RAPORT PODSUMOWUJĄCY REALIZACJĘ PROJEKTU SERENE – BIOENERGY AS THE KEY

TO ECONOMIC GROWTH OF THE REGIONS – EO BASED SERVICE SUPPORTING ENERGY CROPS CULTIVATION

Autorzy:

Profesor dr hab. Anna Grzybek, Polska Izba Biomasy

Ryszard Gajewski, RG Consulting Ryszard Gajewski

Mgr Martyna Gatkowska, Instytut Geodezji i Kartografii

Mgr Wojciech Kiryła, Instytut Geodezji i Kartografii

Spis treści Wstęp ......................................................................................................................................................... 5 Energia odnawialna – tło polityczne i gospodarcze w Polsce .................................................................... 6 Projekt SERENE – odpowiedzią na potrzeby rynku energetycznego w Polsce ........................................ 9 Trwałe plantacje roślin energetycznych w Polsce ................................................................................... 10 Import biomasy do Polski ....................................................................................................................... 12 Serwis Bioenergii – SERENE – przykłady map i praktycznego ich zastosowania ................................. 14

7

Wstęp

Poniższy Raport jest wynikiem projektu SERENE - Bioenergy as the key to economic growth of the regions – EO Based Service Supporting Energy Crops Cultivation, realizowanego z funduszy Europejskiej Agencji Kosmicznej, w ramach Konkursu 1st Polish Industry Incentive Scheme, w okresie 1 kwiecień 2014 – 31 marzec 2016 r.

Celem Raportu jest przedstawienie tła politycznego i sytuacji gospodarczej, które stały się motywacją do powołania konsorcjum specjalistów z obszaru bioenergii i technik satelitarnych i złożenia wniosku projektowego do Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Poniższy Raport prezentuje również wyniki zakończonego projektu. W raporcie przedstawione są przykładowe mapy stanowiące produkt wygenerowany przez System Monitorowania Roślin Energetycznych SERENE. Na stronie http://www.farmer.pl/projekty/serwis-serene/mapa_plantacji/ dostępny jest Serwis SERENE prezentujący mapy lokalizacji plantacji roślin energetycznych opracowane na podstawie danych satelitarnych Landsat 8 oraz przykłady map biomasy, wysokości upraw, wilgotności gleby oraz kondycji upraw wybranych plantacji roślin energetycznych.

8

Energia odnawialna – tło polityczne i gospodarcze w Polsce

Polska energetyka stoi obecnie przed wieloma wyzwaniami, a jednym z nich jest zwiększenie udziału energetyki odnawialnej w tworzeniu miksu energetycznego. Uwzględniając fakt, że inwestycje w źródła wiatrowe wymagają zwiększonych nakładów finansowych, i napotykają na opór społeczności lokalnych, natomiast źródła geotermalne oraz energia wodna dysponują bardzo ograniczonym potencjałem, rola biomasy wyraźnie wzrosła.

Kryteria wykorzystania biomasy w energetyce, w tym systemowej podawane są w Rozporządzeniach Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii. Kolejne modyfikacje dokumentu (Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej np. z 2008 roku Dz. U. Nr 156, poz. 969) wskazały również na kierunek pochodzenia biomasy przeznaczonej na cele energetyczne. W określonych ilościach biomasa powinna pochodzić z produkcji rolnej. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz. U. z 2012 r. poz. 1229 oraz z 2013 r. poz. 1362) określa tok postępowania przed Prezesem URE o wydanie świadectw pochodzenia. Powinny być przedstawiane dokumenty potwierdzające pochodzenie paliwa biomasowego. W nawiązaniu do tego dokumentu została opublikowana Informacja Prezesa URE nr 13/2013 z dn. 20 maja 2013 r. w sprawie kwalifikacji drewna oraz materiału drzewnego w kontekście regulacji dotyczących systemu wsparcia OZE, w której to zaleca się aby wytwórcy, podmioty handlowe, dostawcy, operatorzy logistyczni biomasy na cele energetyczne wdrażali i stosowali system oceny i kwalifikacji dostawców biomasy na cele energetyczne oparty na zasadach systemu należytej staranności (SNS) – cytat: ,,zaleca się przedsiębiorcom stworzenie systemu należytej staranności analogicznego do systemu przewidzianego w przepisach Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. ustanawiającego obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna (Dz. U. UE. Seria L, Nr 295, s. 23), w tym w szczególności w odniesieniu do importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego drewna lub materiału drzewnego. System należytej staranności winien obejmować́ trzy elementy właściwe do zarządzania ryzykiem:

• dostęp do informacji,

• ocenę ryzyka,

• ograniczenie stwierdzonego ryzyka.

