237

Tu tot den vi dai

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Tu tot den vi dai

Citation preview

  • 1. Tn sch: T TT N V I Tc gi: JIM COLLINS Dch gi: Trn Th Ngn Tuyn Nh xut bn: NXB Tr; T hp gio dc Pace nh my v kim tra chnh t: ocech500, anhhung9x, minhthuong, Monica, alarm-clock, nutuongcuop, ttdd, Becon53 (Mt phn trong chng 1 v 2 s dng d liu ca blogsach.com) Thc hin ebook: Becon53 (www.thuvien-ebook.com) Ngy hon thnh: 15/9/2008 MC LC GII THIU LI NI U CHNG MT: TT L K TH CA V I CHNG HAI: KH NNG LNH O CP 5 CHNG 3: CON NGI I TRC CNG VIC THEO SAU CHNG BN: I MT S THT PH PHNG (NHNG NG MT NIM TIN) CHNG NM: KHI NIM CON NHM (S N GIN TRONG BA VNG TRN) CHNG SU: VN HO K LUT CHNG BY: BN P CNG NGH CHNG TM: BNH V VNG LN QUN CHNG CHN: T TT N V I N XY DNG TRNG TN PH LC 1.A.: QU TRNH TUYN CHN CNG TY NHY VT PH LC 1.B: TUYN CHN CNG TY SO SNH TRC TIP PH LC 1.D: TNG QUAN V CC BC NGHIN CU PH LC 2.A: PHN TCH NGUI GC TNG GIM C PH LC 5.A: XP HNG PHN TCH NGNH PH LC 8.A: HNH VI LN QUN CA CC CNG TY SO SNH TRC TIP PH LC 8.B: TM TT PHN TCH CC V MUA LI CNG TY
  • 2. GII THIU Chng ta thng quen ngh rng, ci tt nht l k th ca iu tt. Tuy nhin, trong sut nm nm tri nghin cu hng lot cng ty hng u trn th gii, Jim Collins - chuyn gia nghin cu ng thi l gio s ging dy mn qun tr kinh doanh chng minh c rng, tt l k th ca s v i. ng chng minh cho mi ngi thy v sao nhiu cng ty trong sut b dy lch s ca mnh ch t v dng li mc tt, trong khi cc cng ty khc li t c nhng ch s v i, ngha l tr thnh nhng cng ty v i. V d, cc cng ty nh Boeing, Coca-Cola, General Electric, Hewlett-Packard, Intel, Motorola, Wal-Mart hay Procter & Gamble, theo phn loi ca Jim Collins th ch c xp vo v tr tt. Mc tng doanh thu trung bnh ca cc cng ty ny trong vng 15 nm cao hn ch s trn th trng l 2,5 ln. Cn cc cng ty nm trong s v i nh Walgreens vi b dy lch s trn 40 nm th chng c iu g c bit lm, nhng k t nm 1975, c phiu ca cng ty ny bt ng tng vt cho n thi im ny. T nm 1975 cho n nm 2000, ngun vn u t vo Walgreens mang li mc doanh thu cao hn 2 ln so vi ngun vn vo Intel, cao hn 5 ln so vi ngun vn vo General Electric, v cao hn 8 ln so vi ngun vn u t vo Coca-Cola. Vy lm th no m cc cng ty nh Walgreens hu nh khng c im g c bit so vi cc i th trn thng trng, li c th tr thnh mt n v vt tri bng i ng chuyn gia qun tr cng h thng qun l tt nht trn th gii? Vic tm kim cu tr li cho nhng cu hi ny thi thc Jim Collins bt tay vo tm ti, nghin cu. ng c rt ra mt cng thc bao gm nhiu nguyn tc m nu bit thc hin theo nhng nguyn tc , doanh nghip bn s c kh nng tr thnh mt trong nhng cng ty v i. Collins cng cc cng s ca mnh a ra hai danh sch bao gm 11 cng ty v i v 11 cng ty tt so snh. H cng nghin cu khong 6.000 bi bo v cc cng ty ny v phn tch khong hn 2.000 trang phng vn. Kt lun m Collins v cc cng s a ra c l gy ngc nhin cho chnh h cng nh nhiu ngi khc. l, kt qu v i khng c g lin quan n vic tuyn chn hay sn tm nhng siu sao qun tr ni ting. C 10 trong 11 cng ty v i th cc tng gim c ca h chnh l nhng ngi c chn ra t i ng nhn vin bnh thng. H thng khen thng cho cc cp lnh o trong cc cng ty ny cng khng h c s khc bit g so vi cc cng ty khc trn thng trng. Nhng iu ny cng khng phn bit c cc cng ty tt vi cng ty v i. iu gy ngc nhin chnh l ch, cc cng ty ang thc hin cuc hnh trnh t tt n
  • 3. v i thng dnh t s quan tm i vi s thay i trong qun l hay s ng vin khuyn khch nhn vin. Ti cc cng ty v i, ngi ta khng ngh ra cc chc v to tt, khng t chc mng k nim ngy thnh lp cng ty v cng khng lp k hoch ti t chc c cu. Nhng v qun l hng u ca cc cng ty ny khng i ngh mt nhng resort ni ting xa hoa m thng th gin nhng ngi nh ngh ngoi khim tn. H t ngi trong vn phng y tin nghi m thch c xung cng xng vi cng nhn trong ting my, ting ng c n o vi mi du m. Jim Collins ch ra rng, nguyn nhn thnh cng ca cc cng ty v i thng l nhng iu m mi ngi t n ngay t ban u. S khim tn cng vi ch Khc vi cc v lnh o ca cc cng ty tt - nhng ngi thng c tnh cch mnh v t khi ri mt khi t bo hay tp ch, nhng ngi lnh o to ra s ci t v i li thng l nhng ngi khim tn. H l nhng ngi bnh tnh, im m, v trong con ngi h c s tng ha gia tnh khim tn v ch kin nh. H bt tay vo vic khng phi bng thnh tch c nhn m bng mc tiu chung cho doanh nghip to dng mt cng ty v i. iu ny khng c ngha l h nh mt s ho thng. H ho thng, nhng s ho thng hng n cng ty m h ang qun l ch khng phi v mc tiu ca c nhn h. Collins xp nhng ngi lnh o ny cp 5, v d nh Darwin Smitt Gim c hng Kimberly-Clark. l mt ngi n ng c tnh cch kh mm, ngi lun cho rng, Ban gim c cng ty c cht nhm ln khi chn la ng vo v tr gim c. Tuy nhin, ng tr vng v tr ny sut 20 nm, to ra nhiu thay i ngan mc cho cng ty ny v bin Kimberly-Clark thnh mt tn tui hng u th gii v sn xut hng tiu dng, vt qua c Procter & Gamble v chng loi sn phm. Smitt thch ng cnh cc nhn vin th sa cha, th in ca mnh v cng h trao i cng vic, trao i quan im, i khi cn bt tay vo cng lm vic vi h. ng thch ngh ngi cng gia nh ti trang tri ca mnh nng thn thay v n nhng khu bit th tin nghi xa x theo tiu chun ca cng ty cung cp. Tuy nhin, s khim tn ca ng lun i km vi ch hng vch sn v s cng quyt. Mt ln, ng b t la mt ngn tay ti ni lm vic. Vy nhng, sng hm sau, ng c mt ng gi ti vn phng mnh. Sau khi nhm chc Gim c cng ty, Smitt phi tip nhn mt quyt nh mang tnh sng cn trong lch s ca Kimberly-Clark: bn li nh my lin hp sn xut giy xelulo ang trong tnh trng lay lt, cm c. S tin thu c, ng u t vo cc nhn hng ang c tim nng lc by gi l Huggies v
  • 4. Kleenex. Nhng ngi lnh o ca cc cng ty tt thng hay bn bu vi nhng vinh quang c nhn v thng khng th to dng nn tng cho s thnh cng ca doanh nghip sau khi mn nhim. H thng chn la nhng ngi k tha yu km hoc gp phn y nhanh tin suy yu cho cng ty. V d, v lnh o ti nng v qu cm ca hng Rubbermaid Stanley Gold t c nhiu thnh tch v i trn cng v ca mnh. ng l ngi kht khe, nghim khc v v k. Trong mt bi pht biu ca mnh, danh t ti c ng s dng ti 44 ln. Di s lnh o ca ng, cng ty nhanh chng n nn lm ra vi mc li nhun lun trong chiu hng tng trng. Tuy nhin, sau khi Stanley Gold mn nhim, Rubbermaid tt dc mt cch nhanh chng. Mc d Stanley la chn c ngi k nhim nhng v tn lnh o ny cng ch tr c mt nm ri li khn gi ra i, li sau lng c mt cng ty trong tnh trng leo lt nh ngn n trc gi v mt i ng nhn vin yu km. Chn ng ngi ng vic Nghe th c v l nghch l, nhng nhng v lnh o ca cc cng ty v i thng bt u cng vic ci t ca mnh khng phi bng vic lp chin lc cng ty hay cc chng trnh hnh ng trong tng lai m bng vic tuyn chn ng ngi ng vic. V d, Dik Culi, gim c cng ty Wells-Fargo thp nin 1970, thay v lp chin lc cng ty th li bt tay vo chng trnh thay mu trong cng ty. ng tuyn chn nhng siu sao v i m i khi cn khng hiu s b nhim nhng siu sao ny vo v tr no. V kt qu m Dik thu c l mc doanh thu ca cng ty tng ba ln so vi ch s th trng. Bank of America cng p dng chin lc Tng yu, qun mnh. ngha ca vic ny l: tt hn ht, cng ty hy tuyn chn cc top manager yu, v nh vy th cc nhn vin tim nng trong cng ty mi c mc tiu m phn u nhm thay th cc v tng yu kia. Cc v tng bt ti ca Bank of America ch i nhng anh lnh trn n th ch mnh, c nh th, Ngn hng ny to ra mt s ganh ua trong i ng nhn s ca mnh v gt hi c nhiu thnh cng trong kinh doanh. Lng dng cm v nim tin Admiral Jim tng b bt lm t binh trong chin tranh Vit Nam. Sau khi c tr t do, ng tng ni rng lc no ng cng tin vo kh nng mnh c th. Trong khi , nhng ngi lc quan nht - nhng ngi tng ngh rng h c tr t do ngay sau l N en, li khng chu ng ni c sc khi bit rng iu ny khng xy ra, v cui cng cht v tuyt vng.
  • 5. Pitney Bowes v Addressograph l hai cng ty cnh tranh nhau trn th trng cung cp my mc dnh cho vn phng. Trc nm 1973, c hai hng u c cng mc doanh thu, mc li nhun, s lng nhn vin cng nh gi tr c phiu. Nhng sau th c hai cng ty u i theo nhng hng khc nhau. Gim c iu hnh Addressograph Roy Ash mun bin cng ty ny thnh mt hng hng u th gii nh kiu nh Xerox, IBM hay Kodak. Nhng Ash khng ng ti mt iu rng, k hoch ny nhanh chng b sp . Trong thi gian ny, Pitney Bowes, vo u mi cuc hp, ban Gim c thng dnh ra 15 pht tho lun v cc thnh tch t c, sau h dnh c hai gi ng h lin tho lun v nhng vn gy kh chu cho mi ngi v c th cn gy cn tr s pht trin ca cng ty. Kt qu l, nm 2000, Pitney Bowes c 30 nghn nhn vin vi doanh thu 4 t la M, cn Addressograph ch c 670 nhn vin vi doanh thu ch vn vn 100 triu la. Lnh o l ngi phi c tm nhn, nhng h cng phi bit to ra mi trng lm vic thn thin, ci m cho mi ngi, ni tt c nhn vin c th trao i cng vic mt cch thng thn v tch cc. C s khc nhau rt ln gia kh nng a ra kin v kh nng lng nghe. Lnh o ca cc cng ty v i hiu rt r s khc bit ny v bit to ra mi trng lm vic thn thin cc nhn vin ca h c th lng nghe nhau. Collins cho rng, mt cng ty v i l ni m mi ngi khng chm chm bi lng tm vt tm ra k no gy li mi khi phi gii quyt mt vn no m tt c h nu ra vn , cng lng nghe nhau tm ra cch gii quyt tt nht. Nhm v co Theo quan im ca Jim Collins, mi ngi c chia thnh 2 nhm nhm v co. Co th tham lam v mun t c nhiu mc tiu cng mt lc ng thi nhn th gii xung quanh theo cch phc tp v khng thng nht. Nhng ngi thuc nhm Nhm th ngc li, nhn th gii xung quanh theo cch n gin hn. Vi h, nhng g khng nm trong khi nim ca h, s chng c ngha g. H nhn thy bn cht ca vn v khng quan tm n nhng th cn li. Trong cc cng ty v i u c nhng con ngi thuc nhm Nhm. H bit cu tr li cho ba cu hi chnh. Th nht, cng ty c th tr nn tt nht th gii im no? Th hai, lm th no xc nh c vic kinh doanh ca cng ty l c li nhun hay khng? V cui cng l nhng con ngi thuc nhm Nhm trong cc cng ty v i thng c gng ht sc mnh cho nhng hat ng/lnh vc m h am m. ng nhin l h cng bit cch truyn la sang cho cc cng s ca mnh cng t c mc tiu chung. Nm 1974, lnh o Abbott Laboratories hiu ra rng, cng ty ny khng tr thnh cng ty hng u trong ngnh cng nghip dc phm c, v h tm cch t c mc tiu ny. H bt u nghin cu sn phm bo v sc khe (thc phm
  • 6. cho bnh vin v cc thit b chn on bnh). V Abbott Laboratories thc s tr thnh n v dn u trn th trng v lnh vc ny. Ni tm li, Collins a ra 7 nguyn tc xy dng mt cng ty v i. 1. Hy c gng tr thnh mt v lnh o cp 5 Ngi lnh o cp ny bt tay vo cng cuc kinh doanh khng phi bng thnh tch c nhn m bng vic t c mc tiu chung cho cng ty to dng mt cng ty v i. 2. Hnh ng theo nguyn tc: u tin l ai sau l ci g Ngha l bt c mt cuc ci t no cng nn c bt u bng vic tuyn chn nhn s tm ra ng ngi ng vic v loi b nhng c nhn khng cn thit. 3. Hy bit nhn thng vo s tht trn tri, nhng ng nh mt nim tin vo s thnh cng 4. Hy lun duy tr khi nim con nhm Nhng ngi thuc nhm Nhm nhn th gii xung quanh theo cch n gin, theo mt khi nim n gin v thng nht, xuyn sut mi hot ng ca mnh. 5. To dng mi trng vn ha cng ty vi k lut cao Quan trng l phi bit tuyn chn ng ngi ng vic vi trch nhim v k lut cao. Bn khng cn phi mt th gi kim sot nhng ngi nh vy. iu ny gip bn tit kim thi gian v cng sc lm nhng cng vic quan trng hn. 6. Hy xem cc cng ngh mi nh l bn p pht trin kinh doanh ch khng nn trng ch vo n Cc cng ty v i thng l nhng n v tin phong trong vic p dng cc cng ngh mi v tin tin. Tuy nhin, h bit cch chn la cng ngh ph hp v khng qu ph thuc hay k vng vo nhng cng ngh mi . 7. nht Hy chia s vi cc cng s ca mnh k c nhng kt qu khim tn Qu trnh chuyn i t tt n v i l mt con ng di v cam go. N ging vi vic bn ang cm li mt con tu nng n. Ban u, con tu ch chuyn ng, nhng ri cng n lc con tu r sng i bng bng. l khi tt c mi c gng v nng lng bn b ra s mang li kt qu tt p. V hy cho cng s ca bn nhn thy nhng n lc nh y m hoa kt tri th no. (Trch t blogsach.com)
  • 7. LI NI U Khi ti ang gn kt thc bn tho ny, ti thc hin mt cuc chy b theo con ng dc ng v y si dn n Vc Eldorado Springs, gn nh ti ti Boulder, Colorado. Ti dng li ti mt im ngh chn quen thuc, nhn phong cnh trn cao vn cn chm trong mn tuyt ma ng, lc mt cu hi khng ging ai bng xut hin trong u ti: Ngi ta phi tr ti bao nhiu tin th ti mi chu khng xut bn quyn sch T tt n v i. y l mt ngh th v, nht l sau khi ti dnh 5 nm nghin cu v vit nn quyn sch ny. Khng phi l khng c mt con s ln thuyt phc ti b qua quyn sch ny, nhng khi ti bt u cn nhc nhng con s hng trm triu la, ti thy n lc phi quay v. Con s ny cng khng th buc ti phi t b d n. Ti l mt gio vin tht s. V vy, ti khng th tng tng mnh c th khng chia s nhng g mnh khm ph vi nhng lp sinh vin trn khp th gii. V chnh trong tinh thn hc hi v chia s ny m ti mun gii thiu vi cc bn quyn sch. Sau nhiu thng n mnh nh mt tu s, ti rt mun c nghe mi ngi k v nhng g c th p dng c cho bn thn h, v nhng g khng ph hp. Ti hy vng bn s thy nhng trang sch ny c gi tr, v bn s quyt tm p dng nhng g hc vo bt c iu g bn lm, nu khng phi trong cng ty, th cng l trong nhng cng tc x hi, v nu cng khng phi , th t nht cng l trong cuc sng c nhn ca mnh.
