Un libro un concello percorrendo a provincia da Coruña

IntroducciónUn libro, un concello, percorrendo a Provincia

da Coruña é um pequeno percorrido polos 93 concellos da Provincia da Coruña a través dun libro que fala do concello.

Nesta guía e mostra bibliográfica amosamos unha obra bibliográfica que fala do concello, ben dende o punto de vista histórico, etnográfico, do patrimonio ou turístico ; amosando así todos os aspectos e recursos que posúe a provincia ao longo dos seu percorrido por cada un dos concellos.

Ademáis dun libro por concello, amosamos unha pequena introducción e descrición da entidade e unha selección fotográfica dos lugares máis importantes do mesmo.

A finalidade é dar visibilidade a todos os concellos da Provincia da Coruña, a través das súas obras e que se encontran depositadas na Biblioteca da Deputación da Coruña.

A mostra bibliográfica encóntrase no vestíbulo da Biblioteca da Deputación da Coruña.

www.dacoruna.gal/biblioteca

A BañaGAL/10452

A BañaO Concello da Baña, forma a Comarca de

Barcala, conxuntamente con Negreira.Está situado nun fermoso val con 15

parroquias; posúe vestixios arqueolóxicos como os Castros da Baña e Lañas, as mámoas de Ferreiros, etc.

Foi unha zona intensamente romanizada, o que se desprende da súa toponimia. A presenza de núcleos como Suevos e Francos dan fe do asentamento de pobos bárbaros. Na época medieval foi berce dos Trastámara, dominio dos señores de Altamira; personaxes como Xelmírez ou a raíña Urraca dan constancia dun momento florecente. O románico e o gótico deixan a súa pegada sobre todo nas igrexas; comeza pois unha época de florecemento no século de ouro que continuará no século XVI, con construcións palacianas como o pazo de Leis. No século XVII, sobre todo no período barroco, houbo outro momento florecente; destacan as torres-campanario das igrexas (Fiopáns, Monte).

Isto dá paso a épocas de decadencia económica e política, reformas na súa maior parte debidas ás guerras da independencia e carlista, ás incautacións de bens eclesiásticos e de confrarías, así como á suba de impostos.

E xa no século XX, continuando coa decadencia, esta terra consegue sobrevivir coa agricultura, a gandaría e tamén coa emigración.

Máis información en : http://concellodabana.gal

Amosa esta terra coa súa

paisaxe, historia,

monumentos, facendo un percorrido polas súas

parroquias.


http://concellodabana.gal/


A BañaPazo de Leis

Igrexa de San Vicente de A Baña

Ayuntamiento y Plaza de San Vicente

Igrexa do Castro

Área Recreativa de Chans

Pila e sartego en Santa María de Ordoeste

Cruceiro de San Cibrán de Barcala

Pazo de Ferraces

Ponte de Nantón



A Capela A Capela é un concello situado ó norte da

provincia da Coruña, que abarca tres parroquias:

O visitar a Serra do Forgoselo, atopamos a igrexa de San Boulo de Caaveiro do século XIII, xunto área recreativa do Curro. Polo centro transcorre o río Belelle, e na parte Máis alta podemos facer a ruta de Cernada. Cara ao oeste, está a igrexa de Santa María de Cabalar .

Atopamos tamén a antiga ferrería o Machuco de Cabalar, e a área recreativa de Formariz situada á beira do ponte Coberto. Antes de chegar pasaremos por Río Cuberto, un bonito bosque. Nos arredores das Neves temos a área recreativa de Vos Picos, a capela das Neves orixinalmente do século XIII, a igrexa de Santiago ou e Museo Etnográfico da Capela.

Os muíños do Sesín e do Teixido, desde os que se pode baixar ata a central hidroeléctrica A Ventureira.

O Máis interesante e toda a zona das Fragas do Eume e o Mosteiro de San Xoán de Caaveiro, encaixado entre os desfiladeiros, foi unha Colexiata Real de estilo románico que albergou aos cóengos Regulares de San Agustín durante varios séculos.

Veremos o canón do Eume, o encoro ou a fervenza de Morixoso. Tamén podemos visitar o museo etnográfico, para coñecer a historia, costumes e antepasados.

Máis información en : http://www.concellodacapela.esAs Pontes ; Somozas ; A Capela

Xosé Luís y J.M. Laredo, Efrén Vázquez VázquezGAL/2652

Fai un pequeno percorrido polo

municipio, dende a súa xeografía,

historia, ata as súas festas e

romerías.


http://www.concellodacapela.es/paxinas/gl/concello.php

http://www.concellodacapela.es/

A CapelaMosteiro San Xoán de Caaveiro

Fragas do EumeÁrea Recreativa Os Picos

Capela das Neves

Escolas de BarreiroIgrexa de Santiago da Capela

Herrería Machuco de Cabalar

Miradoriro de Teixido

Ponte do Coberto

Cruceiro de Santa María de Cabalar

Central da Ventureira


http://www.concellodacapela.es/paxinas/gl/concello.php

A Coruña

La Historia y descripción de la ciudad de La CoruñaAntonio Rey Escariz

GAL/7981

Paseo pracenteiro

pola cidade da Coruña,

coñecer a súa historia.

A Coruña1 é unha cidade que pertence á Galicia e é a capital da provincia homónima.

Conta con contornas naturais onde poder practicar deportes como o Golf, a Hípica e os deportes Náuticos, ou percorrer o seu Paseo Marítimo e achegarse a praias como as de Riazor, o Orzán ou a de San Amaro.

Destaca a súa Torre de Hércules, un faro da época romana. Ao redor hai un parque escultórico con obras relacionadas co mundo da navegación e a mitoloxía. Mirando a poñente, distínguese o monte de San Pedro e no paseo marítimo, o Obelisco Millennium. Preto temos os museos Aquarium e a Domus.

Partindo da a estación de tren de San Cristóbal, que destaca pola súa fachada de entrada, paseamos ata o Parque de Santa Margarita, onde está o Planetarium, o muíño de vento, un hórreo e uns xardíns espectaculares, así coma a fervenza do Palacio de Opéra da Coruña. Continuamos pola Praza de Lugo onde atoparemos edificios modernistas. Seguindo polo Quiosco Alfonso e A Terraza. Continuando polo porto chegamos a Praza de María Pita coa estatua da heroína María Pita, o Palacio Consistorial, e a casa do Rey e á beira atopamos a Igrexa de San Jorge.

Mergullámonos na cidade vella, rúas que nos falan dos antigos gremios, podemos visitar a Igrexa de Santiago, a praza de Azcárraga; a Colexiata de Santa María, moi próxima ao Museo de Arte Sacra; ou a praza e convento de Santa Bárbara, conxunto de singular beleza. Aproximarémonos ao Xardín de San Carlos, á beira do Museo Militar e da Fundación Luís Seoane, parque romántico e bo miradoiro, dende onde se otea o castelo de San Antón, fortaleza que alberga o Museo Arqueolóxico e Histórico.

Máis información en : http://www.coruna.es/


http://www.coruna.es/servlet/Satellite?c=Page&pagename=CorunaPortal/Page/Generico-Page-Generica&cid=1266409838114

http://www.coruna.es/

http://www.coruna.es/

A CoruñaTorre de Hercules

Miradoiro de San Pedro

Castelo de San Antón

Fervenza do Palacio da OperaEstatua de Maria Pita

Vista das praias e Paseo Maritimo

Galerías de la Marina

Casas entorno Plaza de Lugo

Praza de María Pita

Colexiata de Santa María do Campo

Kiosko Alfonso

Praza de Azcárraga

Xardíns de San Carlos


http://www.coruna.es/servlet/Satellite?c=Page&pagename=CorunaPortal/Page/Generico-Page-Generica&cid=1266409838114

A Laracha

Laracha, Coristanco Xosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/3819




romerías.

Laracha é un municipio da Provincia da Coruña situado na parte oriental da comarca de Bergantiños e repártese en trece parroquias.

Os restos históricos Máis antigos que se conservan corresponden ao período megalítico, aínda que a maioría deles son do neolítico, entre os que destacamos: túmulo do Cruceiro (Lendo), mámoa de Fofelle (Lestón), mámoa da Fraga (Lendo), túmulo Funerario na Medorra (Coiro), túmulo das Medorras na Ferreira (Montemaior), túmulo megalítico O Forno dos Mouros en Silvoso (Soandres), Pedra Fita do Loureiro ou Pedra do Gicho (Erboedo), medorra do couto de Outeiro (Montemaior), túmulo de Carboeiro en Portela (Erboedo), A Medorra do Codeso en Vilariño (Montemaior) e túmulo das Rebuceiras (Lemaio).

O pobo de Caión coa súa praia e o porto, ver no centro o pazo de Caión e a igrexa de Santa María do Socorro ou visitar o museo do Mar. Nos arredores atópase o Santuario dos Milagres de Caión, onde peregrínase todos os anos na súa coñecida romaría..

A área recreativa de Gabenlle, onde hai un parque infantil, abundantes mesas e bancos, e un paseo fluvial no que veremos varios muíños. Tamén está o miradoiro e área recreativa de Santa Marta e as ruínas dunha antiga capela.

En canto ao patrimonio relixioso destaca o mosteiro de San Pedro de Soandres do século XIV. Tamén atoparemos outras igrexas e capelas como a de San Roque da Pena ou Santa Margarita , xunto á fonte de Santa Margarita.

Máis información en : http://www.concellolaracha.com


http://www.concellolaracha.com/portada.php


A LarachaCaión

Igrexa de Soutullo A Laracha

Igrexa de Santiago de Vilaño

Concello da Laracha

Praia Arnela

Ermida de San Roque

Área recreativa de Gabenlle

Pazo de Caion

Rectoral de San Pedro de Soandres

Miradorio de Santa Marta

Santuario dos Milagros



A Pobra do Caramiñal

La Puebla del Caramiñal : un mirador sobre la Ría de ArosaManuel Domínguez Fontán

BM/135




romerías.

A Pobra do Caramiñal é un municipio situado ao suroeste da provincia da Coruña, na comarca do Barbanza. Conta con cinco parroquias.

É moi coñecida pola Procesión do Nazareno (tamén chamada das 'Mortaxas' ou Mortajas) que se celebra o terceiro domingo de setembro, ademais de ser coñecida tamén pola praia de Cabío.

No que conxuntos arquitectónicos-históricos podemos contemplar moitos cruceiros, igrexas e pazos, destacando entre todos a Torre de Bermúdez , e o pazo Torre de Xunqueiras do século XV, ambos os declarados BIC.

As igrexas Máis importantes dentro do centro histórico son a igrexa de Santiago dá Pobra do Deán e a igrexa de Santa María a Antiga do Caramiñal e en canto a pazos cabe destacar o Pazo Casa Grande de Aguiar e o Pazo do Couto.

En canto a espazos naturais cabe destacar o monte da Curota e as piscinas naturais do río Pedras. Preto de aquí está o petróglifo da Miserela, podémolo ver de camiño ás ruínas do eremitorio de San Xoán de Lesón.

O primeiro miradoiro que atopamos é o da Curotiña, ou Miradoiro Vale-Inclán. Na cima podemos gozar dunhas boas vistas da ría de Arousa e ao val do río Pedras e río Barbanza desde o miradoiro da Curota, Máis adiante está o miradoiro de Vos Forcados, facendo fronteira con Ribeira e Porto do Son.

Máis información en : http://www.apobra.com/


http://www.apobra.com/


A Pobra do CaramiñalCurro do Barbanza

Pobra do Caramiñal

Miradoiro da Curota

Piscinas naturales del Rio Pedras

Praia de Cabío

Fervenza río de San Xoán

Ponte de A Misarela

Capela da Mercé Casa Grande de Aguiar

Cruceiro de Moldes

Igrexa de Santiago da Pobra do DeánTorre de Bermúdez



Abegondo

Abegondo : un curruncho das MariñasX.X. Rocha Carro

GAL/6275

Da a coñecer a riqueza cultural, histórica,

xeográfica..., do pobo.

Abegondo, terra entre ríos, -Mero, Barcés e Gobia- está enmarcado dentro da comarca natural de "As Mariñas dos Frades“. Está integrado por 19 parroquias.

Destaca na súa xeografía o encoro de Cecebre, o cal está declarado LIC, onde se poden observar desde Crendes diversas especies de aves a través da Ruta Ornitolóxica do Bosque Animado. Podemos ver tamén o encoro de Beche, no cal hai un parque fluvial onde se pode practicar pesca deportiva e piragüismo.

Nos arredores do encoro de Cecebre atopase o Pazo de Orto, Pazo de Macenda, Pazo de San Pedro de Crendes do século XVIII ou a igrexa de San Pedro de Crendes .

A igrexa de San Tirso de Mabegondo e moi preto desta, o Pazo de Quiroga e o Pazo de Pastoriza que contén unha capela do século XVIII.

En Abegondo cabe destacar á beira da igrexa de Santa Eulalia un cruceiro do ano 1787 coñecido como Cruceiro Bonito.

O Pazo de Figueroa e en Sarandós existe unha Casa Grande, o Casarón de "Ou Convento", a Casa de Felipe II, a igrexa de Santa María de Sarandós, e un dos elementos máis interesantes como é a Torre de Bordel da cal hai unha lenda chamada o Tributo das Cen Doncelas.

Outro patrimonio a destacar é o Pazo de Preto en Cullergondo, as igrexas de Santa Eulalia de Leiro , San Salvador de Viós ou a da nosa Señora da Saleta en Presedo e no sur a de San Pedro de Vizoño e o Pazo de Vilacoba. Sábese que houbo asentamentos castrenses en Vizoño, Cerneda, Mabegondo, Abegondo, Cos, Crendes, Orto e Meangos, aínda que en mal estado ou sen escavar.

Máis información en : http://www.abegondo.es/


http://www.abegondo.es/


AbegondoVista aerea de Abegondo, Embalse de Cecebre

Igrexa de Santa Eulalia de Abegondo

Ayuntamiento

Torres de Burdel, Sarandóns

Pazo de Quiroga, San Tirso de Mabegondo

Observatorio de Aves no encoro de Cecebre

Capela de San Marcos

Casa da Cerca

Cruceiro Bonito

Igrexa de Santa Cristina de Montouto

Pazo de Crendes

Ponte de Beldoña

Cruceiro de San Paio



Ames




romerías.

A Baña ; Val do Dubra ; AmesXosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/2627

Ames é un municipio da provincia da Coruña, que pertence á comarca de Santiago de Compostela, Repártese en once parroquias.

Conta coa praia fluvial de Tapia e atópase incluído no Camiño de Santiago, na ruta Santiago de Compostela - Finisterre e no Camiño Portugués.

Existen varios pazos, como son o Pazo de Lens, Pazo de Leboráns, Pazo de Quintáns e o Pazo dá Peregrina. Preto deste último, en Bertamiráns atópase a casa onde viviu Rosalía de Castro.

Pódense ver diferentes cruceiros (San Lorenzo de Agrón, de Piñor, de Sura...) e igrexas, como as de Santo Tomei de Ames, Santa María de Trasmonte, San Cristobo de Tapia ou San Lourenzo de Agrón. As capelas da Magdalena e de San Xosé.

Na arquitectura popular sobresaen as pontes e Pontemaceira e a medieval de Augapesada. Existen numerosas fontes, castros, petos de ánimas, como o de San Pedro de Bugadillo ou o de San Xoán de Ortoño, pombais (Trasmonte, Ames, Ortoño, Lens) , lavadoiros coma o de Arufe, de Piñor, de Quintáns. Nos muíños sobresaen o da Ponte Nova, o de Santa María de Ameixenda, Covas, entre outros.

Máis información en : http://www.concellodeames.gal


http://www.concellodeames.gal/?idioma=es

http://www.concellodeames.gal/

Ames

Ponte Maceira

Pazo de Leboráns, Trasmonte

Cruceiro de Lens

Petroglificos de Oca

Pazo da Peregrina

Capela de San Mauro

Casa de Rosalía

Igrexa de San Tomé de Ames

Ponte medieval de Augapesada

Lavadoiro

Muíño de Ortoño

Praia fluvial de Tapia


http://www.concellodeames.gal/?idioma=es

Aranga

Guía que recolle os recursos

naturais e culturais do concello.

Guía dos recursos naturais e culturais do concello de ArangaGAL/11249

Aranga é un municipio da provincia da Coruña que forma parte da comarca de Betanzos. Conta con 6 parroquias.

No patrimonio arqueolóxico preto á ermida de San Vitorio hai varios campos de túmulos dolménicos e un castro. Na Costa do Sal hai petróglifos, mámoas e outros restos. En Fervenzas existen os castros de Valló, Casarellos e o das Cotorras e outro en Muniferral. Atopáronse todo tipo de restos arqueolóxicos nos arredores de O Matogueira. No lugar de Flores foi atopado un torques castrexo de ouro, no lugar onde se supón que existe un castro, en Feás, xunto á capela de San Roque.

Partimos da ermida de San Vitorio dos Caínzos, co seu cruceiro e a poucos metros a pisada de Roldán, un personaxe lendario que deixou esa pegada ao baixar do seu cabalo. Pasamos polo val de Cambás coa súa igrexa parroquial de San Pedro e facemos unha parada no miradoiro de Vieiro . Chegamos a ponte que dá nome ao lugar, o Ponte Aranga e a igrexa de San Paio. Seguimos pola ermida de San Salvador de Pereira e pola ribeira do Mandeo.

No Val de Cambás, pola ribeira do río pasando polo ponte do Muíño , atravesamos a Fraga dás Barbudas para chegar á fervenza de Rego dá Panca, tamén podemos desviarnos para ver a fervenza de Pozo Castro Rodicio. A igrexa de San Cristovo de Muniferral e termina en ponte Xielas preto da minicentral hidroeléctrica. Se seguimos a estrada podemos ver a igrexa de San Pedro de Feás, e desde aquí hai un camiño cara ao río que nos leva a unhas pequenas covas. En Fervenzas atópase a igrexa de San Vicente e unhas fervenzas. En Reborica está a ermida de San Antonio e por último en Castelá podemos ver a ponte vella da Castelá e o encoro da Castelá, preto da igrexa de San Lourenzo de Vilarraso. Existen varias pazos ou casas grandes de interese, como é a do Vinculeiro, non lugar dá Lagoa.

Máis información en : http://www.aranga.es/


http://www.aranga.es/


Aranga

Fervenza de Rego da Palanca

Capela de San Antonio de Reborica

Cruceiro de San Paio

Fonte da Milagrosa

Igrexa de San Cristovo de Muniferral

Pazo do Vinculeiro

Ponte de Aranga

Miradoiro de Vieiro

Pombal Da Reitoral De San Paio

Capela Pereira

Area recreativa Ponte-Aranga

Pisada de Roldán.



Ares

Recunchos, paisaxes,

veciños, festas, loitos,

emigración, historia,

costumes e tradicións...,

perfilan a crónica gráfica

de Ares.

Ares : memoria gráficaGAL/10160

Ares é un municipio costeiro da provincia da Coruña que ten 4 parroquias. Existen restos de una casa romana e de una fábrica de salgadura á altura do Seixo. Ademais o antigo camiño empedrado, desde Pontedeume por Redes a Mugardos, era unha vía romana.Conta cun estilo arquitectónico moi orixinal, con casas dunha soa planta e galerías de madeira pintada de cores vivas. Todo vese salpicado por edificios de arquitectura indiana. O único edificio singular son os restos dunha antiga torre situada ao final do espigón, en dirección a Estacas. Podemos percorrer a costa ata Punta Segaño, onde se atopa a batería de Segaño , e chegaremos a Chanteiro. Desde a ermida de Chanteiro do século XIV, podemos subir para ver o Mosteiro de Santa Catalina de Montefaro de finais do século XIV, e visitar as diferentes baterías militares da zona como a da Bailadora, á beira da cal hai un miradoiro. Se seguimos pola costa ata Punta Coitelada, onde está a batería de Sudova. Continuamos o camiño cara os cantiis próximos a Cervás, onde se atopa a Cova dúas Mouros e no interior chegaremos á igrexa de San Pedro de Cervás.No centro do municipio atópase a capital, o pobo de Ares, o cal conta con porto e club náutico. Nos arredores existen varias praias como A Barrosa en fronte á cal se atopan os illotes das Mirandas. Outras son a de Chanteiro, Ribada, Ares, Seselle, O Raso, Sabadelle… Está a igrexa de San José e na desembocadura do río Xunqueira está a ponte da Ciscada. Neste río atópanse os humidais A Xunqueira , que é un parque fluvial. Outros puntos de interese de arquitectura civil e relixiosa son a igrexa de Santa Eulalia de Lubre , a de San Vicente de Caamouco ou o pazo do Piñeiro, sen esquecer o pintoresco pobo de Redes.

Máis información en : http://www.concellodeares.com/


http://www.concellodeares.com/


AresRedes

Bateria de A Bailadora

Vista aerea de Ares

Igrexa de San Vicente de Caamouco

Ermida da Virxe da Mercede

Praia de Chanteiro

Batería de Segaño

Casa con galerías Casa Indiana

Cruceiro de Chanteiro

Praia Os Calados

Ponte da Ciscada



Arteixo

Fai un pequeno

percorrido polos

recunchos do concello.

Arteixo de onte a hoxeGAL/6613/1-2

Arteixo é un municipio da Provincia da Coruña que comprende trece parroquias.

A importancia da cultura castrexa reflíctese a través dos castros das Croas (Armentón), Figueiroa, Laxobre e A Penouqueira (Arteixo), O Petón (Chamín), Castelo (Lañas), Mirón e Vigo (Larín), o Coto de Santa Locaia (Loureda), Freón (Monteagudo), Canzobre, Santa Icía e As Croas (Morás), Rañobre e Galán (Oseiro), o castro de Pastoriza nesta parroquia, Castelo (Sorrizo), O Cociñadoiro e O Puntido (Suevos).

Do románico temos unha importante representación a través das igrexas de Santaia (Chamín), Santa Mariña (Lañas), San Tomé (Monteagudo), San Tirso (Oseiro); arte na que tamén se pode incluír a Ponte dos Brozos.

Outros puntos para destacar son as igrexas de San Tirso de Oseiro, Santa María de Lañas , ambas as do século XII, a de San Estevo de Morás tamén do século XII posiblemente ou o pazo de Anzobre. Cara ao sur está o miradoiro de Santa Leocadia e entre Barrañán e Valcovo o monte Angra desde onde temos boas vistas de boas parte da costa de Arteixo.

Máis información en : http://www.arteixo.org/


http://www.arteixo.org/index.html/

http://www.arteixo.org/

http://www.arteixo.org/

ArteixoPonte dos Brozos

Praia de Valcobo

Poligono industrial de Sabón

Catalexo de Sabón

Igrexario de Barrañan

Igrexa de San Tomé de Monteagudo

Area de recreo de Meicende

Miradoiro do Monte de O Cruceiro

Pazo de AnzobreIgrexa de Santa María de Loureda


http://www.arteixo.org/index.html/

Arzúa




romerías.

ArzúaXosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/2665

Arzúa está ao sur da provincia da Coruña. Nesa dirección linda co concello de Santiso e coa provincia de Pontevedra da que a separa o río Ulla, limitando concretamente co municipio de Vila de Cruces. Ao norte de Arzúa están os concellos de Frades e Boimorto, con este último fai fronteira tamén polo leste, xunto a Melide, e por poñente fai límite cos municipios de Touro e O Pino.