9

Podmiotami objętymi systemem SNS są wszystkie podmioty będące uczestnikiem łańcucha dostaw biomasy i są to zarówno przedsiębiorstwa energetyczne wytwarzające energię elektryczną z OZE (użytkownik końcowy), pośrednicy (dostawcy bezpośredni do jednostek wytwórczych), jak i producenci biomasy na cele energetyczne.

Podmioty te powinny opracować i wdrożyć SNS mający zapewnić transparentność w zakresie kontroli pochodzenia biomasy w całym łańcuchu dostaw.

Certyfikacja SNS dokonywana jest przez jednostkę certyfikującą posiadającą kryterium certyfikacji, tj. standard certyfikacji, np. SWP-SNS:2015 System Weryfikacji Pochodzenia biomasy na cele energetyczne. Formą oceny dokonywanej przez jednostkę certyfikującą jest audyt na miejscu w siedzibie Klienta. Standard SWP-SNS:2015 opisuje dobre praktyki przy opracowywaniu i wdrażaniu zasad i stanowi udokumentowany zbiór zasad dotyczących realizacji wymagań́ w zakresie obowiązków podmiotów wprowadzających do obrotu biomasę leśną i pochodzenia nieleśnego agro.

Audyt polega na zebraniu przez kompetentny zespół oceniający reprezentatywnej próbki w postaci dowodów z audytu, na której podstawie wyciągane są wnioski z oceny, podejmowana jest decyzja o wyniku audytu i o wydaniu certyfikatu lub odmowie wydania certyfikatu. Celem audytu miejsca wytwarzania biomasy jest:

uzyskanie obiektywnych dowodów, które potwierdzą, że wytwórca biomasy na cele energetyczne jest zdolny realizować dostawy biomasy spełniającej wymagania prawne;

ocena miejsca wytwarzania biomasy na cele energetyczne zgodnie z kryteriami audytu;

weryfikacja poprawności dokumentowania pochodzenia biomasy na cele energetyczne;

potwierdzenie, że dostarczana biomasa może zostać uznana za biomasę na cele energetyczne i może być wykorzystywana, jako paliwo w procesie produkcji energii elektrycznej i ciepła z OZE;

potwierdzenie, że dostarczana biomasa nie zawiera zanieczyszczeń chemicznych, ciał obcych i nie została zanieczyszczona w celu zwiększenia jej wartości opałowej oraz nie zawiera substancji niewystępujących naturalnie w danym rodzaju biomasy (ocena wizualna) w celu zwiększenia jej wartości opałowej.

10

Wizja lokalna realizowana jest przez doświadczony zespół oceniający złożony z uprawnionego audytora oraz eksperta technicznego. Celem jej jest potwierdzenie istnienia danej plantacji energetycznej, z której pochodzi biomasa oraz uwiarygodnienie i potwierdzenie zgodności dokumentowania pochodzenia biomasy z aktualnymi wymaganiami i wytycznymi Prezesa URE.

W zasadzie produktem rynkowym dla energetyki jest biopaliwo, czyli biomasa, która została przygotowana do wykorzystania w celach energetycznych.

Istotne znaczenie dla dalszego rozwoju wykorzystania biomasy w energetyce ma Ustawa o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015 r. (Dz. U. z 2015 r., poz. 478 z późn. zm.). Rozdział 5 tej ustawy dotyczy gwarancji pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii w instalacjach odnawialnego źródła energii. Art. 118. tej ustawy mówi, że gwarancja pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii w instalacjach odnawialnego źródła energii, jest dokumentem poświadczającym odbiorcy końcowemu, że określona w tym dokumencie ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej lub sieci przesyłowej została wytworzona z odnawialnych źródeł energii, w instalacjach odnawialnego źródła energii. W art. 119 tej ustawy podano nowe zasady dokumentowania biomasy na cele energetyczne. W grudniu 2015 r. pojawiła się najnowsza wersja projektu Rozporządzenia Ministra Gospodarki1 w sprawie sposobu weryfikacji biomasy, drewna innego niż pełnowartościowego oraz substratów do produkcji biogazu rolniczego oraz sposobu dokumentowania ich pochodzenia na potrzeby systemu wsparcia w nawiązaniu do art. 119 ustawy o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. poz. 478).

