82
6 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΒΟΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΣΕΙΣΜΟΣ: ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ: 1)ΑΪΒΑΛΙΩΤΗ ΜΑΡΙΑ 2)ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ 3)ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΜΑΡΩ 4)ΖΩΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 5)ΚΑΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ 6)ΚΛΙΑΡΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ 7)ΚΟΛΤΣΙΔΟΠΟΥΛΟΥ ΤΑΤΙΑΝΗ 8)ΚΟΥΤΣΙΑΡΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ 9)ΛΑΚΙΩΤΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ 10)ΜΑΝΤΑΣ ΣΟΦΟΚΛΗΣ 11)ΜΑΧΟ ΙΩΑΝΝΑ 12)ΜΕΡΚΟΝΙΑΝ ΔΗΜΗΤΡΑ 13)ΜΠΑΜΠΟΥΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ 14)ΜΠΟΥΝΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 15)ΝΤΟΥΛΕΛΛΑΡΙ ΑΝΔΡΕΑΣ 16)ΠΑΣΣΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 17)ΠΕΤΣΗΣ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 18)ΠΡΙΑΓΓΕΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

6ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΒΟΛΟΥ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ:

«ΣΕΙΣΜΟΣ: ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ»

ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ:

1)ΑΪΒΑΛΙΩΤΗ ΜΑΡΙΑ

2)ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

3)ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΜΑΡΩ

4)ΖΩΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

5)ΚΑΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ

6)ΚΛΙΑΡΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

7)ΚΟΛΤΣΙΔΟΠΟΥΛΟΥ ΤΑΤΙΑΝΗ

8)ΚΟΥΤΣΙΑΡΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ

9)ΛΑΚΙΩΤΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ

10)ΜΑΝΤΑΣ ΣΟΦΟΚΛΗΣ

11)ΜΑΧΟ ΙΩΑΝΝΑ

12)ΜΕΡΚΟΝΙΑΝ ΔΗΜΗΤΡΑ

13)ΜΠΑΜΠΟΥΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

14)ΜΠΟΥΝΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

15)ΝΤΟΥΛΕΛΛΑΡΙ ΑΝΔΡΕΑΣ

16)ΠΑΣΣΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

17)ΠΕΤΣΗΣ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

18)ΠΡΙΑΓΓΕΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

19)ΡΑΠΤΗΣ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

20)ΣΑΜΙΟΥ ΚΑΣΣΙΑΝΗ

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:

ΛΕΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΝΑ

Page 2: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΕΙΣΜΟΣ

Page 3: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Ο σεισμός ορίζεται ως η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός ουράνιου σώματος που συνοδεύεται από σεισμικά κύματα που μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού. Σε πλανήτες με στερεό φλοιό όπως η Γη οι σεισμοί προκαλούν ανατάραξη της επιφάνειας του φλοιού και ο σεισμός γίνεται έτσι αισθητός από τους ανθρώπους.

Ο σεισμός σε κάθε τέτοια περίπτωση έχει διαφορετική προέλευση και τα σεισμικά κύματα μπορεί να είναι διαφορετικού τύπου από τα γήινα ελαστικά, όπως για παράδειγμα τα σεισμικά κύματα ενός μαγνητικού σεισμού σε ένα αστέρα νετρονίων ή μάγναστρο. Τα σεισμικά κύματα, στην περίπτωση που είναι ελαστικά, οδεύουν μεταβάλλοντας την πυκνότητα ή παραμορφώνοντας το σχήμα του μέσου από το οποίο διέρχονται και ταξιδεύουν στο εσωτερικό, στην επιφάνεια ή και στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη σαν τον δικό μας, μεταφέροντας την ενέργεια του σεισμού, η οποία τελικά απορροφάται στο μέσο διάδοσης.

Ο σεισμός στον πλανήτη μας συνήθως προκαλείται από ξαφνική απελευθέρωση συσσωρευμένης ενέργειας στο φλοιό της Γης. Τον αντιλαμβανόμαστε στην επιφάνειά της καθώς μέρος της ενέργειας μεταφέρεται εκεί με τα σεισμικά κύματα. Τα κύματα αυτά διαδίδονται στο φλοιό με ταλαντώσεις των πετρωμάτων και φθάνοντας στην επιφάνεια προκαλούν τις αναταράξεις του εδάφους που αισθανόμαστε. Τα σεισμικά κύματα προκαλούν με τις ταλαντώσεις και διαφορές ηλεκτρικού δυναμικού στα πετρώματα του φλοιού καθώς οδεύουν μέσα από αυτά (σεισμικό-ηλεκτρικό φαινόμενο δευτέρου είδους).

Page 4: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Άλλη μια εκδήλωση των σεισμών, που προκαλείται από τη μετακίνηση των πετρωμάτων της λιθόσφαιρας, είναι η δημιουργία τσουνάμι στη θάλασσα όταν ο σεισμός είναι υποθαλάσσιος και έχει αποτέλεσμα ικανή κατακόρυφη ανάταξη του βυθού. Οι περισσότεροι σεισμοί σχετίζονται με τον τεκτονικό χαρακτήρα της Γης και ονομάζονται τεκτονικοί σεισμοί. Ένας σεισμός όμως μπορεί να οφείλεται και στο απότομο γλίστρημα ενός παγετώνα.

Page 5: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΑ

Page 6: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Η Σεισμολογία είναι κλάδος της Γεωφυσικής. Αντικείμενο της είναι η μελέτη των σεισμικών φαινομένων.

Η Σεισμολογία έχει συμβάλει μεταξύ άλλων, στον προσδιορισμό της δομής του εσωτερικού της γης (αλλά και της σελήνης), στην ανεύρεση γεωλογικών δομών αρχαιολογικού και οικονομικού ενδιαφέροντος, στον καθορισμό ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας και καθορισμό των προδιαγραφών αντισεισμικού σχεδιασμού των κατασκευών.

Σεισμογράφος

Για την καταγραφή των σεισμικών φαινομένων αλλά και για πειραματικές παρατηρήσεις χρησιμοποιείται ο σεισμογράφος. Η θεωρητική ανάλυση της διάδοσης των σεισμικών κυμάτων γίνεται με τη βοήθεια της θεωρίας της ελαστικότητας.

Page 7: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Τι είναι η κλίμακα ρίχτερ ;

Η Κλίμακα Ρίχτερ είναι διαδεδομένη λογαριθμική κλίμακα μέτρησης της ενέργειας που εκλύεται κατά τη διάρκεια ενός σεισμού.Η κλίμακα Ρίχτερ αναπτύχθηκε το 1935, στην Νότια Καλιφόρνια των Ηνωμένες Πολιτείες από τον Αμερικανό φυσικό και σεισμολόγο Τσαρλς Ρίχτερ (Charles Francis Richter)[1] και τον Γερμανό Μπένο Γκούτενμπεργκ (Beno Gutenberg).

Η κλίμακα αυτή, που φέρει προς τιμήν το όνομα του ενός των δημιουργών της, επινοήθηκε αρχικά για μέτρηση τοπικών σεισμών. Λόγω όμως της πρωτοτυπίας της, ορίσθηκε διεθνώς ως κλίμακα αναφοράς του μεγέθους όλων των σεισμών.

Μετά την διεθνή καθιέρωση της κλίμακας, οι ίδιοι οι δημιουργοί της την βελτίωσαν, ώστε να εξαλειφθούν οι περιορισμοί τόσο της απόστασης όσο και των τύπων των εν χρήσει σεισμογράφων. Δημιουργήθηκαν επίσης και νομογράμματα, με βάση τα οποία μπορεί να εξαχθεί απευθείας το μέγεθος ενός σεισμού με βάση ορισμένα χαρακτηριστικά του, όπως η χρονική διάρκεια και το πλάτος των δευτερευόντων σεισμικών κυμάτων.Η κλίμακα Ρίχτερ είναι λογαριθμική. Αύξηση του μεγέθους του σεισμού κατά μία ακέραια μονάδα της κλίμακας, αντιπροσωπεύει δεκαπλασιασμό του πλάτους των δονήσεων που καταγράφονται από ένα σεισμογράφο Wood-Anderson και 31,5 φορές μεγαλύτερη έκλυση ενέργειας.[2][3]

Page 8: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Ως «βαθμός 0» επελέγη συμβατικά η ασθενέστερη δόνηση που μπορούσε να καταγραφεί την εποχή που καθιερώθηκε η κλίμακα. Οι σύγχρονοι σεισμογράφοι καταγράφουν και ασθενέστερες δονήσεις από εκείνες που αρχικά είχαν επιλεγεί για να ορίσουν το «0» (οι οποίες και ορίζονται με αρνητικές τιμές). Πρακτικώς, η ασθενέστερη δόνηση που μπορεί να υπάρξει είναι - 1,5 Ρίχτερ, που ισοδυναμεί με το σπάσιμο μίας πέτρας.

Μία εμπειρική αντίληψη του βαθμού «1» της κλίμακας είναι η δόνηση που παράγεται από τη διέλευση ενός τρένου ή ενός ερπυστριοφόρου άρματος με μέση ταχύτητα σε άσφαλτο, ενώ βαθμός «2» είναι η δόνηση που αντιλαμβάνονται οι θεατές παρέλασης από διέλευση ίλης αρμάτων.

Παρά τα παραπάνω, στη σύγχρονη πρακτική χρησιμοποιείται ένα πιο σωστά θεμελιωμένο μέτρο για το μέγεθος του σεισμού, η «σεισμική

ροπή», η οποία παρέχει πολύ πιο ομοιόμορφη κλίμακα για το σεισμικό γεγονός.

