ЗИКАГүйцэтгэсэн: (УАУ 201)

Улаанбаатар хот

2017 он.

Эм Зүйн Шинжлэх Ухааны Их Сургууль

ЗИКА ВИРУС ГЭЖ ЮУ ВЭ?• Зика вирус анх 1947 онд Уганда улсадсармагчингаас илэрсэн байна. Зиканэртэй ойн сармагчингаас илэрсэн тулийн нэрлэжээ. Голдуу Африкийн халууноронд халдвар гарч байсан ч өдгөөЛатин Америкийн орнуудад тархаадбайна.

Одоогоор Зика вирусын өвчлөлийн эсрэг тусгайлсан эм бэлдмэл байхгүй, вакцин гараагүй.Жирэмсэн эмэгтэйчүүд Зика вирусын халдвар авснаар ургийн тархины өсөлт зогсож, хараа,сонсгол, хэл муутай, оюун ухааны хомсдолтой, жижиг толгойтой хүүхэд төрөхөд нөлөөлжбайна. Халдвар авсан хүмүүст долоо хоногийн хугацаанд ханиадтай төстэй шинж тэмдэгилэрдэг аж.

ЯАГААД ЗИКА АЮУЛТАЙ ВЭ?

• Одоогоор энэ вирусны эсрэг вакцин гараагүй байна. Халдваравсны дараа өдөртөө халуурах, тууралт гарах, нүд үрэвсэжулайх шинж тэмдгүүд илэрдэг. Үүний дараа голдуу хоёроосдолоо хоног хүртэл богино хугацаанд өвчлүүлдэг гэнэ. Заримховор тохиолдолд хүндэрч үхэлд хүргэдэг.

• Харин нярай хүүхдэд Зика вирус нь хамгийн их хор хөнөөлтэй.Жирэмсэн эмэгтэйд халдвал урагт нөлөөлж microcephaly хэмээхховор гажигтай төрөх буюу хэвийн биш жижиг толгойтой,хөгжлийн удаашралтай төрдөг. Улмаар богино наслуулж удалгүйүхэлд хүргэдэг байна

ХЭРХЭН ХАЛДДАГ ВЭ?

• Зика вирус голдуу Өмнөд Америк, Африк, Номхон далайнарлууд, Зүүн Өмнөд Азид илэрдэг.

• Анх 1947 онд Африкт илэрч хүн, амьтан, шумуулын хооронддамжиж байсан ба хэдхэн удаагийн өргөн тархалт бүртгэгджээ.

• Харин 2007 онд Зика вирусны Азийн хувилбар нь анх удааАфрикаас гадна, Номхон далайн Микронези аралд илэрснээрдэлхий нийтийн анхаарлын төвд орсон байна.

• Мөн ижил хувилбар нь 2013 онд Францын Полинезид илэрснээсхойш Номхон далайн арлууд, Өмнөд Америкт тархжээ.

• 2015 оны тавдугаар сард Бразилд анхны тохиолдол илэрснээсхойш есөн сарын дотор ихэнх мужуудад нь бүртгэгдээд байна.

• Бразилд жилдээ 150 хүүхэдmicrocephaly гажигтай төрдөгбайснаа 2015 оны аравдугаарсараас 2016 оны нэгдүгээрсарын хооронд 3,500 болж огцомнэмэгджээ.

• Одоогоор АНУ-д арав гаруйхалдвар бүртгэгдээд байгаагаасХавайн арлын нэг нярайmicrocephaly гажигтай төрсөн ньанхны тохиолдол болж байна.

• Израйль Зика вирусны анхныхалдварыг бүртгэснээ өнгөрсөндолоо хоногт зарлалаа. Халдвартээгч нь Колумбиас ирсэн хоёрнастай охин байжээ. Микросефали хэмээх гажигтай хоёр сартай

хүүхэд

• 2015 оноос өмнө Зикавирусын илрэл ихэвчлэнАфрик, өмнөд ази, номхондалайн арлуудад бүртгэгдсэн.2015 оны 5 сард вирусВразилд анх илэрсэн.

