พชผกสวนครว

จดทำ�โดยน�ย ปยะชย คำ�ปวน ม.6/2

เลขท 9น�ยศภช�ต ผนปนต� ม.6/2

เลขท 22

คำ�นำ� ในก�รจดทำ�โครงง�นเลมนม�เพอวตถประสงค

ตองก�รให เย�วชนไดมคว�มสนใจในก�รปลกพชผก สวนครวรวกนได ถ�มคว�มผดพล�ดประก�รใดจงขออภยม� ณ ท น ดวย

คณะผจดทำ�

ปลกเปนรวบ�น (รวกนได) ไดแก กระถนบ�น ชะอม ตำ�ลง ผกหว�น ผกปลง ตนแค ถวพ มะระ ฯลฯ ส�ม�รถใชประดบตกแตงบรเวณบ�น เชน จดสวนผกสวนครว ก�รนำ�ผก สวนครวทปลกในกระถ�งแบบแขวน-หอยม�ตกแตงบรเวณรอบๆ บ�น ใชพนทสวนทว�งเปล�ใหเกดประโยชน ลดค�ใชจ�ยในก�รซอผกม�ประกอบอ�ห�รประจำ�วน ครอบครวไดรบประท�นผกทมคณค�ท�งอ�ห�รครบถวน และ ปลอดภยจ�กส�รเคม สร�งคว�มสมพนธและส�นส�ยใยรกทดในครอบครว และใชเวล�ว�ง ใหเปนประโยชน

ประโยชนของก�รปลกผกสวนครว

ขอควรพจ�รณ�กอนปลกผกสวนครว1 .ก�รเลอกสถ�นทหรอทำ�เลปลก

- อยใกลแหลงนำ�- ไมไกลจ�กทพกอ�ศยม�กนก: สะดวกในก�รดแลรกษ�และเกบม�ประกอบอ�ห�ร 2. ก�รเลอกประเภทผกสำ�หรบปลก

- ควรเลอกปลกผกใหม�กชนดทสดเพอใหไดคณค�ท�งอ�ห�รทหล�กหล�ย เปนผกทสม�ชกในครอบครวชอบบรโภค และเลอกปลกผกใหเหม�ะสมกบสภ�พแวดลอม และปลกใหตรงกบฤดก�ล

ก�รเลอกทำ�เลก�รปลกผก1 .ทตงของสถ�นทปลก

11. พนดนในบรเวณบ�น 12. ไมมพนดนในบรเวณบ�น:

กระถ�ง/ภ�ชนะใสดนปลกว�งบน พนหรอแขวน

2. สภ�พแสงและรมเง� 21. สภ�พทไมไดรบแสงตลอดทงวน:

ควรปลกพชทส�ม�รถเจรญเตบโตในทรมได สะระแหน , ตะไคร , โหระพ� , ขง , ข� ,

กะเพร� เปนตน 22. สภ�พทไดรบแสงตลอดทงวน: ควร

ปลกพชทส�ม�รถเจรญเตบโตในแสงปกต ถวฝกย�ว , คะน� , กว�งตง , พรก

เปนตน

ประเภทดนทร�ย

และดนรวนปนทร�ย

ดนรวน ดนเหนยว

ลกษณะ มทร�ยประกอบอยม�ก จบป นเปนกอนไดบ�ง เมอเปยกกระทบเบ�ๆ จะแตก ระบ�ยนำ�ด มคว�มอดมสมบรณตำ�

รวนซย ส�ม�รถป นเปนรปต�งๆได มคว�มเหนยวเลกนอย อดมสมบรณคอนข�งสง

เหนยว ป นเปนรปต�งๆ ได เมอแหงจะเก�ะยดเปนกอนแขง ระบ�ยนำ�ไดไมด

ก�รจดก�ร

ใชอนทรยวตถ แกลบ ฯลฯ คลกเคล�ใหเข�กน ควรปลกพชผกอ�ยสนและใชวสดคลมดน รกษ�คว�มชน

เหม�ะสำ�หรบปลกผก แตควรคลกเคล�ดวยปยคอก ปยอนทรย แกลบ เพอปรบโครงสร�งดนใหดขน

ควรใชทร�ย ขเถ�แกลบ แกลบ ปน ปยอนทรย ปยคอก เศษฟ�ง คลกใหเข�กน ยกรอง ทำ�คดนเพอชวยระบ�ยนำ�

