31
Az_andazegiri sharafi 1 میه آزاد اسنشگا دا واحد شادگان گزارش کار آزما ی شگاهکی الکتریری اندازه گی)نیکروتکردانی الکتکا( ستاد شرفی اه آزادنشگارات دانتشا ابهمن( 49 )

گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

1

شادگان واحد دانشگاه آزاد اسالمی

شگاهیآزما کار گزارش

)کاردانی الکتروتکنیک(اندازه گیری الکتریکی

استاد شرفی

(49)بهمن انتشارات دانشگاه آزاد

Page 2: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

2

:شگاهازمای ییاجرا دستورالعمل و یمنیا نکات

و بشناسند را متداول یریگ اندازه یها دستگاه ،یاختصاص شگاهیآزما کی در دانشجویان هیکل که است یضرور

شیمی باشد.آزما درس یها هدف نینخست از یکی جزء امر، نیا کنند تجربه شگاهیآزما در عمال را آنها حیکاربرد صح

مدارهای الکتریکی اجرا و یعموم کیالکترون شگاهیآزما در را آنها توان یم یسادگ به که اند شده نیتدو یطور ها

ست.ین ازین مورد یریه گ انداز شگاهیآزما نام به یجداگانه ا یفضا عمال رو نیا از کرد،

دانشجویان عادت شود یم هیتوص لذا است؛ یاضیر محاسبات به ازین ضرورت برحسب ها، شیآزما از یبعض در

در را کار نیا محاسبات، به ازین صورت در و کنند مطالعه را شیآزما کار دستور شگاه،یآزما به ورود از قبل کنند

شود. یم یریجلوگ شگاهیآزما در آنان وقت اتالف از بیترت نیدهند؛ بد انجام منزل

،گروه بندیل و قطعات یوسا افتیدر یچگونگ ،یمنیا مسائل شگاه،یآزما با ییآشنا امور به را شگاهیآزما اول جلسه

می دهیم. اختصاص و پاسخ به سواالت جلسه قبل ,آن نوشتن نحوه و کار گزارش هیته مهمتر همه از و

یتیترب امور اصل کی عنوان به تواند یم شگاهیآزما در بیترت و نظم و یمنیا با مرتبط لیمسا که جا آن از

.دیینما توجه مهم نیا به شهایآزما یاجرا انیجر در باشد لذا دانشجویان مؤثر

د کهیبدان است الزم است کیالکترون رشته در شما مهم یها درس از یکی یکیالکتر یریگ اندازه شگاهیآزما درس

شگاهیآزما هر در رایز دارد یریگ اندازه یها دستگاه بر شما تسلط به یبستگ کیالکترون رشته در شما تیموفق

د بهیدار ولتاژ و انیجر ،یاهم مقاومت مانند یکیالکتر یتهایکم یریه گ انداز به ازین شهایانجام آزما یبرا کارگاه ای

:دیده قرار توجه مورد را ریز نکات ازمایشگاه اندازه گیری از شتریب هرچه یبردار بهره منظور

د.یکن دایپ یکاف تسلط تا دیکن درک کامال را مطالب دیکن یسع و دیباش قیدق اریبس شها،یآزما انجام در -1

از یبعض محاسبه به ازین چنانچه و دیکن مطالعه قایدق را ها شیآزما کامل متن شگاهیآزما به ورود از قبل -2

که دیبدان دیشو یم شگاهیآزما وارد یوقت تا دیده انجام منزل در را ها آن دیکن یسع باشد، پارامترها

شود. یم کجا ختم به و کندیم دنبال را یهدف چه ست،یچ شیآزما موضوع

وارد ضربه ها آن به نقل و حمل هنگام در دیباش مواظب اند، حساس اریبس یریگ اندازه یها دستگاه -3

دست به شیآزما خالل در را شیآزما در شده مطرح سؤاالت پاسخ دیکن یسع .نندینب صدمه و نشود

د.یآور

د.قبلیده لیتحو یبعد جلسه در و دیسیبنو منزل در را کار گزارش مرتب طور به شیآزما هر انجام از بعد -9

د.یکن مطالعه حتما را ازمایشگاه ییاجرا دستورالعمل و یمنیا نکات شیآزما هر یاجرا از

Page 3: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

3

است یعموم یمنیا نکات از گرید یکی از آنها، حیصح استفاده و مناسب کار ابزار انتخاب

نادرست ۀاستفاد

حیصح ۀاستفاد باز یبرا ابزار از

چیپ بازکردن یبرا ابزار از چیپ کردن

کیالکترون یشگاهیآزما کار زیم از یا نمونه

طور به را شاخه دو و دینکن استفاده آن به شده متصل یها میس از برق ۀشاخ دو دنیکش ای و جازدن هنگام

.دیریبگ دست در حیصح

گستره و کار حیصح ۀحوز از ،یریگ اندازه یها دستگاه توسط ،یکیالکترون یها تیکم یریگ اندازه هنگام

.دیکن استفاده آن مناسب

Page 4: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

4

.دیکن یخوددار جدا زکاریم یرو یاضاف لیوسا گذاشتن از

.دیکن یخوددار دستگاه یدهایکل مورد یب یکار دست از

Page 5: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

5

مقاومت :آشنایی با مقاومت و نحوه محاسبه مقدار

Rباراآنواستاهم شود.واحدشمیمداردرجریانشدنمحدود سببکهاستالکترونیکیایقطعهیاعنصر

:باشندمیزیرترتیببهها مقاومتانواع.میدهندنشان

سیمی-3ای الیه-2کربنی-1ثابت:(الف

tdr 4-ldr 5- mdr 6-vdr -3پتانسیومتر -2کدخوانی -1ب( متغیر:

مقاومتها برای مشخص کردن مقدار یک مقاومت از نوارهای رنگی روی آن استفاده میشود این رنگها بدین

ترتیبند

لرانس یا درصد خطای مقاومت را مشخص میکند. بدینصورت که که معموال طالیی یا نقرهای است ترنگ آخر

، اگر قهوهای باشد درصد خطا %11صد خطا ای باشد در ، اگر نقره %5اگر آخرین رنگ طالیی باشد درصد خطا

میباشد. برای خواندن مقدار مقاومت با چهار باند رنگی، مقدار اولین و %2باشد اگر قرمز باشد درصد خطا 1%

: دومین رنگ را نوشته و به ازای رنگ سوم به همان تعداد صفر میگذاریم، مثال

Page 6: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

6

ای از آنها وجود دارند که اندازه دلخواه در بازار موجود نیستند بلکه مقادیر نرم شدهمقاومتهای معمولی به هر

: بدین ترتیبند

1 1/2 1/5 1/8 2/2 2/7 3/3 4/7 5/6 6/8 8/2

و . . . موجود هستند ولی Ω 7/2 ،27 Ω ،270 Ω ،2/7k Ωو کلیه مضارب اعشاری آنها، مثال مقاومتهای

در بازار یافت نمیشود و اگر این مقدار را الزم دارید یا باید مقاومتهای نرم را سری Ω 30فرضا مقاومت معمولی

.دار به آن را انتخاب کنیدموازی کنید یا اینکه باید در مجموعه مقاومتهای نرم، نزدیکترین مق

حلقه رنگی باشد، سه حلقه اول معرف رقم اول تا سوم و حلقه چهارم معرف تعداد 5دارای توجه: اگر مقاومتی .

