Kamu Diplomasisi(Public Diplomacy)

İsmail Sarp Aykurt

Stratejik Halkla İlişkiler Yönetimi

(Strategic Public Relations Management)

Diplomasi ve Dış Politika Kavramları

• Diplomasi, en temel anlamı ile; uluslar arası ilişkileri düzenleyen antlaşmalar bütünüdür.

• Kavram; yabancı bir ülkede ve uluslar arası toplantılarda ülkesini temsil etme işi ve sanatı olarak da tanımlanabilir.

• Devletler arası ilişkilerden doğan bu kavram; ikna, uzlaşma ve güç kullanma tehdidini araç olarak kullanır.

• Morgenthau diplomasiyi; ulusal çıkarların barışçıl yollardan korunması olarak tanımlarken; Hadley Bull ise kavramı; uluslar arası ilişkilerin resmi görevlilerce barışçı yollardan sürdürülmesidir şeklinde tanımlar.

• Diplomasi kavramı ile dış politika ise birbirine karıştırılan kavramlardır. Dış politika kavramı; Arı’nın belirttiği gibi; uluslar arası siyasal sorunlara devletin amaçları, hedefleri ve genel tutumu açısından bakar.

• Diplomasi ise; Wellessey’in dediği gibi; politika değil, onu uygulayan araçtır. Bu anlamda; politika strateji saptarken, diplomasi taktikleri belirler.

Özetlemek gerekirse;

- Diplomasi; müzakere amacı güden ve dış politikayı uygulama aracı olarak görülen bir kavramdır.

- Dış politika ise; diplomasiye göre daha makro bir kavram olup; bir ülkenin sınırları dışındaki ülkelere uyguladığı genel siyasete verilen isimdir.

Kamu Diplomasisinin Tarihsel Gelişimi

• Kavram; ilk kez 1965 yılında Birleşik Devletler’inMassachusetts eyaletindeki Tufts Üniversitesi’nde gündem olmuştur.

• Kamu diplomasisi ismini gündeme taşıyan ilk isim ise; Fletcher Hukuk ve Diplomasi Okulu dekanı EdmundGullion’dur.

• İlk örnekleri 1. Dünya Savaşı yıllarına değin uzanan kavramın, özellikle soğuk savaş döneminde yıldızı parladı.

Kamu diplomasisinin gelişip önem kazanmasında soğuk savaş döneminde yürütülen düşünce savaşlarının da büyük etkisi

bulunmaktadır

• İkinci Dünya Savaşı esnasında savaşın cephelerden sivil kesime kayması ve savaş bitiminde ülkelerin, uluslar arası güvenliği sağlama kaygıları sebebi ile Kamu Diplomasisi önem kazanmıştır.

• Kamu Diplomasisi günümüzde, hızlı değişen koşullar, küreselleşen dünya, gelişen iletişim ve yeni medya araçları ile tedricen gelişmeye devam etmekte; ülkelerin temel politikalarından biri haline evrilmektedir.

Kamu Diplomasisi Nedir?

• Potter’ın tanımı ile; kamu diplomasisi; bir hükümetin başka bir ülkenin halkını ve aydınlarını, bu ülkenin politikalarını kendi avantajına döndürmek amacıyla etkilemeye çalışmasıdır.

• Kamu diplomasisi; başka ülkelerin halkları ve kamuoyu ile bağ kurmak, olumlu ilişkiler inşa etmek amacı ile uygulanan bir iletişim kurma etkinliğidir.

• Tuch’a göre ise; kamu diplomasisi; bir devletin, kendi milletinin fikirlerinin ve ideallerinin, geleneklerinin ve kültürünün, aynı zamanda ulusal hedeflerinin ve mevcut politikasının anlaşılması amacıyla yabancı kamularla gerçekleştirdiği iletişim sürecidir.

• Kamu diplomasisi; hükümetlerin; diğer ülkelerin halkları ile ilişki geliştirebilmek adına öne çıkan kavramların başında gelmektedir.