Projekt rozporządzenia wprowadza nowe obowiązki dla wytwórców, jednak z uwagi na fakt, że na podstawie dotychczasowych regulacji prawnych (rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1229 oraz z 2013 r. poz. 1362) podmioty te w toku postępowania przed Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki o wydanie świadectw pochodzenia przedstawiały dokumenty potwierdzające pochodzenie wykorzystywanych paliw odnawialnych, regulacja nie powinna powodować dodatkowych obciążeń wobec dotychczasowych warunków funkcjonowania. Wytwórca, o którym mowa w 2, na potrzeby oceny prawidłowości korzystania z systemu wsparcia, musi udokumentować pochodzenie partii paliwa poprzez sporządzenie karty paliwa odnawialnego odrębnie dla każdej partii paliwa. Nowym elementem jest określenie cyklu życia – etapów obejmujących pierwsze pozyskanie biomasy oraz substratów do produkcji biogazu rolniczego, ich mechaniczne, termiczne, biologiczne lub chemiczne przetworzenie, aż do dostarczenia biomasy, oraz substratów do produkcji biogazu rolniczego lub produktów ich przetworzenia, celem wykorzystania ich do wytwarzania energii elektrycznej lub energii elektrycznej i ciepła w instalacji odnawialnego źródła energii.

Wytwórca posiadający koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej w instalacji odnawialnego źródła energii dokonuje kwalifikowalności partii paliwa poprzez oznaczenie biomasy lub biogazu, podając jego rodzaj, nazwę zwyczajową oraz ilość. Dla biomasy pozyskanej z upraw energetycznych dodatkowo: wiek biomasy pozyskanej z plantacji upraw energetycznych oraz powierzchnię plantacji i roczny przyrost biomasy

1 http://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12275404/katalog/12302302#12302302

11

z hektara. A także roku pierwszego pozyskania biomasy, wskazanie etapu procesu produkcyjnego, na jakim powstała wykorzystywana biomasa, w szczególności musi posiadać oświadczenia producentów. Także powinien wskazać sposób przetworzenia biomasy w cyklu życia (mechaniczny, termiczny, biologiczny lub chemiczny). Wytwórca wpisany do rejestru wytwórców biogazu rolniczego dokonuje kwalifikowalności wykorzystywanych przez siebie substratów do produkcji biogazu rolniczego poprzez weryfikację aktualności wpisu w tym rejestrze.

Jeżeli zebrane przez wytwórcę, dokumenty wzbudzają wątpliwość co do ich zgodności ze stanem faktycznym, wytwórca występuje do niezależnego podmiotu posiadającego stosowną certyfikację w zakresie badania pochodzenia biomasy.

Projekt SERENE – odpowiedzią na potrzeby rynku energetycznego w Polsce

Powyższa sytuacja polityczna stała się podstawą do złożenia do Europejskiej Agencji Kosmicznej projektu wniosku a następnie przystąpienia do realizacji projektu SERENE - Bioenergy as the key to economic growth of the regions – EO Based Service Supporting Energy Crops Cultivation.

Zadaniem Projektu SERENE było zbudowanie SYSTEMU pozyskiwania danych o plantacjach roślin energetycznych z wykorzystaniem danych satelitarnych, tj. o lokalizacji plantacji roślin energetycznych oraz szacowanie biomasy plantacji. W projekcie powstał SERWIS pilotażowy, prezentujący wyniki procesu klasyfikacji – wskazania lokalizacji plantacji roślin energetycznych w 11 województwach w Polsce oraz mapy wysokości roślin, biomasy, kondycji, wilgotności oraz zawartości wody w uprawach, dla ponad 30 wybranych plantacji w Polsce. Potencjał utworzony w projekcie SERENE może zasilić system uwierzytelniania biomasy energetycznej w Polsce oraz znacznie usprawnić proces certyfikacji źródeł pochodzenia biomasy. Funkcjonalność wyżej opisanego Serwisu przestawiona jest w załączonej prezentacji.