.صفرها و حلقه پنجم معرف تلرانس مقاومت خواهد بود

Page 7: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

7

آشنایی با خازن و نحوه محاسبه :

.میدهند خازنتشکیل باشد آنهامیان در عایقیک و بگیرندقرار هم مقابلدرهادیدو هرگاه

-1متغیر:(تانتالیوم ب -6آلومینیومی-5الکترولیتی -4میکا-3ایورقه-2سرامیکی-1ثابت:( الف :خازنانواع

تریمر -2واریابل

(خازنهای الکترولیتی )شیمیایی

منفی هستند ساخته میشوند. این خازنها دارای قطب مثبت و µF 1این خازنها برای ظرفیتهای زیاد بیشتر از

بیشتری خواهد بود وخازن را DC بنابراین هنگام قرار دادن در مدار ابتدا مشخص کنید کدام سر دارای ولتاژ

بطور صحیح در مدار قرار دهید. معموال پایه منفی دارای یک باند رنگی متفاوت است که بر روی آن عالمت

پایه منفی معموال کوتاهتر از پایه فلزی متصل به پایه منفی درج شده است. عالوه بر این، پایه فلزی متصل به

.مثبت است

میتواند حداکثر تا µF 1111و V 16حداکثر ولتاژ قابل تحمل خازن نیز روی آن قید میشود. مثال یک خازن

ولت را تحمل کند و بکارگیری آن در کمتر از این ولتاژ نیز مجاز است. نشتی این خازنها زیاد 16

.ومت موازی با آن کوچک است( و در فرکانسهای باال خوب کار نمیکنندمقا)است

خازنهای سرامیکی

یکی از کاربردهای مهم خازن عدسی ،حذف نویز در تغذیه مدارهاست.

معموال مدارات دیجیتالی به نوسانات ولتاژ تغذیه خیلی حساس هستند.بنابراین برای بهبود تغذیه ، در

با آی سی دیجیتال ، از خازن عدسی استفاده می شود. نزدیکترین نقطه

ساخته میشوند و برای فرکانسهای µF 1تری دارند ولی در ظرفیتهای کمتر از ال این خازنها مشخصه ایده

زیاد مناسبند. مقدار ظرفیت نیز به صورت یک عدد سه رقمی روی آنها ذکر میشود که رقم اول و دوم دو رقم

سوم تعداد صفرها را مشخص میکند و عدد بدست آمده برحسب پیکوفاراد، ظرفیت خازن اول ظرفیت و رقم

د.خواهد بو

Page 8: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

8

nF 111 یعنی 114است یا مثال nF 151 که معادلpF 151111یعنی 154مثال

Page 9: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

9

و نحوه ی کارکرد آن: ( Multimeterولتی متر ) مآشنایی با

یک وسیله اندازه گیری است که توانایی اندازه گیری کمیت های الکتریکی ولتاژ ، جریان و مقدار اهمی مقاومت

را داراست . بعضی از مولتی مترها می توانند فرکانس سیگنال متناوب و ظرفیت خازن را نیز اندازه بگیرند و

ها را تشخیص داده و به سالم و یا معیوب بودن همچنین به وسیله آنها می توان پایه های دیودها و ترانزیستور

آنها پی برد . همچنین به وسیله مولتی متر می توان اتصال های مدار را تست کرد . به مولتی متر ، آوومتر )

AVOmeter نیز می گویند که )AVO از حروف اول کلماتVolt ،Amper وOhm گرفته شده است

یت را می توانند اندازه بگیرند .ین سه کمزیرا آوومترها ) مولتی مترها ( ا

مولتی مترها یا آنالوگ و یا دیجیتال هستند. در نوع آنالوگ انها معموال از سیستم اندازه گیری قاب گردان

استفاده می شود .در این سیستم با توجه به صفحه ی مندرج عقربه مقدار اندازه گیری شده را نشان می دهد.

یری شده را به صورت رقم و یا ارقامی بر روی صفحه نمایش نشان گ اندازه های کمیت دیجیتال متر مولتی اما

.می دهد و معموال واحد کمیت اندازه گیری شده را نیز به طریق مناسبی نمایش می دهد

ت نتخاب حالدر هر دو نوع باید به رنج بندی مورد نظر توجه نموده و با توجه به آن از دستگاه استفاده کرد. در ا

جریان مستقیم و یا متناوب نیز باید دقت کرد.

امروزه مولتی مترهای دیجیتال نسبت به نوع آنالوگ بیشتر مورد استفاده قرار می گبرند زیرا دارای طول عمر

یوتر را نیز به کامپبیشتر ، دقت باالتر و ارزانتر از نوع آنالوگ می باشند و همچنین بسیاری از آنها قابلیت اتصال

دارند و لذا می توان با متصل کردن آنها به کامپیوتر و انتقال کمیت های اندازه گیری شده به کامپیوتر ، از این

کمیت ها در برنامه های نوشته شده استفاده کرد و به این طریق دستگاه هایی را کنترل کرد . بر روی مولتی

Page 10: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

11

نمایش مقادیر اندازه گیری شده وجود دارد که در قسمت باالی مترهای دیجیتالی یک صفحه نمایش جهت

مولتی متر تعبیه شده است . تقریبا در وسط مولتی متر یک سلکتور قرار دارد که دارای ضرایب و رنج های

، DC، رنج جریان AC، رنج جریان DC، رنج ولتاژ ACمتعددی می باشد . این رنج ها عبارتند از رنج ولتاژ

.رنج مقدار اهمی مقاومت و رنج ظرفیت خازن که این رنج ها ممکن است دستی و یا اتوماتیک باشند

دستگاه، نام صفحه نیا در .دیکن یم مالحظه را ××××× متر یمولت کاربرد یراهنما ی دفترچه اول صفحه

.شود یم درج دستگاه بر حاکم یاستانداردها و دفترچه نام ال،یسر یشماره

یها دستگاه تمام درباره نکات نیا .شود می نوشته و اخطارها یمنیا نکات معموال دوم ی صفحه در

