Açık Kaynak Kodlu Coğrafi Bilgi Sistemleri ileJEOLOJİ UYGULAMALARI

AÇIK

KA

YN

AK K

OD

LU C

OĞ

RA

Fİ B

İLG

İ Sİ

STEM

LERİ

İLE

JEO

LOJİ

UYG

ULA

MA

LARI

Coğrafi Veri Modelleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti V

İÇİNDEKİLER

Sayfa

ÖNSÖZ ............................................................................................................................................III

İÇİNDEKİLER ................................................................................................................................ V

ŞEKİLLER DİZİNİ .......................................................................................................................VII

KISALTMALAR ............................................................................................................................ IX

1. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Nedir? .......................................................................... 1

1.1 CBS Ne Tür Sorulara Cevap Verir? .............................................................................. 51.2 CBS’nin Faydaları Nelerdir? .......................................................................................... 6

2. CBS’nin Tarihçesi [2,3] ........................................................................................................ 7

3. CBS’yi Oluşturan Bileşenler ....................................................................... 11

3.1 Yazılım ...............................................................................................................................113.2 Donanım ...........................................................................................................................123.3 İnsan ..................................................................................................................................123.4 Yöntemler .........................................................................................................................123.5 Veri ......................................................................................................................................12

4. Harita Bilgisi .........................................................................................................................14

4.1 Harita Ölçeği ...................................................................................................................164.2 Dünyanın Şekli ...............................................................................................................174.3 Elipsoid ve Geoid ...........................................................................................................184.4 Koordinat Sistemleri .....................................................................................................204.5 Kartezyen Koordinat Sistemi .....................................................................................204.6 Coğrafi Koordinat Sistemi ..........................................................................................214.7 Harita Projeksiyonu ......................................................................................................224.8 Koordinat Dönüşümü ..................................................................................................264.9 UTM Projeksiyon Koordinat Sistemi .......................................................................264.10 Pafta Bölümlemesi .....................................................................................................294.11 Coğrafi Bilgiler .............................................................................................................334.12 Coğrafi Veriler ...............................................................................................................334.13 Haritaların Sayısal Ortama Dönüştürülmesi ......................................................34

VI Coğrafi Veri Modelleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti

İçindekiler

5. CBS’de Veri ve Veritabanı ...............................................................................................35

5.1 Veri ve Verilerin Elemanlara Dönüşümü ................................................................355.2 Veritabanı .........................................................................................................................37

6. CBS Nasıl Çalışır? ................................................................................................................39

7. Coğrafi Verilerin Bilgisayar Ortamında Gösterimi ve Veri Modelleri ........41

7.1 Vektör Veri Modeli .........................................................................................................427.2 Raster Veri Modeli .........................................................................................................437.3 Raster ve Vektör Veri Modeli Karşılaştırılması ......................................................467.4 TIN Veri Modeli ...............................................................................................................47

8. CBS’de Topoloji ve Vektör Veri Yapıları ....................................................................49

8.1 Spagetti Veri Modeli .....................................................................................................508.2 Topolojik Veri Modeli ...................................................................................................51

9. CBS’de Temel İşlemler ......................................................................................................53

9.1 Veri Toplama ....................................................................................................................539.2 Veri Yönetimi ...................................................................................................................549.3 Veri İşleme (Sorgulama ve Analizler) ......................................................................55

9.3.1 CBS’de Sorgulama Türleri .................................................................................559.3.2 CBS’de Analiz Nedir? ..........................................................................................56

9.4 Veri Sunumu (Görselleştirme) ...................................................................................63

10. Açık Kaynak Kodlu Yazılım Nedir? ...........................................................................65

11. Açık Kaynak Kodlu CBS Quantum QGIS ................................................................67

12. Quantum GIS ile Jeoloji Uygulamaları ..................................................................69

12.1 Taranmış Haritanın Koordinatlı Duruma Getirilme Uygulaması ................6912.2 Eleman Sınıfları Oluşturma ve Çizme İşlemleri Uygulaması ........................8512.3 Koordinatlama+Sayısal Arazi Modeli (SAM) Uygulaması ...........................11212.4 Sayısal Arazi Modeli Analizleri ..............................................................................13012.5 Tampon (Buffer) Oluşturma Uygulaması (Vektör Analizler) ......................13712.6 CBS’de Zemin Sıvılaşma Analizleri ......................................................................143

13. Faydalanılan Kaynaklar ..............................................................................................155