đời.


ebookfree.vn 75

30

Thường cây nghiêng hướng nào

Sẽ đổ về hướng ấy.

Con người ta cũng vậy,

Đa tình, chết vì tình.

31

Thực chất là đôi đũa

Không biết món ăn ngon.

Cũng giống như thằng ngốc

Không hiểu được cái khôn.

32

Trong mắt người ngu dốt

Không có người thông minh.

Hệt như bọn trộm cắp

Nghĩ mọi người giống mình.

33

Người Đức có tục ngữ:

Trong mỗi người đàn bà

Có thiên thần, quỉ dữ

Và thêm một con la.

34

Người Ý ghét Hy Lạp

Đến mức nói thế này:

Sau khi bắt tay hắn,

Phải đếm lại ngón tay.

35

Ai đã nghiện cờ bạc

Thì có khuyên cũng thừa.


ebookfree.vn 76

Giống như sắp chết đuối,

Đừng dọa trời đang mưa.

36

Người đói dễ tức giận

Và đáng sợ lắm thay.

Muốn kiểm chứng điều ấy,

Hãy nhịn ăn vài ngày.

37

Cha chung không ai khóc.

Nhưng vẫn thế ở đời:

Cha chết mà lắm của,

Chắc sẽ có ối người.

38

Phòng tối thì thắp nến,

Đừng nguyền rủa bóng đen.

Cũng thế, tiền không có

Thì phải lo kiếm tiền.

39

Nếu buộc phải lựa chọn

Giữa hai điều không hay,

Hãy chọn cái mình biết

Và trải qua trước đây.

40

Tôi nhớ Khổng Tử dạy:

Ai quần áo sạch bong,

Môi mỏng, đầu chải chuốt,

Là cứ phải đề phòng.


ebookfree.vn 77

41

Con chó im không sủa

Là con chó cắn người.

Gặp anh nào tẩm ngẩm,

Phải cẩn thận khi chơi.

42

Ai một lần nói dối,

Rồi lần hai, lần ba,

Sẽ nghĩ rằng nói dối

Không có gì xấu xa.

43

Cái chết thường không đến

Theo mong muốn của ta.

Nó đến hoặc quá sớm,

Hoặc khi ta quá già.

44

Cái hay của cái chết

Là không phải kiếm tiền,

Thôi không phải trả nợ,

Vợ con không làm phiền.

45

Ta nghe tỉ lời khuyên,

Toàn quí và rất đúng,

Thế mà khi cần dùng,

Ta lại quên mất chúng.

46

Hoàn toàn không ngẫu nhiên:

Máu đặc hơn nước lã.


ebookfree.vn 78

Cũng vậy, người thân quen

Đáng tin hơn người lạ.

47

Mỗi lần gặp tai họa,

Cầu trời cứ việc cầu.

Khi chưa thấy trời đâu,

Lo cứu mình cái đã.

48

Đàn ông thật kỳ lạ:

Bú tí lúc bé con.

Trưởng thành vẫn còn bú.

Bú nhiều, mà bú luôn.

49

Trước khi trời làm bão,

Trời thường đầy mây đen.

Trước khi vợ làm bão,

Trong nhà thường hết tiền.

50

Kinh nghiệm như chiếc lược,

Chỉ tiếc trời cho ta

Khi đầu không còn tóc,

Chỉ biết ngồi đuổi gà.

51

Xưa, các cụ nói đúng:

Sự thật hay mất lòng.

Nay cuộc sống cho thấy:

Nói dối giúp thành công.


ebookfree.vn 79

52

Bạn bè như dây đàn,

Không được lên căng quá.

Ngược lại, không quá thân

Với những người xa lạ.

53

Vì không thể có mặt

Khắp mọi lúc, mọi nơi,

Nên thượng đế buộc phải

Tạo ra Mẹ trên đời.

54

Cây dù cao đến mấy,

Lá của nó cuối cùng

Rụng, cũng rơi xuống đất.

Đó là qui luật chung.

55

Lượng sức mình mà tiến.

Đừng vội cố leo lên.

Các cột đèn cao quá

Dưới chân thường tối đen.

56

Tiền có thể bất lực

Trong việc mua thông minh.

Thằng dốt giàu có thể

Mua bằng cấp cho mình.

Thậm chí còn mua được

Thẻ Hội Viên Nhà văn,

Mua danh hiệu Nghệ sĩ,


ebookfree.vn 80

Và cả bạn, nếu cần.

57

Người sống bằng hy vọng

Thì sớm muộn sau này

Thân gầy như chiếc đũa,

Chết như người ăn chay.

58

Lấy vợ vì tiền bạc

Cũng không xấu lắm đâu.

Vợ ngoan không chưa biết,

Nhưng chắc chắn ta giàu.

Khối anh trong thực tế

Cũng rất muốn làm theo.

Không được mới buộc phải

Lấy vợ tốt nhưng nghèo.

59

Ta có thể thất bại

Trong việc tìm vận may.

Nhưng ai tìm tai họa,

Thì sẽ tìm thấy ngay.

60

Ai một lần bị bỏng

Vì húp canh quá nóng,

Thì chắc chắn về sau

Ngồi chờ nguội rất lâu.

61

Người nào thờ hai chủ,


ebookfree.vn 81

Tưởng mình khôn nhất đời,

Sớm muộn sẽ phản bội

Một, hoặc cả hai người.

62

Ai chân lùn, lại béo

Chắc chắn nhảy không cao.

Người mặt mày cau có

Khó lòng mà thành “sao”.

63

Khi một người vĩ đại,

Nhiều khả năng đám đông

Thấy con chó người ấy

Cũng vĩ đại như ông.

64

Nếu một người lừa bạn

Một lần, thì người này

Thật xấu và đáng trách.

Thường là thế xưa nay.

Nhưng cũng chính người ấy,

Nếu lừa hơn một lần,

Thì bạn mới đáng trách

Bởi vì bạn ngu dần.

65

Con chó đang nằm ngủ,

Hãy để nó ngủ yên.

Với ai muốn vay nợ,

Đừng nhắc đến chuyện tiền.


ebookfree.vn 82

66

Trong tình huống nguy kịch,

Cái giúp ta thoát nguy

Không phải là lý trí,

Mà bản năng, tin đi.

67

Sống lâu với chó sói,

Rất có thể có ngày

Anh tru lên như chúng

Mà tự mình không hay.

68

Đàn ông yêu bằng mắt.

Yêu bằng tai - đàn bà.

Thích yêu bằng cái khác

Là mấy bác già già.

69

Tình yêu không muốn biết

Thời gian trôi thế nào.

Thời gian thì rất biết

Phá tình yêu ra sao.

70

Love me, love my dog

Là mệnh lệnh tình yêu.

Em yêu anh, cũng thế,

Phải yêu cả cái nghèo.

71

Anh muốn yêu hàng xóm

Thì xin mời, cứ yêu.


ebookfree.vn 83

Nhưng bờ rào ngăn cách

Không được làm vẹo xiêu.

72

Trên đời có ba cái

Không ai giấu được ai:

Tình yêu, Tiền, Đau đớn.

Chúng tự lộ ra ngoài.

73

Vì một câu nói đùa,

Nhiều người để mất bạn.

Xưa nay rất ít người

Nói đùa, tìm được bạn.

74

Lấy nhau đi, sẽ biết

Cái trần trụi đời thường

Không đẹp và thơ mộng

Như trần trụi trên giường.

75

Đừng yêu ai say đắm

Qua cái nhìn đầu tiên.

Nhìn cái nữa cho chắc

Về chuyện nhà, chuyện tiền.

76

Người Anh có ngạn ngữ:

Đừng lấy vợ vì tiền.

Vay tình yêu cho rẻ.

Chia tay cũng đỡ phiền.


ebookfree.vn 84

77

Bí quyết làm nhiều việc

Chỉ đơn giản thế này:

Cái làm được hôm nay

Không gác lại mai, mốt.

78

Hơi buồn, nhưng sự thật:

Không nước gì trên đời

Chóng khô bằng nước mắt,

Nhất là nước mắt người.

79

Đời có nhiều gánh nặng.

Nhưng nặng nhất, đó là

Khi ta biết bí mật,

Mà không được nói ra.

80

Tôi thấy có sự lạ:

Phụ nữ ít khen nhau.

Đấy là chưa nói chuyện

Họ thích làm nhau đau.

Phần lớn các trường hợp

Có liên quan đàn ông.

Nhưng không ít trường hợp,

Thật lạ, hoàn toàn không.

81

Người đi giày mới biết

Giày chật làm đau chân.

Cũng thế, no hay đói


ebookfree.vn 85

Là chuyện của người ăn.

82

Chính trị như trứng thối,

Vỡ ra chẳng thơm gì.

Chuyện gia đình cũng thế.

Giấu được thì giấu đi.

83

Muốn biết kẻ thù bạn

Lo sợ nhất cái gì,

Lặng lẽ quan sát hắn

Đánh bạn bằng cái gì.

84

Cứ thử rồi sẽ biết:

Mời thằng láo ngồi ăn.

Một chốc sau, chính hắn

Gác lên bàn hai chân.

85

Con còn nhỏ làm bạn

Nhiều khi rất đau đầu.

Tệ hơn, khi chúng lớn

Thường xuyên làm tim đau.

86

Cái đau chồng hư hỏng

Sắc nhọn như mũi kim.

Không có thuốc gì chữa.

Cứ nhói mãi trong tim.

87


ebookfree.vn 86

Đời có hai bi kịch,

Đều trên giường - đó là:

Một - liên quan cái chết.

Hai - liên quan đàn bà.

88

Ngọc muốn thành bóng loáng

Phải cọ xát nhiều lần.

Người không được cọ xát,

Suốt đời vẫn ngu đần.

89

Cứ nói thẳng cho gọn:

Ai không hiểu lợn gà,

Bếp núc và kim chỉ,

Không thể hiểu đàn bà.

90

Đừng hếch mũi lên thế.

Có thể anh hơn người.

Trời cao, nhưng hãy nhớ:

Ngoài trời còn có trời.

91

Mọi cái ở đời này

Có mặt trái của nó.

Nhưng vẫn đề ở chỗ:

Nhiều mặt trái rất hay.

92

Tôi, tác giả, to béo,

Ngẫm mà thấy đắng cay,

Chắc chắn sẽ chết trước


ebookfree.vn 87

Mấy dòng vớ vẩn này.

93

Người Pháp có tục ngữ:

Ai muốn nghèo suốt đời

Thì hãy sống trung thực.

Không thể không ngậm cười.

94

Ngọn cỏ nào cao nhất

Sẽ bị nhổ đầu tiên.

Sống ở đời cũng thế,

Đừng ngốc mà tớn lên.

95

Ở đời đáng sợ nhất

Không phải là gươm đao.

Đáng sợ là cái lưỡi

Và những tiếng xì xào.

Lưỡi người đời sắc lắm,

Sắc hơn dao rất nhiều.

Giết mà không chảy máu,

Thậm chí không tiếng kêu.

96

Bão mạnh mấy cũng tạnh

Tiệc vui mấy cũng tàn.

Nhưng có cái vô tận -

Tâm địa của người gian.

97

Khi một người phụ nữ


ebookfree.vn 88

Đã quyết định phá thai,

Thì chắc chắn không ai

Có thể ngăn điều ấy.

Trong tình yêu cũng vậy,

Một khi thằng Sở Khanh

Quyết định bỏ người tình,

Thì coi như chấm hết.

Đơn giản là chỉ biết

Để đề phòng lần sau.

Đừng buồn và đừng đau.

Moi cái còn phía trước.

98

Rùa đẻ cả nghìn trứng,

Lặng yên, không ai hay.

Trong khi gà chỉ một,

Mà quang quác suốt ngày.

99

Có một chân lý nhỏ,

Đại khái là thế này:

Người no béo chắc chắn

Khó hiểu người đói gầy.

100

Đáng thương và lố bịch

Thấy người làm trò hề.

Gấp vạn lần lố bịch -

Già, còn làm trò hề.


ebookfree.vn 89

Phần năm

1

Lãnh đạo của một nước

Được đánh giá ra sao

Dựa vào dân nước ấy

Tuân thủ luật thế nào.

2

Cứ thực ra mà nói,

Chó khôn hơn đàn bà,

Chí ít là ở chỗ

Nó không sủa chủ nhà.

3

Các cụ nói chí phải:

Bia rượu vào, lời ra.

Sướng chỉ người uống rượu,

Còn khổ thì cả nhà.

4

Thức ăn của chó sói

Luôn nằm ở bốn chân.

Còn người phải động não

Mới có cái mà ăn.

5

Nhà không có con chó,

Hay chí ít con mèo,

Thì dù giàu đến mấy

Cũng vẫn là nhà nghèo.

6


ebookfree.vn 90

Người khôn ngoan tự quyết

Mọi công việc trong đời.

Người ngu dốt ngược lại,

Cố bắt chước giống người.

7

Cẩn thận với nhiều bác

Đang cổ vũ chúng ta

Phải thế này, thế nọ

“Vì tương lai nước nhà”.

Ở nước ngoài mà nói,

Ai chẳng nói được hay.

Ở trong nước, chưa chắc

Họ làm những việc này.

8

Với ai có quyền lực,

Thích thì cứ lừa chơi,

Nhưng đừng chọc hắn giận,

Vì hắn dám giết người.

9

Ta có hai cách sống

Để sống tốt đời mình:

Một, tin vào phép lạ.

Hai, chỉ tin vào mình.

10

Người biết đọc, không đọc

Cũng chẳng hơn gì người

Ngu si và mù chữ.

Lại còn thêm tội lười.


ebookfree.vn 91

11

Tượng Rodin rất đẹp.

“Ông tạo nó thế nào?”

Ông đáp: “Rất đơn giản,

Tôi lấy đục và dao

Gọt đi từ tảng đá

Những gì tôi thấy thừa.

Thế là thành tác phẩm.

Tôi nói thế đủ chưa?”

12

MacAthur tuyên bố:

“Chúng ta không rút lui,

Mà tiến theo hướng khác.

Thực ra tiến là lùi.”

13

Nếu bạn phải lựa chọn

Chỉ một trong hai điều:

Người ta rất sợ bạn,

Hoặc được người ta yêu?

Cả hai, nếu có thể.

Không thì chọn cái đầu.

Yêu có thể thay đổi.

Sợ sẽ là sợ lâu.

14

Hemingway có nói

Một câu này rất hay:

“Chữa văn nên tỉnh táo.


ebookfree.vn 92

Viết thì nên lúc say.”

Bản thân tôi thì nghĩ:

Cả viết cả chữa văn

Đầu phải luôn luôn tỉnh.

Say, chỉ say cái thần.

15

Trong phê bình nghệ thuật,

Quan trọng là biết khen,

Chứ không phải tìm lỗi,

Và tránh đưa lời khuyên.

16

Thượng đế cho nam giới

“Cái ấy” và ái đầu.

Tiếc ngài quên không dặn

Sử dụng luân phiên nhau.

Chứ sử dụng cùng lúc

Sẽ phạm sai lầm ngay.

Vì tim không đủ máu

Cho cả hai cái này.

17

Omar Khayyam nói

Một câu này khá hay:

“Nếu đời toàn sung sướng

Thì không đến phần mày.”

18

Một con chó bỗng sủa,

Chó sẽ sủa khắp nơi.


ebookfree.vn 93

Qui luật khó chịu ấy

Áp dụng cho cả người.

19

Theo qui luật, táo chín

Sẽ tự rơi, thế mà

Có nhiều vị chín nẫu

Vẫn không về đuổi gà.

20

Khi ta thấy chú chuột

Dám trêu chú mèo vàng,

Thì chắc chắn cạnh nó

Có sẵn một chiếc hang.

21

Mọi người nghe ta hát.

Ấy thế mà ít ai,

Cả khi đang ngồi cạnh,

Nghe tiếng ta thở dài.

22


Cho biết tuổi của mình,

Thì người ấy chắc chắn

Còn trẻ và rất xinh.

Hoặc có thể người ấy

Đã là một bà già,

Không còn gì để mất,

Cũng chẳng cần gì ta.

23


ebookfree.vn 94

Đời có một nghịch lý:

Ai cũng ghét tuổi già,

Nhưng xưa nay ta thấy,

Ai cũng muốn chết già.

24

Đời có bốn giai đoạn:

Hai mươi năm trẻ ranh.

Hai mươi năm bạt mạng,

Hai mươi năm trưởng thành.

Còn hai mươi năm cuối,

Thực ra chẳng ai cần.

Con cháu càng không muốn,

Nên cứ lụi tắt dần.

25

Độ tuổi nào cũng đẹp,

Tuổi hồng rồi tuổi xanh,

Nhưng cái đẹp thực sự

Là ở tuổi trưởng thành.

26

Trong tình yêu, nhớ nhé:

Những ai không kiên trì,

Tức không yêu, mà muốn,

Là chồng chẳng ra gì.

27

Khi yêu, đừng mong đợi

Mình nhận được cái gì.

Ngược lại, phải chuẩn bị

Cho người yêu cái gì.


ebookfree.vn 95

28

Cái đẹp của người già

Khi được yêu cũng giống

Như ta thấy bông hoa

Giữa mùa đông lạnh cóng.

29

Một cái, càng lớn tuổi,

Tôi càng nghi, đó là

Cái người ta vẫn gọi

Sự thông thái người già.

30

Không có tuổi nào xấu.

Chỉ sợ tiền không nhiều.

Có tiền, có nhà cửa,

Sẽ có khối người yêu.

31

Tình yêu luôn vẫn vậy:

Khi một người muốn hôn,

Thì phải có người khác

Chìa má để chờ hôn.

32

Dấu hiệu rõ ràng nhất

Của việc mình đã già,

Là cô đơn vô cớ,

Cả khi người đầy nhà.

33

Nghịch lý này nên biết,


ebookfree.vn 96

Phổ biến trong tình yêu:

Nếu ta càng yêu ít,

Ta càng được yêu nhiều.

34

Tình yêu cũng có giá

Như mọi cái trên đời,

Dù không mua, không bán,

Giá là trái tim người.

35

Cách con người chịu đựng

Một tai họa trong đời

Quan trong hơn gấp bội

Tai họa của con người.

36

Không gì là không thể.

Phần lớn cái trước đây

Người ta tưởng không thể,

Thành hiện thực ngày nay.

37

Tuổi đẹp nhất có lẽ

Ba mươi đến sáu mươi.

Trước đấy - mơ nhảm nhí.

Sau - hối tiếc cuộc đời.

38

Tôi từ chối chấp nhận

Mình đã ngoài sáu mươi,

Thậm chí khi điều ấy

Làm con gái phì cười.


ebookfree.vn 97

“Nhưng bố đã có cháu.

Hay vì bố tảo hôn?”

“Thì sao? Bố còn trẻ

Cả thể xác, tâm hồn.”

39

Sống lâu, tôi càng thấy

Rằng chính sự quyết tâm

Làm con người vĩ đại.

Tuyệt đối không thể nhầm.

40

Theo chỗ tôi quan sát,

Nhà thơ chính là người

Ngạc nhiên trước mọi việc,

Xúc động trước mọi người.

Mà xúc động chân thật.

Hơn ai hết, nhà thơ

Vừa phải rất hiện thực,

Lại vừa rất mộng mơ.

Vì là nghề, nghề khó,

Nên nhà thơ suốt đời

Phải học nghề vất vả,

Còn học cả làm người.

Các nhà thơ, nghe nói,

Nghèo, nát rượu, lẳng lơ…

Nếu theo cái chuẩn ấy,

Tôi không là nhà thơ.


ebookfree.vn 98

41

Tôi nhớ có ai đó

Nói về thơ thế này:

Viết thơ khó, tế nhị

Như vẽ tranh lên mây.

42

Người khác tôi không biết,

Chứ tôi, cũng nhà thơ.

Tôi viết theo kế hoạch,

Chính xác đến từng giờ.

Bản thân tôi tự biết,

Nói các bác đừng cười,

Rằng trong tôi chất máy

Còn nhiều hơn chất người.

Là nói về kỷ luật

Tôi bắt mình phải theo.

Chứ đã ngồi vào viết,

Tôi để hồn phiêu diêu.

Và tất nhiên lúc ấy

Ở trong tôi, chất người

Lại nhiều hơn chất máy.

Tôi là thế, suốt đời.

43

Củi già thường dễ cháy,

Rượu ủ lâu lên men,

Bạn già đáng tin cậy,

Đồ cổ mới đắt tiền.


ebookfree.vn 99

Nói thế là đủ biết

Già cũng có cái hay.

Hay nhất là con gái

Cho trông cháu hàng ngày.

44

Cùng thời gian ta sống,

Ta trở lại chính mình,

Không quá ư sôi nổi,

Không quá ư thông minh.

Không tốt cũng không xấu.

Ta lại đúng là ta.

Ai bảo không thi vị

Cảnh giúp vợ đuổi gà?

45

Con người kể cũng lạ.

Điều lạ nhất, đó là,

Trẻ con muốn chóng lớn.

Lớn rồi, không muốn già.

Mặc dù ai cũng biết,

Trẻ mãi cũng rất phiền

Vì yêu đương mệt mỏi,

Vì vất vả kiếm tiền.

Rồi vợ hư, con láo,

Rồi lục đục gia đình.

Trong khi già, thoải mái,

Ngồi im, cười một mình.

46


ebookfree.vn 100

Người ta có thể yêu

Mà không cần tính toán,

Nhưng để thành vợ chồng

Là cả một bài toán.

47

Tình yêu khi trẻ tuổi

Là ngọn lửa cháy to.

Như than đỏ trong lò

Là tình yêu các cụ.

48

Cái đẹp của tình yêu

Là khi còn bí mật.

Khi trở thành công khai,

Ít nhiều sẽ bị mất.

49

Đối lập với tình yêu

Không phải là thù ghét,

Mà là sự chia tay.

Cứ ngẫm rồi sẽ biết.

Vì ai có thể ghét

Người vừa mới yêu thương?

Có chăng, lắng đọng lại

Chút khói buồn vấn vương.

50

Hôn nhân là phương thuốc

Chữa bệnh điên tình yêu.

Cũng có thể ngược lại,

Nếu dùng không đúng liều.


ebookfree.vn 101

Vấn đề nằm ở chỗ

Hai người là bệnh nhân,

Cũng lại là thầy thuốc.

Bệnh khó, phải chữa dần.

51

Tình yêu là viên ngọc

Lặng lẽ sáng trong đêm.

Là hoa nhài mới nở

Vương vấn hương ngoài thềm.

Tình yêu là nhịp đập

Của trái tim hai người,

Là chùm sao tuyệt đẹp

Ai đó tung lên trời.

52

Hôn nhân qua mai mối

Thực ra cũng chẳng sao.

Vấn đề nằm ở chỗ

Mai mối đến mức nào.

Trước bố mẹ toàn thế,

Mà sống ngon xưa nay.

Không có mai mối ấy,

Làm sao có chúng mày?

53

Trăng mật, chưa hẳn ngọt,

Chỉ kéo dài mấy ngày,

Là cái giá phải trả

Cho cả đời đắng cay.


ebookfree.vn 102

54

Tình yêu như trận đánh.

Không chỉ biết tấn công,

Mà phải biết, khi muốn,

Rút lui theo đường vòng.

Mà tấn công thì dễ,

Rút lui khó hơn nhiều.

Vậy nên cân nhắc kỹ

Trước khi lao vào yêu.

55

Có thể tình yêu đẹp,

Nhưng hôn nhân thì không.

Nếu thấy chưa chắc lắm,

Thì cố thuyết phục chồng

Hãy sinh con muồn muộn,

Để nhỡ có chuyện gì,

Lại một mình, thanh thản

Dứt tình rồi ra đi.

Cái ý này thực tế

Tôi đã khuyên một cô.

Tháng trước cô ta đến

Với gói quà rất to.

“Cảm ơn thầy lắm lắm.

Chúng em đã chia tay.

May chưa có con cái.

Lần nữa cảm ơn thầy.”


ebookfree.vn 103

Chúc các bạn hạnh phúc

Trong tình yêu… Mà rồi,

Nếu thấy lời khuyên đúng,

Nhớ mang quà cho tôi.

56

Khi chọn chồng, con gái

Nên chọn người già già.

Mọi cái đã có sẵn,

Lại vui cửa, yên nhà.

Vì vợ hư, chồng nghĩ:

Trẻ con, chấp làm gì.

Chồng hư, vợ tha thứ:

“Già lẩm cẩm, thôi đi.”

Rồi villa cứ ở,

Ô tô phóng bon bon.

Ngộ nhỡ chồng chết trước

Mình vẫn cứ còn son.

57

Trong tình yêu, kinh nghiệm

Không đáng một đồng chinh.

Ta cứ luôn lầm lỗi

Trên con đường ái tình.

Mà người yêu kinh nghiệm

Sẽ là anh chồng tồi.

Cứ thử đi, sẽ biết.

Sau này cấm trách tôi.

Đấy là chưa nói chuyện,


ebookfree.vn 104

Hơn mọi cái trên đời,

Tình yêu luôn có số.

Trời định sẵn cho người.

Để chứng minh điều ấy,

Tôi xin kể chuyện này.

Chuyện có thật, hơn thế,

Được kiểm chứng xưa nay.

*

Nghe nói ít người đẹp

Bằng công chúa Tiên Dung,

Đẹp nghiêng nhà, xiêu cửa,

Con một vị vua Hùng.

Thế mà nàng, thật tiếc,

Quyết định chẳng lấy chồng,

Để suốt ngày du ngoạn

Trên hồ và trên sông.

Theo cách nói hiện đại

Của một vài chị em,

Tức là đẹp, sống thế

Cho con trai nó thèm.

Mà rồi thích du ngoạn

Thì đi Tây, đi Tàu,

Chứ sông nước chán chết,

Một mình thì hơi đâu.

Thời ấy ở Chử Xá,

Thuộc Hưng Yên ngày nay,

Có cha con nhà nọ


ebookfree.vn 105

Sống cơm cháo qua ngày.

Con là Chử Đồng Tử,

Cha là Chử Cù Vân.

Cha con thương nhau lắm,

Dẫu sống cảnh thanh bần.

Họ làm nghề chài lưới.

Sau một vụ cháy nhà,

Còn lại chỉ chiếc khố

Cho con và cho cha.

Nghĩa là khi cha mặc,

Anh con phải ở truồng,

Cho nên muốn ra phố

Đành chờ khi đêm buông.

Phải công bằng mà nói,

Ta thật sướng ngày nay.

Cơm ăn những ba bữa,

Quần áo mặc cả ngày.

Tiếp: Ông bố bệnh nặng,

Trước khi chết dặn con:

Con để khố mà mặc,

Chứ không được đem chôn.

Chử Đồng Tử, không nỡ

Để bố chết lõa lồ,

Nên chiếc khố duy nhất

Đã bị chôn xuống mồ.

Ở quê tôi, xin nói,


ebookfree.vn 106

Tức Diễn Châu, dẫu nghèo,

Mọi cái của người sống

Khi chết phải chôn theo.

Hai cụ tôi vì vậy,

Đã gần chục năm nay,

Không chịu mặc đồ mới,

Không cho mua dép, giày.

Vậy là Chử Đồng Tử

Không có gì che người.

Đêm mới đi câu cá,

Ngày phơi nắng giữa trời.

Nửa người dưới ngập nước,

Còn nửa trên ở trần,

Khi tìm thuyền bán cá,

Hoặc lúc đói, xin ăn.

Nàng Tiên Dung ngày nọ,

Lại dong thuyền đi chơi,

Ngang qua làng Chử Xá,

Cờ và trống rợp trời.

Chàng thấy thế, hoảng sợ,

Lên bãi cát gần nhà,

Vùi sâu mình ở đó,

Chờ thuyền rồng đi qua.

Đúng là trời dun dủi,

Khi đi ngang chỗ này,

Nàng Tiên Dung muốn tắm,

Và thuyền dừng tại đây.


ebookfree.vn 107

Kể ngày xưa cũng khổ,

Đến công chúa đi chơi,

Mà không có bồn tắm,

Vòi hoa sen, bể bơi.

Nên nàng sai người dựng

Một tường ngăn xung quanh,

Rồi tự self - service,

Múc nước dội người mình.

Ngẫu nhiên chỗ nàng tắm,

Trên bãi cát ven sông,

Lại đúng nơi chàng trốn,

Nằm dưới cát, tồng ngồng.

Tôi xin nhường bạn đọc

Tự hình dung điều này,

Vì tôi không đủ sức

Mô tả hết ra đây.

Chỉ một trai, một gái,

Không mảnh áo trên người.

Chắc họ ngạc nhiên lắm?

Hay ngược lại - vui cười?

Quả là tôi không biết.

Tôi chỉ biết Tiên Dung

Khi thấy Chử Đồng Tử,

Hơi thoáng chút thẹn thùng.

Rồi tĩnh tâm, nàng nói:

“Tôi định không lấy chồng,


ebookfree.vn 108

Nhưng chắc trời định sẵn,

Chàng có lấy tôi không?”

Anh chàng kia, thật ngốc,

Lại từ chối lời mời.

May thời xưa phong kiến,

Không ai dám trái lời.

Vậy là thành chồng vợ.

Một cuộc tình mộng mơ.

Họ sống rất hạnh phúc,

Nghe nói tận bây giờ.

Ôi, cuộc đời trái khoáy!

Ôi, cay đắng tình duyên!

Một anh không có khố

Mà lấy được nàng tiên!

Còn ta, không nghèo đói,

Quần áo mấy tủ đầy,

Thế mà rồi ta ế.

Thật trớ trêu điều này.

Hay muốn kiếm được vợ,

Phải lõa thể và nghèo.

Nghe đồn ở Chử Xá

Có mấy chàng làm theo.

Tức là cởi quần áo,

Vùi trong cát bên sông.

Tiên Dung đâu chẳng thấy,

Chỉ muỗi đốt sưng mông.


ebookfree.vn 109

Nghĩa là đường duyên phận

Trời mới là ông tơ.

Trời cho gì được nấy.

Vậy cứ chờ, cứ chờ.

58

Lấy được chồng đã khó,

Giữ chồng khó gấp đôi.

Để làm được chuyện ấy,

Hãy đọc truyện của tôi.

*

Câu chuyện này ngắn gọn,

Cũng của Bồ Tùng Linh,

Không hề có ma quái,

Nhưng đọc vẫn thấy kinh.

Chuyện nói về nghệ thuật

Làm sao giữ được chồng

Cái thời xa xưa ấy

Khi mấy bà một ông.

Vốn dĩ hòa vi quí,

Muốn được sống bình yên,

Tôi là một chiến sĩ

Trên mặt trận nữ quyền.

Vì rất yêu phụ nữ,

Dẫu cũng một anh chồng,

Tôi thực sự muốn họ

Biết xỏ mũi đàn ông.

Vì thế, tuy buồn ngủ,


ebookfree.vn 110

Vợ từ lâu đang chờ,

Tôi vẫn thức, chép lại

Câu chuyện này bằng thơ.