ประเภทของดนและก�รจดก�ร

ฤดก�รปลกผกทควรปลกในตนฤดฝน คอ ตงแตเดอน

พฤษภ�คม-กรกฎ�คม หอมแบง , ผกก�ดเขยว , กว�งตง , ผกบง ,คะน� , พรกต�งๆ , มะเขอต�งๆ , ผกก�ดหว ,ผกก�ดหอม , บวบ , มะระ , แตงกว� ฯลฯ

ผกทควรปลกในปล�ยฤดฝน คอ ผกทปลกไดผลดในฤดฝนและปลกในฤดหน�วไดอกดวย กะหลำ�ปล , กะหลำ�ดอก , ผกช , มะเขอเทศ , ขนฉ�ย , ฟกทอง ฯลฯ

ผกทควรปลกในตนฤดรอน ไดแก ผกททนรอนไดด และทนแลงพอสมควร บวบ , มะระ , นำ�เต� , ถวฝกย�ว , คะน� ,แฟง , ฟกทอง ฯลฯ

ผกและพชบ�งอย�งทควรปลกไวรบประท�นตลอดป ไดแก พชททนท�น ปลกครงเดยวรบประท�นไดตลอดป สะระแหน , ผกชฝรง , หอมแบง , แมงลก ,โหระพ� , กะเพร� , ตำ�ลง , กระช�ย , ข� , ตะไคร ,มะเขอพวง , พรกชฟ� , พรกขหน , มะเขอต�งๆ

วธก�รปลกผกสวนครว 1. ก�รปลกผกในแปลงปลก

1.1  ก�รพรวนดน  ใชจอบขดดนลกประม�ณ 6 นว เพอใหดนมโครงสร�งดขน กำ�จดวชพช กำ�จดไขแมลงหรอโรคพชทอยในดน โดยก�รพรวนดนต�กทงไวประม�ณ 7-15 วน

1.2  ก�รยกแปลง  ยกแปลงสงประม�ณ 4-5 นว จ�กผวดน โดยมคว�มกว�งประม�ณ 1-1.20 เมตร สวนคว�มย�วควรเปนต�มลกษณะของพนทหรอต�มคว�มเหม�ะสม คว�มย�วของแปลงควรอยในแนวทศเหนอ-ใต เพอใหผกไดรบแสงแดดทวทงแปลง

1.3  ก�รปรบปรงเนอดน  ดนทร�ยหรอดนเหนยว จำ�เปนตองปรบปรงใหเนอดนดขน โดยก�รใสปยหมกหรอปยคอก อตร� 2-3 กโลกรม ตอเนอท 1 ต�ร�งเมตร คลกเคล�ใหเข�กน

1.4  ก�รกำ�หนดหลมปลก   ผกแตละชนดจะใชระยะปลกทแตกต�งกน เชน พรก ควรใชระยะ 75 x 100 เซนตเมตร ผกบงจะเปน  5 x 5 เซนตเมตร เปนตน

ก�รปลกผกในแปลงปลก

แปลงผกกว�งเท�ไร ย�วเท�ไร ส�ม�รถยดหยนได แลวแตว�ทบ�นจะมพนทเท�ไร ในภ�พใชแผนปนขน�ด..กว�ง 1.5 เมตร  และย�ว 2.5 เมตร ใชแผนปนทำ�ท�งเดนเขนรถขนของไปม�ไดสะดวก ไมตองม�คอยถอนวชพช เสรจแลวกผสมดนใสลงไป ถ�ไมอย�กผสมเอง.. กซอดนถงๆสำ�เรจ..ม�เท...ซอเมลดผกม�โรยในแปลงเดยวสองส�มวนตอม�..กงอกเปนตนกล�เลกๆ ถอนย�ยตนกล�ม�ปลกลงในอกแปลง  แลวกรดนำ�เช�-เยน   ขว�มอเปนแปลงผก ตรงกล�งเปนท�งเดนด�นซ�ยมอ.... ยงเหลอทอก...ปลกฟกทองและถวพมไว

2. ก�รปลกผกในภ�ชนะ พชผกทหยงร�กตนส�ม�รถปลกไดดในภ�ชนะปลกชนดต�งๆ และภ�ชนะชนดหอยแขวนทมคว�มลกไมเกน 10 เซนตเมตร ภ�ชนะปลกอ�จดดแปลงจ�กสงทใชแลว เชน ย�งรถยนตเก� กะละมง ปลอกซเมนต เปนตน สำ�หรบภ�ชนะแขวนอ�จใช ก�บมะพร�ว กระถ�ง หรอเปลอกไม