.دیکن یم مالحظه را نکات نیا به مربوط ترجمه و یاصل متن .کند یم صدق یریگ اندازه

Page 11: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

11

تالیجید یریگ اندازه دستگاه یبرا یمنیا یها نمونه و نکات

Page 12: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

12

Page 13: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

13

Page 14: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

14

:Rangekey حوزه انتخاب .دیده فشار بار کی را دیکل نیا اگر .کند یم انتخاب را کار حوزه دیکل نیا

حالت به و شود یم خارج یدست حالت از د،یدار نگه فشرده هیثان چند را دیکل نیا اگر .شود یم یدست کار

دیکل نیا که یصورت در .ستین استفاده قابل فرکانس و خازن یبرا حالت نیا .رود یم (Auto ) خودکار

حداقل مقدار زیمم محل رییتغ با دیتوان یم شما و شود یم عوض زهایمم یجا شود داده فشار هم سر پشت

نیا دادن فشار با ما گرید عبارت به .دیده رییتغ را یریگ اندازه دقت و یریگ اندازه مورد تیکم حداکثر و

.میده یم رییتغ خودمان خواه دل محدوده در را یریگ اندازه مورد تیکم کار حوزه دیکل

Hold key :در .ماند یم یباق ثابت طور به صفحه یرو یریگ اندازه مورد مقدار دیکل نیا دادن فشار با

رفعالیغ Hold حالت دکمه، نیا مجدد دادن فشار با .شود یم ظاهر صفحه یرو Hold کلمه حالت نیا

.شود یم

: Rel key با و شود یم رهیذخ دستگاه داخل در شده یریگ اندازه مورد مقدار دکمه نیا دادن فشار با

استفاده قابل فرکانس یبرا دکمه نیا .دهد یم نشان را تیکم دو تفاوت دستگاه د،یجد تیکم یریگ اندازه

.ستین

: Select Key یم نشان را تیکم چند که ردیگ قرار ییها قسمت یرو 3 شماره دیکل که یدرصورت

بار هر دادن فشار با .شود یم استفاده یشست نیا از ها تیکم نیا از کیهر انتخاب یبرا ،) ،Ω، مثال( دهند

شدن خاموش" حالت روشن، خاموش دیکل و دیکل نیا همزمان دادن فشار با .شود یم جا جابه تیکم د،یکل

.شود یم رفعالیغ " خودکار

Hz/Duty key ) :نقش در دستگاه، د،یکل نیا دادن فشار با )تناوب زمان و فرکانس یریگ اندازه دیکل

اگر .شود یم فعال تناوب زمان یریگ اندازه نقش در دستگاه، آن مجدد دادن فشار با و فرکانس ریگ اندازه

.گردد یبرم یقبل حالت به دستگاه .شود داده فشار سوم بار یبرا

Reset key (ست یر" ای بازگشت دیکل" ) :یبرم هیاول حالت به دستگاه یشست نیا دادن فشار با

.گردد

Page 15: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

15

(Breadboard) :بورد بردآشنایی با

که در ،از تعداد زیادی سیم ردیف شده ی فلزی )معموال مسی( ساخته شده است Bread Board برد بورد

همانند شکل زیر با هم موازی هستند.این ردیف ها سوراخ های روی زیر بورد ردیف شده اند.ردیف های فلزی

بورد را به هم متصل می نمایند که باعث آسان تر شدن اتصال قطعات برای ساخت مدارها می شود.برای

پایه های قطعات را در حفره های آن فرو کنید.هر حفره به یکی از ( Bread Board) استفاده از برد بور

.بورد متصل شده است ردیف های زیر

اتصال بین .هر سیم تشکیل یک گره می دهد,گره نقطه ای از مدار است که دو قطعه به هم اتصال می یابند

گره سطری از حفره ،قطعات مختلف با قرار دادن پایه ی آن ها در گره مشترک تشکیل می شود.روی برد بورد

ی باال و پایین معموال برای اتصال منابع تغذیه هایی است که توسط ردیف فلزی اتصال یافته است.سطر ها

.استفاده می شود.باقی مدار توسط قرار دادن قطعات و اتصال آن ها با یکدیگر توسط سیم ها تشکیل می شود

چیپ هایی که پایه های زیادی دارند )آی سی ها( را در وسط بورد قرار دهید و نیمی از پایه ها را روی یک

روی طرف دیگر قرار دهید. طرف و نیمی دیگر را

بردبورد صفحه ای است که مدارات الکترونیکی روی آن جای می گیرند و می توان قبل از تهیه یک برد مدار

چاپی ، ابتدا مدار مورد نظر را روی بردبورد بسته و نتایج حاصل را بررسی کنیم و بعد از اطمینان از صحت

م . ضمن اینکه می توان پس از انجام آزمایش روی بردبورد ، دوباره نتایج اقدام به تهیه برد مدارچاپی نمایی

.قطعات را از روی بردبورد باز کرده و از قطعات و بردبورد مجددا استفاده نماییم

قسمت اصلی برد که توسط یک شکاف به دو قسمت جدا شده. در هر سمت این شکاف سوراخ های منظمی -1

قرار دارد که سوراخ های هر ستون از داخل به هم متصل هستند اما بصورت افقی اتصالی تایی 5در ستون های

.با سراخ های کناری ندارد

قسمت های باال و پایین بردبرد که معموال قابل جداسازی از قسمت اصلی نیز هستند. از این دو قسمت -3و 2

د. ویژگی این قسمت ها این است که روی هر به واسطه ویژگی که دارند بعنوان مدار تغذیه استفاده می شو

ردیف سوراخ تعبیه شده که هر ردیف از داخل به هم متصل می باشند. بدین ترتیب با 4کدام از این قطعات

Page 16: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

16

ن قطعات میتوان در امتداد همان ردیف از این ولتاژ ها ای اتصال اولین به دلخواه ولتاژ هر یا –اتصال تغذیه + یا

..مورد آزمایش استفاده نمودبرای تغذیه مدار

. چگونگی استفاده از برد بورد

.نکته مهم در استفاده از بردبورد نحوه اتصال این همه سوراخ به یکدیگر است

سوراخ های ردیف باال و ردیف پایین به .چگونگی ارتباط سوراخها در یک بردبورد بزرگ به این صورت است

متصلند . به این معنی که اگر در ردیف اول از باال پایه ای از یک قطعه صورت افقی یا سطری یا خطی به هم

الکترونیکی در سوراخ منتهی الیه سمت راست وارد شده باشد همانند اینست که این پایه در سوراخ منتهی الیه

.سمت چپ وارد شده است و بین این دو سوراخ و سوراخ های دیگر همان ردیف تفاوتی وجود ندارد

خ های میانی باال و پایین بردبورد به صورت عمودی یا ستونی به هم متصلند به این معنی که در هر ستون سورا

پنج سوراخ وجود دارد که فرقی نمی کند پایه قطعه الکترونیکی مورد نظر ما در سوراخ اول آن ستون قرار داده

سوراخ پنجم . هر پنج سوراخ به شکل شود یا در سوراخ دوم یا در سوراخ سوم یا در سوراخ چهارم و یا در

.ستونی به هم وصل هستند پس ارتباطی با سوراخ کناری خود ندارند

.

