Embed Size (px)
Citation preview
24 november 2015 / Stadhuis / Brugge
Bart De Nil en Jeroen Walterus
Platform Erfgoedbibliotheken24 november 2015
Wat is een collectieplan?
Wat is een collectieplan niet
In zes stappen naar een collectieplan
Traject Archieven
INZICHT
SAMENSTELLING EN BETEKENIS
COLLECTIEBELEID
PRAKTIJK
STENEN TAFELS
STAAT OP ZICHZELF
100 PAGINA’S WAARMEE JE IEMAND KANDOODSLAAN
IN ZES STAPPEN NAAR EEN COLLECTIEPLAN
AANLEIDINGTRAJECT COLLECTIEBELEIDSPLAN VLAAMSE
ERFGOEDBIBLIOTHEEK Wie?
• Collegagroep Vlaamse Erfgoedbibliotheek o.b.v. FARO Motivatie?
• Erkende instellingen met kwaliteitslabel: visie op de collectievorming / collectieplan
• Strategische doelstelling Vlaamse Erfgoedbibliotheek: afstemming collectiebeleid partners
Hoe?• Stappenplan, leidraad (FARO): een mogelijk model
COLLECTIEBELEIDSPLAN –MOTIVATIE/HAALBAARHEID
Waarom starten met een collectiebeleidsplan? Mogelijke redenen
• Inzicht, kennis over de collecties verdiepen• Bijsturing/evaluatie van interne processen (efficiëntie,
professionalisering)• Draagvlak bij interne en externe stakeholders te vergroten (bv.
transitietrajecten, (bestuurlijke) reorganisaties…)• Dienstverlening verbeteren• Maatschappelijk draagvlak organisatie/collecties versterken
Haalbaarheid ? • Een collectieplan vraagt tijd, inzet… is die er?• Is er een draagvlak voor? (Beleid, stakeholders)• Enkel voor grotere geprofessionaliseerde organisaties?
• Eventueel werken met beperkte deelplannen (een behoudsplan, een digitaliseringsplan, een dienstverleningsplan…)
STAPPENPLAN
Doel• Doel, context, scope
Status
• Beschrijving v/d collectie• Huidig collectievormingsprofiel• Gebruikers en dienstverlening
Strategie• Prioriteiten toekomstig collectiebeleid• Samenwerking
PROCESMATIGE ASPECTEN
Interne organisatie:• (Interne) werkgroep• Afstemming/terugkoppeling met stakeholders of bestuur,
directies…• Participatie: feedback/aftoetsingsmomenten voorzien voor
bredere groep betrokkenen (collega’s…) Timing, planning, taakafspraken… Hoe communiceren? (interne en externe transparantie)
(1) DOEL, CONTEXT, SCOPE COLLECTIEPLAN Context van het plan ( interne en externe omgevingsanalyse)
• Organisatiecontext: bestaan en al plannen? Bv. beleidsplan (stad, provincie, inrichtende macht…)
• Beleidscontext: Cultureel-erfgoeddecreet (kwaliteitslabel, 4 basisfuncties), andere decreten (onderwijs), lokale beleidskaders, wettelijke opdrachten?
• Omgevingscontext: welke ‘erfgoedgemeenschappen’, maatschappelijke evoluties en trends
Doel(en) v/h plan• wat wil je bereiken, veranderen, voor wie?• Passen eigen doelen in de doelstelling en missie van de ev.
overkoepelende organisatie? Scope van het plan
• Welke collecties (erfgoed scope), diensten…?• Periode (van/tot) plan? • Voor wie is het plan bedoeld? (communicatie)
-> goed aflijnen, scherp stellen!