• Morrow’a göre; kamu diplomasisi, geleneksel diplomasinin dışında kalan, hükümetlerin diğer ülkelerde kamuoyu oluşturma çabalarını, ülkeler arasında sivil toplum örgütlerinin etkileşim içinde olmasını ve kültürel iletişim süreçlerini kapsamaktadır.

• Bu bağlamda kamu diplomasisi; dinamik ve çok kapsamlı bir yapıyı içerir.

• Devletlerin yumuşak güç uygulamasında, kamuoyuna nüfuz edebilmek için kullandığı kamu diplomasisi; “devletten halka” ve “halktan halka” iletişim olmak üzere iki ana çerçevede toplanır.

Devletten halka iletişimde;

1. Devletin faaliyetleri

2. Devletin açılımları ve

3. Devlet politikalarının kamuoyuna anlatılması esastır.

Halktan halka iletişimde ise;

1. Araştırma merkezlerinin

2. Basın ve medyanın

3. Kanaat önderlerinin

4. Üniversitelerin ve

5. Sivil toplum örgütlerinin kullanılması esastır

• Kamu Diplomasisi; bir çok ülke için geleneksel diplomasi araçları dışında yeni olanaklar da tanımlamıştır.

• Kamu diplomasisinin en önemli katkıları; yabancı kamuoyunu bilgilendirmek, etkilemek, farkındalıkyaratmak, bilinirliği arttırmak, yabancı ülke vatandaşları ile ülke vatandaşları arasındaki diyaloğugeliştirerek çıkar, fırsat ve potansiyelleri değerlendirebilmektir.

• Bu anlamda kavram; geleneksel diplomasiden farklı olarak sadece hükümeti değil, dışarda kalan aktör, kamuoyu ve yakın çevreyi de etkilemeyi amaçlar.

Kamu Diplomasisi; beş türde incelenmektedir

1. DinlemeÖrn: Hedeflenmiş anketler yapma

2. SavunmaÖrn: Büyükelçilik basın ilişkileri

3. Kültürel DiplomasiÖrn: Devlet fonlu uluslar arası sanat turu

4. Değiş Tokuş DiplomasisiÖrn: Çift yönlü akademik değiş tokuş

5. Uluslar arası YayıncılıkÖrn: Yabancı dilde kısa dalga radyo yayıncılığı

Türkiye’de Kamu Diplomasisi

• Geleneksel diplomasi çalışmalarının hükümetler arasında sağladığı resmi ilişkilerin ve lobicilik çalışmalarının, çağın gereklerine uydurularak genişletilmesi gerekliliği kamu diplomasisi çalışmalarının önem kazanmasına sebep olmuştur.

• Kamu diplomasisi faaliyetlerinin gelişim göstermesi ile birlikte buna yönelik yeni kurumsal merkezler de devreye sokulmuştur. Bunların başında gelen kurum; Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü’dür.

• Kuruluş; siyasal iletişim faaliyetleri, medya tanıtım çalışmaları, panel ve çalıştay gibi kamu diplomasisi etkinlikleri üreten bir organizasyondur.

Başbakanlık kamu diplomasisi koordinatörlüğü amacını şu şekilde açıklar:

• Gerek ülkenin güçlü mirasını ve çağdaş tecrübesini gerekse son yıllarda bölgesel ve küresel siyasette ülkenin artan etkisinden yola çıkarak, Türkiye’yi etkin bir şekilde anlatmayı, farklı kesimlerle diyaloğa geçmeyi ve çok taraflı bir iletişim ekseninde faaliyet yürütmeyi amaçlamaktadır.

Kamu Diplomasisine Katkı Koyan Disiplinler

• Kamu diplomasisi, gerek kullandığı kaynak ve araçlar gerek uygulama yöntemleri sebebi ile bir çok farklı disiplin ile ilişkilendirilir.