: چند نکته در استفاده از بردبورد

دقت شود پنج سوراخی که در هر ستون باهم در ارتباطند با ستون نیمه پایینی یا نیمه باالیی بردبورد در -

. ارتباط نیستند

برای استفاده از آی سی ها یا سون سگمنت، باید آن هارا در قسمت وسط طوری قرار دهیم که پایه های آن -

در دو طرف با یکدیگر در تماس نباشند. دو ردیف باال و پایین نیز که به هم متصل هستند معموال برای تغذیه

.ی مثبت و منفی مدار استفاده می شوند

ز ردیف های باال و پایین که اتصال های افقی دارند به عنوان تغذیه ی مدار استفاده معموال برای سهولت کار ا -

. می گردد

اگر قطعات را در بردبورد طوری قرار دهیم که پایه ها به هم متصل باشند ) یعنی پایه های یک قطعه را در -

ک سیم اشتباها به هم وصل یک ردیف یا یک ستون که سوراخ هایش به هم متصل هستند قرار دهیم یا به کم

.کنیم ( معموال این کار باعث سوختگی قطعات می شود

Page 17: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

17

:DC منبع تغذیهآشنایی با چگونگی عملکرد

یک منبع ولتاژ یا یک منبع جریان با دامنه قابل تنظیم است. یک نمونه منبع تغذیه در شکل DC منبع تغذیه

ولت( و 31تا 1( نشان داده شده است که دارای دو خروجی است و میتواند تواما هم به عنوان منبع ولتاژ )2)

به هم وابسته شوند و آزمایشگاه آمپر( مورد استفاده قرار گیرد. این دو منبع میتوانند 3تا 1هم منبع جریان )

منابع ولتاژ سری و یا منابع جریان موازی به 3مدار و اندازهگیری الکتریکی مقدمه آشنایی با برخی تجهیزات

وجود آورند. در این حالت منبع سمت راست به عنوان منبع اصلی در نظر گرفته میشود و باید مقادیر ولتاژ و

قرائت شوند. عملکرد مهمترین قسمتهای این دستگاه در ادامه ذکر شده جریان از صفحه نمایش این منبع

.است

(کلید قطع و وصل خروجی )در حالت قطع با وجود روشن بودن دستگاه، خروجیها صفر خواهند بود -1

تنظیم مقدار دامنه ولتاژ خروجی -2

تنظیم حداکثر جریان خروجی -3

1نمایشگر مقدار دامنه ولتاژ خروجی کانال -4

2یشگر مقدار دامنه ولتاژ خروجی کانال نما -5

1نمایشگر حداکثر جریان خروجی کانال -6

2نمایشگر حداکثر جریان خروجی کانال -7

1سرهای مثبت و منفی خروجی کانال -8

2سرهای مثبت و منفی خروجی کانال -9

سیم زمین -11

Page 18: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

18

های ارتباط دهنده دو کانال دکمه -11

.قل کار میکنند زمانی که هر دو بیرون باشند، دو کانال مست

.ولت ولتاژ میدهند 61زمانی که فقط دکمه چپ داخل باشد، منابع ولتاژ سری میشوند و حداکثر تا

.آمپر جریان میدهند 6زمانی که هر دو دکمه داخل باشند، منابع جریان موازی میشوند و حداکثر تا

مربوط به آن منبع را اتصال کوتاه برای تنظیم حداکثر جریان خروجی هر منبع میتوان سرهای مثبت و منفی

.حداکثر جریان را تعیین کرد 3های کرد و با دکمه

Page 19: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

19

آشنایی با چگونگی عملکرد سیگنال ژنراتور :

سیگنال ژنراتور یا مولد سیگنال دستگاهی است برای تولید شکل موجهای متناوب مختلف که قابلیت تنظیم

هایی از سیگنال ژنراتورها را نمایش میدهند که را دارد. شکلهای زیر نمونه Offset فرکانس، دامنه و ولتاژ

شرح عملکرد مهمترین اجزای آنها ذکر شده است

یک نمونه سیگنال ژنراتورهای آزمایشگاهی

درجه تنظیم فرکانس ولتاژ تولید شده -1

درجه تنظیم محدوده و اشل فرکانس موج تولیدی -2

موج دلخواهتعیین شکل -3

AC و ولتاژ ثابت جمع شونده با Offset تعیین مقدار -4

تنظیم مقدار دامنه ولتاژ خروجی تولید شده -5

.موج خروجی از این محل قابل استفاده میباشد -6

یک نمونه دیگر از سیگنال ژنراتورهای آزمایشگاهی

Page 20: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

21

:آشنایی با چگونگی عملکرد اسیلسکوپ ، پروپ

اسیلسکوپ:

دادن و اندازه گیری ، تحلیل اسیلوسکوپ یک دستگاه مفید و چند کاره آزمایشگاهی است که برای نمایش

به oscilloscopeصوال کلمها.رودو الکترونیکی بکار می مدارهای الکتریکی هایشکل موجها و دیگر پدیده

معنی نوسان نما یا نوسان سنج است و این وسیله برای نمایش دوبعدی سیگنال های متغیر با زمان است. که

محور افقی نمایش زمان و محور عمودی محور اختالف ولتاژ بین دو نقطه از مدار است.

.یش بدهدیک اسکوپ ایده آل نباید هیچ تاثیری بر روی سیگنال ورودی داشته باشه و فقط آن را نما

: انواع اسیلو سکوپ

اسیلوسکوپ دیجیتال-2 اسیلوسکوپ آنالوگ-1

اسیلوسکوپ آنالوگ-1

سیگنال برابر اسیلوسکوپ در حقیقت رسامهای بسیار سریع هستند که سیگنال ورودی را در برابر زمان یا در

ردهایپ به الکترون باریکه یک برخورد اثر در که است نورانی لکه یک رسام این قلم. میدهند نمایش دیگر

.آید می بوجود فلوئورسان

که ولتاژهایی) به علت لختی بسیار کم باریکه الکترون میتوان این باریکه را برای دنبال کردن تغییرات لحظهای

به البته. میکند ارک ولتاژ اساس بر اسیلوسکوپ. برد بکار( باال بسیار فرکانسهای یا میکنند، تغییر سریع بسیار

ه ولتاژ تبدیل کی را بمکانی و فیزیکی دیگر کمیتهای و الکتریکی جریان توان می( ترانزیستورها) مبدلها کمک

کرد.