12

Trwałe plantacje roślin energetycznych w Polsce

Aktualnie nie rozwinęły się plantacje roślin energetycznych zgodnie z zapotrzebowaniem na biomasę (Tab.1,2).

Tabela 1. Powierzchnia trwałych plantacji roślin energetycznych (TRE) w latach 2011–2014[ha]

Województwo/Rok 2010 2011 2012 2013 2014

Dolnośląskie 623,62 642,88 863,49 978,03 1001,93

Kujawsko-Pomorskie 186,10 272,18 268,28 319,49 287,95

Lubelskie 351,95 418,53 538,76 568,79 600,25

Lubuskie 787,23 881,44 757,83 789,26 805,53

Łódzkie 128,84 244,64 288,21 316,88 354,46

Małopolskie 105,85 121,00 127,68 154,50 168,74

Mazowieckie 331,27 472,46 523,15 510,25 596,42

Opolskie 169,12 277,72 282,72 295,39 349,26

Podkarpackie 883,74 940,29 1045,58 1146,08 1204,25

Podlaskie 345,59 472,43 511,46 434,07 477,68

Pomorskie 547,24 669,27 1700,27 1745,60 1954,88

Śląskie 105,49 259,19 274,16 306,27 266,37

Świętokrzyskie 174,65 181,37 183,38 200,99 389,46

Warmińsko-Mazurskie 523,19 791,14 2019,79 2566,57 3641,57

Wielkopolskie 196,43 405,71 426,45 450,70 472,02

Zachodniopomorskie 678,34 568,92 532,82 725,68 1060,63

Razem 6192,65 7619,17 10344,00 11508,55 13631,14

Źródło: opracowanie Polska Izba Biomasy

13

Tabela 2. Potencjał biomasy [t s.m.] z trwałych plantacji roślin energetycznych (TRE) w latach 2010 – 2013 1001,93

WojewództwoLata

2011 2012 2013 2014

Dolnośląskie 5786 7771 8802 9218

Kujawsko-pomorskie 2450 2415 2875 2623

Lubelskie 3767 4849 5119 5642

Lubuskie 7933 6820 7103 6766

Łódzkie 2202 2594 2852 2906

Małopolskie 1089 1149 1391 1400

Mazowieckie 4252 4708 4592 4890

Opolskie 2499 2544 2659 3283

Podkarpackie 8463 9410 10315 13246

Podlaskie 4252 4603 3907 4346

Pomorskie 6023 15302 15710 19744

Śląskie 2333 2467 2756 2610

Świętokrzyskie 1632 1650 1809 3077

Warmińsko-mazurskie 7120 18178 23099 40424

Wielkopolskie 3651 3838 4056 5617

Zachodniopomorskie 5120 4795 6531 10712

Polska 68573 93096 103577 136503

Źródło: opracowanie własne.

14

Import biomasy do Polski

W związku z brakiem biomasy dla energetyki do Polski sprowadzane są znaczne ilości biomasy z przeznaczeniem na cele energetyczne. Import ten generuje więc zarówno wysokie koszty transportu, jak i dodatkową emisję gazów cieplarnianych.

Tabela 3. Import biomasy na cele energetyczne wg kodów celnych w latach 2011 - 2013

Lp. Rodzaj biomasyIlość, [tys. T]

2011 2012 2013

1.Słoma i plewy zbóż, niepreparowane, nawet siekane, mielone, prasowane lub w formie granulek (Cn 121300)

27 65 32

2. Łupiny słonecznika, orzechów laskowych itp. (Cn 140490) 359 584 840

3.Makuchy i inne pozostałości stałe, nawet mielone lub w postaci granulek, pozostałe z ekstrakcji tłuszczów lub olejów z nasion słonecznika (Cn 230630)

724 1135 420

4.Makuchy i inne pozostałości stałe, nawet mielone lub w postaci granulek, po-zostałe z ekstrakcji tłuszczów lub olejów, z orzechów palmowych lub ich jąder (Cn 230660)

38 186 508

5.Makuchy i inne pozostałości stałe, nawet mielone lub w postaci granulek, z ekstrakcji tłuszczów lub olejów (Cn 230690)

257 306 48

6. Razem biomasa agro 1405 2276 1848

7.Drewno opałowe w postaci kłód, szczap, gałęzi, wiązek lub w podobnych postaciach (Cn 440110)

23 17 24

8. Drewno w postaci wiórków lub kawałków, iglaste (Cn 440121) 157 467 464

9. Drewno w postaci wiórków lub kawałków, liściaste (Cn 440122) 130 260 192

10.Trociny, drewno odpadowe i ścinki drewniane, nawet aglomerowane w kłody, brykiety, granulki lub podobne formy (Cn 440130, 440131, 440139)

310 430 240

11. Razem biomasa leśna 620 1174 920

Źródło. Obliczenia własne na podstawie informacji GUS.

