Η άμεση αντιμετώπιση του Η άμεση αντιμετώπιση του πολυκαταγματία - πολυτραυματίαπολυκαταγματία - πολυτραυματία

Γεώργιος ΣάπκαςΓεώργιος Σάπκας

Αν. Καθηγητής ΟρθοπαιδικήςΑν. Καθηγητής Ορθοπαιδικής

Πανεπιστημίου ΑθηνώνΠανεπιστημίου Αθηνών

Προνοσοκομειακή ΑντιμετώπισηΠρονοσοκομειακή Αντιμετώπιση

Προστασία της Σπονδυλικής Στήλης (μακριά σανίδα αντιμετώπισης, scoop stretch κ.α.).

Η ακινητοποίηση δεν πρέπει να παρεμποδίζει ή να καθυστερεί τις ενέργειες για την διάσωση

του ασθενούς

Προνοσοκομειακή ΑντιμετώπισηΠρονοσοκομειακή Αντιμετώπιση

Η ακινητοποίηση γίνεται με τον τραυματία σε ύπτια και ουδέτερη θέση με την τεχνική του

log-rolling και του ιμάντος.

(η έγκυος γυναίκα ακινητοποιείται στο πλάι για αποφόρτιση)

Ενδονοσοκομειακή ΑντιμετώπισηΕνδονοσοκομειακή Αντιμετώπιση

Άμεση αφαίρεση της σανίδας ακινητοποιήσεως ευθύς ως ο ασθενής τοποθετηθεί επί

ανένδοτου φορείου.

(Παρατεταμένη ακινητοποίηση στη σανίδα, οδηγεί σε έλκη εκ κλινοστατισμού)

Ενδονοσοκομειακή Αντιμετώπιση

1. Μετά την αφαίρεση της σανίδας τα μέτρα ακινητοποίησης και προστασίας, διατηρούνται.

2. Η τεχνική log-roll εφαρμόζεται κάθε φορά που χρειάζεται να μετακινηθεί ο ασθενής για εξετάσεις.

3. Τεχνική log-roll: επιτυγχάνεται η συντονισμένη και ταυτόχρονη μεταφορά του ασθενούς από 4 άτομα, έτσι ώστε η Σ.Σ. να παραμένει ευθειασμένη.

4. Ο αριθμός και το εύρος των μετακινήσεων πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο δυνατό

Ενδονοσοκομειακή ΑντιμετώπισηΕνδονοσοκομειακή Αντιμετώπιση

Σε περίπτωση ανήσυχου ασθενούς Σε περίπτωση ανήσυχου ασθενούς (τοξικές ουσίες, Κ.Ε.Κ., (τοξικές ουσίες, Κ.Ε.Κ., shockshock,κ.α.),κ.α.)

1.1. Αποφυγή βίαιης ακινητοποιήσεωςΑποφυγή βίαιης ακινητοποιήσεως

2.2. Απελευθέρωση ασθενούςΑπελευθέρωση ασθενούς

3.3. Χορήγηση ηρεμιστικών - κατασταλτικώνΧορήγηση ηρεμιστικών - κατασταλτικών

Η ακινητοποίηση της Σπονδυλικής Η ακινητοποίηση της Σπονδυλικής Στήλης αποτελεί απόλυτη Στήλης αποτελεί απόλυτη

προτεραιότητα για τον πολυτραυματίαπροτεραιότητα για τον πολυτραυματία

Δεν αποτελεί προτεραιότητα η Δεν αποτελεί προτεραιότητα η διαφορική διάγνωση της κακώσεως της διαφορική διάγνωση της κακώσεως της

Σπονδυλικής ΣτήληςΣπονδυλικής Στήλης

Μεταφορά ασθενούς σε Μεταφορά ασθενούς σε εξειδικευμένα κέντραεξειδικευμένα κέντρα

• Σε περίπτωση κρανιο-εγκεφαλικής Σε περίπτωση κρανιο-εγκεφαλικής κάκωσης, κατάγματος πυέλου, κάκωσης, κατάγματος πυέλου, αστάθειας ζωτικών λειτουργιών.αστάθειας ζωτικών λειτουργιών.

