44
Дархлаа оношлогооны арга Био-Анагаах 301 Н.Мөнхзул Ш.Орхонтуул

дархлаа оношлогооны арга

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: дархлаа оношлогооны арга

Дархлаа оношлогооны арга

Био-Анагаах 301 Н.Мөнхзул Ш.Орхонтуул

Page 2: дархлаа оношлогооны арга

- Элекрофорезийн арга- Дархан тунадасжилтын арга- Иммунноассай- Шууд бус RIA буюу ELISA- Сериологийн шинжилгээ гэх мэт

Page 3: дархлаа оношлогооны арга

Электрофорезийн арга:

• Эмнэлзүйн практикт цус, шээс болон биеийн бусад шингэн дэх уургийн хэмжээ, фракцийг ЭА-р тодорхойлдог.

• Уургийг хэсэгчлэн ялгахдаа агарын гелийг ашигладаг.

Page 4: дархлаа оношлогооны арга

Дархан тунадасжилтын арга

• Антиген эсрэг биетэй холбогдон тунадасжих үзэгдэл дээр үндэслэн энэ аргаар цусны ийлдэс болон биологийн бусад шингэн дэх уургийн бүтэцтэй антигений хэмжээг тодорхойлдог.

Page 5: дархлаа оношлогооны арга

• Антиген ба эсрэг биеийг нэмэхэд дархан бүрдэл үүсгэнэ.

• Холбогдсон эсрэгбиеийг центрифугт эргүүлж ялгана

• Холбогдоогүй антигенийг угааж зайлуулна.• эсрэгбиеийг задалж антигенийг ялгана.

Page 6: дархлаа оношлогооны арга
Page 7: дархлаа оношлогооны арга

Цацруулан нэвчүүлэх арга:• Агарыг тодорхой хэмжээний эсрэгбиетэй хольж

царцаасны дараа түүнийг нүхлэнэ. Уг нүхэнд антигенийг дусаахад антиген агарын гель рүү жигд тархан эсрэгбиетэй холбогдон дархан бүрдэл үүснэ.

• Тодорхой t-ны дараа антиген, эсрэгбиеийн хэмжээ тэнцэх цэг дээр тунадасжилтын тойрог үүснэ.

• Уг тунадасжилтын диаметр антигений концентрацитай шууд хамааралтай байдаг.

• Антигений хэмжээг тодорхойлохын тулд стандарт антигений тунадасны тойргыг хэмжин жиших муруйтай харьцуулна.

Page 8: дархлаа оношлогооны арга
Page 9: дархлаа оношлогооны арга
Page 10: дархлаа оношлогооны арга

Иммунноассай

• Дархан бүрдэл дээр үндэслэсэн энэ арга нь антиген эсвэл эсрэг биеийг ямар нэг илтгэгч бодистой зүйж түүний задралыг хэмжих замаар түүний хэмжээг тодорхойлдог.

• Илтгэгч бодис нь радиоизотоп, фермент эсвэл туяарагч бодис байна.

Page 11: дархлаа оношлогооны арга
Page 12: дархлаа оношлогооны арга

ELISA

• Шууд бус ELISA• Өрсөлдөх ELISA• Зууш ELISA

Page 13: дархлаа оношлогооны арга

Шууд бус RIA буюу ELISA

• Энэ аргыг өвөрмөц эсрэг бие тодорхойлоход ашигладаг

• Урвалын самбарын нүхэнд буюу хатуу гадаргууд өвөрмөц эсрэгбие холбогдох антигенийг бэхэлсэн байна.

• Түүн дээр тодорхойлох гэж байгаа эсрэг бие агуулсан ийлдэс болон бусад шинжлэгдэхүүнийг нэмнэ.

Page 14: дархлаа оношлогооны арга

• Үүний дараа урвалын самбарыг угааж холбогдоогүй эсрэгбиеийг зайлуулна.

• Радиоизотоп эсвэл ферменттэй зүйсэн 2догч эсрэгбиеийг нэмж тодорхой хугацаагаар өсгөвөрлөсний дараа урвалын самбарыг угааж холбогдоогүй эсрэгбиеийг зайлуулна.

Page 15: дархлаа оношлогооны арга

• 2догч эсрэгбиетэй зүйсэн изотоп эсвэл ферментийг субстратаар задалж түүний задралын бүтээгдэхүүнийг /өнгө болон дулаан/ хэмжих замаар эсрэгбиеийн хэмжээг тодорхойлдог.

• Эсрэгбиеийн агууламж их байх тусам радиоизотоп болон ферментийн задрал их байна.

Page 16: дархлаа оношлогооны арга
Page 17: дархлаа оношлогооны арга
Page 18: дархлаа оношлогооны арга

Өрсөлдөх ELISA

• Изотоп болон ферменттэй зүйсэн 2догч эсрэгбиеийг нэмнэ. Энэ дархан бүрдэлтэй нэгдсэн эсрэгбиеийг хэмжих замаар антигений хэмжээг тодорхойлдог

• Шинжлэгдэхүүний антигены агууламж их байх тусам 2догч эсрэгбие буюу фермент, радиоизотопын задралын бүтээгдэхүүн бага үүснэ.

Page 19: дархлаа оношлогооны арга
Page 20: дархлаа оношлогооны арга

Зууш ELISA

• Шинжлэгдэхүүн дэх өвөрмөц антигеныг тодорхойлоход ашиглана.

• Урвалын самбарын нүхэнд тодорхой хэмжээний өвөрмөц антигеныг бэхлэх ба шинжлэгдэхүүнийг нэмнэ.