اسیلوسکوپ دیجیتال-2

به دیجیتال اسیلو سکوپ دیجیتال در واقع تشکیل شده از یک مبدل آنالوگ به دیجیتال به عالوه یک مبدل

.شود می تبدیل برای نمایش به شکل اولیه باز dacدیجتال شده و توسط adc توسط سیگنال آنالوگ

نمونه ای از اسیلوسکوپ آنالوگ

Page 21: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

21

نمونه ای از اسیلوسکوپ دیجیتال

:مزایای زیادی دارند اسیلوسکوپ ها

حمل آسان

ذخیره سازی شکل موج ها

قابلیت اتصال به کامپیوتر

(مالتی متر)دارای امکانات جانبی

قابلیت نمایش تمام شکل موجها با فرکانس های باال

دارای کلیه امکانات اسکوپ انالوگ

نرخ نمونه برداری باال

14عود پایین صزمان (ns)

5رنج زمان اولیه اسکن وسیعns~50s/div

اسیلوسکوپ دیجیتال چه تفاوتی با اسیلسکوپ آنالوگ دارد ؟

ن کار نکرده اند ممکین سوالیست که در حال حاضر برای بسیاری از کسانی که با اسیلوسکوپ های دیجیتال ا

است پیش آمده باشد. اسیلوسکوپ های آنالوگ که از دیرباز در آزمایشگاه های مهندسی برق وجود داشته و

همه ی ما با آنها آشنایی کامل داریم اخیرا با رقیبی تحت عنوان اسیلوسکوپ های دیجیتال مواجه شده اند که

.ده اند و با سرعت باال در حال رشد هستندبخشی از بازار مصرف اسکوپ را به خود اختصاص دا

،سرعت باالی نمایش و واقعی بودن سیگنال از مشخصه های اصلی اسیلوسکوپ CRT صفحه نمایش شطرنجی

،توابع اندازه گیری LCD های آنالوگ است.اما در اسیلوسکوپ های دیجیتال حافظه،صفحه نمایش

تر و پرینتر از مهمترین مشخصه های این نسل از اسیلوسکوپ اتوماتیک،مدهای تریگر پیشرفته،ارتباط با کامپیو

.ها هستند

Page 22: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

22

بدون شک امکانات اسکوپ های دیجیتال بسیار بیشتر از انواع آنالوگ هستند اما همچنان اسکوپ های آنالوگ

.جایگاه خود را در بازار مصرف حفظ کرده است

خته است. بطوریکه این دسته از اسکوپ ها دارای اسیلوسکوپ های دیجیتال کار را برای کاربر بسیار راحت سا

هستند که با فشردن این کلید تمامی تنظیمات پنل دستگاه روی بهترین حالت Auto Set کلیدی تحت عنوان

Automatic جهت نمایش سیگنال متصل با پروب دستگاه به صورت خودکار تنظیم می شود.عالوه بر آن توابع

Measurment وپ های دیجیتال قرار داده شده اند عملیات اندازه گیری مولفه های عمودی و که در تمامی اسک

و ... را به صورت اتوماتیک اندازه Vpp,Vrms,Vave,Period,Frequency,Duty Cycleافقی سیگنال نظیر

ت گیری کرده و به نمایش در خواهند آورد.این نسل از اسیلوسکوپ ها حافظه دار هستند و می توانند اطالعا

سیگنال را روی حافظه داخلی خود ذخیره و در صورت نیاز بازیابی نمایند.از طرفی اکثر اسکوپ های دیجیتال

کارت ارتباط مستقیم برقرار کرده و اطالعات را روی SD می توانند با حافظه های جانبی نظیر فلش مموری یا

تحت نرم افزاری که عموما با نام ریموت وسایل جانبی نیز ذخیره نمایند.هم چنین اسیلوسکوپ های دیجیتال

کنترل شناخته می شود می توانند مستقیما به کامپیوتر متصل شده و اطالعات را در اختیار کامپیوتر جهت

و MATLAB تجزیه و تحلیل بیشتر قرار دهند.این قابلیت امکان ارتباط دستگاه با نرم افزارهایی نظیر

LABVIEW را به کاربر می دهد.

،کالیبراسیون خودکار،ارتباط Waveform Recorder ،ضبط سیگنال یا Cursor لیت های دیگر نظیرقاب

مستقیم با پرینتر و ... با عث شده که اسیلوسکوپ های دیجیتال به سرعت به آزمایشگاه های مختلف مهندسی

.برق راه یابند

تنظیمات پایه

فرق می کنند ولی در مجموع در اسکوپ های آنالوگ اگرچه کلیدهای کنترلی اسکوپ های مختلف کمی با هم

یک سری کلید های اساسی وجود دارد که اگرچه در ظاهر تفاوت هایی وجود دارد ولی در نهایت وظیفه ی آنها

در مدل های مختلف یکی است . در شکل زیر یکی از ساده ترین مدل ها رو می بینید. این شکل به چهار

.که سه قسمت مهم آن نامگذاری شده که در زیر توضیح آنها را خواهید دید قسمت مختلف تقسیم شده است

Page 23: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

23

3شکل شماره

a .کلید( انتخاب وضعیت عمودی Vertical MODE 3و 2در مرز مشترک قسمت)

رو تنظیم MODE بسته به این که بخواهیم از کدام یک از ورودی های اسکوپ استفاده کنیم می تونیم کلید

کنیم که به ترتیب از باال به پایین اسکوپ، روی صفحه نمایش، کانال یک، کانال دو، دو موج راهمزمان و در

.، جمع ریاضی دو موج را نشان خواهد دادADD وضعیت

دارند که هر CHOP و ALT دو کلید دیگر به نام های DUAL بعضی از اسکوپ ها بجای کلید :1توجه

یک ALT در این است که CHOP و ALT زمان نمایش می دهند اما تفاوتدوی آن ها هم دو موج را هم

دوره تناوب از یک موج رو به طور کامل و بسیار سریع نمایش میدهد و بعد موج کانال دیگه را . اما این تغییر

به صورت انتخابی بریده هایی از CHOP انقدر سریع انجام میشود که ما آن رو حس نمی کنیم. اما وضعیت

ک موج و بریده هایی از یک موج دیگر را هم زمان نشان میدهد که ممکن است شکل موج در فرکانس های ی