Arzúa foi o berce onde naceu, grazas a Festa do Queixo, o queixo con denominación de orixe Arzúa-Ulloa, un dos piares económicos. Arzúa é a Terra do queixo, ao tempo que, Destino Verde e Pórtico de Compostela.

Polo terreo arzuán repártense multitude de capelas e igrexas nas que aínda se conserva parte da súa antiga fábrica románica e os retablos que ornan os seus altares proceden, cando menos, do século XVIII. Canto á arquitectura civil, Arzúa é tamén unha paisaxe rica en construcións típicas da zona, casas señoriais e, como non, edificios destinados a pousada de peregrinos.

Arzúa conserva importantes masas de bosque autóctono e moitas carballeiras milenarias son escenario de sonadas romarías campestres. Ao redor dos santuarios Da Mota (na parroquia de Santo Estevo do Campo), da Fonte Santa (na de Lema) e de San Xoán de Navas (en Pantiñobre), atopamos aínda carballos milenarios que , coas súas acolledoras sombras e a solemnidade das súas rexas figuras, abeiran ledas celebracións populares, lendas e tradicións.

Máis información en : http://concellodearzua.com/


http://concellodearzua.com/


Arzúa

Capela de Fontesanta

Cruceiro da Saleta

Igrexa Parroquial de San Cristovo de Dombodán

Muíños de Lema

Museo Vivente Do Mel

Palomar de Curiscada

Pazo de Brandeso

Área de Recreo de Ribadiso

Capela da Fontesanta

Fervenza das Hortas

Capela da Madalena



As Pontes de García Rodríguez

As Pontes de García Rodríguez : crónica de un pueblo distinto

Jose Antonio ParrillaGAL/8469

As Pontes semella un val,

unhas montañas, un

río, unha mina e unha central. Pero é máis,

porque os pobos teñen

personalidade, configurada a

traves dos séculos pola

terra, a historia e a xente.

As Pontes está situado no sector nororiental da provincia da Coruña. Conta con 13 parroquias.

Conta cun importante patrimonio prehistórico, destacando os enterramentos megalíticos na conca das Pontes e na Serra de Forgoselo.

O río de Máis importancia é o Eume, o cal forma os encoros de Ribeira e o do Eume. Rodeando o encoro do Eume, podemos visitar as Fragas do Eume. Atopámos tamén a fervenza de Painceiras e xa no encoro do Eume a fervenza de Morixoso, así coma a de Somede.

Destacan a presenza de pontes, a ponte de García Rodríguez situado preto da igrexa de Santa María. Moi preto a ponte de Isabel II sobre o río Eume e a poucos metros do muíño de Alende, e a ponte medieval sobre o río Chamoselo. Outras son a dos Ferros, da Presa de Alende, dos Chaos, da Fraga....

Tivo moita importancia a mina de lignito, hoxe en día convertida en lagoa artificial, na cal se pode gozar da praia do Lago.

No patrimonio relixioso conta con numerosas capelas coma a de Santa María de Vilavella, San Mamede de Somede, San Pedro de Eume, Santa María de Ribadeume, os Remedios de Maxarrón....

Máis información en : http://aspontes.org/es/


http://aspontes.org/es/


As Pontes de García Rodríguez

Cruceiro da Capela do Carme

Igrexa do Poboado das Veigas

Parque de A Fraga o A Fraga de Dona Rita

Ponte de Isabel II

Área Recreativa de O Caneiro

Arquitectura popular de Vilavella

Casco Vello de As Pontes

Fraguas do Eume

Igrexa Parroquial de San Xoán do Freixo

Encoro da Ribeira

Fervenza de Painceiras



As Somozas

As Pontes ; Somozas ; A Capela Xosé Luís y J.M. Laredo, Efrén Vázquez Vázquez

GAL/2652




romerías.

As Somozas é un municipio da provincia da Coruña, que pertence á comarca de Ferrol e tem 4 parroquias.

O histórico pico de O Marbán, o lugar desde onde os habitantes divisaban os veleiros coas doncelas cativadas polos mouros. Outros picos de interese son Pena dúas Ladróns e Gradoi. A Mámoa circular de Marbán situada nas ladeiras dese monte composta por dúas murallas, un antecastro e foso. Nas inmediacións hai varios muíños, eólicos e pódese gozar dunhas fermosas vistas do val e do lago das Pontes. As áreas recreativas de O Carballo e A Queiroga.

Os Machucos nos lugares de Silvao, Machuco e Queira que contaban cun enxeño especial para os labores dá antiga ferrería aproveitando fórzaa da auga dos ríos canalizada. O Muíño de Veiga, un muíño-vivenda que conserva gran parte da edificación orixinal en pedra e os tres muíños do conxunto na parte inferior para moer trigo, millo e cebada.

Na arquitectura relixiosa destacan as igrexas de Santiago Seré, de As Enchousas, de Seixas e de Recemel. Os cruceiros de A Igrexa, de Loureiros, de A Toca, de Seixas, de Recemel. Tamén as capelas de Pastoriza, de Vilachave, de San Roque, do Campo, de San Isidro, de Recemel e de A Toca.

Na arquitectura civil, destaca a Casa Grande de Enchousas e a escola Aurora de As Somozas.

Máis información en : http://assomozas.es/


http://assomozas.es/


As SomozasCasa Grande de Enchousas

Cruceiro dos LoureirosIgrexa de Santa María de Recemel

Capela de San Marcos en Vilachave

Paseo fluvial

Área recreativa “O Carballo”

Cruceiro de Toca

Igrexa de San RoqueHórreo

Igrexa de Santiago SereFonte da vila



BergondoBergondo é un

lugar marabilloso para vivir. As

súas excelentes comunicacións,

as súa localización

xeográfica e o seu patrimonio

histórico...

Descubrir BergondoGAL/14051

Bergondo é un municipio da provincia da Coruña, conta con 9 parroquias.

Testemuño de asentamentos prerromanos son o castro de Rebodero em Ouces, Bergondiño na de Bergondo, Vos Fornos, en San Juan de Lubre, o de Carrio (Bergondo), Santa Marta de Babío, San Fiz de Vixoi, Montecelo e Pazos en Moruxo, e o castro do Monte dá Fame en Guísamo.

Un dos principais recursos naturais e turísticos son as súas praias coma a Praia de Gandarío, a do Pedrido, a do Regueiro e a da Cabana.

En canto á arquitectura relixiosa cada parroquia conta coa súa igrexa, destacamos as de San Salvador de Bergondo, Santa María de Cortiñán e San Xoán de Ouces entre as demais. O Máis importante desta arquitectura é o Mosteiro de San Salvador de Bergondo de finais do século XII, de estilo románico.

Dentro da arquitectura civil podemos falar dos pazos, o Pazo dá Lagoa preto da praia de Gandarío, o Pazo do Casal, situado en fronte da igrexa, o Pazo do Curro en Moruxo, o Pazo de Aldao en Fiobre que ten uns bonitos xardíns e por último o Pazo Mariñán ás beiras do Mandeo que está declarado conxunto histórico artístico.

Ten fama de habilidosos xoieiros e prateiros xa desde o século XVII, hoxe acolle as Máis importantes fábricas de xoias de Galicia, unha xoiería artesanal.

Máis información en : http://bergondo.es/es/


http://bergondo.es/es/


BergondoCapela do Carme de Babío

Praia de Ganadarío

Pazo de Armuño

Ponte do Pedrido

Mosteiro de San Salvador de Bergondo

Xardíns do Pazo de Mariñán

Igrexa de San Xoan de Ouces

Chalet das Palmeiras

Centro Cultural A Senra,



Betanzos




romerías.

Betanzos Xosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/2639

Betanzos é un municipio da provincia da Coruña e capital da comarca homónima. Conta con 7 parroquias. Conta con numerosos recursos paisaxísticos, pero destaca a Ría de Betanzos e os dous ríos que nela desembocan: o Mandeo e o Mendo.

O Castro do Monte ou Illobre, o de Xan Rozo, da Graña, de Untia e o de Obre.

Na arquitectura relixiosa, conta coas Igrexas de Santiago, Santa María de Azogue, Santo Domingo e a de San Francisco. O sartego de Fernán Pérez de Andrade, o Convento das Agustinas Recolectas e a Igrexa da Nosa Señora do Camiño-Os Remedios. Tamén as igrexas románicas de Tiobre, Bravío e Pontellas.

O parque o Pasatempo compendio do saber da época. Asilos e escolas para os Máis necesitados, lavadoiros públicos e gratuítos, etc

Nas construccións civís sobresaen o Edificio Arquivo-Liceo, o Hospital San Antonio de Padua, a Casa Don Juan García Naveira, a estatua dos Irmáns García Naveira, a Casa Nuñez, a Casa Consistorial, as Casas Góticas da Rúa da Cerca, o Pazo de Bendaña, o Pazo de Lanzós, A Porta da Vila, a da Ponte Nova, do Cristo e a da Ponte Vella e a fonte da Diana Cazadora entre outras. As prazas a dos Irmáns García Naveira, a da Constitución, e a de Fernán Pérez de Andrade “ o Bo”.

As súas festas declaradas de Interese Turístico Nacional co lanzamento do Globo na noite do 16 de agosto, globo de papel Máis grande do mundo e os Retallos Fluviais aos Caneiros.

Máis información en : http://www.betanzos.net/


http://www.betanzos.net/



BetanzosIgrexa da Nosa Señora do Camiño-Os Remedios.

Igrexa de San Francisco.

Praza da Constitución

Estatua dos Irmáns García Naveira

Pazo de Lanzós O Pasatempo

Globo de San Roque

Os Caneiros

Convento Agustinas Recoletas

Fonte de Diana

Ponte Vella das Cascas

Sartego de Fernán Pérez de Andrade

Torre do Reloxo



Boimorto




romerías.

Cesuras, Mesía, BoimortoXosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2676

Boimorto é un concello da Coruña, atópase na comarca de Arzúa e ten 13 parroquias.

Existen varios castros como os de Dormeá e Corredoiras. Tamén cabe nomear o miliario romano atopado nos anos 80, que data do século III, o cal está no pobo de Boimorto.

Entre os seus espazos naturais, podemos tomarnos un descanso na área recreativa ponte Castro, Ou Refuxio, a cal conta cunha praia fluvial con lugares para comer, outra das áreas recreativas é a de Corredoiras, moi preto da fronteira este.

Son numerosos os pazos e as grandes casas de labranza, sobresae o pazo de Vilanova en Dormeá, que posue unha das balconadas Máis fermosas e cunhas vistas espectaculares. Outros son o pazo de Liñeiro (Os Anxeles), a casa do Boido (Boimorto), Pazo do Rego de pazo (Boimorto).

Outro dos grandes atractivos historicos é a arquitectura eclesiástica. A igrexa de San Blas, sita no lugar de O priorato (Dormeá) e a igrexa de Sta. Maria de Sendelle son as pezas mais significativas. Tamén existen outras no resto de parroquias como a de San Cristovo de Dormeá, San Miguel de Boimil, Santa María de Vos Ánxeles ou Santiago de Boimorto.

Froito da colaboración entre o Concello e Luz Casal naceu no ano 2012 un Festival que, fai de Boimorto o centro de atención do panorama cultural español.

Máis información en : http://www.concellodeboimorto.es/es


http://www.concellodeboimorto.es/es


BoimortoCruceiro de O Priorato

Igrexa Parroquial de San Pedro de Brates

Miliario Romano

Pazo de Liñeiro

Festival da Luz

Capela do Carme

Castro de Corredoiras

Área de Recreo Ponte Castro

Igrexa Parroquial de San Pedro de Corneda



BoiroCollage para espertar a

curiosidade polo municipio; estudar o seu

presente e pasado,

visitalo, estar coas súas xentes...

Boiro : o camiño da serra á beira do mar fotografías de Olláparo AF

GAL/ 9757

Boiro é un municipio da provincia da Coruña, na comarca do Barbanza. Conta con 8 parroquias.

As principais praias son a de Mañóns, a Carragueiros, a da Retorta e a de Barraña. Existen outras como as de Barraña-Saltiño, Ladeira, de Esteiro, Ribeira Grande, Palén, Piñeirón e Gaboteira, praias urbanas de Cabo de Cruz e Rebordelo entre Boiro e Cabo de Cruz.

En canto á arquitectura civil destacamos a Torre-Pazo de Goiáns en Lampón, Pazo de Fonteneixe ou os de Sandrezo, Agüeiros ou Rivademar en Cespón. Dentro da arquitectura relixiosa podemos ver a ermida de San Ramón de Bealo, onde se celebra a romaría, e as diferentes igrexas parroquiais do municipio.

Hai numerosos restos arqueolóxicos, dende Monte Iroite atopámonos coa mámoa da Casota do Páramo, próximas as mámoas de Pedra dá Xesta, Armadoiro e A Cavada, a roca do outeiro redondo, e no río Barbanza, atoparemos o Arca do Barzanza, en Santiago de Lampón a Casarota do Fusiño. Varios petróglifos como o de Laxe dás Cabras en Cespón ou os de Bealo próximos á capelae asentamentos castrenses, como o Castro de Garita, Castro de Achadizo ou o mellor conservado de todos que é o Castro de Neixón, en Quinteiro. Atopámonos co estuario do río Coroño e un pouco Máis río arriba podemos ver a área recreativa dos muíños de Ponche Goiáns .

Conta con varios cruceiros, como os de Runs, Coroño ou Pazos ao chegar á Cadarnoxo atoparémonos a pé de estrada coa Fervenza de Cadarnoxo, este camiño levaranos á cima do Monte Iroite desde onde temos unhas boas vistas.

Máis información en : http://www.boiro.org/


http://www.boiro.org/



BoiroMiradoiro de A Figueira

Aldea de Abanqueiro

Castro do Achadizo Casa Solariega Cruceiro do Bao

Cruceiro de Agra de arriba

Dolmen Casota do Páramo

Igrexa de San Vicenzo de Cespón

Pazo de Sandrezo o Caamaño

Petroglifo Pedra da Cabra

Praia de Mañóns

Praia Ribeira grande - Cabo da cruz



Boqueixón




romerías.

Teo, Boqueixón Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2667

Boqueixón, é un municipio da provincia da Coruña. Conta con 15 parroquias.

Existían varias mámoas e castros, como o castro de Carabán, o castro da igrexa e Monte Castelo. En Sergude atopamos o Pazo de Quián, hoxe en día ocupado polo Centro de Formación e Experimentación Agraria.

O Pico Sacro é un dos montes Máis importantes da, e o río Ulla que fai fronteira coa provincia de Pontevedra. Outros dos miradoiros qson o de Monte Castelo e o miradoiro Pena do Curvo, en Codeso.

En canto á arquitectura civil e relixiosa, existen diferentes cruceiros, capelas e igrexas. Podemos ver a igrexa de San Vicente de Boqueixón, igrexa de Santa María de Lamas , igrexa do Divino Salvador de Ledesma, igrexa de Santa María de Lestedo e igrexa de San Breixo de Sergude, entre outras.

En Ledesma atopamos a ponte máis importante, A ponte Vella, e xusto á beira están as insuas de Gres, onde hai unha área recreativa con xogos e un merendero. Outras pontes son os de ponte de Busacos en Sergude polo que pasa a Vía da Prata, e o de ponte Caneda, entre Vigo e Loureda.

Está a área natural de San Paio de Codeso, e a capela de San Paio, varios muíños e algunha fervenza. Moi preto as fervenzas de Doas. En Rubio están as cataratas do río Záramo, as cataratas de Ramil no río Pereiro. Outras áreas son a de Sucira, no río Ulla e a de Gastrar, preto de onde estaba o castro, onde tamén hai un muíño

Máis información en : http://www.boqueixon.com/


http://www.boqueixon.com/


BoqueixónCapela da Nosa Señora da Fonte

Cruceiro de Lamas

Igrexa Parroquial de Santa María de Lestedo

Muíño de Sergude

Pazo de Quián

Ponte Ledesma

Santuario da Nosa Señora de Lourdes

Miradoiro Pico Sacro

Fervenza de RamilÁrea recreativa

Fonte en Noente



BriónFai un pequeno percorrido polo



romerías.

BriónXosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2659

Brión é un municipio da Coruña, e pertence á comarca de Santiago de Compostela. Conta con 9 parroquias.

O Castro Lupario (Bastavales), preto atopase a ponte do Río Tinto, de feitura romana, e o Santo Arandel. Outro castro é o de Lamiño.

Destacan a capela de Santa Minia e a igrexa de Bastavales coa capela do Carme, de estilo barroco, e o adro, “balcón da Amaía”, que ofrece unha das Máis espléndidas panorámicas deste Val. Pódese visita-las igrexas parroquiais, a maioría delas de estilo barroco, de San Salvador, Os Ánxeles, Boullón, Luaña, Cornanda, Viceso, Ons e Brión. Os cruceiros, entre os que destaca o de Bemil, Boullón, Vioxo de Abaixo, Goriña e Mourentáns.

No lugar do Tremo mana un manancial de augas sulfurosas das que se fai uso desde antigo para curar doenzas cutáneas, tamén nos Ánxeles, existe outro manancial de augas medicinais coñecido como as Augas Ferras.

O encoro Barrié de la Maza sobre o río Tambre, entre as aldeas de A Graña e Vilariño (Cornanda).

O monumento Máis representativo atópase nas torres de Altamira, testemuña das numerosas liortas entre a nobreza e a igrexa.

Hai varios pazos entre os que salienta o de Trasouteiro, é o da familia Armesto, situado na aldea de Salaño Pequeno (Ons), Outro é o do Armental, na parroquia de Os Ánxeles, e podemos atopar no Casal (Brión) as ruínas do pazo do mesmo nome.

A Carballeira de Santa Minia, xunto coa urna da Santa Inés e a fonte adicada ó deus Hermes ou Mercurio son visitas obrigadas.

Máis información en : http://www.concellodebrion.org/


http://www.concellodebrion.org/



BriónO Castro Lupario

Igrexa de Santa María dos ÁnxelesTorres de Altamira

Balneario do Tremo

Santuario de Santa Minia

Pazo de Trasouteiro

Igrexa de Bastavales

Ponte dos Mouros ou de Paradela

Cruceiro de San Fiz

Muíños de Sanín



Cabana de Bergantiños




romerías.

Cabana Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2623

Cabana de Bergantiños ou Cabana é un municipio da provincia da Coruña que conta con 10 parroquias.

Conta coas praias fluviais, O Curro, A Urixeira, O Pendón e O Lodeiro e litorais, As Maseiras, Area das Vacas, Rebordelo e San Pedro.

Sobresaen os xacementos arqueolóxicos: o dolmen de Dombate, coñecido como a Catedral do megalitismo galego, e a castro A Cidá de Borneiro, un recinto castrexo. Existen grandes concentracións de mámoas na Piolla (Nantón), en Borneiro e na Eirita (Anos).

Posúe unha interesante nómina de capelas, a de Fátima en Sinde, de San Fis, de A Eirita ou de O Espiño..., e de igrexas coma San Martiño de Cánduas, San Esteban de Cesullas, San Xoán, San Pedro... O resto artístico religioso destacable é o rosetón prerrománico da ermida de San Fins do Castro. Da época románica destacan os canzorros de Santo Estevo de Anos. Do estilo barroco salienta como xoia o retablo da pequena igrexa de San Martiño de Riobó. As parroquias teñen Máis de medio cento de cruceiros, polas súas imaxes e decoración, destacan o cruceiro do Sacramento e o de San Fins, en Cesullas, e o dos Romero en Canduas.

Outros son a fortaleza A Torre da Penela, as fontes de A Ermida, A Eirita, o muíño e ponte en O Río dos Muíños, a fonte de San Xoán, ou os cabazos na Palleira, na Camafreita...



http://www.concello-cabana.es/ga/web/index.php


Cabana de Bergantiños

Ermida de San FinsTorre da Penela

Muíño e ponte en O Río dos Muíños

Igrexa de San Martiño

Cabazo na Palleira

Fonte de Santa Margarida

Castro de Borneiro

Dolmen de Dombate

Praia de O Pendón

Capela da Nosa Señora do Carme do Briño

Cruceiro das Virtudes

Igrexa de Santo Estevo de Anos


http://www.concello-cabana.es/ga/web/index.php

Cabanas

Fai un pequeno percorrido pola

comerca, difundindo o

seu rico patrimonio histórico e artístico.

Pontedeume, Cabanas y comarca Carlos de Castro Alvarez & Adela García

GAL/ 2673

Cabanas é un municipio da provincia da Coruña. Conta con 7 parroquias.

O seu principal interese turístico é o magnifico areal da Madalena ou Praia de Cabanas como se coñece popularmente.

Conta con restos prehistoricos coma os Túmulos A Serra, Monte dos Golpes, Purxeiro, Cadabal... Tamén cos castros de Piñeiro, de Monte de Castro e das Modias entre outros.

O monumento máis rechamante é o gran caserón do Pazo de Cabanas, fronte á igrexa parroquial. Este pazo, coñecido como Casa Grande de Rioboo, foi edificado no século XVI polo arcebispo de Santiago, Francisco de Seixas e Losada, natural de Cabanas.

No patrimonio relixioso conta con varias igrexas coma a de San Andres de Cabanas, San Esteban de Eiris, San Mamede de Laraxe, San Martiño de Porto,... a capela do Bon Xesus ou a de Santa María da Magdalena. Dos cruceiros sobresaen o de Salto, San Andres, Lavandeira ou o do Areal.

O patrimonio etnográfico é abundante, os muíños do Río Castro, Río da Igrexa, Río Lousada, Río da Furna..., os hórreos de Salto, de Pereiro de Arriba, de Fraián onte se atopa o Pazo de Fraián, Os Xicos, e os lagares de Belvis, Badí ou Rioboo.



http://www.cabanas.es/


CabanasCapela do Bo Xesús

Hórreo en Balvís

Igrexa de Santa Olaia de Soaserra

Igrexa de San Martiño do Porto

Pazo de Fraián

Muiño de Cabada

Praia A Magdalena

Lagar de Balvís

Praia Rio CastroIgrexa de Santo André de Cabanas


http://www.cabanas.es/

Camariñas

Da man dos encaixes e das

palilleiras, viaxamos pola memoria dun

pobo, que soubo conservar vivos

os seus costumes, as

súas tradicións e unha maneira orixinal de ver e

entender o mundo.

Camariñás, terra de palilleiras Xosé Luís Blanco Campaña

GAL/ 13632

Camariñas atópase na provincia da Coruña, no centro da Costa da Morte. Conta con 4 parroquias.

A costa está incluída na Rede Natura 2000 Costa da Morte e posue unha gran riqueza biolóxica de especies de flora e fauna protexidas. Nos illotes e rochas de Cabo Vilán aniñan os Araos de Cons, a gaivota tridáctila e o cormorán moñudo, aves en perigo de extinción. Fermosas praias, coma Camelle, Arou, Lobeiras, Santa Mariña, Trece, Area Grande, Area Lona e Pedrosa, Area da Vila, Lingude, Ariña Branca, Rego dos Coiros e a área de recreo da praia do Ariño. Dende os miradoiros de O Trece e A Pedrosa terás panorámica da costa.

Os restos dos castros de Mourín e Monte Croado, a Mámoa de Reira e o Foxo dos Lobos son testemuñas das primeiras civilizacións megalíticas da zona. Como referentes da Idade Media consérvanse a igrexa de Sta. María de Xaviña e o campanario de Ponte do Porto.

Baixo a gran duna de Monte Branco, agáchase o silencio da traxedia do Serpent no Cemiterio dos Ingleses, que ao igual que outros moitos barcos naufragou nestas costas.