Xưa, chàng Hồng Đại Nghiệp,

Người gốc ở Yên Kinh,

Có vợ là Chu Thị

Đảm đang và rất xinh.

Họ sống thật hạnh phúc,

Như chim cu bên nhau

Cho đến ngày Đại Nghiệp

Lấy vợ lẽ - cô hầu.

Cô này tên Bảo Đới,

Nhan sắc loại bình thường,

Thế mà thật khó hiểu,

Lại được chồng yêu thương.

Thành ra bà vợ cả,

Tốt từ đầu đến chân,

Chiều chuộng chồng hết mực

Mà vẫn bị xa dần.

Trong khi ông hàng xóm

Cũng hai bà trong nhà,

Vợ cả luôn vui vẻ,

Chẳng bao giờ kêu ca.

Hơn thế, cô vợ bé

Trẻ trung và xinh tươi

Không được chồng yêu quí

Như vợ cả bốn mươi.


ebookfree.vn 111

Chắc bà ta phải có

Cái bí quyết giữ chồng

Để tuổi già, kém sắc

Vẫn thu hút đàn ông.

Thế là nàng Chu Thị

Sang thỉnh giáo bà này.

Bà có tên Hằng Thị,

Kinh nghiệm và dạn dày.

Thế là than với khóc,

Chuyện phụ nữ với nhau,

Là chia sẻ kinh nghiệm

Là lời khuyên như sau:

“Một - Em cứ kệ nó,

Cho nó ngủ suốt ngày

Với cái con bé ấy,

Rồi nó sẽ chán ngay.

Phàm ở đời là thế,

Cứ cái gì quá thừa

Là trước sau cũng ngấy.

Về làm thế, nhớ chưa?”

Lập tức nàng Chu Thị,

Thay tiếng bấc, tiếng chì,

Luôn miệng dục Bảo Đới:

Lên giường với anh đi!

“Hai - Hằng Thị lại dặn, -

Em về nhà từ nay


ebookfree.vn 112

Vờ ăn mặc nhếch nhác,

Vờ làm lụng suốt ngày,

Để cho hắn xót vợ.

Em - vợ cả cơ mà.

Hắn sẽ bắt con bé

Thay em làm việc nhà!”

Mọi việc đúng như vậy.

Khoảng chừng một tháng sau:

“Hôm nay em và chị

Đi chơi chùa với nhau.

Nhớ ăn mặc thật đẹp,

Son phấn cũng chẳng sao.

Tối hắn sẽ mò đến,

Đóng cửa, đừng cho vào!”

Phải công nhận Hằng Thị

Nhà tư vấn đại tài.

Anh chồng tội nghiệp ấy

Ba đêm phải đứng ngoài.

Đêm thứ tư, may quá,

Anh ta được vào phòng,

Quên hết cả vợ bé,

Ân ái thật mặn nồng.

Và rồi sau, thành lệ,

Hàng ngày cứ bảy giờ

Là vào phòng vợ cả

(Kẻo đóng cửa) và chờ.


ebookfree.vn 113

Qua truyện này, ta thấy

Rằng cuộc chiến giành chồng

Vô, vô cùng ác liệt

Dù thầm lặng, đúng không?

May thời ta, dân chủ,

Chỉ mỗi ông một bà

(Ấy là nói chính thức),

Nên gia đình thuận hòa.

Hy vọng các bà vợ,

Các ông chồng ngày nay

Rút ra được bài học

Trong cái cuộc chiến này.

Nhân tiện, xin được nói

Tôi là “người gia đình”,

(Family man), đúng thế,

Nhưng cứ nghĩ: Thực tình

Nếu pháp luật cho phép

Được lấy thêm mấy bà,

Thì tôi xin lấy trước,

Cam kết sống thuận hòa.

Hơn thế, tôi sòng phẳng,

Không để ai mất lòng.

Sưu thuế nộp đầy đủ,

Khỏi phải tranh giành chồng.

Tôi đề nghị Quốc Hội

Cái việc ấy nên bàn.

Năm ngoái, để tìm hiểu,


ebookfree.vn 114

Tôi sang tận Iran.

Ở đấy, theo Hồi luật,

Đàn ông, thật khó tin,

Được phép lấy bốn vợ,

Thê thiếp đúng một nghìn.

Nhưng rồi tôi thất vọng

Thấy nước này đàn ông

Bỏ phí quyền của họ,

Vẫn một vợ một chồng.

Một bác tài cho biết

Rằng ở nước ông ta

Chỉ bốn người dũng cảm

Cưới nhiều hơn một bà.

Thật thế ư? Có thể

Ở Iran, đàn ông,

Đẹp trai thì đẹp thật,

Nhưng yếu khoản làm chồng.

“Bốn vợ ư? - ông nói. -

Bốn vợ để làm gì?

Tôi chỉ muốn nửa vợ!”


Cái ý tưởng “nửa vợ”

Nghe cũng thấy hay hay:

Đỡ sưu cao thuế nặng,

Lại chỉ gặp cách ngày.

Thế là tôi cụt hứng


ebookfree.vn 115

Bỏ ý định lưu vong

Sang Iran sinh sống

Để có quyền làm chồng

Của bốn bà chính thức

Cùng một nghìn thiếp tỳ.

Thậm chí muốn nửa vợ -

Lại tin không thì tùy.

PS.

Câu chuyện này hư cấu

Của Facebook mà thôi,

Không phản ánh quan điểm

Và lập trường của tôi.

Tôi rào trước như vậy

Để tránh vợ hiểu lầm.

Mụ Vợ tôi, thú thật,

Rất kinh và rất thâm.

Cuối cùng, xin được chúc

Các bà giữ được chồng.

Giới mày râu cố gắng

Giữ được chất đàn ông.

59

Xưa, có cô gái nọ,

Nhà nghèo phải đứng đường.

Có một bà hoàng hậu,

Thấy thế, tỏ lòng thương.

Bà nhận làm con gái,

Đưa về sống trong cung,


ebookfree.vn 116

Thành một nàng công chúa,

Danh giá đến tột cùng.

Khắp nơi, các hoàng tử

Tranh nhau cầu hôn cô.

Cô không thèm để ý,

Phải quay về, tẽn tò.

Mà cô, nàng công chúa,

Trước làm nghề đứng đường,

Giờ chẳng xinh hơn mấy,

Trí óc cũng bình thường.

Xưa nay luôn vẫn thế.

Vâng, vẫn thế xưa nay.

Và ta, dẫu khó chịu,

Phải chấp nhận điều này.

60

Đàn bà, đâu cũng vậy,

Phương Tây hay Á Đông

Luôn đòi hỏi nhiều cái

Ở một người đàn ông.

Còn đàn ông, ngược lại,

Cả ở Việt Nam ta,

Chỉ đòi hỏi một cái

Ở nhiều người đàn bà.

61

Có thể có phụ nữ

Không ngoại tình, vân vân.

Nhưng không có phụ nữ


ebookfree.vn 117

Chỉ ngoại tình một lần.

62

Đàn ông hay ong bướm,

Đặc biệt khi về già,

Tôi thì khác, hẳn thế,

Thích phở hơn cơm nhà.

Vậy phải làm sao nhỉ?

Ly dị hay ly thân?

Hay sống chung với lũ?

Hay “giáo dục” dần dần?

Quả thật tôi không biết.

Nhưng có chân lý này:

Muốn nắm giữ hạnh phúc

Thì phải nới bàn tay.

Tất nhiên, nói thì dễ,

Đặc biệt là người ngoài.

Dẫu sao cũng nên thử,

Không được, chẳng chết ai.

63

Cái ta gọi không thể,

Suy cho cùng là điều

Ta chưa biết rõ lắm

Và không dám thử liều.

Sao lại biết không thể

Khi chưa thử sức mình?

Chẳng khác người chưa chết

Đã tự nguyện hy sinh.


ebookfree.vn 118

Tôi luôn nghĩ như vậy,

Và thật lạ, điều này,

Giúp tôi đạt được cái

Tưởng rất khó trước đây.

PS

Cái được gọi “không thể”

Thường xuất phát từ người

Bất tài, thiếu kiên nhẫn,

Cộng thêm cái thói lười.

64

Chính trong lúc gian khổ

Và đầy rẫy khó khăn

Ta thường đạt được cái

Thực sự tốt và cần.

Điều ấy không lạ lắm,

Như tia chớp sáng ngời

Từ đám mây tối nhất

Đâu đó ở góc trời.

65

Giây phút khó khăn nhất

Trong mọi việc ta làm

Là khi phải quyết định

Nên làm hay không làm.

Nó cũng rất quan trọng,

Nhất là trong tình yêu.

Vượt qua giây phút ấy,

Mọi cái dễ hơn nhiều.


ebookfree.vn 119

66

Mới chỉ được một nửa

Khi ta có quyết tâm.

Nửa khác mới quan trọng -

Làm việc ta quyết làm.

Quyết tâm và ý chí

Không nên nói với ai.

Cứ lặng lẽ mà tiến.

Tuyệt đối không thở dài.

67

Vĩ đại là những người

Đạt được cái vĩ đại.

Muốn đạt cái vĩ đại,

Phải quyết tâm hơn người.

68

Điều kiện cần và đủ

Để thành công trong thơ

Là cắn răng làm việc,

Không để ý thì giờ.

Ai nghĩ gì, mặc kệ,

Đường ta ta cứ đi.

Tuyệt đối không chờ hứng,

Tuyệt đối không muốn gì.

Với tôi, thêm điều kiện:

Phải có chai cô ca,

Bao Thăng Long đầu lọc

Và không ai trong nhà.


ebookfree.vn 120

69

Đời có ba bồ chữ.

Cao Bá Quát lấy hai.

Thành ra chỉ còn một,

Không biết chia cho ai.

Thôi, tôi lấy một nửa.

Các bác chia với nhau

Nửa bồ chữ còn lại.

Cũng không ít lắm đâu.

70

Vui, kể người khác biết.

Buồn, giữ kín cho mình.

Đời không cần khuôn mặt

Chán và buồn của anh.

71

Khi đọc, người trẻ tuổi

Không hiểu, hỏi người ta.

Còn nhận xét, phê phán

Là việc của người già.

72

Bắt đầu bằng những việc

Nhất thiết mình phải làm.

Sau chuyển sang những việc

Biết mình có thể làm.

Cuối cùng là phải thử

Những cái không thể làm.

Và điều quan trọng nhất -


ebookfree.vn 121

Đã muốn, nhất định làm.

73

Khó khăn và tai họa

Không mãi mãi kéo dài.

Ý chí và nghị lực

Có thể mãi kéo dài.

74

Hầu hết các trở ngại

Do tưởng tượng mà thôi.

Các trở ngại còn lại

Chỉ mang tính tạm thời.

75

Cách tốt nhất phụ nữ

Càng già càng được yêu

Là lấy nhà khảo cổ.

Họ chẳng đòi hỏi nhiều.

Chỉ bộ xương là đủ,

Nứt rạn vẫn hài lòng.

Hoan hô nhà khảo cổ

Một tấm gương làm chồng.

76

Công bằng ra mà nói,

Người hạnh phúc hơn nhiều

Là người có con cháu,

Không phải người đang yêu.

Yêu, rồi buồn, rồi cưới,

Lo nhà cửa, tiền nong,


ebookfree.vn 122

Lo đẻ con, con ốm,

Cuối cùng mới thành ông.

77

Người tài năng xuất chúng

Là những người bình thường

Cộng thêm chút kiến thức

Và nghị lực phi thường.

78

Cái đích của cuộc sống

Với người tốt, thông minh,

Không phải là hạnh phúc,

Mà giá trị đời mình.

Hay nói theo cách khác,

Không phải nhận được gì,

Mà dấu ấn để lại

Trên đường đời đã đi.

79

Nhà thơ thích hội thảo,

Lên đài và ti-vi

Để đánh bóng tên tuổi,

Thơ thường không ra gì.

Không lạ lắm điều ấy.

Luật bù trừ - Nhà thơ

Yếu khả năng sáng tạo,

Nên phải lo pờ - rờ (PR).

Tương tự, thiếu ý tưởng

Và cái đầu thông minh,


ebookfree.vn 123

Họ viết rất rối rắm,

Lừa đời và lừa mình.

80

Chắc không phải vô cớ

Câu đùa trong dân gian:

Lấy chồng, không được lấy

Nhà thơ, cán bộ đoàn.

Cán bộ đoàn dẻo mỏ,

Loại nửa ông, nửa thằng,

Giỏi văn nghệ, đồng bóng,

Kiểu bác Đinh La Thăng.

Còn nhà thơ, xin lỗi,

Tôi cũng là nhà thơ,

Bắt người ta chịu trận,

Nghe thơ mình hàng giờ.

Chưa nói chuyện ít tắm,

Đầu tóc luôn bù xù,

Miệng nồng nặc mùi rượu,

Trong túi không một xu.

Lại thêm tội háu gái,

Ngộ nhận mình thiên tài,

Cố tỏ ra lập dị,

Một năm viết vài bài…

Dân gian nghĩ thế đấy,

Làm tôi sợ hết hồn,

Viết thơ, nhưng dấu nhẹm

Đã bốn mươi năm tròn.


ebookfree.vn 124

Giờ có thằng Facebook

Nên mọi người cũng biết tôi

Hóa ra cũng thơ phú,

May thơ không quá tồi.

81

Người khôn, trong mọi chuyện,

Đều tính trước đường lui.

Đừng vội vã cưa, chặt

Cành cây mình đang ngồi.

82

Người ta muốn ta sợ.

Vậy thì ta đừng sợ.

Khi nỗi sợ không còn,

Không có gì để sợ

83

Cứ đều đều mà tiến.

Vội vã mà làm gì.

Cái gì đến sẽ đến.

Cái gì đi sẽ đi.

84

Không thể im lặng mãi,

Không thể lo sợ mãi,

Thế mà rồi chúng ta

Im và lo sợ mãi.

85

Người ta vượt đèn đỏ

Để tiết kiệm mấy giây,


ebookfree.vn 125

Về nhà ôm điện thoại

Buôn chuyện gần nửa ngày.

86

Khoa học giúp thu hẹp

Khoảng cách các thiên hà,

Biến trái đất rộng lớn

Bé nhỏ như ngôi nhà.

Thế mà buồn, khoảng cách

Giữa người với con người,

Như nhiều nghìn năm trước

Vẫn xa vời, xa vời.

Con người nhờ khoa học,

Có thể thành văn minh,

Nhưng nó chưa thắng nổi

Bản năng ác của mình.

87

Các quan trắng trợn khoe

Ngoại tình và đút lót...

Còn ta, trắng trợn im,

Nghe chúng khoe chúng tốt.

88

Thực sự ta không biết

Mình là loại người nào

Chừng nào chưa thử thách

Mình vượt khó ra sao.

89

Ta thành đạt trong đời


ebookfree.vn 126

Chưa hẳn là hạnh phúc.

Nhưng chính nhờ hạnh phúc,

Ta thành đạt trong đời.

90

Từ ngàn xưa đã vậy,

Ta, con người, bao giờ

Cũng nghĩ thế hệ trước

Tốt đẹp hơn bây giờ.

Thực ra thường ngược lại.

Vì sao? Vì chúng ta

Chỉ muốn nhớ cái tốt

Và quên cái xấu xa.

91

Nếu muốn có hạnh phúc,

Hãy gắn bó đời anh

Với một mục đích tốt,

Rồi cùng nó đồng hành.

92

Cái khó của người dạy

Là phải dạy làm sao

Để người học muốn học.

Không quan trọng cách nào.

Cũng vậy, người chữa bệnh,

Việc quan trọng hàng đầu

Là giúp mọi người tránh

Không mắc bệnh, ốm đau.

93


ebookfree.vn 127

Phải rút ra bài học

Từ sai lầm của người,

Nếu không, ta lặp lại,

Mà lặp lại suốt đời.

94

Duy nhất giúp cuộc sống

Tồn tại ở đời này

Là cái ta chưa biết,

Cái bất ngờ hàng ngày.

95

Chúng ta, người, ông chủ,

Có thể học rất nhiều

Từ một con chó nhỏ

Chúng ta nuôi, và yêu.

Mỗi buổi sáng tỉnh dậy,

Nó dạy ta yêu đời

Bằng các trò của nó,

Ngộ nghĩnh và buồn cười.

Nó giúp ta trân trọng

Những việc nhỏ hàng ngày,

Như đi dạo cùng nó,

Hay ngồi nghỉ dưới cây.

Và quan trọng hơn cả,

Qua đôi mắt long lanh,

Nó dạy ta nhẫn nhục,

Tình bạn, lòng trung thành.

96


ebookfree.vn 128

Đừng lấy đi hy vọng

Của ai đó, bởi vì

Có thể ngoài hy vọng,

Họ chẳng còn cái gì.

97

Bố mẹ mà tâm nguyện

Suốt đời lo cho con,

Cũng có nghĩa là họ

Suốt đời làm hại con.

98

Phần nhiều là vô bổ

Cái khôn của người già.

Nó chỉ dạy thận trọng

Và trói buộc chúng ta.

99

Người đàn ông có thể

Tha hết cho vợ mình

Trừ việc đã ngu ngốc,

Còn tỏ ra thông minh.

100

Không ít người thú thật,

Đừng cho họ là gàn,

Rằng làm họ phát ốm

Là thức ăn an toàn.

Tôi cũng thấy phát ốm

Vì phải nghe hàng ngày

Các bác sĩ căn dặn

Phải thế này, thế này…


ebookfree.vn 129

Phần Sáu

1

Nhiều bố mẹ thoải mái

Mua cho con ô tô,

Nhưng họ không mua nổi

Sách và pi-a-no.

Vì sao? Vì bố mẹ,

Ít ra là nhiều người,

Dưới tầm những cái ấy.

Vì họ chưa hiểu đời.

2

Sớm muộn rồi sẽ hết

Hối hận cái đã làm.

Nhưng sẽ hối hận mãi

Những cái đã không làm.

3

Phải nhớ, khi gặp gỡ

Hay nói chuyện với ai,

Ta tôn trọng họ một,

Họ tôn trọng ta hai.

4

Anh cầu trời, khấn Phật,

Mà Phật vẫn làm thinh?

Đừng buồn, vì mọi cái

Có thời điểm của mình.


ebookfree.vn 130

Cũng thế, luật nhân quả.

Nhiều đứa ác ngày nay

Vẫn chưa bị trừng trị.

Không sao, sẽ có ngày…

Như hạt giống dưới đất

Khao khát chờ mưa rơi,

Hạt giống ân oán ấy

Cũng chờ lúc, chờ thời.

5

Cuộc chiến gian khổ nhất,

Lại kéo dài suốt đời,

Mà ta thường thua cuộc,

Là chống lại thói lười.

Lý do lười không ít,

Nghe hợp lý, có điều

Lý do để làm việc

Thú thật là không nhiều.

Thành ra ai chiến thắng

Sẽ thành công hơn người.

Bí quyết thật đơn giản:

Xin bơn bớt thói lười.

6

Không phải tồi tệ lắm

Cái ta gọi tuổi già,

Nếu đem nó so sánh

Những gì đã trải qua.

Làm con nít rất khổ,


ebookfree.vn 131

Bị răn đe suốt ngày.

Lớn lên, phải làm việc,

Lại chịu nhiều đắng cay.

Còn chết thì khỏi nói,

Vừa sợ lại vừa đau,

Nếu không, chắc các cụ

Đã tự tử từ lâu.

7

Bắt đầu một ngày mới

Nên bằng một nụ cười.

Vậy hãy cười, nhớ nhé.

Không muốn cũng phải cười.

Nó giúp dãn cơ mặt,

Tức dãn bớt buồn phiền.

Và điều quan trọng nhất

Cười không phải trả tiền.

8

Cần, và quan trọng nhất

Khi giao tiếp với người

Là lắng nghe những cái

Họ chưa nói thành lời.

Cũng quan trọng tương tự

Là khi ta lặng im

Để nói chuyện với họ

Bằng tiếng nói trái tim.

9

Đỉnh cao của hạnh phúc


ebookfree.vn 132

Và tột bậc thông minh,

Là qua bao chìm nổi,

Ta trở lại chính mình.

10

Có cái buồn này nữa,

Đúng với khá nhiều người:

Thực ra nhà ta ở

Là nhà tù suốt đời.

11

Không phân tán tư tưởng,

Không sợ hãi cái gì,

Đã quyết là làm được.


12

Người chia thành hai loại.

Một, làm việc suốt ngày.

Hai, lười biếng, để sống,

Luôn chạy chọt đi vay.

Vay tiền không phải dễ,

Nhục, và cũng rất phiền.

Vậy nên chọn làm việc,

Làm tốt để kiếm tiền.

13

Muốn làm được nhiều việc,

Phải bắt tay làm ngay,

Từng tí, từng tí một,

Làm đều đặn hàng ngày.


ebookfree.vn 133

Sẽ có lúc nào đó,

Khi ngoảnh lại, ta nhìn,

Thấy công việc làm được

Nhiều đến mức khó tin.

Châm ngôn bạn đang đọc

Cũng được viết cách này,

Từng chữ, từng bài một,

Viết từng giờ, từng ngày.

Cũng thế, bạn lặng lẽ

Đọc từng chữ, từng câu,

Sẽ có lúc bạn thấy

Thực sự mình rất giàu.

14

Một xã hội đầy rẫy

Những vật chất tầm thường,

Chắc chắn xã hội ấy

Thiếu tình yêu, tình thương.

15

Thời gian là tiền bạc,

Cái ta có không nhiều.

Tiền của anh, vì vậy

Phải cẩn thận khi tiêu.

Không được để người khác,

Hãy ghi nhớ điều này,

Tiêu hộ anh tiền ấy,

Dù chỉ một vài giây.

16


ebookfree.vn 134

Cả khi biết ai đó

Khen bạn không thật lòng,

Nhưng được khen xinh đẹp,

Bạn vẫn thấy hài lòng.

17

Hạnh phúc là những người

Không mong nhiều ở đời.

Để không phải thất vọng

Khi sa cơ, lỡ thời.

18

Tai họa với lớp trẻ,

Đặc biệt là sinh viên

Không phải khi tiền ít,

Mà là khi nhiều tiền.

19

Phát hiện ra Châu Mỹ

Tất nhiên là tuyệt vời.

Không phát hiện ra nó

Có thể cũng tuyệt vời.

20

Các mơ ước tuổi trẻ

Phần lớn là hão huyền,

Khi va chạm thực tế

Sẽ ngã thành màu đen.

Nhưng ai còn trẻ tuổi,

Không mơ ước, không đau,

Thì bản thân người ấy

Đã đen ngay từ đầu.


ebookfree.vn 135

21

Người - chia thành hai loại,

Luôn vẫn thế xưa nay.

Loại cho và loại nhận,

Loại gian và loại ngay.

Một bên là lạm dụng.

Một bên là có lòng.

Người cho biết chừng mực,

Còn người nhận thì không.

22

Cả thiên tài cũng có

Những cái ngốc buồn cười.

Người cái gì cũng giỏi

Thì không phải là người.

23

Nuôi sống cả xã hội

Chính là người nông dân.

Thế mà người nuôi ấy

Đôi khi không có ăn.

Công nhân xây biệt thự,

Trọ mười người một phòng,

Và thường bị đá đít

Khi biệt thự xây xong.

Cũng thế, bầy con cháu

Của ông thợ đóng giày,

Không đủ ăn một nhẽ,

Còn chân trần cả ngày.


ebookfree.vn 136

Cái sự trớ trêu ấy

Đã tồn tại bao đời,

Bất kể sự tiến bộ

Của văn mình loài người.

24

Cái đẹp của tuổi trẻ

Là cái đẹp tự nhiên.

Cái đẹp người trung niên

Là cái đẹp nghệ thuật.

25

Đối với người trẻ tuổi,

Thì mơ ước hão huyền

Cũng là một cái đẹp,

Mà cái đẹp đầu tiên.

26

Các ý tưởng mới mẻ

Khó chui được vào đầu,

Vì các ý tưởng cũ

Bám ở đó từ lâu.

Muốn sắm đồ đạc mới

Thì phải vứt khỏi nhà

Các bàn ghế cũ nát.

Từ đó mà suy ra.

27

Nhà nào chồng nghiện ngập

Hay cờ bạc, lô đề,

Nhất định sớm hoặc muộn


ebookfree.vn 137

Phải bán nhà ra đê.

Tất nhiên trong nhà hắn

Vợ con chính là người

Phải khổ và nhục nhất,

Mà khổ nhục suốt đời.

Vậy là thằng chồng ấy,

Không đáng mặt làm chồng,

Đang hèn hạ làm hại

Vợ con mình, đúng không?

Nhân tiện, nhắc phụ nữ,

Tuyệt đối phải lánh xa

Những loại người như thế,

Loại mất dạy, phá nhà.

28

Con người, về bản chất

Là tham và thích lười.

Luôn tiềm ẩn đâu đó

Chất con và chất người.

Người tử tế ý thức

Cưỡng lại hai thói này.

Không dễ, nhưng cưỡng được,

Nếu quyết tâm hàng ngày.

29

Có một gia đình nọ,

Gien di truyền tâm thần,

Sinh được cậu quí tử,

Dị dạng và ngu đần.


ebookfree.vn 138

Làng bên có cô gái,

Xinh đẹp và hồn nhiên.

Cô đã bị đem bán

Cho nhà ấy, lấy tiền.

Cả hai họ vui lắm,

Ăn uống những mấy ngày.

Mà chính quyền, nghe nói,

Cũng dính vào vụ này.

Cuộc đời trôi lặng lẽ,

Lặng lẽ cô gái buồn

Với ông chồng quặt quẹo,

Nửa ngây và nửa khôn.

Chuyện ấy chẳng gì lạ.

Vẫn thế bao đời nay.

Vâng, đúng vậy, nhưng nếu

Chính ta gặp chuyện này,

Chắc ta không nói thế,

Dưng dưng và phớt đời.

Thế đấy, các bạn ạ.

Thế đấy một kiếp người.

30

Nhà nào chồng sợ vợ,

Là các bác yên tâm,

Nhà ấy sống hòa thuận.


Kể hơi tội chút ít


ebookfree.vn 139

Cho ông chồng, tuy nhiên,

Kính vợ, họ đắc thọ,

Thảnh thơi lên cõi thiền.

31

Cách đánh giá người khác

Của những người thông minh:

Tìm cái tốt người khác

Và cái xấu của mình.

32

Tôi lặng lẽ quan sát

Và nhận thấy một điều:

Người không có cái xấu,

Cái tốt thường không nhiều.

33

Khi biết được thói xấu

Và cái yếu của mình,

Bạn đã đi một nửa

Con đường tới thông minh.

34

Người ta mất phương hướng

Khi gặp đường quanh co,

Chứ đường thẳng và lớn,

Chẳng ai lạc bao giờ.

35

Người tài không biết hết

Các tài năng của mình,

Thì trong mắt người khác

Chẳng tài và thông minh.


ebookfree.vn 140

36

Có một điều chắc chắn

Ta biết chắc, đó là,

Không có gì chắc chắn

Trong thời đại chúng ta.

37

Thêm một chân lý nữa:

Không có gì trần truồng

Làm ta thấy bất tiện

Như chân lý trần truồng.

38

Thuốc đắng luôn dã tật,

Sự thật luôn mất lòng.

Nhưng bù lại, sự thật

Luôn giúp ta thành công.

39

Sự thật đúng và đẹp,

Nhưng than ôi, ở đời

Giả dối cũng rất đẹp,

Lại được lòng mọi người.

Dù thực sự không muốn,

Gặp giả dối hàng ngày,

Ta buộc phải nói dối,

Nếu muốn làm người ngay.

40

Ai cũng đeo mặt nạ

Trong cuộc sống hàng ngày.


ebookfree.vn 141

Từ lâu tôi biết thế

Và muốn cưỡng điều này.

Tôi cố sống trung thực,

Không nói dối, nhưng rồi

Vẫn phải đeo mặt nạ,

Chỉ mỏng hơn mà thôi.

41

Chỉ đánh giá ai đấy

Qua việc làm hàng ngày,

Chứ không phải lời nói,

Nhất là lời nói hay.

42

Một người mà nghi kỵ,

Không tin cả chính mình,

Thì chắc chắn người đó

Không tin người xung quanh.

43

Chỉ một cách duy nhất

Làm người khác đáng tin

Là ta phải tin họ,

Cả qua cách ta nhìn.

44

Người dễ tin, chắc chắn

Cũng rất dễ bị lừa.

Tính chi ly hơn thiệt,

Tin vẫn hơn, còn thừa.

45


ebookfree.vn 142

Đừng bao giờ tức giận.

Đừng bao giờ dọa người.

Nên mở đầu, kết thúc

Câu chuyện bằng nụ cười.

46

Tôi thấy một sự lạ,

Là giao tiếp ngoài đời,

Chúng ta thường nhỏ nhẹ,

Nhã nhặn với mọi người.

Nhưng cái nhã nhặn ấy,

Vừa bước chân vào nhà,

Ta chợt quên, nói chuyện

Với người thân của ta.

Ta bực mình vô cớ,

Nhăn mặt, nói trống không

Với người ta yêu nhất.

Thường vẫn thế, lạ không?

Tương tự, các bạn trẻ

Tặng nhau rất nhiều quà,

Mà không nghĩ tới việc

Tặng quà cho người nhà.

Sao thế nhỉ? Không lẽ

Họ nghĩ: Đã người thân

Thì không phải nhỏ nhẹ,

Quà cáp càng không cần?

Nhân tiện, tôi có dịch

Một bài thơ gần đây,


ebookfree.vn 143

Mời các bạn thử đọc,

Cũng về đề tài này.

*

Hãy nói lời nhỏ nhẹ.

Tình yêu hơn roi đòn.

Đừng để lời nói nặng

Làm hỏng việc dạy con.

Hãy nhẹ nhàng với trẻ.

Trẻ sẽ yêu ta hơn.

Những lời nói âu yếm

Xóa hết nỗi giận hờn.

Với những người có tuổi,

Hãy nói lời nhẹ, êm.

Trái tim họ đã nặng,

Đừng làm nó nặng thêm.

Hãy nói lời nhỏ nhẹ

Với cả người lỗi lầm.

Bằng lòng tốt của bạn,

Hãy thu phục nhân tâm.

Những lời nói nhỏ nhẹ,

Dịu dàng, đầy thương yêu.

Việc bé mà lợi lớn,

Lớn hơn ta tưởng nhiều.

47

Tôi quan sát và thấy

Phụ nữ thích “lộ hàng”,

Khoe những đường cong đẹp


ebookfree.vn 144

Hay làn da mịn màng.

Khi con tôi còn nhỏ,

Học lớp bốn, lớp năm

Tôi đã thấy điều đó,

Và kết luận, không nhầm,

Rằng cái khuynh hướng ấy

Thuộc bản chất đàn bà.