• Холбогдоогүй антигеныг угааж зайлуулсаны дараа фермент эсвэл радиоизотоптой зүйсэн 2догч эсрэгбиеийг нэмж өсгөвөрлөсний дараа түүний задралыг хэмжинэ.

Page 21: дархлаа оношлогооны арга

• Шинжлэгдэхүүний антиген их байх тусам задралын бүтээгдэхүүн их байна.

• Фермент ба радиоизотопын задралын бүтээгдэхүүнийг хэмжин стандарт уусмалын жиших муруйтай харьцуулан антигены хэмжээг тодорхойлно.

Page 22: дархлаа оношлогооны арга
Page 23: дархлаа оношлогооны арга

• Шууд бус ELISA-г эсрэг бие тодорхойлоход• Зууш ELISA-г антиген тодорхойлоход

Page 24: дархлаа оношлогооны арга

Наалдуулах урвал

• Антиген тодорхойлох• Антигений эсрэг үүссэн эсрэг бие

тодорхойлох• Цусны бүлэг тодорхойлох

Page 25: дархлаа оношлогооны арга
Page 26: дархлаа оношлогооны арга

• Аливаа антиген гадаргуудаа олон төрлийн тодорхойлогч бүлэгтэй байдаг.

• Эсрэг биеийн молекул 2 валенттай байдаг учир антигеныг эсрэгбиетэй холиход дархан бүрдэл үүсч тунана.

• Бактер зэрэг том антигены тодорхойлогчтой эсрэгбие холбогдсоноор наалдуулах урвалд орно.

Page 27: дархлаа оношлогооны арга
Page 28: дархлаа оношлогооны арга

• IgM нь бусад иммуноглобулинаас том молекул учир бактер, эритроцит зэргийг наалдуулах чадвараар илүү байдаг.

Page 29: дархлаа оношлогооны арга

Ангилал

• Шууд • Шууд бус

Page 30: дархлаа оношлогооны арга

Шууд наалдуулах урвал

• Том эсийн антигеныг тодорхойлох• Эсрэгбие, эсрэгтөрөгч 2 холбогдон дархан

бүрдэл үүсгэх• Антиген нь тухайн эсийн гадаргуу дээр

илэрсэн байна

Page 31: дархлаа оношлогооны арга

Шууд биш наалдуулах урвал

• Антигенийг тусгай зөөгч биенцэрт бэхэлж өвөрмөц эсрэг биеийг тодорхойлоход ашиглана.

• Жишээ нь:• Латекс• Хонины эритроцит• Желатины биенцэр

Page 32: дархлаа оношлогооны арга
Page 33: дархлаа оношлогооны арга
Page 34: дархлаа оношлогооны арга

Иммунофлюоресценцийн арга

• Эдийн өвөрмөц антиген болон тухайн антигены эсрэг үүссэн эсрэг биеийг тодорхойлно.

• Нимгэн зүсэж бэлдсэн эдийн бэлдмэл дээр туяарагч бодистой зүйсэн өвөрмөц эсрэгбиеэр үйлчилж флюоресцент микроскопыг ашиглан тодорхойлно.

Page 35: дархлаа оношлогооны арга

Ангилал

• Шууд иммунофлюоресцентийн аргаар эд, эсийн доторх антиген ба эдэд тунасан антигенийг тодорхойлно.

• Шууд бус иммунофлюоресцентийн аргаар голчлон цусаар эргэлдэх ауто-эсрэгбиеийг тодорхойлно.

Page 36: дархлаа оношлогооны арга
Page 37: дархлаа оношлогооны арга

Флоуцитометри

• Эсийн гадаргуугын маркер, эсийн фенотипийг тодорхойлно.

• Энэ аргыг эсийн иммунофенотип тодорхойлох, үүдэл эсийн шинж чанар, эсийн амьдарлын мөчлөг, эсийн програмчлагдсан үхэл, эсийн үржил зэргийг тодорхойлоход хэрэглэхийн зэрэгцээ эсийг ангилан ялгаж, цаашид цэвэр өсгөвөр гарган авахад ашиглаж байна.

Page 38: дархлаа оношлогооны арга

• Флюорохромтой зүйсэн моноклон эсрэг биетэй холбогдсон эсүүд нэг нэгээрээ лазерийн туяагаар дайрч өнгөрөх ба мэдрэх хавтан нь эсийн хэмжээ болон холбогдсон флюорохромын эрчим зэргийг тэмдэглэн компьютерийн дэлгэцэнд үзүүлдэг.

Page 39: дархлаа оношлогооны арга
Page 40: дархлаа оношлогооны арга

Иммуноблотинг

• Эсийн цитоплазм дахь уургын антигеныг тодорхойлно.

• Эхлээд эсийн мембраныг хайлуулж электрофорезийн тусламжтай уургуудыг салгана.

Page 41: дархлаа оношлогооны арга

• Агарын гельд агуулагдаж буй уургийг нитроцеллюлоз мембран дээр цахилгаан гүйдлийн тусламжтай шилжүүлээд уг уургийн доторх антигеныг илтгэгч бодистой зүйсэн эсрэгбиеийн тусламжтай тодорхойлно.

• Энэ аргаар HIV1-ийн халдварыг тодорхойлоход ашиглана.

Page 42: дархлаа оношлогооны арга
Page 43: дархлаа оношлогооны арга

•animation

Page 44: дархлаа оношлогооны арга

•Анхаарал хандуулсанд баярлалаа.