O Faro Vilán é ao mesmo tempo vixiante e guía dos mariñeiros dos portos de Camariñas, Camelle, Arou e Santa Mariña.

En canto a arquitectura civil, destacan os pazos e casas solainas de Paxariña ou Dor e de Mouzo e os restos do Castelo do Soberano.

Nos últimos anos, o turismo e a artesanía do encaixe de bolillos está adquirindo cada vez maior importancia,

Máis información en : http://www.camarinas.net


http://www.camarinas.net/web/portada.php


CamariñasFaro de Vílán

Porto de Camariñas

Cemiterio dos Ingleses

Mamoa de Reira

Castelo do Soberano

Igrexa de Santa Mariña

Praia de Ariño

Capela da Virxe do Monte

Foxo do Lobo

Mostra de Encaixe Pazo dos Mouzos

Museo do Alemán Camelle



Cambre




romerías.

Cambre Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2628

Cambre é un municipio da provincia da Coruña. Ten 12 parroquias.

Entre os recursos naturais destacan o Encoro de Cecebre, coa Fraga de Cecebre (escenario da novela El Bosque Animado de Wenceslao Fernández Flórez) , o Río Mero e a Ría do Burgo-Amorne.

Conta con castros de Pravio e Armental, Fraís en Cecebre, Cambre, Sigrás, Meixigo, Vigo e Gosende, destaca o de Sigrás pola grandeza e situación. No museo do xacemento romano, podemos atopar restos dunha antiga vila romana.

Podemos admirar bos exemplos de etnografía coma as Pontes da Xira-Alvedro, de Cela e a do Burgo-Temple, as casas solariegas de Estorrentada ou do Cubelo entre outras, as fontes de San Antón, de Cela, da Pitona, da Fontenla, Vella de Cambre...

Na arquitectura civil sobresaen os muíños de Peiraio ou os de Cambre, a fábrica de curtidos en Seoane e a telleira de Prego. Das vilas destacan a Arrigada, Villa Florentina (Casa Museo do escritor Wenceslao Fernández Flórez), Villa de los Rei o Villa Concepción. Os pazos de Sigrás, de Sobrecarreira, de Aián, de Anceis, de Cela, de Lema, de Cecebre...

Na arquitectura relixiosa destaca a Igrexa de Santa María de Cambre, outras son San Lorenzo de Meixigo, San Xoan de Anceis, Santa Maria do Temple e de Vigo, Santiago de Sigrás, San Ciprián de Bribes, San Xiao de Cela, San Paio de Brexo... e as capelas de Altamira e San Bieito.

Máis información en : http://www.cambre.es


http://www.cambre.es/es/

http://www.cambre.es/

CambreIgrexa de Santa María de Cambre

Villa Florentina

Muíño O peirao

Pazo de Brexo

Ponte da Xira-Alvedro

Telleira de Prego

Casas do Cubelo

Pazo de Aián

Fonte do Drozo

San Martiño de Andeiro

Embalse de Cecebre

Fraga de Cecebre

Castro de Sigrás


http://www.cambre.es/es/

CarballoFai un pequeno percorrido polo



romerías.

Carballo Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2631

Carballo, capital de Bergantiños, asenta na beira norte da Costa da Morte. Conta con 18 parroquias.

No Monte Neme, a Eira das Meigas, un círculo lítico do que agora só se conservan as bases das pedras. En Sísamo están as 4 mámoas dos Vilares. En Oza, a do Cruceiro de Arriba. En Ardaña, a Mámoa da Peniqueira. En Bértoa, a de Queo. E, en Cances, a da Agra das Moas. Os castros son os de Cances, O Rodo, Oza, Vilela, Constenla, Ribeira, Coto do Castro, Ouxas, Guntián e Aldemunde. Atopamos 2 torres medievais, a dos Pardiñas, en Razo e a de Asperón, en Sofán.

No patrimonio natural sobresaen as praias de Razo, Baldaio, A Pedra do Sal… e as fervenzas de San Paio e a de Ramil. Tamen un manancial de augas sulfurosas que resultaron ser sanadoras, un edificio de baños e unha capela, a da Estrela. Conta con miradoiros coma o de Santa Mariña e Santa Irene do Castrillón.

As igrexas de Santa María de Rus, San Cristovo de Lema, Santiago de Sísamo, Santa María de Noicela, San Breixo de Oza, San Xens de Entrecruces, Santa María de Ardaña, San Lourenzo de Berdillo, Santa María de Bértoa, San Salvador de Sofán.

No patrimonio civil destaca a Casa Natal de Alfredo Brañas, o Museo de Bergantiños, a Ponte Lubiáns, e os pazos de Vilar de Francos, do Souto, das Pallas, de Gontade e casas señorais como a dos Pardiñas, de Perros, de Cances...

Os horreos son considerados BIC e as modalidades destacadas son Fisterra e Coristanco. Dos muíños destacamos os da Férveda de Entrecruces, a Cheda. Atopamos pombais nos pazos e igrexas, destacando o de San Miguel de Vilela e o de Vilar de Cidre.

Máis información en : http://www.carballo.org/portada.php


http://www.carballo.org/portada.php


Carballo

Dolmen Pedra Moura

Castro de Cotomil, en Sofán

Ponte Lubiáns

Pazo de Vilafrancos

Balneario dos Baños VellosFervenza de San Paio

Praia de Baldaio

Cruceiro de Berdillo

Igrexa de Santa María de Noicela

Muiñó da Cheda

Pombal Vilela

Miradoiro de Santa MariñaHorreo tipo Coristanco

Alfredo Brañas



Cariño




romerías.

Cariño Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2650

Cariño é un municipio da provincia da Coruña que pertence á comarca de Ortegal. Conta con 5 parroquias.

Os restos atopados evidencian que estaba xa poboado na época prehistórica: no monte do Limo acháronse lascas de sílex, e hai 5 dólmenes (Na Cima de Lodeiro, na Cova da Hornacina, na Cima da Silva e 2 no monte de Herbeira). Destacan os castros da Moura, da Punta do Castro e da Cancela. En San Xiao do Trebo, atopáronse restos dunha vila romana baixo unha capela. Da Alta Idade Media A Pena do Castelo, unha escarpada elevación rochosa na cal se aprecian restos de muros de cachotería e materiais cerámicos en superficie.

O cabo Ortegal, un indescritible recanto, ao confluír fronte aos seus sobrecolledores cantís mariños as augas do mar Cantábrico e do océano Atlántico. Fronte ao cabo emerxen das augas os Tres Aguillóns, tres aguzados penedos. Os cantiis mariños da costa, son os Máis altos da Unión Europea. As praias de Fornos e Figueroa. Destaca á zona coñecida como Santuario das Aves, con Máis de 200 especies de aves, algunhas verdadeiras rarezas no ámbito estatal e europeo.

A capela da Virxe do Carmen. Os Pazo da Cerca e Pazo de Barreiros de propiedade privada.

No S.XVIII, en resposta ás incursións piratas, constrúense garitas de vixilancia como as do Limo e Herbeira, no actual límite entre os concellos de Cariño e Cedeira.

Hai unha tradición singular e diferenciadora, a danza de arcos, vencellada sempre aos mariñeiros.

Máis información en : http://concellodecarino.com


http://concellodecarino.com/nova/carino/

http://concellodecarino.com/

CariñoFaro de Cabo Ortegal

Praia de Fornos

Zona Vella de Cariño

Capela de San Xiao do Trebo

Ponte da AreaCantiis de Cabo Ortegal

Porto de Cariño

Danz a de Arcos

Garita de vixilancia de O Limo


http://www.concellodecarino.com/visitar/?txt=porque&lg=cas

CarnotaFai un pequeno percorrido polo



romerías.

Carnota Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2620

Carnota é un municipio costeiro situado na zona suroeste da Coruña pertencente á comarca de Muros. Conta con 5 parroquias.

A praia de Carnota, a máis grande de Galicia con dunas e unha marisma onde observar aves. Outras son, a de Ardeleiro, Area Branca, Cons, Corna Becerra, Gavota, Insuela, Lariño, Mar de Lira, O Pedrullo., San Pedro, Quilmas e Ximprón. Os miradoiros de Paxareiras e de Lira con belas vistas.

Atopamos o petrógrifo a Laxa Escrita e otros como o do Filladuiro, As Laxiñas, Rego Lamoso, Porta Ventosa, Prousos Magos,... Tamén varios castros, o mellor é o Castro de Mallou, que presenta restos das murallas e das vivendas e en Lira existe outro.

Na arquitectura civil destaca o Faro de Punta Insua, en Lariño. Das casas pacegas a Casa do Agro de García, A Casa da Ameixeira (Lira), Casa de Correos (Pindo), Casa do Concello (Carnota). Na arquitectura popular, as eiras (conxunto arquitectónico da Igrexa de Santa Columba de Carnota), os muíños (Quilmas), as fontes (Canedo, A Ínsua, a do Pindo, Fontevella de Caldebarcos) os lavadoiros, as casetas mariñeiras (caseta do sal na Boca do Río, as de Lariño, Lira), os pombais, etc. Os hórreos de Lira e Carnota son os máis representativos, recoñecido como Monumento Nacional e é o máis grande de Galicia de estilo fisterrán.

Na arquitectura relixiosa sobresae a Igrexa de Santa Columba de Carnota, a de San Mamede, de San Clemenzo do Pindo, Santa María de Lira e San Martiño de Lariño, as Capelas dos Remedios e de San Gregorio. Dos cruceiros ten innumerables mostras, destacando o de Lariño, o de Quilmas, o do Pindo, o de Louredo, o da Rateira e o situado no campo de Nóutigos, que data do S. XVI.

Máis información en : http://www.concellodecarnota.com/


http://www.concellodecarnota.com/



CarnotaCapela de San Gregorio

Praia de Carnota

Conxunto de Hórreo e Palomar de Lira

Miradoiro do Monte do Pindo

Punta Insúa o de LariñoCova da Casa da Xoana

Petroglifos A Laxe Escrita

Fervenza de Pedrafigueira

Fortaleza de Torre dos Mouros

Igrexa de San Mamede

Pombal

Igrexa de Santa Columba de CarnotaQuilmas



Carral

Recolle a historia, tradicións, persoeiros, atractivos, servizos ou aspectos

socioeconómicos do municipio

Carral : un concello no bo camiño / Carlos Lorenzo Pérez

GAL/ 13877

Carral é un municipio da provincia da Coruña, ten 9 parroquias.

Ten catro altura principais: o Monte Xalo; San Bartolomé, nas Travesas; o Monte do Castro de Ameas, e o Miradoiro de Lale-Rubieiro, estas ofrecen unhas vistas panorámicas

No que se refire a castros, podemos mencionar os de Paleo, Paiolante, Gosende, Balbén, Ameás, Herves e o da Eira dous Mouros.

Sobresaen as fontes de Cañás, a de Sumio, é a de Santa Rosa.

Na arquitectura relixiosa, a Igrexa de San Pedro, a de Santiago, a de Santa Eulalia, a de San Estebo de Paleo, a San Vicente de Vigo, a de Beira, a de San Martiño de Tabeaio e a de San Xiao de Sergude.

Pódense ver diferentes construcións singulares, a vivenda típica Casa Mariñá (Abrigosa, Reboredo, San Martiño de Tabeaio), hórreos tipo Carral e muíños de río, coma O Eco-Museo Costa dá Égoa, formado por 14 muíños nos que se moía o gran para a continuación poder facer o pan.

Na arquitectura civil destaca o Pazo de Ribeira, o Pazo de Esperante, o Pazo das Cadeas, Pazo de Vilasuso.

Máis información en : http://www.carral.eswww.dacoruna.gal/biblioteca

http://www.carral.es/es/

http://www.carral.es/

CarralArea recreativa Monte Xalo

Fonte medicinal de Sumio

Peto de Ánimas de Paleo

Cruceiro de San Vicente de Vigo

Muíños do Batán

Muíño de Costa dá Égoa

Igrexa de San Estevo de Paleo

Castro das Travesas

Pazo das Cadeas

Pan de Carral

Igrexa San Pedro de Quembre

Castro Detorre / da Torre


http://www.carral.es/es/

Cedeira

Mostrase nesta guía a

realidade dun pobo con

contrastes e ricos matices.

Vila e terra de Cedeiratextos de Rafael Usero y Archivo Municipal

GAL/ 7007

Cedeira é un municipio da Provincia da Coruña, ten 7 parroquias.

O miradoiro de San Antón presidido por un gran cruceiro de pedra serpentina coñecido como Cristo dá ponte, nas inmediacións encóntrase tamén a ermida de San Antón.

O santuario de San Andrés de Teixido está situado na Serra da Capelada, preto dos cantís sobre o mar. Trátase dunha capela de estilo gótico tardío e tipoloxía mariñeira adicada.

O faro de Punta Candieira, de camiño hai que baixar polo Monte Purrido, a sensación de que estamos a viaxar a onde a terra remata, acompáñanos durante todo o descenso.

No punto máis alto da Serra dá Capelada, desafía ás inclemencias do tempo unha vella caseta de garda.“Vixia Herbeira”, dende onde as vistas son inmellorables.

Do areais, por ubicación, tamaño e afluencia, a praia da Magdalena é a principal. Ao abrigo do peirao,, atópase a Arealonga, merece a pena achegarse a Miseñora, unha pequena enseada ubicada ao pé do faro. Tamén conta coas calas, das Sonreiras, Cerdeiras e Burbullas.

O Castelo da Concepción, fortaleza que data do tardío século XVIII e que chegou a albergar 15 canóns para o seu defensa.

A igrexa parroquial da Santísima Virxe do Mar, o cruceiro e ermida de San Antón de Corveiro. Tamén hai outras igrexas nas parroquias de Cervos, Esteiro e Piñeiro.

Máis información en : http://www.cedeira.gal


http://www.cedeira.ga/

http://www.cedeira.gal/index.php/gl/

CedeiraMiradoiro San Andres Teixido

Porto

San Andres Teixido

Vixía Herbeira

Cala de Sonreiras

Miradoiro San Antón

Faro Punta Candieira

Capela de San Antonio de Corveiro

Castelo da Concepción

Igrexa de Santa María do Mar

Casa Enrique Álvarezwww.dacoruna.gal/biblioteca

http://www.cedeira.ga/

Cee

A historia do pobo, a dos

ceenses, para contribuir a recuperala

nosa memoria colectiva.

Historia do concello de Cee [X. Miguel González Fernández]

GAL/11130

Cee é un municipio pertencente á provincia da Coruña, formado por 6 parroquias.

As mámoas atopadas en San Pedro Mártir e Bermún datan do 4500 - 2500 a.c. Os pobos prerromanos que poboaron estas terras foron os nerios, restos atopados nos castros O Son, Vilar de Toba, Bermún e Lires.

Como exemplo de románico contamos coa Igrexa de Toba e do gótico a Igrexa de Cee.

Destacar o Campo do Sacramento (onde está emprazada unha Virxe da Piedade que pertencía a unha antiga capela adicada a Magdalena), as igrexas de Pereiriña, Brens, Lires e Ameixenda, a Casa Mosteirín (edificio residencial e o pazo de Cotón,. Tamén o Castelo do Príncipe de Ameixenda.

O Museo Fernando Blanco atópase no Paseo da Alameda, engalanado con preciosos edificios do século XIX, como a Casa Mayán, de estilo tradicional con galerías e balcóns, ou do século XX, como a Casa Guillén ou a antiga Casa do Concello.

Conta cunha ampla variedade de praias, como a de Gures ou a de Estorde. Podemos destacar a praia de Lires, que consta dun amplo areal partido en 2 pola desembocadura do río Castro. A oferta complétase coas fermosas áreas de descanso em A Ameixenda, Toba, A Pereiriña, Tedín, A Canosa (Lires) e no paseo marítimo de Cee.

Máis información en : http://www.concellocee.es/


http://www.concellocee.es/



CeeIgrexa de Cee

Casa Mayán

Castelo “O Principe”

Ermida de San Pedro Mártir

Praia de Estorde

Praia de LiresPazo do Cotón

Museo Fernando Blanco

Cruceiro de la Armada

Hórreo de Caamaño

Río Castro



Cerceda




romerías.

Carral, Cerceda e Tordoia Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2646

Cerceda está situado na provincia da Coruña e pertence á comarca de Ordes e está composto por 6 parroquias.

Os protagonistas son os ríos, o Barcés e Lengüelle. Conta cunha inmensa riqueza de muíños de auga, sobresaíndo o muíño de Guillín. Desde o punto de vista paisaxístico unha das zonas interesantes é a Sierra de Montemaior. Dous importantes picos son o Monte Xalo e Monte do Castelo, que contan con miradoiros e o conxunto de áreas recreativas: as das Queixas, Xesteda, Meirama e A Silva. É moi coñecido polo seu Parque Acuatico.

Existen 2 castros, o castro de Coto de Guichar en Encrobas e o castro de Cerceda, no que se atopou un fermoso torques de ouro.

Son numerosas as capelas e igrexas predominando as que posúen características propias do estilo románico. Entre elas, cabe destacar as de San Andrés de Meirama,San Martiño de Rodís e San Román das Encrobas, a Máis antiga.

No ámbito do patrimonio civil, as casas fidalgas, construídas entre os séculos XVII e XVIII, destacando o Pazo de Boedo, declarado Ben de Interese Cultural en 1994. Sobresaen ademais o Pazo-Torre de Gontón das Encrobas, cuxa torre era de orixe medieval, e o Pazo dás Lavandeiras, de estilo barroco do século XVIII e que forma parte dun conxunto histórico cuxa fundación está vinculada coa liñaxe dos Becerra.

Conta con numerosos cruceiros diseminados como os de Rodís, San Andrés de Meirama ou Santa Comba de Xesteda -que presiden os atrios de diferentes igrexas- e con algunhas casas tradicionais como son o Casal do Igresario -casa de labranza dos anos vinte construída en pedra, madeira e tella- que son boa mostra da súa arquitectura popular.

Máis información en : http://www.cerceda.org/es


http://www.cerceda.org/es


Cerceda

Área Recreativa do Adro de Rodís

Cruceiro de San Román das Encrobas

Capela do Espíritu Santo da Silva

Igrexa de San Martiño Cerceda

Miradoiro sobre a Mina en Meirama

Lagoa artificial As Encrobas

Pazo de Lavandeiras

Aquapark

Pazo de Boedo



Cerdido




romerías.

Cerdido, MoecheXosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2663

Cerdido é un municipio da Coruña pertencente á comarca de Ortegal. Ten 3 parroquias: Cerdido, Felgosas e A Barqueira.

As terras de Cerdido atópanse nunha zona de transición entre as altas serras de Forgoselo e Faladoira e o val de San Sadurniño. Divide as súas augas en dúas cuncas, a do río Mera que achega as súas augas á ría de Ortigueira e a río Porto do Cabo que desemboca na enseada de Esteiro da ría de Cedeira.

O miradoiro Coto da Forca, sobre a cima do Coto dá Forca tem xcelentes panorámicas cara ao sur, leste e norte.

É de destacar a importancia comarcal da feira da Barqueira.

O castro máis llamativo e o de Cercido, próximo a Vila da Igrexa.

No patrimonio relixioso conta coas Igrexas de San Xoán dos Casás, San Martín de Cerdido e San Antonio da Barqueira.

Destaca o Muíño da Bouza que aproveita a enerxía hidráulica do río ou arroio Forcado.

Máis información en : http://www.cerdido.es/www.dacoruna.gal/biblioteca

http://www.cerdido.es/



CerdidoCasa Indiana Barqueira

Igrexa Parroquial de San Martiño

Mirador Coto da Forca

Muíño de Bouza

Pazo de Vila da Igrexa

Área Recreativa O Castro

Igrexa de San Xoán dos Casás

Fervenza O Carballeiro



CoirósCompendio de datos

xeográficos, demográficos,

historicos, socioeconómicos e etnográficos que, conforman unha

completa e interesante

radiografía deste concello.

Coirós por dentroManuel Fiaño Sánchez

GAL/ 3710

Coirós atópase situado ó noroeste da provincia da Coruña, pertence á Comarca de Betanzos e ten 6 parroquias.

O Lugar de Mende, onde podemos ver 2 muíños. En Lesa o xacemento Pena Furada, unha zona cunhas vistas estupendas é o mirador de Espenuca, que está a carón da ermita de Santa Eulalia. O Monte do Gato é a zona máis alta vistas da comarca de las Mariñas.

Na arquitectura relixiosa, destacan os cruceiros en San Xulian de Coiros, Santa María y Santiago de Ois.

Das igrexas sobresaen a de San Xulián de Coirós, Santa Mariña de Lesa, Santiago de Ois, Santa María de Ois, Santa Eulalia de Espenuca, San Salvador de Collantres, San Vicente de Armea, e a Ermita de San Brais.

Na arquitectura civil, destaca o Castelo “A Mota”, do que so quedan restos. Existen numerosas fontes e lavadoiros públicos (Espenuca, Santiago de Ois), antigas escolas unitarias, ...

Os hórreos son de madeira e pedra (Casa Corral, Loureiros, Ois). Os muíños (Da Pena, de Blanco, Maquias de Xora, Do Xico) son moi abundantes.

Máis información en : http://www.coiros.es/


http://www.coiros.es/



Coirós

Río de dous nomes

Area Recreativa de Chelo Espadana e Cruceiro Espenuca

Capela Espenuca

Ermida de San Brais de Caresma

Igrexa de San Xulián de Coirós

Igrexa de Santiago de Ois

Santuario de Pena Furada

Petróglifo da Moura

Hórreo

Muíño de Fausto



Corcubión




romerías.

Cee, Corcubión e Fisterra Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 3824

Corcubión está situado no extremo oeste da provincia da Coruña formando parte da Costa dá Morte. Ten 2 parroquias.

O castro de Quenxe situado na cume do monte do Quenxe, é un exemplos da cultura castrexa.

O Faro do Cabo Cee dende onde temos un gran panorama de ría e das Illas Lobeiras, tráxico escenario de naufraxios.

No que arquitectura relixiosa atopamos a igrexa de San Marcos, a Máis importante, a igrexa de San Pedro de Redonda , e as Capelas de San Antonio e do Pilar.

Na arquitectura popular, atopamos as cabaceiras ou hórreos (censadas 14), os muíños (Boleira dos Muiños ou en Redonda), os pombais (no Campo de San Antonio e na Agra da Ribeira) e os cruceiros.

Nos edificios civís, destaca o Castelo do Cardeal e Cárcere do Partido, os pazos dos Altamira e Condes de Traba. Os edificios modernistas coma a Casa Miñones, o edificio do antigo Xulgado e as edificacións burguesas que se atopan no paseo. Outros destacados son o Edificio José Carrera e o Museo Maritimo Seno.

Máis información en : http://www.corcubion.gal/es


http://www.corcubion.gal/es


CorcubiónFaro

Capela de San Antonio

Castelo do Cardeal

Casa MiñonesIlla Lobeira

Mirador do Monte Quenxe

Praia Quenxe Pazo dos Altamira

Igrexa Parroquial de San Marcos

Igrexa de San Pedro de Redonda

Horreos

Carcere do Partido



Coristanco




romerías.

Laracha, Coristanco / Xosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/3819

Coristanco é un municipio da provincia da Coruña e pertence á comarca de Bergantiños.

Visita obrigada é o Refuxio de Verdes, contorna do Anllóns. A area recreativa da Rocheira, as lagoas de Alcaián e Cuns coas súas lendas, son outras.