วธก�รปลกผกในภ�ชนะ

2.1  หว�นเมลดแลวถอนแยกหรอหยอดเปนแถวแลวถอนแยก ผกบงจน , ผกช , กระเทยมใบ , กะเพร� , ผกก�ดหอม , แมงลก , โหระพ�, ผกชฝรง ฯลฯ

2.2  ปกชำ�ดวยตน และดวยหว หอมแบง (หว), หอมแดง (หว), สะระแหน (ยอด), ผกชฝรง, ชะพล (ตน), กะเพร� (กงกงแกกงออน), กระเทยมหว (ใชหวปลก), ตะไคร (ตน), โหระพ� (กงออน), แมงลก (กงกงแกกงออน) ฯลฯ

ย�งรถยนตเก�

ก�รปลกผกในภ�ชนะ

ผกปลกครงเดยวรบประท�นไดตลอดป และปลกเปนรวบ�น (รวกนได) ไดแก ชะอม ตำ�ลง ผกหว�น ตนแค ฯลฯ

ก�รปลกและก�รขย�ยพนธตำ�ลงมก�รปลกและขย�ยพนธได 2 วธ คอ• เพ�ะเมลด• ปกชำ�ดวยเถ�

ก�รปลกตำ�ลง

- เตรยมดนเหมอนปลกผกทวไปผสมปยชวภ�พหรอปยคอกกได - นำ�ผลตำ�ลงแกสแดงแกะเอ�เมลดออกม�โรยบนดนทเตรยมไว โรยดนกลบหรอใชใบไมแหงกลบบ�ง ๆ รดนำ�ใหชมเช�เยน - เมอตนงอกขนม�สกประม�ณ 5 ซม. เรมมมอเก�ะใหทำ�ค�ง (เนองจ�กตำ�ลงเปนไมเลอย จำ�เปนตองใชค�ง เพอใหตำ�ลงไตขนสทสงเพอรบแสงแดด) เหม�ะทสดคอ คว�มสงระดบ 1 เมตร แตไมควรสงเกน3 เมตร เพร�ะจะไมสะดวกในก�รเกบยอดตำ�ลง โดยใชไมไผตนเลก 3 ตน ปกเปน 3 เส� ผกดวยเชอกหรอห�กมรวไมระแนง กถอโอก�สใชประโยชนโดยโรยเมลดไปต�มรมรวเลยทเดยว

ก�รเพ�ะเมลด

ตำ�ลงจะเจรญเตบโตเรวกว�ก�รเพ�ะดวยเมลด

วธก�รปกชำ�- ใหนำ�เถ�ทแกพอสมควรม�ตดใหย�ว 15 – 20 ซม. ปกชำ�ในหลม ปลกทไดเตรยมไวแลว(ก�รปลกเหมอนกบก�รเพ�ะเมลด) - อ�ยประม�ณ 1 เดอน กส�ม�รถเกบยอดม�ปรงอ�ห�รได- เพอใหตำ�ลงแตกยอดใหมทยอยออกม�ตลอดป ตองหมนเกบม� บรโภคอยเสมอ ใหใสปยคอกประม�ณเดอนละครง ตองหมนรดนำ�สมำ�เสมอในหน�แลงและหน�หน�ว

ปกชำ�ดวยเถ�

ปลกง�ยๆ ดวยก�รชำ�กงเท�นน เพร�ะบรเวณขอลำ�ตนร�กจะงอกไดง�ย ตนสงสกคบสองคบเท�นน  เปนไมลมลก มอ�ยลำ�ตนเพยงปเดยว โตเรว ชอบอ�ก�ศเยน จงเจรญเตบโตดในฤดหน�วและยบตวในฤดรอนจดๆ แตถ�หมนรดนำ�ใหอยในทแดดรำ�ไรหรออยต�มโคนตนไมใหญ เร�กส�ม�รถปลกผกแพวใหกนกนไดทงป

ผกแพว

ก�รปฏบตดแลรกษ�1 .ก�รใหนำ�: ตองใหนำ�อย�งเพยงพอ

ควรรดนำ�ในชวงเช�-เยน ไมควรรดตอนแดดจด และรดนำ�แตพอชม

2. ก�รใหปย ม 2 ระยะ คอ 21. ก�รใสปยรองพน:

ใสปยคอก/ปยหมก ตอนเตรยมดนหรอรองกนหลมกอนปลก เพอปรบโครงสร�งดนใหโปรง รวนซย ชวยอมนำ�และรกษ�คว�มชนของดน

22. ก�รใสปยบำ�รง: ควรใสปยวทย�ศ�สตร แบงใส 2 ครง

ครงแรก ตอนย�ยกล�ไปปลกจนกล�ตงตวได

ครงท 2 หลงจ�กใสครงแรกประม�ณ - 23 สปด�ห

โดยโรยบ�งๆระหว�งแถว จ�กนนพรวน

ดนและรดนำ�ทนท

ก�รปฏบตดแลรกษ�

ยเรย หรอแอมโมเนยมซลเฟต บำ�รงตนและใบ ปยสตร - - 151515 และ

- -122412 เรงก�รออกดอกและผล

3 . ก�รปองกนและกำ�จดศตรพชห�กมโรคและแมลงระบ�ดควรใชส�รธรรมช�ตในก�รปองกนกำ�จด เชนหนอนต�งๆ ใชมอจบออก , ใชนำ�คนจ�กใบหรอเมลดสะเด�/พรกไทยปนผสมนำ�ฉดพนเพลยออน , เพลยแปง , เพลยหอย ใชนำ�ย�ล�งจ�น 15 ซซ ผสมนำ� 20 ลตร ฉดพนใตใบเวล�เยนมด , หอย , ท�ก ใชปนข�วโรยบ�งๆบรเวณพนดน

ก�รปฏบตดแลรกษ�

เทคนคก�รปลกผกสวนครวชนดต�งๆตระกลพรก มะเขอ ไดแก พรกขหน พรกชฟ� มะเขอเปร�ะ มะเขอพวง มะเขอย�ว มะเขอเทศ

-  ผกตระกลนควรมก�รเพ�ะกล�กอนย�ยลงปลกในแปลง-  ก�รเพ�ะกล� เตรยมดนในกะบะหรอในถงพล�สตก-  หยอดเมลดในถงเพ�ะ ถงละ 3-5 เมลด ถ�เพ�ะในกะบะเพ�ะ ควรเวนระยะ ระหว�งตน 5 ซม . ระหว�งแถว 10 ซม.-  เมอมใบจรง 2-3 ใบ ถอนแยกเหลอตนแขงแรงสมบรณไว 2 ตน-  เมอกล�มใบจรง 5-6 ใบ หรอหลงเพ�ะกล�ประม�ณ 30 วน ย�ยกล�ลงแปลงปลก-  เมอตนกล�ตงตวได หรอเรมเจรญเตบโต ใสปยยเรย 1 ครง-  เมอตนเรมออกดอกใชปย 15-15-15 หรอ 12-24-12-  อ�ยเกบเกยว มะเขอเทศประม�ณ 50-60 วน หรอประม�ณ 60-75 วน หลงย�ยกล�

โหระพ� กะเพร� แมงลก ผกชฝรง

-  เตรยมดนใหละเอยด หว�นเมลดใหทวแปลง ใชฟ�งกลบหรอปยคอก ทยอยสล�ยดแลวโรยทบบ�งๆ รดนำ�ต�มทนทดวยบวรดนำ�ต�ถ-  เมลดจะงอกเปนตนกล�ภ�ยใน 7 วน-  เมอกล�อ�ย 1 เดอน ถอนแยกจดระยะตนใหโปรง หรอใชระยะระหว�งตน ประม�ณ 20-30 เซนตเมตร-  โหระพ� กะเพร� แมงลก เกบเกยวไดหลงหยอดเมลด 45-50 วน ผกชฝรง เกบเกยวไดหลงหยอดเมลด 60 วน-  สำ�หรบโหระพ� กะเพร� และแมงลก ในระหว�งก�รเจรญเตบโต ใหหมน เดดดอกทงเพอใหลำ�ตนและใบเจรญเตบโตไดเตมท-  ผกชฝรง ตดใบไปรบประท�น เหลอลำ�ตนทงไวจะส�ม�รถเจรญเตบโตไดอก