  • 8. CHNG MT: TT L K TH CA V I iu lm cho ci cht kh khn l s t m khng li gii p . BERYL MARKHAM West with the Night [1] Tt l k th ca V i. V l mt trong nhng l do chnh gii thch v sao c rt t iu v i. Chng ta khng c nhng trng hc v i, chnh v chng ta c trng hc tt. Chng ta khng c nhng chnh quyn v i, chnh v chng ta c nhng chnh quyn tt. Rt t ngi sng mt cuc i v i, ch yu v ngi ta chp nhn mt cuc sng tt. a s cc cng ty khng bao gi tr thnh v i chnh l v a s tr nn kh tt. V y chnh l mt vn ln ca cc cng ty. Ti rt ra nhn xt ny vo nm 1996, trong mt ba tic ti vi cc nh t tng tin phong c mi n bn lun v hiu sut ca t chc. Bill Meehan, gim c iu hnh vn phng San Francisco ca cng ty McKinsey, nhoi ngi v pha ti v ni nh nhng, Anh bit khng, Jim, chng ti y ai cng thch quyn Xy dng trng tn (Build to Last) ca anh. Anh v ngi ng tc gi nghin cu v vit rt tt. ng tic l quyn sch y v dng. V t m, ti yu cu ng gii thch. Nhng cng ty anh dn chng a s u v i, ng ni. H cha bao gi phi lm ci vic a cng ty mnh t tt i ln v i. H c nhng nh sng lp c David Packard v George Merck, nhng ngi to c tm mc v i ngay t th u thnh lp. Nhng cn tuyt i a s nhng cng ty khc, sau mt thi gian phn u,
  • 9. nhn ra rng h ch l nhng cng ty tt, m khng th l v i, th sao? Ti bit ng Meehan dng t v dng mt cch thm xng, nhng qu tht s quan st ca ng rt chnh xc, rng nhng cng ty v i, a s v i t th mi hnh thnh, v rng rt nhiu cng ty khc ch t c n mc tt, m khng th t mc v i. Nhn xt ca Meehan bng tr thnh mt mn qu v gi i vi ti, v n t ra cu hi to nn cho s hnh thnh quyn sch ny. Cu hi l: Liu mt cng ty c th pht trin thnh v i khng? Nu c, th bng cch no? Hay bn thn vic l mt cng ty tt l mt cn bnh v phng cu cha? Nm nm sau ba n ti , chng ti gi y c th khng nh rng qu trnh chuyn i t tt n v i c xy ra, v chng ti tm hiu c nhng bin s gp phn vo qu trnh ny. T li nhn xt ca Bill Meehan, nhm chng ti tin hnh mt cuc nghin cu sut nm nm khm ph c cu chuyn i t tt n v i. nm c s lc khi nim v d n ny, hy nhn vo s T l li nhun c phiu tch ly so vi th trng chung. Ni ngn gn, chng ti xc nh nhng cng ty to bc nhy vt t kt qu tt n v i v gi vng thnh qu ny trong vng t nht l 15 nm. Chng ti so snh nhng cng ty ny vi mt nhm bao gm nhng cng ty khng th vn ln v tr v i, hoc nu t c v tr ny, li khng gi c lu. Sau chng ti so snh hai nhm cng ty ny pht hin ra nhng yu t cn bn to nn s khc bit. Ghi ch: 1. 2. 3. 4. 1USD c chia u cho cc nhm cng ty, vo 01/01/1995 Mi cng ty c gi mc bng vi th trng, cho n thi im chuyn i. Gi tr tch ly vo 01/01/2000. C tc c ti u t, c iu chnh s chia tch c phiu c phiu.
  • 10. Nhng cng ty c a vo quyn sch ny u t c nhng kt qu phi thng; trong vng 15 nm sau khi h c bc nhy vt, li nhun c phiu tch ly [2] trung bnh lun cao hn th trng 6.9 ln . Th so snh, General Electric (mt cng ty c nh gi l c iu hnh tt nht ti M vo nhng nm cui th k 20) c t l li nhun cao hn th trng 2.8 ln trong khong thi gian 15 nm t 1985[3] 2000 . Ni cch khc, nu nm 1965 bn u t 1 la vo qu h tng ca nhng cng ty nhy vt, ng thi u t 1 la vo chng khon trn th trng chung, gi s nhng cng ty nhy vt c cng t l li nhun nh th trng chung trc thi im nhy vt, th n nm 2000, bn c 471 la t nhm nhy vt, so vi 56 la t th trng chung. Nhng con s ny tht n tng, v cng n tng hn khi bn rng chng c u t vo nhng cng ty trc ht sc tm tng. Hy ly v d ca Walgreens. Sut 40 nm tri, Walgreens c nhng bc thng trm, nhng cng ch giao ng quanh mc ca th trng chung. t nhin vo nm 1975, khng c mt im bo no, Walgreens bt u leo ln, ngy cng cao, v c tip tc ln cao mi. Trong khong t 31-12-1975 n 1-1-2000, u t 1 la vo Walgreens bng u t 2 la vo ng khng l cng ngh Intel, gn bng 5 la vo General Electric, 8 la vo Coca-cola, v hn 15 la vo th trng c phiu chung (tnh lun c vic ln gi ca th trng NASDAQ vo cui nm 1999). Bng cch no m mt cng ty vi mt lch s v danh lt xc v vt qua mt c nhng cng ty c xem l c iu hnh tt nht trn th gii? V ti sao Walgreens c th to bc t ph trong khi nhng cng ty khc hot ng trong cng lnh vc vi cng nhng c hi, s hu nhng ngun ti nguyn tng t, li khng th lm c (v d nh Eckerd)? Ch mt v d ny thi ni ln c ct li ca cuc tm kim. Quyn sch ny khng phi vit v bn thn Walgreens, hay bt c mt cng ty c th no m chng ti nghin cu. Quyn sch ny tp trung vo cu hi Mt cng ty tt c th tr thnh mt cng ty v i khng? Bng cch no?, v qu trnh tm kim mt cu tr li vt khng gian v thi gian c th p dng cho bt c loi t chc no. Qu trnh tm kim sut 5 nm ca chng ti m ra nhng hiu bit mi. Trong s ny c nhng iu kh l th v i ngc li nhng suy xt thng thng. Nhng trn ht chng ti c kt c mt iu: Bt c t chc no cng c th ci thin v th v hiu sut, hoc thm ch vt ln thnh v i, nu h ch ch p dng khung tng m chng ti pht hin. Quyn sch ny nhm mc ch chia s nhng g chng ti tm hiu c. Chng 1 s gii thiu vi cc bn v cuc hnh trnh ca chng ti, s lc v
  • 11. phng php nghin cu, v trnh by tm tt kt qu. T chng 2, chng ti s i thng vo kt qu nghin cu, bt u bng mt thch thc: Kh nng lnh o cp 5. S T M KIN TR Mi ngi thng hi ti: iu g thc y anh thc hin nhng d n nghin cu ln nh vy? l mt cu hi hay. Cu tr li ca ti l S t m. Khng g khin ti hng th hn vic chn c mt cu hi m ti cha bit cu tr li v bt u mt hnh trnh i tm cu tr li cho n. iu ny mang li s tha mn, ging nh Lewis v Clark khi t chn ln con tu i v vng t pha Ty, pht biu: Chng ti khng bit mnh s tm thy g khi n , nhng chng ti chc chn s k li cho bn nghe khi quay v. Sau y l cu chuyn rt gn ca chuyn hnh trnh v t m ca ti. Giai oi 1: Qu trnh tm kin Sau khi t ra cu hi, ti bt u tp hp mt i nghin cu. (T chng ti c dng trong quyn sch l mun m ch i nghin cu ny. Tng cng c 21 ngi tham gia vo d n ti nhng thi im quan trng, mi nhm thng c 406 ngi cng lm vic). Nhim v u tin ca chng ti l tm ra nhng cng ty c m hnh pht trin tng t nh s trang 16. Chng ti ra cuc tm hiu phn tch ti chnh trong 6 thng, mc ch l tm ra nhng cng ty c m hnh cn bn nh sau: trong 15 nm, li nhun c phiu tch ly bng hoc thp hn th trng chung, chm dt bng mt bc nhy vt, v trong 15 nm tip theo, li nhun tch ly cao hn th trng chung t nht 3 ln. Chng ti n nh thi gian l 15 nm v nh vy s loi b c nhng s kin hy hu v nhng khong thi gian may mn (bn khng th c may mn sut 15 nm), v khong thi gian ny di hn thm nin trung bnh ca a s tng gim c. (iu ny gip chng ti tch bit nhng cng ty v i vi nhng cng ty c mt gim c v i). Chng ti n nh t l 3 ln cao hn th trng chung v t l ny cao hn hiu sut ca hu ht cc cng ty v i c cng nhn khc. Tht vy, qu h tng ca cc cng ty qu tc sau y cng ch t t l 2.5 ln cao hn th trng trong vng 15 nm t 1985 n 2000: 3M, Boeing, Coca-cola, GE, Hewlett-Parkard, Intel, Johnson & Johnson, Merck, Motorola, Pepsi, Procter & Gambler, Wal-Mart, v Walt Disney. Vt qua c nhng cng ty ny cng khng n ni no!!! Trong tng s nhng cng ty c tn trong danh sch Fortune 500 t nm 1965 n 1995, chng ti lc ra c 11 cng ty p ng cc yu cu ra. (Ph lc 1.A miu t chi tit qu trnh tm kim ca chng ti). Tuy nhin, c vi iu cn lu
  • 12. y. Th nht, cng ty c chn phi th hin m hnh pht trin c lp vi ngnh m n ang hot ng; nu c mt ngnh cng nghip c cng m hnh pht trin nh nhau, th chng ti loi cng ty ny. Th hai, chng ti tranh lun liu c cn phi thm vo cc tiu chun chn la no khc ngoi li nhun c phiu tch ly, v d nh tm nh hng x hi hay chng trnh chm sc nhn vin. Cui cng chng ti quyt nh ch gii hn vo kt qu c phiu, v chng ti khng th a ra mt phng php la chn hp l v nht qun i vi nhng yu t khc m khng b thin v bi kin c nhn. chng cui, ti s i su vo mi quan h gia gi tr c tc v vic gi vng gi tr v i, nhng trng tm ca cuc nghin cu ny vn l lm th no a mt cng ty tt thnh mt cng ty v i v bn vng. Thot tin, chng ti rt ngc nhin bi danh sch cng ty c chn. Ai dm ngh mt cng ty nh Fannie Mae c th vt qua GE hay Coca-cola? Ai dm ngh Walgreens vt qua Intel? Tht kh c th tm c mt danh sch no ng chn hn. Ngay danh sch ny cho chng ti mt bi hc u tin. a mt cng ty t tt n v i l hon ton c th, ngay c trong nhng trng hp t ng nht. Nhng iu ngc nhin nh th ny khin chng ti phi nh gi li cch suy ngh ca mnh v mt cng ty v i. CC IN HNH TT N V I Tn cng ty Kt qu trong vng 15 nm sau bc nhy vt (*) Nm T n nmn T+15 (**) Abbott Gp 3.98 ln th trng 1974-1989 Circuit City 18.50 ln 1982-1997 Fannie Mae 7.56 ln 1984-1999 Gillette 7.39 ln 1980-1995 KimberlyClark 3.42 ln 1972-1987 Kroger 4.17 ln 1973-1988 Nucor 5.16 ln 1975-1990 Philip Morris 7.06 ln 1964-1979 Pitney Bowes 7.16 ln 1973-1988 Walgreens 7.34 ln 1975-1990 Wells Fargo 3.99 ln 1983-1998 (*) T l li nhun c phiu tch ly so snh vi th trng c phiu chung. (**) Nm T tnh t thi im nhy vt.