Page 9: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ

Page 10: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα
Page 11: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Τεκτονικοί

Η λιθόσφαιρα αποτελείται από πολλές λιθοσφαιρικές (τεκτονικές) πλάκες που βρίσκονται σε διαρκή κίνηση επιπλέοντας πάνω στο ρευστό υπόστρωμα της ασθενόσφαιρας. Οι πλάκες ασκούν πιέσεις μεταξύ τους κυρίως λόγω των κινήσεων του μάγματοςκάτω από αυτές. Κοντά στις ζώνες διάρρηξης, στα όρια των τεκτονικών πλακών, συσσωρεύεται ενέργεια (τασικό φορτίο) από τους μηχανισμούς εφελκυσμού και συμπίεσης. Εκεί σχηματίζονται ρωγμές στο φλοιό, τα ρήγματα, τις πλευρές των οποίων συγκρατεί η τριβή που δεν επιτρέπει την ολίσθηση μεταξύ τους

Όταν οι τεκτονικές τάσεις ξεπεράσουν την κρίσιμη τιμή του ορίου θραύσηςτου πετρώματος στον εστιακό χώρο, το σπάσιμο των σημείων τριβής έχει ως αποτέλεσμα την ολίσθηση του ρήγματος. Η ολίσθηση συνεπάγεται τη βίαιη ταλάντωση των πετρωμάτων και η απελευθερωμένη ενέργεια μεταφέρεται με τα σεισμικά κύματα ώσπου να απορροφηθεί εντελώς. Οι σεισμοί που προκαλούνται με τον τρόπο αυτό αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία (90%) των Γήινων σεισμών και καλούνται Τεκτονικοί Σεισμοί.

Page 12: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Ηφαιστειακοί Σεισμοί

Το υπόλοιπο 10% των παγκόσμιων σεισμών σχετίζονται με ηφαιστειακή δραστηριότητα και συνήθως είναι λιγότερο ισχυροί από τους τεκτονικούς. Ακόμα και αυτοί πάντως, μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστροφικοί, προκαλώντας σχισμές στο έδαφος, παραμόρφωση του εδάφους, και ζημιές σε κατασκευές. Ηφαιστειακός ονομάζεται ο σεισμός που είναι αποτέλεσμα αλλαγής της πίεσης στο εσωτερικό της γης, λόγω της εισροής ή εκροής μάγματος. Το σήμα τέτοιων σεισμών ονομάζεται ηφαιστειογενής δόνηση

Κρυογενείς Σεισμοί

Υπάρχουν περιπτώσεις σεισμών που συμβαίνουν με την απότομη πτώση της θερμοκρασίας. Το έδαφος συγκρατεί νερό σε υγρή μορφή. Όταν η θερμοκρασία του πέσει κάτω από το κρίσιμο σημείο που το υγρό νερό γίνεται πάγος, η διαστολή που προκαλεί η αλλαγή φάσης του νερού συμπιέζει τα πετρώματα και είναι πιθανό να προκληθεί διάρρηξη σε αυτά.

Page 13: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Οι επιπτώσεις ενός κρυονικού σεισμού (frostquake) δεν είναι σοβαρές, καθώς γίνονται αισθητοί σε ακτίνα ελάχιστων χιλιομέτρων από τον άνθρωπο. Συνοδεύονται από τον κρότο θραύσης και προκαλούν ζημιές σε τσιμεντένιες υποστρώσεις και πλάκες, στο δίκτυο σωληνώσεων και σε υλικά θεμελίωσης που βρίσκονται στη γραμμή θραύσης. Συμβαίνουν συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες κατά τις κρύες περιόδους του χειμώνα. Επειδή δεν προκαλούνται από τεκτονικά αίτια, είναι σημαντικό να αναγνωρίζονται ως κρυογενείς για να μην εισάγουν σφάλμα στα σεισμολογικά δεδομένα των ρηγμάτων.

Εγκατακρημνισιγενείς Σεισμοί

Εκτός από τα δύο προηγούμενα αίτια, υπάρχει και ένα ελάχιστο ποσοστό σεισμών που ονομάζονται Εγκατακρημνισιγενείς Σεισμοί, επειδή οφείλονται στην εγκατακρήμνιση οροφών υπογείων κοιλωμάτων (π.χ. σπηλαίων) λόγω διάβρωσης. Είναι σεισμοί συνήθως μικρού μεγέθους και τοπικού χαρακτήρα. Ορισμένες φορές έχουν παρατηρηθεί σε μετασεισμική ακολουθία ως συνεπακόλουθο άλλου τύπου σεισμών

Page 14: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Τεχνητοί Σεισμοί

Οι τεχνητοί σεισμοί προκαλούνται με εκρήξεις ή χτύπημα της επιφάνειας του φλοιού. Συνήθως χρησιμοποιούνται για την τομογράφηση του υπεδάφους. Σε μεγάλη κλίμακα είναι δυνατή και η πρόκληση σεισμών

Page 15: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΤΣΟΥΝΑΜΙ

Το τσουνάμι ( ιαπωνικά 津波, tsunami ) είναι θαλάσσιο φαινόμενο, που δημιουργείται κατά την απότομη μετατόπιση μεγάλων ποσοτήτων νερού, σε ένα υδάτινο σχηματισμό, όπως ένας ωκεανός, μια θάλασσα, μια λίμνη ή ένα φιόρδ.

Το τσουνάμι εκδηλώνεται ως κύματα, τα οποία στα βαθιά νερά των ωκεανών (μέσο βάθος 4.500 μέτρα) οδεύουν με μέσηταχύτητα 210 μέτρων/δευτερόλεπτο ή 756 χιλιομέτρων/ώρα (παραπάνω από το μισό της ταχύτητας του ήχου στηνατμόσφαιρα της Γης). Διαδίδονται με μέτωπα κυμάτων, που μπορούν να πλησιάσουν σε πλάτος ακόμα και τη γήινη περίμετροκαι οδεύουν με σύνηθες μήκος κύματος της τάξης των 50-400 χιλιομέτρων και ύψος που κυμαίνεται, συνήθως, από

Page 16: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

μερικά εκατοστά έως 1 μέτρο (με 2 μέτρα το πολύ, όταν βρίσκονται κοντύτερα στην εστία δημιουργίας τους[1]).

Φτάνοντας τα κύματα αυτά σε ρηχά νερά χάνουν την ταχύτητά τους, έως και 20 φορές, αρχικά στο μπροστινό τους μέτωπο, αυτό που φτάνει πρώτο στα ρηχά, και έτσι το μήκος τους μικραίνει, καθώς το πίσω μέρος του κύματος ταξιδεύει ακόμη, με σχετικά μεγαλύτερη ταχύτητα. Το μήκος του κύματος ενός τσουνάμι μεταβάλλεται, ακολουθώντας την μεταβολή της μέσης ταχύτητάς του σύμφωνα με το βάθος της θάλασσας που διατρέχει, και η ορμή του διατηρείται (θεωρώντας προσεγγιστικά πως δεν εξαπλώνεται και κατά πλάτος) με αντίστοιχη μεταβολή του ύψους του. Φτάνοντας στις ακτές το κύμα συμπιέζεται και κερδίζει σε ύψος, που είναι και ο λόγος για τον οποίο γίνεται καταστρεπτικό φθάνοντας στις ακτές, αφού το ύψος του διατηρείται και καθώς εισβάλλει στην ενδοχώρα.

Η αρχική απότομη μετατόπιση του νερού, που προκαλεί τη γένεση ενός τσουνάμι, μπορεί να είναι αποτέλεσμα σεισμού, κυρίως υποθαλάσσιου, που προκαλεί κατακόρυφη ανάταξη του βυθού, παραθαλάσσιας κατάρρευσης βουνοπλαγιάς ήηφαιστείου, υποθαλάσσιας ηφαιστειακής έκρηξης ή κατολίσθησης, καθώς και πτώσης ικανού μεγέθους ουράνιου σώματος στη θάλασσα. Ενώ σε βαθιά νερά το τσουνάμι, λόγω των χαρακτηριστικών του εκεί, δεν θεωρείται σοβαρός κίνδυνος για τις πλέουσες κατασκευές, φτάνοντας στις ακτές έχει ιδιαίτερα καταστρεπτικές συνέπειες.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΟΥ ΤΣΟΥΝΑΜΙ

Page 17: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα
Page 18: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Ομεγαλύτερος σεισμός της Ελλάδας στην Ρόδο

Page 19: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας έχουν καταγραφεί αρκετοί δυνατοί σεισμοί σε διάφορες περιοχές εντάσεως μεγαλύτεροι των έξι Ρίχτερ και αρκετοί απ” αυτούς ήταν «φονικοί». Ωστόσο ο μεγαλύτερος σεισμός στην ιστορία της  Ελλάδας, έχει καταγραφεί ως αυτός που έγινε στην Ρόδο στις 12 Οκτωβρίου 1856 και έπληξε Ρόδο, Δωδεκάνησα αλλά και Κρήτη. Τότε δεν υπήρχαν ενόργανες μετρήσεις και ο σεισμός εκτιμήθηκε περίπου στα 8 Ρίχτερ,  διήρκεσε περίπου 60-90  δευτερόλεπτα, ενώ παρατηρήθηκε τσουνάμι στις ακτές τους Λιβάνου. Σύμφωνα με την βιβλιογραφία ο «φονικός» αυτός σεισμός στοίχισε τη ζωή σε περίπου 600 άτομα, οι περισσότεροι απ” αυτούς στην Κρήτη, και επιπλέον καταστράφηκαν 2000 σπίτια της Ρόδου. Επίσης υλικές  ζημιές σε σπίτια και όχι μόνο καταγράφηκαν στην Κρήτη, στην Κάρπαθο, στην Σύμη, στο Καστελόριζο, στην Κάσο αλλά και στην Κύπρο.

