Bilgisayar Destekli Öğretim Uygulamaları Bilgisayarların öğretimde kullanımı ile ilgili

bir kavram olan BDÖ, bir dersin öğretiminde bilgisayarın bir araç olarak kullanılmasını belirtmektedir.

Ancak bilgisayarların eğitimde kullanılması eğitim ortamlarında bazı değişiklikleri zorunlu hale getirmiştir. Örneğin:

1. Fiziksel ortamların yeniden düzenlenmesi,

2. Program içerikleri,

3. Öğretim yöntemlerinin değiştirilmesi.

13.04.23 1

Bilgisayarların, öğretimde kullanımının birçok farklı uygulaması bulunmaktadır:

Öğretim yazılımları Hiper metin ve hiper ortam Sanal gerçeklik Yapay zeka Zeki öğretim sistemleri

13.04.23 2

1) Öğretim Yazılımları Öğretim yazılımları, belirli bir konuyu

öğretmek için tasarlanmış olan yazılımlardır. Öğretim amaçlı bilgisayar yazılımlarını

kullanan öğrenciler, bilgisayar başında kendi hızları ve yetenekleri doğrultusunda konuyu öğrenebilmektedirler.

Bu yazılımlar öğretim amacı, hedef kitle ve içeriklerine göre farklılık göstermektedir.

13.04.23 3

Öğretim Yazılımı Türleri

1. Tekrar ve Alıştırma Yazılımları

2. Birebir Öğretim Yazılımları

3. Benzetim Yazılımları

4. Öğretim Amaçlı Oyun Yazılımları

5. Sorun Çözme Yazılımları

13.04.23 4

Kullanıcının daha önceden bildiği konularla ilişkin genel bir tekrar ve bu konuları kapsayan alıştırmalar sağlar.

Birebir öğretim yazılımları Tamamen öğretmenin rolünü üstlenecek

şekilde tasarlanmış olan bu yazılım kullanıcıya kapsamlı bir öğretim içeriği, geribildirim ve öğretim sonunda bir performans değerlendirmesi yapabilmektedir.

Tekrar ve alıştırma yazılımları

13.04.23 5

Benzetim yazılımları Gerçek yaşamdaki olayların kontrollü bir

şekilde temsil edilmesine olanak sağlayan yazılımlardır.

Öğretim amaçlı oyun yazılımları Öğrenme etkinliklerine oyun özelliği verilerek

hazırlanan yazılımlardır.Sorun çözme yazılımları Bu yazılımlar karşılaşılabilecek sorunlarla

başa çıkma becerisini kazandırmak amacı için hazırlanmıştır.

13.04.23 6

2) Hiper Metin ve Hiper Ortam Hiper metin; metinlerin birbirine

bağlanmasını sağlayan bağlantıları kullanarak bilgiye, kişiye özgü yollarla erişmeye imkan tanıyan bir yapıdır.

Hiper metin; doğrusal olmayan metin olma özelliği.

Hiper metin; metin, durağan (sabit) grafik, resim, çizim veya tabloları içeren birimlerin birbirine bağlanmasını sağlayan bağlantıların bir arada kullanılması ile bir alana ait bilgi yapısı.

13.04.23 7

Teknolojinin gelişimi ile birlikte animasyon, ses ve video gibi araçların hiper metinler içerisinde adreslenebilmesi, hiper metne yüklenen tanımı değiştirmiş ve çoğu zaman hiper ortam kavramının hiper metin yerine kullanılmasına neden olmuştur.

Hiper ortam; metin ile birlikte diyagram, animasyon, ses ve video gibi hareketli ortamlar içeren ve aslında hiper metinin genişletilmiş hali olarak tanımlanmaktadır.

13.04.23 8

Çoklu ortam, bilgisayar ortamında içine alan ve ses, video, animasyon vb. farklı ortamların aynı anda işe koşulması sürecini gösteren, hiper metin ve hiper ortamı da kapsayan daha genel bir kavramdır.

Hiper ortamlar uygun tasarlanmazsa ortam üzerinde gezinirken kaybolma gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir.