Trời bắt họ làm thế

Để quyến rũ chúng ta.

Được, thì cho quyến rũ.

Tôi thay mặt đàn ông

Cho “lộ hàng” thoải mái,

Nhưng chỉ khi vắng chồng.

48

Người muốn làm việc lớn,

Không đi theo đường mòn,

Mà tự mình vạch lối

Để tạo thành đường mòn.

49

Bạn có thể phản đối,

Khi tôi nói thế này,

Rằng kẻ thù lớn nhất

Của lớp trẻ ngày nay

Chính là chiếc điện thoại,

Và quá nhiều bạn bè,

Cộng thêm thằng Facebook.

Thằng này cũng rất ghê.


ebookfree.vn 145

Ba kẻ thù tôi nói

Chiếm rất nhiều thời gian.

Mà thời gian là cái

Người trẻ tuổi rất cần.

Rồi bạn sẽ tự biết

Tôi nói đúng hay sai.

Nghe tôi thì được sướng.

Không, còn khổ dài dài.

Vậy nhớ nhé: Điện thoại,

Facebook và bạn bè -

Phải giảm xuống tối thiểu.

Người lớn khuyên, nên nghe.

50

Hứa vượt quá khả năng

Chính là người giả dối.

Hứa hay mà không làm

Là một dạng tội lỗi.

PS

Cá nhân tôi, nói thật,

Đã hứa là làm liền,

Nhất là với trẻ nhỏ,

Hoặc liên quan đến tiền.

Tôi không nghĩ mình tốt.

Đó là chuyện bình thường.

Lời hứa là danh dự,

Quyết không thể xem thường.


ebookfree.vn 146

Với tôi, ai thất hứa,

Dù duy nhất một lần,

Là tôi ghi sổ đỏ,

Và không muốn lại gần.

51

Ta làm việc từ thiện

Để giúp đỡ chúng sinh.

Trong chừng mực nào đó,

Là giúp đỡ chính mình.

52

Nói thì nghe to tát,

Nhưng thực sự con người

Chỉ có thể cao đẹp

Khi mong muốn giúp đời.

Sống cho mình, giỏi lắm,

Chỉ mình anh yêu anh.

Sống vì đời, người khác

Sẽ nhớ và yêu anh.

53

Xưa nay người ta nói:

Bạn còn quí hơn vàng.

Tôi chỉ muốn nhắc nhở:

Đừng kết bạn vội vàng.

Tai họa của người trẻ

Là hiểu nhầm, hiểu sai

Thế nào là tình bạn,

Và nên bạn với ai.


ebookfree.vn 147

Tính tôi thích nói thật,

Vậy xin nói thế này:

Trong số rất nhiều bạn

Mà anh có hôm nay

Thực chất không phải bạn,

Mà cùng hội a dua,

Vay tiền, nhờ giúp đỡ,

Giết thời gian, vui đùa.

Rồi xem, nói dại miệng,

Khi gặp việc chẳng lành,

Liệu có bao nhiêu bạn

Chìa bàn tay giúp anh?

Các thói hư tật xấu

Do học bạn mà ra,

Chứ dứt khoát không phải

Bố mẹ hay người nhà.

Tóm lại, nên ít bạn.

Vài ba người, nếu cần.

Những ai chưa thử thách,

Tuyệt đối không chơi thân.

54

Xin cược một ăn mười:

Tôi dám chắc nhiều người

Không thích, hoặc rất chán

Phải dự sinh nhật bạn.

Mà nào có ít gì.

Vậy đi hay không đi?


ebookfree.vn 148

Một tháng dăm sinh nhật,

Hoặc ba là ít nhất.

Rồi còn tiền mua hoa,

Không lẽ không có quà?

Chưa nói chuyện ngày lễ

Mà vô duyên, rất tẻ.

Chưa nói chuyện thời gian.

Cái ấy mới đáng bàn.

Không đi thì lại sĩ.

Tôi nói đúng không nhỉ?

Tất cả cái chán này

Anh phải chịu xưa nay,

Anh gây cho mình đấy.

Không phải tôi, chắc vậy.

PS

Xin hãy cho tôi biết:

Theo anh “bạn” là ai?

Chưa biết rõ điều ấy,

Thì tốt nhất là bye!

55

Khoảng mấy năm về trước,

Ở tuổi gần sáu mươi,

Khi phải nằm bệnh viện,

Tôi gọi cho một người:

“Tớ mới mổ, đau lắm,

Cậu vào thăm tớ đi.”

Người ấy đáp: “Thế hả?”


ebookfree.vn 149

Rồi im, không nói gì.

Rồi không hề thấy đến.

Rồi sau gặp, thanh minh:

“Lúc ấy tớ đang bận,

Có khách đến nhà mình…”

Có khách thì phải tiếp.

Tiếp những hai mươi ngày.

Sau đó tôi ra viện,

Không thể quên điều này.

Đó là một người “bạn”

Hai mươi năm thơ văn,

Hai mươi năm bia bọt,

Bù khú rất nhiều lần.

Thế mà không một phút,

Ngồi bên, an ủi nhau,

Nhất là khi mới mổ,

Đái không được, rất đau…

Thế đấy, các bạn trẻ.

Lúc ấy tôi sáu mươi,

Tưởng không gì không biết,

Tưởng hiểu đời, hiểu người.

Tất nhiên, sau vụ ấy,

Tuyệt đối tôi lánh xa,

Không bắt tay, nói chuyện,

Thấy mặt là đi ra.

Lần nữa, xin nhắc lại:


ebookfree.vn 150

Bạn xôi thịt rất nhiều.

Nhưng bạn đúng nghĩa bạn

Thì chẳng có bao nhiêu.

56

Con người có xu hướng

Tin bất kỳ cái gì,

Tin một cách nghiêm túc,

Miễn là nó li kỳ.

Tôi nghiệm thấy như vậy

Mới thời gian gần đây,

Và thú thật, không thể

Không ngạc nhiên điều này.

57

Chỉ mang tính tương đối

Cái gọi là giàu nghèo.

Các đại gia, ta biết,

Là con nợ, nợ nhiều.

Trong khi tôi, hưu trí,

Lương đúng bốn triệu đồng,

Mà sống ngon, thoải mái.

Nợ thì tuyệt đối không.

Nhiều bạn trẻ, thật lạ,

Đặc biệt là sinh viên,

Cứ suốt ngày nhăn nhó

Chỉ vì nỗi thiếu tiền.

Rồi đâu sẽ vào đấy.

Sớm muộn bạn cũng giàu,


ebookfree.vn 151

Vì bạn đang trẻ, khỏe

Và có một cái đầu.

Ai muốn đổi không nhỉ?

Đổi tuổi trẻ lấy nhà,

Kèm theo trăm đầu sách

Và chiếc xe KIA.

Chắc chắn không, nếu có

Thì xin báo cho hay.

Còn giờ thì mời đọc

Một bài thơ thế này.

*

Xưa, một ông già nọ

Chợt thấy có chàng trai

Ngồi một mình, buồn bã,

Chốc chốc cứ thở dài.

“Sao cháu buồn như vậy,

Trục trặc chuyện tình yêu?”

“Không, cháu đã rất cố

Mà suốt đời vẫn nghèo.”

“Hình như cháu nhầm đấy.

Cháu cũng là người giàu.”

“Ông đừng trêu cháu nữa.

Cháu có đồng nào đâu.”

“Thôi được, nếu cháu muốn,

Ta thỏa thuận thế này:

Cháu cho ta chặt đứt

Cứ mỗi một ngón tay


ebookfree.vn 152

Ta sẽ đưa cho cháu

Đúng ba lạng vàng ròng.

Hoặc cả bàn tay cháu -

Ba mươi lạng, được không?”

Chàng trai nghe trố mắt:

“Chặt bàn tay? Không đâu!”

“Hay để ta móc mắt,

Một trăm lạng, thừa giàu?

Thế đấy, cháu không muốn.

Cháu là một chàng trai,

Mọi cái đang trước mặt,

Trông dễ coi, có tài.

Liệu cháu có đồng ý

Thành người già như ta

Để đổi lấy nghìn lạng?

Cháu không muốn thật à?

Giờ thì cháu đã biết

Cháu giàu có thế nào.

Chuyện tuổi trẻ túng thiếu

Là bình thường, không sao.”

Chàng trai nghe, chợt hiểu

Mình cũng là người giàu.

Giàu thời gian, tuổi trẻ,

Giàu cả cái trong đầu.

Chàng cúi chào rất thấp,

Cảm ơn ông già này,


ebookfree.vn 153

Rồi đi, miệng huýt sáo,

Còn vung vẩy đôi tay.

PS

Thế đấy, các bạn ạ,

Cái khái niệm nghèo giàu

Chỉ mang tính so sánh,

Không quan trọng lắm đâu.

Nếu bạn sáng ngủ dậy,

Thấy khỏe mạnh bình thường,

Thức ăn đầy tủ lạnh,

Được ườn èo trên giường,

Thì bạn đã hạnh phúc

Hơn cả một tỉ người.

Không ít trong số họ

Phải qua đêm ngoài trời.

Đấy là chưa nói việc

Bạn không phải ngồi tù

Như trăm triệu người khác

Trong xà lim tù mù.

Bạn không thể tưởng tượng

Bạn thuộc tám phần trăm

Người giàu nhất thế giới

Dù chỉ ăn rồi nằm.

Lý do thật đơn giản -

Nếu bạn đến ngân hàng

Mở tài khoản tiết kiệm,

Với số dư làng nhàng.


ebookfree.vn 154

Lại nữa, bạn biết đọc,

Đọc bài này, rồi cười,

Nghĩa là bạn hạnh phúc

Hơn hai tỉ con người

Không biết đọc, biết viết

Trên hành tinh chúng ta.

Thế đấy, các bạn ạ.

Nó thế đấy, vậy là…

Vậy là bạn, thực chất

Là người giàu, mà rồi,

Vì khỏe mạnh và trẻ,

Bạn đang giàu hơn tôi.

58

Giàu, giàu tinh thần trước,

Rồi sau mới giàu tiền.

Được cả hai cái ấy,

Cái giàu mới lâu bền.

Thằng ngu có tiền tỉ

Mà thực ra không giàu.

Hắn chỉ lắm tiền bạc.

Giàu phải ở trong đầu.

59

Giàu, nước ta có lẽ

Ít ai bằng Bầu Kiên.

Thế mà nay bị bắt,

Tất nhiên vì chuyện tiền.


ebookfree.vn 155

Nghèo, nước ta chắc chắn

Nhiều người nghèo như tôi,

Mà ăn no, ngủ kỹ,

Vì ít tiền, thế thôi.

Vậy là chúng ta thấy,

Sự khác nhau là tiền.

Và cái sướng, cái khổ

Cũng là nó, tất nhiên.

Bầu Kiên giàu, nhiều nhất,

Ăn ba bữa một ngày.

Tôi nghèo nhưng cũng đủ

Ăn theo tiêu chuẩn này.

Hình như ông một lúc

Giày chỉ đi một đôi.

Mà rồi quần áo mặc

Cũng không nhiều hơn tôi.

Có đúng thế không nhỉ?

Vậy thì ai hơn ai?

Tiền tất nhiên là quí,

Nhưng không bằng đức, tài.

Giàu tiền, giàu tạm bợ.

Giàu đức, giàu muôn đời.

Cái ý này giản dị

Tôi muốn nhắn mọi người.

60

Hãy học hỏi Quá khứ.

Hãy sống vì Hôm nay.


ebookfree.vn 156

Vì Tương lai, hy vọng.

Einstein nói điều này.

61

Có sự khác biệt lớn

Giữa các bậc thiên tài

Và những người ngu ngốc,

Chỉ rõ ai là ai.

Dẫu trong cách ứng xử

Có đôi nét ương đồng.

Thiên tài có giới hạn,

Còn thằng ngốc thì không.

62

Mọi người đều bình đẳng

Trong con mắt Chúa Trời.

Ít ra về một điểm:

Ta đều ngu và lười.

63

Ở nước ta không phải

Không có người khổng lồ.

Nhưng người lùn không muốn

Họ trở thành khổng lồ.

64

Sức hút của Trái Đất

Kéo anh xuống hố đen.

Mặt Trăng có sức hút,

Nhưng không kéo anh lên.

Bè bạn xô anh ngã


ebookfree.vn 157

Vào tội ác, lỗi lầm.

Bố mẹ vực anh dậy,

Thoát khỏi chỗ tối tăm.

65

Einstein khiêm tốn,

Nói mình như mọi người.

Nếu khác, khác ở chỗ

Tò mò hơn mọi người.

66

Khoa học và công nghệ

Vượt xa mức ta cần,

Nếu so với giá trị

Xã hội và nhân văn.

67

Tôi có một hạnh phúc,

Hạnh phúc lớn nhất đời,

Là nghe nhạc của Bach,

Do Glenn Gould chơi.

Tôi chẳng làm gì khác

Ngoài viết thơ hàng ngày.

Và hàng ngày nghe nhạc,

Chỉ nhạc của ông này.

Với tôi, thơ và nhạc

Luôn đan quyện với nhau.

Một câu thơ tôi viết,

Một dòng nhạc trong đầu.

Cũng thế, khi chơi nhạc,


ebookfree.vn 158

Tôi nghe rõ tiếng thơ,

Thơ ngân vang, có nhịp,

Như tiếng nhạc mộng mơ.

Tôi nghĩ, nhờ âm nhạc

Mà thơ tôi có vần,

Biết lúc nhanh, lúc chậm,

Lúc trầm, bổng, vân vân.

Nhân tiện xin được nói,

Trong các điều diệu kỳ,

Âm nhạc kỳ diệu nhất.


Nếu được phép khuyên bạn

Một điều duy nhất thôi:

Hãy yêu nhạc cổ điển!

Yêu suốt đời, như tôi.

68

Tất nhiên ai cũng có

Sở thích riêng của mình.

Của tôi: Sách, Âm Nhạc

Và Ngồi Im Một Mình.

69

Beethoven và Bach,

Mozart và Chopin

Là biểu tượng cái thiện

Và những điều tốt lành.

Ai yêu âm nhạc họ,

Đến mức lệ chảy nhòa,


ebookfree.vn 159

Ít khả năng người ấy

Làm những điều xấu xa.

70

Với ta, cách tốt nhất

Để không nghĩ về tiền,

Là làm sao trong két

Đã có rất nhiều tiền.

71

Nghèo không phải tội lỗi,

Đừng mặc cảm cái nghèo.

Nhưng nếu có thể được

Thì hãy cố đừng nghèo.

72

Trót sinh trong nghèo đói,

Không phải lỗi của anh.

Nhưng chết trong nghèo đói,

Chính là lỗi của anh.

73

Khi kiếm được một triệu,

Chỉ tiêu chín trăm nghìn,

Bạn sẽ thấy hạnh phúc,

Yên tâm và tự tin.

Nhưng nếu có một tỉ,

Tiêu tỉ mốt, tỉ hai,

Bạn nhất định sẽ khổ.

Tuyệt đối đúng, không sai.

Hầu hết mọi tai họa


ebookfree.vn 160

Có liên quan đến tiền,

Là do ta tiêu quá

Khả năng ta kiếm tiền.

74

Đây cũng là chân lý:

Cái sướng của có tiền

Chỉ có thể cảm nhận

Khi ta từng thiếu tiền.

75

Cái sai lầm lớn nhất

Lại chính là sai lầm

Rằng ta không làm việc

Để thỉnh thoảng sai lầm.

Đơn giản vì cuộc sống

Luôn có đúng, có sai.

Càng làm việc, chắc chắn

Sẽ nhiều đúng, ít sai.

76

Nếu muốn, anh cứ thử.

Có thể không thành công.

Nhưng nếu anh không thử,

Chắc chắn không thành công.

77

Quan sát kỹ, ta thấy

Một thực tế, đó là:

Người hèn nhát độc ác.

Người dũng cảm vị tha.


ebookfree.vn 161

78

Phụ nữ, đâu cũng thế,

Có biệt tài thế này:

Chồng tìm gì không thấy

Là vợ tìm thấy ngay.

Ở nhà tôi cũng vậy.

Cả nhà bạn, đúng không?

Tôi ngạc nhiên, thầm nghĩ:

Hay họ giấu của chồng?

Phụ nữ luôn bí ẩn.

Bí ẩn cả việc này.

Không chỉ nước ta nhé.

Cũng không chỉ ngày nay.

Mấy chục năm chung sống,

Tôi chẳng hiểu vì sao.

Hỏi thì vợ không nói.

Ý kiến bạn thế nào?

79

Xưa, có anh chàng nọ,

Nghèo, thông minh, nhưng lười.

Sáng, ra sông câu cá.

Câu đủ ăn, nằm chơi.

Kiếm đủ ăn không khó,

Cậu sống, rất hài lòng.

Ngày câu một vài tiếng,

Ngồi ngắm cảnh trên sông.

Rồi gia đình bắt cậu


ebookfree.vn 162

Đi học nghề kinh doanh,

Vừa tốn, vừa vất vả,

Ở Oxford, nước Anh.

Học xong, về nhà cũ,

Cậu mua một chiếc thuyền,

Thuê nhiều người đánh cá,

Kiếm được kha khá tiền.

Cậu dùng số tiền ấy

Lại mua thuyền, thuê người,

Việc làm ăn phát đạt.

Một tấm gương cho đời.

Sau nhiều năm vất vả,

Cuối cùng khi về già,

Cậu thành giàu, giàu lắm,

Nhiều tàu thuyền, nhiều nhà.

Cậu lại ra chỗ cũ,

Nơi ngày xưa vẫn ngồi,

Nhớ tháng năm nghèo khổ,

Hờ hững ngắm mây trôi.

Giật mình, cậu chợt nghĩ:

Mình lại về số không.

Sau nhiều năm vất vả,

Vẫn lại ngồi bên sông.

Nghĩa là đã vô ích

Nỗ lực bao lâu nay.

Trước nghèo ngắm mây nước,

Giờ giàu, ngắm nước mây.


ebookfree.vn 163

PS

Với rất nhiều người khác,

Cũng đúng câu chuyện này,

Thí dụ gầy, cố béo.

Béo, luyện tập cho gầy.

Cho nên tôi, dứt khoát

Là không chạy theo tiền.

Chỉ cần đủ ăn mặc

Và cuộc sống bình yên.

80

Edison, ta biết,

Nhà phát minh thiên tài,

Mà suýt bị đuổi học

Khi đang học lớp hai.

Thấy ông nghịch, học dốt,

Người ta bảo bố ông:

“Cho cháu đi chăn lợn,

Học làm gì, mất công.”

Mà Einstein, nghe nói

Học cũng chẳng giỏi gì,

Nhất là thời tiểu học,

Như thiểu năng, ù lỳ.

Beethoven, mười tuổi,

Bị bố đánh nhiều lần:

“Chơi đàn như bổ củi.

Mày là thằng ngu đần!”


ebookfree.vn 164

Còn nhiều thí dụ lắm.

Để ý nhìn, thấy ngay:

Ai lúc nhỏ học dốt

Lại thường giỏi sau này.

Tuy nhiên, điều ấy đúng

Thường chỉ với con trai.

Hiếm người bé, học giỏi,

Sau trở thành thiên tài.

Bài thơ này tôi viết

Là để nhắc mọi người

Nếu thấy con học dốt,

Không đánh, mà phải cười.

Vợ chồng tôi ngày trước,

Con gái đi học về,

Thấy điểm kém, thích quá,

Nhìn nhau cười hề hề.

Sau này nó cũng giỏi,

Nhưng không thành thiên tài,

Chỉ tốt nghiệp đại học -

Vì quá ít điểm hai.

Bản thân tôi, thú thật

Xưa, cũng dốt và lười.

Lớp sĩ số sáu mốt,

Tôi luôn đứng sáu mươi.

Thế đấy, các bác ạ.


Đừng mắng con, tội chúng,


ebookfree.vn 165

Đừng kèm cặp hàng ngày.

81

Edison, lần nọ,

Cho gọi vào phòng mình

Cô thư ký bẽn lẽn,

Tên Mary, rất xinh.

“Cô biết, tôi rất bận,

Nên không thể dài dòng.

Xin hỏi, cô có muốn

Làm vợ của tôi không?”

Cô Mary tội nghiệp,

Tội nghiệp cô Mary,

Nghe hỏi đường đột thế,

Quả không biết nói gì.

“Tôi cho cô năm phút

Vì không thể chờ lâu.

Xin hãy cho tôi biết.”

Cô Mary gật đầu.

Một nhà viết tiểu sử

Còn ghi rõ thế này:

Cô thư ký xinh đẹp

Đồng ý sau mười giây.

Nhân tiện hỏi các vị,

Các vị chờ bao lâu

Mới được các bà xã

Cho một cái gật đầu.


ebookfree.vn 166

Còn tôi thì, tội nghiệp,

Thậm chí chưa tỏ tình,

Mụ Vợ đã đòi lấy,

Mà Mụ cũng rất xinh.

Tại cái tính hay nể,

Nên tôi đã gật đầu.

Thế là thành chồng vợ,

Có thua kém ai đâu.

Vậy, bài học quí giá

Rút ra từ chuyện này:

Đối tượng mà ngỏ ý

Là phải gật đầu ngay.

82

Milton, nhà thơ lớn

Ở nước Anh mù sương,

Khi lấy vợ, ông viết

Cuốn “Đánh mất thiên đường”.

Rồi sau, vợ ông chết,

Ông viết cuốn thứ hai,

Cuốn “Thiên đường lấy lại”,

Đều thuộc loại thiên tài.

Chủ nhật buồn, tôi kể

Chuyện này với mọi người.

Không có ý ám chỉ,

Xỏ xiên hay trêu cười.

Có bài học không nhỉ?

Tôi nghĩ không, thực tình


ebookfree.vn 167

Nếu bác nào thấy có,

Thì rút ra cho mình.

83

Lại còn chuyện này nữa.

Chuyện ông Bernard Shaw.

Ông này có người bạn,

Gặp phải chuyện buồn lo.

Ông thất vọng đến mức

Quyết định sẽ quyên sinh.

Hoặc lao vào tàu hỏa,

Hoặc bắn vào đầu mình.

Chọn cách nào tốt nhất?

Ông suy nghĩ mấy ngày.

Cuối cùng ông lấy vợ.

Kết thúc câu chuyện này.

84

Heinrick Heine, người Đức,

Viết thơ tình rất hay.

Tôi dịch ông nhiều lắm,

Mọi người đọc, thấy ngay.

Ông có một ông bác

Chủ nhà băng, cực giàu.

Nhà ông luôn đói khổ,

Cũng không ít buồn đau.

“Thưa Ngài,” người ta hỏi.

“Sao bác, chủ nhà băng

Mà cháu nhà thơ nhỉ,


ebookfree.vn 168

Ở đâu sự công bằng?”

“Vì mẹ tôi,” ông đáp,

“Yêu thiên nhiên, mộng mơ,

Lại suốt ngày đọc sách,

Nên sinh tôi nhà thơ.

Còn mẹ của bác ấy

Tỉnh táo, không mơ màng,

Không đọc sách, độc ác,

Nên con chủ ngân hàng.”

85

Tháp Eiffel, biểu tượng

Của Paris phù hoa.

Điều ấy ai cũng biết.

Điều không biết, đó là

Người ta xây tháp ấy,

Định sử dụng một lần

Rồi sau sẽ tháo dỡ,

Vì nó chẳng còn cần.

Nhưng dỡ nó mệt quá,

Mà con người lại lười,

Nên nó cứ đứng thế,

Tơ hơ giữa đất trời.

“Con quái vật bằng thép”.

“Làm xấu hẳn Paris’.

“Chiếc gai châm vào mắt”…

“Phá nó đi, phá đi!”


ebookfree.vn 169

Cột tháp sắt tội nghiệp,

Thấy mình cũng khó coi,

Muốn nhanh chóng được dỡ,

Nhưng vì lười… Và rồi,

Nhìn mãi thành quen mắt.

Một nhà thơ rất nghèo

Nói: “Tôi thấy nó đẹp.”

Rồi mọi người khen theo.

Rồi dần dần “quái vật”,

“Chiếc gai” cần nhổ đi

Thành biểu tượng bất biến

Của thành phố Paris.

*

Rút bài học không khó

Từ chuyện tháp Eiffel:

“Cái gì dù xấu mấy,

Nhìn mãi rồi cũng quen.”

Bài học này có thể

Áp dụng cả với người:

“Vợ xấu, đừng vội bỏ.”

“Chồng ngu, chưa vội cười.”

Ráng chịu thêm chút nữa,

Có thể xấu thành xinh.

Ai biết, sẽ có lúc

Ngu dốt là thông minh.

86

Cách phạt người phụ nữ


ebookfree.vn 170

Có hiệu quả khác thường

Là nhốt vào phòng kín,

Không điện thoại, không gương.

87

Cái khó của nam giới

Khi yêu người đàn bà

Là phải thật kiên nhẫn

Để hiểu được cô ta.

Khó nữa, sau khi cưới,

Cái cần hiểu hiểu rồi,

Nên yêu tiếp rất khó.

Phải làm gì, than ôi?

88

Nhiều vị từng hăng hái

Tỏ tình yêu, và rồi

Nhận câu này quen thuộc:

“Ta làm bạn mà thôi.”

Moliere có nói

Về chính vấn đề này:

“Nghe thế, bạn đừng nản,

Vì phụ nữ xưa nay

Không đốt cháy giai đoạn,

Họ cứ muốn chắc ăn.

Tình bạn phải có trước.

Tình yêu sẽ đến dần.”

Vậy đấy, nên bình tĩnh.

Đừng vội vã buồn đau.


ebookfree.vn 171

Không loại trừ trường hợp

Nói thế là gật đầu.

89

Voltaire đã từng ví

Rất hay về đàn bà,

Khi nói họ cũng giống

Mấy ngài chính trị gia.

Khi họ nói rằng “Có’,

Là “Có thể”, nói vòng.

Còn họ nói “Có thể”

Thì chắc chắn là “Không”.

Nếu “Không”, họ quả quyết,

Thì lúc ấy chúng ta

Có thể biết chắc chắn

Họ không phải đàn bà.

90

Ông Warren Buffett,

Giàu thứ hai trên đời,

Chỉ thua ông Bill Gates,

Nhưng hà tiện hơn người.

Ông mời cơm ai đó,

Người ấy phải trả tiền,

Hàng triệu đô mỗi bữa.

Tiền mặt và trả liền.

Chưa hết, cúng từ thiện

Ba lăm tỉ đô la,

Nghĩa là ông chừa lại


ebookfree.vn 172

Một phần trăm ở nhà.

Đúng, ông keo kiệt thật,

Còn lại có chút tiền

Mà không chịu cúng nốt.

Hay không lẽ ông điên?

91

Lần nọ, thi hào Goethe

Dạo chơi trong rừng thông.

Một thiếu phụ xinh đẹp

Lại gần, nói với ông:

“Thưa nhà thơ vĩ đại,

Tôi và ông lấy nhau,

Con chúng ta chắc chắn

Cái gì cũng hàng đầu.

Từ mẹ, nó xinh đẹp

Loại có một không hai.

Từ bố, nó chắc chắn

Sẽ là một thiên tài.”

“Rất cảm ơn,” ông đáp.

“Cái tôi sợ, đó là

Nó giống tôi vẻ đẹp

Và thông minh giống bà.”

*

Qua chuyện này ta thấy

Rằng vấn đề di truyền

Con cái từ bố mẹ

Dễ nhầm và rất phiền.


ebookfree.vn 173

Không tin, xin để ý

Nhìn những người xung quanh.

Hoặc nhìn mình, ngắm vợ.

Có thể bạn giật mình.

92

Khi được hỏi bí quyết

Về hạnh phúc gia đình

Einstein đã đáp

Với nụ cười thông minh:

“Chúng tôi có nguyên tắc

Mọi việc lớn trong nhà

Đều do chồng đảm nhận.

Còn việc nhỏ - đàn bà.”

Sau một lúc im lặng,

Ông nói thêm thế này:

“Nhà tôi toàn việc bé,

Ba bốn chục năm nay.”

*

Einstein nói chí phải.

Nhà tôi cũng phân công:

Vợ chỉ lo việc bé,

Việc lớn giành cho chồng.

Nhân đây xin thú thật,

Rằng gia đình chúng tôi,

Bình thường, không vĩ đại,

Nên toàn việc bé thôi.


ebookfree.vn 174

93

Churchill rất khó chịu

Với Clement Atlee,

Vị thủ tướng trước đó,

Mà lý do là vì

Ông này tìm mọi cách

Quốc hữu hóa nhiều ngành,

Như đường sắt, mì, sữa,

Làm điêu đứng dân tình.

Một chiều nọ, hai vị

Đi dạo trong rừng thông.

Churchill buồn đi tiểu,

Bảo bạn tránh xa ông.

Xong việc, Atlee hỏi:

“Đi tiểu thì có gì

Mà bắt tôi phải tránh?

Sao lại vậy, nói đi.”

“Là vì ông, tôi biết,

Cứ thấy cái gì to

Đều muốn quốc hữu hóa,

Làm sao tôi không lo?”

Đây là chuyện có thật,

Được truyền tụng lâu nay.

Mọi người đọc, tự rút

Bài học từ chuyện này.

94

Tình bạn như tiền bạc.


ebookfree.vn 175

Kiếm được đã khó khăn.

Giữ để không bị mất

Còn khó gấp nhiều lần.

95

Kẻ thù, ta tha thứ

Dễ và nhanh hơn nhiều

Tha thứ cho người bạn

Ta từng tin và yêu.

96

Gặp nguy hiểm, bỏ chạy,

Nguy hiểm sẽ gấp đôi.

Gặp thằng ngu, bắt chuyện,

Sẽ là ngu gấp đôi.

97

Tình bạn như sức khỏe -

Chừng nào chưa ốm đau,

Ta không biết giá trị

Của tình bạn bền lâu.

98

Cũng có tính tương đối

Cái sướng khổ ở đời.

Muốn biết mình sướng, khổ,

Hãy so sánh với người.

99

Đúng, đời là bể khổ,

Lời của Phật Thích Ca.

Nửa đời đầu, bố mẹ

Luôn kiểm soát chúng ta.


ebookfree.vn 176

Nửa đời sau, cũng thế,

Ta chẳng sống cho mình,

Mà phải hầu con cháu.

Hầu nghiêm túc, nhiệt tình.

100

Đổi hướng gió đang thổi

Là không thể, tất nhiên,

Nhưng lựa chiều gió thổi,

Ta có thể tiến lên.

Gió thổi theo nhiều hướng.

Ta phải chọn cho mình

Hướng đưa ta đến đích

Vừa nhẹ lại vừa nhanh.

Ta có thể tài giỏi

Và thông minh hơn người,

Nhưng không biết lựa thế,

Khó thành đạt trong đời.

Phần Bảy

1

Ít nhiều ai cũng có

Cái gọi là lương tâm.

