Zirkulazio eta Iraitz aparatuak

BIOLOGIA ETA GEOLOGIA, DBH 3Zirkulazio- eta iraitz-aparatuak

WWWWWW HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA

IRAKURGAIA

ESKEMA

BALIABIDEAK

INTERNET

JARDUERA

IRTENAURREKOA

IKERTU SAREAN


WWWWWW

Irakurgaia

HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA

XVI. mendera arte, odolak organismoan zehar egiten duen ibilbideari buruz medikuek zerabiltzaten ideiak Galenoren irakaspenetan oinarrituta zeuden. II. mendean bizi izan zen greziar mediku bat zen Galeno.Galenoren esanetan, odola bihotzetik abiatzen zen gorputzeko ataletarantz, eta hodi berak erabiliz itzultzen zen bihotzera. Halaber, zirkulazio-sistemaren organo nagusia gibela zela zioen, gainerako organoetara eta gorputz-adarretara mantenugaiak bidaltzen baitzituen.XVI. mendean, Miguel Servet espainiar medikuak zirkulazioari buruzko ideia horietako batzuk ezeztatu zituen. Servetek ateratako ondorioa iraultzailea izan zen garai hartarako: odolak birikak zeharkatzen omen zituen eta han arima jasotzen omen zuen. Hala, biriketako zirkulazioa deskribatu zuen. Baieztapen hori eta teologiari buruzko zenbait ideia zirela-eta, heresiagatik sutan hiltzera kondenatu zuten.Ia mende bat geroago, William Harvey medikuak odolaren zirkulazio-prozesu osoa finkatu zuen, odolaren zirkulazio bikoitza deskribatuz. Ikerketak hainbat esperimenturen bidez frogatzea lortu zuen Harveyk, eta horri esker, garaiko medikuen zalantzak argitu ahal izan zituen.

IRTENAURREKOA

Bihotza eta birikak

Zainak eta arteriak Miguel Servet


WWWWWW

Edukien eskema

Nutrizioa II


Barne-ingurunea

Ezaugarriak

Linfa-sistema

Ezaugarriak

Odol-zirkulazioaren sistema

EzaugarriakOdol-hodiakOdolaBihotzaZirkulazio bikoitzaGaixotasunak

Iraitz-aparatua

Gernu-sistemaIraitz-funtzioa duten organoakGiltzurrunen funtzionamenduaGaixotasunak

HASI

IRTENAURREKOA



HASI

Unitatearen azalpenerako baliabideak

IRTENAURREKOA

Barne-ingurunea Odol-zirkulazioaren sistemaren ezaugarriak

Odol-hodiak

Odola Bihotza Zirkulazio bikoitza

Zirkulazio-sistemaren gaixotasunak

Linfaren zirkulazio-sistema

Gernu-sistema Iraitz-funtzioa duten organoak

Giltzurrunen funtzionamendua

Iraitz-aparatuaren gaixotasunak

Estekak Jarduerak

Zirkulazio-aparatua

Ikertu sarean


WWWWWW

Barne-ingurunearen ezaugarriak


IRTENAURREKOA

Organismo baten zelulak inguratzen dituen likidoen multzoa

OdolaLinfa

Odol-hodia

Likido interstiziala

Linfa-hodia


WWWWWW

Odol-zirkulazioaren sistemaren ezaugarriak


IRTENAURREKOA

Mantenugaiak eta oxigenoa organismo osoan banatzen ditu, eta hondakin-substantziak biltzen