13.04.23 9

13.04.23 10

3) Sanal Gerçeklik Sanal gerçekçilik insan algılarının gerçek

olmayan bir dünya ile yanıtılması esasına dayalıdır.

Gözlük ve stereo kulaklıktan oluşan başlık seti, vücut hareketlerini algılayan özel bir giysi veya eldivenden oluşan, çok algılayıcılı giriş-çıkış cihazları kullanılarak üç boyutlu sanal ortamdaki nesnelerle etkileşime girilebilmektedir.

13.04.23 11

Sanal gerçeklik uygulamaları geniş bir alana yayılmıştır:

1. Bilgisayar destekli tasarımda (CAD),

2. Tıbbi teşhis ve tedavide,3. Fiziksel ve biyoloji

bilimlerindeki bilimsel deneyimlerde,

4. Pilot eğitimi için uçuş simülatörlerinde,

5. Üç boyutlu video oyunlarındakullanılmaktadır.

13.04.23 12

4) Yapay Zeka Yapay zeka, düşünme yeteneğine sahip zeka

gerektiren işlerin geliştirilen programlar aracılığıyla makinelere (bilgisayarlara) yaptırılmasıdır.

Yapay zeka sistemlerinde amaç, elektronik makineler aracılığı ile insan zekasını taklit etmektir.

Eğitimde yapay zeka uygulamaları, uzman sistemler adı verilen bilgi tabanlı sistemler adı altında ele alınmaktadır.

13.04.23 13

Uzman sistem; karmaşık bir sistemde uzman bir kişinin yaptığı işleri yapan bir bilgisayar programı olarak düşünülebilir.

Başarılı bir uzman sistemin dört temel özelliği vardır. Bunlar;

1. Önemli performans yeteneği

2. Makul cevap süresi

3. Güncellenebilirlik

4. Etkileşimli kullanıcı ara yüz

13.04.23 14

5) Zeki Öğretim Sistemleri

Zeki Öğretim Sistemleri; neyi öğreteceğini, kime öğreteceğini ve nasıl öğreteceğini bilen yapay zeka uygulamaları ile desteklenmiş bilgisayar yazılımlarıdır.

Zeki Öğretim Sistemileri; öğrenciye bilgi düzeyine uygun öğrenme ortamı sunarak öğrencinin daha kolay, hızlı ve kalıcı öğrenmesini sağlamayı amaçlar.

13.04.23 15

BDÖ Uygulamalarının Yararları

Öğrencilerin düşünme kabiliyetlerini geliştirir. İşbirlikli öğrenmeyi artırır. Anlaşılmayan konular için sürekli tekrar

olanağı sağlar. Geleneksel eğitime göre daha çok kaynak

sunar. Öğrencilere kendi hızlarında ve düzeylerinde

ilerleyebilme olanağı sağlar.

13.04.23 16

BDÖ Uygulamalarının Yararları

Bireysel öğrenmeyi etkin kılar. Çoklu ortam ve etkileşim olanakları

sayesinde sıkıcı çalışmaları cazip hale getirebilir.

Zamanın etkin kullanılmasını sağlar. Bedensel ve zihinsel engelli öğrenciler için

eğitimde fırsat eşitliği sağlar. Gerçekleştirilmesi tehlikeli ve pahalı olan

uygulamaların yapılmasına olanak sağlar.

13.04.23 17

BDÖ Uygulamalarının Sınırlılıkları

Öğrencilerin sosyo-psikolojik gelişmelerini engellemesi

Özel donanım ve beceri gerektirmesi Eğitim programını desteklememesi Öğretimsel niteliğinin zayıf olması BDÖ uygulamalarının pahalı olması BDÖ yazılımı üretenler ile öğrenciler

arasındaki koordinasyon eksikliğidir.

13.04.23 18

BDÖ’de Öğretmen Rolleri

Oluşturmacı öğrenme yaklaşımında öğretmen öğrenmeyi kolaylaştıran bir yardımcı, herhangi bir gereksinme anında kendisine başvurulabilecek bir danışman rolündedir.