Khác nhau: cắn đau nhói,

Hay chỉ cắn âm thầm.


ebookfree.vn 177

2

Mỗi lần gặp tai họa,

Bạn bè không giúp đâu,

Hoặc giả nếu có giúp,

Cũng rất chậm và lâu.

Có thể nhờ bố mẹ

Nếu thực sự thấy cần.

Nhưng xưa nay tốt nhất

Là dựa vào bản thân.

3

Người biết yêu cuộc sống,

Biết vui đùa, là người

Sớm muộn sẽ thành đạt

Và hạnh phúc ở đời.

Ai chỉ biết than vãn

Và nhăn nhó suốt ngày,

Thì trời cũng bất lực.

Tội nghiệp cái anh này.

4

Về bản chất, tiền bạc

Chỉ khêu gợi lòng tham,

Chứ không mang hạnh phúc.

Mà tham thì lại thâm.

Càng có nhiều tiền bạc,

Người ta càng muốn thêm.

Như người thích của ngọt,

Không bao giờ đã thèm.


ebookfree.vn 178

5

Đi nhà chùa cúng Phật

Có thể bằng tay không.

Các mâm cỗ đầy ắp

Chưa hẳn bằng tấm lòng.

6

Khi dính vào phụ nữ,

Dẫu thần thánh hay người,

Đều mất thiêng, điều ấy

Đúng mọi lúc, mọi nơi.

Đặc biệt khi ông chủ

Trót dính vào Ô-sin,

Thì chủ không là chủ,

Mà trở thành con tin.

7

Ai ôm máy điện thoại

Suốt ngày gọi và nghe,

Tôi cá mười ăn một,

Thần kinh có vấn đề.

Tôi, cả tuần không gọi

Nghe thì buộc phải nghe,

Ngày vài cuộc, có lẽ

Thần kinh cũng vấn đề.

8

Nhiều người hay lợi dụng

Tình bạn và tình thân,

Nói điều không tế nhị,

Đôi lúc không thực cần.


ebookfree.vn 179

Ngược lại, đã thân thiết,

Càng phải nói nhẹ nhàng.

Họ là người trước hết

Đáng để ta dịu dàng.

9

Nô tỳ lấy ông chủ,

Thì dẫu trước nô tỳ,

Giờ vẫn là bà chủ,

Chẳng coi ai ra gì.

Ông chủ mà dại dột

Trót dính vào ô-sin,

Thì ô-sin là chủ,

Ông chủ là ô-sin.

10

Thời trang với phụ nữ

Còn hơn cả quan tòa.

Quan đòi hối lộ một.

Quần áo đòi gấp ba.

11

Ai đến ba mươi tuổi

Chưa khôn ngoan thành người,

Thì suốt đời người ấy

Khó khôn ngoan thành người.

12

Tôi quan sát, và thấy

Nhiều người hứa rất nhiều,

Nhưng chẳng làm được mấy


ebookfree.vn 180

Cho người mình nói yêu.

Không ít người hào phóng

Hứa giúp đỡ, tuy nhiên,

Họ lặng lẽ biến mất

Khi liên quan đến tiền.

Đừng tin ai to tiếng

Thương xót bạn suốt ngày.

Người thực sự muốn giúp

Nói ít và giúp ngay.

13

Đừng tin ai tuyên bố,

Dẫu chân thật, hồn nhiên:

Họ muốn làm việc thiện,

Chỉ tiếc không có tiền.

Tạm gác chuyện người ấy

Có tiền thật hay không.

Có một điều chắc chắn:

Người ấy không có lòng.

14

Muốn biết ai bần tiện

Và keo kiệt thế nào,

Hãy xem họ sử dụng

Điện cơ quan ra sao.

Nếu họ bật máy lạnh,

Đóng cửa đi chơi lâu,

Ở nhà mình, chắc chắn,

Họ chỉ thắp đèn dầu.


ebookfree.vn 181

15

Một khi anh giàu có,

Bạn kéo đến rất đông.

Họ có phải bạn không,

Chỉ khi nghèo mới biết.

16

Xưa, một cô bé nọ,

Mong ước suốt ngày đêm,

Có chiếc váy thật đẹp,

Như của nàng Lọ Lem.

Tất nhiên cô diện nó

Trong ngày cưới của mình.

Cô nghèo, người lại xấu,

Chắc nó làm cô xinh.

Thế là cô ki cóp

Từng đồng một âm thầm

Tiền quà, tiền ăn sáng,

Tiền mừng tuổi đầu năm.

Đến năm mười ba tuổi

Cô góp được khá nhiều,

Đủ mua nửa chiếc váy,

Loại có chỉ vàng thêu.

Cô sẽ nhịn ăn nữa,

Sẽ làm nũng, xin bà.

Còn lại nửa chiếc váy,

Mục tiêu không còn xa.


ebookfree.vn 182

Tiếc rằng một ngày nọ,

Mẹ cô đi đâu về,

Thấy số tiền cô giấu,

Liền đem đi chơi đề.

17

Tôi có ông hàng xóm,

Được mời, không mất tiền,

Ông gọi món đắt nhất,

Gọi to và thản nhiên.

Ở nhà, ông ghê lắm.

Con cá trích chia ba

Cho ba đứa con nhỏ.

Ông và vợ ăn cà.

Một lần, ông nổi hứng,

Mời bạn chơi tất niên.

Uống bia xong, ông nói:

“Để đấy, tớ trả tiền.”

Ông bắt đầu móc túi.

Móc rất chậm, than ôi,

Đến khi tìm được ví,

Thì bạn đã trả rồi.

Ông này, buồn cười lắm.

Cái gì cũng tranh hơn.

Cái gì cũng sợ thiệt.

Không biết nói “Cảm ơn”.

“Chắc một bác Hai Lúa” -

Bạn nghĩ thế? Úi dào!


ebookfree.vn 183

Một vụ trưởng cơ đấy.

Vụ lãnh sự, ngoại giao.

Trước làm việc, không biết,

Giờ về hưu, hàng ngày

Ông chửi đảng, chính phủ

Bài bạn và rất hay.

Mời bạn hình dung thử

Ông lãnh đạo thế nào

Cái vụ lãnh sự ấy,

Vụ lớn, bộ Ngoại giao.

18

Bọn trộm cướp, cặn bã,

Đĩ điếm và du côn,

Vì là người, nên chúng

Tất nhiên cũng có con.

Bố mẹ đã như thế,

Con cái sẽ ra sao?

Chúng, lũ trẻ tội nghiệp,

Được nuôi dạy thế nào?

Ba mươi năm về trước,

Sống ở Ngõ Mai Hương,

Tôi tận mắt chứng kiến

Câu chuyện này đáng thương.

Một câu chuyện có thật,

Như vừa mới hôm nay.

Bạn đọc rồi suy ngẫm.

Đại khái là thế này.


ebookfree.vn 184

*

Thằng nghiện lên cơn thèm,

Cần tiền mà không có.

Nhà chỉ có bóng đêm,

Mùi hôi và ít gió.

Vợ hắn vào giờ này

Đang hành nghề ăn cắp.

Khốn nỗi mấy hôm nay

Toàn công an bắt gặp.

Còn hắn thì tay chân

Luôn run run vì đói -

Đói chích và đói ăn,

Cả người đau nhức nhối.

Hắn nhìn quanh khắp nhà

Không thấy gì, tức giận

Đá thằng con lên ba

Bẩn và gầy như hắn.

Hắn chửi đất, chửi trời,

Chửi đứa con quấy nghịch.

Chửi vì sống ở đời

Không có tiền để chích.

Cuối cùng hắn nghĩ ra

Cách kiếm tiền hiếm có.

Hắn lôi con khỏi nhà

Rồi ngồi chờ trước ngõ.

Thì ra hắn sẵn sàng


ebookfree.vn 185

Chỉ rình xô con ngã

Vào xe người đi ngang

Để bắt đền, ăn vạ.

Mọi người biết, bảo nhau

Phải lánh xa, cẩn thận.

Xe nhiều mà hồi lâu

Không ai chèn con hắn.

Còn thằng bé đáng thương

Luôn khóc kêu sợ sệt,

Vì bị xô ra đường,

Bị đánh vì không chết.

Thằng nghiện đang lên cơn,

Hắn gầm gừ tức giận,

Mong ai đó ban ơn

Chẹt hộ con cho hắn.

20

Hôm nọ, do click chệch,

Lạc vào một trang Phây

Của bác gái nào đó.

Bác post cái tin này:

“Mình mua chiếc áo mới

Giá bảy mươi nghìn đồng.

Màu cũng đẹp đấy nhỉ?

Mọi người thấy được không?”

Status chỉ thế.

Tôi thoáng đọc, giật mình.

Hơn một trăm còm sĩ


ebookfree.vn 186

Cùng xúm lại rồi bình.

Có bác còm mấy bận,

Còm ngắn rồi còm dài.

Sôi nổi và nghiêm túc.

Số còm lên trăm hai.

Người còm ở Hà Nội,

Ở Mỹ, Nhật, Trung Đông…

Tán về một chiếc áo

Giá bảy mươi nghìn đồng.

Cái hoạt động còm ấy

Kéo dài hai giờ liền.

Có cả lời châm chọc,

Cả chửi thề, xỏ xiên.

Tôi ngồi im, thuỗn mặt.

Đứng dậy, ra ban - công.

Không thể không thất vọng,

Không thể không đau lòng.

Bao cái hay cần đọc,

Bao cái tốt của đời

Không thèm đọc, không biết,

Họ, friends của tôi.

PS

Thú thật, sau vụ ấy

Tôi bỏ Phây hai ngày,

Suýt nữa thì bỏ hẳn.

Tiên sư thằng Phây này.


ebookfree.vn 187

21

Ngày xưa có cây táo,

Lá xum xuê và dày.

Một cậu bé rất thích

Chơi với nó hàng ngày.

Cậu thường leo lên nó,

Hái quả ăn ngon lành.

Trưa mệt, cậu nằm ngủ

Dưới tán lá cây xanh.

Cậu bé yêu cây táo

Chân thành và ngây thơ.

Cây táo cũng yêu cậu,

Ngày nào nó cũng chờ.

Thời gian trôi, cậu bé

Cứ lớn dần, lớn dần,

Cậu bận học, có vẻ

Đã quên người bạn thân.

Một hôm cậu xuất hiện,

Đôi mắt thoáng buồn rầu.

Cây táo hồ hởi nói:

“Nào, ta chơi với nhau!”

Cậu bé đáp: “Xin lỗi,

Tớ đã lớn, buồn sao,

Không thể chơi với cậu

Vui vẻ như ngày nào.

Tớ muốn đồ chơi đẹp,

Mà lại không có tiền.”


ebookfree.vn 188

Cây táo nói: “Thật tiếc,

Tớ cũng không, tất nhiên,

Nhưng cậu có thể hái

Táo của tớ trên cây.

Cách ấy tớ có thể

Giúp được cậu lần này.”

Cậu bé nghe, sung sướng

Hái hết táo mang đi,

Rồi không thấy quay lại.

Cây buồn, không nói gì.

Bỗng một hôm, cậu bé,

Giờ là người đàn ông,

Quay lại gặp cây táo,

Nhiều phiền muộn trong lòng.

Lần nữa ông xin lỗi:

“Tớ đã có gia đình,

Mà nhà thì chưa có,

Một ngôi nhà của mình.”

Cây táo đáp: “Thật tiếc,

Tớ cũng không có nhà.

Nhưng cậu có thể chặt

Cành lá tớ xùm xòa.

Hy vọng cậu đủ gỗ

Để xây nhà cho mình.

Ngôi nhà quan trọng lắm

Khi cậu có gia đình.”


ebookfree.vn 189

Người đàn ông sung sướng

Chặt hết cành mang đi,

Không một lần quay lại.


Rất cô đơn và lạnh

Khi gió bão, mưa sa,

Nhưng cây táo hạnh phúc

Biết bạn mình có nhà.

Người đàn ông lại đến,

Mái tóc bạc trên đầu.

Cây táo thấy, vui sướng:

“Nào, ta chơi với nhau!”

“Không, tớ già, muốn nghỉ.

Bao phiền muộn trong lòng.

Tớ cần chiếc thuyền nhỏ.

Cậu giúp tớ được không?”

“Thế thì chặt thân tớ,

Để đóng một con tàu.

Cậu tha hồ chơi biển,

Sẽ không thấy buồn rầu.”

Ông già chặt cây táo,

Thuê xe đến mang đi

Rồi không hề quay lại.


Cuối cùng ông cũng đến,

Một ông lão yếu gầy.

“Tớ không còn gì nữa


ebookfree.vn 190

Để cho cậu lần này, -

Cây nói. - Không còn táo

Để cậu thích thì ăn.”

Ông lão đáp: “Răng rụng,

Không nhai được, không cần.”

“Thân tớ không còn nữa

Để leo như ngày nào.”

“Đã qua rồi thời đó.

Ừ, cái thời vui sao.”

“Vậy thì tớ quả thật

Không còn gì để cho,

Ngoài gốc cây và rễ

Đang mục dần thành tro.”

“Bây giờ, - ông lão nói. -

Tớ quả không cần nhiều.

Chỉ một nơi để nghỉ

Và để sưởi nắng chiều.”

“Thế thì tốt, thật tốt.

Tớ giúp cậu lần này.

Để tựa và để nghỉ,

Gì tốt hơn gốc cây?”

Ông lão ngồi xuống nghỉ,

Tựa lưng ông bạn già.

Cây táo vui, muốn khóc,

Đôi mắt lệ ướt nhòa.

2


ebookfree.vn 191

Các bạn trẻ thân mến,

Tôi viết câu chuyện này

Cho bạn - những cậu bé,

Còn bố mẹ là cây.

Thế đấy, ta, con cái,

Chỉ biết nghĩ về mình.

Không biết rằng bố mẹ

Phải suốt đời hy sinh.

Ta được sinh, khôn lớn,

Rồi đi xa, bay xa,

Cuối cùng lại cần đến

Vòng tay bố mẹ già.

Câu chuyện này triết lý

Hãy đọc cho con mình,

Để chúng không ích kỷ,

Dẫu tài giỏi, thông minh.

22

Theo người ta kể lại,

Xưa có người đàn ông

Sống với một cậu bé

Trong ngôi nhà ven sông.

Đó là hai ông cháu.

Người ông tóc bạc phơ.

Cậu bé mới mười tuổi.

Quang cảnh đẹp, nên thơ.

Hàng ngày ông đọc sách.

Vâng, đọc sách hàng ngày.


ebookfree.vn 192

Có nhiều cuốn sách cổ

Gáy bọc da, rất dày.

Còn cậu bé đi học,

Cũng hàng ngày, buổi chiều,

Khi làm xong bài tập,

Cậu chơi bóng, thả diều.

Cũng có hôm chơi chán,

Cậu đọc sách cùng ông,

Nhưng đọc không hứng lắm,

Và lúc hiểu, lúc không.

“Ông ơi, sao thế nhỉ, -

Cháu đọc thấy không hay,

Lại buồn ngủ, không hiểu.

Mà ông đọc suốt ngày.”

Ông mỉm cười bảo cậu

Lấy chiếc giỏ than đen

Vừa đổ than vào bếp,

Xuống sông xách nước lên.

Cậu vâng lời, rất cố,

Nhưng khi lên đến nơi,

Nước đã chảy ra hết.

Ông cậu lại mỉm cười:

“Thì cháu hãy thử lại.

Lần này đi nhanh hơn.”

Cậu đi gần như chạy,

Mà nước vẫn không còn.


ebookfree.vn 193

Cậu xách thêm lần nữa,

Mồ hôi chảy thành dòng:

“Không thể dùng chiếc giỏ

Để lấy nước, thưa ông.”

Ông cậu đáp: “Đúng vậy.

Thực ra ông hôm nay

Không muốn cháu lấy nước,

Mà muốn nói điều này:

Giỏ không đựng được nước.

Nhưng giỏ bám than đen,

Sau mấy lần “lấy nước”

Sẽ sạch, trắng dần lên.

Cũng vậy, cháu đọc sách,

Khó hiểu, thấy không cần.

Nhưng cháu kiên trì đọc,

Đầu óc sẽ sáng dần.”

Cậu bé nhìn chiếc giỏ,

Hình như lần đầu tiên,

Thấy nó được nước rửa

Không còn bám bụi đen.

Vâng, ông già nói thế,

Rằng đọc sách rất cần

Tâm hồn và ý nghĩ

Sẽ thanh lọc dần dần.

Còn tôi thì nhân tiện

Xin nói thêm một điều:

Tương tự, nhạc cổ điển


ebookfree.vn 194

Cũng giúp ta rất nhiều.

Nghe nó, từng tí một,

Như đọc sách hàng ngày,

Ta trở thành người tốt

Tự lúc nào không hay.

Nó làm ta tinh tế,

Thấy cái đẹp của đời,

Nghe bài ca của gió,

Thấm cái đau của người.

23

Khi một cửa bị đóng,

Có thể cách không xa,

Một cửa khác đang mở,

Bạn có thể đi qua.

Thế mà bạn chỉ tiếc

Chiếc cửa đóng, buồn phiền.

Không tìm các lối khác

Để tiếp tục đi lên.

24

Tứ Thư của Khổng Tử

Có cuốn gọi Trung Dung,

Khuyên ta trong mọi cái

Đừng đẩy đến tận cùng.

Lão Tử, còn hơn thế,

Khuyên ta sống tự nhiên

Như mây trời, cây cỏ,

Sẽ thoát hết buồn phiền.


ebookfree.vn 195

Cứ đều đều mà tiến.

Vội vã mà làm gì.

Cái gì đến sẽ đến.

Cái gì đi sẽ đi.

Trong cái may có rủi.

Trong rủi có cái may.

Để chứng minh điều ấy,

Tôi có câu chuyện này.

*

Một bác nông dân nọ

Có con ngựa cái non.

Thế mà nó chạy mất,

Khiến cả nhà rất buồn.

Hay tin, nhiều hàng xóm

Đến chia buồn với ông.

Ông nói: “Ừ, rủi thật.

Cũng có thể là không.”

Hôm sau, con ngựa cái

Tự nhiên chạy về nhà,

Kéo theo một con đực.

Ối chà chà, ối chà!

Hàng xóm lại kéo đến

Chia vui, uống say mèm.

Chủ nhà vẫn tỉnh táo:

“Ừ, còn để rồi xem.”

Được hai ngày, bất cẩn,


ebookfree.vn 196

Thằng con cả của ông

Tập cưỡi con ngựa mới,

Ngã gãy chân, vẹo hông.

Hàng xóm đến an ủi:

Ôi tiếc sao, buồn sao.

Ông bố tư lự nói:

“Để còn xem thế nào.”

Bỗng xẩy ra chiến sự.

Lính vua đến đầy nhà

Để bắt lính, cậu cả

Chân què, nên được tha.

Hàng xóm lại kéo đến,

Lại mừng, uống suốt đêm.

Ông chủ nhà không uống,

Lẩm bẩm: “Để rồi xem.”

25

Câu chuyện này có thật,

Mà lại chuyện ngày nay,

Được nhiều người biết đến.

Đại khái chuyện thế này.

Có một nhà toán học

Trẻ tuổi và thông minh,

Tiếc rằng chàng nghèo quá

Nên đã bị người tình

Bỏ rơi, theo người khác,

Theo một chàng sĩ quan.

Cuộc đời vốn vẫn vậy,


ebookfree.vn 197

Chẳng có gì đáng bàn.

Một lần, hai chàng ấy

Cãi cọ rất gắt gay,

Rồi thách nhau đấu súng,

Hẹn sau hai mươi ngày.

Nhưng đời thật trái khoáy:

Trong hai mươi ngày sau,

Nhiều phương trình toán học

Bỗng xuất hiện trong đầu.

Chàng cắm cúi làm việc,

Chạy đua với thời gian,

Hết tính toán lại viết,

Không rời khỏi chiếc bàn.

Rồi hai mươi ngày hết,

Công trình vẫn chưa xong.

Một công trình vĩ đại,

Chàng ấp ủ trong lòng.

Thôi thì đành chịu nhục.

Phải hoàn tất công trình,

Chàng xin hủy cuộc đấu,

Và đã được người tình

Thẳng thừng ném vào mặt

Một chữ “Hèn” sỗ sàng.

Chữ “Hèn” nhục nhã ấy

Suýt đã giết chết chàng.

Nhưng chàng cố gượng dậy,


ebookfree.vn 198

Bất chấp lời thị phi,

Lại làm việc, làm việc,

Ngoài ra không biết gì.

Cuối cùng, công trình ấy

Cũng được chàng viết xong,

Một công trình vĩ đại

Chàng thực sự hài lòng.

Chàng tắm rửa sạch sẽ,

Uống một cốc rượu vang,

Cầm khẩu súng thách đấu

Rồi bắn vào tim chàng.

*

“Bàn về toán vũ trụ”,

Công trình toán “dở hơi”,

Được in mấy trăm bản

Sau khi chàng qua đời.

Rồi thiên tài vật lý

Einstein, một ngày,

Trong cửa hàng sách cũ

Nhìn thấy công trình này.

Ông say mê đọc nó,

Quả có một không hai.

Chốc chốc ông ngả mũ

Như cúi chào thiên tài.

Đọc xong ông kinh ngạc,

Suýt nữa thì kêu lên,

Khi thấy chữ “Le Lâche”,


ebookfree.vn 199

Tên tác giả - Thằng Hèn.

Lát sau ông chữa lại

Thành “Lâche le Grand”,

Tức “Thằng Hèn Vĩ Đại.”

Cũng là một dạng hèn.

*

Câu chuyện chỉ có thế.

Chẳng biết viết thêm gì.

Mà cũng chẳng cần viết.

Ai nghĩ gì thì tùy.

Có cái sai trong đúng,

Có cái đúng trong sai.

Có những người nhỏ bé,

Có những bậc thiên tài.

Có cái hèn hèn thật,

Có cái hèn tạm thời.

Ừ, thì hèn cũng được,

Miễn có ích cho đời.

26

Cả khi nhiều người trách,

Anh cũng chớ nản lòng.

Thường sai và thiên vị

Là ý kiến đám đông.

27

Lấy vợ, anh sẽ chết.

Không lấy càng chết hơn.

Hay chọn cái ở giữa


ebookfree.vn 200

Có vợ và cô đơn?

28

Đừng đem chiếc lược quí

Tặng ông hói đáng thương.

Đừng mong người mù mắt

Cảm ơn anh cho gương.

29

Ai may mắn có cháu

Và được gọi bằng ông,

Thì phải nhớ cư xử

Đúng nghĩa một người ông.

30

Khổng Tử có một thuyết

Gọi là thuyết Chính Danh.

Ai làm việc người ấy,

Theo chức phận của mình.

Người dạy phải dạy tốt.

Người học phải siêng năng.

Tuyệt đối không lẫn lộn,

Kiểu nửa ông nửa thằng.

Ta bây giờ, thật lạ,

Ai cũng muốn làm thầy,

Dù ít học, ngu dốt.

Tai họa là chỗ này.

31

Người dân quê chân chất,

Thật thà và hiền lành.


ebookfree.vn 201

Có thể đúng thế thật,

Nhưng nhiều bác cũng kinh.

Đặc biệt là mấy bác

Đạp xe bán hàng rong,

Thường nói thách, cân thiếu

Với tôi, khách đàn ông.

Họ thơ ngây, cứ nghĩ

Dân thành phố dễ lừa.

Chuyện nhỏ, tôi không nói,

Nhưng biết thì biết thừa.

32

Nhiều người nói hay lắm,

Nghe cứ như thánh thần,

Nhưng làm thì dở ẹc,

Đặc biệt trong thơ văn.

Là ý tôi muốn nói

Rằng khi nghe nhà thơ,

Muốn thì tin một nửa,

Còn thì hãy cứ chờ.

Lại nữa, đọc thơ họ

Mà bạn không hiểu gì

Thì lỗi không phải bạn,

Mà là họ, tin đi.

Vì trong trường hợp ấy,

Điều họ viết, thực ra

Không có gì để hiểu,

Toàn nhảm nhí, ba hoa.


ebookfree.vn 202

Thấy nhà thơ nào đó

Nói oang oang, hùng hồn,

Cam đoan, thơ người ấy

Bé tí, cỏn còn con.

33

Về khái niệm hạnh phúc,

Người ta nói mãi rồi.

Xin phép kể câu chuyện

Từng xẩy ra với tôi.

Lần ấy nằm bệnh viện,

Phải mổ, đái không ra.

Có thằng nhóc giường cạnh,

Lên hai hoặc lên ba.

Hắn tè vào bô sắt,

Tiếng thật đều, thật êm.

Nói thật với các bác,

Tôi nghe thế mà thèm.

Và nghĩ, nếu đái được,

Chắc chắn tôi là người,

Dẫu nghèo, dẫu sắp mổ,

Hạnh phúc nhất, nhất đời.

Sau lần ấy, ra viện,

Tôi vẫn tè hàng ngày,

To và êm hơn nó,

Thế mà lạ điều này,

Tôi nghĩ sự tè ấy


ebookfree.vn 203

Là bình thường, đương nhiên,

Không thấy mình hạnh phúc,

Cũng chẳng sướng như tiên.

Thế đấy, ta đang có

Nhiều cái để làm ta

Trở thành người ta muốn.

Vậy còn kiếm đâu xa?

34

Để kính trọng người khác,

Người có tài, thông minh,

Trước hết anh phải học

Kính trọng bản thân mình.

35

Mấy cái vụ bê bối

Về thơ thẩn vừa rồi,

Lỗi không phải tác giả,

Mà lỗi chính, theo tôi,

Là dân trí nó thấp,

Là xã hội nó điên,

Là những trò vớ vẩn

Nghe thum thủm mùi tiền.

36

Ta có thể hào phóng

Chơi thân với một người.

Tặng quà, mời ăn nhậu…

Liên tục mấy năm trời.

Nhưng một lần, vô ý,


ebookfree.vn 204

Nhỡ làm hắn mất lòng.

Hắn gọi ta là chó,

Trở mặt, coi như không.

Điều này nghe thật lạ,

Nhưng lạ nữa, bây giờ

Đa phần là như thế.

Không tin, mời cứ chờ.

37

Bào thai trong bụng mẹ

Chỉ chín tháng mười ngày.

Khó tin nhưng sự thật:

Trong quãng thời gian này

Bào thai ấy lặp lại

Lịch sử của cuộc đời,

Nhiều triệu năm tiến hóa

Từ đơn bào thành người.

38

Không có ai, nam giới,

Là phái mạnh hoàn toàn.

Không có ai, nữ giới,

Là phái yếu hoàn toàn.

Yếu hay mạnh phụ thuộc

Cách ứng xử với nhau.

Muốn gì sẽ được ấy,

Thậm chí cả đối đầu.

39

Đàn ông sống không vợ,


ebookfree.vn 205

Nhà không còn là nhà.

Quan trọng không phải sex,

Mà hơi ấm đàn bà.

40

Tục ngữ Anh có nói:

Lúc trẻ ai thích lười

Thì yên tâm mà khổ

Ở phần cuối cuộc đời.

A youngman iddle,

An old man needy.

Người Anh nói thế đấy,


41

Trung Quốc có tục ngữ:

Trồng cây mất mười năm.

Trồng người cả thế kỷ.


42

Tục ngữ của người Pháp:

Đàn ông mà không chơi,

Tức là không tán gái,

Coi như phí cuộc đời.

Tôi thấy họ nói đúng.

Các bác thấy đúng không?

Vậy hãy rút bài học,

Cho đáng mặt đàn ông.

43


ebookfree.vn 206

Nước ta có tục ngữ

Rằng gần mực thì đen.

Nhưng tôi thấy nhiều bác

Vấn tối khi gần đèn.

44

Cái đích của nghệ thuật,

Nhất là trong văn thơ,

Là trong sáng, giản dị,

Không vòng vo, ỡm ờ.

Mà thường, như ta thấy,

Chỉ có các bậc thầy,

Người thực sự uyên bác,

Mới đạt được đích này.

45


Thường nói to, nói nhiều

Là người ít suy nghĩ.

Mà lắm khi nói điêu.

46

Thắng lợi to lớn nhất

Trong mọi cuộc chiến tranh

Là thắng lợi tốn ít

Xương máu dân nước mình.

47

Sự dạy và sự học

Là hoạt động hai chiều.

Ta dạy người, ngược lại,

Ta học người cũng nhiều.


ebookfree.vn 207

48

Nhiệt tình mà thái quá

Thường hỏng việc; nhiệt tình

Phải đúng lúc, đúng chỗ

Và hợp khả năng mình.

49

Trong trường hợp xấu nhất,

Kẻ thù tấn công anh.

Cũng thế, rất có thể

Bàn bè chống lại anh.

Điều ấy không đáng sợ.

Đáng sợ - người xung quanh

Không yêu cũng không ghét,

Mà dửng dưng với anh.

50

Người bây giờ đa số

Ngu dốt và tham lam.

Quan bây giờ đa số

Là quan dốt và quan tham.

Thế mà lạ, tất cả,

Vâng, không trừ một ai,

Đều nghĩ mình tử tế,

Trung thực và có tài.

51

Tôi nghĩ người Pháp đúng

Khi nói: Với đàn bà

Không bao giờ được đánh,


ebookfree.vn 208

Thậm chí bằng bông hoa.

52

Một sự thật chua xót:

Sống gần hết đời người,

Có lẽ ta mới biết

Ý nghĩa của cuộc đời.

Tượng tự, thành chồng vợ,

Một bầy con đầy nhà,

Ta mới thực sự hiểu

Bạn đời chúng ta.

53

Đúng, mẹ hát con khen,

Kẻ sĩ sinh kẻ sĩ,

Nhưng sao gà mái đen

Đẻ trứng màu trắng nhỉ?

54

Hàng xóm muốn hòa thuận

Là phải có bờ rào.

Mời các bác tưởng tượng

Không có sẽ thế nào.

55

Gió ngược chiều, thổi mạnh

Mà anh vẫn coi khinh,

Nhổ nước bọt vào gió

Là tự nhổ vào mình.

56

Pháp có câu tục ngữ,


ebookfree.vn 209

Rất đúng với nhiều người:

Nếu cắn được thì cắn,

Đừng sủa, nghe buồn cười.

57

Về việc thiện, người Pháp

Có tục ngữ thế này:

Anh muốn làm việc thiện,

Vậy xin mời, làm ngay.

Mà bắt đầu từ việc,

Đối xử với vợ con.

Làm sao không để vợ

Thiếu nước hoa và son.

58

Khách đến chơi là tốt.

Chủ vui, khách cũng vui,

Nhưng nhớ: Khách như cá,

Ba ngày sẽ bốc mùi.

59

Giúp đỡ người là tốt,

Và dẫu không mất tiền,

Nhưng khi chưa được hỏi,

Chưa vội đưa lời khuyên.

60

Đừng vội nói nên lời

Trong trường hợp tế nhị.