Conta co xacemento paleolítico da Lagoa de Alcaián, ou as mámoas de Monte do Lume, Monte da Medoña e do Rato, Cuns, As Medoñas ou o castro da Insua Tamén destacan a cista de Pedra Marrada ou as localizacións castrexas de Ponte Xionlla, Lume de Suso, Portal, Cotón de Santa Cecilia, Vilar,As Picúreas ou As Croas.

Dos hórreos destaca o conxunto de hórreos en Montecelo, Traba ou os de Casa Caamaño en Cereo Vello, ou o hórreo que acompañado dun pombal en Codesido. Destacan as fontes: Santa Margarida, Fonte de San Mamede-Iglesario, Santa María-O Rueiro ou a fonte de San Adrián de Verdes. Tamén o muíño das Salgueiroas-A Erbelleira. Resaltar a Torre de Nogueira (San Mamede de Seavia), e as pontes de Lubiáns de Montecelo (Oca) e a Dona (San Adrián de Verdes). Existe unha relación dunhas 15 casas históricas e reitorais.

Na arquitectura relixiosa destacan as igrexias de San Mamede de Seavia, Santa Baia do Castro, Santa Maria de Cereo e de Traba, San Martiño de Oca, ou as parroquiais de Xaviña, Coristanco, Oca, Castrobo,Verdes, San Xusto e Cuns, e os templos de Ferreira, Couso e Erbecedo.

Os Pazos de Cereo Vello, o de Nogueira, de Ponte e de Ferreriro son propiedade privada.

Máis información en : http://www.coristanco.gal/


http://www.coristanco.gal/



CoristancoTorres de Nogueira

Refuxio de Verdes

Fonte de Seavia

Ponte Lubiáns

Igrexa de Santa María de Cereo

Pazo de Cereo Vello

Castro de Oca

Cruceiro de Traba

Igrexa de Seavia

Cabazo



CulleredoGuía para que os cullerdenses coñezan mellor o seu municipio e os visitantes

aprecien os restos dun pasado.

Culleredo GAL/9189

Culleredo é un municipio da provincia da Coruña, que forma parte do área metropolitana da Coruña. Ten 11 parroquias.

Conta com 2 xacementos, un no monte Xalo, e a necrópole da Zapateira. Atopamos mostras da época castreña: Castro de Sésamo, Almeiras, Orro,.

Ten un gran número de igrexas románicas: Rutis, O Burgo, Ermida de Sésamo, Celas, Orro e Culleredo e de nova construción, a de S. Martiño de Sésamo, S. Xiao de Almeiras, Santiago de Castelo, S. Estevo de Sueiro e S. Pedro de Ledoño.

A torre de Celas ou Vinseira emprazase aos pés do Monte Xalo A ponte do Burgo é o monumento máis emblemático, a ponte da Xira sobre o río Valiñas.

Existen numerosos pazos, casas solariegas e quintas de recreo, Pazo de Lembeye (Liñares), Pazo de Vilaboa. Pazo de Culleredo (Tarrío), Pazos dos Ferrer (ou Curro). Outros pazos e casas blasonadas son: Pazo de Vigovidín, Pazo de S. Fernando, Pazo dos Vales, Casa da Torre, Quinta de Fontemaior, Casa da Picota, Casa de Outeiro de Sésamo...

Das fontes de cantería (Ledoño, Peiro de Riba e Vinseira Pequena), dos muíños destacan o de Acea da Ama e o desaparecido da Telva polo seu tamaño e os famosos muíños de Rexidoiro. Tamén abundan os lavadoiros, moitas veces emprazados xunto ás fontes

Máis información en : http://www.culleredo.es/


http://www.culleredo.es/


CulleredoTorre de Celas Muíño de Acea da Má

Igrexa de San Estevo

Ponte de Acea da Má

Ponte de O Burgo

Complexo da antiga fábrica da Cros

Ermita de San Cosme y San Damián

Pazo de VilaboaMámoa na necrópole da Zapateira

Medoña de Chan do Castelo en Monte Xalo

Hórreo en Vilaverde



CurtisFai un pequeno percorrido polo



romerías.

Curtis / dir. José Antonio Fernández de Rota y Mont GAL/11518

Curtis é un municipio da provincia da Coruña e pertencente á comarca de Betanzos, conta con 4 parroquias.

Os restos de castros en Castelo (Santa María de Foxado), no que se descubriron importantes xacementos arqueolóxicos e xoias de ouro, ou en Vilarullo e Frádegas (en Santa Eulalia) confirman a existencia dunha poboación prehistórica.O Monte Enxameado, onde temos un miradoriro natural.

Na arquitectura relixiosa atopamos a igrexa de Nosa Señora dos Remedios, a de Santaia, a de Santa María de Fisteus ou a de Santa María de Foxado. Outros elementos son a capela de San Roque de Fisteus, capela de Santiago de Paradela, ermida de San Cristovo de Foxados ou igrexa de Santa Eulalia de Curtis.

Preto de Teixeiro podemos camiñar polo paseo fluvial do río Carregal que é un carreiro ben acondicionado pola ribeira do río.

Cabe resaltar da arquitectura civil os pazos de Abeledo do século XIX que ademais conta cunha capela e o de Santaia do século XVII. Tamén as Casas Blasonadas en San Cibrá e Balter, e a ponte Vella dá Castelá,.

Conta con varios carreiros de pequeno percorrido para facer senderismo e polas ribeiras do río Mendo e o Mandeo.

San Pedro de Mezonzo, José Sánchez Anido, María Antonia Dans e José Martínez Pardo dan forma, xunto a outros veciños ilustres, a esa historia e a este presente que merece ser lembrado pola súa destacada contribución ao mundo da ciencia, das artes, das letras, a política e a relixión.

Máis información en : http://www.curtis.es


http://www.curtis.es/index.php/gl/

http://www.curtis.es/

Curtis

Capela de San Roque de Fisteus

Ermida de San Cristovo de Foxados

Igrexa e Cruceiro do Santuario dos Remedios

Fonte de San Roque de Fisteus

Mirador de Enxameado

Pazo de Abeledo

O Castro de Vilarullo

Estación de Ferrocarril

Igrexa de Santa María de FisteusCastro de Foxado


http://www.curtis.es/index.php/gl/

Dodro

Describe a súa historia, cultura..., dando a coñecer a

xeografía, os costumes, o patrimonio

relixioso e civil, así como as

celebracións.

Dodro : un concello para ver [textos, Silvia Figueira]

GAL/ 10755

Dodro sitúase no sur da provincia da Coruña, pertence a Comarca do Sar e está formado por 3 parroquias: San Xoán de Laíño, San Xulián de Laíño e Santa María de Dodro.

Os monumentos máis importantes son as mámoas da Paradegua; os petróglifos de Bouza Abadín, os cruceiros, entre os que destacan os da Cruz do Abelán, de capela ou loreto datado no século XVII, e o de Bustelo, do século XIX e cun antigo uso funerario; as igrexas parroquiais, Santa María de Dodro, San Xián de Laíño e Xoán de Laíño, as de Santa María e Xoán do século XVIII e a de S. Xián do XVI, de boa construción barroca.

Entre os pazos, destacan o pazo de Tarrío, do que saíu o ministro de facenda de 1822 Luís López Ballesteros; o pazo de Lestrobe, antiga residencia de verán dos bispos e canónigos composteláns; o pazo da Hermida, residencia de Rosalía de Castro e Manuel Murguía, escenario da sinatura do pacto de Lestrobe (26 de marzo de 1930). O pazo dos Bendaña está derruído, tamén hai que engadir a capela de Mauro de Bexo do século XVI e a da Virxe do Leite, tamén moi antiga. Hai interesantes cruceiros en diversos lugares, algúns con capeliña no fuste.

Estivo moi vinculado á literatura, dende Rosalía ata escritores contemporáneos destas terras. Conta com moitos persoeiros literarios e outras persoas importantes.

Máis información en : http://www.concellodedodro.org/


http://www.concellodedodro.org/



DodroPazo de Ermida Cruceiro de LaíñoCruceiro de Laíño

Pazo de Lestrove

Petróglifo da Devesa dos Mouchos

Hórreos de arriba de Imo

Muíño de Chenlo

Brañas de Laíño e Veiga de Lestrove

Capela de san Amaro de Bexo

Castro de BexoCruz de Avelán



DumbríaHistoria, tradición, costumes, xeografía, economía,

etnografía e toponimia de

Dumbría.

El Ayuntamiento de Dumbría : historia, tradiciones y costumbres

por Modesto García QuintánsGAL/ 13821

Dumbría é un municipio da provincia da Coruña pertencente á comarca de Finisterre, con 7parroquias.

A Fervenza de Ézaro sitúase na desembocadura do río Xallas, o cal da lugar a paraxes de singular beleza, os de Fervenza, ponte Olveira, Castrelo ou Santa Uxía. Outros son a Pedra do Brazal ou a área de Vilafernández, que destaca pola súa flora e fauna autóctona . Destaca o miradoiro do Monte Pindo en Ézaro.

No patrimonio arqueolóxico atopamos o monumental dolmen de Pedra dá Arca de Regoelle e os gravados rupestres como o petroglifo de Pedra Ancha nasinmediaciones do Alto do Fragoso. Conta con 33 mámoas (monumentos funerarios), como o conxunto Prado do Rei e Pedra do Boi, e os Castros de Teixoeiras, o Castelo de Logoso, o castro de Regoelle, o de Alvarellos e o de Berdeogas.

No patrimonio relixioso destaca a igrexa de San Pedro de Buxante e os retablos de Santa Eulalia de Dumbría ou San Mamed de Salgueiros .

No patrimonio civil, a ponte de ponte Olveira, a Casa dá Vacariza, casa Curiña, rectoral de Berdeogas, rectoral de Dumbría. Máis actuais atopamos o albergue de peregrinos de Olveiroa, centros culturais de Berdeogas e Olveira; e o Centro de Interpretación Turística de ponte Olveira.

Outras de carácter etnográfico como: Hórreos (Berdeogas, Olveira, Olveiroa, Buxantes e Salgueiros)- Palomares (Berdeogas e da Farrapa)- Cruceiros (Berdeogas, Fonte Santa, Olveira, Olveiroa, Marco do Couto, Figueiroa e Salgueiros).

Máis información en : http://www.dumbria.com/


http://www.dumbria.com/


DumbríaFervenza do Ezaro

Miradoiro do Ezaro

Cruceiro de Berdeogas

Ermida de Santa Lucía de Olveira

Fonte milagreira de Santa LucíaCasa de Amable

Igrexa de San Pedro de Buxantes

Ponte Olveira

Palomar de la Rectoral de BerdeogasIgrexa de San Mamede de Salgueiros



Fene




romerías.

Mugardos, Fene Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2674

Fene é un concello da Coruña, integrado na comarca de Ferrolterra, que ten 8 parroquias.

Conta cun rico e variado patrimonio arquitectónico e artístico. As mámoas megalíticas no Campo da Arca (Barallobre) e no Monte Marraxón (Sillobre), que é un magnífico miradoiro. Preto do Couto do Rei atópase o petróglifo de Marraxón e na Pena do Picoto atópase un conxunto de pedras graníticas con gravuras. Ademais, está o Marco de San Lourenzo, unha pedra fincada ou menhir. Numerosos asentamentos castrexos como o Castro de Orra (Sillobre), As Pías (Fene), Cardoeiro (Perlío), Pena do Castro (Barallobre), Prismos (Limodre), As Escadas (Maniños) e As Modias (Magalofes).

As súas igrexas parroquiais como as de San Salvador de Maniños, Santiago de Barallobre, San Xosé de Limodre e Santa María de Sillobre. Entre a arquitectura civil salientan, ademais da ponte das Ribeiras, os pazos de Barallobre, a casa da Ribeira en Sillobre e o pazo de Maniños e as escolas construídas polas sociedades de emigrantes de Fene en América.

En Barallobre, atópase o Monumento ao Camiñante Descoñecido, un dos mais importantes elementos simbólicos.

A zona das ribeiras en Sillobre, das fragas do río Belelle e a ponte das Ribeiras. Na beiramar da ría de Ares, hai pequenas praias: Almieiras, Río Sandeo, Río Castro e Coído,

Máis información en : http://www.fenecidadan.net/


http://www.fenecidadan.net/


FeneCasa da Maleta

Fonte dos MourosIgrexa de San Salvador de ManiñosMámoas del Monte Marraxón

Ponte de Belelle

Praia de Carril

Cruceiro de Santo Estevo

Muíño pequeno do Pombal Pazo de Maniños na Ribeira

Lavadoiro de pedra en Cima de Pedre

Hórreo da ArmadaCasa da Señorita

Ermida de Santa Ana



Ferrol

Historia de Ferrol para

lembrar feitos notables dos seus maiores, demostrar o seu actual estado e

difundir o seu porvir

Ferrol é un municipio da provincia da Coruña., conta con 14 parroquas.

Destaca polas súas actividades marítimas, a construción naval tanto civil como militar, adeMáis dos seus estaleiros conta cunha importante estrutura da armada. Visitar o Museo Naval e o Dique da Campá, un dos Máis grandes do mundo.

Pasear polas súas longas praias de area branca, como Doniños ou San Xurxo, ou enclaves como os cabos Prioriño e Prior, no espazo natural da Costa Artabra. Á entrada da ría de Ferrol nas dúas beiras opostas atópanse os castelos de San Felipe e A Palma, que antigamente se unían mediante unha cadea e servían de protección á cidade

O barrio da Magdalena iluminado polas galerías, dende os balcóns dos Xardíns de Herrera obtemos unha panorámica do Arsenal e pasear polas rúas como a rúa Real, Magdalena, Igrexa, Dores, Galiano ou María, e para lecer e copas a rúa do Sol. O Teatro Jofre ou o Ateneo Ferrolán son visitas obrigadas. Os edificios modernistas son el Hotel Suizo y la Casa del Banco Simeón. Destacan unha serie de servizos públicos da época da Ilustración coma a Alameda, hoxe "cantóns", cunha importante tradición de xardín botánico e especies vexetais de ultramar. Son ademais dignas de mención as fontes públicas de San Roque y la Fama e o obelisco de Churruca. As mellores vistas obtéñense desde o Baluarte de San Juan.

As igrexas máis importantes son as de San Julián, San Francisco, A nosa Señora das Dores, A nosa Señora do Socorro e A nosa Señora das Angustias. A Semana Santa é Festa de Interese Turístico Internacional.

Máis información en : http://www.ferrol.es/

Historia de Ferrol José Montero y Arostegui

GAL/ 11811


http://www.ferrol.es/


Ferrol

Castelo de San Felipe

Praia de Doniños

Palacio Municipal en praza de Armas

Porta do Dique

Edificio modernista en Barrio de la Magdalena

Concatedral de San Xulian

Arsenal Militar

Vista da Ría e os asteleiros

Semana Santa

Teatro Jofre

Praia de San Xurxo



FisterraPenetrar nun lugar onde é

preciso sentirse

atrapado pola beleza natural

das súas paisaxes,

descifrar a tradición e o

pasado.

Finisterrae : un proyecto para el confín del mundoGAL/ 7420

Fisterra é un municipio da provincia da Coruña, pertence á comarca de Finisterre e ten 4 parroquias.

Conta con 3 mámoas en Sardiñeiro de Abaixo, outra no lugar do Castro e no Val de Duio. No lugar de Castromiñán, atópanse os restos dun castro. O dolmen de Orca Vella no cumio do Monte Facho, lugar dun intenso simbolismo, relacionado cos ritos de fecundidade e da morte.

Ten excelentes praias, coma a Praia de Langosteira, a de Talón, a de Corveiro, a da Ribeira, a de Sardiñeiro, a de Mar de Fóra, a de Arnela Pequena e a de Rostro. Todas son estupendas para a práctica dos deportes acuáticos como a natación, a pesca deportiva, o surf, o mergullo e a vela lixeira. Os miradoiros de Talón, Corbeiro e Mar de Fóra.

No patrimonio relixioso atopamos as igrexas de San Vicenzo e San Martiño de Duio, a capela da Nosa Señora do Bo Suceso, a igrexa de San Xoan, a de Santa María das Areas e a capela da Inmaculada Concepción. Conta cun bo numero de cruceiros coma o de Mallas, de San Salvador, de Vilar, da Praza ou o de Baixar entre outros.

Da arquitectura civil destacan as Casas do Porto e do Cuadrante. Atopamos mais elementos etnograficos coma fabricas antigas de conserva e salazón de sardiña, muíños (Mallas) e cabazos.

O Faro de Fisterra é o máis occidental e emblemático de Europa, considerado como o cabo da fin do mundo, "Finis Terrae". O Castelo de San Carlos mandado construír para defender a costa dos ataques de barcos estranxeiros.

Máis información en : http://www.concellofisterra.com


http://www.concellofisterra.com/portal_cidadan/portada/gl


FisterraFaro

Castelo de San Carlos

Capela da Nosa Señora do Bo Suceso

Igrexa de Santa María Das Areas

Casa do Porto

Cruceiro do Monte de San Martiño

Muíño Mallas

Praia da Langosteira

Miradoiro de Talón



Frades

Cada unha destas

comarcas ten o seu patrimonio

e as súas pecularidades, unha riqueza

que os habitantes

imos herdando...

Frades é un municipio da Coruña, pertence á comarca de Ordes e tem 12 parroquias.

Conta con 12 igrexas, coma a igrexa de San Martiño de Galegos ou a igrexa de San Martiño.

Algúns dos pazos que se estenden son un claro exemplo do estilo neoclásico galego dos séculos XVIII e XIX: Casa do Fogueteiro, en Aiazo; Casa de Botana, en Cimadevila; Casa do Cruceiro, en Añá; Pazo do Peñasco, do século XVII; Pazo de Galegos, de estilo renacentista construíuse no século XVII.

A área recreativa da Gaiteira e a capela de San Nicolao que conta cun merendero. Existen outras igrexas como a de Mesos ou Papucín. A área recreativa de San Roque e unha capela dedicada ao Santo. En Aiazo temos a igrexa de San Pedro, o dolmen de Aiazo, ou a área recreativa de Vos Pasos. En ponte Carreira hai área recreativa, a da Presa que conta cunha praia fluvial e unha presa

Á beira dunha ponte romana atópase o muíño do Mesón. Nos arredores atopamos as igrexas de Ledoira e Gafoi, esta última do século XII. Tamén as igrexas de Añá, Céltigos do século X, preto da cal atoparemos o muíño de Campoduro, situado no río Maruzo ou Vitre, está a capela dá Nosa Señora dás Virtudes,.

Os cruceiros sinalan a proximidade das igrexas e capelas, destaca o de Lardeiros.

O Museo Etnográfico de Frades reúne moitos dos útiles e ferramentas do campo e do fogar.

Máis información en : http://www.concellodefrades.es/

Bergantiños e Ordes / redacción Equipo Ir IndoGAL/15224


http://www.concellodefrades.es/



Frades

Área Recreativa de Ponte Carreira

Capela da Nosa Señora Virtudes

Casa do Cruceiro

Dolmen de Aiazo

Igrexa de San Martiño de Galegos

Pazo do Peñasco de Abellá

Ponte do Peñasco

Igrexa de Santa Mariña de Gafoi

Cruceiro de Santo Estevo de Abellá

Muíño do Mesón

Área recreativa Os Pasos



Irixoa




romerías.

Aranga e Irixoa Xosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/2634

Irixoa é un municipio pertencente á comarca de Betanzos, provincia da Coruña, conta con 7 parroquias.

A necrópole megalítica do Monte de San Antón formada por 22, algúns atópanse nas inmediacións da capela románica do San Cosme e os petróglifos de Gramben con 2 cazoletas e varios círculos concéntricos.

En Mántaras atopamos unhas mámoas e os castros de Logra e do Castelo e na de Ambroa, os castros de Casal do Mouro e Castro de Graña. Nesta última parroquia, coservase a mámoa da Torre. O Castro do Bispo, na cima do Monte do Bispo. Tamén as tumbas de forma antropomórfica que se atopan no adro da igrexa de San Martiño de Churío.

Cabe destacar a súa arquitectura relixiosa. Son numerosas as capelas e igrexas na zona como a Igrexa de San Salvador de Coruxou, a de San Lorenzo de Irixoa, a Capela de Cela e a de Pruzos, a Igrexa de Sta. Mª de Mántaras, a de Santaia de Viña, San Martiño de Churío, San Tirso de Ambroa, Sta. Mª de Verís ou as Capelas de Lousada e San Cosme.

É recomendable a subida ao Monte de San Antón em Mántaras onde hai unha zona recreativa e un paseo pola bela paraxe de Xelas, situado no río Mandeo.

Máis información en : http://www.irixoa.es/


http://www.irixoa.es/



IrixoaCapela de Cela

Cruceiro de Churío

Igrexa de San Lourenzo de Irixoa

Pazo da Vila

Tumbas antropomórficas de San Martiño de Churío

Necrópole megalítica do Monte de San Antón

Castro do Bispo

Petróglifos de Gramben

San Cosme de Mántaras

Xielas



Laxe




romerías.

Laxe, Malpica e Ponteceso Xosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/3822

Laxe, situado no noroeste de Galicia, está adscrito á comarca de Bergantiños e conta con 6 parroquias.

A franxa costeira está protexida pola Rede Natura 2000 debido ao seu gran valor ambiental. Destaca o “Espazo natural da Lagoa e Dunas de Traba. Conta con varias praias, destaca a Praia urbana de Laxe, Praia de Arnado, Praia de Soesto, Praia de Traba e conta con pequenas calas que salpican todo o seu litoral como é a de Morelo, a Praia dos Cristais, e O Castrillón.

Atopáronse restos da cultura castrexa en 4 recintos, situados nos cumes do monte Lourido e na Torre da Moa, e outros no monte do Castro, en San Mamede de Sarces, e preto da aldea de Lourido de Arriba (Serantes). Cabe destacar os Penedos de Traba. O dolmen Fornela dos Mouros na parroquia de San Simón de Nande.

No patrimonio relixioso atopamos a Ermida de Santa Rosa de Lima, a igrexa de Santa María, a igrexa rómanica de Santiago e a igrexa de Santa María de Atalaia.

A Casa do Arco é o edificio civil de maior importancia histórica, e que se converva íntegramente xunto co Pazo de Leis en Soesto. En Serantes houbo 2 casas fidalgas, a Casa de Carrabete (ou do Herdeiro) é a Casa do Piñeiro. En Sarces estaban as Torres de Xallóns e en Nande podemos olla-los restos do Pazo de Aprazadoiro. En Traba a Casa do Pombal en Boaño. Na aldea de Melgueiras atopamos a Casa de Tras do Río e a Casa da Cabanela. Finalmente en Mórdomo o derradeiro vestixio do que foron as famosas Torres de Mórdomo. O Faro atópase na punta Ínsua do cabo Laxe.

Máis información en : http://www.concellodelaxe.com


http://www.concellodelaxe.com/portalcidadan/portada.php?id_language=1

http://www.concellodelaxe.com/

Laxe

Faro de Lazxe

Igrexa de Santa María de Atalaia

Penedos de Pasarela e Traba

Praia de Laxe

Faro de Laxe

Casa do Arco

Ermida de Santa Rosa de Lima

Cruceiro de Soesto Igrexa de Santiago de Traba

Monte da Lagoa Praia de Soesto


http://www.concellodelaxe.com/portalcidadan/portada.php?id_language=1

Lousame




romerías.

Dodro, Lousame, Rois Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2657

Lousame é un municipio da Provincia da Coruña e pertence á Comarca de Noia e conta con 7 parroquias.