Μετέπειτα στην ιστορία ένας ακόμα ισχυρός σεισμός καταγράφηκε για την Ρόδο, στις 26 Ιουνίου 1926, ο οποίος κατέστρεψε σχεδόν ολοσχερώς το χωριό Αρχάγγελος της Ρόδου και μέτρησε 12 νεκρούς, εκατοντάδες τραυματίες και ζημιές σε πάνω από 3οοο σπίτια. O σεισμός αυτό, εντάσεως 8 Ρίχτερ  ταρακούνησε την Μικρά Ασία, την Αίγυπτο και σχεδόν όλη την Μεσόγειο. Δεν τελείωσαν όμως οι περιπέτειες με τον Εγκέλαδο, καθώς ο μεγάλος  σεισμός στις 25 Απριλίου 1957, εντάσεως 7,2 Ρίχτερ έρχεται να ξυπνήσει άσχημες μνήμες στους Ροδίτες με 18 νεκρούς στα Τουρκικά παράλια, πολλούς τραυματίες  και ζημιές σε περισσότερα από 2000 σπίτια. Στην Ιστορία της Ρόδου, ένα από τα 7 θαύματα του κόσμου και μοναδικής αρχιτεκτονικής στολίδι του νησιού, ο περίφημος Κολοσσός έπεσε από τον δυνατό σεισμό της Ρόδου το 227 π.χ., ενώ ένα κομμάτι του χρόνου θέλει την Ρόδο να έχει δημιουργηθεί μετά από έναν πολύ δυνατό σεισμό στο Αιγαίο.

Page 20: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Οι μεγαλύτεροι σεισμοί στον κόσμο από το 1900

Εικόνες καταστροφής στην Ιαπωνία

 

Οι μεγαλύτεροι σεισμοί που έπληξαν περιοχές σε ολόκληρο τον κόσμο από τις αρχές του 20ού αιώνα:

Page 21: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

1960: (Μάιος) Χιλή

Σεισμός μεγέθους 9,5 και μετά καταστροφικό τσουνάμι σε αρκετές χώρες, που βρέχονται από τον Ειρηνικό Ωκεανό, προκαλεί το θάνατο 5.700 ανθρώπων στη Χιλή, 61 στη Χαβάη και 130 στην Ιαπωνία.

1964: (Μάρτιος) Αλάσκα / ΗΠΑ

Σεισμός 9,2 κοντά στον πορθμό Πρινς Γουίλιαμ και μετά τσουνάμι προκάλεσαν το θάνατο εκατό ανθρώπων.

Page 22: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

2004: (Δεκέμβριος) Σουμάτρα, Ινδονησία / Ασία

Σεισμός 9,1 ανοικτά του νησιού Σουμάτρα προκαλεί στις 26 Δεκεμβρίου τσουνάμι, που ισοπεδώνει περιοχές σε δέκα γειτονικές χώρες, με περίπου 228.000 νεκρούς και σχεδόν 42.000 αγνοούμενους.

1952: (Νοέμβριος) Σοβιετική Ένωση

Σεισμός μεγέθους 9 στη χερσόνησο Καμτσάτκα, που προκαλεί καταστροφικό τσουνάμι, το οποίο έγινε αισθητό μέχρι τη Χιλή και το Περού: τουλάχιστον 2.300 νεκροί.

Page 23: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

1906: (Ιανουάριος) Ισημερινός, Κολομβία

Σεισμός μεγέθους 8,8 ανοικτά των ακτών της Κολομβίας και του Ισημερινού προκαλεί τσουνάμι με αποτέλεσμα 1.000 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους.

2010: (Φεβρουάριος) Χιλή

Σεισμός μεγέθους 8,8 και τσουνάμι πλήττουν το νοτιοκεντρικό τμήμα της χώρας, με 524 νεκρούς και 24 αγνοούμενους.

Page 24: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

1965: (Φεβρουάριος) Αλάσκα/ΗΠΑ

Σεισμός μεγέθους 8,7 και μετά τσουνάμι πλήττει τις Αλεούτιες Νήσους χωρίς να υπάρξουν ανθρώπινες απώλειες.

1957: (Μάρτιος) Αλάσκα / ΗΠΑ

Σεισμική δόνηση μεγέθους 8,6 πλήττει τα νησιά Αντρεάνοφ και προκαλεί μεγάλα παλιρροϊκά κύματα. Δεν υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες.

Page 25: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

1950: (Αύγουστος) κρατίδιο 'Ασαμ, Ινδία

Σεισμική δόνηση μεγέθους 8,6 προκαλεί το θάνατο 1.526 ανθρώπων

.

2010: (Ιανουάριος) Αϊτή

Σεισμός μεγέθους 7 με 250.000 έως 300.000 νεκρούς, τουλάχιστον 300.000 τραυματίες και περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες, σύμφωνα με απολογισμό του ΟΗΕ.

Page 26: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

29 Σεπτεμβρίου 2009 : Σαμόα

Περισσότεροι από 190 άνθρωποι σκοτώθηκαν στα νησιά Σαμόα, Τόνγκα και Αμερικανικές Σαμόα από το τσουνάμι, που προκάλεσε σεισμός 8 βαθμών.

27 Φεβρουαρίου 2010 : Χιλή

Σεισμός που ακολούθησε τσουνάμι έπληξε την νοτιο-κεντρική Χιλή και ειδικά την παραλιακή ζώνη του Μάουλε, με αποτέλεσμα να υπάρχουν 555 νεκροί και αγνοούμενοι

Page 27: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

25 Οκτωβρίου 2010: Ινδονησία

Περισσότεροι από 400 νεκροί από το τσουνάμι που προκάλεσε σεισμός 7,7 βαθμών στο αρχιπέλαγος Μεντάουι, ανοικτά της Σουμάτρας.

Page 28: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα
Page 29: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Ο «Μεγάλος» σεισμός της Αλάσκας ,1964

Το 1964, συνέβη ένα σεισμικό γεγονός που έμεινε στην ιστορία  ως ο «Μεγάλος» σεισμός της Αλάσκας .Ήταν ημέρα Παρασκευή -27 του Μάρτη, όταν ξαφνικά  μια σεισμική δόνηση με το «εξωπραγματικό» μέγεθος των 9.2R χτύπησε όλη την κεντρική-νότια Αλάσκα. Από αυτό το τρομερό συμβάν  προέκυψε ένα  τσουνάμι ύψους 67 μέτρων το οποίο  προκάλεσε περίπου 143 θανάτους.Κράτησε σχεδόν τέσσερα λεπτά, ήταν ο πιο ισχυρός σεισμός που καταγράφηκε στην ιστορία των  ΗΠΑ και της Βόρειας Αμερικής, και η δεύτερη πιο ισχυρή δόνηση που έχει ποτέ μετρηθεί από σεισμογράφο. Ο ισχυρός σεισμός παρήγαγε ρευστοποιήσεις, αρκετές κατολισθήσεις, καταπτώσεις βράχων   και άλλα φαινόμενα που συνήθως συνοδεύουν σεισμικά φαινόμενα τέτοιου μεγέθους , προκαλώντας τεράστιες ζημιές στην περιοχή. Σε κάποιες περιοχές  200 χλμ. νοτιοδυτικά από το επίκεντρο, το έδαφος μετακινήθηκε κατά 9,1 μέτρα. Το Port Valdez υπέστη μια τεράστια υποθαλάσσια κατολίσθηση, με αποτέλεσμα το θάνατο 30 ατόμων. Σε κοντινή απόσταση, το τσουνάμι με

Page 30: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ύψος τουλάχιστον 8,2 μέτρων  κατέστρεψε το χωριό του Chenega , σκοτώνοντας 23 από τους 68 ανθρώπους που ζούσαν εκεί. Οι επιζώντες έτρεξαν μακριά , αναρριχήθηκαν σε υψηλό έδαφος και έτσι σώθηκαν. Το τσουνάμι έπληξε σοβαρά  και άλλες  παράκτιες κοινότητες της Αλάσκας( Whittier, Seward, Kodiak) καθώς την Βρετανική Κολούμπια, Όρεγκον, και την Καλιφόρνια. Το τσουνάμι προκάλεσε επίσης ζημιές στη Χαβάη και την Ιαπωνία. Ο σεισμός προήλθε από ένα ανάστροφο ρήγμα του οποίου η ρήξη έγινε στις  17:36- ώρα Αλάσκας. Το ρήγμα μετά από μία οριζόντια μετατόπιση ,έκανε  μία ακολουθία πετρωμάτων να αποκολληθεί από τις ρίζες τις  , να μετακινηθεί και να τοποθετηθεί πάνω σε κάποια άλλη. Το  ρήγμα  έσπασε κοντά στο Prince William Sound. Ο σεισμός είχε εστιακό βάθος 25 χλμ. . Η σεισμική δόνηση μετατόπισε τον  ωκεάνιο βυθό δημιουργώντας  ένα  μεγάλο τσουνάμι που έφτασε σε ύψος 67 μέτρων. Επιπλέον παρατηρήθηκε  κάθετη μετατόπιση μέχρι και 11,5 μέτρα που επηρέασε μια ζώνη 250.000 km ² στην ευρύτερη περιοχή της Αλάσκας .Μελέτες εδαφικής κίνησης έδειξαν ότι το έδαφος υπέστη μια μέγιστη επιτάχυνση κατ’ εκτίμηση 0,14 - 0,18 g . Ο σεισμός της Αλάσκας ήταν ένας σεισμός σε  ζώνη καταβύθισης ( σεισμός megathrust ), που προκαλείται όταν μια ωκεάνια πλάκα βυθίζεται κάτω από μία ηπειρωτική πλάκα. Το ρήγμα Aleutian Megathrust που ήταν  υπεύθυνο, προκλήθηκε από συμπιεστικές δυνάμεις με  αποτέλεσμα το έδαφος να μετατοπιστεί προς την αντίθετη όψη. Πρόκειται για ένα τεράστιο ρήγμα -από τα μεγαλύτερα της Γης- που έχει μήκος  3.600 χιλιόμετρα και ξεκινά κοντά από την χερσόνησο της Kamchatka στα δυτικά και φθάνει στον κόλπο της Αλάσκας στα ανατολικά. Αποτελεί τη διεπαφή μεταξύ της βυθιζόμενης πλάκας του Ειρηνικού και της τεκτονικής πλάκας της Βόρειας Αμερικής. Στην κίνηση αυτού του ρήγματος οφείλονται πολλοί μεγάλοι ιστορικοί σεισμοί, όπως των 8,7 R το 1965 στα νησιά Rat , ο σεισμός των  8.6 R  το 1957 στα νησιά  Andreanof, ο καθένας από αυτούς έδωσε μεγάλα τσουνάμι .Εγιναν χιλιάδες μετασεισμοί για τρεις εβδομάδες, μετά τον Μεγάλο σεισμό της Αλάσκας . Την πρώτη ημέρα μόνο, 11 μεγάλοι μετασεισμοί καταγράφηκαν με ένα από αυτούς να έχει  μέγεθος μεγαλύτερο από 6.2R. Εννέα συνέβησαν κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών εβδομάδων. Οι μετασεισμοί υποχώρησαν μετά από ένα έτος .