15

Przewiduje się, że w kolejnych latach wystąpi dalsze zapotrzebowanie na biomasę. Szczególne znaczenie ma zapotrzebowanie przez energetykę, ale również inne sektory potrzebują znacznych ilości biomasy. Z uwagi na zmniejszenie roli współspalania biomasy, a szczególnie braku opłacalności ekonomicznej, jednostki, które nie posiadają dedykowanych kotłów znacznie zredukowały zapotrzebowanie. Według URE w 2014 r. przekroczyła 18,91 TWh, z czego ponad 7,64 TWh wyprodukowały elektrownie wiatrowe, 4,44 TWh – instalacje współspalania, a 3,83 TWh – elektrownie biomasowe. W 2012 r. ze współspalania pochodziło – 6,71 TWh energii elektrycznej. Kolejne miesiące przyniosą następne spadki, ponieważ przy obecnej relacji cen węgla i biomasy oraz jednoczesnym braku wsparcia technologia współspalania stała się nieopłacalna. Tymczasem produkcja energii w dedykowanych instalacjach biomasowych wzrosła. Wynika to ze spadku cen surowca. Jednak i tu poziom produkcji będzie się zmieniał w zależności od relacji cen biomasy, węgla i zielonych certyfikatów.

Tabela 4. Szacunkowe zapotrzebowanie na biomasę drzewną w latach 2016 -2020 w rozbiciu na sektory, tys. ton

Lp. Kierunek zapotrzebowania

Lata

2016 2017 2018 2019 2020

1. Zapotrzebowanie w dużej energetyce 4050 3825 3600 3375 3150

2. Zapotrzebowanie w lokalnej energetyce 183,6 185,5 187,3 189,2 191,1

3. Zapotrzebowaniew zakładach papierniczych

703,9 710,9 718 725,2 732,4

4. Zapotrzebowanie w przemyśle płytowym 432 438,1 444,4 450,7 457,1

5. Razem 5355,6 5138,6 4921,7 4704,9 4488,2

Źródło: Opracowanie własne

16

Serwis Bioenergii – SERENE – przykłady map i praktycznego ich zastosowania

W latach 2014 – 2016 przez zespół naukowców i praktyków został zrealizowany projekt „Bioenergy as the key to economic growth of the regions – SERENE” (Bioenergia kluczem do rozwoju gospodarczego regionów). Projekt jest finansowany przez Europejską Agencję Kosmiczną. Celem Projektu jest stworzenie Serwisu Monitorowania Plantacji Roślin Energetycznych wykorzystującego dane satelitarne, stanowiące źródło wiarygodnych informacji. Serwis przyczyni się w bezpośredni sposób do rozwiązania problemów wiarygodności pochodzenia biomasy poprzez dostarczenie następujących produktów: ilości biomasy dostępnej w Polsce, z podziałem na regiony, ilości rosnącej biomasy (,,na pniu”), przewidywanego plonu biomasy, lokalizacji plantacji, określenia miejsc gdzie można zakładać nowe plantacje. Jednym z celów projektu jest umożliwienie energetycznego wykorzystania biomasy blisko plantacji, co przyczyni się do redukcji kosztów transportu i emisji CO2, a jednocześnie pobudzi rozwój lokalnych rynków.

W projekcie SERENE zostały opracowane narzędzia, które umożliwią określanie potencjału biomasy w trakcie rozwoju roślin i prognozę plonów.

Określona w ten sposób wiarygodność pochodzenia biomasy jest 100% i odbywa się za pomocą Technik Satelitarnych bez udziału człowieka.

