Цус алдалт

ТодорхойлолтЦус гэдэг бол хүний бие махбодид судсаар

урсаж байгаа улаан өнгөтэй шингэн бодсыг хэлнэ. Улаан өнгөний учир нь цусны найрлаганд буй гемоглобин улаан өнгөтэй байдаг. Зарим цус багадалттай хүний цусны гемоглобин багассанаас өнгө нь хүртэл бүдгэрсэн байж болдог.

Анатоми

Цусны үүрэг

О2 –ийг уушгинаас авч эд эрхтэнд хүргэж, буцахдаа нүүрсхүчлийн хийг зөөвөрлөж, хүчилтөрөгчийн солилцоог явуулж байдаг.

Эд эрхтэнүүдэд аминдэм, уураг, эрдэс бодисыг хүргэж өгдөг.

Бие махбодын дархлааны буюу нянгын эсрэг тэмцэгч.

Бие махбодид гарч буй өөрчлөлтүүдийн мэдээлэгч болдог.

Ангилал1. Гадуур цус алдалт/артер, вен, хялгасан/2. Дотуур цус алдалт /эмч болон эмнэлэгийн

нөхцөлд тодорхолох боломжтой/

Цус алдалтын зэрэг

Боолт

Цус тогтоох цэгүүдШууы артери дээр дарж

цус тогтоохБугалганы артери дээр

дарж цус тогтоох

Цус тогтоох цэгүүдЭгэмний артери дээр дарж

цус тогтоохГүрээний артери дээр дарж

цус тогтоох

Цус тогтоох цэгүүдХэвлийн артери дээр дарж

цус тогтоохЦавьны артери дээр дарж

цус тогтоох

Мөчдийг нугалж цус тогтоох Гар Хөл

Яаралтай авах арга хэмжээ1. Шарх том хэмжээтэй, цээж, хүзүү, зэрэгт байвал хагас хэвтээ

байрлалд байлгана.

2. Хэрэв гар, хөл зэргээс цус алдаж байгаа үед бүрэн хэвтүүлж, гар хөлийг биеийн түвшинөөс дээр байлгана.

3. Маш хурдан эхний 10-15 секундэнд шархыг ямар нэгэн ариун бинт, сальфеткаар дарах хэрэгтэй

4. Хэрэв шархнаас их хэмжээний цус алдвал түргэн тусламж дууд, хөдөө орон нутагт байвал доррхи арга хэмжээнүүдийг аваад эмнэлэгт хүргэж өг.

5. Түргэн тусламж ирэхээс өмнө цус тогтоох цэгүүд дээр дарж, хурц цус алдалтыг тогтооно.

6. Цус тогтоох цэгүүд дээр дарсан боловч амжилтгүй үед чангалуур тавих аргыг хэрэглэнэ.

Анхаарах зүйлсХэрэв ямар нэгэн эрхтэн тасарсан бол тасарсан хэсгээс 1-

2 см дээгүүр даралттай боолт, чангалуур зэргийг тавина. Тасарсан хэсгийг мөстэй уутанд хийж тээвэрлэнэ.

Цус тогтоох цэгүүд дээр дарж байх үед өөр нэг тусламж үзүүлэгч тусламж дуудах, хэрэгтэй зүйлс хангах хэрэгтэй.

Цус тогтоох цэг дээр зөв дарсан үед цус алдалт багасаж байгаа нь шууд харагдана.

Цус тогтоох цэг дээр мэдрэлийн судаснууд хамт байдаг тул зөв дарсан үед өвдөлт ихтэй байдаг.

Цэгүүд дээр удаан дарах үед амархан ядарч сульддаг тул гараа солих эсвэл хамт тусламж үзүүлэгчтэй сольж тусламж үзүүлнэ.

Чангалуур тавих

Мөрдөх зарчим Чангалуурыг хэт сул, чанга тавьж болохгүй цус тогтооход

тохирсон хүчээр тавина. Чангалуур тависан сар, өдөр, цаг хугацааг маш нарийн бичиж,

эсвэл цаасан дээр бичээд зүүж өгнө Яаралтай богино хугацаанд эмнэлэгт хүргэж өгөх ба тусламж

дуудна. Хүргэж өгөх явцад 10-15 мин суллаж, өгч дахин чангалж байхгүй

бол эрхтэн үхжих аюултай. Дээд тал нь 1 цаг 30 мин тавина. Хэрэв эрхтэн тасарсан бол тасарсан хэсгээс 1-2 см дээгүүр

даралттай боолт, чагнуур зэргийг тавина. Тасарсан эрхтэнийг мөстэй уутанд хийж тээвэрлэнэ.Чангалуур тавьсан хөл мөчдийг сайтар хучиж, дулаан байлгахаар тооцно.ялангуяа хүйтний улиралд.

Анхаарал тавьсанд баярлалаа