Page 31: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Ο μεγαλύτερος σεισμός στην ιστορία

Ο σεισμός μεγέθους 9,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που συγκλόνισε τη Χιλή το 1960 είναι ο ισχυρότερος που έχει καταγραφεί από το 1900. Ο εγκέλαδος προκάλεσε παλιρροϊκά κύματα, εκρήξεις ηφαιστείων, στοίχισε τη ζωή σε πέντε χιλιάδες ανθρώπους και άφησε περίπου δύο εκατομμύρια άστεγους. H δόνηση ήταν τόσο δυνατή που διαταράχθηκε η περιστροφή της Γης.

Page 32: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Page 33: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Ο ελληνικός χώρος βρίσκεται στα όρια επαφής και σύγκλισης της Ευρασιατικής πλάκας με την Αφρικανική, γι’ αυτό και είναι χώρος μεγάλης σεισμικότητας (η σεισμικότητα ενός τόπου καθορίζεται από τη συχνότητα εμφάνισης των σεισμών και τα μεγέθη τους). Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία η Ελλάδα, από άποψη σεισμικότητας, κατέχει την τρίτη θέση στη Μεσόγειο και την Ευρώπη καθώς και την έκτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο, μετά την Ιαπωνία, Νέες Εβρίδες, Περού, νησιά Σολομώντα και Χιλή.

Βασικό τεκτονικό γνώρισμα του Ελληνικού χώρου είναι το Ελληνικό τόξο. Το Ελληνικό τόξο (τόξο του Αιγαίου) αποτελεί το όριο επαφής της Ευρασιατικής λιθοσφαιρικής πλάκας –τμήμα της οποίας είναι το Αιγαίο-, και της Αφρικανικής πλάκας –τμήμα της οποίας είναι η λιθόσφαιρα της Ανατ. Μεσογείου. Οι δύο λιθοσφαιρικές πλάκες συγκλίνουν στην περιοχή αυτή με σχετική ταχύτητα 2,5 εκατοστά το χρόνο, με συνέπεια την καταβύθιση της ωκεάνιας πλάκας της Ανατ. Μεσογείου, λόγω μεγαλύτερης πυκνότητας, κάτω από την ηπειρωτική πλάκα του Αιγαίου. Το τόξο που δημιουργείται στην περίπτωση αυτή αποτελείται από την ελληνική τάφρο, το νησιωτικό τόξο, την οπισθοτάφρο και το ηφαιστειακό τόξο.

Το θέμα της σεισμικής δραστηριότητας στο Αιγαίο και των αιτίων της είναι αρκετά πολύπλοκο. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η σεισμική δραστηριότητα στο Αιγαίο είναι αυξημένη εξαιτίας:

συμπιεστικής δύναμης που οφείλεται στη σύγκλιση της Αφρικανικής – Ανατ. Μεσογείου λιθοσφαιρικής πλάκας με την αντίστοιχη Ευρασιατική – Αιγαίο. Η σύγκλιση αυτή προκαλεί τους επιφανειακούς σεισμούς κατά μήκος του Ελληνικού τόξου καθώς και τους σεισμούς ενδιάμεσου βάθους στο Ν. Αιγαίο.

συμπιεστικής δύναμης που οφείλεται στην αριστερόστροφη περιστροφή της Αδριατικής – Απουλίας πλάκας. Η περιστροφή προκαλεί τη γένεση επιφανειακών

Page 34: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

σεισμών κατά μήκος των δυτικών ακτών της Κεντρικής Ελλάδας, της Αλβανίας και της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

συμπιεστικής δύναμης που οφείλεται κυρίως στην κίνηση της Τουρκικής – Ανατολίας λιθοσφαιρικής πλάκας προς τα δυτικά, που με τη σειρά της η κίνηση αυτή οφείλεται στην προς Βορρά κίνηση της Αραβικής πλάκας.

οριζόντιων εφελκυστικών δυνάμεων που έχουν διεύθυνση βορρά – νότου και αναπτύσσονται στην κάτω επιφάνεια της λιθόσφαιρας του Αιγαίου εξαιτίας της οριζόντιας κίνησης των ρευμάτων μεταφοράς.

Page 35: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα
Page 36: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Η ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

Page 37: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

πρώτος γνωστός μας σεισμός στην περιοχή του Παγασητικού είναι αυτός

του 4.300 π.Χ., όταν ερήμωσε ο οικισμός στο Σέσκλο. Ο Βόλος

δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε σε μια σεισμοπαθή περιοχή, στον μυχό

του Παγασητικού κόλπου. Από παλιά, ένα φρούριο υπήρχε εκεί. Γύρω στα 1740,

κάτω από το φρούριο ξεκίνησε να δημιουργείται ένας συνοικισμός που επιβίωνε χάρη

σε μια εμποροπανήγυρη, η οποία γινόταν εκεί δυο φορές τη βδομάδα. Στα χρόνια της

ελληνικής επανάστασης, ήταν ένα καλό εμπορικό λιμάνι. Στα 1838, ιδρύθηκε εκεί

ελληνικό προξενείο. Από το 1881, οπότε έγινε η ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στην

Ελλάδα, η πόλη αναπτύχθηκε με γοργούς ρυθμούς που δεν ανέστειλαν οι σεισμοί. Οι

οποίοι ποτέ δεν έλειψαν τον 20ό αιώνα:

Ο

Στις 20 Ιανουαρίου του 1905, σεισμός κατέστρεψε εξήντα σπίτια στο χωριό

Κανάλια.

Στις 11 Μαρτίου του 1930, σεισμός προκάλεσε ρήγματα στους δρόμους,

μερική κατάρρευση σπιτιών και ζημιές σε δημόσια κτίρια.

Στις 5 Ιανουαρίου του 1933, σφοδρός σεισμός προκάλεσε κατάρρευση τοίχων

σε σπίτια του Βόλου.

Στις 30 Απριλίου του 1954, σεισμός μεγέθους 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ

γκρέμισε 231 σπίτια, κατέστησε ακατοίκητα άλλα 665 και προκάλεσε

ελαφρές ζημιές σε 930. Ο σεισμός ήταν ιδιαίτερα αισθητός στον νομό

Καρδίτσας και μόνο στους Σοφάδες προκάλεσε 531 νεκρούς.

Στις 21 Φεβρουαρίου του 1955, σεισμός μεγέθους 5,5 βαθμών της κλίμακας

Ρίχτερ άφησε πίσω του ένα νεκρό και κατέστησε ακατοίκητα 36 σπίτια.

Ελαφρότερες ζημιές έπαθαν άλλα 356 σπίτια.

Στις 19 Απριλίου του 1955, σεισμός έντασης 8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ

χτύπησε την πόλη: Από τα 10.047 σπίτια του Βόλου καταστράφηκαν

Page 38: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ολοσχερώς τα 459, άλλα 6.068 υπέστησαν σοβαρές ζημιές και 2.284 ελαφρές.

Οι τρομακτικές αυτές καταστροφές οφείλονταν στην ένταση των δονήσεων,

στο ότι τα κτίσματα είχαν ταλαιπωρηθεί από προηγούμενες δονήσεις, στην

αστάθεια του εδάφους, αλλά και στην παλαιότητα των σπιτιών. Στον οικισμό

της Νέας Ιωνίας, που τότε ήταν νεόδμητος και καλά κτισμένος, οι

καταστροφές ήταν ελάχιστες.

Στις 2 Νοεμβρίου του 1956, μεγάλος σεισμός προκάλεσε βλάβες σε 571

οικήματα. Τραυματίστηκαν 14 άτομα. Ρωγμές άνοιξαν στην προκυμαία.

Στις 8 Μαρτίου του 1957, σεισμός με ένταση 7 - 8 βαθμών της κλίμακας

Ρίχτερ προκάλεσε την κατάρρευση 879 σπιτιών.

Στις 21 Μαΐου του 1957, σεισμός 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ χτύπησε την

πόλη που την ίδια χρονιά ταλαιπωρήθηκε ακόμα δυο φορές: Στις 26 και 27

Νοεμβρίου 1957, όταν δύο σεισμοί 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ

συγκλόνισαν τον ερειπωμένο Βόλο.

Σεισμοί που έγιναν στις γύρω περιοχές εκείνη την περίοδο

Αλμυρός

Ο καταστροφικός σεισμός της 9ης Ιουλίου 1980 ισοπέδωσε ολόκληρο τον Αλμυρό κι έτσι ξανακτίσθηκε σχεδόν από την αρχή. Η πόλη ανοικοδομήθηκε ριζικά και πήρε τη σημερινή του μορφή. Έτσι, είναι πλέον μια σύγχρονη κωμόπολη που σφύζει από ζωή.