Vì im không trả lời

Cũng là cách trả lời.


ebookfree.vn 210

61

Trong hầu hết trường hợp

Chuyện trong nhà, chuyện ngoài,

Ta phải tin bằng mắt

Chứ không tin bằng tai.

62

Gái đẹp lấy chồng sớm

Cũng là chuyện bình thường.

Bông hoa dại nở đẹp

Kho đứng lâu bên đường.

63

Việc cũng ba bảy loại,

Y hệt như con người.

Việc thú vị, làm việc

Lại chính là nghỉ ngơi.

64

Người Đức có tục ngữ,

Nhiều người biết xưa nay.

Tôi không biết sai đúng,

Nhưng đại khái thế này:

Ngày cưới cô dâu khóc,

Sau thành vợ hay cười.

Ngày cưới mà nàng cười,

Nhất định sau cau có.

65

Đồ vật cũ là vứt,

Trừ trường hợp đàn bà.

Như người ta vẫn nói:


ebookfree.vn 211

Cũ người nhưng mới ta.

66

Sống lâu, tôi nhận thấy:

Người nói đẹp, nói hay

Dễ thành người nói dối.

Xin lưu ý điều này.

67

Làm gì cũng suy nghĩ,

Nhưng vấn đề là anh

Nghĩ, phải nên nghĩ chậm,

Còn làm, phải làm nhanh.

68

Không có gì chung thủy

Với người bằng cái nghèo.

Bạn bè bỏ đi hết,

Nó vẫn cứ bám theo.

69

Núi nào nhìn từ xa

Cũng xanh và thơ mộng.

Biển ngắm từ trên cao

Luôn hiền hòa, lặng sóng.

Con người ở xa nhau

Dễ yêu thương, cũng vậy.

Nhiều cái xấu của nhau

Vì xa nên không thấy.

70

Người ta không thể sống


ebookfree.vn 212

Duy nhất bằng bánh mì.

Người cần thêm cuốn sách.

Người chỉ cần ti-vi.

Thanh niên cần ai đó

Để nhớ và yêu thương.

Tôi thì mong cháu lớn

Để đưa cháu đến trường.

71

Vợ chồng con năm ngoái

Về quê thăm ông bà.

Đông như một đại đội,

Tiếng cười nói vang nhà.

Bất chợt bà cụ nói:

“Vợ chồng anh lại đây.

Nghe nói nhà cũng khá,

Mà sao lại thế này?

Là ý tôi muốn nói

Có tiền mua ô tô,

Mà quần con anh mặc

Có miếng thủng rất to.”

Tôi gãi tai, im lặng,

Chẳng biết nói thế nào.

Không lẽ nói là mốt,

Quần rách, người cào cào.

May Mụ Vợ nhanh trí,

Nhảy vào cứu: “Dạ thưa.

Quần cũ của con đấy,


ebookfree.vn 213

Nay cháu nó mặc thừa.”

Bà cụ nghe, thích lắm,

Rồi quay sang bảo tôi:

“Vợ con anh khá đấy.

Biết tiết kiệm, mà rồi

Mua quần mới cho nó,

Giá rẻ, chợ bán đầy.

Không thì nên vá lại,

Ai mặc rách thế này.”

72

Người Ý có tục ngữ:

Đàn ông mà không râu

Trông vừa gian vừa xấu,

Còn hơn cả hói đầu.

Vâng họ nói thế đấy.

Tôi chẳng hiểu vì sao.

Chắc không phải vô cớ.

Các bà nghĩ thế nào?

73

Đàn ông vì tuổi tác

Mà cảm thấy mình già.

Thôi không muốn trang điểm

Là cái già đàn bà.

74

Chỉ mất một con gà

Mà đem nhau ra tòa,

Thì quan tòa chắc chắn


ebookfree.vn 214

Được ăn mười con gà.

Chỉ vì một chuyện nhỏ,

Loại bé như con thỏ,

Mà vợ chồng cãi nhau,

Hàng xóm được con trâu.

75

Tớ đang gặp phiền muộn.

Khuyên nhủ làm đếch gì.

Bạn bè, nói thật nhé,

Có tiền thì cho đi.

76

Bát cơm là bát ngọc,

Cũng là bát mồ hôi

Người nông dân cày ruộng

Làm ra để nuôi tôi.

Một hạt rơi xuống đất,

Một viên ngọc của đời.

Sao có thể nỡ phí?

Cúi nhặt, cháu con cười.

Cười thì cười, vẫn nhặt,

Còn nâng bằng hai tay

Giọt nắng, giọt nước mắt

Của tổ tiên đi cày.

77

Cháu mới đi chập chững,

Được ông dắt đi chơi.

Lần đầu ông dắt cháu


ebookfree.vn 215

Chập chững bước vào đời.

Một người cực to béo,

Một người bé tỉ ti.

Thẳng hưởng mặt trời mọc,

Cùng dắt tay nhau đi.

78

Suốt đêm thơ với thẩn.

Sáng dậy mệt bã người.

Ra ban công hút thuốc,

Ngỡ ngàng vì mặt trời.

Ngỡ ngàng vì ruộng lúa,

Xanh đến nhói trong lòng.

Mấy cô gái hôm trước

Vẫn bón phân đón đòng.

Thương các cô vất vả

Lo chăm lúa nuôi người.

Thương cả mình vắt óc

Viết thơ dâng cho đời.

Nhưng ai cũng cần gạo,

Còn thơ thì chắc không.

Tự nhiên ngồi đực mặt,

Hơi ngường ngượng trong lòng.

79

Chỉ mong cháu chóng lớn

Để dạy pi-a-nô,

Dạy tiếng Anh cực giỏi,

Dạy thêm cả các trò.


ebookfree.vn 216

Một trong những trò ấy -

Ông khóa trái cửa phòng,

Giấu bà ngoại và mẹ,

Dạy câu đ. m. ông.

Hai Mụ mà nhẩy cẫng,

Ông cứu cháu, không lo.

Ông sẽ nói: Hay nhỉ,

Đ. m. là Đi Mô.

80

Hóa ra, toàn thế giới

Đều có chung ý này:

Cách giữ bạn tốt nhất,

Có tiền, đừng cho vay.

81

Người thực sự thông thái

Tự biết giá trị mình,

Nên cách sống, đồ đạc

Giản dị là thường tình.

Người chưa thông thái lắm,

Muốn nâng mình lên cao,

Họ chơi toàn đồ xịn,

Bằng bất cứ giá nào.

Cứ để ý thì thấy

Rằng tôi nói không sai.

Người mua xe tiền tỉ

Là mua cho người ngoài.


ebookfree.vn 217

82

Ở nước nào cũng vậy.

Có nhiều người đang nghèo,

Bỗng nhiên thành giàu có,

Mà chưa biết chi tiêu,

Thì có thể nói chắc,

Rằng với những người này

Tiền bạc và giàu có

Mang họa nhiều hơn may.

83

Ta nên học người Đức,

Ai ăn tự trả tiền.

Chứ ta, vì bệnh sĩ,

Hóa ra lại rất phiền.

Ai cũng tranh nhau trả,

Nhưng móc ví thật lâu.

Ai “nhanh tay” thanh toán,

Về nhà cứ lầu bầu.

Hơn thế, có nhiều bác

Mời người ta đi ăn

Mà tiền thì đếch có,

Phải suýt khóc nhiều lần.

Lại nữa, ai to tiếng

Tuyên bố “tớ khinh tiền!”,

Thì đích thị người ấy

Trong túi không có tiền.

84


ebookfree.vn 218

Có một điều thật lạ:

Nhiều thanh niên ngày nay

Sợ đọc đến co rúm

Khi thấy cuốn sách dày.

Nên văn hóa của họ

Dừng ở báo An Ninh,

Nghe các Sao Việt hát

Và điện thoại thông minh.

Nhìn mà thấy thương hại.

Thương hại hơn: Hàng ngày

Các thanh niên “lùn” ấy

Tỏ vẻ rất ta đây.

85

Có một sự khác biệt

Giữa đọc tờ An Ninh

Và đọc sách, đọc báo

Loại đáng đọc, tiếng Anh.

Khác biệt về đẳng cấp,

Giữa cái thấp, cái cao,

Như nghe nhạc cổ điển

Và nghe nhạc tầm phào.

86

Ngày xưa các cụ nói

Thùng rỗng luôn kêu to.

Giờ, nhiều anh tiền ít

Mà vẫn đi ô tô.

87


ebookfree.vn 219

Tôi, nông dân chính gốc,

Xin được nói thế này:

Ta nông dân, khôn lắm,

Mặc dù cứ giả ngây.

Tức là khôn mà ngốc,

Kiểu tư lợi tiểu nông.

Cái gì cũng muốn có,

Không mất tiền, mất công.

Và ta, cả tôi nữa,

Rất sợ phải tiêu tiền.

Hám lợi từng tí một,

Gì cũng muốn có liền.


Mà tất cả điều này

Là đặc tính cố hữu

Của nông dân xưa nay.

Giờ ta lên thành phố,

Nên dù muốn hay không,

Ta vẫn phải thay đổi

Cái chất ấy tiểu nông.

Khó, việc này khó lắm.

Phải cố, biết làm sao.

Tôi, thú thật, đã cố,

Nên cũng giảm phần nào.

88

Có một cô gái nọ,

Vừa xinh, vừa nết na,


ebookfree.vn 220

Nên con trai gần đấy

Luôn tấp nập vào ra.

Nhiều chàng cũng khá lắm,

Nhưng cô cứ lắc đầu.

Đêm, vào Phây tình tự

Với một chàng đâu đâu.

Chàng ấy ở xa lắm,

Chưa gặp mặt bao giờ.

Thế mà yêu, họ hẹn,

Rồi thề thốt đợi chờ.

Thằng Phây và Số Phận

Tiếc, đã không chiều người.

Cô lấy chàng trai ảo,

Chịu đau khổ suốt đời.

Câu chuyện buồn, có thật,

Tôi đem kể ra đây

Chỉ để các cô gái

Ngẫm nghĩ bài học này.

89

Yêu, không cần thề thốt.

Nghe mà thấy ghê ghê.

Cá nhân tôi, thú thật

Rất sợ các lời thề.

90

Một sinh viên “sống thử”,

Đến nhà chùa sinh con,

Nhờ sư cụ đùm bọc,


ebookfree.vn 221

Rồi cũng được vuông tròn.

Khi con gần một tuổi,

Tính toán rất tinh vi,

Cô lừa chùa một vố,

Rồi ôm con ra đi.

Từ đấy cô biệt tích

Cùng hơn mười triệu đồng.

Sư cụ biết mọi chuyện,

Nhưng cứ lờ như không.

91

Khi bàn tay dính bẩn,

Rửa là xong, không sao.

Nhưng ý nghĩ trót bẩn,

Phải rửa bằng cách nào?

Mỗi người theo một cách.

Có nhiều cách khác nhau.

Tốt nhất, nhìn mắt trẻ,

Chăm chú và thật lâu.

92

Một người mà không biết

Rằng mình không biết gì,

Thì đó là thằng ngốc,

Hãy quên anh ta đi.

Một người có đầu óc,

Tự mình không nhận ra,

Thì người ấy đang ngủ.

Hãy đánh thức anh ta.


ebookfree.vn 222

Một người giỏi và biết

Mình biết rất nhiều điều,

Thì đó là hiền triết,

Hãy cố gắng đi theo.

93

Đàn ông như con chó

Nuôi giúp việc trong nhà.

Được nuôi tốt thì nó

Là bạn của đàn bà.

94

Để thành người hạnh phúc,

Chí ít trong một ngày,

Tôi có một bí quyết,

Mời bạn thử, thế này:

Ra khỏi nhà buổi sáng,

Bạn đứng im, nhắc mình:

Không nói dối, không vội,

Không suy nghĩ linh tinh.

Gặp ai cũng chào hỏi,

Nếu được thì mỉm cười.

Hãy cố tìm cái tốt,

Cái hay của từng người.

Tuyệt đối không chê trách,

Lại càng không dạy khôn.

Nếu tiện thì chọn lúc

Xin hoặc nhận chiếc hôn.


ebookfree.vn 223

95

Thêm một bí quyết nữa

Để mạnh khỏe, sống lâu

Và béo như tôi béo,

Nghiêm túc, không đùa đâu,

Là cố không nghĩ xấu

Về bất kỳ người nào.

Nói to, cười thoải mái,

Và - gặp ai cũng chào.

96

Muốn bảo đảm biết đúng

Và đầy đủ một điều,

Thì thông tin nhất thiết

Phải hai hoặc nhiều chiều.

97

Nói về điều nhỏ nhặt,

Tôi có bài thơ này,

Ngẫu nhiên đọc, rồi dịch.

Cực đúng và cực hay.

*

Những giọt nước bé nhỏ,

Những hạt bụi đang bay

Đã làm nên biển lớn

Và cả trái đất này.

Cũng thế, giây và phút,

Ta tưởng ngắn, không dài,

Đã làm nên thế kỷ,

Quá khứ và tương lai.


ebookfree.vn 224

Những sai lầm nhỏ bé,

Ta tưởng chẳng là gì,

Tích lại là tai họa,

Làm ta chệch hướng đi.

Những điều tốt nhỏ nhặt;

Những lời nói yêu thương

Làm trái đất thành đẹp,

Đẹp như chốn thiên đường.

98

Thời bé ta mơ mộng

Đủ cái hay trên đời.

Sau ta thành người lớn,

Ngẫm lại thấy buồn cười.

Cuộc đời luôn vẫn vậy,

Mộng mơ cứ mộng mơ,

Nhưng phải biết, cơm áo

Không đùa với khách thơ.

Có một ông người Bỉ

Viết bài thơ như sau.

Chỉ mấy dòng, nhưng đúng,

Vừa đúng lại vừa đau.

*

Nếu không là con gái,

Tớ đã bỏ nhà đi,

Cô bé nói với bạn.

Mà sang tận châu Phi!


ebookfree.vn 225

Còn cậu bạn thì đáp:

Nếu không là con trai,

Tớ sẽ thêu tấm lụa

Bằng tia nắng ban mai.

Rồi hai người khôn lớn.

Sau thành vợ, thành chồng,

Suốt từ sáng đến tối

Chỉ nói chuyện tiền nong.

99

Có nhà thơ đã nói,

Rằng chúng ta con người,

Khiêm tốn và nhỏ bé,

Không cần nhiều ở đời.

Và cái ta cần nhất

Là biết được ở nhà,

Khi ta đi đâu vắng,

Có người đang chờ ta.

100

Không việc gì phải sợ

Người khác chống lại anh.

Chính nhờ gió thổi ngược,

Diều bay lên trời xanh.

Phần Tám

1

Giá của người, đôi lúc,

Được tính bằng giá tiền.


ebookfree.vn 226

Và hai đại lượng ấy

Như hình bóng, đi liền.

Tiền chỉ một mệnh giá,

Cả mặt trong, mặt ngoài.

Trong khi người một mặt,

Mà lòng thì thường hai.

2

Trò bập bênh của trẻ

Giống quan hệ người đời.

Có lên rồi có xuống

Theo qui luật cuộc chơi.

Trò ấy vừa phức tạp,

Lại cũng vừa giản đơn.

Người ta dìm anh xuống

Để nâng họ cao hơn.

Cũng trong trò chơi ấy,

Khi anh ngã, buồn phiền,

Lại có người tự xuống

Để giúp nâng anh lên.

3

Cơ thể người phụ nữ

Làm họ thành sexy.

Khuôn mặt người phụ nữ

Làm họ thành pretty.

Làm họ thành nồng cháy

Là ánh mắt, nụ hôn.

Nhưng cái làm họ đẹp


ebookfree.vn 227

Lại chính là tâm hồn.

4

Không nhất thiết phải cố

Lọt vào trái tim người.

Một khi anh xứng đáng,

Họ sẽ tự chào mời.

5

Khi yêu mà bạn gái

Kể chuyện buồn của mình,

Thì đó là dấu hiệu

Người yêu đang tin anh.

6

Khi trẻ, người phụ nữ

Cố hấp dẫn đàn ông.

Khi già, họ tìm kiếm

Sự kính trọng, cảm thông.

7

Tình yêu luôn dịu ngọt

Và làm đẹp cuộc đời.

Tình yêu chỉ đau đớn

Khi ta yêu nhầm người.

8

Con gái nhà tử tế

Thành con gái đi hoang

Phần nhiều do nam giới

Cư xử không đàng hoàng.

9


ebookfree.vn 228

Cái đau nhất ở đời

Là khi ta phải cười

Để khỏi òa lên khóc

Trước đám đông nhiều người.

10

Bi kịch của nam giới -

Do nhầm tưởng đàn bà

Là đồ chơi, chơi chán,

Thì vứt ra khỏi nhà.

Khi ruồng bỏ phụ nữ

Thực chất, người đàn ông

Đã ruồng bỏ chính họ,

Dù ý thức hay không.

11

Nếu muốn thì hãy cố

Thành người tốt ở đời.

Có điều đừng chứng tỏ

Với mình và với người.

12

Ở đời ai cũng có

Con đường riêng của mình.

Nếu thực sự may mắn,

Anh có bạn đồng hành.

Có bạn, anh đỡ mệt,

Khi cần còn giúp nhau.

Nhưng không ai đi hộ

Con đường của anh đâu.


ebookfree.vn 229

13

Không nhất thiết phải nói

Để bày tỏ cảm thông.

Tốt hơn, nên kiên nhẫn

Nghe người ta trải lòng.

14

Khốn khổ người phụ nữ

Bị bắt phải thủy chung

Với thằng chồng lếu láo,

Bất lực và điên khùng.

Nên cuối đời, dễ hiểu,

Họ chua xót trong lòng,

Vì từ chối chuyện ấy

Với nhiều người đàn ông.

15

Còn khốn khổ cả chuyện

Đàn ông muốn lúc nào

Là mở cửa phòng ngủ,

Cầm tay vợ kéo vào.

Còn những khi vợ muốn,

Thì vợ cũng là người,

Đi ngang rồi đi lại,

Thay áo rồi mỉm cười.

Thế mà thằng chồng ấy

Ra bộ không hiểu gì.

Thậm chí nói: Anh bận.

Để lúc khác, thôi đi.


ebookfree.vn 230

16

Cảm xúc như ngọn sóng,

Tự nó cứ dâng trào.

Ta không thể cản được,

Dẫu cố đến mức nào.

Nhưng điều ta có thể

Là chọn lúc, chọn nơi

Để cùng lướt theo nó

Trong phiêu diêu biển đời.

17

Chẳng sao, nếu ai đó

Bảo bạn không bình thường,

Vì cuộc đời quá ngắn

Để làm người bình thường.

18

Một khi bị xúc phạm,

Thì tốt nhất là anh

Vờ như không nhận thấy,

Rồi mình đi đường mình.

Nghe có vẻ hèn yếu,

Nhưng tôi nghiệm, điều này

Lại là cách tốt nhất

Tránh được chuyện không hay.

19

Có một sự thật nữa

Chỉ mình biết riêng mình:

Người ta thêm yêu vợ

Sau mỗi lần ngoại tình.


ebookfree.vn 231

20

Đức Khổng Tử từng nói:

Một người phạm sai lầm,

Không chữa sai lầm ấy,

Tức lại phạm sai lầm.

21

Trong thời đại bùng nổ

Thông tin như ngày nay.

Làm một anh ngu dốt

Có lẽ lại là hay.

22

Người đời, kể cũng lạ,

Thường rất dễ bị lừa.

Nhưng thật khó thuyết phục

Rằng họ đang bị lừa.

23

Lão Tử xưa từng dạy:

Mọi cái phải dần dần.

Chuyến du hành nghìn dặm

Bắt đầu bằng bước chân.

24

Sự tuyệt vọng lớn nhất

Là khi ta thở dài,

Không biết, không muốn biết

Thực sự mình là ai.

25

Tôi khuyên nên cẩn thận


ebookfree.vn 232

Khi tự nói về mình,

Vì ngoài nhiều người khác,

Anh cũng đang nghe anh.

26

Socrat từng nói,

Tin hay không thì tùy:

Nhờ biết nhiều, ta biết

Rằng ta chẳng biết gì.

27

Trẻ con sợ bóng tối,

Là chuyện rất bình thường.

Người lớn sợ ánh sáng

Là rất không bình thường.

28

Có một cõi im lặng

Như vũ trụ bao la

Đang nằm yên đâu đó

Trong mỗi một chúng ta.

Và ta chỉ thực sự

Biết được mình là ai,

Nghe sự im lặng ấy,

Trăn trở suốt đêm dài.

29

Tình yêu, về nguyên tắc,

Phải là cái cho không,

Chứ mất tiền mới có,

Có chỉ thêm đau lòng.


ebookfree.vn 233

30

Chia tay đau đớn nhất

Là khi cả hai người

Không nói, không giải thích,

Lặng im, không một lời.

31

Cái cách anh đối xử

Với chính bản thân mình

Sẽ trở thành chuẩn mực

Đời đối xử với anh.

Anh không biết tự trọng,

Nói lời không giữ lời,

Sao còn mong nhận được

Sự kính trọng của đời.

32

Không có người hoàn hảo.

Mà rồi cũng không cần.

Sống với người hoàn hảo,

Bạn sẽ thấy khó khăn.

Con người, thật kỳ lạ,

Đáng yêu và dễ thương

Khi chưa thật hoàn hảo.

Nôm na là bình thường.

33

Vòng trang sức quí nhất,

Quí hơn cả kim cương,

Là vòng tay em bé

Ôm cổ mẹ yêu thương.


ebookfree.vn 234

34

Anh nói anh mơ ước

Một mái ấm gia đình,

Thế mà anh không thích

Ở nhà với vợ mình.

Với người không xứng đáng,

Đừng lãng phí thời gian.

Có thể cơm đã dọn,

Vợ đang chờ bên bàn.

Người chồng lý tưởng nhất

Là người thích ở nhà.

Đứa con ngoan ngoãn nhất

Thường thích gần mẹ cha.

35

Nhiều khi cảm thấy ngượng

Vì viết thơ châm ngôn,

Như mình thông thái lắm,

Như mình đang dạy khôn.

Trong khi tôi, tác giả,

Giống phần lớn mọi người,

Cũng sai lầm, dại dột,

Yếu đuối, và cũng lười.

Có điều, tôi cảnh giác,

Nên viết để răn mình,

Nhân tiện giúp người đọc

Sống đẹp và thông minh.


ebookfree.vn 235

Xưa tôi trẻ, ngu dại,

Thích bốc đồng, ba hoa.

Giờ khôn nhưng vẫn dại,

Cái dại của người già.

36

Có thể trong cuộc sống

Nhiều người không tin anh,

Nhưng điều quan trọng nhất

Là anh phải tin anh.

Có thể chết là hết,

Nhưng đã sinh làm người,

Thì chết, cố để lại

Cái gì đó cho đời.

37

Cuộc đời không dài lắm,

Nên mỗi ngày cuộc đời

Đều quí và có giá

Trong quá trình làm người.

Những ngày vui, đáng nhớ

Là hạnh phúc lung linh.

Những ngày buồn có thể

Là trải nghiệm của mình.

Còn những ngày tồi tệ,

Suy cho cùng, cũng hay.

Ta rút được bài học

Để sống tốt sau này.

38


ebookfree.vn 236

Tất nhiên là hạnh phúc,

Có ô tô, có nhà.

Nhưng cũng rất hạnh phúc -

Biết yêu nhạc Mozart.

Sự khác nhau ở chỗ

Có tiền mới có xe,

Còn nhạc thì thoải mái,

Miễn là anh muốn nghe.

Nhân tiện, xin được nói,

Hạnh phúc nhạc Mozart

Lớn, mà lại bền vững

Hơn ô tô và nhà.

Hãy nghiêm túc suy ngẫm

Bài thơ này thông minh.

Hy vọng nó giúp bạn

Tìm thấy hạnh phúc mình.

39

Cố thành người hoàn hảo

Chưa hẳn đã là hay.

Nhưng hay và cần thiết,

Xin bảo đảm điều này:

Chưa nói chuyện xấu tốt,

Anh phải là chính mình,

Duy nhất và độc đáo

Trong muôn triệu hành tinh.

40

Nói thì nghe nhàm chán,


ebookfree.vn 237

Nhưng lại đúng cực kỳ:

Học im lặng rất khó.

Không tin, cứ thử đi.

Lại nữa, nghe nhạc khó.

Còn có cái khó hơn.

Đó là nghe im lặng.

Nghe, và thích cô đơn.

41

Sự cô đơn, thực chất

Là cái đẹp thảnh thơi,

Là chiều sâu suy nghĩ,

Về mình và về đời.

Ai thích nơi ồn ĩ

Và không thể ngồi yên,

Hay nói cười luôn miệng,

Người ấy không thể thiền.

Soi mình vào chậu nước,

Ta không thấy hình ta

Nếu chậu nước chưa lặng.

Đừng quên lời Thích Ca.

Nói thật nhé, xin lỗi,

Vô duyên và đáng thương

Là những ai mắc bệnh

Thích chạy rong ngoài đường.

Gia đình được sưởi ấm

Bằng hơi thở chúng ta.

Tuyệt đối, không cần thiết,


ebookfree.vn 238

Không đi ra khỏi nhà.

PS

Ai muốn làm việc lớn,

Học được tôi thì hay:

Ngồi một mạch tám tiếng.

Lặng im suốt cả ngày.

Tôi chỉ làm ba việc,

Mà suốt đời, tin không,

Là đọc, nghĩ và viết.

Và tôi rất hài lòng.

42

Ai cũng yêu con trẻ,

Cũng mong chúng lớn khôn.

Nhưng có sự khác biệt

Về cách nuôi dạy con.

Khác biệt về đẳng cấp

Giữa ông bố suốt ngày

Dạy con: “Chào ông ạ”,

Bắt cúi đầu, khoanh tay.

Và một bên, đơn giản,

Cứ để con tự nhiên

Chơi, mệt, ngồi lòng bố

Nghe kể chuyện thần tiên.

Đó cũng là khác biệt

Giữa bố mê ti-vi

Và bố mê đọc sách.

Khác biệt lớn, tin đi.


ebookfree.vn 239

43

Tôi đứng ra bảo đảm

Sẽ hạnh phúc dài lâu.

Con gái khi kén chọn,

Phải chọn người như sau.

Một, không ăn thịt chó.

Hai, không ham rượu chè.

Ba, thương yêu loài vật.

Bốn, không nghiện lô đề.

Năm, đọc và mua sách.

Sáu, ít nói, hay cười.

Bảy, thích nhạc cổ điển.

Tám, trăn trở với đời.

Chín, nói gì làm nấy.

Mười, yêu cầu cuối cùng,

Cuối cùng nhưng phải nói,

Lại quan trọng vô cùng,

Là không được thơ thẩn,

Không bắt chước thầy Tân,

Ngồi toét mắt, nát đít

Để tìm ý, tìm vần.

PS

Có được mười điều ấy

Chưa chắc đã thành công

Nếu vợ cứ một mực

Đòi thông minh hơn chồng.


ebookfree.vn 240

Vợ mà buôn điện thoại

Và bè bạn suốt ngày

Thì nhất định hạnh phúc

Sẽ đổ vỡ sau này.

44

Chưa hẳn đã thất bại,

Ngã nhiều lần trong đời.

Nhưng anh sẽ thất bại,

Nếu đổ lỗi cho người.

45

Người đàn ông thực sự,

Khi cần, dám hy sinh

Cái cuối cùng mình có

Cho người đàn bà mình.

46

Tình yêu đích thực đến

Khi bạn tìm được người

Biết hết khuyết điểm bạn,

Vẫn yêu bạn suốt đời.

47

Ghen tuông, về thực chất,

Là biểu tình tình yêu.

Ghen có thể cần thiết,

Thậm chí tốt, có điều…

48

Không có gì đáng ngại

Việc bạn yêu nhiều người

Cuối cùng mới tìm được


ebookfree.vn 241

Người gọi là bạn đời.

Loại tình yêu sét đánh

Hiếm khi được bền lâu.

Vì nói gì thì nói,

Yêu cũng cần bằng đầu.

49

Chỉ là chuyện cổ tích,

Lều tranh, trái tim vàng.

Yêu là phải tính toán,

Mà tính toán kỹ càng.

Vì ngoài chất lãng mạn

Còn có chất đời trần.

Các khó khăn cuộc sống

Làm tình yêu chết dần.

50

Có hạnh phúc, bất hạnh

Trong tình yêu bình thường.

Nhưng quả bất hạnh nhất

Là tình yêu đơn phương.

51

Có một sự thật nữa,

Rằng xưa nay ở đời

Những người thực sự tốt,

Quan tâm đến mọi người,

Lại thường, bản thân họ,

Trong cuộc sống hàng ngày,

Cô đơn và khép kín.


ebookfree.vn 242

Kể cũng lạ điều này.

52

Sinh ở đời, chúng ta

Mỗi người một nguyên bản.

Vậy cố đừng chết buồn

Như bản sao nhàm chán.

53

Khi ai đó yêu bạn,

Tin cứ tin, dù sao

Phải xem cách người ấy

Đối với bạn thế nào.

54

Khi ai đó bất chợt

Đến với ta một ngày,

Thì điều ấy có nghĩa

Số phận muốn điều này.

Người ấy sẽ giúp bạn

Hiểu cái xấu con người.

Cũng có thể người ấy

Sẽ trở thành bạn đời.

55

Thật kỳ lạ, bộ óc

Làm việc không nghỉ ngơi,

Không một phút sao nhãng

Từ khi bạn ra đời.

Thế mà bộ óc ấy,

Không ai hiểu một điều:


ebookfree.vn 243

Tự nhiên thôi hoạt động

Khi bạn bắt đầu yêu.

56

Có một chân lý nhỏ:

Thời gian quí hơn tiền.

Thời gian mất, mất mãi.

Hết tiền lại có tiền.

Suy luận theo kiểu ấy

Thì trẻ giàu hơn già.

Tiếc họ lãng phí quá.

Nhìn mà thấy xót xa.

57

Vấn đề là ở chỗ

Anh muốn sống tươi vui

Mà suốt ngày ủ rũ,

Hết khóc lại sụt sùi.

Thế thì cũng chẳng khác

Anh muốn nấu thức ăn

Mà không chịu nhóm lửa,

Chỉ ngồi mà cằn nhằn.

58

Trẻ con luôn bắt chước.

Hãy lợi dụng điều này

Bằng cách cho chúng thấy

Những cái tốt, cái hay.

59

Một người thực sự tốt


ebookfree.vn 244

Là người đủ thông minh

Khêu gợi những cái tốt

Ở người xung quanh mình.

60

Về tình yêu say đắm,

Platông nói nhiều lần:

Ta phải thừa nhận nó

Là một dạng tâm thần.

61

Nếu bạn thấy không thích

Chỗ nọ hay chỗ này,

Thì dọn đi chỗ khác.

Bạn đâu phải cái cây.

62

Người sinh ra cốt để

Thương yêu nhau, xưa nay

Đồ vật làm cốt để

Sử dụng chúng hàng ngày.

