VARAYTI AT VARYASYON NG WIKA

Varayti – ang pagkakaroon nito ay bunga ng paniniwala ng mga linggwista na ang wika ay heterogeneous o

nagkakaiba-iba. Dala ito ng nagkakaibang pangkat ng tao na may iba’t ibang lugar na tinitirahan,

interes,gawain, pinag-aaralan at iba pa

Varayti ng Wika –.ang pagkakaroon ng natatanging katangian na nauugnay sa partikular uri ng katangiang

sosyo-sitwasyunal.

Varyasyon – sa pagdaan ng panahon, nagiging ispesyalisado ang gawain at tungkulin ng tao at ito ay

nagreresulta ng pagkakaiba-iba ng kultura at wika na siyang nagiging panukat sa progreso ng tao.

Dalawang Uri ng Varayti

Permanente – likas na gamit at linang sa sinumang tapagsalita o tagabasa

Pansamantala – nagbabago batay sa pagbabago ng sitwasyon.

Ilang Mahalagang Konsepto ukol sa Varayti at Varyasyon ng Wika

Dayalekto – varayting nakabatay sa lugar, panahon at katayuan sa buhay. Nakikita ito kaugnay sa

pinanggalingang lugar ng tapagsalita o grupo ng tagapagsalita.

Idyolekto – varayti na kaugnay sa personal na kakanyahan ng tao sa paggamit ng wika ng partikular na

indibidwal. Gayundin, ang paggamit ng partikular na bokabularyo nang madalas ay itinuturing ding idyolekto

ng gumagamit.

Sosyolek – ang varayting sinasalita ng mga tao sa isang lipunan. Gayundin, nagtatakda ito ng klasifikasyon ng

mga mamamayan batay sa antas ng kanilang pamumuhay, interes, hilig at kasarian.

Rejister – varayting kaugnay sa panlipunang papel na ginagampanan ng tagapagsalita sa oras ng pagpapahayag.

Tumutukoy sa ispesyalisadong paggamit sa wika upang makilala ang ispesipikong domeyn o gawain.

Estilo – varayti na kaugnay ng relasyon ng nagsasalita sa kausap. Maaaring formal,kolokyal at personal.

Mode – varayting kaugnay sa midyum na ginagamit sa pagpapahayag tulad ng pasalita o pasulat.

Paalala: kung ang dayalekto na ginagamit ng tao ay nagpapakilala kung sino ang taong gumagamit, ang

rejister naman ay ginagamit upang maipakita ang ginagawa ng taong gumagamit.

Paglilinaw ukol sa Pagkakabuo ng Pahayag:

Palit-koda – pagsasama-sama ng dalawa o mahigit pang makabuluhang pahayag na nabibilang sa dalawang

sistema ng wika.

Hal: Nakuha ko naman ang point mo kaya lang medyo foul ‘yung sinabi nang mag-text ka.

Halo-koda – may nahahalo o naisisingit na salita mula sa ibang wika labas sa naitakdang dalawang

pangunahing sistema ng wika.

Hal: Getching ko naman talaga yung chenes mo kaya lang its hard to identify talaga, what is ‘aristeia’, tolits?

Salik ng Varyasyon:

Heograpikal – nagkakaroon ng pagbabago sa pagpapahayag sa pamamagitan ng kaangkupan sa lugar o

komunidad na kinabibilangan ng tagapagsalita o gumagamit ng wika.

Sosyal – nagkakaroon ng pagbabago sa pagpapahayag sa pamamagitan ng kinasasangkutang lipunan, kultura at

itinatakdang mga isyu at usaping nakabatay sa panahon.

Okyupasyunal – nagkakaroon ng pagbabago sa pagpapahayag batay sa pangangailangan sa larangan ng

hanapbuhay.

ILANG PANANAW AT TEORYA UKOL SA VARAYTI AT VARYASYON

1. Teoryang Sosyolinggwistik (Saussure, 1915) – pinapalagay na ang wika ay panlipunan at ang speech ay

pang-indibidwal.

2. Teoryang Deficit Hypothesis (Bernstein,1972) – naniniwala sa pamamagitan ng kanyang naging

obserbasyon na ang wika ay may herarkiya.

3. Konsepto ng Varyabilidad (Labov, 1972) – naniniwala na natural na phenomena ang pagkakaiba-iba ng

anyo ng wika at pagkakaroon ng varayti ng isang wika. Ibigsabihin, pantay-pantay lamang ito at walang

mataas o mababa.

4. Teorya ng Akomodasyon (Giles, 1982) – nakapokus ang teoryang ito sa taong kasangkot sa sitwasyong

pangwika sa proseso ng pag-aaral at pagkatuto ng pangalawang wika.

a) Linguistic convergence – nagkakaroon ng tendensiya na gumaya o bumagay sa pagsasalita ang isang

gumagamit ng wika upang bigyang-halaga ang pakikiisa, pakikisama at pagmamalaki na siya ay

kabahagi ng pangkat.

b) Linguistic divergence – pinipilit na ibahin ngtaong gumagamit ng wika ang kanyang pagsasalita

upang mabukod sa kausap, di-pakikiisa at pagbuo ng sariling pagkakakilanlan/identity.

Sanggunian:

Arrogante, J., et al. (2009). Sining ng Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Navotas City: National

Bookstore, Inc.

Liwanag, L. (2002) Ang Papel ng Wikang Filipino sa Gitna ng Pagkakaiba-iba ng mga Wika sa

Bansa.http://wika.pbworks.com/f/Ang+Papel+ng+Wikang+sa+Gitna+ng+Pagkakaiba-

iba+ng+mga+Wika+sa+Bansa.pdf/> Philippine Normal University.

Peregrino, J., et al. (2002). Minanga: Mga babasahin sa varayti at varyasyon ng wikang Filipino.Quezon City:

Unibersidad ng Pilipinas –Surian ng Wikang Filipino.

Inihanda ni : G. Jonathan Vergara Geronimo