.  ตระกลผกชและตระกลผกบง ไดแก ผกช ขนฉ�ย ผกบง

- ควรนำ�เมลดแชนำ�กอนปลก นำ�เมลดทจมนำ�ม�เพ�ะ- หว�นเมลดในแปลง โดยจดแถวใหระยะห�งกน 15-20 เซนตเมตร กลบดนทบ บ�งๆ ประม�ณ 1 ซม . สำ�หรบขนฉ�ยไมตองกลบเมลด เพร�ะเมลดะเลกม�ก ห�กเตรยมดนละเอยดเมลดจะแทรกตวลงไปในระหว�งเมดดนไดเอง- ผกบงจะงอกใน 3 วน ผกชประม�ณ 4-8 วน และขนฉ�ย 4-7 วน- เมอกล�งอกมใบจรง ถอนแยก และพรวนดนใหโปรงเสมอจนเกบเกยว- ผกบงจนเกบเกยวไดภ�ยใน 15-20 วน ผกช 45-60 วน และขนฉ�ย 60-70 วน- สำ�หรบผกชและขนฉ�ยไมชอบแสงแดดจด อ�จปลกในทๆ มรมเง�ได แต สำ�หรบผกบงจน ตองก�รแสงแดดตลอดวน

คณค�อ�ห�รผกสวนครวและผกพนเมองในสวนทบรโภคได 100 กรม

ชอผก  

โปรตน (กรม)

แคลเซยม

(มก.)เหลก (มก.)

วต�มนเอ

(หนวยส�กล)

วต�มนซ (มก.)

คะน� 2.3 173 1.4 10,000 140

ตำ�ลง ใบ 4.9 59 3.0 18,608 31

สะระแหน 3.0 194 3.8 3,600 64

โหระพ� 3.3 165 3.9 11,100 19

ใบแมงลก 4.1 194 3.8 10,000 12

ตนหอม 1.6 56 2.2 4,000 51

พรกขหน 4.1 76 1.6 8,778 32

หลงบ�นสวยดวยผกสวนครว

วธก�รใชสะเด�วธก�รใชสะเด�- กำ�จดและไลศตรพช1 .หนอนกระทฯ

2. หนอนใยผก3. ดวงปกแขง

4. หนอนเจ�ะสมอฝ�ย

5. ตกแตน6. แมลงวนทอง

7. และเพลยจกจนสเขยว

1 .ใชเมลดแก 1 กโลกรม ม�บดและแชนำ� 20 ลตร หมกทงไว 1 คน

2 .กรองเอ�นำ�ไปฉดพนพช

1 .ใชใบสะเด�สดแก 1 กก .ตำ�ใหละเอยด แชในนำ�สะอ�ด 5 ลตร หมกทงไว 1 คน

2 .กรองเอ�แตนำ�ไปฉดพน...เวล�เยน

ใบสด

เมลดแก

ส�บเสอส�บเสอ ส�บเสอมชอเรยกอนว� ช�ผก

คร�ด ยสนเถอน เบญจม�ศ หญ�ฝรงเศส หญ�ดอกข�ว หญ�เหมน

ฯลฯ เปนวชพชพบเจรญงอกง�มอยโดยทวไปในพนททไมมก�รพนส�รเคมกำ�จดวชพช เปนไมลมลกเจรญงอกง�มไดรวดเรว จงเหม�ะทจะนำ�ม�สกดเปนส�รปองกนกำ�จดศตรพช

ส�รเคมทพบส�รเคมทพบ ส�รทออกฤทธในก�รควบคม

แมลงศตรพชทพบในส�บเสอ ซงพบทงในสวนของดอกและในใบ แตในใบจะมปรม�ณของส�รม�กกว�ใน

ดอกสรรพคณสรรพคณ

ใชไดผลกบหนอนชนดต�งๆ เชน หนอนใยผกหนอนกระทผก เพลย

ออน และดวงเขยว

วธก�รใชวธก�รใช -ใชใบส�บเสอแหง 400

กรม ตำ�ใหละเอยดผสมกบนำ� 3ลตร ตม 10 น�ท ทำ�ใหเยน

แลวกรองเอ�ก�กทง และนำ�ไปพนในแปลงมะเขอเปร�ะ ส�ม�รถกำ�จดเพลยออนไดด และพนในแปลงผกส�ม�รถปองกนกำ�จด

หนอนกระทผกไดด

อ�งองhttp://puechkaset.com/%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B8%8A%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A7/

http://www.oknation.net/blog/horti-asia/2012/11/30/entry-4