Poniżej zaprezentowane zostały przykłady produktów opracowanych w ramach Projektu SERENE, posiadających potencjał do wykorzystana w krajowym systemie uwierzytelniania biomasy jak również zakładania nowych plantacji dedykowanych roślinom energetycznym. W kolejności przedstawione są:

• Mapa pochodząca z Serwisu SERENE, zamieszczonego na portalu farmer.pl, prezentująca zasięg plantacji wierzby, topoli, miskantusa i kukurydzy w 11 województwach w Polsce: http://www.farmer.pl/projekty/serwis-serene/mapa_plantacji/

• Przykładowa mapa biomasy plantacji topoli wraz z danymi statystycznymi, o powierzchni plantacji, powierzchni uprawy, ilości biomasy wilgotnej i suchej oraz energetyczności biomasy;

• Przykładowa mapa wysokości topoli, sugerująca wiek plantacji

• Przykładowe mapy wilgotności gleby plantacji miskantusa

• Mapy prognozy plonu opracowane na podstawie danych satelitarnych;

• Przykładowe mapy wskaźników roślinnych obliczonych z danych satelitarnych: NDVI – wskaźnik kondycji roślin oraz NDII – zawartość wody w roślinach;

• Mapę zasięgu obszarów nieużytkowanych rolniczo o potencjale do założenia dedykowanych plantacji roślin energetycznych.

17

Poniższe przykłady prezentują potencjał bazy produktów opracowanych w ramach projektu SERENE. Opracowany System przetwarzania danych satelitarnych może być wykorzystany do przygo-towania podobnych produktów dla dowolnych, zadanych obszarów w Polsce.

Mapy biomasy opracowywane były na podstawie modelu szacowania biomasy roślin energetycznych utwo-rzonego w Instytucie Geodezji i Kartografii, z wykorzystaniem danych satelitarnych satelity Landsat 8. Takie mapy opracowywane były od 3 do 5 razy w sezonie wegetacyjnym.

Na podstawie pojedynczych pomiarów wysokości upraw energetycznych, z wykorzystaniem modeli opar-tych na danych satelitarnych, tworzone były mapy wysokości upraw w obrębie plantacji.

Mapy wskaźników kondycji roślin i zawartości wody w roślinach, powstają wyłącznie na podstawie danych satelitarnych i przy wykorzystaniu synergii danych z dwóch satelitów: Landsat 8 oraz Sentinel 2, takie mapy mogą być dostarczane co kilka-kilkanaście dni. Zróżnicowanie wartości wskaźników w obrębie plantacji sugeruje różną kondycję wzrostu, a to zaś różne warunki, w tym klimatyczne i wilgotnościowe, wpływające na wzrost upraw energetycznych. Wyliczone wskaźniki pomagają również wskazać obszary o złym przyjęciu upraw przy nasadzeniu jak również zniszczenia spowodowane przez zwierzynę łowną.

Mapa obszarów nieużytkowanych rolniczo o potencjale do założenia dedykowanych plantacji roślin ener-getycznych powstała na bazie klasyfikacji danych satelitarnych z lat: 2013 – 2015 i znalezienia obszarów nieużytków, w których nie stwierdzono działalności gospodarczej człowieka.

18

Rysunek 1. Mapa pochodząca z Serwisu SERENE, zamieszczonego na portalu farmer.pl, prezentująca zasięg plantacji wierzby, topoli, miskantusa i kukurydzy w 11 województwach w Polsce

19

Rysunek 2. Przykładowa mapa biomasy plantacji topoli wraz z informacją statystyczną odczytaną z da-nych satelitarnych

Rysunek 3. Przykładowa mapa wysokości upraw w m (lewa strona) oraz biomasy w t/ha (prawa strona) plantacji topoli

20

Rysunek 4. Przykładowa mapa wilgotności gleby opracowana w projekcie SERENE

Rysunek 5. Przykładowa mapa prognozy biomasy plantacji wierzby we wrześniu na podstawie danych satelitarnych z czerwca

21

Rysunek 6. Przykładowe mapy wskaźników NDVI i NDII, wskazujących kondycję upraw i zawartość wody w uprawach, opracowanych na podstawie danych satelitarnych

22

Rysunek 7. Mapa zasięgu obszarów nieużytkowanych rolniczo o potencjale do założenia dedykowanych plantacji roślin energetycznych

Zapraszamy do korzystania z narzędzi opracowanych w ramach projektu.

Zapraszamy do odwiedzenia stron www:

http://www.farmer.pl/projekty/serwis-serene/mapa_plantacji/

http://bioenergia.reo.pl/