Thế giới thành điên loạn

Vì đồ vật được yêu,

Người thì bị sử dung,

Lầm chỗ và lộn chiều.

63

Trong tình yêu, bất hạnh

Lại thường ở chiếc giường.

Trước khi cưới có “thử”

Cũng là chuyện bình thường.


ebookfree.vn 245

64

Cuộc sống chính là cái

Đang diễn ra vô hình

Khi chúng ta bận rộn

“Lo cuộc sống” cho mình.

65

Cái gì cũng có giá.

Giá học để thông minh

Luôn rẻ hơn cái giá

Ngu do không học hành.

66

Xin đừng quên, cái ác

Ẩn náu trong mỗi người.

Nhiều khi nó thắng thế,

Chui ra để hại đời.

67

Suy cho cùng, đau khổ

Cũng là cái rất cần.

Cái đau và cái khổ

Giúp ta trưởng thành dần.

Cũng nhờ hai cái đó

Ta mới trở thành người.

Không thì ta đơn giản

Chỉ bề ngoài giống người.

68

Gọi điện thoại luôn miệng,

Suốt ngày đi long nhong

Thường là người yếu đuối,


ebookfree.vn 246

Nên tìm kiếm đám đông.

69

Cứ để ý, sẽ thấy,

Người yếu đuối và hèn

Bao giờ cũng tìm cách

Chứng tỏ mình không hèn.

70

Nhiều người không muốn nghĩ,

Vì nghĩ sợ đau đầu.

Đã nghĩ, phải kết luận.

Kết luận có khi đau.

71

Nước ổn định và tốt

Thường thì luật không nhiều.

Tacius nói thế,

Gợi ta ngẫm nhiều điều.

72

Người nói chịu trách nhiệm

Về lời nói của mình.

Họ không chịu trách nhiệm

Về cách hiểu của anh.

73

Tôi yêu mến Steve Jobs

Không chỉ vì Iphone,

Mà còn vì ông nói

Một câu hay, hùng hồn:

Viễn cảnh chết tỉ phú


ebookfree.vn 247

Không hề hấp dẫn tôi,

Nhưng tôi vui khi nghĩ

Mình cống hiến không tồi.

Nếu được quyền phong thánh,

Tôi phong thánh cho ông.

Nghĩ ra vài nút bấm,

Ông thay đổi cộng đồng,

Thay đổi cách ta nghĩ,

Cách làm việc, vui chơi.

Dạ, thưa thánh Steve Jobs,

Con ơn Ngài suốt đời.

74

Trong đêm khuya tĩnh lặng,

Một mình với chính mình

Anh mới ý thức hết

Các lỗi lầm của anh.

75

Lòng tốt là ngôn ngữ

Dễ hiểu với mọi người,

Cả người mù, người điếc,

Thậm chí người dở hơi.

76

Không ngẫu nhiên mà có

Tình bạn giữa hai người.

Điều này cần kiên nhẫn,

Thời gian và hiểu đời.

Hơn thế, quan trọng nhất,


ebookfree.vn 248

Điều quan trọng hàng đầu:

Cả hai người phải muốn

Làm bạn tốt với nhau.

77

Phải thừa nhận một việc,

Là từ ngày có Phây,

Tôi viết nhiều hơn hẳn.

Cảm ơn friends điều này.

Về phần mình, các bạn,

Chứng kiến sự ra đời

Của những bài thơ ngắn,

Kiểu vu vơ dạy người.

Rất có thể, ai biết,

Những bài vu vơ này

Sống lâu hơn ta sống,

Ta - tôi, bạn hôm nay.

78

Khi bạn nói sự thật

Mà người ta chồm lên,

Thì hãy tin rằng họ

Vừa giả dối, vừa hèn.

79

Người ta học im lặng

Từ những người nói nhiều,

Bao dung từ người ác,

Chân thật từ người điêu.

Còn học thương, học nhớ,


ebookfree.vn 249

Thì phải học ở đời.

Học cách nghe và hiểu

Nhịp đập trái tim người.

80

Người ngu muốn thay đổi

Cả thế giới xung quanh.

Người khôn thì khiêm tốn

Muốn thay đổi chính mình.

81

Không có ai già quá

Để thôi không ước mơ,

Thậm chí không hò hẹn

Và hồi hộp đợi chờ.

82

Con người, ai cũng sợ.

Chỉ sợ ít hay nhiều.

Học nhiều sẽ sợ ít.

Học ít sẽ sợ nhiều.

83

Napoleon nói:

Lịch sử, suy cho cùng,

Là một đống giả dối

Mọi người chấp nhận chung.

84

Người thực sự thông thái

Không để ý vẻ ngoài.

Nhiều khi họ không biết

Tóc mình ngắn hay dài.


ebookfree.vn 250

Còn những người trống rỗng,

Họ quan âm miếng ăn,

Chẳng biết nghĩ gì khác,

Ngoài nghĩ chuyện áo quần.

85


Khi nói chuyện, nhiều người

Nghe không phải để hiểu,

Mà chỉ để trả lời.

86

Rumi, nhà thơ lớn

Xứ Iran ngày nay,

Nói một câu triết lý

Đại khái ý thế này:

Bạn không phải giọt nước

Giữa mênh mông đại dương,

Mà là đại dương lớn

Trong giọt nước bình thường.

87

Khi xã hội bệnh tật

Sẽ không có người nào

Được hoàn toàn khỏe mạnh.

Một chân lý buồn sao.

88

Đã quyết làm việc lớn

Thì không sợ sai lầm.

Đúng thì nói, đừng sợ


ebookfree.vn 251

Bị cho là thằng hâm.

89

Viết loại thơ châm ngôn,

Thực ra không phải khó.

Tôi không dám dạy khôn

Các friends này nọ.

Đã sống chết với nghề,

Thì đương nhiên phải viết

Cái đã đọc, đã nghe,

Thậm chí cái chưa biết.

Tác giả những dòng này

Từng ngô nghê, lầm lạc.

Giờ cũng chẳng khá hơn,

Có điều theo kiểu khác.

90

Ước mơ và sự thật

Là hai nửa cối xay

Mà ta kẹt ở giữa.

Ngẫm, thật sợ điều này.

91

Tôi hết lòng ngưỡng mộ

Mahatma Gandhi,

Một người bất bạo động,

Vị thánh, nhà tiên tri.

Ông dạy: Sống, phải sống

Như sẽ chết ngày mai.

Còn học thì phải học


ebookfree.vn 252

Bền bỉ và lâu dài.

92

Việt Nam là cường quốc

Về tiến sĩ, biết không?

Nhưng công trình khoa học

Gần như con số không.

Thế mới biết, bằng cấp

Chỉ là cái bề ngoài.

May xưa nay chưa có

Bằng chứng nhận thiên tài.

Một nhà văn Pháp nói,

Có bằng cấp, người ta,

Như đồng hồ bỏ túi,

Ai hỏi mới lôi ra.

Thế mà các vị ấy,

Đi đâu cũng đem khoe

Cái bằng tiến sĩ giấy,

Cả với mụ nhà quê.

Tương tự, có nghìn vị

Hội viên Hội Nhà Văn.

Nhưng nhiều vị chỉ viết

Và in một hai lần.

Đấy là chưa nói chuyện

Viết cho ai, viết gì.

Nhưng họ giỏi chém gió,

Trên báo, đài, ti-vi.


ebookfree.vn 253

Còn với giới nghệ sĩ

Thì “Ưu tú”, “Nhân dân”.

Thằng Tây nghe mà hãi,

Thậm chí chẳng dám gần.

Cái nước ta thế đấy.

Danh thì nghe rất to,

Mà thực chất trống rỗng,

Chẳng làm gì ra trò.

May tôi, vì học dốt,

Chỉ có bằng cử nhân.

May nữa, chưa được nhận

Bằng “Nhà thơ nhân dân.”

93

Đời vốn đã phức tạp,

Vậy mà rồi, chúng ta

Làm phức tạp thêm nó.

Thôi, phiên phiến cho qua.

94

Anh có thể nhắm mắt

Để không thấy những gì

Mà anh không muốn thấy

Trên đường đời anh đi.

Nhưng anh luôn bất lực,

Không thể bắt trái tim,

Khi gặp điều oan trái,

Phải thờ ơ nằm im.

95


ebookfree.vn 254

Ta có thể đoán biết

Người khác đang nghĩ gì -

Không phải qua lời nói,

Mà qua họ làm gì.

96

Mark Twain có lần nói:

Ngân hàng giống như người

Cho mượn ô lúc nắng,

Đòi lại lúc mưa rơi.

97

Luôn có người chỉ trích

Cho dù anh làm gì.

Đừng để ý đến họ.

Việc cần làm, làm đi.

98

Đau khổ trong cuộc sống

Luôn có và đương nhiên,

Nhưng ta được lựa chọn

Nên hay không buồn phiền.

99

Thầy giáo có thể dạy

Học trò nhiều điều hay,

Nhưng không thể bắt họ

Chịu suy nghĩ hàng ngày.

100

Ngẫm kỷ nguyên ta sống,

Không thể không giật mình:

Kỷ nguyên người ngu dốt


ebookfree.vn 255

Dùng điện thoại thông minh.

Phần Chín

1

Ngày bé, khổ, mót lúa

Góp phần giúp gia đình

Nuôi các em còn nhỏ

Và nuôi cả chính mình.

Giờ già, tôi lại mót

Các ý hay ở đời,

Giúp giáo dục con cháu,

Nhân tiện, giúp mọi người.

Nôm na và giản dị

Những vần thơ châm ngôn.

Hy vọng người đọc chúng

Biết cách ứng xử khôn.

2

Theo một tờ báo Mỹ,

Cả cần và không cần,

Trung bình ta nói dối

Mỗi ngày khoảng bốn lần.

Và câu phổ biến nhất

Là I am OK.

Ta nói rất nghiêm túc,

Với khuôn mặt nặng nề.

3


ebookfree.vn 256

Vào Phây, như ta thấy

Một ít người viết bài,

Phần nhiều hay, nghiêm túc,

Dẫu có khi hơi dài.

Còn tuyệt đại đa số

Thì vào đọc và còm,

Hăng hái và năng nổ.

Có thể nói om xòm.

Họ lớn tiếng phán xét,

Có khi chửi, chửi đau.

Trong khi số ít ấy

Lặng lẽ viết bài sau.

4

Tiền là loại vũ khí

Hủy diệt và chết người,

Hơn mọi vũ khí khác

Đã, đang có trên đời.

Thế mà vũ khí ấy,

Lại hợp pháp, đương nhiên.

Được yêu và kính trọng.

Không có, sẽ rất phiền.

5

Vào đầu thế kỷ trước

Có một vị giáo sư,

Người Nhật, rất uyên bác,

Nhã nhặn và hiền từ.

Chiều chiều, hết làm việc,


ebookfree.vn 257

Ông đi bộ về nhà

Cùng một con chó nhỏ,

Quãng đường từ sân ga.

Bỗng đột ngột ông chết.

Và từ đó, hàng ngày

Con chó đáng thương ấy

Vẫn chờ ông ở đây.

Nó chờ, chờ liên tục

Suốt những chín năm ròng,

Cho đến khi nó chết,

Bên đường tàu, chờ ông.

Tôi đơn giản kể lại

Câu chuyện có thật này,

Chỉ muốn bạn chịu khó

Suy ngẫm một vài giây.

Tôi thực sự yêu chó,

Hệt như yêu trẻ con.

Chúng thông minh, chung thủy

Và, đặc biệt, có hồn.

6

Cùng hành tinh Trái Đất

Và Mặt Trời, anh bay

Hơn sáu mươi nghìn dặm,

Chưa đọc hết dòng này.

Thế mà anh, thật lạ,

Ngồi im, chẳng làm gì.

Đừng cưỡng lại qui luật.


ebookfree.vn 258

Đời vẫn cuốn anh đi.

7

Sự thay đổi đôi lúc

Làm chúng ta hoảng hồn.

Nhưng nhờ có thay đổi,

Ta trưởng thành, lớn khôn.

8

Hoàn toàn không ích kỷ

Khi người ta yêu nhau,

Muốn được là duy nhất,

Mà ngay từ lúc đầu.

Anh phải biết, cô gái

Muốn là bạn gái anh,

Chứ không phải là một

Trong các bạn gái anh.

Một đòi hỏi giản dị

Và chính đáng xưa nay.

Anh còn vờ không hiểu,

Muốn bắt cá hai tay.

9

Cẩn thận khi tiết lộ

Các điểm yếu của mình.

Không ít người có thể

Dùng nó chống lại anh.

10

Cảm giác dễ chịu nhất

Là khi biết được mình


ebookfree.vn 259

Có ý nghĩa nào đó

Với mọi người xung quanh.

Và đó cũng là cái

Làm ta thấy yêu đời.

Suy cho cùng, hạnh phúc

Là sống vì mọi người.

11

Hình như Khổng Tử nói,

Không hiểu có đúng không,

Rằng người nào thấy ngứa

Rồi đưa tay gãi mông,

Thì chắc chắn người ấy

Sẽ không cắn móng tay.

Nghe có lý, tuy vậy,

Phải xác minh điều này.

12

Người đàn bà có thể

Là bạn tốt của anh,

Một người vợ tận tụy,

Đảm đang và trung thành.

Nhưng có thể ngược lại

Sẽ trở thành kẻ thù,

Cơn ác mộng thực sự,

Khổ hơn cả nhà tù.

Anh muốn gì được ấy.

Hoàn toàn tùy vào anh.

Muốn con quỉ ác mộng,


ebookfree.vn 260

Hay người vợ trung thành?

13

Con người thật kỳ lạ.

Họ phá rừng, đốn cây

Lấy nguyên liệu làm giấy,

Đã hàng trăm năm nay.

Rồi họ lấy giấy ấy

Cho đem dán khắp nơi:

“Hãy bảo vệ cây cối.

Có cây mới có người.”

14

Người mà ngay thẳng quá

Chưa hẳn đã là hay,

Như cây ngay thẳng quá

Sẽ bị đốn chặt ngay.

Quan điểm này độc đáo

Của một người thông minh.

Tôi ngẫu nhiên đọc thấy,

Chưa hẳn đã đồng tình.

15

Nói, ai cũng nói được,

Mà nói nhiều, nói hay.

Còn làm lại chuyện khác,

Nhất là khi điều này

Dính đến chuyện bắt bớ,

Bị tù hay đánh đau.

Vấn đề là thế đấy.


ebookfree.vn 261

Đừng khen, đừng khích nhau.

16

Lời có thể giả dối,

Nhưng việc làm thì không.

Qua việc làm, ta biết

Thực hay không thực lòng.

Việc làm và lời nói

Có thể khác xa nhau.

Vậy, quan sát cái trước.

Đừng vội tin cái sau.

17

“Đừng lo về con số.

Giúp một người một lần.

Hãy bắt đầu từ việc

Giúp người đang ở gần.”

Đó là một câu nói

Của Mẹ Theresa,

Người phụ nữ vĩ đại,

Đàn bà nhất đàn bà.

18

Đàn ông yêu thực sự

Không cởi váy đàn bà

Khi trái cây chưa chín

Và đường tình còn xa.

Không đi đâu mà vội.

Cơ hội vẫn còn nhiều.

Chưa nói chuyện việc ấy


ebookfree.vn 262

Khiến đàn bà càng yêu.

19

Gia đình ai cũng vậy,

Không hoàn hảo bao giờ.

Giận, cãi nhau, to tiếng

Hay lặng im, hững hờ.

Nhưng sau mưa, trời nắng.

Gia đình vẫn gia đình.

Ở đấy có ràng buộc,

Có hơi ấm, có tình.

Ở đấy mới thực sự

Có người thương yêu ta.

Ta thương yêu người khác.

Ở đấy - là ở nhà.

20

Niềm tin của người khác

Là cái quí nhất đời.

Phải nhiều năm gây dựng,

Chỉ một phút, đánh rơi.

21

Một tình yêu nghiêm túc

Và chân thành luôn luôn

Phải vượt qua trở ngại,

Nhiều khi cũng phải buồn.

Sau khi vượt thử thách,

Tình yêu ấy bền lâu,

Đứng vững trước giông tố,


ebookfree.vn 263

Vì có rễ rất sâu.

22

Có cô học trò nọ

Đến thăm tôi gần đây,

Lúc về, quên điện thoại,

Thế là tôi suốt ngày,

Vâng, suốt ngày liên tục

Chuông réo, phải trả lời.

Khoảng dăm phút một lượt.

Vâng, dăm phút, ôi trời.

Máy thông minh, hiện đại,

Chẳng biết tắt thế nào.

Đành nghiến răng chịu trận,

Nước mắt suýt tuôn trào.

Nhưng điều tôi buồn nhất

Là lớp trẻ bây giờ

Phí thời gian thế đấy.

Chắc toàn chuyện vu vơ.

Nhân tiện, xin nhắc lại -

Điện thoại, bạn, thằng Phây

Là kẻ thù lớn nhất

Của lớp trẻ ngày nay.

23

Cảm giác sâu lắng nhất

Thường cảm thấy về đêm

Khi xung quanh yên tĩnh

Và lòng cũng lặng êm.


ebookfree.vn 264

24

Lại một nghịch lý nữa:

Thường những người hiền lành

Bị người đời đối xử

Một cách không hiền lành.

25

Trong mỗi giọt nước mắt,

Tình - chín chín phần trăm,

Trong khi nước chỉ một.

Cũng có thể tôi nhầm.

Trong nước mắt cá sấu

Hay nước mắt giả vờ,

Tỉ lệ là ngược lại.

Còn nước mắt trong thơ,

Thì tôi xin bảo đảm

Tình chẳng có chút nào.

Trăm phần trăm là nước,

Loại nước lấy từ ao.

26

Giận, cãi nhau đã khổ.

Nhưng còn khổ hơn nhiều

Khi dửng dưng, im lặng

Vì không còn tình yêu.

27

Vì sao ta nhắm mắt

Khi cầu nguyện hay mơ?

Vì những gì đẹp nhất


ebookfree.vn 265

Luôn lung linh, ảo mờ.

Và ta nhìn thấy chúng

Bằng trái tim yêu thương,

Chứ không phải bằng mắt,

Tỉnh táo và bình thường.

28

Người ta làm việc thiện

Không phải vì họ giàu,

Mà vì họ biết rõ

Cái giá của buồn đau.

29

Hãy nhớ, khi bán dạo,

Người nông dân hiền lành

Thường cân điêu, nống giá

Và tìm cách lừa anh.

Vì sao? Vì mất đất,

Vì kiếm ăn hàng ngày,

Họ phải lên thành phố

Và học được điều này.

30

Không quên người giúp mình.

Không ghét người yêu mình.

Không bao giờ lừa dối

Người đã tin tưởng mình.

Đó là ba nguyên tắc,

Được gọi Nguyên Tắc Vàng

Trong giáo lý Đạo Phật.


ebookfree.vn 266

Đơn giản và rõ ràng.

31

Shakespeare đã từng nói:

Biết, phải biết thật nhiều.

Nói, nên nói in ít.

Cả khi mình đang yêu.

32

Đời này, đâu cũng thế:

Nhiều người nhịn cả ăn

Để mua sắm những thứ

Mà họ không thực cần.

Để làm gì? Đơn giản

Để khoe mẽ điều này

Với người không quen biết

Hay vẫn ghét xưa nay.

33

Theo chương trình lập sẵn

Của bản năng sinh tồn,

Trái tim của người mẹ

Bao giờ cũng bên con.

Cũng theo chương trình ấy,

Đàn ông gần đàn bà,

Và đàn bà son phấn

Để quyến rũ anh ta.

34

Cứ thêm một ngày mới,

Thức dậy cùng bình minh,


ebookfree.vn 267

Ta thêm một cơ hội

Để làm mới chính mình.

35

Đừng tìm kiếm cuộc sống

Bình yên và nhẹ nhàng.

Hãy tìm kiếm sức mạnh

Để vượt qua dễ dàng

Những khó khăn, thử thách

Của cuộc sống tràn đầy

Đam mê và ý nghĩa.

Bruce Lee nói câu này.

36

Thực sự yêu ai đấy,

Người ta bỏ ngoài tai

Những gì thuộc quá khứ,

Để hướng tới tương lai.

37

Tất nhiên là rất đúng

Khi nói ánh mặt trời

Mang lại cả hạnh phúc

Và niềm vui cho người.

Nhưng tôi thì lại thấy

Nhảy múa giữa trời mưa,

Trêu đùa nhau, cũng sướng.

Bạn thử điều này chưa.

Đặc biệt, tôi rất thích

Một mình lái ô tô


ebookfree.vn 268

Đi giữa trời mưa gió,

Thầm mong mưa thật to.

Một sở thích kỳ cục.

Mụ Vợ mắng: “Ấm đầu!”

Tôi đáp: “Chào!” rồ máy,

Không cần biết đi đâu.

38

Cuộc đời như cuốn sách,

Có nhiều chương khác nhau.

Một chương chán, buồn tẻ,

Còn có nhiều chương sau.

39

Tình yêu nói thành lời,

Bấp bênh như cuộc sống.

Nói thế này thì vui.

Nói thế kia, thất vọng.

“Nhưng anh rất yêu em!”

Vui khi nghe câu ấy.

“Anh rất yêu em, nhưng…”

Nghe thật buồn, hẳn vậy.

40

Một ngẫu nhiên nho nhỏ:

Cầu vồng có bảy màu.

Âm nhạc có bảy nốt.

Thế giới có bảy châu.

Bảy ngày một tuần lễ.

Bảy chữ cái - FRIENDS


ebookfree.vn 269

Bảy chữ cái TÌNH BẠN.

Hay không phải ngẫu nhiên?

41


Không đòi hỏi quá nhiều,

Thì người phụ nữ ấy

Rất đáng được nhận nhiều.

42

Để ý, tôi nhận thấy,

Phụ nữ, kể cũng điên,

Thích chồng ngồi bên cạnh,

Còn hơn cả thích tiền.

Mụ Vợ tôi chẳng hạn.

Thích tôi ngồi ở nhà,

Hơn phải đi công tác,

Dù đi về, có quà.

43

Ta gặp, yêu ai đó,

Chắc không phải ngẫu nhiên.

Tôi thì tôi cứ nghĩ

Có thể do nhân duyên.

Trước có ông thầy tướng

Nói với tôi nhiều lần:

“Mụ vợ bác ngày trước

Là tỳ thiếp đời Trần.

Còn bác là vua lớn,

Một ông vua làm thơ…”


ebookfree.vn 270

“Tên là gì?” tôi hỏi.

“Để em tính lại giờ.”

Có thể thầy nói đúng.

Cũng có thể là không.

Nhưng tôi nghi: Tỳ thiếp,

Dám mắng vua, tức chồng?

44

Có phụ nữ là tốt,

Nhưng cũng lắm chuyện phiền.

Ngoài việc dạy con cái

Và cơm áo gạo tiền,

Còn nhiều chuyện khó chịu,

Như phụ nữ gọn gàng,

Thành ra mình luộm thuộm,

Nhiều lần bắt quả tang.

Vả lại, chúng rất sạch,

Sạch một cách khác thường.

Còn bảo chồng: không tắm

Là không cho chung giường.

Chúng luôn đoán chính xác

Chồng nghĩ gì trong đầu.

Không cần khai cũng biết,

Đi với ai, đi đâu.

Tôi, một anh chồng tốt,

Tất nhiên là thế rồi.

Chỉ ghét Vợ một điểm,

Là Mụ sạch hơn tôi.


ebookfree.vn 271

45

Khi nói, nên cẩn thận,

Vì lời nói đê hèn

Có thể được tha thứ,

Nhưng không bao giờ quên.

46

Thỉnh thoảng cũng phải có

Một vài ngày xấu trời.

Nếu không, ta chẳng biết

Thế nào là đẹp trời.

47

Hãy nói khi cảm thấy

Những lời nói của anh

Hay hơn sự im lặng.

Im lặng cũng tốt lành.

48

Niềm tin của bố mẹ

Vào con cái, luôn luôn

Là món quà lớn nhất

Họ biết dành cho con.

49

Khi người ta tức giận,

Lớn tiếng nói thành lời,

Thì đó chính là lúc

Họ nói thật trong đời.

50

Âm nhạc là cảm xúc


ebookfree.vn 272

Được nói bằng âm thanh.

Anh là người, không thể

Không có nhạc trong anh.

51

Cho dù bận đến mấy,

Nếu quan tâm tới anh,

Người ta vẫn tìm đến,

Nói những lời tốt lành.

52

Đừng bao giờ nhăn mặt.

Thứ nhất là hại da.

Thứ hai là rất xấu

Trong con mắt đàn bà.

Người có mặt nhăn nhó,

Không thể gọi là người.

Đã là người, nhất thiết

Mặt phải có nụ cười.

53

Không có người dũng cảm

Mà chưa từng yếu mềm.

Không ai yêu ánh sáng

Chưa từng sợ bóng đêm.

Nếu chúng ta may mắn

Thành thông thái sau này,

Thì điều ấy có nghĩa

Ta đã từng thơ ngây.

54


ebookfree.vn 273

Như mọi lĩnh vực khác

Của hoạt động con người.

Yêu vợ mãi cũng mệt

Rồi từ mệt thành lười.

Yêu ở đây có nghĩa

Chỉ thuần túy yêu thương.

Không thể lãng mạn mãi

Cuộc sống thật bình thường.

55

Trao tim cho người khác,

Tức là anh vô tình

Trao cho người vũ khí

Có thể chống lại anh.

56

Suy cho cùng, đừng sợ

Kẻ thù tấn công anh.

Thay vào đó, hãy sợ

Bạn xấu đang ôm anh.

57

Tôi có một kinh nghiệm:

Khi không biết làm gì,

Cứ ngồi im, nhắm mắt.

Ngồi thật im, đến khi

Cuối cùng cũng xuất hiện

Cái việc mình đã quên.

Lúc ấy hãy đứng dậy

Làm nó, và làm liền.


ebookfree.vn 274

58

Trong giao tiếp xã hội,

Muốn tốt đẹp, đàng hàng,

Cũng có ba nguyên tắc,

Có thể gọi là “vàng”:

Một, không được nói dối.

Hai, không được lừa người.

Ba, một khi đã hứa,

Nhất quyết phải giữ lời.

59

Không có gì vô ích.

Có thể yêu nhầm người.

Nhưng nhờ sự nhầm ấy,

Ta tìm được đúng người.

Vậy, đừng vội thất vọng,

Đừng oán trách làm gì.

Cái phải đến sẽ đến.

Cái phải đi sẽ đi.

60

Để dính vào tình yêu,

Kể ra không phải khó.

Thực sự khó hơn nhiều -

Thoát khỏi tình yêu đó.

Vì vậy, không ngẫu nhiên,

Mới yêu thật hạnh phúc.

Mọi đau khổ, ưu phiền

Nằm ở phần kết thúc.


ebookfree.vn 275

61

Tôi quan sát và thấy

Rằng có rất nhiều người,

Vay được tiền ai đấy,

Coi như tiền của trời.

Họ không nghĩ chuyện trả,

Cả khi túi đầy tiền.

Người cho vay nhắc đến,

Thậm chí còn ngạc nhiên.

Càng thân lại càng thế.

Cả người nhà, bạn bè.

Mà khi vay, ta biết,

Họ thề thốt rất ghê.

Thế đấy các bác ạ.

Tôi cũng dính nhiều lần.

Vậy, nói thẳng cho gọn,

Hãy nhớ lời thầy Tân:

Phòng bệnh hơn chữa bệnh.

Cứ cho, nếu có tiền.

Tuyệt đối không vay mượn.

Tránh được bao sự phiền.

PS

Nói thế, nhưng thỉnh thoảng

Tôi vẫn phải cho vay

Như mua thuốc chữa bệnh.

Tức, cho không khoản này.

62


ebookfree.vn 276

Khi biết chắc không thể

Làm cái việc muốn làm,

Thì tốt nhất lập tức,

Quên nó đi, đừng làm.

63

Ở đời, ai cũng vậy.

Sai lầm là chuyện thường.

Anh phải biết tha thứ,

Tha thứ để yêu thương.

Nếu anh để bụng mãi

Các sai lầm của người.

Anh sai lầm, cũng thế,

Người để bụng suốt đời.

64

Giống như làm việc thiện,

Việc tha thứ, thực ra

Không chỉ vì người khác,

Mà một phần vì ta.

Làm việc thiện, tha thứ,

Sẽ giúp lòng thảnh thơi

Để dấn bước đi tiếp,

Lạc quan và yêu đời.

65

Bao giờ, tôi không biết,

Nhưng tôi hứa với anh,

Rồi mọi thứ sẽ dễ,

Rồi công việc sẽ thành.


ebookfree.vn 277

Nhưng anh, anh phải hứa

Không bao giờ buông xuôi

Công việc anh đeo đuổi.

Nhớ nhé, hứa với tôi.

66

Nếu vô tình a đó

Làm anh đau trước đây,

Quên đi, nhưng hãy nhớ

Bài học từ việc này.

67

Tranh cãi với thằng ngốc

Thì người ta biết ngay

Anh cũng là thằng ngốc.


68

Ta nói bằng nước mắt

Khi ta bỗng khóc òa,

Khi bằng lời không thể

Nói chuyện gì xẩy ra.

69

Đừng bao giờ so sánh

Tình yêu của chúng ta

Với tình yêu phim ảnh,

Ly kỳ và cao xa.

Vì trong phim, đạo diễn

Hướng dẫn các diễn viên,

Còn tình yêu của bạn

Do số phận dựng nên.


ebookfree.vn 278

70

Sự thanh thản chí đến

Đâu đó từ bên trong.

Đừng thơ ngây tìm kiếm

Bên ngoài mà mất công.

71

Học kính trọng người khác

Trước hết từ chính anh.

Hãy kính trong mình trước

Rồi đến người xung quanh.

Trong tình yêu cũng vậy.

Sao có thể nặng tình

Khi chính anh nông cạn

Và hời hợt với mình?

72

Không phải vì xa cách

Mà tình hết, lòng đau.

Cái làm tình yêu chết

Là còn chưa tin nhau.

73

Có thể bạn không biết

Nhẫn cưới người ta đeo

Ngón thứ tư tay phải,

Cả người giàu, người nghèo.

Là vì chỉ ngón ấy,

Có lẽ bởi ý trời,

Có động mạch trực tiếp


ebookfree.vn 279

Dẫn đến trái tim người.

74

Đừng để một cô gái

Tự ngã vào tay anh

Khi chưa chọn cô ấy

Làm bạn đời của mình.

75

Người bạn tốt thực sự

Không phải tốt trước anh,

Mà tốt và trung thực

Thường khi không có anh.

76

Nhiều khi ta xin lỗi

Không phải vì ta sai,

Mà vì ta mong muốn

Tình bạn được lâu dài.