  • 13. Giai on 2: Chn i trng Giai on ny chng ti a ra quyt nh c th ni l quan trng nht trong ton b tin trnh nghin cu: so snh nhng cng ty nhy vt vi mt danh sch c chn lc nhng cng ty i chng. Cu hi t ra khng phi l Nhng cng ty nhy vt c im g chung? m l Nhng cng ty nhy vt c im g chung gip h vt ln c nhng cng ty i chng? Hy ly mt v d, gi s bn mun nghin cu nh u mt vn ng vin ot huy chng vng ti Th vn hi Olympics. Nu bn ch quan st nhng vn ng vin ot huy chng vng, bn s nhn h u c hun luyn vin. Nhng nu bn nhn vo nhng ngi cng tham d Th vn hi nhng cha bao gi ot huy chng, th h cng c hun luyn vin! Cu hi t ra l, iu g to nn s khc bit gia ngi ot huy chng v ngi cha bao gi ot huy chng? DANH SCH TON B CC CNG TY Cng ty nhy vt Cng ty cnh tranh trc tip Lnh vc hot ng kinh doanh Abbott Upjohn Sn phm y t Circuit City Silo Bn l chuyn dng Fannie Mae Great Western Dch v ti chnh Gillette Warner-Lambert M phm Kimberly-Clark Scott Paper Hng tiu dng Kroger A&P Chui ca hng thc phm Nucor Bethlehem Steel Thp Philip Morris R.J.Reynolds Thuc l Pitney Bowes Addressograph H thng my tnh Walgreens Eckerd Tim thuc ty Wells Fargo Bank of America Ngn hng vng Cng ty ngn ngy Burroughs Chrysler Harris Hasbro Rubbermaid Teledyne Chng ti chn ra hai nhm cng ty i chng. Nhm u tin bao gm nhng cng ty cnh tranh trc tip, tc l nhng cng ty hot ng trong cng mt ngnh, c
  • 14. cng c hi, cng ngun ti nguyn, nhng khng to ra c bc nhy vt. (Ph lc 1.B miu t chi tit qu trnh chn la). Nhm th hai bao gm nhng cng ty ngn ngy, tc l nhng cng ty cng to ra c bc nhy vt nhng khng th gi c qu o ny, mc ch l tr li cho cu hi v tnh bn vng. (Xem thm ph lc 1.C) Tng cng, chng ti chn ra c 28 cng ty: 11 cng ty nhy vt, 11 cng ty cnh tranh trc tip, v 6 cng ty ngn ngy. Giai on 3: Khm ph b mt Giai on ny chng ti tp trung nghin cu chi tit tng trng hp. Chng ti thu thp tt c nhng bi vit ng lin quan n 28 cng ty ny; c nhng bi c ng cch y hn 50 nm. Chng ti m ha tt c nhng d liu ny vo cc mc khc nhau, v d nh chin lc, cng ngh, lnh o v.v Sau chng ti phng vn cp iu hnh ca cc cng ty nhy vt, nhng ngi nm gi cc v tr trng yu trong giai on chuyn i. Chng ti cng thc hin nhng phn tch nh tnh v nh lng v nhng vn t st nhp, n mc lng thng ca lnh o, t chin lc hot ng n vn ha doanh nghip. T vn ct gim nhn vin n phong cch lnh o, t cc ch s ti chnh n t l thi vic ca cp iu hnh. Tt c nhng cng vic ny tnh ra bng 10,5 nm lao ng mit mi. Chng ti c v m ha 6.000 bi bo, thu thp hn 2.000 trang phng vn, v to ra 384 triu byte d liu vi tnh. (Xem ph lc 1.D v chi tit nhng phn tch v hot ng ca chng ti). Chng ti so snh n lc nghin cu ca mnh cng ging nh tm hiu ci hp en. Mi bc i li m thm nh sng v c cu hot ng ca tin trnh nhy vt t tt n v i. Sau khi c d liu, chng ti thc hin mt lot nhng bui tho lun nh k hng tun gia cc nhm. i vi mi mt cng ty trong s 28 cng ty chn, chng ti ln lt c cc bi bo, bi phn tch, bi phng vn, v cc mc m ha. Ti s trnh by vi cc ng nghip trong nhm v mt cng ty no , a ra nhng kt lut s khi, v t ra nhng cu hi. Sau chng ti s tranh lun, tranh ci, p bn, ln ging vi nhau, ri li h nhit ngi ngm ngh, ri li tranh lun, ri
  • 15. li ngm ngh, tho lun, t cu hi, gii quyt vn , vi li tranh lun xem th ny l th no. Cc bn cn phi bit rng nhng khi nim chng ti a ra trong quyn sch ny u da trn nhng c kt thc t t khi thng tin chng ti thu thp. Chng ti khng a ra mt gi thuyt trc ri sau i tm thng tin minh chng cho n. Chng ti chn a ra l thuyt theo cch suy din t mt ci nn vng chc, da trn c s nhng bng chng thc t. Xt cho cng phng php ca chng ti l mt qu trnh so snh c h thng nhng cng ty nhy vt vi nhng cng ty khc, v lun tm hiu xem u l im khc bit. Chng ti cng nhn mnh n nhng con ch khng sa. Nu bn c qua truyn v Sherlock Holmes Cuc phiu lu ca Ngn la bc, trong Holmes xc nh hnh ng k l ca con ch trong m chnh l u mi. Con ch khng sa, theoHomes, l mt hnh ng k l, v nh vy c ngha l nghi phm chnh phi l mt ngi quen. Tng t, trong cuc nghin cu ca chng ti, nhng g chng ti khng tm ra, tc l nhng con ch chng ti tng s sa nhng li khng, a n nhng u mi rt quan trng. Khi chng ti bt u bc chn vo chic hp en v ln lt bt tng cng tc n, nhng g chng ti khng tm thy cng ht sc th v nh nhng g tm thy. V d nh: Nhng nh lnh o tm c c thu t bn ngoi vo c mi quan h ngc chiu vi vic a cng ty t tt ln v i. Mi trong s mi mt v tng gim c cc cng ty nhy vt c bt ln t bn trong cng ty, trong khi nhng cng ty i chng thu tng gim c t bn ngoi su ln nhiu hn. Chng ti khng tm thy mi lin h gia ch lng thng ca cp lnh o vi qu trnh nhy vt t tt ln v i. Gi thit rng ch lng thng ca cp lnh o l mt yu t quan trng i vi hiu sut cng ty khng c th hin qua cc d liu thu thp. Chin lc khng thi cha to nn s khc bit gia cng ty nhy vt vi cng ty i chng. C hai nhm cng ty u c nhng chin lc hp l, v chng ti khng tm thy bng chng no cho thy cng ty nhy vt dnh nhiu thi gian thc hin vic hoch nh chin lc lu di hn nhng cng ty i chng. Nhng cng ty nhy vt khng ch t mc tiu phi lm g tr thnh cng ty v i, h cn ch trng vo c nhng g khng c lm ln nhng g phi ngng lm. Cng ngh v nhng thay i do cng ngh mang li khng gip g cho vic kch hot qu trnh chuyn i t tt ln v i. Cng ngh c th gip qu trnh
  • 16. chuyn i din ra nhanh hn, nhng cng ngh khng phi l nguyn nhn dn n vic chuyn i. Vic st nhp hay mua li cng ty cng khng c vai tr g trong vic kch hot qu trnh chuyn i. Hai cng ty tm thng kt hp vi nhau khng th t nhin tr thnh mt cng ty v i. Cng ty nhy vt khng qu ch trng vic qun tr thay i, ng vin nhn vin, hay to ra s ng b. Nhng vn ny s t ng c gii quyt khi c t trong tnh th thch hp. Cng ty nhy vt khng to ra nhng s kin, chng trnh, t tn tui, khu hiu.. nh du s chuyn i. Thc t l nhiu cng ty cn khng nhn thc ht c quy m ti thi im chuyn i, h ch nhn ra sau ny khi nhn nhn li. Nh vy, h to ra mt bc nhy vt to ln i vi kt qu kinh doanh, nhng h li khng tun theo mt quy trnh ci cch no. Cng ty nhy vt a s khng hot ng trong nhng ngnh cng nghip ln, thc t mt s cn hot ng trong nhng ngnh cng nghip rt t. Chng ti cng khng tm thy mt v d no v mt cng ty c may mn t trn nh ca ha tin khi n c phng ln. V i khng phi l kt qu ca may mn. V i l kt qu ca s chn la c nhn thc. Giai on 4: Hnh thnh khi nim Ti c gng tm cch n gin nht m t qu trnh i t d liu, phn tch, tranh lun, nhng suy on v ch khng sa n nhng c kt cui cng trong quyn sch ny. Cu tr li hay nht m ti c th ngh ra c l, y l mt qu trnh tng tc xoay vng, t vic pht trin tng v th li vi d liu, sau li thay i tng, xy dng mt b khung, chng kin n b sp trc cc d liu, v ri li tip tc xy dng b khung khc. Qu trnh ny c lp i lp lai, cho n khi mi th c v nh lin li vi nhau thnh mt b khung nhng khi nim. Chng ta ai cng c nhng im mnh, v ti cho rng th mnh ca mnh l nhng thng tin ri rc, ti tm ra khun mu, ri a mi th vo trt t ca n. Tuy nhin ti mun nhn mnh rng nhng khi nim trnh by trong b khung cui cng khng phi l kin ca c nhn ti. Mc d r rng l ti khng th hon ton v t trong sut qu trnh nghin cu, nhng mi kt lun trc khi c ton b nhm nghin cu chp nhn phi tha cc tiu chun kht khe. Mi khi nim c bn trong b khung cui cng phi l yu t to nn s thay i trong 100% cc cng ty nhy vt v khng c xut hin trong hn 30% cc cng ty i chng trong sut khong thi gian mu cht. Bt c khi nim no khng tha iu kin ny th khng th c trnh by nh mt khi nim chnh.
  • 17. Sau y l tng quan v b khung cc khi nim cng nh s lc v ni dung cn li ca quyn sch. Kh nng lnh o cp 5 S chuyn i c xem l bao gm qu trnh xy dng nn tng v theo sau l qu trnh t ph. Ton b qu trnh ny c phn thnh ba giai on chnh: con ngi k lut, t tng k lut, hnh ng k lut. Trong mi giai on c hai khi nim chnh. Bao trm ln ton b b khung l khi nim chng ti t tn l Bnh , th hin hnh dng ton b qu trnh i ln t tt n v i. Chng ti tht s ngc nhin, ni ng hn l chong, khi pht hin ra nng lc lnh o cn thit chuyn i mt cng ty t tt n v i. Nu so snh vi nhng v lnh o vi nhn cch ln thng c cao trn bo i v tr nn ni ting, th nhng v lnh o cc cng ty nhy vt nh n t mt th gii khc. Khim tn, n ha, im m, thm ch cn hi e d, nhng v lnh o ny l s tng hp y nghch l gia s quyt on trong cng vic v bn cht nhn nhng. Hnh mu ca h l Lincoln, Socrates, ch khng phi l Patton hay Caesar. Chng ti c tng cc v lnh o cng ty nhy vt phi bt u bng vic ra nh hng v chin lc mi. Nhng trn thc t, vic u tin h lm l tm ra nhng con ngi ph hp, loi b nhng con ngi khng ph hp, t ng ngi vo ng vic, sau mi cng ngh ra h mun i v u. Cu cch ngn thng dng Con ngi l ti sn qu gi nht ca bn c v khng cn ng na. Khng phi con ngi (people), m phi l ngi ph hp (right people) mi l ti sn qu gi nht! i mt s tht ph phng (nhng ng mt nim tin)
  • 18. Chng ti hc c rng mt cu t binh chin tranh c th dy ra nhiu bi hc tm ng i n vinh quang nhiu hn hu ht nhng quyn sch v chin lc cng ty (corporate strategy). Mi cng ty nhy vt u tri qua iu m chng ti gi l [4] Nghch l Stockdale : Bn phi lun gi vng nim tin rng mnh s chin thng cho d kh khn n my, nh ng ng thi cng phi dm i mt vi s tht ph phng v tnh hnh thc t ca bn, cho d l tnh hnh c ti t n mc no. Khi nim con nhm (S n gin trong ba vng trn) vt ln t tt n v i i hi phi vt qua c s l thuc vo nng lc. Ch v bn chn mt lnh vc lm trng tm, ch v bn theo ui n lin tc trong nhiu nm, khng c ngha l bn s tr thnh gii nht th gii trong lnh vc ny. V nu nh bn khng phi l ngi gii nht ngay trong lnh vc hot ng chnh ca cng ty, th lnh vc ny khng th l nn tng ca mt cng ty v i. Nn tng ca cng ty phi c xc nh bng mt khi nim n gin, da trn c s thu hiu im giao nhau ca ba vng trn. Vn ha k lut Mi cng ty u c vn ha ring, mt s cng ty c k lut, nhng t cng ty c c vn ha k lut, bn khng cn phi c trong tay nhng con ngi k lut, bn khng cn phi c h thng cp bc. Khi bn c t tng k lut, bn khng cn c h thng th tc. Khi bn c c hnh ng k lut, bn khng cn phi gim st cht ch. Khi bn kt hp c vn ha k lut vi tinh thn dm ngh dm lm, bn c trong cng thc t hiu sut v i. Bn p cng ngh Cc cng ty nhy vt c cch nhn hon ton khc v cng ngh. H khng dng cng ngh nh cng c c bn kch hot s thay i. Nhng ng thi c mt nghch l: h chnh l ngi i tin phong trong vic s dng nhng cng ngh c h chn lc. Chng ti pht hin ra rng bn thn cng ngh khng phi l nguyn nhn c bn a n vic nhy vt hay suy thoi. Nhng cng ty mun thc hin ci cch, ra nhng chng trnh thay i tn gc, hay sit cht vic ti c cu u gn nh chc chn khng th to ra bc nhy vt. Qu trnh chuyn i t tt n v i khng din ra trong mt ng tc. Khng c chuyn ch cn mt hnh ng n gin, ch cn mt chng trnh honh trng, ch cn mt cuc cch tn cht ngi, ch cn mt c hi may mn, cng khng c chuyn ch cn mt khonh khc diu k. Qu trnh chuyn i bao gm vic ct lc y mt ci bnh va to va nng theo mt hng nht nh, tng bc, tng bc mt, to dn n bc nhy vt, v tip tc pht trin.