Εκτός του Αλμυρού, ο σεισμός του ’80 επέφερε σοβαρές ζημιές στα κτίρια όλων των κατοικημένων περιοχών του Δήμου. Έτσι, τα περισσότερα σπίτια στα χωριά είναι καινούργια, με λίγες εξαιρέσεις κτιρίων που «επέζησαν» των ιταλικών πυρπολήσεων, βομβαρδισμών και των σεισμών. Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίον οι πόλεις και τα χωριά του Δήμου Αλμυρού δεν έχουν διατηρήσει την αρχιτεκτονική του παρελθόντος.

Page 39: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Ο ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 1955

ΠΟΥ ΕΠΛΗΞΕ ΤΟ ΒΟΛΟ

Page 40: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Τρίτη του Πάσχα, 19 Απριλίου 1955, απομεσήμερο.

Σεισμική δόνηση 6,2 βαθμών,  με επίκεντρο τα Λεχώνια Πηλίου συγκλόνισε όλη τη Μαγνησία. Μεγάλες καταστροφές έπαθαν όλα τα χωριά του Πηλίου που βρίσκονται αντίκρυ στον Παγασητικό, όπως και ο Βόλος. Τις μεγαλύτερες καταστροφές  οικημάτων και σοβαρές ζημιές έπαθαν τα Άνω και Κάτω Λεχώνια, η Αγριά, ο Άγιος Βλάσης, η Δράκεια, ο Αϊ-Γιώργης. Καταστράφηκαν 459 σπίτια και έπαθαν σοβαρές ζημιές 6.068. Ένα άτομο σκοτώθηκε και 42 τραυματίστηκαν στις περιοχές που επλήγησαν

Δύο μέρες μετά (21/4), νέος σεισμός σχεδόν σαρώνει ό,τι απόμεινε. Καταστράφηκαν 459 σπίτια και έπαθαν σοβαρές ζημιές 6.068. Ένα άτομο σκοτώθηκε και 42 τραυματίστηκαν στις περιοχές που επλήγησαν.

Το γεγονός συγκλόνησε την Ελλάδα και ο τύπος κατέγραψε το γεγονός.

Page 42: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Βόλος :Γκρέμισμα ετοιμόρροπων οικοδομών

από ομάδες του στρατού

Ο στρατηγός Δημήτριος Ιατρίδης επικεφαλής ομάδας τοπικών παραγόντων και μηχανικών

στο σχεδιασμό της ανοικοδόμησης

Βόλος: Πρόχειρος καταυλισμός

Page 44: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Χτίσιμο κατοικιών από ομάδες οικοδόμων από διάφορες περιοχές της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας 

Άνω Λεχώνια: Κάτοικοι μπροστά σε κατεστραμμένο σπίτι

Page 45: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Page 46: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Στο διάστημα 1954-1957, ο Βόλος δοκιμάστηκε από μια σειρά φυσικών καταστροφών. Ισχυροί και επάλληλοι σεισμοί προκαλούν σχεδόν την ισοπέδωση της πόλης με κατεστραμμένα τα περισσότερα κτίρια, χιλιάδες άστεγους και παγωμένες τις οικονομικές δραστηριότητες της πόλης. Επιπρόσθετα, οι μεγάλες πλημμύρες των χειμάρρων της πόλης το 1955 και το 1957, που έπληξαν κυρίως τις περιφερειακές συνοικίες της, επιδείνωσαν την κατάσταση.

Το μέγεθος των καταστροφών ήταν τέτοιο που μετέβαλλε ριζικά την ιστορική φυσιογνωμία της πόλης. Κατέστρεψαν σχεδόν το ένα τέταρτο των κτισμάτων και η πόλη άλλαξε φυσιογνωμία. Ορισμένα από τα νεοκλασικά κτίρια του προπολεμικού Βόλου χάθηκαν για πάντα και στην θέση τους εμφανίστηκαν τα μικρά μετασεισμικά σπίτια.

Ακολούθησαν οι μεγάλες πλημμύρες των χειμάρρων της πόλης, το 1955 και το 1957, που έπληξαν κυρίως τις περιφερειακές συνοικίες της, και επιδείνωσαν την κατάσταση. Από τις πλημμύρες ο Βόλος θρήνησε 36 νεκρούς. Τα ωραία νεοκλασικά καταστράφηκαν με τους σεισμούς.

Ό,τι απέμεινε από τις φυσικές καταστροφές το αποτελείωσε η σκαπάνη των εργολάβων. Οι σεισμοί της διετίας 1955-57 ήταν η αιτία να αλλάξει το «χρώμα» και η αισθητική των πηλιορείτικων χωριών, αλλά και του Βόλου. Οι όμορφες μετασεισμικές μονοκατοικίες αντικατάστάθηκαν στην εποχή της αντιπαροχής (1970–2000) από πολυκατοικίες. Μια νέα πόλη χτίζεται, με πολυκατοικίες στη θέση των αρχοντικών, με πυλωτές και ακάλυπτους, στη θέση των ανθισμένων κήπων. Η νέα πόλη του Βόλου, από τη δεκαετία του 60 και πέρα, αποκτά πανέμορφο Δημαρχείο, καινούργιο Δημοτικό Θέατρο, Πανεπιστήμιο, πολυκαταστήματα, κτήρια μοντέρνας αρχιτεκτονικής.

Page 47: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Ο Σεισμός του Βόλου, μέσα από τα μάτια του Λευτέρη Τσιλόγλου

Ο πρώτος σεισμός που έζησα, ήταν στο Βόλο το 1955. Με βρήκε τη στιγμή που καθόμουν αμέριμνος στην τουαλέτα. Μια εμπειρία που όταν την πρωτοσυναντάς, σε ταράζει έτσι κι αλλιώς, αλλά εκεί που ήμουν πλήρως αφημένος, το ξαφνικό ταρακούνημα σφραγίστηκε μέσα μου σαν αρνητικό αίσθημα και από τότε με κυνηγάει διαρκώς. Βεβαίως, ο ίδιος ο σεισμός κρατάει λίγα δευτερόλεπτα και μετά τελειώνει. Στη διάρκεια του ό,τι είναι να συμβεί συμβαίνει πριν προλάβεις καν να το συνειδητοποιήσεις. Γίνεται όμως! Για λίγους έχει τραγικές συνέπειες, για τους πολλούς αποτελεί ένα περαστικό συμβάν. Η αγωνία δεν είναι αυτός ο ίδιος ο σεισμός.Η αγωνία και το βασανιστήριο είναι η διαρκής ανησυχία, η αδιάκοπη αναμονή για το επόμενο ραντεβού μαζί του. Όποιος δεν έχει αυτή την αγωνία να μου τον δείξετε, να τον γνωρίσω! Για όποιον δεν φοβάται το σεισμό δυο ερμηνείες μόνο μπορώ να δώσω. Πρώτον γιατί μέχρι τώρα δεν είχε την «τύχη» αυτής της εμπειρίας και δεύτερον γιατί είναι από εκείνη την παράξενη, αντιπαθή – για μένα - και χοντρόπετση κατηγορία ανθρώπων, που δεν τη ζηλεύω και θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι μάλλον τη λυπάμαι. Είναι εκείνοι που έχοντας στην πραγματικότητα κλειστούς τους δρόμους επικοινωνίας με το περιβάλλον, έχουν αυθαίρετα βαπτίσει την αναισθησία τους ως ψυχραιμία και θάρρος. Εμένα ο φόβος του σεισμού είναι βαθειά χαραγμένος μέσα μου και τον συνάντησα πολλές φορές στη ζωή μου, ιδιαίτερα όταν, στους σεισμούς των Αλκυονίδων νήσων, είχα και μικρό παιδί.

Page 48: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Ο σεισμός στο Βόλο του ’55, πέρα από τις δεκάδες ανθρώπινα θύματα προκάλεσε ανεπανόρθωτες υλικές ζημιές στην πόλη, πλήγωσε τα ωραία νεοκλασικά σπίτια που είχε το κέντρο της και άφησε άστεγους χιλιάδες κατοίκους της. Ανάμεσα στα κτίρια ήταν και τα σχολεία κι εκείνη η σχολική περίοδος τελείωσε με μαθήματα στο ύπαιθρο.Από εκείνη τη χρονιά και με φθίνουσα πορεία στα επόμενα χρόνια, ο Βόλος έχασε την αρχική του λάμψη και έπαψε να είναι το πρώτο αστέρι της Θεσσαλίας. Για αντικειμενικούς λόγους άρχισε να αναδεικνύεται η Λάρισα. Με ιδιαίτερα φροντισμένη πολιτική πίεση από τον τότε σημαντικό πολιτικό παράγοντα και πρόεδρο της Βουλής Ροδόπουλο τον γνωστό με το προσωνύμιο ο Μοχλός, και τη σταδιακή μεταφορά των κεντρικών υπηρεσιών από το Βόλο στη Λάρισα, με το φυσικό άνοιγμα του αυτοκινητόδρομου Αθήνας- Θεσσαλονίκης, το λιμάνι του Βόλου, ως μοναδική διέξοδος για τη μεταφορά των προϊόντων του κάμπου της Θεσσαλίας, έχασε μεγάλο μέρος από την αρχική του σημασία. Έμειναν τα εργοστάσια σιδηροβιομηχανίας, κλωστοϋφαντουργίας, επεξεργασίας καπνού και ένας μεγάλος αριθμός ειδικευμένων βιομηχανικών εργατών. Η κρίση στη βιομηχανία στέρησε σε ένα ποσοστό κι αυτό το πλεονέκτημα.Έμεινε μόνο το πλεονέκτημα της φυσικής θέσης της πόλης, η γειτνίαση της θάλασσας, οι καλλονές του Πηλίου με τα πανέμορφα χωριά του και η αυξανόμενη ανάπτυξη του τουρισμού. Μεγάλο χτύπημα στην πόλη ήταν η αναχώρηση, κυρίως για την Αθήνα, ενός μεγάλου αριθμού ευκατάστατων αστικών οικογενειών που είχαν τη δυνατότητα της μετεγκατάστασης. Η πόλη έχασε ένα μεγάλο κομμάτι από το ειδικό άρωμα πολιτισμού που προηγουμένως τη διέκρινε. Ο Βόλος, παρότι επαρχιακή πόλη, είχε από παλαιά πλούσια καλλιτεχνική και πολιτιστική παράδοση με αντίστοιχους συλλόγους και πυκνό πρόγραμμα εκδηλώσεων πολιτισμού.Μια ενισχυτική ένεση για την εικόνα της πόλης ήταν η ίδρυση του Πανεπιστημίου.. Δεν αναφέρομαι στους προφανείς οικονομικούς λόγους, που η ίδρυση επέφερε στην πόλη. Για αυτούς ας μιλήσουν άλλοι ειδικοί και ενδιαφερόμενοι. Προσωπικά εστιάζω την προσοχή μου στο γεγονός πως χιλιάδες νέοι, δραστήρια άτομα, γεμάτοι όρεξη για ζωή και γνώση, από όλες τις γωνιές της πατρίδας μας, μπόλιασαν με ενέργεια την πόλη, με τη νιότη τους, με το δυναμισμό και τα ενδιαφέροντά τους ζωντάνεψαν κι ανανέωσαν την πολιτιστική ζωή της. Μην ξεχάσω να πω ότι η επίδραση αυτή είναι αμφίδρομη. Και η πόλη τους μπόλιασε με το ειδικό άρωμά της.