Bihotza

Odola

Odol-hodiak


WWWWWW

Zirkulazio-aparatua


IRTENAURREKOA



Odol-hodiak

IRTENAURREKOA

Arteria

Zaina

Organoak Bihotza

Organoak Bihotza

ZAINAK

ARTERIAK

odola

Mikroskopio optikoz ikusteko

Mikroskopio elektronikoz ikustekoZain-balbula

Endotelioa

Gihar laua

Ehun konektiboa

EndotelioaGihar

lauaEhun konektiboa

Kapilarrakodola



Odol-hodiak

IRTENAURREKOA

Mikroskopio optikoa Mikroskopio elektronikoz ikusteko

ATZERA

Kapilarra

Arteria

Zaina

Arteria

Zaina

Zain-balbula

Ehun konektiboa

EndotelioaGihar

lauaEhun konektiboa

KapilarrakOrganoak Bihotza

Organoak Bihotza

ZAINAK

ARTERIAK

odola

odola

Endotelioa

Gihar laua



Odol-hodiak

IRTENAURREKOA

Mikroskopio optikoz ikusteko

Mikroskopio elektronikoa

ATZERA

Kapilarra

ArteriaZaina

Arteria

Zaina

Zain-balbula

Ehun konektiboa

EndotelioaGihar

lauaEhun konektiboa

KapilarrakOrganoak Bihotza

Organoak Bihotza

ZAINAK

ARTERIAK

odola

odola

Endotelioa

Gihar laua


WWWWWW

Odol-zelulak


Odola

IRTENAURREKOA

Funtzioak:• Nutrizioa• Arnasketa• Iraizketa• Babesa• Erregulazio termikoa

Monozitoa

Basofiloa

Neutrofiloa

Eosinofiloa

Megakariozitoa

Plaketa

Globulu gorria (hemoglobina)

Linfozitoa


WWWWWW

Bihotza


IRTENAURREKOA

Goiko kaba zaina

Birika-zainak

Aorta arteria

Birika-arteria

Eskuineko aurikula

Birika-balbula sigmoidea

Balbula trikuspidea

Eskuineko bentrikuluaBeheko kaba zainaBentrikulu arteko pareta

Balbula mitralaMiokardioa

Aorta-balbula sigmoidea

Birika-zainak

Ezkerreko aurikula

Sarbideak eta irtenbideak

Eskuineko bentrikulua

Ezkerreko bentrikulua

Eskuineko aurikula

Ezkerreko aurikula

Kaba zainak

Birika-zainak

Birika-arteria

Aorta arteria

SAKATU BIHOTZAREN FUNTZIONAMENDUA

IKUSTEKO

Birika-arteria


WWWWWW

Bihotza


IRTENAURREKOA

Bihotzaren funtzionamendua

Diastole aurikularra (dilatazioa)

Sistole bentrikularra (uzkurdura)

Odola bihotzean

sartzen da

Odola arterietatik

ateratzen da

Sistole aurikularra (uzkurdura)

Diastole bentrikularra (dilatazioa)

Odola bentrikuluetara

pasatzen da

Balbula sigmoideak

itxi egiten dira

ATZERA

Goiko kaba zaina

Birika-zainak

Aorta arteria

Birika-arteria

Eskuineko aurikula

Birika-balbula sigmoidea

Balbula trikuspidea

Eskuineko bentrikuluaBeheko kaba zainaBentrikulu arteko pareta

Balbula mitrala

Miokardioa

Aorta-balbula sigmoidea

Birika-zainak

Ezkerreko aurikula

Birika-arteria


WWWWWW

Zirkulazio bikoitza


IRTENAURREKOA

Birika-zirkulazioa edo zirkulazio txikia

Zirkulazio txikia

Zirkulazio handiaZirkulazio sistematikoa edo handia

Kaba zaina

Birika-arteria

Aorta arteria

Birika-zaina

Odola bi aldiz pasatzen da bihotzetik.Bi ibilbide daude.Odola ez da nahasten.


WWWWWW

Zirkulazio-sistemaren gaixotasunak


IRTENAURREKOA

Gaixotasun kardiobaskularrak Osasun kardiobaskularra

Arteriosklerosia (arteriak gogortzea)

• Gantzak metatzea

• Kolesterola metatzea

Arteriosklerosiak erasandako ateria

Miokardio-infartua (gihar-zelulak hiltzea)

• Tronboa

• Bularreko angina

Sintomak:

Torax aldeko presio edo min gorria

Aztura osasungarriak• Kirola egitea

• Behar bezala elikatzea

• Ez erretzea




IRTENAURREKOA

Likido interstizialaren soberakina biltzen du,

eta gantzak garraiatzen

Apendizea

Amigdalak Timoa

Linfa-hodiak

Peyer-en plakak hesteetan

Barea

Hezur-muina

IRUDIA HANDITZEKO

Organoak:• Linfa-kapilarrak• Linfa-hodiak• Linfa-gangoilak

Linfa-gangoilak




IRTENAURREKOA

Likido interstizialaren soberakina biltzen du,

eta gantzak garraiatzen Organoak:• Linfa-kapilarrak• Linfa-hodiak• Linfa-gangoilak

Linfa-gangoil baten barrualdea, mikroskopio elektronikoz ikusita.