  • 19. T Tt n V i n Xy dng Trng tn Ti nhn thy ng l ra quyn sch ny phi c xut bn trc quyn Xy dng Trng tn (Built to Last). Quyn sch ny ch ra cch lm th no a mt cng ty tt pht trin thnh mt cng ty v i v bn vng. Quyn Xy dng Trng tn ch cho bn cch a mt cng ty c kt qu v i thnh mt cng ty v i trng tn, thnh mt hnh nh biu tng ca doanh nghip. lm c vic ny, bn cn c nhng gi tr ch o v mt mc ch v t ln trn vic ch n thun kim tin, cng vi kh nng bo tn ci ct li ng thi thc y s pht trin. Khi nim Tt n v i Kt qu kinh doanh v i bn vng Khi nim Xy + dng Trng tn Cng ty i v trng tn Nu bn c qua quyn Xy dng Trng tn, ti khuyn bn nn b qua cu hi u l mi lin h gia hai cuc nghin cu ny tp trung vo nhng kt qu trnh by trong quyn T tt n V i (Good to Great) m thi. Trong chng cui cng, ti s quay li v trnh by mi lin h gia hai cuc nghin cu. C CH VT THI GIAN CA VIC CHUYN I T TT LN V I Sau khi ti trnh by cuc nghin cu ny cho mt s cc nh iu hnh lm vic trong lnh vc Internet ti mt cuc hi tho, mt cnh tay a ln t cu hi: Liu kt qu nghin cu ny c th p dng cho nn kinh t mi khng? Liu chng ti c phi t b ht nhng tng c v bt u li t u khng? y l mt cu hi hon ton hp l v chng ta ang sng trong mt giai on vi nhiu bin chuyn ln. Cu hi ny rt thng c t ra cho ti, v vy ti mun tr li ngay t u, trc khi i vo phn ni dung chnh ca quyn sch. Th gii ang thay i, v s cn tip tc thay i. Nhng iu ny khng c ngha l chng ta dng mi n lc tm kim nhng quy lut vt thi gian. Hy th ngh xem, trong khi cc ng dng c kh vn lin tc thay i v pht trin, th cc nh lut vt l vn khng thay i. Ti mun cc bn nhn nhn cng vic ca chng ti nh mt qu trnh tm kim nhng nguyn l vt thi gian, nhng nh lut v mt cng ty v i vn lun ng n v cn thit cho d th gii quanh ta c thay i th no i na. D nhin, cch p dng cho tng trng hp c th s thay i, nhng nhng nh lut bt bin v hiu sut t chc s vn khng thay i. S tht th sng trong nn kinh t mi khng phi l iu g mi l c. Th h trc, khi h phi i mt vi vic pht minh ra in, in thoi, -t, radio, bng n bn dn, phi chng h cng cm gic nh chng ta hin nay trc nn kinh t
  • 20. mi? V trong mi thnh qu ca nn kinh t mi, cc nh iu hnh xut sc cng phi tun theo mt s nguyn tc c bn, mt cch cng nhc v c k lut. Nhiu ngi cho rng s thay i hin nay ang din ra vi mt tm vc vi tc ln hn trong qu kh. Ngay c nu ng nh vy, th trong s nhng cng ty nhy vt m chng ti gii thiu y, cng c nhng cng ty phi tri qua qu trnh thay i chng mt, khng thua km g nhng g din ra trong nn kinh t mi. V d nh, trong thp nin 1980, ngnh ngn hng hon ton bin i ch trong vng 3 nm, khi h phi i mt vi vic thay i gim bt nhng quy nh, lut l t Chnh ph. tht s l mt nn kinh t mi i vi ngnh ngn hng. V chnh Wells Fargo p dng mi kt qu trnh by trong quyn sch ny mang li kt qu v i, nh mt li gii p tr thch ng vo ngay nhng thay i do vic gim bt cc lut l, quy nh gy ra. Khi bn tm hiu k nhng chng sau, hy ghi nh mt iu. Quyn sch ny khng ni n nn kinh t kiu c. N cng khng nhc n nn kinh t mi. Quyn sch ny cng khng ni v cc cng ty, hay hot ng kinh doanh ca h. Quyn sch ny tp trung vo mt iu duy nht: nhng quy lut vt thi gian a cng ty t tt n v i. Quyn sch ny ch cho bn lm th no a mt t chc tt thnh mt t chc t kt qu v i v lu bn, cn nh ngha th no l kt qu th ty bn a ra sao cho ph hp vi t chc ca mnh. iu ny c th lm bn ngc nhin, nhng ti khng ngh rng cng vic ca ti l nghin cu v kinh doanh, cng nh ti khng cho rng v c bn y l mt quyn sch kinh doanh. Ti nhn nhn cng vic ca mnh l khm ph iu g to nn nhng t chc xut sc trong bt c lnh vc no. Ti t m mun tm hiu s khc nhau c bn gia tt v v i, gia xut sc v tm thng. Ti ch v tnh dng cc cng ty nh mt phng tin tm hiu hp en. Ti chn cng ty v hai u im ln m cc cng ty c phn cng khai mang li cho vic nghin cu: kt qu kinh doanh c mi ngi cng nhn (t chng ti mnh dn chn ra mt danh sch); v s a dng ca cc loi d liu cng khai v chng. Khi nim Tt l k th ca V i khng ch gii hn trong lnh vc kinh doanh. y l mt vn mang tnh nhn vn, ph qut. Nu chng ti gii m c cu hi t tt n v i, chng ti chc chn s mang li iu g hu ch cho bt c loi hnh t chc no. Nhng trng hc tt c th tr thnh trng hc v i. Nhng ta bo tt c th tr thnh ta bo v i. Nhng nh th tt cng c th tr thnh v i. Nhng c quan chnh ph tt cng c th tr thnh v i. V l d nhin nhng cng ty tt c th tr thnh v i. V vy, mi bn cng ti i vo cuc hnh trnh khm ph nhng g a tt n v i. Ti khuyn khch bn hy t cu hi v thm nh li nhng g bn hc c. Mt trong nhng v gio s ti yu qu c ln ni: Ngi hc tr xut sc l ngi khng bao gi tin tuyt i gio s ca h. Hon ton ng. Nhng chnh ng cng
  • 21. tng nhc nh: Ta khng nn gt b d liu ch v ta khng thch nhng g d liu ni. Ti trnh by tt c y cho bn nhn xt nh gi, ch khng phi bn chp nhn mt cch m qung. Bn chnh l quan to v cng l bi thm on. Hy cc chng c ln ting.
  • 22. CHNG HAI: KH NNG LNH O CP 5 Bn c th lm c bt c iu g trong cuc sng vi iu kin bn ng ai l ngi hng cng. HARRY S. TRUMAN Nm 1971, mt ngi n ng c v rt bnh thng tn l Darwin E. Smith ln nm chc Tng gim c cng ty Kemberly-Clark, mt cng ty giy gi nua v nng n. Gi c phiu ca cng ty lc ny tt xung 36% di mc th trng chung [5] trong vng 20 nm. Smith l mt lut s, tnh tnh im m, ang lm vic trong cng ty. Bn thn ng cng khng chc vic Hi ng qun tr chn mnh l mt quyt nh ng n. Cm gic ny cng tng ln khi mt v gim c trong cng ty ko ng ra ngoi v ni [6] nh rng ng khng c trnh chuyn mn cn thit m nhim chc v ny . Nhng ng vn nhn chc Tng gim c, v gi vng cng v ny trong sut 20 nm sau . V l 20 nm tuyt vi. Trong giai on ny, Smith to ra mt bc chuyn bin ng kinh ngc, a cng ty Kimberly-Clark thnh cng ty giy tiu dng hng u trn th gii. Di quyn lnh o ca ng, li nhun c phiu tch ly ca Kimberly-Clark t gp 4.1 ln th trng chung, vt qua c nhng i th trc tip nh cng ty giy Scott hay Procter & Gamble, hay nhng i gia nh CocaCola, Hewlett-Packard, 3M, General Electric. y l mt thnh qu n tng, mt v d tiu biu trong th k hai mi v vic a mt cng ty t tt n v i. Vy m c rt t ngi bit v Darwin Smith, ngay c nhng sinh vin chuyn ngnh qun tr hay lch s kinh doanh. C l Smith cng mun th. L mt ngi khng lc no cng t ra quan trng, Smith thch lm bn vi nhng ngi th in, th ng nc v mi k ngh h ng li n trang tri ca mnh [7] Winconsin, chy lng vng trn chic xe chuyn dng, trng cy, dn . ng khng bao gi c to dng hnh nh ngi anh hng hay mt ngi iu hnh ni [8] ting . Mt ln, mt nh bo yu cu ng hy miu t phong cch lnh o ca mnh, Smith, lc ang n mc ht sc li mt nh mt cu b nh qu ln u mua c b cnh siu th, khng ni g m ch nhn chm chp qua cp mt knh c [9] gng en li thi. Phi sau mt lc lu, ng mi tr li n gin: K quc, lp d! Tay phng vin Wall Street Journal hm chu thua khng th vit c mt bi bo nh m no v Darwin Smith! Nhng nu bn ngh Darwin Smith l mt ngi nhu m, du dng, th bn lm to.
  • 23. ng sau s nht nht v khim nhng y l mt quyt tm mnh lit, sn sng chu ng mi gian kh trong cuc sng. Smith sinh ra trong mt gia nh nh nng dn ngho Indiana, phi i lm thm vo ban ngy ti International Harvester c tin theo hc vo ban m ti i hc Indiana. Mt ngy n, ng b t mt mt phn ngn tay khi ang lm vic. Theo nh mi ngi k li th ng vn c i hc ti hm , v i lm li vo sng hm sau. Cu chuyn c v hi phng i, nhng r rng ng khng chuyn mt mt ngn tay ngn c con ng hc vn ca mnh. ng vn i lm ban ngy, i hc ban m, v cui cng c nhn vo trng lut [10] Harvard (HarvardLawSchool) . Sau ny, khong hai thng sau khi nhn chc Tng gim c, cc bc s chn on ng b bnh ung thu mi v hng, v d on ng ch sng c ti a thm mt nm. ng bo tin ny vi Hi ng qun tr, nhng ng thi cng ni thm l ng cha cht, cng nh khng nh cht ngay. ng vn tip tc gi ng lch trnh lm vic cng thng, mi tun li i t Winconsin n Houston x tr, v tip tc sng thm hai mi lm nm, v gi chc Tng gim c trong phn [11] ln thi gian ny Smith thc hin vic ci t Kimberly-Clark cng vi mt quyt tm st nh vy, nht l khi ng a ra quyt nh c bit quan trng trong lch s cng ty: Bn [12] tt c cc nh my sn xut bt giy . Ch trong thi gian ngn sau khi nhn chc
  • 24. Tng gim c, Smith v nhng cng s ca ng i n kt lun rng ngnh kinh doanh trng im trc nay ca Kimberly-Clark giy lng - ch c th t mc tm [13] thng. Thc trng kinh t ngnh ny rt yu v kh nng cnh tranh thp . Ngoi ra, h l lun rng, nu Kimberly-Clark bt u bc chn vo ngnh giy tiu dng, th vic cnh tranh vi nhng cng ty ng cp quc t nh Procter & Gamble s buc h phi chin u hay l cht. Vy l, nh mt nh cm qun ra lnh qua sng ph cu, ch cha mt con ng (thnh cng hay l cht), Smith tuyn b quyt nh bn nhng nh my sn xut bt giy. Mt thnh vin Hi ng qun tr cho bit y l mt quyt nh liu lnh nht m ng tng thy mt v Tng gim c. Ngay c nh my ti Kimberly, Winconsin, ng cng khng gi li. Ton b s tin thu c a vo kinh doanh [14] hng tiu dng, u t cho nhng nhn hiu nh Huggies v Kleenex . Gii truyn thng trong ngnh kinh doanh gi y l mt quyt nh ngu xun v nhng nh phn tch trn th trng chng khon Wall Street h gi c phiu ca [15] cng ty . Nhng Smith khng h lay chuyn. Hai mi lm nm sau, KimberlyClark mua li ton b cng ty giy Scott, qua mt Procter & Gamble trong su trn [16] tng s tm mt hng . Khi v hu, Smith nhc li giai on thnh cng ly lng ca mnh mt cch n gin: Ti khng ngng c gng c kh nng [17] lm vic. KHNG NH MONG I Darwin Smith l mt th d in hnh v iu m chng ti gi l Kh nng lnh o cp 5 - mt c nhn kt hp c tnh khim nhng tuyt i v quyt tm cao trong cng vic. Chng ti lun tm thy nhng ngi lnh o kiu ny ng
  • 25. mi chu so ti mi cng ty nhy vt trong giai on chuyn i. Cng nh Smith, h u l nhng ngi khim nhng nhng th hin quyt tm mnh lit; quyt lm nhng g cn lm a cng ty ln v i. Nhng nh lnh o cp 5 hng ci ti c nhn h, i vo mc ch ln hn l xy dng cng ty v i. Khng phi nhng ngi lnh o ny khng c ci ti, hay khng bit quan tm n bn thn mnh. Thc t, h cc k quan trng nhng tham vng ca h trc ht l v cng ty, ch khng v bn thn Thut ng cp 5 m ch cp cao nht trong thang kh nng lnh o m chng ti xc nh trong qu trnh nghin cu. Xem s Bc thang 5 cp ). Mc d bn khng nht thit phi i qua tng bc t cp 1 n cp 5, bn c th hon thin nhng cp di sau ny, nhng nh lnh o cp 5 l tng hp tnh cht ca c nm cp ca kim t thp. Ti s khng i su vo tng cp y, v t cp 1 n cp 4 c v nh t n ni ln tt c, v c rt nhiu nhng c im khc bit ca nhng nh lnh o cng ty nhy vt - tc l c kh nng lnh o cp 5 - vi nhng lnh o cng ty i trng. Trc ht, cho php ti c bn ra ngoi l to mt bi cnh quan trng. Chng ti khng i tm nhng ngi lnh o cp 5. Thc t l ti hng dn ng nghin cu rt r rng l phi h thp vai tr ca ngi lnh o trnh li suy ngh n gin kh ph bin hin nay hoc l cao ngi lnh o, hoc l mi li cho ngi lnh o. Nu phi so snh th cch nhn nhn Ngi lnh o l cu tr li cho tt c mi vic cng ging nh cch nhn Cha l cu tr li cho tt c mi vic trong thi Trung c ngn cn s hiu bit mt cch khoa hc v th gii t nhin. Trong th k 16, ngi ta gn mi hin tng h khng hiu cho Cha. Ti sao ma mng tht bt? y l Cha mun th. Ti sao chng ta c ng t? Cha lm th. Ci g gi tri t khng ri? L Cha. Nhng khi chng ta bc vo k nguyn khai sng, chng ta bt u tm kim s hiu bit khoa hc v chng ta c vt l hc, ha hc, sinh hc v.v Khng phi v th m chng ta tr thnh ngi v thn, chng ta ch l hiu bit r rng hn v cu to v tr m thi. Tng t nh vy, nu chng ta gn mi th cho Kh nng lnh o, chng ta cng s i vo con ng ca ngi xa trong th k 16. Chng ta ch n gin l tha nhn mnh ngu dt. Khng phi chng ta chi b kh nng lnh o (s tht l kh nng lnh o rt quan trng), nhng c mi ln chng ta gi tay u hng v chn cch gii thch Cu tr li chc phi l do kh nng lnh o l chng ta ngn cn mnh i su vo tm hiu mt cch khoa hc iu g lm nn nhng cng ty v i. V vy, ngay t u d n ti phi lin tc nhc nh: ng quan tm n
  • 26. nhng ngi iu hnh. Nhng nhm nghin cu vn lin tc phn i: Khng c, chng ta khng th b qua h. C mt im chung g rt khc thng v h. Ti b li: Nhng cng ty i chng cng c lnh o, thm ch lnh i v i na l ng khc. Vy th im khc bit nm u? C th cuc tranh lun tip din. Cui cng, nh thng l, d liu lun thng. Nhng nh lnh o cng ty nhy vt nh c c cng mt khun. Khng quan trng cng ty h lnh o hot ng trong ngnh cng nghip hay hng tiu dng, ang gp khng hong hay hot ng bnh thng, cung cp sn phm hay dch v. Khng quan trng bc chuyn i din ra lc no, cng ty ln hay nh. Tt c nhng cng ty nhy vt u c kh nng lnh o cp 5 ti thi im chuyn i. Ngoi ra, nhng cng ty i chng li cho thy h thiu kh nng ny mt cch nht qun. Kh nng lnh o cp 5 l mt khi nim i ngc hiu bit thng thng, nht l khi so vi vic trc nay chng ta tin rng mun chuyn i cng ty cn phi c nhng ngi lnh o ting tm, c nhn cch ln. V vy, cn nhn mnh rng Cp 5 l mt kt lun t thc t, ch khng phi c tng ha. KHIM NHNG + CH = CP 5 Nhng nh lnh o cp 5 lun th hin hai mt song song, khim nhng v ch, khim tn v ngoan cng. cho d hiu, hy ngh v tng thng M Abraham Lincoln (mt trong s t v tng thng M c kh nng lnh o cp 5), ngi khng bao gi ci ti ca mnh xen vo tham vng ln ca ng v mt s nghip xy dng t nc hng mnh bn vng. Nhng ai nhn thy tnh cch ca Lincoln khim tn, nht nht, c ch vng v m cho rng n th hin con ngi yu ui u lm to, to n mc nh nhng con s sinh hi sau y: 250.000 sinh mng phe Lin bang v 360.000 sinh mng ca phe Lin on (trong cuc Ni chin M 1861-1865), [18] trong c c tnh mng ca Lincoln . Mc d so snh nhng v tng gim c cng ty nhy vt vi Abraham Lincoln cng c hi qu, nhng r rng h u c chung mt trng thi hai mt song song. V d nh Colman Mocker, Tng gim c Gellette t 1975 n 1991. Di thi Mockler, Gillette phi i mt vi ba cuc tn cng lc no cng e da ph hy c hi i n v i ca cng ty. Hai cuc tn cng din ra di hnh thc ngh mua li cng ty t Revlon, khi xng bi Ronald Perelman, mt k t kch thch nhai x g, ni ting chuyn ct nh cng ty m bn ly tin chi tr cho tri phiu cp thp v tip tc [19] u t vo nhng v mua bn th nghch khc . Cuc tn cng th ba n t Coniston Partners, mt nhm u t nm trong tay 5.9% c phn Gillette. Nhm ny khi xng mt cuc chin trch nhim nm quyn iu hnh trong hi
  • 27. ng qun tr, vi hy vng sau s bn cng ty cho ngi no tr tin cao nht v [20] thu li nhun nhanh chng t s c phn h ang nm gi . Nu Gillette c sang tay cho Perelman vi mc gi ng ny ngh, cc c ng s c hng s li ngay [21] lp tc bng 44% gi tr c phiu . Nu nhn vo con s 2.3 t la li nhun c phiu ngn hn c chia u cho 116 triu c phiu. a s nh lnh o c l u hng, b ti hng triu la t vic bn c phiu ca h v s tin bi thng ngh [22] vic . Conlman Mickler khng u hng, ng chn con ng u tranh v tng lai v i ca Gillette, mc d ng c th b ti mt khon tin ln t nhng c phiu ca mnh. Mockler l mt ngi lng l v kn o, lun lun lch s, ni ting l ngi lch thip, gn nh l mt qu ng dng di. Nhng ai nhn vo bn cht kn o ca Mockler v cho y l im yu s thy mnh lm to. Trong cuc chin y nhim, cc nh iu hnh cp cao ca Gillette gi in n hng ngn nh u t, tng ngi mt, v cui cng thng. n y, cc bn c th ngh: Nhng iu ny c v nh b phn lnh o c ang u tranh v quyn li ca chnh mnh thay v li ch ca c ng. Nhn b ngoi, mi vic c v ng nh vy, nhng hy xem xt hai s kin sau. Th nht, Mockler v ng s ca ng c cc tng lai cng ty vo nhng khon u t kch s cho nhng h thng tin tin v mt cng ngh v hon ton mi (sau ny c bit n nh Sensor m Mach 3). Nu vic mua li thnh cng, nhng d n ny chc chn tng b dng li hoc hy b, v ngy nay chng ta khng ai c s dng dao co Sensor, Sensor for Women, hay Mach 3, v hng trm [23] triu ngi mi ngy phi vt v vi lng tc.