.پایین با نقطه هایی خالی نشان داده شود

در کنار همین دکمه X-Y در بعضی از اسکوپ ها دکمه ی تغییر وضعیت به (MODE X-Y ) :2توجه

ت تریگر و برخی در قسمت های دیگه مثال کلیدقرار دارد و در بعضی در قسم Vertical mode های

MODE (نه Vertical MODE اما چیزی که مهم است این است .)مثل چیزی که در باال توضیح داده شد

Page 24: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

24

که این وضعیت برای حذف بین دو کانال استفاده میشود و در واقع آنچه بر روی اسکوپ نشان داده میشود ،

و محور افقی نمایش تغییرات A که محور عمودی معرف تغییرات کانالمشخصه ی انتقالی بین دو نقطه است

.است B کانال

b.کنترل زمان

اسکوپ با واحدهایی مدرج شده که در (CRT) می بینید صفحه نمایش 1همان طور که در شکل قسمت

ورودی مورد زمان برای پیدا کردن فرکانس موج استفاده می شود به این شکل که فرض کنیم یک موج به

اسکوپ وارد شده)منبع اش می تواند مثال یک سیگنال ژنراتور یا یک ترانس باشد که توضیح داده خواهد شد( و

رو به صورتی تنظیم کنیم که Sweep time/Div ما می خواهیم فرکانس ان را پیدا کنیم. اول باید سوییچ

بعد از آن عددی را که سوییچ روی یک موج ثابت با حداقل یک دوره ی تناوب بر روی صفحه مشخص شود ،

آن است در واحد آن قسمت ضرب کنیم و به این ترتیب دوره ی تناوب یا پریود موج به دست می یاد که با

معکوس کردن آن می توانیم فرکانسش را به دست بیاوریم. مثال فرض کنیم در مورد موج باال اگه سوییچ

time/div( روی عدد )در قسمت 5بخوانید تایم دیویژن ms 5باشد ، نشان می دهد که هر واحد افقی ما

4خانه قرار گرفته ، پس 4میلی ثانیه رو نشان داده و از آن جایی که موج ما در یک دوره ی تناوب در امتداد

ثانیه( است دوره ی تناوب این موج است و در نتیجه فرکانس آن 1,12میلی ثانیه )یا 21میلی ثانیه که 5تا

. یا پنجاه هرتز است که مثال می تواند خروجی یک ترانس از برق شهری باشد 1,12/1

.cکنترل ولتاژ یا دامنه

کنترل دامنه یا روش خواندن دامنه ی موج دقیقا مثل روش خوندن زمانه با این تفاوت که باید واحد های

P-P باال اگه بخواهیم ولتاژبخوانید ولت دیویژن( ضرب شود . مثال در مورد موج ) Volt/Div عمودی در

باشه از قله تا قله ی 1بر روی عدد Volt/Div پیک تو پیک یا از قله تا قله( را اندازه بگیریم. با فرض اینکه)

ولت رو نشون میده. و این تنظیمات برای هر کانال 4خانه رو اشغال کرده که ضربدر عدد یک، 4موج ما

. شود و موج هر کانال باید بر اساس مقیاس خودش خوانده شودورودی باید به طور جداگانه انجام

یه دستگیره ی کوچکتر وجود Volt/Div و Time/Div نکته ی مهم: در اکثر اسکوپ ها روی دستگیره های

داره که برای کالیبره کردن اسکوپ استفاده میشه و ما همیشه باید قبل از تنظیم این سوییچ ها این دستگیره

تا انتها در جهت عقربه های ساعت بچرخانیم در غیر اینصورت اندازه گیری های ما صحیح ی کوچکتر را

.نخواهد بود

.d انتخاب وضعیت های AC , GND , DC

قرار دارد به ما امکان میده که نوع خروجی مان را انتخاب کنیم Volt/Div این کلید سه حالته که معموال زیر

سیگنال نمایش داده خواهد AC قرار داشته باشه تنها مولفه ی AC یتبه این صورت که اگر کلید در وضع

ورودی ما را به زمین اتصال کوتاه می کند GND یا آفست موج ما حذف خواهد شد. وضعیت DC شد و مقدار

Page 25: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

25

موج را دست نخورده و بدون تغییر به ما DC و امکان تنظیم عمودی سطح صفر را به ما میدهد . و وضعیت

.خواهد بود AC و DC هد که این موج مقدار شاملنشان می د

توجه: همیشه در ابتدای کار باید از تنظیم بودن وضعیت صفر اسکوپ مطمئن شویم به این ترتیب که کلید را

خط افقی را بر روی صفر قرار دهیم. اینکار را باید Position قرار داده و با دستگیره های GND در حالت

جداگانه باید انجام دهیم و برای تغییر وضعیت از یک کانال به کانال دیگر می تولنیم از برای هر کانال به طور

.که توضیح داده شد( استفاده کنیم) MODE کلید

موج شود اما در فرکانس های DC اگرچه می تواند باعث مسدود کردن مقدار AC استفاده از وضعیت :1نکته

ختگی شکل موج شود و دلیل این مسئله استفاده از خازن های ظرفیت پایین می تواند باعث اعوجاج و به هم ری

. موج درون اسکوپ وجود دارد DC باالیی است که برای حذف مقدار

، ممکن است مشکل مطرح شده در قسمت الف را بوجود بیاورد ، اما AC اگرچه استفاده از وضعیت :2نکته

ریپل های بسیار کوچک موجود بر روی ولتاژ های به ظاهراستفاده ی مفید آن می تواند برای اندازه گیری

DC باشد.

مقدار موج، مزاحم اندازه گیری دقیق DC این است که ممکن است مقدار DC تنها مشکل وضعیت :3نکته

AC شود .

vertical قسمت

: CH1 ( 1-1ورودی شماره یک اسیلوسکوپ

: CH2(1-2 ورودی شماره دو اسیلوسکوپ

(AC-GND-DC) کلید 1-3)

ودش می اگر کلید روی این قسمت قرار گیرد فقط سیگنال جریان متناوب وارد اسیلوسکوپ: AC مد 1-3-1)

.جلوگیری می شود DC ژ ولتا نمایش واز

یا AC یا DC اگر کلید روی این حالت تنظیم شود سیگنال ورودی هر چه باشد )اعم از :DC مد(1-3-2

.نمایش داده می شودترکیبی از هر دو( روی صفحه

اگر این حالت انتخاب شود, ورودی اسیلوسکوپ به زمین وصل می شود و ارتباط الکتریکی GND: مد( 1-3-3

.بین پروپ و اسیلوسکوپ قطع می شود. این حالت برای تنظیم صفر اسیلوسکوپ کاربرد دارد

کالیبره کردن دستگاه بکار می رود قرار دارد و برای VOLT/DIV که بر روی سلکتور VARIABLE :ولوم( 1-4