• Γίνεται άμεσα χωρίς καθυστέρησηΓίνεται άμεσα χωρίς καθυστέρηση

• Τυχόν διαγνωστικές δοκιμασίες Τυχόν διαγνωστικές δοκιμασίες μετατίθενται σε δεύτερο χρόνο μετατίθενται σε δεύτερο χρόνο (π.χ. απεικονιστικός έλεγχος)(π.χ. απεικονιστικός έλεγχος)

Κλινική αξιολόγηση της Κλινική αξιολόγηση της Σπονδυλικής ΣτήληςΣπονδυλικής Στήλης

Γίνεται αφού σταθεροποιηθούν οι Γίνεται αφού σταθεροποιηθούν οι ζωτικές λειτουργίες του ασθενούς και ζωτικές λειτουργίες του ασθενούς και

εξασφαλισθεί η σταθερότητα τους όπως εξασφαλισθεί η σταθερότητα τους όπως και ο έλεγχος τους κατά τη διάρκεια των και ο έλεγχος τους κατά τη διάρκεια των

διαγνωστικών εξετάσεωνδιαγνωστικών εξετάσεων

Απεικονιστικός έλεγχοςΑπεικονιστικός έλεγχος

Ακτινολογικός έλεγχος Ακτινολογικός έλεγχος ολοκλήρου της Σπονδυλικής Στήληςολοκλήρου της Σπονδυλικής Στήλης

• Προσθιο-οπισθίωςΠροσθιο-οπισθίως

• Πλαγίως Πλαγίως

Απεικονιστικός ΈλεγχοςΑπεικονιστικός ΈλεγχοςC.T.C.T.

Σε περίπτωση:Σε περίπτωση:

A.A. Ανεπαρκούς ελλιπούς απλού Ανεπαρκούς ελλιπούς απλού ακτινολογικού ελέγχουακτινολογικού ελέγχου

B.B. Αδυναμία ερμηνείας απλού Αδυναμία ερμηνείας απλού απεικονιστικού ελέγχουαπεικονιστικού ελέγχου

Απεικονιστικός ΈλεγχοςΑπεικονιστικός ΈλεγχοςM.R.I.M.R.I.

Εξέταση επιλογής σε περίπτωση Εξέταση επιλογής σε περίπτωση νευρολογικής σημειολογίαςνευρολογικής σημειολογίας

Κακώσεις Αυχενικής μοίρας Κακώσεις Αυχενικής μοίρας Σπονδυλικής ΣτήληςΣπονδυλικής Στήλης

Συντηρητική αντιμετώπισηΣυντηρητική αντιμετώπιση

Κλειστή ανάταξη εξαρθρήματος Κλειστή ανάταξη εξαρθρήματος Α.Μ.Σ.Σ.Α.Μ.Σ.Σ.

Θωρακο – οσφυϊκά Θωρακο – οσφυϊκά κατάγματα Θκατάγματα Θ1111-Ο-Ο11

• από βίαιη υπέρκαμψη και στροφήαπό βίαιη υπέρκαμψη και στροφή

• είναι συνήθως ασταθή (ευάλωτοι οι ασθενείς είναι συνήθως ασταθή (ευάλωτοι οι ασθενείς στις στροφικές κινήσεις)στις στροφικές κινήσεις)

• πτώση από ύψος, τροχαίο ατύχημα, πτώση από ύψος, τροχαίο ατύχημα, διατιτραίνον τραύμαδιατιτραίνον τραύμα

• συνοδεύονται από κακώσεις σπλάχνων συνοδεύονται από κακώσεις σπλάχνων (ήπατος, σπληνός, εντέρου, κοιλιών, (ήπατος, σπληνός, εντέρου, κοιλιών, αγγείων) ρήξη διαφράγματοςαγγείων) ρήξη διαφράγματος

Οσφυϊκά Κατάγματα ΟΟσφυϊκά Κατάγματα Ο11-Ι-Ι11

• Ακτινολογικά και νευρολογικά ευρήματα Ακτινολογικά και νευρολογικά ευρήματα ανάλογα των θωρακο-οσφυϊκώνανάλογα των θωρακο-οσφυϊκών

• Μικρότερη πιθανότητα τέλειας Μικρότερη πιθανότητα τέλειας νευρολογικής βλάβης λόγω προσβολής της νευρολογικής βλάβης λόγω προσβολής της ιππουρίδαςιππουρίδας

• Κατάγματα τύπου Κατάγματα τύπου Chance Chance υπό ζώνη υπό ζώνη ασφάλειαςασφάλειας

Ανοικτές ΚακώσειςΑνοικτές ΚακώσειςΔιατριτραίνοντα τραύματαΔιατριτραίνοντα τραύματα