  • 28. S gi nh li nhun nh u t theo ba tnh hung: u t 1 USD vo Gellitte, gi li t 31-12-1976 n 31-12-1996. u t 1 USD vo Gillette, gi li t 3-2-1976, sau bn cho Ronald Perelman nhn 44% tin thng vo ngy 31-12-1986, v em ton b u t vo th trng chung. u t 1 USD vo th trng chung, gi li t 31-12-1976 n 31-12-1996. Th hai, vo thi im din ra cuc chin thn tnh, Sensor cho thy s l ngun li quan trng trong tng lai nhng cha th hin qua gi c phiu v qu trnh nghin cu vn cn trong b mt. Nh vo Sensor, Hi ng qun tr v Mockler tin tng rng gi tr tng lai ca c phiu s vt xa gi thi im hin ti, ngay c khi cng c tin thng m nhng k mun thn tnh a ra. Vic bn cng ty lc s gip nhng ngi kinh doanh c phiu ngn hn vui sng, nhng li th hin s thiu trch nhim trm trng vi nhng ngi nm gi c phiu di hn. Sau cng, Mockler v Hi ng qun tr chng minh rng h ng mt cch n tng. Nu mt ngi kinh doanh c phiu chp nhn bn vi gi thng 44% nh ngh ca Ronald Perelman vo ng 31-10-1986, sau dng ton b s tin u t vo th trng chung trong vng 10 nm, n cui nm 1996, h s ngho hn mt [24] ngi vn tip tc li vi Mockler v Gillette l 3 ln . Tht vy, ton b cng ty, khch hng v c ng u khng c phc v tt nu nh Mockler u hng nhng k thn tnh, thu vo ti hng triu , v v hu trong an nhn. iu ng bun l Mockler khng c tn hng thnh qu ca ng. Vo ngy 25-1-1991, i ng lnh o Gillette nhn c bn tho trang ba tp ch Forbes, trn l mt tc phm ca mt ha s th hin Mockler ng trn nh ni, gi cao qua u mt li dao co v i mt cch c thng, trong khi nhng k bi trn nm la lit trn sn ni. Nhng v lnh o khc tru chc khi thy Mockler c miu t nh mt phin bn doanh nhn ca nhn vt truyn tranh ni ting Conan V ch. Mockler l ngi rt ngi xut hin trc cng chng nn c l t chi nhng li yu cu c chp hnh cho trang ba. Ch vi pht sau khi chng kin s cng nhn cng khai cuc u tranh sut 16 nm di, Mockler quay v vn phng [25] v sp xung sn, v mt cn au tim nng ly i cuc sng ca ng . Ti khng bit phi chng Mockler mun chn ci cht khi ang lm vic, nhng ti tin chc ng khng bao gi mun thay i cch tip cn trn cng v Tng gim c. C tnh im tnh ca ng che giu mt quyt tm cao , s cng hin ht mnh nhm lm mi th thnh tuyt vi n mc cao nht, khng phi v ngh n nhng g mnh c nhn li, m n gin ch v ng khng th ngh ra cch lm no khc hn. Trong h gi tr ca Colman Mockler chc chn khng c vic chn con ng i v bn cng ty cho nhng k ch mun vt ht ngun li, ph hy nhng tim nng tr nn v i; cng nh i vi Lincoln khng c chuyn np n kin i ha bnh
  • 29. v mi mi mt i c hi xy dng mt t nc v i v bn vng. Tham vng cho cng ty: Truyn cho ngi k nhim c hi thnh cng Khi David Maxwell tr thnh Tng gim c Fannie Mae nm 1981, cng ty ang trong tnh trng thua l 1 triu la mi ngy lm vic. Trong vng chn nm sau , Maxwell a Fannie Mae thnh mt cng ty c hiu sut cao snh ngang vi nhng cng ty gii nht Wall Street, doanh thu 4 triu la mi ngy v c li nhun c phiu cao hn th trng chung 3.8 ln. Maxwell v hu ngay khi ang trn nh cao v cho rng cng ty s khng c li nu mnh li qu lu, v chuyn giao cng ty li cho ngi k nhim Jim Johnson cng gii khng km. Khng lu sau quyt nh ngh hu, gi tin hu ca Maxwell, lc c gi tr ln n 20 triu la nh vo kt qu kinh doanh tuyt vi ca Fannie Mae, tr thnh mt ti gy tranh ci ti Quc hi (do Fannie Mae hot ng di Bn iu l - charter ca Chnh ph). Maxwell tr li bng cch vit thu cho ngi k nhim, trong ng nu r s e ngi mt cuc tranh ci s dn n nhng phn ng bt li ti Quc hi v c th nh hng xu n tng lai ca cng ty. Do ng ta yu cu Johnson khng cn phi tr ng phn tin cn thiu, khong 5.5 triu la, m ng gp ton b s tin cho [26] qu Fannie Mae xy nh cho ngi ngho. David Maxwell, cng nh Darwin Smith hay Colman Mockler, th hin r mt tnh cch chnh ca nhng ngi Cp 5: tham vng trc v trn ht l v cng ty v lo lng cho s thnh cng ca cng ty hn l cho s giu c ca c nhn hay danh ting bn thn. Nh lnh o cp 5 mong mun cng ty s cn thnh cng hn na trong tay nhng ngi k nhim, v hi lng vi ngh rng hu ht mi ngi khng bit rng ngun gc ca mi s thnh cng hm nay l do n lc ca h. Mt nh lnh o Cp 5 tng ni, Ti mun mt ngy no , ngi trc hin nh nhn vo mt trong nhng cng ty v i trn th gii v c th ni rng, Ti tng lm vic . Ngc li, nhng nh lnh o cng ty i trng, v qu lo lng cho ting tm ca ring h, thng khng chun b nhng iu kin thnh cng cho th h sau. Cn g c th t r s v i ca c nhn bn nu nh mi th khng th hot ng sau khi bn ra i? Trong hn ba phn t cc cng ty i trng, chng ti nhn thy cc nh lnh o ch li cho ngi k nhim nhng iu kin tht bi hay chn nhng ngi k nhim yu km, hay c hai. Mt s ngi cn mc hi chng ch ln nht, ngha l h khng quan tm n nhng con ch khc trong ci, min h vn l con ln nht. Mt Tng gim c cng ty i trng c cho bit i x v nhng ng c vin k nhim nh cch vua [27] Henrry WIII i x vi v.
  • 30. Hy th xem xt trng hp cng ty Rubbermaid, mt cng ty ngn ngy i ln t v danh tr thnh s 1 trn danh sch Nhng cng ty Danh gi nht nc M (Americans Most Admired Companies) hng nm ca tp ch Fortune, v sau , cng nhanh chng nh vy, tan v thnh mt ng ln xn phi nh Newell mua li tip tc hot ng. V kin trc s trong cu chuyn ng nh ny l mt nh lnh o ti gii v lch thip tn l Stanley Gault, trong thp nin 1980 tr thnh ng ngha vi thnh cng ca cng ty. Trong s 312 bi bo chng ti thu thp c vit v cng ty Rubbermaid, Gault hin ra nh mt nh lnh o cng rn v cao ci ti. Trong mt bi bo, ng p tr li kt ti rng mnh l mt nh c ti bng cu [28] ni: ng th, nhng ti l mt nh c ti trung thc . Trong mt vi bo khc, ch tnh ring on ng ni v dn dt thay i, ch Ti xut hin 44 ln (Ti c th lnh o vic thay i; Ti vit ra 12 mc tiu; Ti trnh by v gii thch cc mc [29] tiu v.v v v.v), trong khi ch chng ti ch xut hin 16 ln . Gault hon ton c quyn t ho v s lnh o thnh cng ca mnh. Di thi ca ng, Rubbermaid lin tip t s tng trng doanh thu trong sut 40 qu lin tc, mt kt qu rt n tng, v rt ng trn trng. Nhng, iu ny mi l im chnh, Gault khng li mt cng ty c th vn v i m khng c ng. Ngi k nhim c ng chn ch cm c c mt nm chc v ny v ngi k tip na c trong tay mt i ng qun l km n mc ng ta phi cng lc kim nhim bn cng vic khc nhau, v thm vic tm ra ngi k [30] nhim . Nhng ngi k nhim ca Gault khng ch phi i mt vi mt h thng qun l trng rng m c mt chin lc trng rng, nhng iu ny cui cng lm [31] sp cng ty . D nhin, bn c th ni, Vng, Rubbermaid sp sau khi Gault ra i, nhng iu ny cng th hin tnh cch v i ca ng nh mt lnh o. Chnh xc! Gault ng l mt v lnh o cp 4 ht sc xut sc, c th l mt trong nhng ngi xut sc trong vng 50 nm qua. Nhng ng khng phi l mt nh lnh o cp 5, v l mt l do chnh a Rubbermaid t tt n v i trong mt thong chc ri nhanh chng t v i n qun lng. S khim tn thuyt phc Tng phn vi phong cch hng v ci ti ca nhng nh lnh o cng ty i trng, chng ti rt ngc nhin trc vic nhng nh lnh o cng ty nhy vt khng chu ni v h. Trong nhng cuc phng vn cc nh lnh o cng ty nhy vt, h lun ni v cng ty v ng gp ca nhng v iu hnh khc, vnh trng lng khi chng ti bn n ng gp ca chnh h. Khi chng ti p h phi ni v chnh
  • 31. mnh, h s dng nhng cu nh: Ti hy vng mnh khng c v qu quan trng. Hoc: Nu Hi ng qun tr khng chn ra c nhng ngi tin nhim tuyt vi, c l bn khng ngi y ni chuyn vi ti. Hoc: Ti c ng gp g u. Ni th l cao bn thn qu. Ti khng ngh mnh c quyn dnh cng trng g nhiu. Chng ti may mn c c nhng con ngi v i. Hoc: Trong cng ty c rt nhiu ngi c th lm tt hn ti m. khng phi l s khim tn gi di. Nhng ngi tng lm vic vi h hoc vit v h thng dng nhng t nh lng l, khim tn, nhn nhng, nht nht, t ni, rng lng, c ch nh nhng, khng tin vo nhng g bo ch vit v h, v.v. Mt thnh vin Hi ng qun tr Jim Hlavacek miu t Ken Iverson, v Tng gim c ng sau s bin chuyn ca Nucor t gn ph sn thnh mt trong nhng cng ty thp thnh cng nht trn th gii nh sau: Ken l mt ngi rt khim tn v nhn nhng. Ti cha bao gi gp ngi no t c nhng thnh cng nh ng m li khim nhng n vy. M ti cng ang lm vic vi rt nhiu Tng gim c nhng cng ty ln. Trong cuc sng ring t ca ng cng vy, ng sng rt n gin. ti mun ni n nhng iu nh nht nh vic ng thng n ch gi ch lc em ch v nui. ng c mt cn nh n gin m ng sng t rt lu. Nh ng ch c mt ch xe, c ln ng than phin vi ti l ng phi dng th tn dng co bt lp tuyt ng trn ca s v lm gy ci th. Ti ni: Ken , anh phi bit l c mt cch gii quyt, gn thm ci ca cho ch xe. ng tr li ti: Thi k, chuyn chng c g nghim trng c . [32] ng n gin v khim nhng th y. Mi mt v Tng gim c c chn l nhng v Tng gim c v i nht th k, v rng ch c mi mt cng ty trong danh sch Fortune 500 tho mn nhng iu kin t ra trong cuc nghin cu ny. Tuy vy, cho d h t nhng thnh tu ng nh, hu nh cha c ai nhn xt g v h. George Cain, Alan Wurtzel, David Maxwell, Colman Mockler, Darwin Smith, Jim Herring, Lyle Everingham, Joe Cullman, Fred Allen, Cork Walgreen, Carl Reichardt, bn tng nghe ni ti c my ngi trong s nhng v iu hnh phi thng ny? Khi chng ti h thng ho 5.979 bi bo cho cuc nghin cu, chng ti nhn thy s bi bo vit v thi im chuyn i ca cc cng ty nhy vt t hn phn na so vi s bi vit v cng ty i [33] trng. Ngoi ra, chng ti t khi tm c bi bo no tp trung vo nhng v Tng gim c cng ty nhy vt. Nhng v Tng gim c cng ty nhy vt khng mun tr thnh nhng v anh hng bt t. H khng bao gi ao c c t ln cao v tr thnh nhng hnh tng kh vi ti. H ch mun l nhng ngi bnh thng, lng l mang li nhng kt qu
  • 32. phi thng. Mt s v lnh o cng ty i trng li l s tng phn r rng. Cng ty giy Scott, cng ty so snh trc tip vi Kimberly - Clark, thu mt Tng gim c tn l Al Dunlap, mt ngi hon ton khc xa vi Darwin Smith. Dunlap n o v ngc xng tn, sn sng k cho bt c ai mun nghe (thm ch c nhng ngi khng mun nghe) v nhng thnh tu ng t c. Trong mt bi bo trn tp ch Business Week khong 19 thng sau khi ng gi v tr cao nht ti cng ty Scott, ng hunh hoang: Cu chuyn v cng ty Scott s i vo lch s kinh doanh nc M nh l mt trong nhng cuc xoay chuyn tnh th thnh cng nht, nhanh nht, khin cho [34] nhng cuc xoay chuyn khc tr nn qu tm thng. Cng theo Business Week, bn thn Dunlap b ti khong 100 triu USD trong 603 ngy lm vic ti cng ty Scott (tng ng 165.000 USD mi ngy), a s nh vo sa thi hng lot nhn vin, ct gim chi ph nghin cu bt phn na, v bm [35] hoocmn tng trng cho cng ty chun b bn. Sau khi bn t cng ty v b ti hng triu USD, Dunlap vit mt quyn sch v bn thn, trong ng t cng b tn hiu (nickname) ca mnh l Rambo o Sc. ng vit: Ti thch xem phim Rambo. l mt chng trai khng c mt t c hi thnh cng no nhng lun thng. Rambo bc vo trn chin vi th trn hon ton chnh lch, ai cng tng anh s b nt nh tng. Nhng khng h. Cui cng anh vn thng v loi b nhng [36] k xu. Anh to ra ho bnh t chin tranh. cng l nhng g ti lm. Darwin Smith c th cng thch xem phim v anh chng Rambo khng c u c, nhng ti khng ngh khi bc ra khi rp ng s ni vi v mnh: Em bit khng, anh thy mnh ging nhn vt Rambo ny; anh y lm anh nh ti mnh. R rng cu chuyn v cng ty Scott din ra c v hi thi qu trong cuc nghin cu ca chng ti, nhng n khng phi l trng hp n l. Trong hn 2/3 s cng ty i trng, chng ti tm [37] thy mt ci ti v cng ln gp phn vo s tan r hay tip tc i sng tm thng ca cng ty. Chng ti nhn thy rng khun mu ny c bit ni bt nhng cng ty ngn ngy nhng cng ty t bc nhy vt di ti ca mt v lnh o theo ch ngha c nhn, nhng i xung ch vi nm sau . Lee Iacocca l mt v d; ng cu Chrysler t bn b vc ph sn, thc hin mt cuc xoay chuyn tnh th ni ting nht (v hon ton xng ng) trong lch s kinh doanh nc M. Li nhun c phiu Chrysler t mc k lc 2,9 ln cao hn th trng chung vo khong gia thi gian nm quyn ca ng. Tuy nhin, sau , ng li chuyn hng dn sc tr thnh mt trong nhng Tng gim c ni ting nht lch s kinh doanh nc M. T nht bo Investors Business Daily v t Wall Street Journal ghi nhn rng Iacocca xut