77

Có ba nguyên tắc nữa,

Cũng loại “Nguyên Tắc Vàng”,

Giúp ta vượt thử thách

Tự tin và vững vàng.

Không để bị chi phối

Bởi, thứ nhất là tiền,

Thứ hai là người khác.

Và thứ ba - ưu phiền.

78

Nếu tự anh không muốn


ebookfree.vn 280

Xây ước mơ cho mình,

Thì người khác mướn anh

Xây ước mơ của họ.

79

Người có hai vẻ đẹp,

Bên ngoài và bên trong.

Hai cái đều quan trọng

Với đàn bà, đàn ông.

Yêu bề ngoài - hời hợt.

Yêu bề trong mới sâu.

Khốn nỗi, ngoài có trước.

Còn trong là chuyện sau.

80

Nhiều khi, dẫu không muốn,

Bạn cũng nên chia tay

Với một người nào đó,

Ít nhất để người này

Dù một lần, hiểu được

Bạn quan trọng thế nào.

Để thấm thía, thiếu bạn,

Người ấy sẽ ra sao.

81

Quái thật, ông Bill Gates

Nói một câu lạ đời:

“Để làm một việc khó,

Tôi luôn chọn người lười.

Vì thích lười, người ấy


ebookfree.vn 281

Sẽ chọn cách dễ dàng.”

Tức cái việc khó ấy

Sẽ trở thành dễ dàng?

Có thể, vì nhiều chuyện

Ta tưởng khó vô cùng.

Thực ra rất đơn giản,

Do ta mà rối tung.

82

Kẻ thù không truyền kiếp,

Bạn cũng chẳng muôn đời.

Cả ở cấp nhà nước,

Cả ở cấp con người.

Cả thù và cả bạn

Cũng có thể đổi thay.

Cả chính chúng ta nữa.

Phải ghi nhớ điều này.

83

Khi người ta tranh luận,

Cứ lặng im ngồi bên

Nói dở thành lố bịch.

Nói hay chẳng ai khen.

84

Đời có một nghịch lý:

Nhiều người không thân quen

Lại giúp ta hào phóng,

Cả khi không biết tên.

Trong khi nhiều hàng xóm,


ebookfree.vn 282

Ta giúp đỡ hàng ngày,

Lại ghét ta vô cớ.

Thật khó hiểu điều này.

85

Cái gì mà nhiều quá,

Dẫu tốt cũng thành nhàm.

Cả nghìn lời nói đẹp

Không bằng một việc làm.

Thơ châm ngôn cũng vậy.

Đọc nhiều dễ quên ngay.

Tốt hơn, nên đọc ít,

Nhưng chiêm nghiệm hàng ngày.

Còn tôi, trời bắt tội,

Nên cứ phải viết nhiều.

Vì không thể không viết.

Không viết là tôi tiêu.

86

Tôi dám chắc phía trước

Nhiều điều tốt đang chờ.

Vậy ráng mà đi tiếp.

Đừng bỏ cuộc bao giờ.

86

Khi ai đó ác ý,

Cố tình hạ thấp anh,

Thì người đó chắc chắn

Hèn và thấp hơn anh.

87


ebookfree.vn 283

Khi anh buồn, đau khổ,

Xin hãy nhớ một điều:

Đời này còn lắm kẻ

Đau khổ hơn anh nhiều.

Anh thấy được an ủi,

Và hiểu ra: Ở đời

Phải có lúc đau khổ.

Nếu không, chẳng là người.

88

Người thực sự dũng cảm

Lại thường là những người

Không chỉ lên tiếng nói

Vì lẽ tốt trên đời.

Quan trọng hơn, họ biết

Tự kiềm chế, lắng nghe

Người khác chỉ trích họ,

Cả những lời nặng nề.

89

Đừng phán xét người khác

Khi ta chưa biết nhiều

Về chuyện riêng của họ.

Hãy nói lời thương yêu.

Hoặc tốt nhất, im lặng,

Đặt bàn tay của mình

Lên bờ vai của họ.

Bàn tay ấm, có tình.

90


ebookfree.vn 284

Con chó được yêu quí

Không vì tiếng sủa hay.

Đánh giá người phải nhớ

Qua công việc hàng ngày.

91

Khi nói xấu người khác,

Thì hãy nhớ rằng mình

Vừa mắc tội nói xấu,

Vừa bị người nghe khinh.

Nếu người nghe, ngược lại,

Thích nghe những lời này,

Thì người ấy chắc chắn

Cũng nói xấu hàng ngày.

92

Khi buồn và thất vọng,

Hãy nói đúng mười lần:

“Mọi cái sẽ tốt đẹp!”

Rồi anh thấy vui dần.

Thử nhiều lần điều ấy,

Thường chưa đến số mười,

Tôi đã đứng bật dậy,

Thậm chí còn mỉm cười.

93

Xưa, có một chàng nọ,

Hiền, chất phác, chàng này

Phải vào rừng đốn củi

Để kiếm ăn qua ngày.


ebookfree.vn 285

Một hôm, đi ngang suối,

Chàng để rơi chiếc rìu,

Mò mãi vẫn không thấy,

Chàng ngồi khóc, buồn thiu.

Bụt hiện lên, hỏi chuyện,

Chàng kể hết sự tình.

Ngài hứa sẽ tìm giúp,

Đừng lo, đừng bực mình.

Rồi bụt lặn xuống suối,

Một lát sau ngoi lên

Với chiếc rìu bằng bạc.

“Không, của con màu đen.”

Ngài lặn xuống lần nữa,

Lần này lặn khá lâu,

Mang chiếc rìu vàng chói.

Chàng trai lại lắc đầu.

Chàng kêu lên sung sướng

Khi bụt, lần thứ ba,

Đưa chàng chiếc rìu sắt.

Bụt nói: “Con thật thà,

Nên xứng đáng được thưởng

Một lúc ba chiếc rìu.

Chàng trai nghe, sung sướng,

Từ đó hết buồn thiu.

Hai chiếc vàng và bạc

Bán, được rất nhiều tiền,

Chàng xây nhà, lấy vợ,


ebookfree.vn 286

Một nàng đẹp như tiên.

Một hôm, chàng đưa vợ

Tới con suối ngày nào,

Vừa để tạ ơn bụt,

Vừa du ngoạn xem sao.

Chàng chợt để rơi vợ

Như xưa rơi chiếc rìu.

Rồi xuống suối mò mãi,

Không thấy, khóc, buồn thiu.

Bụt hiện lên, hỏi chuyện,

Chàng kể hết sự tình.

Ngài hứa sẽ tìm giúp,

Đừng lo, đừng bực mình.

Bụt liền lặn xuống suối,

Một lát sau mang lên

Một Á Hậu xinh đẹp,

Da trắng, người Thái Nguyên.

Chàng reo to và nói:

“Đây là vợ của con.”

Bụt nghe, hơi khó chịu,

Rồi bảo chàng ôn tồn:

“Chỉ mấy năm sung sướng

Mà con đã đổi thay.

Vợ của con người khác,

Chứ không phải người này.”

“Bẩm bụt, vâng đúng thế.


ebookfree.vn 287

Con sợ như trước đây,

Bụt tặng hai vợ nữa

Thì con chết, rất gay.

Thứ nhất, vì nhà nước

Bắt một vợ một chồng.

Thứ hai, sức con yếu,

Ba vợ, kham được không?”

Bụt nghe xong, đắc chí,

Vuốt râu cười khà khà,

Thấy chàng, dẫu giàu có,

Vẫn là người thật thà.

Rồi ngài vụt biến mất.

Cô Á Hậu Thái Nguyên

Chợt biến thành vợ cũ,

Xinh đẹp và dịu hiền.

PS

Đây là chuyện có thật,

Thật đến chín phần mười.

Xin bạn đọc tự rút

Các bài học dạy đời.

94

Trên đời có nhiều cái

Không cần hiểu làm gì.

Nó tồn tại, còn việc

Chấp nhận không thì tùy.

95

Không người nào có thể


ebookfree.vn 288

Thay đổi tương lai mình.

Nhưng ai cũng có thể

Thay đổi thói quen mình.

Mà thói quen chắc chắn

Sẽ thay đổi tương lai.

Hóa ra lại có thể

Thay đổi cả tương lai.

96

Đức Phật nói: Tức giận

Như hòn than trong tay.

Vậy đừng nên nắm mãi.

Thật thâm thúy điều này.

97

Không khó lắm để có

Trăm người bạn trong đời.

Nhưng thực sự rất khó

Để có chỉ một người.

Và người ấy duy nhất

Chìa bàn tay cho ta,

Khi chín chín người khác

Thấy ta nghèo, lánh xa.

98

Đừng khóc khi ai đó

Làm bạn thấy buồn đau.

Hãy mỉm cười và nói:

“Tôi không giận anh đâu.

Cảm ơn vì bài học.


ebookfree.vn 289

Bằng việc làm của mình,

Anh cho tôi cơ hội

Tìm người tốt hơn anh.”

99

Trở thành giàu tưởng khó,

Mà không khó lắm đâu.

Khi anh cảm thấy đủ,

Tức là anh đã giàu.

100

Một mình giữa hoang đảo,

Không giao tiếp với người,

Anh sẽ mất khái niệm

Giàu và nghèo ở đời.

Phần Mười

1

Tình bạn thực sự lớn

Gồm hàng triệu thành phần -

Nụ cười, giọt nước mắt,

Lời khen chê, vân vân.

Một vài phần nào đó

Có sai sót, chẳng sao,

Miễn hai người ý thức

Cùng chung tay vun vào.

2

Đừng quan tâm thái quá

Việc mọi người nghĩ gì.


ebookfree.vn 290

Vì người đời đa số

Rất lười nghĩ, tin đi.

3

Nhà văn, mời hội thảo,

Nếu được, đừng tham gia.

Bắt chước tôi, lặng lẽ

Cứ ngồi viết ở nhà.

Vì nhà văn sẽ sống

Bằng việc viết được gì,

Chứ không bằng hùng biện

Và chém gió ti-vi.

4

Người thực sự hạnh phúc

Là người không kêu ca

Những bất hạnh mình gặp,

Mà ngẩng mặt nhìn ra

Để thấy đời vẫn đẹp,

Rồi cảm ơn Chúa Trời

Không bắt mình chịu đựng

Bất hạnh của nhiều người.

5

Để thành công, quan trọng

Là phải biết ngồi lỳ.

Ai luôn luôn nhấp nhỏm,

Đố làm được việc gì.

Tôi viết nhiều, bởi lẽ

Biết ngồi bốn, năm giờ


ebookfree.vn 291

Không nhấc đít khỏi ghế,

Chỉ để tìm vần thơ.

6

Đừng tốn công thuyết phục,

Thêm khó chịu, nặng nề,

Vì người nghe chỉ muốn

Nghe những điều muốn nghe.

7

Chinh phục nhiều phụ nữ

Không phải là chiến công,

Ngược lại, là thất bại,

Nếu anh là đàn ông.

Người đàn ông đích thực

Chỉ chinh phục một người,

Tốt, thủy chung, nồng thắm,

Để cùng sống trọn đời.

8

Chỉ vì quá mệt mỏi

Và thất vọng với người,

Nhiều phụ nữ quyết định

Sống độc thân suốt đời.

Quyết định thì quyết định,

Nhưng rất sâu trong lòng

Họ vẫn mơ gặp được

Ai đó đáng làm chồng.

9

Thêm một bí quyết nữa:


ebookfree.vn 292

Để làm việc thành công,

Là ai mời ăn nhậu,

Phải dứt khoát nói không.

Cũng cương quyết như thế

Trong việc định thời gian.

Chưa đến giờ, tuyệt đối

Không chịu rời khỏi bàn.

Ai nói gì cũng kệ,

Dù khen hay dù chê.

Không quan trọng trời nắng

Hay trời mưa dầm dề.

Dứt khoát không chờ hứng,

Phải làm việc như tôi,

Tức là như chiếc máy

Chỉ biết ngồi, ngồi, ngồi.

Không viết thì ngồi đọc.

Không được nằm, tất nhiên,

Vì nằm dễ ngủ thiếp.

Đọc, đọc mãi, triền miên.

Vì trong nghề thơ phú

Là cứ phải đọc mười

Mới được phép viết một.

Đọc mọi thứ trên đời.


Tôi bảo đảm những ai,

Làm đúng như tôi nói,

Sớm muộn sẽ thành tài.


ebookfree.vn 293

PS

Ấy là với điều kiện

Không thuộc dạng thiểu năng,

Biết quan sát, biết nghĩ

Và thần kinh cân bằng.

10

Để mình có được cái

Chưa từng có trong đời,

Anh buộc phải làm cái

Chưa từng làm trong đời.

11

Đừng ngoái đầu nhìn lại

Khi anh đang tiến lên.

Ngoái nhìn khi tới đích

Lại là việc rất nên.

12

Để nhìn thấy ánh sáng,

Hạt giống chịu vùi sâu

Trong đất bẩn đen tối,

Rồi ngoi lên, ngẩng đầu.

13

Nhiều khi ta ái ngại,

Buồn buồn và thương tình

Khi thấy người tóc bạc

Phải ngồi ăn một mình.

14

Vì là người, tất cả


ebookfree.vn 294

Chúng ta đều giống nhau.

Tim ai cũng nhức nhối

Âm thầm một nỗi đau.

Khác biệt chỉ ở chỗ

Người giấu sau nụ cười,

Người giấu trong tiếng khóc

Nỗi đau của từng người.

15

Bạn tốt, không nhất thiết

Phải ý hợp tâm đầu,

Quan trọng là chấp nhận

Sự khác biệt của nhau.

16

Ba điều này nên nhớ:

Một, nếu anh không tìm,

Sẽ không bao giờ thấy.

Vậy, muốn gì cứ tìm.

Hai, nếu anh không hỏi,

Sẽ không có trả lời.

Vậy, hãy đặt câu hỏi

Để có câu trả lời.

Ba, nếu đứng một chỗ,

Anh sẽ chẳng đi đâu.

Vậy, đừng lười thám hiểm,

Để đừng chẳng đi đâu.

17

Hạnh phúc là nụ cười.


ebookfree.vn 295

Không nhất thiết mình cười,

Mà nhìn thấy người cười.

Vậy hãy làm họ cười.

18

Không cần người hoàn hảo,

Mà chỉ cần một người

Làm anh thấy mình tốt

Và duy nhất trên đời.

19

Tốt hơn nên im lặng

Khi người phụ nữ buồn.

Hãy ngồi bên lặng lẽ,

Khẽ chạm một cái hôn.

Không cần nói gì cả.

Cứ ngồi yên, hiền lành.

Ngồi, chờ người phụ nữ

Ngả đầu vào vai anh.

20

Thử thách với phụ nữ

Là khi người đàn ông

Nghèo, không có gì cả,

Chỉ có một tấm lòng.

Với đàn ông, thử thách

Là khi anh ta giàu.

Giàu đến mức có thể

Làm người phụ nữ đau.

21


ebookfree.vn 296

Phụ nữ, về bản chất,

Chung thủy và hiền lành.

Nếu có hư, chỉ tại

Mấy cái thằng Sở Khanh.

22

Các bạn đọc, chiêm nghiệm,

Thấy thơ đúng và hay,

Mong nó là điểm tựa

Cho các bạn hàng ngày.

Nếu quả được như thế,

Tôi, tác giả, là người,

Nói thật, rất nghiêm túc,

Hạnh phúc nhất trên đời.

Ai đó làm tỉ phú,

Ai đó làm quan to,

Mong cho họ hạnh phúc.

Tôi chỉ muốn làm thơ.

23

Ai cũng muốn hạnh phúc,

Còn đau buồn thì không.

Nhưng không có mưa lạnh,

Sẽ không có cầu vồng.

24

Đừng quên Đức Phật dạy,

Ngài là người như anh.

Ngài chỉ đã thành Phật,

Còn anh thì chưa thành.


ebookfree.vn 297

Tức ý Ngài muốn nói,

Trong tất cả chúng ta

Ai cũng có cái thiện,

Vậy phải cố khơi ra.

25

Ai cũng là hoàng tử

Và công chúa, có điều

Họ thiếu óc tưởng tượng

Và lãng mạn khi yêu.

26

Đời có một nghịch lý,

Là người chúng ta cần

Thường đến không đúng lúc,

Hay nhỡ hẹn nhiều lần.

Ngược lại, người thực sự

Ta không muốn chút nào

Lại đến rất đúng lúc,

Khi ta yếu, buồn sao.

27

Phụ nữ, khi là vợ,

Tưởng đòi nhiều, hóa ra

Lại đòi hỏi rất ít:

Chỉ cần chồng ở nhà,

Để thỉnh thoảng tế nhị

Nói vài câu nịnh đầm,

Để vợ vờ trách khéo,

Nhưng trong lòng vui thầm.


ebookfree.vn 298

Cái giống này rất lạ.

Khi hiền thì cực hiền,

Nhưng nếu bị xúc phạm,

Sẽ chồm lên như điên.

Tôi, kinh nghiệm, tuyệt đối

Không cãi vợ bao giờ.

Cứ đóng vai anh ngốc.

Được hầu và được thờ.

Tóm lại: Một - không cãi.

Hai - luôn cố ở nhà.

Ba - mọi việc lớn nhỏ

Tôi giao hết cho bà!

Bốn - nịnh đầm thật khéo.

Năm - ăn nói nhẹ nhàng.

Đấy, chìa khóa hạnh phúc,

Là năm Nguyên Tắc Vàng.

PS

Đàn ông còn một việc,

Thuộc vào loại đương nhiên,

Là không được ăn “phở”,

Và kiếm thật nhiều tiền.

28

Cẩn thận khi người khác

Nói những lời “chân thành”.

Không phải ai cũng tốt

Khi mỉm cười với anh.

Càng đặc biệt cẩn thận,


ebookfree.vn 299

Khi ai đó thường ngày

Rất bình thường, bất chợt

Trở thành “tốt” thế này.

29

Tôi có một nguyên tắc:

Tuyệt đối không bao giờ

Than buồn với người khác,

Cùng lắm, chỉ với thơ.

Vì sao? Vì người khác

Buồn đau đã quá nhiều.

Cái họ cần ở bạn

Là tiếng cười, tình yêu.

Ai chẳng có đau khổ,

Một khi đã làm người.

Tôi luôn cố che dấu

Cái buồn sau nụ cười.

30

Công bằng ra mà nói

Các vấn đề của anh

Phần nhiều lỗi người khác.

Lỗi thế giới xung quanh.

31

Những sai lầm ngu ngốc

Mà ta phạm trước đây,

Giúp ta thành chín chắn,

Trưởng thành như ngày nay.

Phạm những ngu ngốc ấy


ebookfree.vn 300

Cũng là chuyện đương nhiên.

Ai có thể túm tóc

Để tự nâng mình lên?

32

Với các vợ chồng trẻ,

Nhiều cãi vã đời thường,

Rốt cục, rất êm thấm,

Được giải quyết trên giường.

33

Càng trưởng thành, ta thấy,

Bạn không cần số nhiều.

Ít thôi, nhưng bạn tốt,

Bạn đúng nghĩa thương yêu.

34

Tài sản quí giá nhất

Không phải là cái đầu

Đầy ắp các kiến thức,

Cái gì cũng thuộc làu.

Mà là trái tim nóng,

Nơi ấp ủ rất nhiều

Sự quan tâm, đồng cảm,

Tình thương và tình yêu.

35

Những người mạnh mẽ nhất

Lại thường chính là người

Có trái tim nhạy cảm,

Dễ đau vì sự đời.


ebookfree.vn 301

Những người hiền lành nhất

Thường bị oan trái nhiều.

Người yêu người khác nhất

Lại rất cần được yêu.

Tóm lại là người tốt

Hay chuốc vạ vào mình.

Thật lạ, để sống đẹp

Cũng phải chịu hy sinh.

36

Đi đường, không nên nghĩ

Đường còn xa bao nhiêu,

Mà nghĩ, mình đi được

Chừng ấy là khá nhiều.

37

Trước khi bị giết thịt,

Bất cứ chó nhà nào

Cũng chơi đùa với trẻ

Như người bạn, vui sao.

Cứ nghĩ đến điều ấy,

Mà tôi sợ hết hồn.

Đừng giết trẻ, giết chó!

Đừng giết bạn trẻ con!

38

Ai cũng kêu thành phố,

Nơi họ sống hàng ngày

Là kẹt xe, ô nhiễm,

Là thế nọ, thế này.


ebookfree.vn 302

Vậy mà trên thực tế

Rất ít người bỏ đi.

Nghĩa là thành phố ấy

Vẫn có một cái gì.

Ai cũng kêu đời khổ,

Phải quần quật suốt ngày,

Phải thiếu thốn, bệnh tật,

Phải thế nọ, thế này.

Vậy mà, như ta thấy,

Người tự tử không nhiều.

Nghĩa là cuộc sống ấy

Vẫn có cái đáng yêu.

39

Platông, người Hy Lạp,

Từng có câu châm ngôn:

Nhà mà có tủ sách,

Là nhà có tâm hồn.

40

Einstein từng nói:

Người may mắn ở đời

Tích lũy được kiến thức,

Phải hành động giúp người.

41

Cái chết, suy cho cùng,

Không phải là bi kịch.

Cái đáng sợ hơn nhiều

Là sống không mục đích.


ebookfree.vn 303

42

Vâng, nói gì thì nói,

Nhưng xưa nay ở đời

Tiền vẫn là tôn giáo

Lớn nhất của con người.

Như tình yêu lớn nhất

Được chứng minh nhiều lần

Và rất khó phủ nhận,

Là tình yêu thức ăn.

43

Không thể sống hạnh phúc

Khi trong túi không tiền.

Đó là một sự thật,

Khó chịu nhưng hiển nhiên.

Ai tuyên bố ngược lại,

Muốn thì cứ tin đi,

Nhưng thường thì người ấy

Trong túi chẳng có gì.

44

Thêm một sự thật nữa,

Cũng thuộc loại hiển nhiên.

Cái ta quan tâm nhất

Là tình dục và tiền.

45

Khi có tuổi, tình bạn

Giữa đàn bà, đàn ông

Thường dẫn đến tình dục,

Dẫu có muốn hay không.


ebookfree.vn 304

46

Sự thật vốn trần trụi.

Khi có tuổi, yêu nhau,

Cái trần trụi nhà nghỉ

Thường bộc lộ rất mau.

Về khoản này, bọn trẻ

Nghiêm túc hơn rất nhiều.

Không phải xấu, mà tuổi.

Mỗi tuổi một cách yêu.

47

Người vĩ đại thảo luận

Các ý tưởng thông minh.

Hay nói về đồ vật

Là loại người trung bình.

Còn đề tài thường nhật,

Có thể nói muôn đời

Của loại người bé nhỏ

Là đàm tiếu về người.

48

Cãi nhau với thằng ngốc

Là ta hạ thấp mình

Để trở thành thằng ngốc.

Nó thì thành thông minh.

49

Khi chỉ tay giận dữ

Mắng người trước đám đông,

Trước hết phải xem kỹ


ebookfree.vn 305

Tay mình có sạch không.

50

Dalai Latma nói

Rằng người ta thường tình

Mỗi người theo một cách

Tìm hạnh phúc cho mình.

Và rằng trong cuộc sống,

Đó là chuyện bình thường.

Người không đi với bạn,

Không có nghĩa lạc đường.

51

Thật ra, sự thanh thản

Không phải ở những nơi

Không tiếng ồn, phiền muộn,

Không lo lắng sự đời.

Sự thanh thản thực sự

Là khi giữa đời trần

Ta giữ được bình tĩnh

Để vượt qua khó khăn.

52

Không ai suốt đời sướng.

Chẳng ai khổ suốt đời.

Nhưng ngu thì có đấy.

Nhiều người ngu suốt đời.

53

Mahatma Gandhi

Nói rất hay, nhớ lấy:


ebookfree.vn 306

Anh suy nghĩ thế nào,

Sẽ thành người thế ấy.

54

Mỗi năm thuốc lá giết

Cả hàng chục triệu người.

Hàng chục triệu người khác

Vì rượu và bia hơi.

Nhưng không người nào chết

Chỉ vì hút cần sa.

Sự thực là thế đấy,

Thế giới của chúng ta.

Thuốc lá và bia rượu

Được bày bán ngang nhiên.

Hút cần sa là tội.

Tội tù và phạt tiền.

55

Thế giới đầy nghịch lý.

Người nghèo càng thêm nghèo,

Người giàu cứ giàu mãi,

Bất công nhiều, càng nhiều.

Cứ kiểu này, chắc chắn,

Mà cũng chẳng lâu đâu.

Người nghèo, túng quẫn quá,

Sẽ ăn thịt người giàu.

56

Nếu tiền có tiếng nói,

Thì tiếng nói đói nghèo


ebookfree.vn 307

Chính là sự im lặng,

Im lặng đến mốc meo.

57

Hai năm nay, thú thật,

Tôi không xem ti-vi,

Cũng không hề đọc báo,

Mà thấy chẳng hề gì.

Ngược lại, lòng thảnh thản.

Tự nhiên, nhẹ cả đầu.

Không tin, xin cứ thử.

Cũng chẳng mất gì đâu.

58

Lão Tử nói: “Cẩn thận,

Ý nghĩ sẽ thành lời.

Lời sẽ thành hành động.

Hành động thành tính người.”

Tính người sẽ chi phối

Thành bại cuộc đời anh.

Vậy, xin hãy cẩn thận

Với ý nghĩ của mình.

59

Khi ai đó giải thích

Điều gì không rõ ràng,

Thì do bởi người đó

Hiểu nó không rõ ràng.

Nhận xét này chí lý

Của Anbe Anhxtanh.


ebookfree.vn 308

Vậy nhớ mà đánh giá

Người nói chuyện với anh.

60

Ta sống ở thế giới

Mà bao giờ, ở đâu

Người ta cũng cố bắt

Mọi người phải giống nhau.

Vì vậy khó, rất khó

Giữ được bản sắc mình

Trong thế giới ta sống

Được gọi là văn minh.

61

Hầu hết mọi bi kịch

Đều do hai sai lầm:

Làm mà không chịu nghĩ,

Hoặc nghĩ mà không làm.

62

Người khổng lồ tử tế

Không thể sống yên lành

Với những người bé nhỏ

Và hèn mọn xung quanh.

63

“Einstein từng nói:

Nếu bạn muốn con mình

Sau lớn lên lành mạnh,

Dũng cảm và thông minh,

Thì phải đọc cho chúng


ebookfree.vn 309

Nghe các chuyện thần tiên.”

Tôi nghĩ ông nói đúng.

Đấy là việc rất nên.

64

Người ta thành mạnh mẽ

Nhờ biết điểm yếu mình.

Nhờ học hỏi thất bại,

Người ta thành thông minh.

Sự buồn chán, đau khổ

Dạy người ta biết cười.

Nhờ từng bị thù ghét,

Người ta biết thương người.

65

Trung Thu, Tết của trẻ,

Người lớn mua tặng nhau

Hộp bánh những mấy triệu

Của Tây và của Tàu.

Hộp bánh mấy triệu ấy,

Thường kèm theo phong bì,

Nhiều lần được đem tặng,

Cùng những tiếng thầm thì.

Ngoài sân, trăng rất sáng,

Trẻ chơi trò tết hoa,

Không thèm biết người lớn

Chơi trò gì trong nhà.

66

Nếu anh nghĩ tiền bạc


ebookfree.vn 310

Quan trọng nhất trên đời,

Thì rốt cuộc, suốt đời

Anh chạy theo tiền bạc.

67

Cẩn thận, các quảng cáo

Trên báo và ti-vi

Lừa ta mua những thứ

Thực ra chẳng làm gì.

Chúng còn là cái bẫy

Đưa ta vào nợ nần,

Chi tiêu vượt quá sức

Cho những cái không cần.

68

Phụ nữ cần lý do

Trước khi có tình dục.

Đàn ông thì sẵn sàng

Mọi nơi và mọi lúc.

69

Anh chán đời, có thể

Nguyền rủa cuộc đời mình.

Đừng quên, có ai đó

Chỉ mong được như anh.

70

Một công trình khoa học

Đã cho thấy thế này:

Ngắm ngực trần phụ nữ.

Đều đặn và hàng ngày,


ebookfree.vn 311

Sẽ gia tăng đáng kể

Tuổi thọ của đàn ông.

Cũng muốn thử cho biết

Điều ấy đúng hay không.

Lại một công trình khác

Tôi mới đọc hôm qua,

Rằng đàn bà rất ngại

Cởi áo trước đàn bà.

Trong khi đó, ngược lại,

Cởi áo trước đàn ông,

Họ cảm thấy thoải mái.

Các bác biết sao không?

Vì đàn bà xoi mói,

Tìm khiếm khuyết của nhau.

Còn đàn ông, khỏi nói,

Chiêm ngưỡng họ thế nào.

71

Đức Phật nói: Bí quyết

Để khỏe mạnh hàng ngày,

Cả tâm hồn, thể xác,

Gồm bốn điểm thế này.

Một, quên chuyện quá khứ.

Hai, đừng lo tương lai.

Ba, sống bằng hiện tại.

Bốn, không được thở dài.

72

Cũng Phật Thích Ca nói:


ebookfree.vn 312

Chinh phục được chính mình

Còn khó hơn gấp bội

Chinh phục người xung quanh.

73

Chỉ tình yêu có thể

Xóa hận thù lòng người,

Và đó là chân lý,

Quy luật của muôn đời.

Đức Phật nói như thế,

Rằng thù hận xưa nay

Chỉ làm tăng thù hận.

Phải ghi nhớ điều này.

74

Không có gì vô cớ

Tự nhiên đến rồi đi.

Mọi cái có nhân, quả.

Và cũng chẳng có gì

Riêng một mình tồn tại.

Trong vũ trụ bao la

Tất cả có quan hệ -

Cũng là lời Thích Ca.

75

“Cuộc đời là bể khổ.”

Phật dạy thế nhiều lần.

Khổ vì ta ngu muội,

Lo thỏa mãn xác thân.

Chỉ khi ta thực sự


ebookfree.vn 313

Chăm lo trái tim mình,

Ta mới dám hy vọng

Thoát khỏi vòng vô minh.

76

Một số người thành đạt

Nhờ gặp may, gặp thời,

Nhưng đa số thành đạt

Nhờ quyết tâm hơn người.

77

Những con người nhỏ bé

Luôn tìm cách cản anh.

Chúng chỉ mong công việc

Anh đeo đuổi không thành.

Chúng khôn, luôn giấu mặt,

Nhưng để ý, biết ngay.

Vậy, thường xuyên cảnh giác,

Tránh thật xa bọn này.

78

Ý tưởng lớn xuất hiện

Trong cô đơn, thảnh thơi.

Tính cách mạnh xuất hiện

Trong bão táp cuộc đời.

79

Để khỏi bị chê trách,

Duy nhất chỉ cách này:

Không làm, cũng không nói,

Ngồi im như thằng ngây.


ebookfree.vn 314

80

Để giấc mơ đẹp đẽ

Thành sự thật đời thường

Thì việc làm trước hết

Là bật dậy khỏi giường.