Consérvanse restos prehistóricos (tumbos), coma as mámoas de Casamea e Pedra Cana en Camboño, e mámoa de Arxellas, da Idade de Bronce, como o Petróglifo de Lesende, e da época castrexa os castros : Coto do castro, Castro de Comparada, Castro de Servia, Castro de Fruíme, Castro de San Lorenzo, Castro de Berrimes e Castro de Lourido.

Na arquitectura relixiosa destaca a igrexa de San Xusto de Toxosoutos son os restos do que foi o mosteiro de Toxosoutos. Outras son a igrexa de San Martiño de Lesende, a igrexa de San Juan de Lousame, a igrexa de Santa Eulalia de Vilacova, a igrexa de San Juan de Camboño, a igrexa de San Martiño de Fruíme , a igrexa de San Pedro de Tállara . A capela de Santa Mariña dá Gorgosa en Camboño, a Capela de San Cristoval de Ces , a Capela de San Lorenzo e San Amede do Confurco está situada no Monte de San Amede, e a Capela de San Roquiño.

Durante a 2ª metade do S.XIX chegou a haber 5 fábricas de papel ao longo da ribeira de varios ríos, sendo a Máis importante a fundada en 1863 por Domingo Fontán. Os anos 40 e 50 do S.XX foron unha etapa de importancia primordial na historia que é cando comeza a extracción de wolframio, que aparece en San Finx con moita pureza e cunha abundancia similar á do estaño, son as Minas de San Fins.

Máis información en : http://www.concellodelousame.com/web/


http://www.concellodelousame.com/web/


LousamePetroglifos de Lesende. Hórreo con cruceiro en TállaraIgrexa do Mosterio de Toxos Outos

Igrexa de San Xoán de Camboño

Minas de San Finx

Muíño-Lavadoiro de MirónMiradoiro Monte Culou

Panteón de Tállara

Capela de Santa Mariña A Gorgosa

Río de San Xusto

Fábrica de papel de Brandia.



Malpica de Bergatiños

Esta guía é un fragmento deste

terra antiga e máxica, un anaco

da historia de tódalas xeracións.

Recorre os lugares,

monumentos, as súas xentes, as

lendas...

Malpica : vila da vida na Costa da MorteXermán R. Abella Chouciño; fot., Xurxo Alfeizán Chouciño

GAL/13379

Malpica de Bergantiños é un municipio situado na provincia da Coruña, pertence á comarca de Bergantiños e ten oito parroquias.

Alberga un litoral repleto de sucesivas praias e calas (Area maior, Canido, San Miró y Reixa...)

Podemos ver a igrexa de San Pedro de Barizo , moi preto desta atópase a de Santiago de Mens e as Torres de Mens, o monumento máis emblemático. Outras igrexas son San Cristovo de Cerqueda, Santo Estevo de Buño , San Xulián de Malpica de Bergantiños, San Martiño de Cambre, Santa María de Leoio ou a de San Tirso de Vilanova de Santiso.

En Mens temos un conxunto de muíños, a capela do Espírito Santo e un peto dás ánimas. Preto de Ponteceso atopamos o monte Nariga e se baixamos chegamos a Punta Nariga, onde vemos o Faro. Outra das puntas importantes é o Cabo San Adrián, onde se atopa a ermida de San Adrián, un dos mellores puntos para ver as illas Sisargas. Nas proximidades existe unha fonte que se di ten propiedades curativas en enfermidades da pel.

En Buño é popular a cerámica, existen varios fornos para cocer o barro, o museo de cheiraría . Nos arredores a Poza dúas Barreiros, os muíños de Abellariza ou o dolmen de Pedra dá Arca próximo ao cámping Sisargas. Tamén hai que destacar os muíños de Ardeleiro, que se atopan nos cantiis ao sur de Malpica.

Máis información en : http://www.concellomalpica.com/es/


http://www.concellomalpica.com/es/


Malpica de Bergatiños

Porto Dolmen Pedra dá Arca

Praia de Seaia

Muíños de Ardeleiro

Faro de Punta Nariga Ermida de San Adrian

Torres de MensCroia do Castro Igrexa de Santiago de Mens

Oleria de Buño



Mañón Mañón é un municipio situado na parte oriental da comarca de Ortegal, na provincia da Coruña. Está formado polas parroquias de Bares, As Grañas do Sor, Mañón, Mogor e As Ribeiras do Sor.

O potencial turístico do municipio é enorme. Isto débese ás envexables condicións de conservación do medio natural, onde aínda se poden atopar fragas ou bosques con abundancia de especies autóctonas, ademais dos contrastes da paisaxe: Estaca de Bares, o parque eólico, as numerosas praias como Vilela ou Esteiro, as áreas recreativas como Coto Segade ou Coto Ribeiras e o precioso pobo de O Barqueiro, no estuario do Sor, coas súas casiñas ao redor do porto.

En Mañón levántase no seu cumio, a serra da Faladoira, lugar de nacemento de numerosas e variadas lendas populares.

No aspecto histórico artístico, os primeiros poboadores deixaron a súa pegada en forma de mámoas en Bares, e a necrópole romana de Cancela dá Coxa de Arcos, nas inmediacións do porto, así como a ponte do Porto, situada no antigo camiño Viveiro-Ortigueira.

Destacan así mesmo as igrexas parroquiais, de S. Cristovo das Ribeiras do Sor, de Mañón e a das Grañas do Sor. Como construcións civís de época moderna atopamos os pazos de S. Fiz e a torre de Lama, na parroquia de San Cristovo de Ribeiras do Sor.

Máis información en : http://www.concellomanon.org/

Cada unha destas



que os habitantes

imos herdando...

A Mariña e Ortegal / redacción Equipo Ir IndoGAL/ 13096


http://www.concellomanon.org/


MañónPorto do Barqueiro

Campanario da igrexa de San Cristovo.

Bares

Cabo de Estaca de Bares

Praia de Esteiro

Miradoiro O Semaforo

Ponte Romana do Porto

Pazo de Torre de Lama

Anta de Pena Branca



Mazaricos




romerías.

Dumbría, Mazaricos Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2661

Mazaricos na zona suroeste da provincia da Coruña, e inscríbese na comarca do Xallas. Conta con 12 parroquias.

Do patromino natural resaltan as carballeiras de Anllares, de Chacín ou de Figueira. as fervenzas de Santa Locaia ou da Noveira; os miradoiros do Aro, da Ruña ou do Pedregal. Unha pequena carballeira en Suevos, os entornos naturais do Pindo ou os complexos recreativos da Pontenova ou da Picota

Na zona de Corbeira, en Mámoas, en Val, na Legua de Beba, na Picota…, atópanse dolmens ou mámoas, na súa maioría sen escavar, agás o de Parxubeira. Na época castrexa, moitos os asentamentos: Monte Aro, Castro de Beba, Lugarnovo, Castrarón, Agrís, Montellos, Recarea, Enxilde, Chacín. O achado de lápidas funerarias en Chacín e San Cosme.

No patrimonio relixioso destacan as igrexas de Santa Mariña das Maroñas, San Xulián de Beba, San Cristovo de Corzón, San Cosme de Antes, Santa Baia de Chacín, Santiago de Arcos e Salvador de Colúns. A Virxindón de Quintáns, a Virxe do Monte en Coiro, o Anxo da Garda en Vilar de Coiro, Santa Locaia en Chacín e San Xosé en Val son capelas importantes, centros de romarías.

Entre a arquitectura civil temos que destacar a ponte da Ponteolveira, o Pazo de Fontán en Beba, e as Casas Grandes do Vinculeiro e da Noveira en Arcos. Son moitos cruceiros, dos que temos que destacar o do Cirolán de Suevos. Son tamén moi abundantes os muíños, os pombais e as fontes comunais.

Máis información en : http://www.mazaricos.gal/


http://www.mazaricos.gal/


MazaricosIgrexa de Santa Baia de Chacín

Fervenza de Santa Leocadia

Cruceiro do CirolánFonte da Capela da Virxe do Monte

Dolmen de A Mina de Perxubeira

Ponte de A Pontenova

Igrexa de Santa Mariña de Maroñas

Capela de Virxidón

Fervenza de Noveira

Horreo en Pidre



Melide

Ensina o rico patrimonio histórico - artístico

herdado dos antepasados

Melide : patrimonio histórico artístico deseño, fotografías e textos, Xosé Manuel Broz Rei

GAL/ 15451

Melide é un municipio da Provincia da Coruña, que pertence a Comarca de Terra de Melide e está integrado por 26 parroquias.

Ademais de terra de gaiteiros, é terra de oficios tradicionais, moitos permanecen aínda vivos no núcleo histórico da vila. Falamos dos zapateiros, cuxos talleres de coiro se poden visitar na céntrica Praza do Convento; e dos ferreiros, artesáns que aínda hoxe quentan as súas forxas

Son moi abundantes os restos atopados que datan dos primitivos tempos do Neolítico e da época castrexa: mámoas, castros, machados de bronce, xoias áureas, etc. Atopamos o Castro da Graña ou o dolmen denominado Forno dos Mouros.

Existen varios cruceiros, o de Melide, os de Baltar, Santa María de Melide, San Cosme, Leboreiro, o de San Salvador e os Ánxeles, Gondollín, Xubial e Folladela.

Fin e principio de etapa do Camiño de Santiago entre o seu patrimonio destacan os elementos románicos conservados en varias das súas igrexas: a desaparecida antiga igrexa de San Pedro de Melide, da que se conserva a súa portada do século XIII, na actual Capela de San Roque. A igrexa de Santa María con pinturas do século XVI. Declarada Monumento Nacional.o Convento de Sancti Spíritus, actual igrexa parroquial, a Obra Pía e Capela de San Antón, a Capela do Carmen, a igrexa de San Martiño de Moldes., a igrexa de Santa María de Leboreiro, a igrexa de San Vicente de Vitiriz, e a igrexa de San Xoán de Furelos.

Máis información en : http://www.concellodemelide.org/


http://www.concellodemelide.org/



MelideCruceiro de Melide

Ponte de Furelos

Igrexa de Santa MaríaAldea de Riocobo

Casa en O Foro

Pazo de Figueiras

Serra do Careón

Capela da Obra Pía de San Antón

Casco Histórico

Museo da Terra de Melide



Mesía




romerías.

Cesuras, Mesía, BoimortoXosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2676

Mesía está situado ao leste da provincia da Coruña. Linda cos concellos de Frades, Boimorto, Curtis, Vilasantar, Oza-Cesuras, Abegondo, Ordes e Carral, e ten 12 parroquias.

Parte das ribeiras do río Traveso, do Samo e do Tambre ao seu paso por Mesía están incluídas dentro da Zona Especial de Conservación (ZEC) Río Tambre, que forma parte da Rede Natura 2000

O castro de Xanceda sitúase nas inmediacións da aldea do Castro, en San Salvador de Xanceda e o Castro de Boado. Destaca O Castelo ou Torre-fortaleza de Mesía.

As áreas recreativas das Brañas de Valga, de Ponte Carballa, de Mata. Conta cunha Ruta da fraga aos muíños no que ver os muíños da Ribeira, Queiroa, Batán e o da Cubela.

Do patrimonio relixioso atopamos as Capelas de San Lourenzo de Bruma, a de San Cidre, a de Arxán, Capela e fonte de San Antón. AdeMáis das igrexas de Mesía, de San Martiño de Cabrui, de Santiago de Bascoi, de Santa María de Cumbraos, de Santiago de Boado.

Nos pazos destacan o Pazo de Recelle e o Pazo de Lago. As casas coma a Casa do Coronel, a Casa da Vila, a Casa Grande de Xanceda. Na aldea de Xestosa en Albixoi atopamos a Fonte da Veiga que foi um pequeno balneario.

Máis información en : http://www.concellodemesia.gal/


http://www.concellodemesia.gal/


MesíaCapela do Carme

Casa Grande de Xanceda

Castelo de Mesía

Cruceiro de Albixoi

Ermida de San Cidre

Fonte de Bruma

Igrexa de San Lourenzo de Olas

Maquía de Xanceda

Pazo de Fonte-Lanzáwww.dacoruna.gal/biblioteca


Miño

Resume alguns dos feitos da

historia de Miño, a súa

riqueza etnográfica, monumental.

..

Miño : apuntes históricos y guía del municipioJosé Raimundo Núñez Lendoiro

GAL/ 2770

Miño é un municipio da provincia da Coruña, situado na comarca de Betanzos, conta con 8 parroquias.

Os castros de Centroña, Os Mouros en Perbes, Santa María en Castro, o de Loios en Miño, Andrade en Carantoña e Vos Mouros en Leiro. O “Tesouro de Algar” unha urna de orixe romana que contiña 1500 moedas en Bemaño en Perbes.

No lugar da Regueira, está a Capela da Regueira, en Bra a Capela de San Ramón e unha vivenda da arquitectura popular da zoa (s. XIX) e a Capela de San Xoan de Área, No camiño atopamos a "Fonte de Cal" (1815). En Bemantes a igrexa de Santo Tomé, de estilo barroco, cunha pila bautismal románica, un sepulcro e un cruceiro. Máis adiante, o "Muíño de Vento de Boucelo“. Xa en Carantoña, a igrexa de San Xulián, de estilo barroco e a Capela de San Nicolás. En Callobre destaca o Pazo do antigo Señor da Casa de Callobre, a igrexa de San Xoan e a Capela da Nosa Señora de Guadalupe. Anexa á capela está a "Fonte de Augas Santas“. No lugar de A Graña, destacamos a existencia dunha casa de estilo barroco datada no século XVII.

Ó pasar pola praia grande pódense admirar as dunas e marismas, na desembocadura do río Baxoi. É visita obrigada a igrexa de San Xoán de Vilanova. Seguindo hacia Fondal, encontramos as ruinas do Pazo solariego dos Condes de Taboada e de Maza. En Perbes a Igrexa de San Pedro. En Bañobre atopamos Pazo de Bañobre e o de San Paio. Em Carantoña, destacamos a igrexa de San Xulián, de estilo barroco e a Capela de San Nicolás.

O litoral miñense ten un sinfín de entrantes e saíntes que forman pequenas praias.

Máis información en : http://concellodemino.com

BIBLIOTECA PROVINCIAL DE A CORUÑA

http://concellodemino.com/


MiñoCruceiro de Callobre

Praia Grande Horreo de FondalIgrexa de San Tomé de Bemantes

Pazo de San Paio

Praia pequena

Pazo de Callobre

Igrexa de Santa María de Miño

Fonte da Cal



Moeche




romerías.

Cerdido, Moeche Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2663

O Concello de Moeche esta formado por 5 parroquias, Santiago de Abad, Sta. María de Labacengos, Sta. Cruz de Moeche, S.Xoan de Moeche e S.Xurxo de Moeche, pertence a comarca de Ferrol e localizase no extremo norte da Provincia da Coruña.

O principal punto de atención para o turista é o Castelo de Moeche.

No Patrimonio relixioso destacan a Igrexa de San Xurxo, a Igrexa de Santa María de Labacengos, a Capela de San Ramón, a Igrexa de Santiago de Abade, a Igrexa de Santa Cruz, a de San Xoán e a Ermita de San Xiao dos Osos. Os cruceiros pertencen a mesma época (finais do S.XIX), e están situados na Parroquia de Santa Cruz, Labacengos, San Ramón e San Xurxo.

Polo que respeta os Pazos, cabe salientar o Pazo de Rañal, onde viviron as familias das escritoras Concepción Arenal e Emilia Pardo Bazán.

Os muíños están ben representados, dadas as boas condicións hidrográficas, destaca o da Ponte do Norte. Nos hórreos observánse o predominio do tipo Cabanas, coma o da Igrexa e San Xiao de Arriba na Parroquia de Labancengos.

Nos castros, temos o de Abad, de San Xoan “A Costeira”, o de Santa Cruz.

O espacio natural de Souto Grande para o esparcimento e o recreo, a beira do Rio Grande Xuvia.

Máis información en : http://www.concellodemoeche.com/


http://www.concellodemoeche.com/sp/inicio/index.php

http://www.concellodemoeche.com/

http://www.concellodemoeche.com/

MoecheCastelo de Moeche

Igrexa e Cruceiro de San Xurxo

Horreo

Area Recreativa Souto Grande

Igrexa de Santa María de LabacengosCapela de San Ramón

Muiño da Silva


http://www.concellodemoeche.com/sp/inicio/index.php

Monfero

Da a coñecer a historia e

significado do Mosteiro de Monfero.

Historia del Monasterio de Santa María de MonferoGAL/ 8022

Monfero está situado no límite oriental da provincia da Coruña, e está formado por 7 parroquias.

De interese paisaxístico, á parte das Fragas, son as zonas de Lagares na parroquia de San Fiz, a Carballeira do Dez e a beira toda do río Frei Bermudo no Alto de Xestoso, os chamados Cales da Cela, o xa citado Monte da Pendella e en xeral as ribeiras dos ríos, nomeadamente a do San Bartolomeu, que se estende de norte a sur polas parroquias de Queixeiro e San Fiz.

A súa historia é inseparable da do seu mosteiro cisterciense que leva o mesmo nome. Varios lugares teñen o nome de Castro nas parroquias de San Pedro do Val de Xestoso, de San Fiz e de Queixeiro.

Existen varias pontes medievais, unha sobre o río Frai Bermuz, chamada Ponte do Dez; outra sobre o río Lambre no límite do concello co concello de Irixoa, na estrada da Viña, chamada Ponte de San Paio; e outra sobre o Lambruxo, entre os lugares das Travesas e Vilarboi, todas elas dun só arco e do século XV.

Destacan tamén as pequenas ermidas da Ascensión: unha no lugar de Boicornello, parroquia do Val de Xestoso; outra en Santo André da Ribeira e outra en Lagares, ambas na parroquia de San Fiz de Monfero; e aínda outra en San Bartolomeu, na parroquia de Queixeiro. Nelas pódense atopar tallas de madeira policromada e pinturas murais.

Máis información en : http://www.concellodemonfero.com/


http://www.concellodemonfero.com/


MonferoMosteiro de Santa Marí a

Fragas do Eume

Ponte Vella do DezCapela da Ascensión

Cruceiro de Santa María de XestosoIgrexa de San Xurxo de Queixeiro

Mirador Monte de Peña

Molinos de FraemelleIgrexa de San Fiz de Monfero

Cruceiro do Mosteiro de Monfero



Mugardos

Recopila información

sobre a vila e o seu pasado.

Historia de Mugardos Juan A. Carneiro Rey, Miguel A. Rodríguez Vázquez

GAL/ 14570

Mugardos é un municipio situado na comarca de Ferrol, limita cos de Ares e Fene. Está dividido en 4 parroquias. Concentra parte do seu atractivo no paseo do Cantón dá Mariña, onde abundan os restaurantes que ofrecen o famoso polbo á mugardesa.

Entre os restos arqueolóxicos Máis destacables atópanse no xacemento de Noville, unha vila romana dos séculos III e IV, é o camiño da Calzada.

Polo que se refire á arquitectura militar, o castelo da Palma é un dos grandes atractivos.

Todo o territorio enmárcase nunha franxa costeira coas enseadas - O Baño, A Barca, Santa Lucía, O Seixo - puntas - Redonda, Peteiro, Rato, Leiras, Promontoiro e O Seixo-, e a praia da Bestarruza.

Mostras de arquitectura relixiosa son a igrexa de Santiago de Franza, a igrexa de San Xiao ou de Arriba, a de San Xiao de Abaixo, a de San Xoán de Piñeiro, e a igrexa de San Vicente de Meá. Tamén a capela de Lodairo ou da Ascensión, en Franza e o cruceiro de Lodairo, onde hai unha popular romaría o día da Ascensión.

A vila mariñeira do Seixo é un dos mellores exemplos para gozar da arquitectura indiana. Así levantaron escolas, pontes, lavadoiros, casinos e vivendas que imitaban modelos arquitectónicos dos países de acollida. É o caso do Casino Progreso, de Franza,, ou o Grupo Escolar Francisco Vizoso e o Chalé de Esperante.

Máis información en : http://www.concellodemugardos.gal/es


http://www.concellodemugardos.gal/es


Mugardos

Caserón do Seixo

Porto de Mugardos

Praia de Bestarruza

Castelo da Palma

Cú da Raiña

Cinema Zarate

Fonte Loureiro

San Xoán de Piñeiro

Capela de Lodairo Polbo a Mugardesa

Polbo a Mugardesa



Muros

Homenaxe a Muros e con él

a tódalas xente do mar

de Galicia

Muros : ronsel de pedra, espiral de mar Francisco X. Fernández Naval ; Maribel Longueira [fot.]

GAL/ 10531

Muros é un municipio da provincia da Coruña e pertence a comarca de Muros. Conta con 8 parroquias.

Recoméndase visitar,o petróglifo de Laxe dás Rodas, em Louro. Atópanse outros de interesse en Muros e Serres, destacando a complexidade dos gravados que compoñen a estación de Cova dá Bruxa. Xunto ás estacións rupestres atopamos unha gran cantidade de castros e, aínda que no seu maior parte están sen escavar, entre todos destacariamos o de Ventín (Louro), o da illa Santa Catalina (Tal), o de Miraflores - Muros) e o de Riomao (Tourea).

As mostras de arquitectura relixiosa son moi abundantes, resaltando as magníficas instalacións do antigo Convento de San Francisco do Rial e as igrexias parroquias de Muros, de Esteiro, de Tal, de Abelleira, de Torea, de Louro e de Serres. Entre as Capelas destacan o Santuario da Virxe do Camiño, a Capela Angustias , Ermida de San Roque, a Espírito Santo, a San Marcos, a Santa Cruz, a de Santa Isabel, a Virxe do Carmen, a Ermida das Neves, o Hospitalillo da Trindade e a deSan José.

Unha das riquezas maiores confórmaa o seu rico patrimonio natural, que se caracteriza pola súa calidade ambiental. As praias coma a enseada de Esteiro, Tal, Abelleira, Serres, Muros e Louro, e as de San Francisco e a do Ancoradoiro. Un espazo privilexiado paisaxístico é o conformado polo Monte Louro e a Lagoa de Xalfa e a illa da Creba en Esteiro.

Máis información en : http://www.muros.gal/es/


http://www.muros.gal/es/


MurosAntiga Colexiata de Santa María Porto de MurosMonte Louro e Lagoa das Xarfas

Faro de Montelouro

Pedra das Pías en Esteiro

Praia de Area Maior

Capela do Espiritu Santo

Mercado de AbastosMuíño de Mareas do Pozo de Cachón



Muxía

Colección adicada ao estudo dos municipios rurais da

provincia da Coruña.

MuxíaGAL/ 11520

Muxía sitúase na costa mais occidental de Galicia, pertence a Comarca de Finisterre, e distribuese en 4 parroquias que o forman: Bardullas,Caberta,Coucieiro,Frixe,Leis,Moraime, Morquintián,Muxía, Nemiña, A Ou, Touriñán,Ozón, Vilastose e Buiturón.

Dentro do seu termo municipal consérvanse varias igrexas románicas como a de San Xulián de Moraime, San Martiño de Ozón, San Pedro de Leis, Santa Leocadia de Frixe ou San Cristóbal de Nemiña. Nas inmediacións da igrexa e a casa reitoral de San Martiño de Ozón, localízase o hórreo de 22 pares de pés, un dos Máis longos de Galicia.

A escultura "A Ferida" de Alberto Bañuelos, que representa o dano causado ao mar polo afundimento do Prestige.

O Santuario da Virxe da Barca. Fundado na Idade Media a iniciativa dos monxes de Moraime. O edificio actual é de estilo barroco e data de 1719. A imaxe da Virxe é unha talla gótica do S.XIV, nas súas proximidades atópanse as famosas pedras de Abalar e de Os Cadrís.