  • 33. hin kh u n trn cc bui ni chuyn truyn hnh nh Today hay Larry King Live, t mnh c din trong hn 80 on qung co, thm ch cn ngh n vic chy ua cho chc tng thng M (c ln ng pht biu: iu hnh Chrysler cn kh hn iu hnh t nc . Ti c th iu hnh nn kinh t t nc trong vng 6 thng, v gii thiu rng ri quyn t truyn ca mnh. Quyn sch ta Iacocca bn c 7 triu bn v a ng ln v tr mt ngi sao, c hng ngn ngi hm [38] m cho n khi ng t chn n Nht Bn. C phiu c nhn Iacocca th cng tng, nhng trong na sau thi gian iu hnh ca ng, c phiu Chrysler gim 31% so vi th trng chung. ng bun l Iacocca li khng th t b sn khu ln v nhng bng lc c c t cng v lnh o. ng tr hon vic v hu nhiu ln n mc nhng ngi trong cng ty giu nhau l Iacocca l t vit tt ca I Am Chairman of Chrysler [39] Corporation Always (Ti mi mi l Ch tch ca Chrysler). n khi cui cng phi quyt nh v hu, ng yu cu Hi ng qun tr tip tc ng s dng chic phi c ring, v c hng quyn chn mua c phiu vi gi [40] u i (stock option). Sau ng li kt hp vi mt k ni ting chuyn mua bn cng ty l Kirk Kerkorian v ngh mua li Chrysler d khng c cng ty ny [41] ng . Chrysler vn hng thm cht vinh quang ngn ngi trong vng 5 nm sau khi Iacocca v hu, nhng nhng im yu c bn ca cng ty cui cng khin n b [42] nh sn xut Daimler-Benz ca c mua li. D nhin vic sp khng cn v th mt cng ty c lp ca Chrysler khng hon ton do li Iacocca (chnh th h lnh o sau a ra quyt nh cht ngi l bn cng ty cho ngi c), nhng s tht vn cn : cuc xoay chuyn tnh th v i ca Iacocca trong nhng nm u thp nin 80 khng bn vng v Chrysler khng th tr thnh mt cng ty v i trng tn. Quyt tm khng lay chuyn lm vic phi lm Cn phi nhn mnh rng kh nng lnh o Cp 5 khng ch bao gm khim tn v nhn nhng. Mt c tnh khc cng khng km phn quan trng l quyt tm cao , n mc gn nh khc kh thc hin bt c iu g cn thit a cng ty ln v i. S tht l chng ti mt rt nhiu thi gian tranh lun v cch miu t nhng v lnh o nhy vt. Ban u chng ti th a ra nhng thut ng nh nh lnh o qun mnh, hay nh lnh o phc v. Nhng cc thnh vin ct lc phn i
  • 34. nhng t m t tnh cch ny. Anthony Chirikos ni: Nhng t ng ny nghe khng tht. N lm cho nhng v lnh o yu ui v hn nht, m khng phi l iu ti bit v Darwin Smith hay Colman Mockler. H chc chn s lm bt c iu g xy dng mt cng ty v i. Sau Eve Li a ra li ngh: Sao chng ta khng c gi h l nh lnh o Cp 5? Nu chng ta a ra mt tnh t miu t nh qun mnh, hay phc v, mi ngi s ngh v h theo mt hng hon ton khc. Chng ta cn lm cho mi ngi hiu r ton b khi nim, nhn thy hai mt ca vn . Nu bn ch thy mt khim nhng, xem nh bn khng hiu khi nim ny. Nhng nh lnh o Cp 5 nh lun b m nh in cung bi mt kht vng chy bng trong tm tr, l kht vng phi mang li kt qu cho cng ty. H c th bn ton b cc nh my, hay sa thi c anh em mnh, nu iu l cn thit to ra mt cng ty v i. Khi George Cain tr thnh Tng gim c cng ty Abbott Laboratories, n ang ng tp cui trong ngnh cng nghip dc phm, mt doanh nghip ru r, nhiu nm ch trng ch vo con b sa duy nht l cht khng sinh erythromycin. Cain khng c c mt c tnh li cun lm c cng ty phn khch, nhng ng li c mt iu cn mnh m hn: nhng tiu chun lm vic hiu qu. ng khng th chu ng c s tm thng di bt c hnh thc no v hon ton khng dung th cho nhng c nhn chp nhn khi nim ch cn tt l c. Cain bt u k hoch ph b mt trong nhng nguyn nhn chnh a n s tm thng ca Abbott: con ng chu cha. Vi nhng n lc dn dn xy dng li mt cch c h thng c Hi ng qun tr ln nhm iu hnh bng nhng con ngi gii nht m ng c th tm thy, Cain tuyn b thng thn rng quan h gia nh hay thm nin khng c mt t gi tr no trong vic quyt nh bn c c nm gi v tr trng yu hay khng. Nu bn khng c nng lc tr thnh nh lnh o gii nht ngnh trong [43] lnh vc bn chu trch nhim, th bn s khng cn c nhn lng na. Nhng n lc ti xy dng cng ty mt cch st nh vy c th c ch i mt Tng gim c c thu t bn ngoi vo xoay chuyn tnh th cho cng ty, ng ny Cain l mt ngi c 18 nm thm nin lm vic ti cng ty v l mt thnh vin trong gia nh, con ca mt v ch tch trc y ca Abbott. Nhng bui tic gia nh c l l thi gian kh khn i vi gia nh Cain trong vi nm u. (Ti xin li v phi ui anh. M anh c mun dng thm mt t tht g ty na khng?) Sau cng th cc thnh vin gia nh cng cm thy hi lng v gi tr c phiu ca h, nh Cain cho khi ng b my to tng trng li nhun, v t thi im chuyn i vo nm 1974 n nm 2000 em li li nhun cho c ng gp 4,5 ln th
  • 35. trng, qua mt d dng nhng i gia nh Merck hay Pfizer. Upjohn, cng ty so snh trc tip ca Abbott, cng c nh lnh o trong gia nh trong cng thi gian George Cain nm quyn. Nhng khng ging nh George Cain, Tng gim c ca Upjohn khng h th hin quyt tm vt qua s tm thng ca ch con ng chu cha. Cho n thi im Abbott tm ra c nhng ngi gii nht nm gi nhng v tr trng yu, khng k h c mi quan h gia nh hay khng, th Upjohn vn cn giao cho nhng ngi hng B trong gia nh gi nhng v tr quan [44] trng. Mc d Upjohn v Abbott l hai cng ty rt ging nhau vi s li nhun c phiu tng t cho n trc thi im chuyn i, Upjohn t gim 98% so vi Abbott trong vng 21 nm, trc khi u hng v st nhp vi Pharmacia vo nm 1995. C mt chuyn ngoi l kh th v, Darwin Smith, Colman Mockler, George Cain u c bt t bn trong cng ty. Stanley Gault, Al Dunlap, v Lee Iacocca u c a vo cng ty t bn ngoi nh mt v cu tinh. iu ny th hin mt kt lun c tnh h thng hn t cuc nghin cu ca chng ti. Nhng chng c ca chng ti khng b sung cho kin rng bn cn a mt ngi t bn ngoi vo lm o ln tnh th cng ty v a n t tt n v i. Tht s th vic chn mt nhn vt ni ting t bn ngoi vo lm ch th thay i c mi quan h ngc chiu vi vic chuyn i t tt n v i mt cch bn vng. (Xem Ph lc 2.A.) Mi trong s mi mt Tng gim c nhy vt u c bt t bn trong cng ty, ba trong s l do tha k trong gia nh. Nhng cng ty i trng chn ngi ngoi su ln nhiu hn, nhng [45] h li khng th mang li kt qu v i v bn vng. Mt v d tuyt vi v nhng thay i t bn trong l Charles R Cork Walgreen III, ngi a mt cng ty Walgreens ang ru r thnh mt cng ty c kt qu vt trn th trng c phiu 15 ln trong khong thi gian t cui nm 1975 n [46] 01/01/2000. Sau nhiu nm i thoi v tranh lun trong ni b nhm lnh o v kinh doanh trong ngnh dch v n ung, Cork cm gic cui cng nhm t bc ngot r rng v d hiu (point of clarity and understanding): tng lai ti sng ca Walgreens nm nhng tim thuc ty tin dng, khng phi l dch v n ung. Dan Jorndt, ngi k nhim Walgreens gi chc Tng gim c vo nm 1998, k li nhng g din ra tip sau : Cork pht biu ti mt trong nhng bui hp ln k hoch: Okay, by gi ti s vch ra mt mc tiu. Chng ta s rt ra khi ngnh kinh doanh nh hng trong vng 5 nm. Vo thi im , chng ti c hn 500 nh hng. C phng hp im lng, tng nh bn c th nghe c nhp th ca mi ngi! ng ni tip: Ti mun mi ngi bit rng kim ng h ang chuyn ng. Thi gian khng ch chng ta u. Su thng sau, chng ti li gp nhau trong cuc hp k hoch v c ai v tnh ni rng chng ta ch cn 5 nm rt ra khi ngnh kinh doanh nh hng. Cork khng phi mt ngi thuc dng hay om sm. ng ch nhp ngn tay ln bn v ni: Nghe ny, cc bn ch cn 4
  • 36. nm ri na thi. Ti ni l mi ngi c 5 nm cch y 6 thng. By gi ch cn 4 nm ri m thi. Vng, t ngy , mi vic tht s chuyn ng loi dn ngnh kinh doanh nh hng. ng y [47] khng bao gi nao nng. ng y khng bao gi nghi ng, cng khng bao gi ch trch. Cng ging nh khi Darwin Smith bn cc nh my giy ca Kimberly - Clark, quyt nh ca Cork Walgreen i hi tnh cng quyt cao. Khng phi v dch v n ung l mt phn kinh doanh ln (mc d n c mang li ngun li nhun ng k). Vn tht s lin quan n tnh cm nhiu hn. S tht l Walgreen sng ch ra mn sinh t mch nha v kinh doanh dch v n ung l mt truyn thng gia nh lu i c t thi ng c ca Cork. Mt s im bn thc n cn c t tn theo chnh ng mt chui nh hng c tn l Corkys. Nhng bt k iu g, nu nh Walgreens c phi ph v truyn thng lu i ca gia nh tp trung ngun lc cho lnh vc h c th tr thnh gii nht trn th gii (l nh thuc ty tin dng), [48] Cork chc chn s lm th. Mt cch lng l, mt cch bn b, mt cch n gin. C tnh lng l v quyt tm ca nh lnh o cp 5 khng ch th hin trong nhng quyt nh ln, nh bn i dch v kinh doanh n ung, hay u tranh chng li nhng k c nh thu tm cng ty, m cn th hin qua phong cch c nhn chuyn cn nh mt ngi th. Alan Wurtzel, mt thnh vin thuc th h th hai tha hng cng ty nh ca gia nh v bin n thnh CircuitCity, l ngi th hin r rng nht phong cch ny. Khi c hi v s khc nhau gia ng v v Tng gim c cng ty so snh trc tip, Wurtzel tm li: Con nga biu din v con nga cy ng y ging nh mt con nga biu din, cn ti ging mt con nga cy [49] hn. Ca s v tm gng Li nhn xt ca Alan Wurtzel v con nga cy rt th v nu ta xt hai yu t sau. Th nht, ng c bng tin s v khoa lut hc ti i hc Yale, r rng, tnh cch cn c nh nga cy ca ng khng phi l do thiu thng minh. Th hai, phng php lm vic cn c to nn tng cho nhng kt qu biu din tht s v i. ti ni r hn th ny: Nu bn phi chn gia vic u t 1 USD vo Circuit City hoc 1 USD vo General Electric vo ngy m huyn thoi Jack Welch bt u nm quyn y vo nm 1981 v gi s tin cho n ngy 01/01/2000, th bn s giu hn [50] nh Circuit City, gp 6 ln. Khng phi l mt kt qu ti i vi mt con nga cy. Bn c th hy vng nhng kt qu phi thng ny s khin Alan Wurtzel c th tho lun v nhng quyt nh thng minh ng a ra. Nhng khi chng ti yu cu ng hy lit k 5 yu t chnh trong vic chuyn i cng ty, sp xp theo th t