Katkıda bulunan bu disiplinler;

- Pazarlama Yönetimi

- Medya Etkisi

- Halkın Kanaatleri

- Reform

- Kültürel Çalışmalar

- Bilişim

- Teknoloji

- Psikoloji

- Sosyoloji

- Siyasal Bilimler

- Uluslar arası İlişkiler/Diplomatik Strateji

- Tarih

- Halkla İlişkiler/Markalamak ve

- Propaganda’dır.

• Bu anlamda; kamu diplomasisinin interdisipliner ve dinamik bir kavram olduğu söylenebilir.

• Bir ülkenin, dış dünyadaki temsiliyetinisağlarken, başka kamuoylarını etkileme, yönlendirme ve dış ülkedeki siviller ile olan diyaloğun arttırılması amacını taşıyan kavram; tüm bu disiplinlerden yararlanır ve karşılıklı bir alışveriş içerisine girer.

Kamu Diplomasisi ve Halkla İlişkiler İlişkisi

• Kamu diplomasisi ve halkla ilişkiler disiplinlerinin ilgilendikleri kamuoyu ve hedef kitle kavramları iki disiplinin ortaklaştığı bir zemini işaret eder.

• Hem halkla ilişkiler hem de kamu diplomasisi; algılama yönetimi, itibar yönetimi ya da imaj yönetimi gibi kavramlarla ifade edilen yönetsel çabaları da içerir.

• Ayrıca; kamu diplomasisi uygulamalarının en önemli amaçlarından bir tanesi olan siyasal bilgilendirme çalışmaları ile halkla ilişkiler pratikleri arasında çok yakın bir bağ vardır.

• Kamu diplomasisi; evrensel değerler yaratılması ve uluslar arası kamuoyunun dış politika hedefleri ile uyumlu olarak etkilenmesi amacı ile halkla ilişkiler metot ve tekniklerini kullanır.

• Halkla ilişkiler teknik ve uygulamaları; hedef kitlenin belirlenmesi ve onlara ivedi bir biçimde ulaşılmasının imkanını sağlamaktadır.

• Kamu diplomasisi kapsamında yürütülecek çalışmalar, halkla ilişkiler teknikleri kullanılarak; hedef kitlenin özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre biçimlendirilir.

• Kamu diplomasisi; başka ülkelerdeki halkların ilgisinin ve sempatisinin uzun dönemli olarak kazanılmasını amaçladığından; ülke kültür, düşünce ve davranış kalıplarını halkla ilişkiler vasıtası ile etkilemeye çalışır.

• Halkla İlişkiler; bu anlamda kamu diplomasisi amaçlarını destekleyici olmakla birlikte; kamu diplomasisi ile ulusların çatışmaları algılamasını değiştirmesinde ve tanıtımların yapılmasında başarılıdır.

Kamu Diplomasisinin Uygulama Alanları

• Kamu Diplomasisinin uygulama alanları çeşitlilik göstermektedir. Bazı uzmanların uygulama alanı olarak kodladığı kültür, teknoloji gibi alanlar, diğer uzmanlar tarafından kamu diplomasisi kaynağı olarak değerlendirilir.

• Gelişen şartlar ise bazı teknolojik (internet, sosyal medya, dijital oyunlar vb.) gelişmelerin hem bir kaynak hem de bir pratik alanı olarak değerlendirilmesine olanak sağlamıştır.

• Ülkelerin, uluslar arası alanda başka ülkelerin halklarını etkileme konusunda kullandığı uygulama alanları ise şu şekilde sıralanabilir.

1. Eğitim

2. Kültür

3. Sanat

4. Spor

5. Teknoloji ve İnternet

Bu başlıklara örnekler vermek mümkündür

1. EğitimKültürel değişim programları aracılığıyla başka ülkelerin halklarının etkilenmesi amacı taşınır. Bologna Süreci de buna bir örnek oluşturur.