Page 49: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Είναι μια ευκαιρία να υπενθυμίσω σ’ αυτό το σημείο- γιατί τελικά όλα τα παίρνει ο άνεμος και μερικά πράγματα δεν πρέπει να ξεχνώνται -το «κόλπο» με τον οποίο χάθηκαν πολλοί ελεύθεροι χώροι αλλά και μια σειρά από πλατείες στη Νέα Ιωνία. Με τους μεγάλους σεισμούς στο Βόλο τη δεκαετία του πενήντα, για κάποιο διάστημα στήθηκαν στους χώρους και τις πλατείες σκηνές και πρόχειρα τσαντίρια. Λογικό κι εξηγήσιμο σε πρώτη φάση. Από ντόπιους κατοίκους αλλά κυρίως από ξένους άστε-γους ή έξυπνους που πάντα υπάρχουν και που «μύρισαν» την ευκαιρία για δωρεάν οικόπεδο. Σημειωτέον ότι τα χαμόσπιτα της Νέας Ιωνίας, λόγω κυρίως του μεγέθους τους, δεν έπαθαν με το σεισμό τις μεγάλες καταστροφές των σπιτιών της κάτω πόλης του Βόλου.Τα πρόχειρα αυτά καταλύματα έγιναν στη συνέχεια μόνιμες κατοικίες και στα επόμενα χρόνια και με τους αναπόφευκτους «αγώνες» και την εύκολη συμπαράσταση που προσφέρουν απλόχερα αθώοι κι ανυποψίαστοι συμπολίτες στους «καημένους και φτωχούς συνανθρώπους» μας, πήραν τίτλους ιδιοκτησίας και σήμερα στη θέση των πλατειών μπορείς να συναντήσεις κακάσχημες πολυκατοικίες με ενοικιαζόμενα δωμάτια για τους φοιτητές του Πανεπιστημίου.Ο «χαζός» και νομιμόφρων πολίτης, που ξαναγύρισε στο προσφυγικό του σπίτι των λίγων δεκάδων τετραγωνικών, έμεινε εκεί που τον έταξε η φτωχή του μοίρα. Αυτή είναι η κοινωνική αντιμετώπιση. Πρέπει όμως για λόγους μιας κάποιας δικαιοσύνης να ειπωθεί ότι το δώρο των κρατούντων σε μερικούς άρπαγες της εποχής απαίτησε κάποια στιγμή το αντίστοιχο αντίδωρο, το οποίο σε δοσμένες ευκαιρίες δόθηκε και με το παραπάνω.Όπως ήδη προανέφερα, στους σεισμούς στις αρχές της δεκαετίας του’80 ήμουν στην Αθήνα κι η αγωνία μου βρήκε άλλη δικαιολογητική βάση. Είχα μικρό παιδί και ο φόβος ήταν και για τη δική του ασφάλεια. Ο σεισμός της Πάρνηθας παρά τα υπερ εκατό αθώα -και τελικά αδικαίωτα- θύματά του και παρά το γεγονός ότι το επίκεντρο ήταν τόσο κοντά, με βρήκε πιο έμπειρο και ψύχραιμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρέμεινα μέσα στο σπίτι έχοντας τώρα τη γνώση ότι εκεί είναι ασφαλέστερα. Δεν γίνεται διαφορετικά. Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο και πρέπει να συμβιώσουμε μαζί του.Θα πρέπει μόνο, για την ιστορία, να ειπωθεί η διαολεμένη σύμπτωση. Κατά τη διάρκεια των πανεπιστημιακών μου σπουδών ένα από τα βασικά μαθήματα στο Φυσικό τμήμα ήταν και το μάθημα της Σεισμολογίας, που πέρα από τη θεωρητική μελέτη του είχε κι εργαστηριακές ασκήσεις που γίνονταν τότε πάνω στο Αστεροσκοπείο. Μια από τις ασκήσεις ήταν ο

Page 50: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

προσδιορισμός του επικέντρου ενός σεισμού. Σε μένα η μοίρα το έφερε έτσι ώστε ο σεισμός που μου ζητήθηκε, με βάση κάποια στοιχεία που μου δόθηκαν, να προσδιορίσω το επίκεντρό του, ήταν ο σεισμός που με βρήκε στην τουαλέτα. Αυτός με τον οποίο είχα, το 1955, το πρώτο ραντεβού μαζί του.

Page 51: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ

Page 52: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΓΙΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ

-Πρέπει να ξέρετε πως κλείνει ο γενικός διακόπτης για το ρεύμα.

-Να ξέρετε τα τηλέφωνα που είναι διαθέσιμα σε ώρα ανάγκης (πυροσβεστική, αστυνομία, ασθενοφόρο ή συγγενικά πρόσωπα)

-Να έχετε προμηθευτεί πράγματα που είναι χρήσιμα σε ώρα ανάγκης (φακό, μπαταρίες, φάρμακα)

-Να είστε πάντα συνεννοημένοι με την οικογένεια σας

-Μη κρεμάτε πάνω από τα κρεβάτια αντικείμενα που μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμούς

-Βάλτε τα εύθραυστα αντικείμενα σε χαμηλά και ασφαλή μέρη

-Τοποθετήστε σε προσιτό μέρος του σπιτιού

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ

-Την ώρα του σεισμού αν είστε έξω μείνετε έξω , ενώ αν είστε μέσα παραμείνετε μέσα

-Αν είστε μέσα στο σπίτι μείνετε μακριά από έπιπλα ή αντικείμενα που μπορεί να πέσουν

-Μείνετε μακριά από τα παράθυρα

-Μην τρέχετε προς την έξοδο

-Μην βγαίνετε στα μπαλκόνια

-Μην χρησιμοποιείτε ποτέ ασανσέρ την ώρα του σεισμού

-Μείνετε σε ελεύθερους χώρους και μην μπαίνετε σε κτήρια με την ιδέα ότι θα προστατευτείτε

-Αν κυκλοφορείτε με αυτοκίνητο , σταματήστε και μείνετε μέσα σε αυτό

Page 53: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ

-Οι ώρες μετά το σεισμό είναι κρίσιμες και απαιτούν ψυχραιμία και ηρεμία

-Σκεφτείτε κάθε συνέπεια που μπορεί να είχε κάθε ενεργεία σας

-Ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες των αρχών

Page 54: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΣΕΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΑ

Αντισεισμική άμυνα των σχολείων εννοούμε όλες τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν αλλά και τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για να πετύχουμε :

Την ελαχιστοποίηση των ανθρώπινων απωλειών. Την προστασία της υλικοτεχνικής υποδομής των κτιρίων Την διαμόρφωση ατόμων με αντισεισμική συνείδηση. Την ομογενοποίηση συγκεκριμένων ενεργειών εκπαιδευτικών και

μαθητών στην περίπτωση σεισμικής δόνησης πριν ,κατά την διάρκεια και μετά τον σεισμό.

Την σύνταξη σχεδίων έκτακτης ανάγκης και την εκτέλεση ασκήσεων ετοιμότητας.

Στατική επάρκεια του σχολικού κτιρίου

Τα σχολικά συγκροτήματα κατασκευάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του εκάστοτε ισχύοντος αντισεισμικού κανονισμού. Φρόνιμο όμως είναι να γίνονται τακτικοί έλεγχοι που αφορούν την εμφάνιση ρωγμών ώστε να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα. Πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι τα σχολικά συγκροτήματα κατασκευάζονται για να ικανοποιούν όσο γίνεται περισσότερο τις ανάγκες εκπαιδευτικών και μαθητών( μεγάλο προαύλιο, κατάλληλη σκάλα , έξοδοι κ.λ.π. για την ασφαλή διαβίωση των μέσα σε αυτά και την χωρίς προβλήματα ασφαλή εκκένωση των όταν παραστεί ανάγκη.

Αίθουσες διδασκαλίας – Γραφεία εκπαιδευτικών – Διάδρομοι

Αντικατάσταση τζαμιών με τζάμια ασφαλείας. Αν η αντικατάσταση δεν είναι εφικτή ή μέχρι να γίνει να επικολληθούν διαφανείς προστατευτικές μεμβράνες και στις δυο όψεις ώστε στην περίπτωση θραύσης τους να συγκρατηθούν τα θραύσματα και να αποφευχθούν τυχόν τραυματισμοί.