  • 37. quan trng, Wurtzel a ra mt cu tr li ng ngc nhin: Yu t u tin l may mn. Chng ti may mn hot ng trong mt ngnh cng nghip tuyt vi, v c gi thi thun chiu sau lng. Chng ti phn bin li, v ch ra rng chng ti chn nhng cng ty nhy vt da trn kt qu kinh doanh ca h cao hn mc trung bnh ca ngnh. Ngoi ra, cng ty so snh trc tip (Silo) cng hot ng trong cng mt ngnh, c cng mt lung gi h tr, thm ch h cn c nhng cnh bum ln hn. Chng ti tranh ci vi nhau v im ny trong mt lc, v Wurtzel vn tip tc gn cho s thnh cng ca mnh l do may mn ng ni ng lc. Sau , khi c hi v nhng yu t ng gp vo s bn vng ca qu trnh chuyn i, ng ni: iu u tin ti ngh n l [51] may mn Ti may mn tm c ng ngi thay th. May mn. Qu l mt yu t k quc bn lun. Vy m cc nh lnh o nhy vt ni v may mn rt nhiu trong nhng cuc phng vn vi chng ti. Trong mt cuc phng vn vi nh lnh o cng ty Nucor, chng ti hi ng nh u cng ty lin tc a ra c nhng quyt nh ng n; ng tr li: Ti ngh chng ti [52] chng qua ch may mn. Joseph F. Cullman III, v Tng gim c Cp 5 trong giai on chuyn i ca Philip Morris, thng thng t chi nhn cng v mnh trong s thnh cng ca cng ty, m cho rng mnh may mn c c nhng ng [53] nghip tuyt vi, ngi k nhim tuyt vi, v ngi tin nhim tuyt vi. Ngay c quyn sch ng vit, ng vit v mi ngi qu tha thit nhng ng cng khng c nh bn rng ri ra ngoi, cng mang mt ci ta rt l Ti l mt ngi may mn. on m u nh sau: Ti l mt ngi rt may mn t nhng nm thng u tin trong cuc i: b m tuyt vi, di truyn tt, may mn trong tnh yu, may mn trong kinh doanh, v may mn khi mt ngi bn hc ti Yale quyt nh triu tp ti v Washington, D.C. vo u nm 1941 thay v tp trung trn mt con tu m sau b chm v mang theo ton b mi ngi trn trong vng bin Bc i Ty Dng, [54] may mn c vo Hi qun, v may mn vn cn sng tui 85. Thot u chng ti rt bi ri trc s nhn mnh vo may mn. S tht l chng ti khng tm thy bng chng rng cng ty nhy vt c tri ban cho nhiu may mn hn (hay nhiu vn xui hn) so vi nhng cng ty i trng. Sau chng ti bt u nhn ra mt khun mu hon ton tri ngc nhng v lnh o cng ty i trng: H thng xuyn li cho vn xui, v thng xuyn than phin v nhng kh khn h phi i mt trong mi trng. Hy so snh Bethlehem Steel v Nucor. C hai cng ty u hot ng trong ngnh thp v sn xut nhng sn phm rt kh to s khc bit. C hai cng ty u phi i
  • 38. mt vi s cnh tranh ca cc loi thp nhp khu r tin. Vy m lnh o hai cng ty c ci nhn hon ton khc nhau v cng mt hon cnh. Tng gim c cng ty Bethlehem tng kt nhng kh khn cng ty phi i mt trong nm 1983 bng cch [55] ti cho hng nhp khu: Mi vn ca chng ta l hng nhp khu. Ken Iverson v i ng nhn vin ca ng ti Nucor xem cng mt thch thc hng nhp khu l mt iu may mn. (Chng ta chng phi may mn sao; thp th nng, m h phi chuyn ch thp xuyn i dng, v vy ta c li th hn h rt nhiu.) Iverson nhn thy cc vn s 1, s 2, s 3 ca ngnh cng nghip thp nc M khng [56] phi l hng nhp khu, m l s qun l. ng cn y ln cao tro khi tuyn b cng khai chng li vic chnh ph bo h khi hng nhp khu, ng ni trc mt khn phng nhng nh lnh o cc cng ty thp khc nm 1977 rng vn thc s m ngnh cng nghip thp nc M ang i mt l vic qun l khng theo kp s [57] i mi. S nhn mnh vo may mn l mt phn ca mt khun mu m chng ti t tn l ca s v tm gng. Nh lnh o Cp 5 nhn ra ngoi ca s v gn cng lao cho nhng yu t nm ngoi bn thn h khi mi th tin trin tt p (v nu h khng tm c ai hay s kin g gn cng th h cho rng nh may mn). Trong khi , nu mi s khng sun s th h khng li cho vn xui m nhn vo tm gng nhn nhn trch nhim. Nhng v lnh o cng ty i trng th lm hon ton ngc li. H s nhn ra ngoi ca s li cho iu g hoc ai ngoi h nu kt qu xu, nhng li t khen mnh trc gng v ginh cng lao khi mi vic tin trin tt. iu ngc nhin l ca s v tm gng khng phn nh s vt mt cch khch quan. Mi ngi ng bn ngoi ca s ch vo cc v lnh o Cp 5 bn trong v ni: ng y l ngi chnh yu, khng c s hng dn v lnh o ca ng y, chng ta khng c mt cng ty v i. Cn nh lnh o Cp 5 th ch vo nhng con ngi bn ngoi ca s v ni: Hy nhn vo nhng con ngi v i kia v vn may gip mi th c c nh hm nay. Ti l mt ngi may mn. C hai u ng c, d nhin ri. Nhng nhng ngi Cp 5 s khng bao gi nhn nhn s tht ny. NUI DNG KH NNG LNH O CP 5 Cch y khng lu, ti chia s kt qu v Cp 5 vi mt nhm cc nh lnh o cp cao. Mt ph n va mi c b nhim Tng gim c gi tay v ni: Ti tin vo nhng g ng ni v cc nh lnh o nhy vt. Nhng ti c mt ni lo l khi ti nhn vo gng, ti bit mnh khng phi l Cp 5, t nht l cha phi. Mt phn l do ti c bt vo cng vic ny l v ci ti ca mnh thc y. Phi chng ng mun ni rng ti khng th a cng ty ca mnh ln v i nu ti khng
  • 39. phi l Cp 5? Ti p: Ti khng chc liu bn c nht thit phi l nh lnh o Cp 5 a cng ty mnh ln v i. Ti ch n gin l a ra dn chng. Trong s 1.435 cng ty tng xut hin trn danh sch Fortune 500 m chng ti xem xt ban u, ch c 11 cng ty c chn vo cuc nghin cu ca chng ti. Trong s 11 cng ty ny, tt c nhng ngi v tr trng yu ca h u c kh nng lnh o Cp 5, k c Tng gim c, ti thi im nhy vt ca h. C y ngi yn mt lc lu, v bn c th tng tng mi ngi trong phng u ang m thm thc gic c hi iu cn phi hi. Cui cng, c ln ting: Vy chng ta c th hc t Cp 5 khng? Gi thit ca ti l c hai loi ngi: nhng ngi khng c ht ging Cp 5 v nhng ngi mang trong mnh ht ging ny. Nhm th nht bao gm nhng ngi m trong mt triu nm na cng khng th chin thng c nhu cu ci ti v tham vng ln l xy dng mt iu g to ln v lu di hn bn thn h. i vi nhng ngi ny, cng vic trc tin l v nhng g h c nhn danh ting, ca ci, s nnh nt, quyn lc, v.v - ch khng v nhng g h s xy dng, sng to, ng gp. Bng tng kt: Hai mt ca kh nng lnh o Cp 5 ch chuyn nghip Bn tnh khim nhng Th hin s khim tn thuyt phc, trnh s To ra kt qu v i, to ng lc cho qu trnh hm m ca cng chng; khng bao gi khoe chuyn i t tt n v i khoang. Hnh ng vi s kin quyt lng l v Th hin mt quyt tm st phi lm nhng g bnh thn; da ch yu vo cc tiu chun hiu cn lm mang li hiu qu lu di tt nht, cho d qu ch khng phi c tnh truyn cm hng vic kh khn n th no thc y mi ngi. Hng tham vng v cng ty, khng v bn ra cc tiu chun xy dng mt cng ty v thn; to iu kin cho ngi k nhim t i v bn vng; nht quyt khng bng lng vi mt nhng kt qu cn cao hn trong th h tip kt qu thp hn. theo. Nhn vo gng, ch khng nhn qua ca s, Nhn ra ngoi ca s, ch khng nhn vo nhn trch nhim nu kt qu khng tt, khng bao gi gng, ghi cng cho thnh cng ca cng ty li cho ngi khc, hay nhng yu t khch quan cho ngi khc, cho cc yu t khch quan, bn ngoi, hay vn xui. cho may mn. iu tr tru l s cm hn v tham vng c nhn gip con ngi t c quyn lc li mu thun vi tnh khim nhng cn thit kh nng lnh o Cp 5. Khi bn kt hp s tr tru ny vi vic i ng gim c thng hot ng di mt nim tin sai lc l h cn thu mt lnh o ni
  • 40. ting, cao ci ti a cng ty ln v i, bn c th hiu c ti sao cc nh lnh o Cp 5 t khi xut hin trn v tr cao nht ca cc t chc. Nhm ngi th hai, ti tin rng nhm ny ng hn nhm 1 rt nhiu, bao gm nhng ngi c tim nng tin ti Cp 5; nng lc nm sn trong ngi h, c th b che khut hoc cha c khi dy, nhng sn c. Nu c t di hon cnh thch hp t xem xt li bn thn, t pht trin bn thn mt cch c thc, mt ngi c vn thng thi, mt thy gio tuyt vi, cha m thng yu, mt kinh nghim sng quan trng, mt ngi sp t Cp 5, hay bt c yu t no khc h s c th pht trin. Nhn vo d liu, chng ti nhn thy mt s v lnh o trong cuc nghin cu tri qua nhng kinh nghim sng quan trng c th khi mo hay pht trin s trng thnh ca h. Darwin Smith to sng sau khi ng mc bnh ung th. Joe Cullman chu nh hng nng ca Th chin II, c bit l quyt nh triu tp b thay i vo pht cht gip ng thot khi chuyn tu nh mnh m nu khng ng [58] cht theo n. Mt nim tin tn gio vng chc hay tm c nim tin trong tn gio cng c th gip nui dng pht trin nhng tnh cch ca ngi Cp 5. Colman Mockler chng hn, chuyn sang theo o Thin Cha phc m khi ang hc MBA ti Harvard, v sau , theo li quyn Cutting Edge, tr thnh ngi khi xng cho mt nhm cc nh lnh o doanh nghip ti Boston gp g thng xuyn vo bui sng tho lun vic a cc gi tr tn gio vo mi trng kinh [59] doanh. Tuy nhin cng c nhng nh lnh o khc trong cuc nghin cu khng c mt s kin no lm cht xc tc; h ch sng cuc i bnh thng v bng cch no t n Cp 5. Ti tin, mc d ti khng chng minh c, rng nhng ngi c tim nng tr thnh nh lnh o Cp 5 c rt nhiu trong x hi chng ta. Theo s c on ca ti, vn khng phi l vic khan him nhng ngi tim nng. H ang tn ti xung quanh chng ta, nu chng ta bit mnh phi kim ci g. Vy ci l ci g? Hy tm kim nhng trng hp khng ai ng ra nhn cng khi nhng kt qu phi thng xut hin. Rt c th bn s tm thy mt nh lnh o Cp 5 tim nng ang lm vic. Ti rt mun a ra mt danh sch cc bc cn lm bn t pht trin ln thnh Cp 5, nhng ti khng c c nhng thng tin nghin cu vng chc a ra mt danh sch ng tin cy. Cuc nghin cu ca chng ti cho thy Cp 5 l mt yu t chnh trong chic hp en cha ng nhng g cn thit chuyn i cng ty t tt n v i. Tuy nhin bn trong chic hp en li cha ng mt chic hp en khc, l s pht trin bn trong con ngi t Cp 5. Chng ti c th
  • 41. on iu g nm bn trong chic hp en , nhng cng ch th thi, nhng li on. V vy, ni ngn gn, Cp 5 l mt tng hay, mt tng mnh m, v to ra c nhng s nhy vt t tt n v i, c l n cn l mt tng thit yu. Mt danh sch kiu nh Mi bc n Cp 5 s lm tng tr nn vt vnh. Li khuyn ca ti, da trn kt qu cuc nghin cu, l hy bt u luyn tp nhng k lut tt n v i khc m chng ti pht hin ra. Chng ti tm thy mi quan h cng sinh gia Cp 5 v nhng kt lun khc. Mt mt, Cp 5 gip bn thc hin nhng kt lun khc; mt khc, thc hin nhng kt lun ny gip bn t c Cp 5. Hy th ngh nh th ny: Chng ny ni v nhng nh lnh o Cp 5 l ai; nhng chng cn li s miu t nhng g h lm. Lnh o theo cc k lut khc s gip bn i ng hng. Khng c g bo m bn s t n Cp 5 hon ton, nhng t ra n cng cho bn mt im c th bt u. Chng ti khng th ni chc c bao nhiu phn trm ngi c t cht bn trong mnh, v c bao nhiu trong s c th nui dng n ln ln. Ngay c nhng ngi trong nhm nghin cu ca chng ti pht hin ra Cp 5 cng khng t bit c liu chng ti c pht trin ln thnh Cp 5 hay khng. Tuy nhin, tt c chng ti u b nh hng v truyn cm hng su sc bi tng ny. Darwin Smith, Colman Mockler, Alan Wurtzel, v tt c nhng nh lnh o Cp 5 khc tr thnh thn tng ca chng ti, mt iu chng ti mun hng n. Liu chng ti c ln c n nh Cp 5 hay khng th cng sc b ra cng ng. Bi v cng ging nh nhng s tht c bn khc v nhng g tt nht cho con ngi, khi chng ta nhn ra c s tht, chng ta bit rng cuc sng ca mnh v nhng g mnh chm vo s tt hn vi n lc ca bn thn. Tm tt chng KH NNG LNH O CP 5 NHNG IM CHNH Mi cng ty nhy vt u c kh nng lnh o Cp 5 trong nhng nm chuyn i quan trng. Cp 5 mun ni n mt hnh thp nm cp bc th hin nng lc iu hnh, trong Cp 5 l cao nht. Nhng nh lnh o Cp 5 l s kt hp y nghch l gia s khim tn c nhn v ngh lc lm vic. H l nhng ngi tham vng, d nhin, nhng tham vng trc ht l v cng ty, ch khng phi v bn thn h. Nh lnh o Cp 5 to iu kin cho ngi k nhim t c nhng thnh cng ln hn trong th h k tip, trong khi nhng nh lnh o Cp 4 ch trng ci ti ch to iu kin tht bi cho ngi k nhim.