Oluşturmacı öğretmenlerin temel özellikleri:1) Öğrencilerin kendi öğrenmelerini yöntemlerini ve kendi başlarına karar verme yeteneklerini cesaretlendirir ve kabul eder.2) Ham veriler ve birincil kaynakların yanı sıra etkileşimli fiziksel materyaller kullanır.

13.04.23 19

BDÖ’de Öğretmen Rolleri

3) Görevleri tasarlarken “sınıflandırma”, “çözümleme”, “tahmin”, ve “yaratma” gibi bilişsel terminolojiyi kullanır.

4) Dersi yürütmek, öğretimsel stratejileri ve içeriği değiştirmek için öğrencilerin tepkilerini hesaba katar.

5) Kavramlar ile ilgili kendi anlamlarını paylaşmadan önce öğrencilerin bu kavramlar hakkındaki düşüncelerini sorgular.

6) Öğrencilerin ilk tepkilerinin ayrıntısını araştırır.

13.04.23 20

BDÖ’de Öğretmen Rolleri

7) Öğrencilerin hem kendileri ile hem de diğer öğrencilerle karşılıklı konuşma ve tartışmalara girmeleri konusunda cesaretlendirir.

8) Öğrencilere açık-uçlu sorular yönelterek onları araştırmaları ve sorgulamaları için cesaretlendirir.

9) Soruları yönelttikten sonra bekleme süresi verir.

10) Öğrencilerle ilişkiler kurmalar ve mecazlar yaratmaları için zaman tanır.

13.04.23 21

BDÖ’de Öğretmen Rolleri

Teknoloji; kazanılmış yeteneklerin işe koşulması ile doğaya egemen olmak için gerekli işlevsel yapılar oluşturma süreci.

Oluşturmacı öğrenme yaklaşımı öğretmenlere her bir öğrenci için öğrenmeyi bireyselleştirebilecek teknolojik araçları kullanarak bilişsel süreçleri değerlendirebileceği bir esneklik getirmektedir.

13.04.23 22

Öğretmenlerin teknoloji yeterliliklerini dört aşamada tanımlayan McKenzie (2000) bu kapsamda önerdiği modelde teknolojiyi sadece öğretimi tamamlamak olarak değil aynı zamanda onu yeniden tanımlamak için eğitim programı ile bütünleştiren dört aşamalı bir öğretmen modelinden bahsetmektedir.

1) Okuryazarlık öncesi son kullanıcı: bilgisayar ve diğer teknolojilerle hiçbir deneyimi bulunmayan

13.04.23 23

2) Yazılım teknikeri: yaygın yazılımları kişisel amaçlar için kullananlar.

3) Elektronik gelenekselciler: sınıfta teknoloji kullanma konusunda usta olanlar.

4) Tekno-Oluşturmacılar: teknolojiyi sadece öğretimi tamamlamak olarak değil aynı zamanda onu yeniden tanımlamak için eğitim programı ile bütünleştirenler.

13.04.23 24

BDÖ’de Öğrenci Profili

Araştıran, sorgulayan, değişik bakış açıları ve yaklaşımlar ortaya koyabilen, kendi öğrenmesinden sorumlu, özetle öğrenme sürecinin her aşamasına etkin bir biçimde katılan bireyler bilgisayar destekli öğretim ortamlarındaki öğrenci kimliğini ifade etmektedir.

13.04.23 25

BDÖ Ortamlarında Öğrenci Rolleri

BDÖ ortamlarının gerektirdiği teknolojik yeterlilikleri yerine getirebilmelidir.

İşbirliğine dayalı ortamlarda görev alabilmelidir. Öğrenci öğrenme sürecinde sorumluluk alır., Öğrenmelerine katkı sağlayabilecek her türlü

olanaktan yararlanır. Öğrendiklerini kullanmak ve uygulamak için

fırsatları değerlendirir. Öğrenci-öğrenci ve öğrenci-öğretmen etkileşiminin

sağlanmasına yönelik çaba gösterir .

13.04.23 26