ATZERA

Amigdalak Timoa

Linfa-gangoilak

Peyer-en plakak hesteetan

Barea

Hezur-muina

Linfa-hodiak



Gernu-sistema

IRTENAURREKOA

Odolak garraiatzen dituen hondakin-substantziak kanporatzeko prozesua

Ureterra

Giltzurrun-zaina

Eskuineko giltzurruna

Giltzurrun-arteria

Beheko kaba zaina

Gernu-maskuria

Uretra

Beheranzko aorta arteria

Giltzurrun gaineko guruina

Ezkerreko giltzurruna

IRUDIA HANDITZEKO

Arteria iliakoa

Zain iliakoa



Gernu-sistema

IRTENAURREKOA

Odolak garraiatzen dituen hondakin-substantziak kanporatzeko prozesua

Ureterra

Giltzurrun-zaina

Eskuineko giltzurruna

Giltzurrun-arteria

Beheko kaba zaina

Gernu-maskuria

Uretra

Zuntz-kapsula

UreterraNefrona

Giltzurrun-pelbisa

Giltzurrun-arteria

Giltzurrun-zaina

Giltzurrun-kalizak

Malpighi-ren piramidea

Giltzurrun-azala

Giltzurrun- muina

ATZERA



Iraitz-funtzioa duten organoak

IRTENAURREKOA

Birikak

Karbono dioxidoa kanporatzen dute

Gibela

Digestioaren ondorioz sortutako hondakinak kanporatzen ditu

Zenbait botika kanporatzen ditu

Izerdi-guruinak

Izerdia sortzen dute (ura eta hondakin-substantziak)




IRTENAURREKOA

Nefronak:• Giltzurruna osatzen dute• Odola iragazten eta arazten dute• Gernua eratzen dute

Arteriola eferentea

Arteriola aferentea

Giltzurrun-benula

Beheranzko adarraGoranzko adarra

Henle-ren lakioa

Bowman-en kapsula

Glomerulua

Tubulu biltzailea

GERNUAREN SORRERA

Giltzurrun-arteriola

GILTZURRUNA GAIZKI




IRTENAURREKOA


Arteriola eferentea

Arteriola aferentea

Giltzurrun-benula

Bowman-en kapsula

Glomerulua

Tubulu biltzailea

Gernua

ATZERA

Gernua sortzeko etapak


Henle-ren lakioa

Iragazketa glomerularra

Birxurgapentubularra

HondakinakOdolaMantenugaiakUra




IRTENAURREKOA

Arteriola eferentea

Arteriola aferentea

Giltzurrun-benula

Bowman-en kapsula

Glomerulua

Tubulu biltzailea


ATZERA

Giltzurruneko gutxiegitasuna

Dialisia


Henle-ren lakioa



Iraitz-aparatuaren gaixotasunak

IRTENAURREKOA

Iraitz-bideetako gaixotasunak Gaixotasunari aurrea hartzea

Giltzurruneko kolikoa

Arrazoiak:

• Asaldura metabolikoak

• Ur gutxi edatea

• Zenbait elikagai hartzea

Zistitisa • Mikroorganismoen infekzioa

• Maizago emakumezkoetan

• Gernu-jarioak

• Higienea

• Behar bezala elikatzea

• Ur ugari edatea

Harriak(gatz mineralez osatutakoak)

Maskuriaren edo gernubideen hantura



Esteka interesgarriak

HASI

IRTENAURREKOA

Biologia kardiobaskularra

SARTU WEBORRI HONETARA

Giltzurrunaren anatomia

SARTU WEBORRI HONETARA

http://www.msd.es/publicaciones/mmerck_hogar/seccion_03/seccion_03_014.html





http://www.iqb.es/cbasicas/anatomia/ab6_01.htm







HASI

IRTENAURREKOA

2. JARDUERA



HASI

IRTENAURREKOA

Education

Zirkulazio eta Iraitz aparatuak