داشته 1که باید همیشه در منتها علیه سمت راست قرار گیرد )جهت عقربه های ساعت بچرخونیم( تا ضریب

(باشد. )برای صفر کردن خطای ولتاژ

.بااین ولوم می توان شکل موج روی صفحه نمایش را عمودی حرکت داد: POSITION ولوم( 5 -1

ADD (د DUAL (ج CH2(ب CH1(این کلید چهار وضعیت دارد: الف mode: کلید( 1-6

رو تنظیم MODE بسته به این که بخواهیم از کدوم یک از ورودی های اسکوپ استفاده کنیم می تونیم کلید

Page 26: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

26

کنیم که به ترتیب از باال به پایین اسکوپ، روی صفحه نمایش، کانال یک، کانال دو، دو موج راهمزمان و در

.، جمع ریاضی دو موج را نشان خواهد دادADD یتوضع

با تغییر این پتانسیومتر دامنه ی موجی که در صفحه نمایش ظاهر می شود, VOLT/DIV :ولوم 1-7)

.تغییر میکند

نکته

میتوان هر شکل موجی رابر روی صفحه نمایش نشان داد. اسیلوسکوپ (VOLT/DIV )با تغییر مقیاس مقدار

فی در )مقدار دامنه یا پریود( موج نمی کند و تنها مقیاس را تغییر می دهد. )صحیح ترین هیچ نوع دخل وتصر

انتخاب مقیاس برای نشان دادن موج این است که شکل موج در ماکزیمم دامنه قابل دید )بزرگترین حالت پیک

).پریود میباشد 2یا 1تو پیک( و داشتن

کمه هر دو کانال با هم موج به اسیلوسکوپ داده وموج هر دو با فشار دادن این د :ALT دکمه فشاری( 1-8

کانال با هم رسم می شود ولی شکل موج های ان در تمام لحظات با هم در صفحه اسیلوسکوپ دیده نمی شود.

.بلکه یک در میان روی صفحه حساس ظاحر می شوند

شن شده و موان دو موج جداگانه هر دو رو 2و 1با فشار دادن این دکمه کنال :CHOP دکمه فشاری( 1-9

.را توسط ورودی های این دو کانال به طور مجزا در صفحه سیلوسکوپ مشاهده نمود

نکته

یک دوره تناوب از یک موج رو به طور کامل و بسیار سریع نمایش میده و بعد موج کانال دیگه رو. اما این تغییر

به صورت انتخابی بریده هایی از CHOP اما وضعیت انقدر سریع انجام میشه که ما اون رو حس نمی کنیم.

یک موج و بریده هایی ازیک موج دیگه رو هم زمان نشون میده که ممکنه شکل موج در فرکانس های پایین با

.نقطه هایی خالی نشون داده بشه

TRIGER قسمت

2-1 )SOURSE : شکل موج جاروب برای نمایش یک شکل موج پایدار در صفحه اسیلوسکوپ الزم است

با شکل موج ورودی سنکرون )همزمانی( داسته باشد لذا برای سنکرون کردن الزم است (SWEEPR) کننده

بصورت زیر تعیین SOURSE یک شکل موج به ان اعمال شود که نوع این سیکنال سنکرون کننده در محل

.می شود

CH1( 2-1-1و: CH2 د برای پایدار بودن موج هر کانال در اگر در یکی از این دو وضعیت باشد, بای

و اگر CH1 هم SOURSE ,بود CH1 باشد یعنی اگر sourse در وضعیت مشابه vertical قسمت

CH2 بود, SOURSE هم باید CH2باشد )در این صورت اگر موج ثابت نشد از کلید LEVEL برای نگه

.(داشتن موج استفاده می کنیم

(2-1-2 EXT :قرار گیرد می توان سیگنال جاروب کنده را از خارج توسط ترمینال اگر در این وضعیت

(EXT-TRIG) راه انداز خارجی موج با فرکانس الزم را به صفحات افقی داد.

برای تامین سیگنال جاروب INE اگر فرکانس سیگنال همان فرکانس برق شهر باشد از دکمه ی( 2-1-3

.کننده استفاده می کنیم

Page 27: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

27

: HEVEL(2-2 نگه داشتن موج به کار می رود برای .

:SLOP(2-3 نمودار را نسبت به محور V قرینه می کند.

:TRIC (2-4 تحریک کننده مدار می باشد.

HORIZONTAL قسمت

با این ولوم می توان شکل موج روی صفحه نمایش گر را در جهت افقی حرکت : POSITION ولوم 3-1)

.داد

ر این کلید پریود موج تغییر میکند. در نتیجه واحد زمان بر روی محوربا تغیی TIME/DIV :سلکتور( 3-2

Tها عوض می شود. برای خواندن مقدار پریود واقعی یک موج تعداد واحدهای دیده شده را در عدد

TIM/DIV می کنیم. در روی این سلکتور سه دسته تنظیمات بر حسب ثانیه (S) میلی ثانیه (MS) و

.د دارد که در موقع تبدیل باید به این واحدها توجه نمودمیکرو ثانیه ) ( وجو

با این ولوم می توان تعداد بیشتری شکل موج را روی صفحه منعکس کرد. )برای SWP VAR :ولوم( 3-3

(صفرکردن خطای فرکانس

.برابر می شود 11با فشار دادن این کلید موج : MAG10 کلید فشاری( 3-4

از اسکوپ راهنمای قدم به قدم استفاده

قدم اول: روشن کردن اسکوپ!

قدم دوم: اطمینان از کالیبره بودن اسکوپ

و Volt/Div را که به صورت کلیدی کوچکتر بر روی کلیدهای Gain Variable Control کلید های

Time/Div )وجود دارد تا انتها در جهت عقربه های ساعت بچرخانید )طوسی رنگ.