81

Có nhiều bác thật lạ,

Cứ mong muốn thành công

Mà lại sợ thất bại.

Thế có buồn cười không?

Thất bại là tảng đá

Để ta bước lên cao.

Không có tảng đá ấy,

Anh định bay lên sao?

82

Thực ra, trong cuộc sống

Người ta luôn đấu tranh

Vì miếng cơm, manh áo

Hơn quyền lợi của mình.

83

Không có gì để nói,

Tốt hơn, đừng nói gì.

Cũng thế, chưa định hướng,

Đừng vội vã bước đi.

84

Đức Khổng Tử đã dạy:

Người thực sự thông minh

Là người ý thức rõ


ebookfree.vn 315

Các điểm yếu của mình.

85

Ta, các bậc bố mẹ,

Là những người lạ kỳ.

Vất vả dạy con nói,

Dạy tập đứng, tập đi.

Sau đó thì ngược lại,

Ta bắt con chúng ta

Ngồi im, không được nói,

Không được ra khỏi nhà.

86

Einstein, khi giải thích

Thuyết Tương Đối của mình,

Đã nêu một thí dụ

Hóm hỉnh và thông minh.

Hãy hình dung, các bạn

Đặt tay lên bếp lò

Chỉ một phút ngắn ngủi,

Mà những tưởng hàng giờ.

Ngược lại, ngồi tâm sự

Với người yêu nửa ngày,

Nhưng các bạn cứ nghĩ

Như mới chỉ vài giây.

87

Không thể làm việc lớn

Khi thiếu sự đam mê.

Tốt hơn, đừng làm việc


ebookfree.vn 316

Với cảm giác nặng nề.

88

Vào nhà người nào đó,

Ta thường đoán không sai,

Khi nhìn qua tủ sách,

Biết chủ nhà là ai.

89

Có thể có khái niệm

Gặp may hoặc không may.

Nhưng để được may mắn,

Phải làm việc hàng ngày.

90

Người đầu óc khoáng đạt

Không cáu vặt hàng ngày.

Người hẹp hòi, xét nét

Chuyên gia về chuyện này.

91

Mỗi lần anh tức giận,

Trước khi nói thành lời,

Phải bắt mình nhẩm đếm

Từ một cho đến mười.

Sau đó vẫn tức giận,

Hãy đếm đến một trăm.

Jefferson khuyên thế,

Nếu tôi nhớ không nhầm.

92

Muốn thành người tử tế,


ebookfree.vn 317

Phải rèn luyện dài lâu.

Trong nhiều cái, trung thực

Phải đặt lên hàng đầu.

93

Tôi để ý và thấy

Rằng có rất nhiều người

Chưa bao giờ cầm đọc

Một cuốn sách trong đời.

Thế mà họ, thật lạ,

Vẫn sống rất ngon lành.

Ngon hơn tôi và bạn,

Dẫu ít được học hành.

Thôi, cũng mừng cho họ.

Nhưng dẫu sao thì tôi

Vẫn tiếp tục đọc sách,

Khổ mãi thành quen rồi.

94

Phải cố gắng lịch sự

Với tất cả mọi người.

Nhưng thân mật, nên nhớ

Với chỉ rất ít người.

95

Nói thật với các bác:

Tính tôi hơi khùng khùng.

Từ bé đã quyết định,

Hoặc là thành anh hùng,

Hoặc là không gì cả.


ebookfree.vn 318

Không chấp nhận nửa vời.

Nhờ cái khùng khùng ấy,

Tôi thành đạt trong đời.

96

Mắng, phê phán người khác

Là việc dễ ở đời.

Một khi không giúp được

Thì đừng nên nặng lời.

97

Có thể diệt kẻ thù

Bằng một cách đơn giản:

Tìm cách biến kẻ thù

Thành đồng minh của bạn.

98

Xưa, có nhà bác học

Dặn đầy tớ hàng ngày

Đánh thức ông buổi sáng

Bằng mấy câu thế này:

“Thưa Ngài, mời Ngài dậy.

Bây giờ là sáu giờ.

Công việc đang làm giở.

Cả nhân loại đang chờ.”

Tôi thì dặn Mụ Vợ

Nói: “Ông Béo dậy không?

Các friends trên mạng

Đang chờ đọc thơ ông.”

99


ebookfree.vn 319

Thà chịu nhục, im lặng,

Mặc người ta cười chê,

Hơn dốt mà lên tiếng,

Tự biến thành thằng hề.

100

Thế là tôi đã viết

Một nghìn bài châm ngôn.

Ai thích thì mời đọc.

Không hề dám dạy khôn.

Nhiều bài, xin nhắc lại,

Không phải ý của tôi.

Tôi cóp nhặt, thêm bớt

Rồi phổ thơ, thế thôi.

Bản thân tôi, nói thật,

Dẫu viết sách dạy đời,

Còn lâu mới hoàn hảo.

Vì tôi cũng là người.

Trước ngô nghê, lầm lạc,

Giờ cũng thế thôi mà,

Có điều theo kiểu khác,

Kiểu của những người già.

Phần Mười Một: Phụ lục

NGẪU HỨNG KHI ĐỌC TAM TỰ KINH VÀ TỨ THƯ

Ngẫu nhiên ngồi đọc lại

Tứ Thư, Tam Tự Kinh,


ebookfree.vn 320

Rồi ngẫu nhiên, muốn viết

Đôi ý nghĩ của mình.

Người xưa thật chí lý,

Nói câu nào cũng hay.

Xin rông dài cóp nhặt

Những ý ấy ra đây.

Chúng có thể giúp bạn

Chiêm nghiệm lại chính mình,

Thanh lọc tâm và trí

Để thành người thông minh.

Có điều như Phật nói:

Để đạt tới giác thiền,

Phải tập trung suy nghĩ,

Ngồi lâu và ngồi yên.

Vậy hãy đọc chầm chậm.

Nên đọc một, nghĩ mười

Để lời thánh hiền dạy

Chầm chậm lắng vào người.

TAM TỰ KINH

1

Nhân chi sơ bản thiện.

Ai cũng tốt ban đầu.

Tính tương cận, tương viễn.

Sau này mới khác nhau.


ebookfree.vn 321

2

Khi sinh ai cũng tốt.

Do giáo dục sau này,

Từ những người tốt ấy

Thành kẻ xấu, người ngay.

3

Lắm thương, lắm đau khổ.

Tích nhiều sẽ mất nhiều.

Biết vừa là biết đủ.

Biết dừng là biết điều.

4

Bản tính người vốn thiện,

Nhưng phải dạy từ đầu.

Trong việc dạy - quan trọng,

Phải dạy đều, dạy lâu.

5

Con hư tại bố mẹ

Không bảo ban hàng ngày.

Dạy mà không nghiêm khắc,

Trò hư là tại thầy.

6

Ngọc mà không gọt dũa -

Chỉ viên đá bình thường.

Người mà không chịu hoc

Dễ thành người bất lương.

7

Đạo làm con - từ nhỏ

Không được quá ham chơi.


ebookfree.vn 322

Phải tìm thầy học chữ,

Học lễ nghi làm người.

8

Ông Hoàng Hương, chín tuổi

Đã biết lấy thân mình

Làm ấm chăn cha đắp.

Thật chí hiếu, chí tình.

9

Ông Khổng Dung, bốn tuổi,

Biết nhường lê cho anh.

Đó là tình huynh đệ,

Phải rèn luyện mới thành.

10

Nhân, nghĩa, lễ, trí, tín -

Ấy là năm đại thường.

Bao trùm lên tất cả

Là tình yêu, tình thương.

11

Đời có ba rường cột:

Vua phải thương dân mình.

Cha con phải hòa thuận.

Vợ chồng phải có tình.

12

Khổng Tử dạy: Trước hết

Phải biết lo tu thân.

Thứ đến yêu cha mẹ.

Mọi cái sau học dần.


ebookfree.vn 323

13

Tiếc bây giờ con trẻ

Không học Tam Tự Kinh.

Học để biết lễ nghĩa,

Biết chữ hiếu, chữ tình.

14

Thứ nhất phải học lễ,

Sau mới đến học văn.

Nhưng khi đói trước hết

Phải lo học kiếm ăn.

15

Trẻ học xong Tiểu Học

Mới chuyển sang Tứ Thư.

Vì học lời của thánh,

Nên học chậm, từ từ.

16

Tứ Thư có bốn cuốn.

Đại Học là cuốn đầu.

Tu thân phải học trước,

Tề gia mới học sau.

Quên đi chuyện trị nước.

Bình thiên hạ - tránh xa.

Con người tốt hay xấu

Ở tu thân, tề gia.

17

Luận Ngữ của Tứ Thư

Chỉ hai mươi chương nhỏ.

Mọi triết lý cuộc đời


ebookfree.vn 324

Gần như nằm trong đó.

18

Sách Trung Dung Khổng Tử

Súc tích và kiệm lời.

Không thể không đọc nó

Để trung dung ở đời.

Tử Tư, cháu Khổng Tử

Biên soạn cuốn sách này.

Ba mươi ba chương nhỏ.

Giá trị đến ngày nay.

19

Sách Mạnh Tử

Chỉ bảy chương.

Giảng đạo đức,

Thuyết luân thường.

20

Tam Tự Kinh, sách cổ,

Thâm thúy và thật hay.

Ngoài vâng lời cha mẹ,

Trẻ nên đọc cuốn này.

21

Sau đời vua Nghiêu Thuấn

Là đến Hạ, Thương, Chu

Với ba vua kiệt xuất

Để tiếng tốt nghìn thu.

Nhà Hạ có vua Vũ.

Vua Thang đời nhà Thương.


ebookfree.vn 325

Nhà Chu - vua Văn, Vũ,

Thành Tam Đại đế vương.

22

Đạo Đức Kinh Lão Tử

Dạy vô vi, phớt đời.

Kinh Nam Hoa Trang Tử

Lấy ngụ ngôn dạy người.

Trong các sách chư tử

Nên đọc cả thầy Tuân,

Tức Tuân Tử nước Sở,

Và thầy Vương, thầy Văn.

23

Chuyện Ngu Công dời núi

Có thể chỉ hoang đường.

Nhưng không có chuyện ấy

Đời sẽ thành tầm thường.

24

Đời loạn - về ở ẩn.

Đời thịnh ra làm quan.

Ai học theo Khổng Tử,

Sẽ được sống an nhàn.

25

“Tôi may được hơn ngưòi

Nhờ biết đứng sau người”.

Lão Tử nói câu ấy.

Đáng noi theo, nhớ đời.

26


ebookfree.vn 326

Quá mê nàng Đát Kỷ,

Vua Trụ thành bất lương.

Vua Vũ dấy quân đánh -

Nhà Chu thay nhà Thương.

27

Hán Cao Tổ dựng nghiệp,

Truyền được mười hai đời.

Sau bị Vương Mãng tiếm,

Để bài học cho đời.

28

Thông minh như Khổng Tử

Mà cũng luôn học người.

Ngài học cả Hạng Thác,

Một cậu bé lên mười.

29

Triệu Phổ học Luận Ngữ

Giúp Thái Tổ, Thái Tôn.

Nửa cuốn giúp vua bố.

Nửa kia giúp vua con.

30

Ông Tôn Kinh nước Tấn

Hiếu học, mồ côi cha.

Sợ ngủ quên, khi học

Tự treo ngược lên xà.

31

Xả Doãn bắt đom đóm

Cho vào lọ làm đèn,

Đọc cho đến tận sáng,


ebookfree.vn 327

Lĩnh hội ý thánh hiền.

32

Bố thi hào Tô Thức

Mãi đến gần ba mươi

Mới bắt đầu học chữ,

Sau dạy con thành người.

33

Ông Lương Hiệu nước Tống,

Dẫu sức yếu, tuổi già,

Vẫn đi thi, đỗ Trạng,

Ở tuổi gần tám ba.

34

Con ong cho mật ngọt,

Làm việc không nghỉ ngơi.

Còn nhỏ không chịu học,

Sau lấy gì cho đời?

35

Tri giả bất ngôn.

Ngôn giả bất tri.

Biết không nên nói.

Nói - không biết gì.

2. TỨ THƯ

Không đâu thấy mệt mỏi,

Buồn, suy nghĩ vẩn vơ.

Lại ngồi đọc Khổng Tử,


ebookfree.vn 328

Lạm bàn mấy vần thơ.

Trước hết đọc để biết,

Để học chút thông minh.

Sau nữa, quan trọng nhất -

Đọc để tự răn mình.

1

Mạnh Tử:

Thiên tác nghiệt, du khả vi.

Tự tác nghiệt, bất khả hoạt.

Trời gây họa, còn tránh trời.

Mình gây họa, tránh sao thoát.

2

Lão Tử:

Tri giả bất ngôn.

Ngôn giả bất tri.

Biết, im không nói.

Nói - không biết gì!

3

Khổng Tử:

Vật hữu bổn, mạt.

Sự hữu chung, thủy.

Tri sở tiên, hậu.

Tắc cận đạo hỹ.

Việc có sau, trước.

Vật có đầu, đuôi.


ebookfree.vn 329

Ai theo luật ấy

Rồi sẽ thành người.

4

Khổng Tử:

Thanh, tư trạc anh.

Trược, tư trạc túc.

Nước trong giặt mũ.

Đục - rửa chân tay.

Dùng người cũng vậy,

Nên nhớ điều này.

5

Mạnh Tử:

Đạo tại nhĩ, nhi cầu chi viễn.

Sự tại dị, như cầu chi nan.

Đức trong ta, đừng tìm đâu đó.

Thiện trong ta, sao cứ luận bàn?

6

Mạnh Tử:

Cố thành giả, Thiên chi Đạo giả.

Tư thành giả, Nhân chi Đạo giả.

Tính thành thật là Đạo của Trời.

Luyện thành thật là Đạo của Người.

7

Mạnh Tử:


ebookfree.vn 330

Phù, nhân tất tự vũ.

Nhiên hậu nhân vũ chi.

Anh tự khinh mình trước.

Nay đời khinh, kêu gì?

8

Khổng Tử nói với Tử Cống khi được hỏi:

“Muốn trở thành quân tử, phải làm gì?”

Tiên hành kỳ ngôn.

Nhi hậu tùng chi.

Khuyên ai làm gì,

Tự mình làm trước.

9

Khổng Tử:

Quân tử chu nhi bất tỷ.

Tiểu nhân tỷ nhi bất chu.

Tiểu nhân lo tư lợi.

Quân tử lo cho đời.

Quân tử luôn thành đạt.

Tiểu nhân bị chê cười.

10

Khổng Tử:

Học nhi bất tư, tắc võng.

Tư nhi bất học, bất thành.

Học không nghĩ, là vô ích.

Nghĩ không học, không thành danh.


ebookfree.vn 331

11

Khổng Tử:

Tri chi vi tri chi.

Bất tri vi bất tri

Mình biết, nói mình biết.

Không biết, nói không biết.

Giấu diếm mà làm gì!

12

Tử Cống:

Quân tử chi quá giã.

Như nhật nguyệt chi thực yên.

Quá giã nhân giai kiến.

Canh giã, nhân giai ngưỡng chi.

Quân tử ngồi trên cao,

Mắc lỗi, ai cũng thấy.

Biết sửa lỗi, mọi người

Sẽ bỏ qua lỗi ấy.

13

Khổng Tử:

Bất tri mệnh, vô dĩ vi quân tử giả.

Bất tri lễ, vô dĩ lập giả.

Bất tri ngôn, vô dĩ tri nhân giả.

Không thể là quân tử

Khi không biết mệnh trời.

Chưa hiểu hết đạo, lễ,

Không thể gọi là người.


ebookfree.vn 332

Không hiểu được lời nói,

Làm sao hiểu được đời?

14

Dương Hỗ:

Vi nhân bất phú.

Vi phú bất nhân.

Thằng xấu giàu mãi.

Người tốt nghèo dần.

15

Mạnh Tử:

Nhân chi loạn

Tại háo vi nhân sư.

Đời vẫn thế: thằng dốt

Lại cứ thích làm thầy

Gây nên bao tai họa

Cho mọi người xưa nay.

16

Mạnh Tử:

Bất hiếu dĩ tam.

Vô hậu vi đại.

Theo Mạnh Tử, bất hiếu:

Hư, làm bố mẹ buồn.

Không phụng dưỡng bố mẹ.

Không lấy vợ sinh con.


ebookfree.vn 333

Ba điều bất hiếu ấy,

Lớn nhất điều thứ ba -

Không để lại con cháu

Mong nối dõi ông bà.

17

Mạnh Tử nói với Tề Tuyên Vương:

Quân chi thị thần như thổ giái,

Tắc thần thị quân như khấu thù.

Vua coi bề tôi như cỏ rác -

Vua thành người xấu, một thằng ngu!

18

Mạnh Tử:

Vô tội nhi sát sĩ, tắc đại phu khả dĩ khứ.

Vô tội nhi lục dân, tắc sĩ khả dĩ nhĩ.

Vua giết dân vô tội,

Người có học bỏ đi.

Vua giết người có học,

Coi như chẳng còn gì.

19

Mạnh Tử:

Quân nghĩa, mạc bất nghĩa.

Quân nhân, mạc bất nhân.

Vua có tình, có đức,

Dân noi theo, tốt dần.

20


ebookfree.vn 334

Khổng Tử:

Bất thiên chi vị trung.

Bất dịch chi vị dung.

Cố định, không thiên lệch,

Đó là thuyết trung dung.

Trong thuyết giáo Khổng Tử

Quan trọng nhất thuyết này.

Nó giúp ta kiềm chế,

Tĩnh tâm, giữ lòng ngay.

21

Khổng Tử:

Trung thứ vi

Đạo bất viễn.

Có chữ trung,

Đạo thăng tiến.

22

Khổng Tử nói về bậc quân tử:

Thượng bất oán thiên.

Hạ bất vưu nhân.

Trên không trách trời.

Dưới không phiền người.

23

Khổng Tử nói với Tử Cống:

Bất hoạn nhân chi bất kỷ tri.


ebookfree.vn 335

Hoạn bất tri nhân giã.

Xưa nay quân tử, bậc anh minh

Thấu hiểu lẽ đời ở chỗ:

Không sợ người khác không hiểu mình.

Chỉ lo mình không hiểu họ.

24

Khổng Tử nói về Kinh Thi:

Thi tam bá, nhất ngôn dĩ tế chi, viết: “Tư vô tà!”

Kinh Thi ba trăm thiên,

Chỉ một câu gói trọn:

Phải luôn giữ lòng mình

Không ác tà, khiêm tốn.

25

Khổng Tử:

Kiến nghĩa bất vi, vô dũng giã.

Thấy việc nghĩa không làm,

Ấy là người hèn nhát!

26

Khổng Tử:

Bất nhân giã bất khả dĩ cửu xử ước,

Bất khả dĩ trường xử lạc.

Nhân giã an nhân.

Tri giả lợi nhân.


ebookfree.vn 336

Kẻ bất nhân không chịu khổ được lâu.

Mà có sướng, cũng không lâu bền được.

Người có nhân sống thanh thản, dù nghèo.

Người có nghĩa dùng nhân, mong giúp nước.

27

Khổng Tử:

Triêu văn Đạo,

Tịch tử khả hỹ.

Sáng được nghe Đạo Lý,

Tối chết cũng cam lòng.

28

Khổng Tử:

Quân tử dục nột ư ngôn,

Nhi mẫn ư hạnh.

Quân tử kiệm lời,

Chăm việc nghĩa.

29

Khổng Tử:

Quân tử dục ư nghĩa.

Tiểu nhân dục ư lợi.

Người tốt trọng nghĩa, nhân.

Kẻ xấu trọng miếng ăn.

30


ebookfree.vn 337

Khổng Tử:

Quân tử chi ư thiên hạ giã,

Vô thích, vô mịch giã

Nghĩa chi dữ tỷ.

Quân tử làm việc nghĩa

Bất kể thích hay không,

Miễn, có lợi cho nước.

Miễn, hợp ý, hợp lòng.

31

Khổng Tử:

Bất hoạn vô vi.

Hoạn sở dĩ lập.

Bất hoạn mạc kỷ tri,

Cầu vi khả tri giã.

Đừng lo không được dụng.

Chỉ sợ mình bất tài.

Không sợ người không biết.

Sợ mình không bằng ai.

32

Khổng Tử:

Xảo ngôn, lệnh sắc, tiển hỹ nhân.

Ai nói lời hoa mỹ,

Xăng xái, dáng ân cần,

Luôn bảnh bao, kiểu cách,

Người ấy kém lòng nhân.


ebookfree.vn 338

33

Khổng Tử:

Kiến hiền, tự tế yên.

Kiến bất hiền, nội tự tỉnh giả.

Gặp người hiền, cố noi theo.

Người bất hiền - phải tự biết.

34

Tử Du:

Sự quân sác, tư nhục hỹ.

Bằng hữu sác, tư sơ hỹ.

Can vua không nghe, nghĩ thấy nhục.

Can bạn không nghe, tôi đành im.

35

Khổng Tử:

Trí giả nhạo thủy.

Nhân giả nhạo sơn.

Người trí thích nước.

Người nhân - núi non.

Trí giả động,

Nhân giả tĩnh.

Người trí ưa động.

Ưa tĩnh - người nhân.

Cả hai người ấy


ebookfree.vn 339

Vì nước, vì dân.

36

Khổng Tử trả lời vua Định Công nước Lỗ

khi được hỏi về quan hệ vua tôi:

Quân sử thần dĩ lễ

Thần sự quân dĩ trung.

Vua với tôi - đúng phép.

Tôi với vua - hết lòng.

37

Khổng Tử nói về thuyết Trung Dung:

Trung Dung chi vi đức giã,

Kỳ chí hỹ hồ.

Dân tiển cửu hỹ.

Trung Dung là tuyệt đỉnh

Các đức hạnh xưa nay.

Tiếc chưa ai có thể

Lên tới đỉnh thuyêt này.

38

Khổng Tử:

Nhân viễn hồ tai?

Ngã dục nhân, tư nhân chí hỹ!

Điều nhân không đâu xa.

Nó ở ngay trong ta.

Nếu ta muốn điều ấy,

Tự khắc sẽ nghĩ ra.


ebookfree.vn 340

39

Khổng Tử:

Quân tử thản đãng đãng.

Tiểu nhân trường thích thích.

Quân tử vui, vô lo.

Tiêu nhân luôn âu lo.

40

Khổng Tử:

Dụng chi tắc hành.

Xả chi tắc tàng.

Được dùng, ra làm quan.

Không dùng, về ở ẩn.

41

Khổng Tử nói về Kinh Dịch:

Gia ngã sổ niên, tốt dĩ học Dịch,

Khả dĩ vô đại quá hỹ.

Nếu trời cho sống thêm,

Ta học xong đạo Dịch,

Không phạm thêm sai lầm,

Có ngày về tới đích.

42

Lời Tăng Tử trước khi chết:


ebookfree.vn 341

Điểu chi tương tử, kỳ minh giã ai.

Nhân chi tương tử, kỳ ngôn giã thiện.

Con chim sắp chết, kêu tiếng bi ai.

Con người sắp chết, nói điều đức, thiện.

43

Mạnh Tử:

Thiên thời bất như địa lợi.

Địa lợi bất như nhân hòa.

Từ lâu người xưa nói thế.

Mà quan giờ chưa nhận ra.

44

Mạnh Tử:

Hữu bất ngu chi dự.

Hữu cầu toàn chi hủy.

Thằng ngu lười, được khen.

Người tốt làm, bị trách.

45

Mạnh Tử:

Nhân hữu bất vi giã,

Nhi hậu khả dĩ hữu vi.

Trước hết cần phải biết

Việc nào không được làm.

Rồi sau mới xem xét

Việc nào mình phải làm.


ebookfree.vn 342

46

Mạnh Tử:

Dưỡng sinh giả, bất túc dĩ đương đại sự.

Duy tống tử, khả dĩ đương đại sự.

Phụng dưỡng mẹ cha là việc lớn.

Chôn cất mẹ cha còn lớn hơn.

47

Mạnh Tử:

Ngôn vô thật bất tường.

Bất tường chi thật,

Tế hiền giả đương chi.

Nói không thật có hại.

Nhưng hại nhất vẫn là

Dùng lời nói không thật

Để hãm hại người ta.

48

Mạnh Tử:

Quân tử chi trạch, ngũ thế nhi trảm.

Tiểu nhân chi trạch, ngũ thế nhi trảm.

Dư vị đắc vi Khổng Tử đồ giả,

Dư tư thục chư nhân giả.

Ân đức người cầm quyền thẩm thấu năm đời.

Ân đức những người hiền thẩm thấu năm đời.

Chưa hân hạnh được làm trò Khổng Tử,


ebookfree.vn 343

Ta vẫn hưởng ân ngài, thẩm thấu năm đời.

49

Mạnh Tử:

Nhân giả ái nhân,

Lễ giả kính nhân.

Ái nhân giả, nhân hằng ái chi.

Kính nhân giả, nhân hằng kính chi.

Nhân là thương người.

Lễ là kính người.

Mình thương người sẽ được người người thương lại.

Mình kính người sẽ được người kính lại.

50

Mạnh Tử:

Quân Tử thành nhân chi mỹ

Bất thành nhân chi ác.

Tiểu nhân phản thị.

Quân tử giúp người làm việc nhân,

Không giúp người làm ác.

Tiểu nhân thì khác.

51

Khổng Tử:

Tử sinh hữu mệnh.

Phú quí tại thiên.

Sống chết có số.


ebookfree.vn 344

Giàu sang do trời.

52

Khổng Tử:

Quân tử thái nhi bất kiêu.

Tiểu nhân kiêu nhi bất thái.

Quân tử thoải mái, chẳng kiêu căng.

Tiểu nhân kiêu căng, không thoải mái.

53

Khổng Tử:

Tam quân khả đoạt súy giã.

Thất phu bất khả đoạt chí giã.

Có thê giết một nguyên soái ba quân.

Không thể giết ý chí một thằng dân.

54

Khổng Tử:

Sĩ nhi hoài cư

Bất túc dĩ vi sĩ hỹ.

Kẻ sĩ mà chỉ lo cái ăn,

Không đáng gọi là kẻ sĩ.

55

Khổng Tử:

Hữu đức giả tất hữu ngôn.

Hữu ngôn giả, bất tất hữu đức.

Nhân giả tất hữu dũng,


ebookfree.vn 345

Dũng giả bất tất hữu nhân.

Người có nhân thường luôn dũng cảm.

Người dũng cảm chắc gì có nhân!

Người có đức nói hay khi cần.

Người nói hay chắc gì có đức!

56

Khổng Tử:

Quân tử nhi bất nhân giả, hữu hỹ phù.

Vị hữu tiểu nhân nhi nhân giả giả.

Cũng có chuyện quân tử làm điều sai.

Không có chuyện tiểu nhân làm việc nghĩa.

57

Khổng Tử:

Kỳ ngôn bất tạc,

Tắc vi chi giã nan.

Kẻ nói dối không ngượng,

Khó giữ được lời mình.

58

Khổng Tử:

Cổ chi học giả vị kỷ.

Kim chi học giả vị nhân.

Người xưa học cốt nên người.

Người nay học cốt giúp đời.


ebookfree.vn 346

59

Khổng Tử:

Quân tử tư bất xuất kỳ vị.

Quân tử sỉ kỳ ngôn, nhi quá kỳ hạnh.

Quân tử làm việc gì

Cũng nằm trong bổn phận.

Trót hứa mà chưa làm,

Luôn băn khoăn, hối hận.

60

Khổng Tử:

Quân tử cầu chư kỷ.

Tiểu nhân cầu chư nhân.

Người quân tử chỉ trong cậy vào mình.

Kẻ tiểu nhân luôn trông vào người khác.

61

Khổng Tử:

Quân tử bệnh vô năng yên,

Bất bệnh nhân chi bất tri kỷ giã.

Quân tử buồn vì mình không tài đức,

Chứ không buồn vì không ai biết mình.

62

Khổng Tử:


ebookfree.vn 347

Quá nhi bất cải,

Thị vị quá hỹ.

Lỗi lầm, không chịu sửa,

Mới thật là lỗi lầm.

63

Khổng Tử:

Đạo bất đồng,

Bất tương vị mưu.

Người không cùng chí hướng,

Khó mà mưu việc chung.

64

Khổng Tử:

Từ đạt, nhi dĩ hỹ.

Lời đủ ý, không cần hoa mỹ.

65

Khổng Tử:

Ẩn cư dĩ cầu kỳ chí.

Hành nghĩa dĩ đạt kỳ đạo.

Sống ẩn, nuôi chí lớn,

Làm quan, hành đạo mình.

66

Khổng Tử:


ebookfree.vn 348

Tính tương cận giã.

Tập tương viễn giã.

Ai cũng tốt lúc đầu,

Sau tính mới khác nhau.

67

Khổng Tử:

Niên tứ thập nhi kiến ố yên,

Kỳ chung giã dĩ.

Ai đã bốn mươi tuổi

Mà còn chưa thành người,

Thì khó lòng thay đổi

Và vẫn thế suốt đời.

68

Khổng Tử:

Duy nữ tử dữ tiểu nhân

Vi nan dưỡng giã.

Cận chi tắc bất tốn,

Viễn chi, tắc oán.

Con hầu và thằng ở

Là hai loại khó chiều:

Thân mật, chúng thành láo.

Nghiêm minh, chúng lại kêu.

69

Mạnh Tử:


ebookfree.vn 349

Nhân nhân chi an trạch giã.

Nghĩa, nhân chi chính lộ.

Nhân - làm yên lòng người.

Đức - đường lớn của đời.

70.

Mạnh Tử:

Nhân chi thắng bất nhân giã,

Du thủy thắng hỏa.

Điều nhân thắng điều bất nhân,

Như xưa nay nước thắng lửa.

71

Mạnh Tử:

Mạc phi mệnh giã.

Thuận thọ kỳ chính.

Mệnh Trời định sẵn.

Liệu bề chấp nhận.

72

Mạnh Tử:

Vô vi kỳ sở bất vi.

Vô dục kỳ sở bất dục.

Đừng làm việc không nên làm.

Đừng muốn việc không nên muốn.


ebookfree.vn 350

73

Mạnh Tử:

Trí giả vô bất tri giả,

Đương vụ chi vi cấp.

Nhân giả vô bất ái giả,

Cấp thân hiền chi vi vụ.

Người trí phải biết hết,

Nhất là việc đang cần,

Người nhân phải yêu hết,

Nhất là những người thân.

74

Mạnh Tử:

Dân vi quí.

Xã tắc thứ chi.

Quân vi khinh.

Trong nước, dân quí nhất.

Xã tắc đứng sau dân.

Rồi sau đó mới đến

Vua và các đại thần.

Education

Thơ châm ngôn 1000 bài thái bá tân tập 1