Tamén conta cun gran patrimonio natural coma a Area recreativa de O Castro, o Cabo Touriñan, a a Fonte da Tella ou o merendero Ponte Constante. En canto as praias destacan a de Lourido, Nemiña, Da Cruz, de Lago, Dos Muiños e de Lago-Leis.

Máis información en : http://www.concellomuxia.com


http://www.concellomuxia.com/ga/web/index.php

http://www.concellomuxia.com/

MuxíaSantuario da Virxen da Barca

Paseo Martítimo de Muxia

Praia do LouridoA Ferida

Mosteiro de Moraime Horreo de San Martiño

Cabo Touriñan

Porto de Muxía

Cruceiro de Santa María

Pedra de Abalar

Faro de Muxía


http://www.concellomuxia.com/ga/web/index.php

Narón

Narón é un concello cunha historia propia

que salienta con luz singular no tempo pasado

das terras galegas.

Narón, un concello con historia de seu Andrés Pena GrañaGAL/ 4944/1-2

Narón é un municipio situado ao noroeste da provincia da Coruña que pertence á comarca de Ferrol. Ten 7 parroquias: Castro, Doso, Narón (San Julián), Pedroso, Sedes, Trasancos y Val.

Existen varias áreas recreativas como a do muíño de Pedroso (con cámping), a da Picota, no Coto e a Presa do Rey en Xubia. Existe tamén un parque urbano a beiras do río Freixeiro.

Pódense ver algúns edificios históricos como o mosteiro de San Martín de Xubia ou os muíños fluviais e de mareas do século XVIII a beiras das dúas principais concas fluviais do termo municipal: o Río Grande de Xubia e o Río Freixeiro.

Desde o punto de vista turístico e de lecer, os seus principais atractivos son: o Muíño de Pedroso e a súa área de descanso, a beiras do río Jubia na parroquia de Pedroso, o paseo marítimo de Jubia, entre os muíños de Jubia e As Aceas.a Igrexa e Mosteiro de San Martín de Xubia, de arte románico. Os Tramos do Camiño Peregrino a San Andrés de Teixido e do Camiño Inglés a Santiago de Compostela.

A Aldea Nova, parque temático e educativo sobre o mundo do rural en Galicia situado na parroquia de Sedes. O Pazo Libunca, construción civil de principios do século XX con elementos da arquitectura indiana e modernista situado no lugar de Pena de Embade, entre as parroquias de San Julián de Narón e Castro e os Cantiis e calas na parroquia do Val que forman parte do LIC Costa Ártabra (Rede Natura 2000).

Máis información en : http://www.naronconcello.org/


http://www.naronconcello.org/


NarónMuiño de Xuvia

Mosteiro do Couto

Muiño de Pedroso

San Martiño de Xuvia

Parque temático “Aldea Nova” Pazo Libunca

Casa CáceresColexio Nosa Señora de Chamorro

Praia A HortiñaMiradoiro Alto da Lagoa

Ponte Xubia

Pazo Baltar



Neda

Historia de Neda contada polo seu autor que naceu en

O Roxal (Neda)

Historia de Neda, Ría de Ferrol y comarca Antonio Yáñez Peña

GAL/ 14324

Neda é un pequeno municipio da Coruña, situado no fondo de Ría de Ferrol. Está composto por catro parroquias: dous ao pé da ría (San Nicolás e Santa María) e outras dúas situadas no interior (San Pedro de Anca e San Andrés de Viladonelle)

Conta con algúns restos arqueolóxicos como o Castro de Ancos. Tamén se coñece a existencia dun castro na parroquia de Viladonelle e dúas mámoas, a denominada Mámoa do Inglés (no lugar de Chao de Aldea-Viladonelle) e a Mámoa de Marraxón (en Rabadeña-Parroquia de Santa María).

Situada no lugar de O Roxal, a Fervenza do Río Belelle é unha das cascadas Máis espectaculares e fermosas de Galicia.

Na arquitectura relixiosa destaca a Igrexa de Santa María e Cruceiro, a Igrexa de San Nicolas, a Capela de San Antonio e a Igrexa de San Antonio de Anca. A Torre do Reloxo que pertenceu ao Hospital do Espírito Santo. O conxunto arquitectónico do Pazo de Isabel II fundado en 1841 como fábrica de Tecidos polos Irmáns Veiga. O Pazo da Merced é unha mansión solariega do século XVII.

No Monte Ancos hai un área natural e recreativa onde se pode gozar do aire libre e alí pódese visitar o castro, hai unha magnífica vista de ría dende este miradoiro.

Máis información en : http://www.neda.es/gl/inicio/


http://www.neda.es/gl/inicio/


NedaFervenza do Belelle

Torre do Reloxo

Pazo de Isabel II

Cruceiro de San Nicolas Miradoiro de Monte de Ancos

Pazo de la Merced

Igrexa de Santa María

Casa MariñeiraDesembocadura Río Xubia

Choza da Peneda

Petrógrifo da Peneda

Cruceiro en Dorneda



NegreiraNegreira é un municipio da provincia

da Coruña que se atopa ao oeste de Santiago de Compostela. Limita cos municipios de Ames, Báñaa, Brión, Outes, Mazaricos e Santa Comba. Está repartido en 18 parroquias.

Nestes lares tamén se atoparon restos da cultura romana, na parroquia de Logrosa, encontráronse cinco inscricións romanas en granito.

Innumerables mostras da arquitectura relixiosa e civil balizan o territorio, ao amparo dunha contorna natural de gran beleza: O Pazo de Cotón, construción de época medieval, a Casa da Torre de Bugadillo, pazo que data do século XVIII; a igrexa parroquial de Bugadillo, que data de época incerta, aínda que posúe elementos modernos do século XIX, a igrexa de Liñao, datada durante o século XVIII, a igrexa de San Xulián de Negreira de estilo neoclásico. Tamén o Cruceiro de San Mamede de Zas, de singular concepción, ou mostras da arquitectura caribeña na zona, como a casa de Manuel Negreira ou a de Andrés Freire.

.Máis información en : http://www.concellodenegreira.gal//

Xallas e A Barcala / redacción Equipo Ir IndoGAL/ 13056

Cada unha destas



que os habitantes

imos herdando...


http://www.concellodenegreira.gal/index.php/gl/

http://www.concellodenegreira.gal//

http://www.concellodenegreira.gal//

Negreira

Capela de San Brais de Portor

Cruceiro de San Martiño de Broño

Ponte Vella

Pazo de Cotón e Capela de San Mauro

Arquitectura caribeña

Pombal

Ponte Maceira

Fervenzas del Corzán

Área Recreativa de Cobas

Igrexa de San Pedro de Gonte


http://www.concellodenegreira.gal/index.php/gl/

Noia

Adentranos en Noia, na súa arquitectura,

nos seus monumentos,

nos seus artistas, na

personalidade da sua xente...

Noia : ribeiras de mar enxoito [coordinadores, Xosé Agrelo, Pedro García]

GAL/ 10743

Noia sitúase ao sur da desembocadura do río Tambre, lindando ao norte con Serra de Outes e Brión.Está integrado por 6 parroquias: Argalo, Barro, Boa, Noya, O Obre e Roo.

A praia máis grande é a de Testal. Outras son a praia de Taramancos, continuación da de Testal con sistemas rochosos que a dividen en pequenas calas, e a praia de Boa pequena á beira da praia de Boa.

Pódense resaltar moitos detalles: as súas empanadas de berberecho con masa de millo; as súas numerosas pastelerías; foi vila de zapateiros e de carniceiros, que é o berce dos poetas Antón Avilés de Taramancos e María Mariño.

Santa María A Nova, hoxe convertida en Museo, encaixada entre edificios da Rúa Escultor Ferreiro, acolle Máis de 500 lápidas funerarias de entre os séculos XIV e XVII.

Percorrer o casco antigo e os seus arredores e gozar das súas terrazas nas prazas e dos seus mesóns, moitos deles baixo os soportais en arco característicos do gótico mariñeiro, e algúns detalles, como as caras gravadas nunha pedra da cornixa do Pazo do Bispo, unha casa nobre gótica do século XV (rúa Oviedo Arce), ou o ventanuco defensivo do Pazo dá Costa (praza da Constitución). E entre todo o que depara o casco antigo, outra xoia arquitectónica: a igrexa de San Martiño, do século XV, con aspecto de fortaleza, na parte alta da localidade, presidindo a praza de O Tapal.

É orixinaria de Noia, a emblemática banda Os Tamara e a orquestra París de Noia.

Máis información en : http://www.coliseonoela.com/noia/gl


http://www.coliseonoela.com/noia/gl


Noia

Fachada da igrexa de San Martiño, na praza de O Tapal.

Igrexa de San FranciscoCasco antigo

Museo do Mar

Praia de Taramancos

Igrexa de Santa María a Nova

Dolmen Cova da Moura

Calzada Romana

Central Hidroeléctrica del TambreMuseo do Mar



O PinoCada unha

destas comarcas ten o seu patrimonio


que os habitantes

imos herdando...

O Pino atópase ó sursueste da Provincia da Coruña Conta con 13 parroquias e forma parte da Comarca de Arzúa Limita ó norte con Frades e Oroso, ó sur con Touro e Boqueixón, ó leste con Arzúa e ó oeste con Santiago de Compostela.

Os cauces do Río Tambre, debuxan interesantes recunchos e magníficas paraxes naturais, ademais de deixar mostra ó longo do seu curso de muíños de auga, áreas recreativas coma Pontedapedra en Medín e a Praia Fluvial de A Tarroeira. Outras paraxes son a Carballeira da “Feira do Vinte” en Cebreiro, a área recreativa de A Magdalena en Castrofeito e a Fervenza do Río Noa. Destacan o asentamento castrexo de San Lourenzo de Pastor, en Oza (San Mamede de Ferreiros) e Tarroeira (O Pino), súmase a ponte romana de Ponte Puñide sobre o Río Mera.

Destaca a Igrexa de San Xulián de Lardeiros, polas súas dimensións e beleza. Outras igrexas de San Breixo de Ferreiros, San Mamede de Ferreiros, San Xulián de Cebreiro, San Miguel de Cerceda, Santaia de Arca, San Vicenzo de O Pino, San Miguel de Pereira, Santa María de Castrofeito, Santa María de Budiño, Igrexa de Gonzar, San Esteban de Medín e San Lourenzo de Pastor. En canto ás ermidas existen 4 : Santa Irene en Arca, as de Santiso e A Magdalena en Castrofeito e a de San Andrés en Gonzar.

O Pazo do Marqués de Montesacro ou Pazo de Bermás, que acolle o maior cedro de Galicia, e o Pazo de Porto Outeiro, en Medín, conta co brazo armado de Vilardefrancos, o lobo dos Moscoso e torre de Pardiñas. Destaca tamén o Pazo do Picón, en Arca.

Máis información en : http://www.concellodeopino.com/

Arzúa e Melide / redacción Equipo Ir IndoGAL/ 13038


http://www.concellodeopino.com/



O PinoPonte Puñide

Igrexa de San Xulián de Lardeiros

Igrexa de Gonzar

Praia Fluvial de A TarroeiraCapela da Magdalena

Pazo de Porto Outeiro

Castro de San Lourenzo Pastor

´Muíño



Oleiros

Reseña histórica de

Oleiros dende a

antigüedade ata os nosos

días.

Historia de Oleiros Santiago Casal Quintáns, Fernando Cabanas López

GAL/ 8189

Oleiros está situado no noroeste de Galicia.Limita polo norte co mar aberto, o Océano Atlántico; polo Sur con Cambre e Culleredo; polo Leste con Sada, e polo Oeste limita ca Coruña. Pertence á comarca natural de As Mariñas e tem 9 parroquias.

Testimonios do seu patrimonio arquitectónico que se poden visitar: a igrexa románica de Santa María de Dexo, o Castelo de Sta.Cruz, o Museo Os Oleiros, Quinta Rialeda,.....

Pero Oleiros é coñecido pola súa riqueza paisaxística e pola cuidadosa conservación da súa contorna natural.Toda a costa ofrece numerosas e preciosas praias e calas, de fina e dourada area, dotadas de servizos e paseos marítimos que facilitan o disfrute do visitante : Santa Cristina, Bastiagueiro, Mera, Espiñeiro, Canabal, Naval, ......son algunhas delas.

Pódese disfrutar de fermosos e tranquilos miradoiros e parques : Parque José Martí en Santa Cristina, Parque de As Galeras en Bastiagueiro, Parque da Lagoa en Mera,.....En eles atopamos áreas de xogo infantil, monumentos, zonas para deporte e rincóns para o descanso e a evasión. Paseos marítimos e carrís bicis facilitan o disfrute.

Na zona norte cabe destacar o Monumento Natural Costa de Dexo-Serantes, espectacular espacio protexido, declarado lugar de interese comunitario pola sua importancia ecolóxica. Alí atoparemos o Faro de Mera e o Aula do Mar, que é un centro de interpretación da natureza.

Máis información en : http://www.oleiros.org/web/concello-oleiros/


http://www.oleiros.org/web/concello-oleiros/


OleirosCosta de Dexo-Serantes

Praia de Bastiagueiro

Bosque dos Veciños

Castelo de Santa Cruz

Praia de Santa Cristina

Faro de Mera

Pazo de Xaz Cruceiro de Santaia de Liáns

Igrexa de San Pedro de Nós

Parque da Lago



Ordes

Fotografías a través das cales

dar a coñecer parte do patrimonio

histórico, cultural, humano e

paisaxístico da vila de Ordes.

Ordes : crónica fotográfica do século XX Manuel Pazos Gómez, Daniel Pereiro López

GAL/ 10200

Ordes situándose na zona centro da provincia da Coruña, lindando ao norte con Cerceda e Carral, ao leste con Mesía, Bergondo e Frades, ao sur con Oroso, e ao oeste con Tordoia. Conta con trece parroquias.

O castelo de Mesía, construído no século XII, é un claro exemplo do discorrer da historia. Da época castrexa destacan o castro de Ceidón e o de Ferreiros.

Presenta un patrimonio histórico que afunde as súas raíces na Idade Media e as mostras poden observarse nas rúas dos seus núcleos, nas construcións relixiosas, coma a Igrexa de San Xiao de Poulo (románica, século XII), a Igrexa de San Paio de Buscás (románica, século XII), a Igrexa de Santa Eulalia de Pereira (románica, século XIII), construída sobre o xacemento romano do castro de Casanova. e nos seus diversos museos : o Museo do Traxe e o Museo Juanjo Liñares (século XXI). Outros son a Torre de Morgade (século XIV), o Pazo de Bidueiro (século XVII) e o Pazo do Peñasco (1691).

A contorna de Ordes resulta atractiva para practicar deporte e actividades ao aire libre. As rutas de sendeirismo descobren a zona e destaca sobre o resto o Camiño Inglés do Camiño de Santiago, que neste tramo atópase a pouco Máis de 20 km da Catedral de Santiago.

Máis información en : http://www.concellodeordes.com/


http://www.concellodeordes.com/


Ordes

Concello

Igrexa de Santa María de Ordes

Capela do Socorro

Cruceiro de San Pedro de Ardemil

Pazo de Bidueiro

Museo do Traxe “Juanjo Linares”

Rota da Fraga aos Muíños

Muiño de Vilariño

Paseo Ramiro Recouso

Mesón de Deus



Oroso

Breve reseña histórica con ilustracións.

Recolle imaxes Máis significativas

do patrimonio relixioso, artístico ou etnográfico de cada parroquia.

Concello de Oroso : guía histórica en imaxes Manuel Pazos Gómez, Daniel Pereiro López

GAL/ 11248

Oroso é un municipio da provincia da Coruña, que pertence á comarca de Ordes. Conta com 11 parroquias.

A Ponte Sigüeiro, é o elemento Máis emblemático, foi construída sobre o río Tambre ou Tamara.

O resto arqueolóxico Máis coñecido é a Punta de Lanza de Deixebre, que ten uns 2700 anos de antigüidade. Tamén hai catalogados 16 castros, pero a maioría deles atópanse nun lamentable estado de conservación, excepto o castro de Vilalbarro na parroquia de Oroso

É rico en arquitectura civil e relixiosa. Destacamos o Pazo de Meimixe, do século XVIII, onde chama a atención o seu hórreo descomunal. Pazo de Meimixe, A Casa dos Somoza en Marzoa e a Casa de Vilar de Abaixo, en Deixebre, son dous exemplos de arquitectura civil do século XIX. Ao longo dos cinco ríos que regan o concello (Tambre, Maruzo, Samo, Lengüelle e Carboeiro) aparecen numerosos muíños que forman parte do proceso de elaboración do pan. Algúns hórreos resisten ao tempo e continúan en pé, como os hórreos de Gadamil (Vilarromariz).

Na arquitectura relixiosa, destacar os cruceiros, sobre todo o de Oroso e os elementos barrocos que gardan as igrexas da Gándara e Senra. En total son 11 as igrexas que atopamos esparexidas, e 3 as capelas que atopamos nas parroquias de Calvente, Trasmonte e Os Ánxeles.

Máis información en : https://www.concellooroso.com/inicio.php


https://www.concellooroso.com/inicio.php


OrosoIgrexa de Santo Tomei de Vilarromarís Area recreativa de SiguieroHorreo

Igrexa de Senra Castro Celta de Vilaalbarro

Fonte na área recreativa do Cachopal

BeánPazo de Meimixe

Estación da Garga (Trasmonte)



Ortigueira

Libro-albúm que narra a

historia, describe a comarca a través de recordos

fotográficos.

Ortigueira é un municipio situado ao norte da provincia da Coruña, que pertence a Comarca do Ortegal. Divídese en 22 parroquias.

Atopanse paisaxes montañosas, como a serra de Capelada; con montañas como a de Coucepenido; ou as serras de Faladoira e Coriscada. En canto a paisaxes de, cabe citar as praias de Espasante, a praia do Picón e os cantiis de Loiba, así como a Costa Xuncos, onde afloran rocas de orixe volcánico.

Consérvanse restos do período Megalítico, nas cristas das serras da Capelada, Faladoira e Coriscada. Entre os monumentos megalíticos, áchase o dólmen de Forno Dous Mouros, así como numerosos túmulos. Da era da cultura castrexa consérvanse os restos do castro de Punta Dous Prados.

O Convento de Santo Domingo é un dos edificios Máis representativos da vila. Outros edificios históricos son o antigo mercado de Isabel II, construído en 1917; a igrexa parroquial, de 1848; o Teatro dá Beneficencia, de 1850 e o Castelo de O Casón, datado na Idade Media. Así mesmo existen numerosos casaróns e palacetes indianos, construídos polos emigrados en América. De entre os pazos destacan o de Brandariz, que pertenceu aos Ponce de León e onde a escritora Elena Quiroga ambientou a súa novela “Vento do Norte”.

En Ortigueira celébrase anualmente desde 1978 o Festival Internacional do Mundo Celta, que está declarado Festa de Interese Turístico Internacional desde o ano 2005.

Máis información en : http://www.concellodeortigueira.com/

Ortigueira : crónica gráfica de la villa condal Luís Alonso Santiago

GAL/ 2485


http://www.concellodeortigueira.com/



OrtigueiraCastro de Punta dos fornos

Cantiis de Loiba

O Coitelo

Praia da Concha

Festival de Ortigueira

Igrexa de San Xoán de Espasante

Convento dos Dominicos

Pazo de Couzadoiro

Ría de Ortigueira

Xardíns do Pazo de Brandariz



Outes

Dedicado a “arquitectura

popular”, na que aparecerán

hórreos, fontes, lavadoiros,

reloxos e outras marabillas

Patrimonio histórico-artístico de Outes Xoán X. MariñoGAL/ 10501

O Concello de Outes forma parte da comarca de Noia. Conta com 10 parroquias: San Tirso de Cando, Santo Ourente de Entíns, Santa María de Entíns, San Lourenzo de Matasueiro, San Cosme de Outeiro, San Pedro de Outes, San Xoán de Roo, San Xoán do Freixo de Sabardes, San Xián de Tarás, San Miguel de Valadares.

Destaca a Praia de Broña, así como praias Máis pequenas como a de Arnela ou a praia de Siavo.

No municipio están catalogados os restos dos castros: O de San Orente, Fiz, Brión, Cabanamoura, Goiradas, Gosende, Cando, Carleo, Valadares, Outes, Mirás, Freixo e San Cosme.3 Tamén no atopamos as mámoas de Entíns, Outes, Valadares, Entíns, Cando e Sabardes; e destacan os petróglifos de Fontemoreira.

A Ponte Nafonso atópase no lugar de Pontenafonso, na parroquia de Cando. Érguese sobre o río Tambre unindo Outes e Noia. Destaca a igrexa de San Xoán de Roo é a Máis grande e harmoniosa do concello, e tamén a igrexa de San Ourente de Entíns.

A figura Máis relevante é o poeta Francisco Añón Paz e tamén o pintor Arximiro Suárez.

Máis información en : http://www.outes.es/


http://www.outes.es/



OutesPraia de Broña

Ponte Nafonso

Igrexa de San Xoán de RooSouto da Horta do Muiño

Ponte Colgante sobre Río Tambre

Pazo da Serra

Igrexa de San Tirso de Cando

O Freixo de Sabardes

Pedra Serpal

Ponte do Ruso Paseo Río Tines



Oza - Cesuras

Betanzos e O Eume / redacción Equipo Ir IndoGAL/ 13039

Oza-Cesuras é un municipio da provincia da Coruña, pertencente á comarca de Betanzos, creado o 6 de xuño de 2013 froito da fusión dos municipios de Oza dos Ríos e Cesuras.Oza esta formado por 12 parroquias e Cesuras por 13.

En Oza atopamos a igrexa parroquial de San Pedro, e os pazos de Paio e de Eiriz e a igrexa de Santiago de Reboredo. En Cines, atópase a importante igrexa de San Nicolás, de estilo gótico, protexido como ben de interese cultural. Pertencía o Mosteiro de San Salvador de Cines, e hoxe cumpre funcións de parroquial. Destaca o Pazo de Santa Cruz, na parroquia de Mondoi.

En Cesuras destacan igrexas barrocas, como as de: Paderne, Carres, Figueredo, Loureda, Probádevos e Trasanquelos. Das capelas son significativas as de San Antonio, San Gregorio e de San Jun de Medela, situadas en Filgueira de Traba, Borrifans e Medela. Os restos Máis antigos que se conservan son 5 castros, que se atopan nas parroquias de Borrifans, Carres, Figueredo, e nos lugares de Aires (Trasanquelos) e Castelo (Dordaño).

Vellas liñaxes do país levantaron os seus pazos: Canedos, Cha, en San Vicente Carres; Dordaño, en Santa María de Dordaño; Figueira de Traba, en San Miguel de Filgueira de Traba; e a Torre e Casa de Loureda e o Coto de Loureda, en San Esteban de Loureda.

Máis información en : http://www.concellodeozacesuras.es

Cada unha destas



que os habitantes

imos herdando...


http://www.concellodeozacesuras.es/web/index.aspx

http://www.concellodeozacesuras.es/

Oza - CesurasIgrexa de San Nicolas de Cines

Igrexa de San Pedro de Oza

Mirador Monte Medela

Edificio do Sanatorio TuberculosoCruceiro de Dordaño

Pazo de LouredaPazo de Santa Cruz de Mondoi

Area Recreativa Fraga do Rei

Fervenza de A Rexidoira

Capela do Enxertado

Ermita de San Miguel, Maial


http://www.concellodeozacesuras.es/web/index.aspx

Paderne

Os contos, os versos,

anécdotas ou as cantigas

veñen a representar pequenas

postais da vida nas aldeas de

Paderne.