• πυροβόλα όπλα, μαχαιρώματαπυροβόλα όπλα, μαχαιρώματα

• καθορισμός πύλης εισόδου – εξόδουκαθορισμός πύλης εισόδου – εξόδου

• συνήθως σταθερές κακώσειςσυνήθως σταθερές κακώσεις

• βαρεία νευρολογική βλάβη εάν περνούν μέσα βαρεία νευρολογική βλάβη εάν περνούν μέσα από τον σπονδυλικό σωλήνααπό τον σπονδυλικό σωλήνα

• μεγάλες συνοδές κακώσειςμεγάλες συνοδές κακώσεις

Κλινική ΕξέτασηΚλινική Εξέταση

• εξέταση αισθητικότητας – ώμου, εξέταση αισθητικότητας – ώμου, κάτω άκρωνκάτω άκρων

• εξέταση κινητικότητας – ώμου, κάτω εξέταση κινητικότητας – ώμου, κάτω άκρωνάκρων

• καθορισμός επιπέδου βλάβηςκαθορισμός επιπέδου βλάβης

Αντιμετώπιση Νωτιαίου Αντιμετώπιση Νωτιαίου ShockShock

ΠρωτόκολλαΠρωτόκολλα

1.1. Nascis II, (methylprednisoloneNascis II, (methylprednisolone IVIV: : 5,45,4mg/ ../ kgr, mg/ ../ kgr, βάρους σώματος για 23 ώρες. βάρους σώματος για 23 ώρες. Προηγείται Προηγείται bolus bolus έγχυση: 2έγχυση: 2gr gr σε 15σε 15min) min) όταν η κάκωση Ν.Μ.είναι < 3 ώρεςόταν η κάκωση Ν.Μ.είναι < 3 ώρες

2.2. Nascis III, (Nascis III, (οι άνωθεν δόσεις για 48 ώρες) οι άνωθεν δόσεις για 48 ώρες) όταν η κάκωση Ν.Μ. είναι >3 ώρεςόταν η κάκωση Ν.Μ. είναι >3 ώρες

Κατάγματα Θ.Μ.Σ.Σ. Κατάγματα Θ.Μ.Σ.Σ. ((ΘΘ11-Θ-Θ1010))

1.1. Συμπιεστικά κατάγματαΣυμπιεστικά κατάγματα

2.2. Εκρηκτικά κατάγματαΕκρηκτικά κατάγματα

3.3. Κατάγματα τύπου Κατάγματα τύπου Chance Chance διαχωριστικά (ζώνη ασφαλείας)διαχωριστικά (ζώνη ασφαλείας)

4.4. Κατάγματα – ΕξαρθρήματαΚατάγματα – Εξαρθρήματα

5.5. Συνοδεύονται από πνευμονικές Συνοδεύονται από πνευμονικές κακώσεις – θλάση πνεύμονα, κακώσεις – θλάση πνεύμονα, αιμοθώρακα, πνευμονοθώρακα, αιμοθώρακα, πνευμονοθώρακα, κατάγματα πλευρώνκατάγματα πλευρών

Συμπεράσματα Συμπεράσματα

1.1. Αντιμετώπιση των κακώσεων που βάζουν σε κίνδυνο Αντιμετώπιση των κακώσεων που βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή αποφεύγοντας οποιαδήποτε κίνηση στη Σ.Σ.τη ζωή αποφεύγοντας οποιαδήποτε κίνηση στη Σ.Σ.

2.2. Ακινητοποίηση ολόκληρου του τραυματία μέχρι να Ακινητοποίηση ολόκληρου του τραυματία μέχρι να αποκλειστούν τα κατάγματα των σπονδύλων ή η αποκλειστούν τα κατάγματα των σπονδύλων ή η κάκωση του Ν.Μ.κάκωση του Ν.Μ.

3.3. Ο απεικονιστικός έλεγχος γίνεται όταν οι κακώσεις Ο απεικονιστικός έλεγχος γίνεται όταν οι κακώσεις που απειλούν τη ζωή έχουν τεθεί υπό έλεγχο.που απειλούν τη ζωή έχουν τεθεί υπό έλεγχο.

4.4. Οι πάσχοντες με κατάγματα της σπονδυλικής στήλης Οι πάσχοντες με κατάγματα της σπονδυλικής στήλης ή με κάκωση του νωτιαίου μυελού, πρέπει να ή με κάκωση του νωτιαίου μυελού, πρέπει να διακομίζονται το ταχύτερο σε κατάλληλα διακομίζονται το ταχύτερο σε κατάλληλα οργανωμένο κέντρο για την οριστική τους θεραπείαοργανωμένο κέντρο για την οριστική τους θεραπεία