(2) BESCHRIJVING V/D (ERFGOED)COLLECTIE Historiek
• herkomst en positionering van de collectie Beschrijving onderdelen v/d collectie
• materiaaltypes (gedrukte publicaties, archieven, objectcollecties, beeldmateriaal…), thematisch… (fysiek/digitaal/digital born)
• cijfers omvang/aangroei v/d collectie• fysieke staat (conditie, bewaaromstandigheden)• status v/d collectieregistratie, digitalisering, digitale ontsluiting-> deelcollectiebeschrijvingen (Cometa)
Inschaling niveau v/d collectie (waardering)• Waarderingskader ‘erfgoed’ te ontwikkelen (vb. Significance 2.0)• Cf. studiedag FARO en prov. consulenten ‘Niet al goud wat blinkt’• Themadossier ‘waardering en selectie’, faro | Tijdschrift over cultureel
erfgoed, sept. 2015 (artikel in map)-> zie www.faro.be
(3) BESCHRIJVING HUIDIGCOLLECTIEVORMINGSPROFIEL
Collectie-indeling (huidig profiel van de collectie)• Zwaartepunt(en) v/d collectie (kerncollecties)• hiaten in de collectie?
Kritische analyse v/d sterktes en zwaktes collectievorming (selectiebeleid)• Bijsturen van selectie- en acquisitiebeleid?• Afstoting van collecties?
(4) GEBRUIKERS EN DIENSTVERLENING
Wie zijn de gebruikers?• Gebruikersonderzoek
Wat is het gebruik v/d (digitale) collecties?• Evolutie (aantal) consultaties, bruiklenen…
Hoe verloopt de dienstverlening? (evaluatie) Valorisatie v/d (digitale) erfgoedcollectie
• Educatie, informatie, onderzoek, onderwijs, vrijetijd…• Valorisatie erfgoedwerking: tentoonstellingen, publicaties,
maatschappelijke projecten…
(5) PRIORITEITEN COLLECTIEBELEIDFormuleer op basis van (1), (2), (3) en (4): Prioriteiten of streefdoelen voor het toekomstig
collectiebeleid • waar willen we staan over x jaar en waarom? Wat moet er veranderen,
enz. de acties om deze streefdoelen te realiseren
• Verwervingsbeleid (criteria (de)selectie, vormen van verwerving…)• Registratie en digitalisering• Bewaring, preventieve conservering• Duurzame ontsluiting (digitale leeszaal)• Ontwikkeling v/d dienstverlening• Erfgoedgerichte valorisatie
De middelen voor deze acties inschatten • personeel/financieel/infrastructureel
(6) SAMENWERKING ROND COLLECTIEBELEID Positionering en samenwerking
• (internationale) netwerken, overlegplatformen (CERL, IFLA, Liber….)• (culturele) partners (lokaal, regionaal, internationaal…)• Met wie samenwerken? Voor welke acties? Hoe?
Afstemming collectiebeleid met andere bibliotheken• Afspraken over acquisitie, selectie- en verzamelbeleid• Afspraken over bewaring (bv. kranten, overheidspublicaties, enz.)• Afspraken over digitalisering, born digital collecties • …
-> impulsen voor samenwerking vanuit het erfgoedbeleid nodig.-> rol van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek is daarbij essentieel.
TRAJECT ARCHIEVEN
COLLEGAGROEP WEST-VLAANDEREN
Stadsarchief Ieper Stadsarchief Kortrijk Stadsarchief Waregem Gemeentearchief
Anzegem Gemeentearchief Koksijde Intergemeentelijke
archiefdienst Poperinge-Vleteren
Provinciaal Archief West-Vlaanderen
Stadsarchief Wervik
COLLEGAGROEP REST-VAN-VLAANDEREN
Stadsarchief Leuven Stadsarchief Mechelen Stadsarchief Halle Stadsarchief Tongeren Stadsarchief Turnhout Stadsarchief Lier Stadsarchief Diest
VRAGEN?
FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzwPriemstraat 51B-1000 Brusseltel: +32 (0)2 213 10 60fax: +32 (0)2 213 10 99e-mail: [email protected]
Bart De Nil , Jeroen Walterus