  • 42. Nh lnh o Cp 5 th hin s khim tn thuyt phc, nhn nhng v d dt (understated). Ngc li, hai phn ba cng ty i trng c nhng nh lnh o c ci ti cc ln gp phn vo s tan v hay tip tc mc tm thng ca cng ty. Nh lnh o Cp 5 b thi thc bi mt kht vng chy bng phi mang li kt qu bn vng. H quyt tm lm bt c iu g cn thit xy nn mt cng ty v i, cho d quyt nh a ra c kh khn hay to ln n mc no. Nh lnh o Cp 5 th hin mt s cn c nh ngi lao ng tht s, nh hnh nh mt ch nga cy thay v nga biu din. Nh lnh o Cp 5 nhn ra ca s v cho rng s thnh cng l do cc yu t khng thuc bn thn h. Nhng khi mi vic khng c nh , h li nhn vo gng v t trch mnh, nhn lnh mi trch nhim. Nhng v Tng gim c i trng thng lm iu ngc li h nhn vo gng ghi nhn cng lao ca mnh ng gp vo s thnh cng, nhng li nhn ra ca s khi cn li cho nhng kt qu khng nh . Mt trong nhng khuynh hng ng lo ngi trong thi gian gn y l vic chn la (nht l t cc thnh vin Hi ng qun tr) nhng nhn vt iu hnh ni ting, chi sng, v loi b cc nh lnh o Cp 5 tim nng. Ti tin rng c nhiu nh lnh o Cp 5 tim nng ang sng quanh chng ta, ch cn chng ta bit mnh ang tm ci g, v nhiu ngi trong s ny c tim nng pht trin ln Cp 5. NHNG KHM PH BT NG Nhng nh lnh o ni ting c thu t bn ngoi t l nghch vi qu trnh i t tt n v i. Mi trong s mi mt v Tng gim c cng ty nhy vt i ln t bn trong cng ty, cn nhng cng ty i trng th thu ngoi 6 ln nhiu hn. Nh lnh o Cp 5 thng cho rng thnh cng l do may mn hn l s v i ca bn thn. Chng ti khng c gng i tm nh lnh o Cp 5 (hay bt c iu g tng t) trong cuc nghin cu ny, nhng d liu tht thuyt phc. y l nhng kt lun t thc t, ch khng phi do l thuyt to ra.
  • 43. CHNG 3: CON NGI I TRC CNG VIC THEO SAU S c nhng lc chng ti khng th i ai c. No, by gi bn phi quyt nh yn trn xe hay xung xe. KEN KESEY Trong tc phm The Electric Kool Acid Test ca Tom Wolfe [60] Khi chng ti bt u cuc nghin cu, chng ti nhng tng mnh s pht hin ra bc u tin a mt cng ty t tt n v i l phi ra hng i mi, tm nhn mi, chin lc mi, ri sau l tm ra nhng ngi ng iu v t h vo hng i mi ny. iu chng ti tm ra han ton ngc li. Vic u tin nhng nh lnh o khi xng qu trnh chuyn i t tt n v i lm khng phi l nh hng xem s li chuyn xe but i u ri ku gi mi ngi ln xe. Khng, u tin h tm cho ng ngi mi ln xe (v mi nhng ngi khng ph hp xung xe), ri mi ngh xem s li chic xe i u. H s ni i loi nh: Nghe ny, ti tht s khng bit s li chic xe i u. Nhng ti bit chc th ny: Nu chng ti mi c ng ngi ln trn xe, mi ngi phi ngi ng ch ca mnh, v a nhng ngi khng ph hp xung xe, lc chng ti s bit cch a n n mt ni tuyt vi. Nhng nh lnh o nhy vt hiu rt r ba iu n gin. Th nht, nu bn bt u vi ai, ri mi ti ci g, bn s d dng thch nghi vi mi trng thay i. Nu ngi ta tham gia vo chuyn xe ch v chuyn n ang i i n u, th chuyn g s xy ra nu bn i c 10 cy s th bn li mun i hng? Lc bn gp rc ri ngay. Nhng nu ngi ta ln xe v quan tm n nhng ngi cng c mt trn , th s d dng i hng: Ny nh, ti leo ln chuyn xe ny v nhng ngi c mt y, nu chng ta cn phi i mi thnh cng, th cng c thi. Th hai, nu bn chn ng ngi trn xe, s khng c vic phi thc y hay qun l con ngi. Mt ngi ph hp khng cn c qun l cht ch hay thc y, h s t cm thy thi thc bi mt ng lc bn trong phi t kt qu tt nht v ng gp mt phn to nn s v i. Th ba, nu bn ch c trong tay nhng ngi khng ph hp, th cho d bn c tm ng hng i, bn cng khng c mt cng ty v i. Tm nhn v i m khng c nhng con ngi v i cng tr nn v ngha. Hy nhn vo trng hp ca Wells Fargo. Wells Fargo bt u giai on 15 nm t hiu sut phi thng t nm 1983, nhng nn tng ca s thay i ny phi tnh t thp nin 1970, khi Tng gim c lc by gi l Dick Cooley khi u thit lp mt trong nhng i ng lnh o y ti nng trong ngnh ( nh u t Warren Buffett
  • 44. [61] cho rng h l i ng gii nht) . Cooley tin on ngnh kinh doanh ngn hng s i n nhng thay i ln, nhng ng khng t ra v mnh bit c hnh thc thay i l g. V vy thay v ngi san ra chin lc i u vi thay i, ng v Ch tch hi ng qun tr Ernie Arbuckle tp trung vo vic a mt dng chy ti nng khng ngng vo trong huyt mch ca cng ty. H thu nhng ngi xut chng bt c lc no, bt c u h tm thy m khng cn bit s t nhng ngi ny vo lm cng vic c th no. ng ni: l cch bn xy dng tng lai. Nu ti khng thng minh nhn thy nhng thay i sp n, h s gip chng ti. V h s [62] linh ng gii quyt. Phng php ca Cooley th hin y l mt li tin tri. Khng ai c th d on c nhng bin i mang li do lut l thay i. Nhng khi nhng thay i din ra, khng mt ngn hng no gii quyt hay bng Wells Fargo. Vo thi im ny, ngnh kinh doanh ngn hng rt xung di th trng chung 59%, nhng Wells Fargo li [63] cao hn th trng gp 3 ln. Carl Reichardt, ngi ln nhn chc Tng gim c nm 1983, cho rng thnh cng ca ngn hng phn ln l nh vo i ng nhn vin ng c tha hng t [64] Cooley. Khi Carl Reichardt a ra danh sch nhng ngi tham gia i ng lnh o Wells Fargo di thi ng, chng ti khng khi chong vng. Hu nh tt c mi ngi gi tr thnh Tng gim c mt cng ty ln: Bill Aldinger l Tng gim c Household Finance, Jack Grundhofer l tng gim c Bankers Trust, Richard Rosenberg l tng gim c Bank of America, Bob Joss l tng gim c Westpac Banking (mt trong nhng ngn hng ln ti c) v sau ny l Trng khoa Kinh t Sau i Hc (Graduate School of Bussiness) ti i hc Stanford y chc khng phi l mt i lnh o bt k. Arjay Miller, mt thnh vin Hi ng qun tr ca Wells Fargo sut 17 nm, cho chng ti bit i ng lnh o Wells Fargo lm ng nh n nhm Whiz Kids danh ting c tuyn vo cng ty Ford trong nhng nm cui thp nin 1940 (m Miller cng l mt thnh vin, sau ny tr thnh [65] ch tch ca Ford). Phng php ca Wells Fargo rt n gin: Bn thu nhng ngi gii nht, bn hun luyn h thnh nhng nh lnh o gii nht trong ngnh, v bn chp nhn s c ngi ra i tr thnh Tng gim c nhng cng ty [66] khc. Bank of America li chn mt phng php khc. Trong khi Dick Cooley lin tc tuyn nhng ngi gii nht m ng c th, Bank of America, theo li quyn sch [67] Breaking the Bank, li theo ui mt m hnh tng yu, lnh mnh. Nu bn
  • 45. chn nhng v tng mnh vo nhng v tr trng yu, th nhng ngi cnh tranh s b i ht. Nhng nu bn cho nhng v tng km, nhng ngi gi ch nhiu hn l ngi lnh o c nng lc, th c nhiu kh nng nhng ngi lnh s li lu hn. WELLS FARGO V BANK OF AMERICA Gi tr tch ly ca 1 USD u t 1-1-1973 1-1-1998 M hnh ny to ra mt mi trng rt khc so vi Wells Fargo. Trong khi i ng ti Wells Fargo hot ng nh mt i ng ng u, cc thnh vin ngang hng nhau tranh lun ny la tm ra cu tr li tt nht, th nhng v tng i km ti Bank of America li ngi i lnh trn. Sam Armacost, ngi c tha hng i ng km ny, m t mi trng qun l ti y: Sau my cuc hp lnh o u tin, ti thng cm gic rt chn nn. Ti chng nhng khng thy ai phn i, m ti cng ch thy ai c kin bnh lun g. H ngi nh phng xem gi thi chiu [68] no. Mt v lnh o v hu ca Bank of America gi nhng v lnh o cp cao trong nhng nm 1970 l Ngi Nha, c hun luyn cch im lng tun theo [69] ch th ca v Tng gim c quyn lc. Sau ny, khi thua l hn 1 t la trong nhng nm gia thp nin 1980, Bank of America mi tuyn mt on nhng tng gii vc dy ngn hng. V h i u tm nhng v tng gii ny? Ngay chnh Wells Fargo. S tht l Bank of America tuyn qu nhiu lnh o ca Wells Fargo n ni trong giai on chuyn i ny nhn vin t nhn h l Wells of [70] America. Nh vy m Bank of America bt u leo ln dn dn, nhng cng qu mun. T 1973 n 1998, trong khi Wells Fargo i qua giai on chun b v t
  • 46. nhng thnh tu ng k, li nhun c phiu tch ly ca Bank of America thm ch khng bng c th trng chung. C th bn ang ngh: ch l qun tr gii vic tuyn ng ngi vo lm vic. C l g u? mt mc no chng ti phi ng vi bn; y chng qua l cch qun tr gii theo kiu c in. Nhng c hai iu lm cho cc cng ty nhy vt ny khc bit. R rng m ni, trng tm ca chng ny khng phi l v cch tp hp mt nhm ngi thch hp, iu ny khng c g mi l. Trng tm u tin l phi tm c ngi thch hp (v loi b ngi khng ph hp) trc khi nh hng s i v u. im chnh th hai l mc cng quyt a ra cc quyt nh nhn s a cng ty t tt n v i. tng con ngi i trc l mt tng n gin d hiu, nhng kh thc hin, v hu ht mi ngi khng lm tt. Ni th d - ch trng con ngi, nhng th hi c bao nhiu ngi c c k lut nh David Maxwell, quyt nh khng pht trin chin lc cho n khi tm c ngi thch hp, mc d mi ngy hot ng cng ty thua l 1 triu la cng thm s n 56 t la? Khi Maxwell tr thnh Tng gim c Fannie Mae trong nhng ngy en ti nht, Hi ng qun tr rt mong mun bit ng s cu cng ty bng cch no. Mc d p lc phi hnh ng l rt ln, phi lm iu g tht to ln, nm ly bnh li v bt u li, nhng Maxwell vn u tin vo vic tp trung tm ngi ph hp cho nhm lnh o ca Fannie Mae. Hnh ng u tin ca ng l phng vn tt c cc nh qun l. ng mi h ngi v ni: Th thch ny s rt kh khn. Ti mun ni cho anh bit rng cng vic sp ti i hi rt kht khe. Nu anh ngh mnh s khng ph hp vi p lc mi ca cng vic [71] th cng chng sao. Khng ai trch mc anh v iu ny c. Maxwell ni r rng ch c ch cho nhng ngi hng A sn sng b cng sc A+, [72] v nu bn khng sn lng nh th, bn nn xung xe ngay, ngay lc ny. Mt gim c mi va b c cuc i v s nghip vo lm Fannie Mae n gp Maxwell v ni: Ti nghe ng ni rt k, v ti khng mun sng th ny. Th l [73] ng ny b cng ty v lm li ch c. Cui cng, mi bn trong s hai mi su gim c ri b cng ty, v c thay th bng nhng v gim c gii nht, nhy [74] bn nht, sing nng nht trong ton gii ti chnh. Cng mt tiu chun ny c p dng t trn xung di trong tan b Fannie Mae, cc v gim c cc cp thay mu nhn vin v to p lc cho nhau, khin cho t l ngh vic rt cao do nhiu [75] ngi khng chu c s ch trch. Mt thnh vin lnh o cp cao cho bit: Chng ti c mt cu ni vi nhau Anh khng th gi to c Fannie Mae. Hoc l anh bit rt r cng vic ca mnh hoc khng, v nu anh khng bit th anh s b
  • 47. [76] cho ra ra. C hai cng ty Wells Fargo v Fannie Mae u th hin tng a vn con ngi i trc vn v cng vic, trc tm nhn, trc chin lc, trc chin thut, trc t chc cng ty, trc cng ngh. Dick Cooley v David Maxwell, c hai u l v d cho kh nng lnh o cp 5 khi h pht biu: Ti khng bit chng ti s a cng ty v u, nhng ti bit chc chn rng nu ti bt u vi nhng con ngi thch hp, t cho h nhng cu hi thch hp, v dn dt h vo nhng cuc tranh lun ny la, chng ti s tm c cch a cng ty ny thnh v i. KHNG PHI L MT THIN TI, VN NGI GIP VIC Khc vi nhng cng ty nhy vt xy dng nhng i ng lnh o mnh v su sc, rt nhiu cng ty i trng i theo m hnh mt thin ti, vn ngi gip vic. Trong m hnh ny, cng ty l mt b phng ph din ti nng c nhn xut chng. Trong nhng trng hp ny, mt thin ti trn cao ng lc chnh thc y thnh cng ca cng ty l mt ti sn v i vi iu kin thin ti vn li vi cng ty. Nhng thin ti ny t khi to dng mt i ng lnh o tuyt vi, v l do n gin l h khng cn m cng khng mun. Nu bn l mt thin ti, bn khng cn i ng lnh o gii nh Wells Fargo, c th t ta sng ni khc. Khng, bn ch cn mt on qun lnh gii thc hin nhng tng v i ca bn. Tuy nhin, khi thin ti ra i