Paderne, unha mirada ó pasadocompliación e redacción María Dolores Vales Hortas

GAL/5525

Paderne limita cos concellos de Miño, Bergondo, Betanzos, Coirós e Irixoa.Consta de 9 parroquias que son: Adragonte, Obre, Paderne, Quintas, Souto, Vigo, Vilamourel, Villozás e Viñas.

Unha mostra do patrimonio cultural de Paderne e parte da súa historia, é o sepulcro antropoide de Santiago de Adragonte.

A liñaxe dos Andrade, marca desde a Idade Media, a historia, como se observa no seu escudo municipal. Nel temos representada unha ponte cun porco bravo no medio e a cada extremo unha cuncha de vieira, símbolo de peregrinos. Subindo polo río Lambre están entre unha bonita paisaxe de ríos e arboredas, as ruínas duns grandes muíños, que chaman da Misericordia.

Situado no Bocelo, na parroquia de Vilamourel, á beira do río Mandeo atopamos a antiga fonte e balneario de augas sulfurosa.

Desde ou punto de vista monumental, ademais da Ponte de Lambre, hai un Pazo en Montecelo e as igrexas románicas do século XII de Vilouzás, Viñas e Souto.

Son varios os castros, en Viñas o de Montecelo, en Adragonte, o Monte do Castelo ou o de Longra, así como ou de Vilouzás.

Máis información en : http://www.concellodepaderne.com/


http://www.concellodepaderne.com/


PadernePonte de LambreCruceiro de AdragonteIgrexa de San Pantaleón das Viñas

Pazo de MonteceloPonte do Pedrido

Sartego de Santiago de Adragonte

Praia

"Muíño da Lama da Ribeira: en Vilamourel"

Balenario do Bocelo



Padrón




romerías.

Padrón Xosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/3818

Padrón é unha vila situada ao sur da provincia da Coruña. É un magnífico enclave entre os ríos Sar e Ulla, que se distribúe polas parroquias de Carcacía, Cruces, Herbón, Iria Flavia e Padrón.

Está vinculado a importantes figuras da literatura galega, como Macías o Namorado, Juan Rodríguez de Padrón, Camilo José Cela ou Rosalía de Castro.

O Sar, o río de Compostela, é tamén o de Padrón, que está atravesado por dúas importantes pontes ao seu paso pola vila: a ponte Romana (que comunica con Puentecesures), e a ponte Santiago. Todo convida o descanso: un paseo á sombra das árbores do Espolón; un paseo polas rúas medievais; unha camiñata polas escaleiras que van ao Santiaguiño; unha tarde de descanso na súa área recreativa ou rodeaarse das árbores centenarias do Xardín Botánico, mentres se oe caer a auga nas fontes.

Nos arredores pódense ver numerosos pazos de nobres e antigas familias e sobre un outeiro entre grandes penas atópase a ermida de "Santiaguiño do Monte“. En canto a monumentos relixiosos, resalta o “Pedrón”, unha pedra que serviu para atar a barca tamén pétrea que trasladou ao Apóstolo Santiago xa morto. Tamén o Convento do Carme, o Convento de San Antonio de Herbón, a Igrexa de Santiago, a Igrexa de Santa María de Herbón, a Colexiata de Iria Flavia (o Santa María de Adina), o Santuario da Escravitude e o Cruceiro de Fondo da Vila.

Máis información en : http://www.concellodepadron.es/es


http://www.concellodepadron.es/es


PadrónPonte e Igrexa de Padrón

Santiaguiño do Monte. Monte de San Gregorio

Xardín Botánico-Artístico de PadrónPementos de Herbón

Colexiata de Iria Flavia

Convento do Carme

Fonte do Carme

Espolon



PontecesoFai un pequeno percorrido polo



romerías.

Laxe, Malpica e Ponteceso Xosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/3822

Ponteceso está situado no extremo Máis oriental da Costa da Morte. Pertence á provincia da Coruña e forma parte da comarca de Bergantiño. Está dividido en 14 parroquias: A Graña, Anllóns, San Xián de Brantuas, San Martiño de Cores, San Adrián de Corme, Corme Porto, San Tirso de Cospindo, Langueirón, Nemeño, Niñóns, San Salvador de Pazos, San André de Tallo, Tella y Xornes.

Dentro da ría, encontrámonos coas calas e praias de Osmo e Ermida, próximas a Corme Porto, a de Balarés e A Barra en Ponteceso, e a de Santa Mariña, Morro e Niñóns. Moi preto ao litoral corren unha serie de altozanos, en forma de pequena serra, dende o monte Nariga ata O Roncudo, onde se alza o Alto das Vixías.

Da prehistoria aparecen restos como os círculos de pedra da illa da Estrela e castros como o de Nemeño.

Hai numerosas igrexas, pazos, cruceiros e muíños que mostran a riqueza artística e patrimonial, entre elas destacan a Igrexa de San Martiño de Cores, a Igrexa de Santo Tomé de Nemeño, a Igrexa de San Xián de Langueirón, a Igrexa de San Tirso de Cospindo, a Igrexa de San Xián de Brantuas, a Igrexa de San Vicenzo, a Igrexa de San Fiz do Anllóns. Outras construcións a mencionar son o Pazo de Rebordáns, o Pazo de Sergude e o Pazo de Torres, entre outros.

Destacan o Cruceiro de San Fiz, na parroquia de Anllóns, de interese histórico e cultural, o cruceiro presente na entrada da igrexa de San Tirso de Cospindo, e o cruceiro do Monte Branco.

Máis información en : http://www.ponteceso.net/ga/web/index.php


http://www.ponteceso.net/ga/web/index.php


PontecesoIgrexa da Graña Fervenzas de SaímiaFaro do Roncudo

Praia de Balarés Pombal en Cores Porto de CormePazo dos Amerelles

Aldea de Corme

Capela de Corme

Cruceiro de Brántuas

Mirador de Punta Roncudo



Pontedeume

Pequeno percorrido

pola historia de Pontedueme e a súa

comarca.

Historia de Puentedeume y su comarcaAntonio Couceiro Freijomil

GAL/ 2466

Pontedeume é un municipio costeiro situado na provincia da Coruña, Atópase entre os municipios de Miño, Cabanas, Capela, Villarmayor e Monfero, a medio camiño entre A Coruña e O Ferrol.

Compono as parroquias de Santiago de Pontedeume, San Martiño de Andrade, Santiago de Boebre, Santa María de Centroña, San Cosme de Nogueirosa, Santa María de Ombre e San Pedro de Vilar.

Da cultura castrexa quedaron pegadas significativas en forma de pieas escultóricas ou de orfebrería metálica: Cuadrifaces, e torques de Centroña e de San Martiño do Porto. O mesmo ocorre coa romanización: ronsel de S. Pedro de Grandal, vilas de Noville e Centroña que certifican a existencia de formas de vida e técnicas de explotación agraria romanas

O seu patrimonio vira ao redor dos monumentos relixiosos e civís, así como tamén pola súa contorna natural e valor paisaxístico. Reúne unha serie de reclamos como o casco antigo da Vila, onde se atopan o Torreón dos Andrade, a Igrexa de Santiago, os restos da antiga muralla, a Igrexa das Virtudes.

Máis información en : http://www.pontedeume.es/


http://www.pontedeume.es/



PontedeumeVista aerea Torreón e Castelo dos Andrade

Festa das Peras

Praia de Ber

Mercado

Ponte

Igrexa de San Miguel de Breamo

Igrexa de San tiago

Praia de Perbes



Porto do Son

Porto do Son manten vivo o seu encanto, e

centos de pequenos

detalles que o viaxeiro

descubrirá paso a paso.

Porto do Son : GaliciaGAL/ 12997

Porto do Son é un municipio que ocupa o lado noroeste do Barbanza.

Existen restos do Paleolítico e do Neolítico, como a Cova de Fonforron, o Arca dá Enxa e as mamoas de Parada, Montemuiño, Campo de Patas e Raña. Esta é unha zona rica en petróglifos da Idade de Bronce e en castros, entre os que destacan os de Miñortos, dá Cidade, Porto Nadelas, Illa do Mar, Caamaño e Burleu. O Máis importante é o de Baroña, descuberto en 1933 e declarado Patrimonio Artístico Nacional.

Da era romana, cabe citar o Ara de Montemuiño e a lápida funeraria de Queiruga, mentres que da época medieval, conserva unha antiga ponte que cruza o Río Síeira. Non menos interesantes son as capelas, ermidas e igrexas que integran o patrimonio relixioso, entre elas, sobresaen a de Santa Maria de Caamaño e a de San Pedro de Baroña, do século XII. Igualmente interesante é a igrexa de Santa Mariña de Xuño, na que se preservan elementos románicos e renacentistas.

Da arquitectura civil, os seus máximos expoñentes son as casas reitorais, como as de Miñortos, Nebra, Noal, Baroña, Queiruga, Caamaño e San Pedro de Muro. Tamén son numerosos os muíños, as fontes, os pombais, os reloxos de sol e os hórreos, como os de Orellan, Ventoso ou Seráns. Tampouco faltan neste pobo os cruceiros ‘capeliña’ o ‘petos de animas’. Existen dúas Lagoas: A de Xuño e a de Muro.

Máis información en : http://portodoson.gal/


http://portodoson.gal/


Porto do Son

Castro e Praía de Baroñá

Puerto de Portosín

Praia do Dique

Igrexa de Santa María de Caamaño

Ponte medieval na desembocadura do Río Sieira

Lagoa de Muro

Covas da Praia de Fonforron

Capela da Madalena

Cruceiro de Vilicosa

Lápida Funeraria de Queiruga



Rianxo




romerías.

Pobra do Caramiñal, Rianxo Xosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/3821

Rianxo é un municipio situado ao sur da provincia da Coruña. Limita ao norte cos municipios de Lousame e Rois, ao oeste con Boiro, ao leste con Dodro e Catoira (Pontevedra) a través da ponte sobre o río Ulla, e ao sur coa ría de Arousa. Conta con seis parroquias: O Araño, Asados, Isorna, Leiro, Rianxo y Tragoña.

Nas ladeiras do monte Lioira, entre as parroquias de Leiro e Asados, atópase unha Necrópole megalítica con Máis de 20 túmulos. Na localidade de alto de Burés apareceron 8 mámoas e en Ou Campiño 6. A presenza dos romanos en Rianxo queda demostrada pola Via per Tola Maritima de Caldas de Betanzos.

Na contorna natural que rodea ao municipio de enmárcase un conxunto patrimonial histórico-artístico de non menos interese: Capela dá Nosa Señora de Guadalupe, que data do século XVI, a visita á Casa dous Escritores, visita á Praza de Rafael Dieste e o Pazo de Martelo, un paseo pola zona marítima e ruta polo paseo de Tanxil, onde contemplar a contorna.

Máis información en : http://rianxo.gal/


http://rianxo.gal/

http://rianxo.gal/

http://rianxo.gal/

RianxoPazo de Martelo

Porto de Rianxo

Igrexa de Rianxo

Castelo da Lúa, O Pazo

Casa de Castelao

Praia do Porrón

Capela da Virxe de GuadalupeMuseo do Mar

Casa de Rafael Dieste

Praia O Rinlo Dique de Tanxil


http://rianxo.gal/

Ribeira

Guía histórico-turística do concello.

Riveira : sus gentes, su economía : guía histórico-turística Julio Seijas Fernández

GAL/ 1925

Riveira é un municipio situado na costa oeste da provincia da Coruña, na comarca do Barbanza. Limita cos municipios de Poboa do Caramiñal e Porto do Son. Está dividido en 9 parroquias; Aguiño, Artes, Carreira, Castiñeiras, Corrubedo, Oleiros, Olveira, Palmeira e Riveira.

No plano natural, conta con importantes praias como as de Coroso, Touro, Castiñeiras, Vilar, e Aguiño. AdeMáis do parque natural das Dunas de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixán

A pegada do pasado pódese acariñar visitando o Dolmen de Axeitos ou "O Partenón do Megalítico". Os restos da cultura castrexa están salpicados por todo o territorio, xunto con petróglifos.

A marabilla da serra do Barbanza, ou o faro de Corrubedo, ou a impresionante actividade das lonxas de Aguiño e de Riveira. O Parque San Roque é un complexo de 175.000 m2 que é á vez un museo arqueolóxico, área de lecer, miradoiro e un lugar acougado e natural para evadirse e gozar.

O lecer estival alcanza a súa máxima expresión coa Festa dá Dorna (24 de xullo), declarada Festa de Interese Turístico de Galicia no ano 2005.

Máis información en : http://www.riveira.es/


http://www.riveira.es/


RibeiraVista panoramica Complexo dunar de Corrubedo e lagoas de

Carregal e Vixán

Dolmen de Axeitos Praia de Touro Igrexa de Santa Uxía

Porto de Ribeira Parque de San Roque

Faro de Corrubedo



Rois


concello, centrandose na

labor arqueoloxica,

artística e monumental.

O Concello de Rois : historia, economía e arte Clodio González Pérez

GAL/ 13414

Rois, atópase no sudoeste da provincia da Coruña, entre ás áreas xeográficas definidas pola Mahía e o baixo Ulla, baixando as terras a esta última comarca enclavada no val que forma a canle do río Sar e os seus afluentes. Atopámonos con 12 parroquias: Augasantas, Buxán, Costa, Ermedelo, Herbogo, Leroño, Oín, Ribasar, Rois, Seira, Sorribas e Urdilde.

Existen tamén numerosos xacementos castrexos, entre eles, hainos situados nas montañas, en lugares estratéxicos, como o de Beca e o de Socastro; e outros nos vales, xeralmente aproveitando defensas naturais, como o de Oín. Posteriormente, a presenza dos romanos está representada e avalada por diversos restos en pontes, aras, moedas e, como non, en diversas vías e camiños.

AdeMáis das manifestacións artísticas de carácter relixioso que se veñen relatando, Rois é destaca polo elevado número de cruceiros. Entre cruces, cruceiros de varal e cruceiros de capela, hai Máis de 130. Hai dous grandes pazos: o de Faramello e o de Antequeira. Seguen en importancia o de Angueira de Castro e a casa do Mato en Peracova (Buxán).

Remátan as manifestacións artísticas unha serie de fontes, horreos, pombais,... cabe destacar os horreos de Casa do Porto, Campos de Xei, Souto, Liñares e Francelos.

Máis información en : http://www.concelloderois.org


http://www.concelloderois.org/jl/index.php?lang=gl

http://www.concelloderois.org/

Rois

Igrexa de Santa María de Oín

Pazo de Antequeira

Fonte de Sorribas

Pazo Faramello

Igrexa Parroquial de San Pedro de Herbogo

Cruceiro de Vilariño

Calvario (Vía Crucis) de Sorribas

Igrexa de San Vicente de Augas Santas


http://www.concelloderois.org/jl/index.php?lang=gl

Sada

Recopila o pasado e

presente desta terra

mariñana, a vida e

costumes dos seus

moradores.

Sada : perla de las Mariñas Manuel Mariño del Río y Ramón Rodríguez Ares

GAL/ 2589

Sada é un municipio da Provincia da Coruña e está integrado por 8 parroquias; Carnoedo, Meirás, Mondego, Mosteirón, Osedo, Sada, Soñeiro e Veigue.

Posúe un rico patrimonio cultural e histórico, no que destacan edificios singulares de arquitectura modernista, pazos señoriales e luxosas casas de recreo. O Quiosco A Terraza é un dos exemplos do movemento modernista en Galicia e co paso dos anos converteuse no seu símbolo. Hai 8 pazos, estas construcións son vivendas señoriales típicas galegas situadas xeralmente no campo. Eran as residencias das persoas influentes da vila e son consideradas xoias da arquitectura galega. O Máis notable e coñecido é o Pazo de Meirás.

En Osedo atópase o Complexo Industrial e Cultural de Castro, no que atopamos a fábrica das cerámicas de Castro de Sargadelos, o Museo de Arte Contemporánea Carlos Maside e o Laboratorio Xeolóxico de Laxe.

Sada é un referente do turismo náutico de calidade e un lugar perfecto para a celebración de regatas. Conta co maior porto deportivo de Galicia con Máis 1300 puntos de amarre, considerado un dos mellores de España. A riqueza cultural, recollida a través das súas tradicións, historia e relixión. Desde celebracións gastronómicas como a sardiñada, declarada Festa de Interese Turístico Nacional, ata relixiosas como as tradicionais festas do Carmen, pasando polas festas de San Juan ou as feiras e mercados populares característicos de Galicia.Máis información en : http://www.concellodesada.com/


http://www.concellodesada.com/



SadaQuiosco “A Terraza”

Pazo de MeirasSargadelos

Porto deportivo

Festas do Carmen

Praia do Lourido

Casas Mariñeiras do Areal

Cruceiro de CarnoedoEscola de Sada

Igrexa de San Xián de Soñeiro



San Sadurniño




romerías.

Cedeira, San Sadurniño e Valdoviño Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 3816

San Sadurniño está situado ao norte de Galicia, e da provincia da Coruña, dentro da comarca de Ferrolterra. Limita ao norte cos concellos de Valdoviño e Moeche, ao sur co da Capela, ao leste cos de Moeche e As Somozas, e ao oeste cos de Narón e Neda. Agrupa ás parroquias de San Sadurniño, Naraío, Ferreira, Bardaos, Igrexafeita, Lamas e Monte.

Entre os castros existentes destacan o de San Sadurniño ou As Croas, o de Riboira e o de Croa do Redo. En Naraío atópase un castelo. Tamén na época medieval erixiuse un hospital e unha igrexa da Orden dos Cabaleiros Templarios na parroquia de San Sadurniño. No século XVI pasou a ser un convento da Orde de Santo Domingo: o Convento do Rosario. Entre o seu patrimonio histórico cóntase co antigo Pazo da Marquesa de San Saturnino, que desde o ano 2014, tras a súa restauración, é a Casa Consistorial. Os elementos patrimoniais Máis abondosos son os relixiosos, representados en forma de igrexas, capelas, cruceiros e petos de ánimas. Porén, ao seu carón tamén podemos atopar hórreos, muíños e outras solucións adoptadas para aproveitar os recursos dispoñibles en cada época.

O río máis importante é o río Grande de Xubia. Os ríos Xubia e Castro destacan polo seu valor natural, ecolóxico e paisaxístico, configurando o Lugar de Interesse Comunitario de Xubia-Castro.

Máis información en : http://www.sansadurnino.es/


http://www.sansadurnino.es/


San SadurniñoPazo de la Marquesa

Castelo de Narahío

Ponte Ferrería

Capela de Belen

Convento O Rosario

Fonte de San Roque

Igrexa de San Paio de Ferreira

Igrexa de San Xiao de Lamas



Santa Comba

Unha homenaxe de Santa Comba

ós seus devanceiros e

ós seus feitos.

Historia de Santa Comba de Xallasdirixida por Manuel Quintáns Suárez

GAL/ 8205

Santa Comba é un municipio situado na provincia da Coruña que pertence á comarca do Xallas e ten 17 parroquias.

Toda a súa contorna esta rodeada de fermosas paraxes naturais, en especial os localizados a beiras do Río Xallas.

Os castros de Turnes en Bazar, os de Boaña e Xallas en Castriz, o de Barbeira en Fontecada, os de Freixeiro e Pombo, os de Laberco e Xisto en Mallón, o de Montouto, os da Torre, Ventosa e Caselas en Santa Comba e os de San Bartolomé e Santa Sabiña en Santa Sabiña. Tamén outros restos megalíticos como a mámoa de Castiñeira na Pereira, a mámoa de Pedra Banca en Santa Sabiña e outros túmulos en Bazar, Castriz, Fontecada e Freixeiro.

Ten moito patrimonio artístico-cultural, é terra de cruces e cruceiros. En Cícere podemos ver os seus 2 pazos que se atopan a poucos metros, ademais da igrexa de San Pedro, temos o Pazo de Boimente en Castriz, onde tamén podemos visitar a súa igrexa de San Pedro e a fervenza no río Mira, outro en Freixeiro, e os de Santiso e Randufe en Santa Comba, onde está a igrexa de San Pedro de Santa Comba.

En Alón ademais da igrexa de Santa María, temos a área recreativa de Esmerode, outra área de recreo é a de Padreiro. As demais igrexas son as de San Vicente de Arantón, San Mamede de Bazar , San Martiño de Fontecada, San Fins de Freixeiro , San Xoán de Grixoa, Santa María de Grixoa de Esternande, San Cristovo de Mallón, Santa María de Montouto, Santo André da Pereira, San Salvador de Padreiro, San Xulián de Santa Sabiña, San Pedro de Ser e Santa María de Vilamaior.

Máis información en : http://www.santacomba.es/


http://www.santacomba.es/


Santa CombaIgrexa de Santa Comba

Hórreo en Santa Sabiña

Mina Varilongo

Fervenza Río Xallas

Pazo de Cicere

Igrexa de Santa Sabiña

Área recreativa de Esmerode

Museo Terra do Xallas



Santiago de Compostela

Atlas histórico ilustrado do nacemento e

posterior desarollo urbano da cidade de Santiago.

Santiago de Compostela é a Capital da comunidade autónoma de Galicia. É cidade e comarca da Provincia da Coruña e conta con 28 parroquias.

Percorrer as diversas rúas da zona vella, a rúa do Franco, cos seus restaurantes, ou a rúa do Vilar, cos soportais. Unha vez alí, achegádevos ata a Praza do Obradoiro e mirade ao voso ao redor: o pazo de Raxoi, sede dá Casa do Concello; o Hostal dous Reis Católicos, actualmente Parador Nacional de Turismo; o Colexio de San Xerome, sede do reitorado da Universidade e a Catedral ou o Pazo de Xelmírez.

Accedede á catedral polo magnífico Pórtico dá Gloria, obra do Mestre Mateo, onde a súa efixie (santo dous croques) . Percorrede o interior e visitala tumba do Apóstolo. Visitade cada capela e fixádevos nos detalles do seu impresionante altar maior e o botafumeiro. As prazas que rodean a catedral, como a da Inmaculada ou A Acibechería, a da Quintana e a de Praterías.

Nada mellor que achegarse ata a Alameda e o seu paseo da Ferradura, desde onde teredes unha magnífica panorámica da catedral.

Máis información en : http://santiagodecompostela.gal/

Compostela, una historia entretenida : atlas histórico ilustrado de la ciudad de Santiago

Simón Vicente LópezGAL/15241


http://santiagodecompostela.gal/


Santiago de Compostela

Catedral de Santiago de Compostela

Monte do Gozo

Mosteiro de San Martiño

Miradoiro da Alameda

Botafumeiro

Plaza das Praterías

Cidade da Cultura

Museo do Pobo Galego

Zona Vella

Praza do Obradoiro

Altar Maiorwww.dacoruna.gal/biblioteca


Santiso




romerías.

