Агаарын даралт ба салхи

• Агаарын баганын жин• Хий мандлын масс 5х1015 т – дэлхийн массаас сая дахин бага

Хэвийн даралт

• h = 0 м = 450 t = 00 С үед далайн түвшин дээрх 1см2 талбайд 1033,3 гр буюу ойролцоогоор 1 кг жингээр даралт үзүүлнэ.

• Хэвийн даралт = 760 мм МУБ = 1013,25 гПа

• 1гПа = 0,75 мм МУБ• 1 МУБ = 1,33 гПа

Агаарын даралт ба нягт өндөр рүүгээ буурах байдал

Өндөр км

Агаарын даралт гПа

Агаарын нягт г\см3

0 1013 1,25

1 900

5 540 0,74

10 26520 55 0,41

30 12 0,09

40 3

50 0,9

Atmospheric cross-section of a cold frontAtmospheric cross-section of a warm front.

http://www.windows.ucar.edu/earth/Atmosphere/images/stationary_front_sm.jpg

Циклон ба антициклон

Циклон• Төвдөө их даралттай• Х.х-д нар буруу, ө.х-д нар зөв• Агаарын хуйларсан тогтоц• Хэвтээ чиглэлд их талбай эзэлнэ• Дундад өргөрөгт Б-З тийш 30-50 км\ц

хурдтай шилжинэ• Хөөрөх урсгалтай тул конденсацлагдаж

ХТ унана• Жилд 15000 орчим үүснэ• Нэгэн зэрэг 20 үүсч болно

Циклон Циклоны ар талд хүйтэн, урд талд дулаан агаарын масс байрладаг , тэр хоёрын заагт фронт үүсэж цас бороо орох, салхи шуурга болох, огцом хүйтрэх зэрэг тааламжгүй цаг агаар бүрэлдэнэ

Антициклон• Төвдөө их даралттай, гадагшаа буурсан

агаарын их даралтын муж• Даралтын градиент нь төвөөсөө зах руугаа• Х.х-д цагийн зүүний дагуу, ө.х-д эсрэг• Изобар гадаргуу нь гүдгэр хэлбэртэй• Уруудах хөдөлгөөнтэй тул ХТ-гүй, тогтуун,

цэлмэг• Жилд 7000 орчим үүснэ• 30-40 км\ц хурдтай шилжинэ• Х-Ө 300 орчим 2 бүстэй

Салхи

Даралтын зөрөө их байх тутам салхины хүч их байна

Салхи үүсэхэд нөлөөлөх хүч

• Даралтын градиентийн хүч• Кориолисийн хүч• Үрэлтийн хүч• Төвөөс зугтаах хүч \хуйлраа хөдөлгөөнд\

• P=0,25V2 V- салхины хурд

Кориолисийн хүч, Градиентийн хүч, Төвөөс зугтаах хүч

Кориолисийн хүч – Дэлхийн эргэлдэгч хөдөлгөөнөөс үүссэн даялагч хүч Х.Х-д баруун гар тийш, Ө.Х-д зүүн гар тийшГрадиентийн хүч- Тойрог замаар үрэлтгүй хөдөлж буй агаарын хөдөлгөөн \циклон, антициклон\ Төвөөс зугтаах хүч- Эргэлдэж буй биетэд үйлчлэх хүч

1806 онд Ф.Бофорт салхины хүчийг нүдэн баримжаагаар хэмжиж эхэлсэн

Бофортын шатлалСалхины хүч \балл\ Салхины хурд м\с Салхины хурд км\ц0 0-0,5 01 0,6-1,7 52 1,8-3,3 93 3,4-5,2 154 5,3-7,4 235 7,5-9,8 315 9,9-12,4 407 12,5-15,2 508 15,3-18,2 609 18,3-21,5 7210 21,6-25,1 8411 25,2-29 97

Салхины розТухайн нутгийн салхины зүг чигийн давтагдлын графикТөвд нь салхигүй тохиолдлыг тэмдэглэж түүнээс тал бүр тийш салхины зүгийг румбээр тэмдэглэдэг

Салхины даралтын хууль-Бейс-Баллогийн хууль \Голландын цаг уурч\

• Салхи руу нуруугаа харуулан зогсож буй бол \хойд хагаст\зүүн гар талд нь арай урагш бага даралтын, баруун гар талд нь арай хойшоо их даралтын төв оршино. Өмнөд хагаст эсрэг байна

• Агаарын даралт салхины хоорондын хамаарлыг илэрхийлнэ

Орон нутгийн салхи

Air Mass

Tornados

Tornado Formation