2. KültürYaşam biçimi olarak tanımlanan kültür, gelenek, dil, din, tarih gibi yazılı ve yazılı olmayan unsurları içerir. Bir küresel marka, bir fast-food zinciri ya da bir moda akımının etkisi kamu diplomasisinin kültür pratiğine örnek olarak gösterilebilir.

3. Sanat

Sanat duygu ve düşüncelerin belirli teknik ve estetik kurallara göre ifade edilmesidir. Bu anlamda felsefeden kültüre kadar geniş bir alanı kapsar.

En güzel örnekler; sinema, dünya sergileri ve etkinliklerdir.

4. Spor

Spor faaliyetlerinin toplumsal ve ulusal açıdan

büyük faydası vardır. Spor, kültürel birleştiricilik ve

sivil diyalog oluşturmak için oldukça kritiktir.

Türkiye’nin FIFA, FIBA ve UEFA vb. üyeliği bu anlamda

değer kazanır.

5. Teknoloji ve İnternet

Günlük hayatın bir parçası haline evrilen

internet, sosyal medya ve bunun

paydaşları bilimsel, kültürel, ekonomik

siyasi ve askeri vb bir çok yönden etkili

olup, mesajlar yaymaktadır. Buna

verilebilecek en iyi örneklerden biri Call of

Duty oyunudur. Bu oyunla ABD; askeri

operasyonlarını meşrulaştırmaya çalışır.

Kamu Diplomasisi tüm bunları uygularken iletişim aygıtlarını kullanmayı ihmal etmez

Bunlar;

- Geleneksel Medya

- Gazeteler

- Radyo İstasyonları

- Televizyon istasyonları

- Sinema

- Yayınlar’dır.

Referanslar

1. Erzen, M. Ü. (2014). Kamu Diplomasisi. İstanbul: Derin Yayınları

2. Potter, E. (2002). Canada and The New Public Diplomacy. Hague: Netherlands Institute of International Relations.

3. Sancar, G. A. (2012). Kamu Diplomasisi ve Uluslar arası Halkla İlişkiler. İstanbul: Beta

4. Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü. Vizyon-Misyon. http://kdk.gov.tr/faaliyetler/vizyon-misyon/8 Erişim: 28 Kasım 2014.

5. Morrow. E. R. What is Public Diplomacy? Center of Public Diplomacy.

• Özgeçmiş:

• 1987 yılında Tarsus’ta doğdu. Muğla Üniversitesi’nde gördüğü İşletme lisans öğrenimini “Çalışanların Eğitim Özelliklerinin Yönetim Tarzına Etkisi/Otomotiv Sektörü Uygulaması” çalışması ile tamamladı. Anadolu Üniversitesi’nde yine lisans düzeyinde Uluslararası İlişkiler ve ön lisans düzeyinde Halkla İlişkiler eğitimi aldı. Adana Çukurova Üniversitesi’nde ise İşletme Anabilim Dalı’nda İşletme Yönetimi (MBA) yüksek lisansı yaptı. Şu sıralar ise ikinci master çalışmasını İstanbul Maltepe Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı / Pazarlama İletişimi bölümünde sürdürmektedir.

• Kısa süre yaptığı internet yazarlığında; çeşitli makale, deneme ve yazılar yayımlayan yazar; aynı zamanda Türkiye Basketbol Federasyonu’na bağlı olarak assistant coach ünvanı ile araştırmalar ve çalışmalar yaptı. İstanbul’da yaşıyor; soL gazetesinde ve soL haber portalında spor araştırmacılığının yanı sıra spor servisi editörlüğü görevini de yürütüyor. İlgilenim alanları ise; Marksist Leninist kuram, siyasi tarih, yönetim/organizasyon, basketbol teorisi ve spor tarihi olarak özetlenebilir. Yazar ayrıca; TÜBAD (Türkiye Basketbol Antrenörleri Derneği) üyesidir