Touro, Santiso / Xosé Luís y J.M. Laredo, Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2670

Santiso limita o Norte con Melide, o Este con Palas de Rei (Lugo), al Sur con A Golada y Vila de Cruces (Pontevedra) y al Oeste con Arzúa. Conta con 17 parroquias (San Xoán de Arcediago, Santa María de Barazón, San Cosme de Beigondo, San Pedro de Belmil, Santiago de Liñares, San Xurxo de Mourazos, San Paio de Niñodaguia, santa María de Novela, San Cristovo de Pezobre, Santo Estevo de Pezobres, Santa Eulalia de Rairiz, San Vicente de Ribadulla, San Pedro de San Roman, Santa María de Santiso, Santa Eulalia de Serantes, Santa María de Viamianzo e San Xoán de Visantoña)

Entre os castros destacan o de Serantes ; o Coutodá Aurela en Vimianzo conserva a lenda das dúas vigas de ouro e alcatrán. O de Quinzán, en Niñodaguia, o Belmil, entre as parroquias de Novela e Pezobres, cos seus dous recintos graduados.

A arquitectura relixiosa ten o seu mellor expoñente na igrexa de San Estebo de Pezobrés e na de San Pedro de San Román son románicas do S.XII-XIII. Destaca o cruceiro de Visantoña de bo tamaño plataforma moi traballada, con pedestal decorado con símbolos tradicionais (serpe, caveiras, ósos, etc.).

Entre os numerosos pazos, destaca o de Vilar de Ferreiros. Outros son o pazo de Belmil, o Pazo de Vilasoa, o Pazo de Liñares, e o Pazo dá Pena.

Máis información en : http://www.santiso.org/gl/


http://www.santiso.org/gl/


SantisoPazo de Santiso

Igrexa de Santo Estevo de Pezobrés

Pazo de Vilar de Ferreiros

Mámoa 1 de Serantes

Serra do Careón

Casa de Vilar

Igrexa de Visantoña

Vista do encoro de Portodemouros

Cruceiro de Vimianzo

Igrexa de Niñodaguia



Sobrado

Santa María la Real de

Sobrado, un punto

xeográfico na provincia, un

lugar na montaña...

Monasterio de Sobrado : un ejemplo de protagonismo monástico en la Galicia medieval

María del Carmen Pallares MéndezGAL/ 1716

Sobrado é un municipio da provincia da Coruña e Diócese de Santiago, lindando ao norte co Concello de Curtis, ao oeste cos de Guitiriz e Friol (Lugo), ao sur cos de Toques e Melide e ao oeste cos de Boimorto e Vilasantar.

Sobrado conta cun rico patrimonio natural, con numerosos ríos e lagoas, unha delas declarada espazo húmido de interese europeo, á parte de innumerables bosques poboados de carballos, castiñeiros, bidueiros, etc.

O xacemento arqueolóxico de A Ciadella foi interpretado desde o seu descubrimento a principios do século XX como un asentamento romano de indeterminada funcionalidade ou como mansión viaria, foi A. del Castillo na década dos anos 30 o que acertadamente o interpreta como un campamento romano.

O Mosteiro de Santa María de Sobrado foi fundado no ano 952 polos Condes de Présaras (Hermenexildo e Paterna). Fundouse nun principio con un carácter familiar e dúplice: tiña unha sección para os homes e outra para as mulleres da familia. No seu comezo o Mosteiro chamábase de San Salvador e pertencía aos monxes benedictinos negros.

Moi preto do Mosteiro de Sobrado, áchase a coñecida Lagoa de Sobrado. Protexida pola Rede Natura 2000, convértese un dos humidais máis importantes da xeografía galega, tanto pola súa riqueza na súa flora como na súa avifauna.

Máis información en : http://www.sobrado.es/


http://www.sobrado.es/


Sobrado

A Lagoa de Sobrado

Campamento Romano de A Ciadella

Mosteiro de Santa María de Sobrado

Casa de Golmar

Cruceiro da igrexa de Sta. María de Cidadela

Penas Mouras

Laguna de Sobrado

Santuario de Santa Columba de As Pías

Casa do Gado Igrexa de San Xiao de Cumbraos



Teo

Santiago / redacción Equipo ir IndoGAL/ 13050

Teo forma parte da comarca de Santiago, xunto aos concellos de Val do Dubra, Ames, Boqueixón, Brión, Vedra e a propia capital de Galicia. Os seus lindes márcanos: polo norte Ames e Santiago; polo sur Padrón e A Estrada; polo leste Vedra e polo oeste Brión e Rois.

As parroquias son. Calo, Cacheiras, Luou, Oza, Rarís, Recesende e Reis, Bamonde, Lucí, Vilariño, Teo e Lampai.

Non son poucos os vestixios da época prehistórica que aínda se conservan, coma a mámoa de Trasellas, en Luou, datado uns 3.000 anos a.C.. Merece especial mención o petroglifo do monte Angueira, entre as aldeas de Cornide (Calo) e Regoufe (Luou). O Castro de Lucí, preto da igrexa parroquial, os castros de Santa Marta (na parroquia de Teo), de Sebe (na parroquia de Cacheiras) e de Francos.

Percorrendo o Concello de Teo, son de visita obrigada os adros parroquiais, cada un con séculos de permanencia e a súa historia particular. Cara o sur atoparemos varios mosteiros medievais: San Miguel de Rarís, Reis, Teo, Bamonde, e o adro de San Cristobo de Reis, do románico medieval.

Existen numerosos cruceiros diseminados por todo o Concello de Teo, entre os cales cabe salientar o do adro de Teo, do século XVI, e sobre todo, o de Francos, do século XVI.

Máis información en : http://www.teo.gal/

Cada unha destas



que os habitantes

imos herdando...


http://www.teo.gal/

http://www.teo.gal/

TeoPontevea Igrexa de San Simón de Ons-CacheirasCruceiro de Rarís

A ponte de Francos

San Xoán de Calo


Área recreativa de O Xirimbao

Petroglifo de Outeiro do Corno

Ponte colgante en Xirimbao


http://www.teo.gal/

ToquesFai un pequeno percorrido polo



romerías.

Toques, Melide Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 16700

Toques é un municipio de España na provincia da Coruña. Pertence á comarca de Terra de Melide (concellos de Melide, Toques, Santiso e Sobrado dos Monxes) e ao partido xudicial de Arzúa.

Está formado por 10 parroquias: Brañas, Paradela, A Capela, San Xiao, Santa Uxía, San Martiño de Oleiros, Vilouriz, Vilamor, Ordes e Mangüeira.

É de destacar o seu patrimonio arqueolóxico sendo abundantes os castros celtas e monumentos megalíticos (dólmenes). O castro da Graña (A Capela) localizado a 1,5 km de Souto, capital do concello, foi escavado nos anos 90 por un equipo de arqueólogos das Universidades de Santiago de Compostela e ?ód? (Polonia) e pódese visitar. O dolmen "Forno dous Mouros", localizado nas proximidades da aldea de Muruxosa (A Capela) foi obxecto de recentes rehabilitacións (2010) e é accesible sen dificultade.

A igrexa da parroquia da Capela, San Antolín de Toques, é un templo románico (século XII) de extraordinario interese localizado nun marco natural impresionante nas marxes do río dá Toca formado por un bosque autóctono impenetrable.

Máis información en : http://www.toques.es/


http://www.toques.es/



ToquesIgrexa de San Antolín

Castro da Graña

Muíño da Fervenza

Dolmen Forno dos Mouros



Tordoia




romerías.

Carral, Cerceda e Tordoia / Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2646

Tordoia é un municipio da comarca de Ordes, na provincia da Coruña.

Conta con dez parroquias: San Mamede de Andoio, Santa Mariña de Anxeriz, Santa María de Bardaos, San Xulián de Cabaleiros, Santa María de Castenda, Santalla de Gorgullos, San Cristovo de Leobalde, Santiago de Numide, San Xoán de Tordoia e San Ciprián de Viladabade.

O lugar de maior interese do municipio, dado o seu valor histórico e arqueolóxico, é o Dolmen de Cabaleiros. O Dólmen de Cabaleiros, tamén coñecido como Casa dá Moura, Casa dúas Mouros ou Couza do Cacheiro, é Monumento Histórico-Artístico desde 1975.

Para os amigos do sendeirismo e o paseo de montaña, atópanse belas paisaxes e bonitos percorridos, especialmente na subida ao monte Castelo. Próximo á cima hai un castro e desde ela contémplase un vastísimo panorama. Como detalle curioso, pódense visitar os grandes pedruscos de Pedra Longa, preto do lugar de Soule, onde está o dolmen.

Máis información en : http://www.tordoia.es/es/


http://www.tordoia.es/es/


Tordoia

Dolmen de Cabaleiros

Muiño de Xan

Capela de San XoanCruceiro

Pedra Longa

Embalse de Vilagudín

Fervenzas de Portociños

Igrexa de Santa Eulalia de Gorgullos



Touro




romerías.

Touro, SantisoXosé Luís y J.M. Laredo;Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2670

Touro limita ó Norte co concello de O Pino; ó Leste con Arzúa; ó Oeste con Boqueixón e ó Sur co concello de Vila de Cruces, xa na provincia de Pontevedra e con río Ulla facendo de fronteira tanto natural como administrativa.

Son escasos os restos de épocas pasadas atopados por estas terras, o que impide determinar con exactitude a existencia e antigüidade do seu poboamento. Aínda así, suponse que é bastante antigo, polas pegadas dos distintos poboamentos, como castrexos ou romanos, que aínda quedan, tanto no terreo como na toponimia.

O pazo Máis coñecido é o Pazo de Andeade, cunha ermia de estilo barroco galego. Sobresaen tambien o Pazo de Lobagueiras en Bendaña, a Casa Grande de Dioño en Cornado e os pazos de Rosende en Calvos, San Cristovo en Fao e o de Mince en Prevediños.

En calquera das parroquias de Touro podemos atopar igrexas e cruceiros de épocas moi variadas. A arquitectura popular está formada por numerosos muíños, hórreos galegos, lavadoiros, fontes e pombais de deseños singulares.

Máis información en : http://www.concellodetouro.com/web/index.php/gl/


http://www.concellodetouro.com/web/index.php/gl/

http://www.concellodetouro.com/web/index.php/gl/

Touro

Pazo de Andeade

Pazo Lobagueiras

Parroquia de Loxo

Ruta de los Tres Ríos

Cruceiro

Area recreativa A SantaiaCoto de San Sebastián

Cruceiro do BarralErmida de San Isidro

Muíños da Carballa


Trazo




romerías.

Trazo, Oroso Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2654

Trazo é un municipio da provincia da Coruña que forma parte do bloque amesetado situado na vertente da marxe dereita do curso medio do río Tambre, pola que se extende boa parte da Comarca de Ordes.

Dividese en 11 parroquias: Benza, Berreo, Campo, Castelo, Chaián, Monzo, Morlán, Restande, Trazo, Vilouchada e Xavestre.

Antigamente, no municipio de Trazo, existiron numerosos castros. Destaca o Pazo de Vilacova en Restande e as igrexas de Campo e de Benza.

Ao longo do río Chonia atopámonos cunha serie de construcións da arquitectura tradicional da zona. Trátase dun conxunto de vellos muíños e batáns localizados na parroquia de Xavestre. O río Tambre forma un pintoresco recuncho en Ponte Albar.

No que a arquitectura refírese, en cada parroquias podemos ver as súas igrexas, como a de Santa María de Restande, moi preto da cal está unha das mostras de arquitectura civil máis importantes do municipio, o Pazo de Vilacoba de propiedade privada. Outras das igrexas que podemos ver son as de Xavestre, preto da cal hai uns muíños que se poden visitar no río Chonia, a de Santa Eufemia de Vilouchada, a de Campo ou algunha ermida como a de Augas Santas

Máis información en : http://www.concellodetrazo.es/


TrazoPonte Albar

Ermida de Augas SantasIgrexa Santa María de Trazo

Cruceiro de Benza

Pazo de Vilacova Carballeira de Chaián

Capela de San Xosé de Oia

Igrexa de Santa Eufemia

Igrexa de San Cristovo de XavestreRío Tambre


Val do Dubra




romerías.

A Baña ; Val do Dubra ; Ames Xosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/2627

Val do Dubra é un municipio interior que se atopa no corazón da provincia da Coruña. Limita cos seguintes Concellos: ó sur con Santiago de Compostela e Ames, ó oeste con Santa Comba e A Baña, o norte con Coristanco e Tordoia e ó este con Trazo. Conta coas parroquias de Arabexo, Bembibre, Buxán, Coucieiro, Erviñou, Niveiro, Paramos, Portomeiro, Portomouro, Rial, San Román, Vilariño.

Na fermosa paisaxe que alberga este val, destacan formacións montañosas como o monte Castelo,que situado ao norte do municipio.

A “Pedra do Home”, unhas tumbas rupestres antropomórficas situadas en Portomouro. A través do ruta de sendeirismo “Das Carballeiras”, chegar a fervenza situada entre os lugares de Gontar (parroquia de Coucieiro) e Insua (parroquia de San Román). Este sendeiro atravesa as fermosas carballeiras do río Dubra no seu paso por Bembibre, chega ata as ruinas da ermida de San Xoán Bautista.

No monte coñecido como “O Picoto”. Éste é o punto Máis alto de todo o val (525m), e dende alí tense unha visión privilexiada de case todo o Val do Dubra.

Máis información en : http://valdodubra.gal/


Val do DubraPonte de Portomouro

Vista aerea do Val do DubraFervenza de Insua

Bembibre

Fervenza do Rexedoiro Pedra do Home

Capela de San Lourenzo

Cruceiro de Maxais

Pazo de Cernadas

Igrexa de San Martiño de Coucieiro

Igrexa de Santiago de Buxán


Valdoviño




romerías.

Cedeira, San Sadurniño e Valdoviño Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 3816

Valdoviño está situado ao noroeste de Galicia, na comarca de Ferrol. Limita ao norte con Cedeira, ao sur con Narón, ao oeste con Cerdido e San Sadurniño e ao leste co Océano Atlántico. A súa franxa costeira atópase entre Cabo Prior e Punta Candieira.

Valdoviño divídese nas seguintes oito parroquias: Lago, Loira, Meirás, Pantín, Sequeiro, Valdoviño, Vilaboa e Vilarrube.

O principal patrimonio de Valdoviño son as súas praias. En 25 kilómetros de litoral hai unha oferta do Máis variada: dende os areais Máis recoñecidos, que ofrecen todo tipo de servizos, ata pequenas calas virxes escondidas entre cantís; dende areas brancas e finas ata rochas e grava; dende ondas de campionato ata augas mansas.

A lagoa da Frouxeira é unha das xoias naturais de Valdoviño. Trátase dun humidal de gran valor medioambiental, un espazo de aproximadamente 1.700 metros de lonxitude por 500 de anchura, a carón da praia da Frouxeira e cunha interacción regular co océano, e no que se xuntan unha flora e fauna moi interesantes.

A principios do século XII constrúense igrexas en San Mamede e Santa Eulalia, con pequenos núcleos de poboación entorno a elas. Pouco despois lles seguen Sequeiro, Lourido, Lago, Timiraos, As Neves, Taraza e Valdetires.

Máis información en : http://www.concellodevaldovino.com/


Valdoviño

Capela de Fame

Capela do Porto Faro da Frouxeira

Pazo de Vilarrube

Pazo da RivaIgrexa de San Vicente

Praia Pantín

Praia Villarube


VedraMonográfico sobre

o Pazo de Santa Cruz de Ribadulla,

a través dás palabras e imaxes,

poderá ir descubrindo a irmandade que

existe entre a arte e a natureza neste

monumento.

Pazo de Santa Cruz : patrimonio verde de Galicia Carlos Rodríguez Dacal

GAL/4037

Vedra é un municipio da provincia da Coruña. Fai fronteira cos municipios de Boqueixón , Santiago de Compostela , Teo e A Estrada . Sur da cidade é o río Ulla , facendo fronteira natural coa provincia de Pontevedra .

Comprende as parroquias de:Illobre (San Andrés); Merín, Puente Ulla (Santa María Magdalena); San Félix de Sales (San Félix); San Mamede de Ribadulla (San Mamede); San Miguel de Sarandón (San Miguel); San Pedro de Sarandón (San Pedro); San Pedro de Vilanova (San Pedro); San Julián de Sales (San Julián);Santa Cruz de Ribadulla (Santa Cruz); Trobe y Vedra (Santa Eulalia).

A existencia de mámoas é a proba Máis palpable de que o Val do Ulla tivo habitantes humanos desde hai bastantes milleiros de anos. Están inventariadas as de Cimadevila (San Miguel de Sarandón); a da Quenlla das Medas (San Pedro de Vilanova), e a de Paizás.

Así mesmo, están inventariados cinco xacementos ó aire libre pertencentes á Idade de Bronce: A Golda I e II (San Pedro de Sarandón); As Penizas I e II (Santo André de Trobe), e Ximonde (San Miguel de Sarandón).

Máis información en : http://concellodevedra.com/es


VedraPonte sobre o Río Ulla

Pazo de Santa Cruz de Ribadulla

Pazo de Ximonde

Puente Ulla

Capela de Santa Isabel

Casa Grande de Galegos

Castro de Illobre

Cruceiro de Merín

Entroido dos Xenerais do Ulla


Vilarmaior




romerías.

Paderne, VilarmaiorXosé Luís y J.M. Laredo ; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/2648

Vilarmaior é un concello pequeniño, vizoso en paisaxes e ríos, de poboación dispersa. Prototipo das terras do interior da Coruña, por aquí cruzaba o vello camiño a Santiago, e aquí realízase a feira das flores (o 3º domingo de maio no Tres), única na contorna.

O municipio está estruturado en seis parroquias : Doroño , Goimil , Grandal , Torres , Vilamateo e Vilarmaior

De épocas prehistóricas podemos anotar algúns castros, Máis pola toponimia que na realidade. Así temos varios lugares cos nomes de Castro, Castrilión, Castrelo, As Croas... Algúns conservan o seu folclore, como o de Pazos en Torres, e tal vez os seus tesouros como o chamado Tesouro de Vilarmaior, preto de Día Tres.

O espacio municipal ofrece restos e testemuños do período castreño e da época romana,o que fala da antigüidade do poboamento nestas terras. É interesante a parroquial románica de San Pedro de Doroña (s. XII), xunto con outras sedes parroquiais de menor valor artístico, quizais, pero impecablemente integradas na paisaxe rural do concello. Posúe no seu territorio un considerable número de xacementos arqueolóxicos

Máis información en : http://concellodevilarmaior.es/


Vilarmaior

Igrexa de Santa María de Doroña

Muíño de Ferreñas

Casa Rural Pazo da Cruz

Casa de Madala

Ponte de Cioi

Cruceiro de Torres Igrexa San Pedro de Grandal


Vilasantar


municipio, dedicando un amplo espacio

ós recursos patrimoniais.

Vilasantar José Antonio Fernández de Rota y Monter

GAL/ 10877

Vilasantar é un municipio da Coruña, situada na comarca de Betanzos.

Esta formado por 7 parroquias: Armental (San Martiño), Barbeito (San Salvador), Mezonzo (Santa María), Présaras (San Pedro), San Vicenzo de Curtis (San Vicenzo), Vilariño (Santa María), Vilasantar (Santiago).

Os restos arqueolóxicos Máis antigos son as mámoas, tamén chamadas 'medorras' ou 'medoñas', coma a do monte Vilariño, a mámoa de Pedriño ou a medorra de Fanegas, todas elas na parroquia de Santa María de Vilariño. Os castros, como o de Vilariño e o das Corredoiras, son un bo expoñente da cultura castrexa que se desenvolveu en Galicia hai aproximadamente uns 2000 anos. As numerosas casas señoriais no concello son testemuña da riqueza destas terras.

Por outra banda, a historia está estreitamente vinculada á do mosteiro de Santa María de Mezonzo que xa existía antes do século VIII, pois na súa igrexa consérvanse dous capiteles do século VI ou VII e aparece en documentos latinos como mosteiro de Mosontio.

Máis información en : http://www.vilasantar.com/


VilasantarIgrexa de Santa María de Mezonzo

Igrexa de Vilasantar

Batán de Mezonzo

Pazo de Mende

Cruceiro do Campo

Igrexa de San Vicente de Curtis

O Castiñeiro


Vimianzo

O Castelo de Vimianzo, anel

pétreo, fundamental para coñecer unha historia deica agora escura...

O Castelo de Vimianzo e os Moscoso de Altamira Xosé Mª Lema Suárez, Roberto Mouzo Lavandeira

GAL/ 7805

Vimianzo é a capital natural da Terra de Soneira. Forma parte da denominada Costa da Morte e linda cos concellos de Laxe, Camariñas, Muxía, Dumbría e Zas. Pola parte sueste limita co Encoro de Fervenza, que o separa do concello de Mazaricos. Conta con 14 parroquias..

A gastronomía é dunha gran variedade e riqueza: saborosas carnes, deliciosas caldeiradas de peixe e, ante todo, mariscos da Costa da Morte.

Ten un importante legado histórico; podese apreciar a evolución da civilización humana dende a Idade Castrexa ata a actualidade: dolmens, mámoas, petróglifos, castros, mostras do Románico e do Renacemento, arquitectura civil e relixiosa, conflúen na diversidade das terras soneirás. O Castelo de Vimianzo foi testemuña dende a súa construción (a finais do século XII), de cruentos enfrontamentos entre a mitra compostelá, a nobreza, a fidalguía e o campesiñado, e escribiu Máis dunha páxina na historia de Galicia.

Outros puntos de interese son o Pazo de Trasariz, o Cruceiro dos Santos (Cheis), a necrópole suevo-romana de Tines, os dolmens de Pedra Cuberta (Treos), Casota de Freáns (Berdoias) e Pedra da Arca (Baíñas), e as numerosas igrexas parroquiais e pequenas ermida.

Máis información en : http://www.vimianzo.es/


VimianzoCastro das Barreiras

Castelo de Vimianzo Muiño da Agra

Pazo de Trasariz

Batáns do Mosquetín

Dolmen de Pedra Cuberta

Igrexa de San Miguel de Treos

Igrexa de Santiago de Cereixo

Penedos de Pasarela e Traba

Torres de Cereixo


Zas




romerías.

Santa Comba, Zas Xosé Luís y J.M. Laredo; Efrén Vázquez Vázquez

GAL/ 2644

Zas está situado na zona central da Costa da Morte e linda cos municipios de Cabana de Bergantiños ao norte; Coristanco e Santa Comba ao leste; Mazaricos ao sur e Vimianzo e Laxe ao oeste. É un territorio de forma moi alongada na dirección norte-sur, onde destaca a altura do Pico de Meda.

Conta cun total de 16 parroquias, as do norte situadas ao longo do río Grande, e as do sur, situadas ao lado do Xallas. É un concello eminentemente agrícola e gandeiro, aínda que tamén hai unha poboación adicada á industria, ao comercio e á hostalaría, concentrada, sobre todo, en Baio.

Ten unha notable riqueza megalítica tanto pola abundancia das súas mámoas e antas coma pola importancia dalgunha delas. Tumbas feitas con pedras xigantescas polos nosos antepasados hai 5000 anos. A anta Máis coñecida é a Arca da Piosa, en Muíño, en bo estado de conservación e ben estudada.

Polo que respecta á cultura dos castros destaca o recinto de Santo Adrián de Castro. Os asentamentos xermánicos foron particularmente importantes na zona, deixando a súa marca en nomes de lugar tan evocadores como Gomariz, Gontalde ou Vilar Ramilo. O principal monumento da época medieval é, sen dúbida, a magnífica ponte de Brandomil, seguramente construída sobre bases romanas.

Máis información en : http://www.concellodezas.org


ZasTorres do Allo Ponte de Brandomil

Dolmen A Piosa

Horreos

Igrexa Santa Margarita

Cruceiro Gándara FontePalomar

Muíños

Casa Edreiras


Education

Un libro un concello percorrendo a provincia da Coruña