کلیدهای کشویی رو به باال و کلید های فشاری همه بیرون باید باشد.در اسیلوسکوپ های آنالوگ

قدم سوم: تنظیم زمین اسکوپ

قرار بدید و با دستگیره ی GND را برای هر دو کانال در حالت AC GND DC کلید سه حالته ی

Position محور عمودی را روی صفر قرار بدهید. بوسیله ی کلیدهای Intensity و Focus ترتیب شدت به

.قرار بدهید DC نور و نازکی موج را تنظیم کنید و بعد از تنظیم زمین کلیدها را در وضعیت

قدم چهارم: وصل مدار به اسکوپ

اگر از یک کانال می خواهید استفاده کنید با یک پروب و اگه از دو کانال با دو پروب باید مدار را به اسکوپ

وب را به ورودی کانال مورد نظر وصل کنید و سر دیگه ی اون را به دو وصل کنید. به این صورت که سوکت پر

سر المان یا قسمتی از مدار که می خواهید تغییرات ولتاژ اون رو بررسی کنید، وصل کنید

Page 28: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

28

قدم پنجم: پایداری موج

ت را در حال Trigger Level اگه موجی که روی صفحه نشون داده میشه یا سریع حرکت میکنه، دستگیره ی

را هم تغییر بدید تا شکل موج واضحتر بشه و اگه موجتون ثابت بود به Time/Div وسط قرار بدید و کمی

.قدم بعد برید

قدم ششم: انتخاب منبع

انتخاب Vertical Mode کانال مورد نظرتون را برای نمایش روی صفحه بوسیله ی کلید چند حالته ی

را انتخاب کنید و CHOP یا ALT واهید ببینید یکی از حالتهایکنید. اگه هر دو کانال را هم زمان می خ

.را انتخاب کنید ADD اگه مجموع دو موج مورد نظرتونه وضعیت

قدم هفتم: اندازه گیری مشخصات موج

ضرب کنید Time/Div تعداد خونه های افقی را که در امتداد یک دوره ی تناوب قرار گرفته اند در واحد

و عدد به دست اومده را معکوس کنید تا فرکانس موج بدست بیاد.

5,2وتعداد خونه های افقی در یک دوره برابر ms50 روی time/div مثال عدد

T (عدد )= پریود time/div × تعداد خونه های افقی

5.2 × 50ms =260ms

F=1/T=1/260ms=3.8hz <=فرکانس

ولتاژ )دامنه ( :قدم هشتم : اندازه گیری

Volt/Div تعداد خونه های عمودی محصور شده رو از قله تا پایین ترین نقطه موج بشمارید و در

موج خواهد بود. به عنوان مثال اگر در P-P اون کانال ضرب کنید. عدد به دست اومده اندازه ی دامنه

موج در راستای عمودی وتعداد خانه های محصور شده توسط 2روی عدد VOLT/DIV حالتی که

باشد انگاه برای بدست اوردن مقدار ولتاژاز ضرب این دو عدد داریم: 3,4برابر

دامنه )ولتاژ( = عدد volt/div × تعداد خونه های عمودی

3.4 × 2 = 6.8 V

را بر ج ثابتاگر مدارتان را درست بسته باشید و اسکوپ تان هم سالم باشد باید بعد از این مراحل یک شکل مو

روی اسکوپ ایجاد کرده باشید و مشخصات آن را هم اندازه گیری کرده باشید. در غیر اینصورت باید دنبال پیدا

.کردن اشکال مدارتان یا اطمینان از سالم بودن اسکوپ داشته باشید

پروبها

Page 29: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

29

پروبها وجود دارد که برای نمونهمعموال برای انواع مدارهای الکتریکی و الکترونیکی مدلها و انواع ویژهای از

برداری از ولتاژ گره مورد نظر طراحی شده اند. دو نوع پروب وجود دارد: فعال و غیرفعال. پروبهای فعال ابتدا

. تقویت میکنند بعد توسط کانال به اسکوپ انتقال میدهند

بررسی کالیبره بودن اسیلوسکوپ و صحت پروبها

اسیلوسکوپ را به سیگنال کالیبراتور )حلقه موجود روی پنل( اسیلوسکوپ متصل کنید. جهت 1پروب کانال

.انتخاب کنید 1قرار دهید و منبع تریگر را نیز کانال 1مشاهده سیگنال وضعیت مشاهده را بر روی کانال

سیگنال مشاهده .قرار دهید DC را در وضعیت 1قرار دهید. اتصال کانال Auto حالت تریگر را در وضعیت

را بصورت صحیح تنظیم کنید تا شکل مربعی را 2پروب کانال .شده بر روی اسیلوسکوپ را مربعی است

.مشاهده کنید

Page 30: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

31

:ف فاز به کمک اسیلوسکوپ اندزه گیری اختال

دهندنمایش راموجشکلدوهمزمان توانندمی کانالهدو هایاسیلوسکوپ اینکهبه توجهبا

هااسیلوسکوپ نوع این توسطفرکانس هممتناوب موجدو بین فاز فاختالگیریاندازهامکان.

Time/Div کلیدتوسطابتدااولروشدر.داردوجود روش دومنظوراینبرای.استپذیرامکان

زیادی هایخانه تعداد،متناوب سیگنالازسیکل یککنیممیسعی Volt Variableولومو

Voltولوم توانیممی نداریم Time/Div ضرایببا کاریچون فاز فاختال گیریاندازهدر (گیردبردررا

Variable حالتاز راCal یکتوسط شده گرفتهبر در هایخانه تعدادبر را360 سپس.کنیمخارج

.شود مشخص خانههر ازای بهفاز فاختالمقدار تاکنیممی تقسیمسیکل

هرزایابه فاز فالاخت مقدار در را افقی راستایدر موجشکل دو بین گرفتهقرار هایخانهتعدادسپس

( Φبارافازفالاخت.آیدبدست موجشکل دو بین زفا فالاخت تا کنیممی ضرب خانه

؟استچقدرموجشکلدوبینفازفالاختزیر شکلدرمثالعنوان به.دهندمینمایش(فی

ف فاز دارندالدرجه اخت 91بنابراین این دو شکل موج با یکدیگر

است لیساژوراشکالاز استفاده،موجشکلدوبینفاز فالاخت گیریاندازه برایروش دومین

.است لیساژوراشکال از استفاده ،موج شکل دو بینفاز فالاختگیریاندازهبرای روشدومین

Yو Xهایکانالبه هاموج شکل اعمال از پسو دادهقرار X–Yحالت دررا اسیلوسکوپمنظوراینبرای

رویبر شده ایجادموجشکل،کانالدو از یکهر Volt Variableولومو Volt/Divکلیدتوسط،

بزرگ و تماما داخل صفحه کنیم که تا حد امکان می تنظیمطوری رااسیلوسکوپ نمایشصفحه

Page 31: گزارش کار آزمایشگاه اندازه گیری

Az_andazegiri sharafi

31

صفحه روی زیر شکلدر شده دادهنشان تصویر پنج از نمایش اسیلوسکوپ باشد . در این صورت یکی

.شود میظاهر اسیلوسکوپ نمایش

آوردن بدست برای 4و 2تصویردرامااستمشخص موج دوبین فازفالاختمقدار 5و 3و 1تصویرهایرد

می کنیم. عملزیر رتصوبه موجدو بین فازفالاخت

ینبفاز فالاخت محاسبه برایزیررابطهاز،اسیلوسکوپ نمایش صفحهرویبر 4تصویرایجاددر صورت

:میکنیماستفادهموجشکلدو