Στερέωση επίπλων, υψηλών με μικρή επιφάνεια στήριξης, με μεταλλικά ελάσματα, ούπατ και βίδες στον τοίχο ώστε να αποφευχθεί πιθανή ανατροπή τους. Η ανατροπή μιας βιβλιοθήκης θα ήταν δυνατόν να τραυματίσει κάποιο άτομο αλλά και να αποκλείσει εξόδους.

Τοποθέτηση βαρέων αντικειμένων καθώς και ευθραύστων αντικειμένων στα κάτω ράφια προθηκών και ντουλαπιών, ώστε σε

Page 55: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

περίπτωση ανατροπής τους να μην τραυματιστούν τα άτομα που θα βρεθούν πλησίον τους από την πτώση ή την πτώση και κατακερματισμό των αντικειμένων. Στην ίδια κατηγορία δυνητικά επικίνδυνων στοιχείων είναι η τοποθέτηση των βιβλίων στα ανώτερα ράφια. Για τα ράφια που τοποθετούνται τα βιβλία προτείνεται η τοποθέτηση είτε μπαρών προστασίας, είτε ελαστικών ιμάντων, είτε ακόμα πορτάκια (όχι βέβαια γυάλινα) με σύρτες και μεντεσέδες ασφαλείας, ώστε να εμποδιστεί πιθανή πτώση τους.

Στερέωση των διαφόρων συσκευών ή οργάνων σε βάσεις όπου αυτό είναι δυνατόν. Όταν τοποθετούνται σε μεγάλες επιφάνειες (γραφεία, θρανία κλπ.) στήριξης να χρησιμοποιούνται αυτοκόλλητες ταινίες. Στην κατηγορία αυτή αναφέρονται ενδεικτικά ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οθόνες τηλεοράσεων και ηλεκτρονικών υπολογιστών, καταγραφικά, μαγνητοσκόπια (video), μικροσκόπια, επιτραπέζιοι ανεμιστήρες, συσκευές τηλεομοιοτυπίας (fax) κλπ.

Έλεγχος στερέωσης των φωτιστικών και των ανεμιστήρων οροφής. Προτείνεται η στερέωση να γίνεται με αντίστοιχες αλυσίδες αγκύρωσης ώστε να είναι ασφαλείς από πιθανή πτώση.

Στερέωση πινάκων διδασκαλίας, ανακοινώσεων, εργασιών, κάδρων και των χαρτών χρησιμοποιώντας κλειστά άγκιστρα στην ανώτερη πλευρά τους, και αν χρειάζεται λόγω του βάρους του, γωνίες στήριξης στην κατώτερη πλευρά τους στους τοίχους ώστε να αποφευχθεί η περίπτωση πτώσης τους.

Αντικατάσταση μεμονωμένων εστιών θέρμανσης από κεντρική θέρμανση, εφ’ όσον είναι δυνατόν. Σε άλλη περίπτωση οι μεμονωμένες εστίες θέρμανσης να τοποθετούνται σε σημεία ώστε να μην εμποδίζουν την έξοδο. Για τις σωλήνες εφ’ όσον είναι εξωτερικές, καθώς και για τα σώματα της κεντρικής θέρμανσης θα πρέπει να γίνει στήριξη σε πολλαπλά σημεία ώστε σε πιθανή θραύση τους να αποφευχθεί η πτώση τους.

Αντικατάσταση μεταφερόμενων κρεμαστρών ενδυμάτων από άλλες καλά στερεωμένες στους τοίχους, γιατί σε πιθανή πτώση εκτός από την περίπτωση να τραυματίσουν κάποιο άτομο επιπλέον δυσχεραίνουν την έξοδο.

Στερέωση όλων των εξωτερικών καλωδίων του ηλεκτρικού ρεύματος με πολλαπλά σημεία στήριξης, για να αποφευχθούν τραυματισμοί και ηλεκτροπληξίες από πιθανή πτώση τους.

Ασφάλιση όλων των οργάνων και αντιδραστηρίων, που χρησιμοποιούνται στις φυσικές επιστήμες σε κατάλληλες υποδοχές μέσα στις προθήκες και ντουλάπες με σύρτες, ώστε να αποφευχθεί πιθανή πτώση και θραύση τους, διότι δευτερογενώς θα προκληθούν και χημικές αντιδράσεις με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Page 56: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Συντήρηση και στερέωση των διαφόρων τύπων κιγκλιδωμάτων, σε γυμναστήρια και διαδρόμους και κλίμακες, γιατί με πιθανή πτώση τους θα δυσχεραίνουν την έξοδο.

Απομάκρυνση παλαιών ή πλεοναζόντων επίπλων από χώρους που επισκέπτονται μαθητές και εκπαιδευτές, ώστε να μην εμποδίζουν την έξοδο. Τέτοια έπιπλα που συνεχώς απαντώνται είναι θρανία, έδρες, καρέκλες κ.λπ.

Θα πρέπει οι πόρτες της εισόδου – εξόδου του κτιρίου (κανονικά θα πρέπει να υπάρχουν δύο) προς το προαύλιο να είναι ανοικτές, εφ’ όσον εντός του κτιρίου πραγματοποιείται οποιαδήποτε δραστηριότητα. Επίσης επειδή η εξωτερική ή εξωτερικές πόρτες προαύλιο χώρου και εξωσχολικού χώρου είναι συνήθως κλειδωμένες θα πρέπει οι εφημερεύοντες εκπαιδευτικοί να έχουν πάντα μαζί τους τα κλειδιά και επιπλέον σε σημείο με εύκολη πρόσβαση να υπάρχουν πάντα κλειδιά. Επίσης πρέπει να ορισθεί άτομο ή άτομα που σε περίπτωση σεισμικής δόνησης θα ξεκλειδώσει τις εξώπορτες.

Θα πρέπει στη χωροθέτηση των θρανίων μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας να λαμβάνεται υπόψη πάντα ότι τα θρανία πρέπει να είναι μακριά από τζαμαρίες, παράθυρα με τζάμια, βαριά έπιπλα, βιβλιοθήκες ή ράφια (όσο επιτρέπει ο χώρος) καθώς και μεταξύ τους να υπάρχει χώρος ώστε η διαφυγή των μαθητών να γίνεται εύκολα και στον ελάχιστο χρόνο.

Προμήθεια και τοποθέτηση φακών και φαρμακείων για κάθε αίθουσα διδασκαλίας και γραφείο εκπαιδευτικών, σε σημεία με εύκολη πρόσβαση.

Τοποθέτηση πυροσβεστήρων σε σημεία με εύκολη πρόσβαση. Προμήθεια και τοποθέτηση στους διαδρόμους, αίθουσες και

γραφεία και εξωτερικούς χώρους φώτων ασφαλείας.

Προαύλιος χώρος – Υπαίθριοι διάδρομοι – Υπερυψωμένοι υπαίθριοι χώροι

Στερέωση πινακίδων, ιστών και κεραιών τηλεόρασης Τοποθέτηση τζαμιών ασφαλείας στις εξωτερικές όψεις του

σχολείου Απομάκρυνση εναέριων καλωδίων μεταφοράς ηλεκτρικού

ρεύματος καθώς και ασφάλιση και στερέωση στους τοίχους πιθανών εξωτερικών καλωδίων, διότι αν κοπούν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ηλεκτροπληξίας

Απομάκρυνση πιθανών διακοσμητικών στεγάστρων σε εξωτερικές βρύσες. Τα στέγαστρα θα πρέπει να είναι εύκαμπτες

Page 57: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ελαφρές κατασκευές ώστε να υφίστανται το μικρότερο κίνδυνο να υποστούν βλάβες και κατάρρευση.

Στερέωση των κιγκλιδωμάτων περίφραξης και προστασίας σε υπαίθριους διαδρόμους, κλίμακες και σε υπερυψωμένους υπαίθριους χώρους και

Στερέωση των κεραμιδιών όπου υπάρχουν.

Ενέργειες σε πιθανό σεισμό

Ο σεισμός δεν προειδοποιεί, μπορεί οποιαδήποτε χρονική στιγμή, την ώρα που οι μαθητές προσεύχονται, βρίσκονται στην αίθουσα και κάνουν μάθημα, την ώρα προσέλευσης την ώρα του διαλείμματος ή την ώρα που σχολάνε.

Ιδιαίτερα την ώρα της προσευχής χρειάζεται προσοχή γιατί υπάρχει μια σχετική χαλαρότητα από όλους καθώς υπάρχουν μαθητές που βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία και θα πρέπει να αντιδράσουν ανάλογα με το σημείο εντός ή εκτός του σχολείου όπου και αν βρίσκονται.

Page 58: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Σεισμός την ώρα του μαθήματος Κατά την διάρκεια της δόνησης:

Οι μαθητές μπαίνουν αμέσως κάτω από τα θρανία και ο εκπαιδευτικός κάτω από το γραφείο για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί ο σεισμός. Όλοι κρατούν σταθερά το ένα πόδι του επίπλου κάτω από το οποίο βρίσκονται. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται τραυματισμοί από την πτώση δομικών υλικών ( π.χ σοβάδες) αλλά και άλλα υλικά όπως φωτιστικά , ντουλάπες βιβλία, τζάμια. Άλλωστε στην πράξη έχει αποδειχτεί ότι όποιος ξαπλώσει μπρούμυτα αυξάνει την πιθανότητα επιβίωσης ακόμη και σε κατάρρευση του κτιρίου. Κατά συνέπεια:

όσο μικρότερος είναι ο όγκος τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης υπάρχουν.

Περιμένουν ψύχραιμα οδηγίες από τον εκπαιδευτικό. Δεν εγκαταλείπουν το κτίριο στη διάρκεια του σεισμού Δεν πλησιάζουν κοντά σε παράθυρα Δεν βγαίνουν σε ταράτσες ή μπαλκόνια Δεν προσπαθούν να διαφύγουν από τα παράθυρα Δεν χρησιμοποιούν ανελκυστήρα αν υπάρχει Και όσοι είναι έξω δεν μπαίνουν μέσα στο κτίριο αλλά

απομακρύνονται από αυτό.

Μετά το τέλος της σεισμικής δόνησηςΕκκένωση των αιθουσών

Κάποιος από το προσωπικό ή ακόμα και ο ίδιος ο διευθυντής ανοίγουν τις πόρτες όσο πιο γρήγορα γίνεται και κάποιος αναλαμβάνει να διακόψει τις παροχές νερού και ηλεκτρικού.

Ο εκπαιδευτικός φροντίζει για την εκκένωση της αίθουσας του:

Ανοίγει την πόρτα της αίθουσας. Εδώ θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βάση γιατί ανοίγοντας την πόρτα προς τα έξω υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να τραυματισθεί κάποιος διερχόμενος μαθητής αλλά και ανοίγοντας προς τα μέσα να τραυματισθεί κάποιος εξαιτίας του συνωστισμού.

Ελέγχει την κατάσταση του κτιρίου και επισημαίνει τα επικίνδυνα σημεία στους μαθητές όπως ντουλάπες, βιβλιοθήκες κ.α και τους συντονίζει ώστε η αποχώρηση να γίνει με ψυχραιμία ,τάξη και προσοχή.

Page 59: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Καθοδηγεί τους μαθητές προς την έξοδο και τους επισημαίνει να κρατούν την τσάντα πάνω από το κεφάλι τους.

Η εκκένωση του κτιρίου γίνεται άμεσα αρχίζοντας από τις τάξεις που βρίσκονται πιο κοντά στην έξοδο, ενώ στους άλλους ορόφους ξεκινώντας από τις τάξεις που βρίσκονται πιο

κοντά στις σκάλες. Ο εκπαιδευτικός ελέγχει την κατάσταση της σκάλας και δίνει το σύνθημα εκκένωσης.

Χώρος συγκέντρωσης

Ως χώρος συγκέντρωσης ορίζεται το προαύλιο του σχολείου αμέσως μετά την εκκένωση των αιθουσών. Τα μέτρα προστασίας που λαμβάνονται και οι ενέργειες που γίνονται άμεσα είναι:

Οι εκπαιδευτικοί συγκεντρώνουν τους μαθητές και παίρνουν

παρουσίες. Αν υπάρχουν απόντες κάποιοι εκπαιδευτικού μπαίνουν στο κτίριο

και τους αναζητούν. Αν υπάρχουν μικροπυρκαγιές η ομάδα πυρασφάλειας τις σβήνει. Κανένας μαθητής δεν μπαίνει στο κτίριο γιατί υπάρχει κίνδυνος

μετασεισμών. Οι μαθητές μένουν σε απόσταση τουλάχιστον πέντε μέτρων μακριά

από το κτίριο. Δεν καταναλώνει κανείς νερό της βρύσης γιατί υπάρχει κίνδυνος

μόλυνσης του εξαιτίας των γεωλογικών αναταράξεων στην περιοχή. Αποφεύγεται από όλους το άγγιγμα τυχόν πεσμένων ή κομμένων

καλωδίων. Όλοι παραμένουν στο προαύλιο μέχρι να υπάρξει ενημέρωση για

την ασφαλή αποχώρησης όλων. Αν υπάρχουν παγιδευμένοι εκπαιδευτικοί οι μαθητές εντός του

σχολείου ειδοποιούνται η Πυροσβεστική –ΕΜΑΚ και το ΕΚΑΒ. Αν το προαύλιο είναι μικρό επιβάλλεται η μετάβαση των μαθητών

σε γειτονικό μεγαλύτερο και ασφαλέστερο χώρο ο οποίος είναι γνωστός από πριν, ενώ για την μετάβαση των μαθητών ακολουθείται η εξής διαδικασία:

Κάποιο μέλος του διδακτικού προσωπικού πηγαίνει και ελέγχει τον χώρο και διαλέγει την ασφαλέστερη και συντομότερη διαδρομή.

Ακολουθεί η μετάβαση των μαθητών σε ομάδες των 10-15 ατόμων με ένα τουλάχιστον συνοδό η κάθε ομάδα.

Σεισμός κατά την διάρκεια του διαλείμματος

Page 60: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Κατά την διάρκεια της δόνησης.

Όσοι βρίσκονται μέσα στο σχολείο δεν βγαίνουν έξω αλλά λαμβάνουν τις προφυλάξεις που έχουν ήδη μάθει .

Όσοι βρίσκονται στο προαύλιο παραμένουν εκεί, δεν κινούνται προς την είσοδο του σχολείου αντίθετα απομακρύνονται από αυτό.

Με το τέλος της δόνησης συγκεντρώνονται όλοι στο προαύλιο, μακριά από το κτίριο και καταμετρούνται από τους εκπαιδευτικούς.

Ακολουθεί έλεγχος των αιθουσών, εκκενώνονται όλοι οι χώροι και παραμένουν όλοι στο προαύλιο και ακολουθούν τις οδηγίες της επίσημης πολιτείας και δεν βασίζονται σε φήμες.

Την ώρα της αποχώρησης η κατάσταση που επικρατεί είναι συνήθως παρόμοια με αυτή της άφιξης και της προσευχής και απαιτείται αυξημένη ετοιμότητα.

Τέλος στην διάρκεια της αντισεισμικής εκπαίδευσης καλό θα ήταν να προετοιμάζονται οι μαθητές και για την ενδεχόμενη μεταστέγαση σε άλλο κτίριο.

Page 61: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Page 62: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

Σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο που δόθηκε σε 20 μαθητές του σχολείου μας προέκυψαν τα παρακάτω αποτελέσματα:

Το μεγαλύτερο ποσοστό (95%) των μαθητών, δήλωσε πως έχει βιώσει το φαινόμενο του σεισμού κάποια στιγμή, γεγονός το οποίο είναι φυσιολογικό, δεδομένου του ότι η χώρα μας θεωρείται σεισμογενής. Παραπάνω από τους μισούς (67%) μαθητές αξιολόγησαν τον σεισμό που βίωσαν ως μέτριο. Από τους υπόλοιπους αρκετοί (19%) τον αξιολόγησαν ως ανεπαίσθητο, ενώ οι λιγότεροι (14%) ως πολύ ισχυρό.

Όσον αφορά το μέσο από το οποίο ενημερώθηκαν οι μαθητές για τους τρόπους προστασίας από το σεισμό προέκυψε ότι το σχολικό περιβάλλον ήταν το βασικότερο(57%) και ακολούθησαν, εκείνοι που ενημερώθηκαν μόνοι τους (14%) , κάποιοι που ενημερώθηκαν από τον ευρύτερο κοινωνικό κύκλο (11%) , εκείνοι που ενημερώθηκαν από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή που δεν ενημερώθηκαν καθόλου με κοινό ποσοστό (7%) και τέλος οι λίγοι μαθητές που ενημερώθηκαν από αρμόδιους φορείς (Ο.Α.Σ.Π.).

Μικρός είναι ο αριθμός των μαθητών που έχει εκπαιδευτεί για την διάσωση θυμάτων σεισμού (29%).

Οι πιο συνηθισμένες αντιδράσεις των μαθητών στο σεισμό ήταν η διαφυγή κάτω από τραπέζι (38%), η διαφυγή έξω στο δρόμο(21%), στο μπαλκόνι (8%) και κάτω από κάποιο δοκάρι (4%). Όταν τελείωσε ο σεισμός ατάραχο έμεινε το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών (68%) , ίδιος αριθμός μαθητών αναζήτησε τους δικούς του ή κοίταξε για ζημιές στο σπίτι (7%), ενώ ελάχιστοι κατέβασαν τον διακόπτη του ηλεκτρικού ρεύματος και βγήκαν έξω (4%).

Το κινητό και το πορτοφόλι ήταν τα πράγματα που θα έπαιρνε η πλειονότητα των μαθητών (43%) ενώ οι υπόλοιποι με σειρά από το μεγαλύτερο ποσοστό στο μικρότερο, θα έπαιρναν τροφή και νερό (21%), σφυρίχτρα (12%), κουβέρτα (9%), φακό (6%), κουτί πρώτων βοηθειών (6%) και ελάχιστοι ραδιόφωνο (3%).

Τέλος, στην ερώτηση για το τι θα ήθελαν να διασώσουν από τον σεισμό οι περισσότεροι απάντησαν όπως είναι φυσικό, πως θα ήθελαν να διασώσουν τον εαυτό τους (32%). Από τους υπόλοιπους, ένα μεγάλο ποσοστό απάντησε πως θα ήθελε να σώσει την οικογένεια του (28%), ένα μικρό ποσοστό το κατοικίδιο (11%) του, ενώ οι τελευταίοι περιορίστηκαν σε υλικά πράγματα όπως τα έπιπλα (9%), το στερεοφωνικό (8%), την τηλεόραση (6%) και το αυτοκίνητο (6%).

Page 63: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΕΙΣΜΟΣ;

Page 64: Σεισμοί,υπεύθυνη καθηγήτρια Κα Λέτσιου Μαρίνα

2. ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΑ3. ΚΛΙΜΑΚΑ RIHTER4. ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ5. ΤΣΟΥΝΑΜΙ6. ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ7. ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ8. Η ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ9. Ο ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 1955 ΣΤΟ ΒΟΛΟ10.ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ11.ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 12.ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ13.ΣΠΙΤΙ14.ΣΧΟΛΕΙΟ15.ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