• Одоогийн байдлаар олонулсад тархаад байна. Үүнд:

• Кариббийн арлууд

• Төв америк

• Мексик

• Өмнөд америк

ЗИКА ВИРУСЫН ТАРХАЛТ

ЗИКА ХЭРХЭН ТАРХДАГ ВЭ?Хүмүүст халдахдаа голдуу вирус тээгч шумуулын хазалтаардамждаг. Харин хүн хооронд шууд халдварлахгүй гэж БразилийнЭрүүл мэндийн яам мэдээлжээ.

Гэвч 2013 оны судалгаагаар зарим тохиолдолд вирус нь бэлгийнзамаар халдварлах боломжтой гэсэн байна.

Үнэндээ Зика вирус болон microcephaly гажиг хоёрыг шуудхолбох нотолгоо илрээгүй байгаа ч саяхны нярайн үхлийн огцомөсөлт нь Бразилийн эмч нарыг Зикагаас өөр хэлэх шалтгаангүйболгож байна.

Гэхдээ төрөх хугацаа нь ойртсон эмэгтэйчүүдийн урагт вируснөлөөлөх нь ховор гэж үзэж байгаа гэнэ. Бас хөхний сүүгээрхалдварласан тохиолдол гараагүй байгаа гэжээ.

Зика вирус тээгч Aedes aegypti зүйлийн шумуулын талаар

Aedes aegypti: Гол шинж нь цагаан толботой

Aedes төрлийн шумуул нь дотроо олонзүйл болж хуваагддаг, Антарктидаас бусадбүх тивд тархсан шавьж юм. Тэдний нэг ньAedes aegypti (өнөөдрийн Зика вируснытархалтын гол дамжуулагч) зүйл. Уг гаралнь Африк тив боловч хүн төрөлхтний аялалжуулчлал, ачаа тээврээр дамжин өргөнгазар нутагт тархсан байна.

Одоо Aedes aegypti нь Европ, Өмнөд болонТөв Америк, АНУ, Ойрх Дорнод, Хятад,Зүүн Өмнөд Ази, Хойд Австрали, Номхондалайн болон Энэтхэгийн далайн арлуудадхүрээд байна.

Одоогоор эмчлэх арга байхгүй тул Венесуэл, Гондурас зэрэгорнуудад олон нийтийн газрыг уураар утаж ариутгах арга хэмжээ авчбайна.

Бразилийн эрх баригчид генетикийн өөрчлөлт хийсэн шумуул гаргахзамаар Зика вирустай тэмцэх аргыг судалж байгаа юм.

ШИНЖИЛГЭЭ ОНОШЛОГОО

• Вирусын халдварын шинжтэмдэг илэрсэн болонвирусын тархалттайулсуудад аялсан бол эрүүлмэндийн байгууллагадцусны шинжилгээ өгөхболомжтой. Мөн шумуулаархалварладаг dengue andchikungunya зэрэг бусадвирусыг цуснышинжилгээгээр илрүүлэхболомтой.

Эмчилгээ

• Зика вирусын эмчлэх эмчилгээ байхгүй.Ханиадны вирустай адил өвчний шинжтэмдэг өөрөө арилна. Шинж тэмдэгбууруулах эмчилгээ хийж болно. Үүнд:

• Шингэн юм сайн уух

• Сайн амрах

• Өвчин намдаах халуун бууруулахзорилгоор ацетиламинофен хэрэглэх

• Dengue вирусын халдвар биш болох ньтогтоогдоогүй үед аспирин, ибупрофен,напроксен болон бусад стеройд бусүрэвслийн эсрэг эм хэрэглэхгүй байх.Дээрх эмнүүд Dengue вирусынхалдварын үед цус алдалт үүсгэдэг.

УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ• Зика вирусын эсрэг урьчилан сэргийлэх тарилга одоогооргараагүй. Зика вирусын халдвараас урьчилан сэргийлэх хамгийнсайн арга бол шумууланд хазуулахаас зайлсхийх юм. АНУ-ынӨвчний Хяналт, Урьдчилан Сэргийлэх Төв (US Centers forDisease Control and Prevention)-өөс вирусын тархалттай улсадзорчиж буй хүмүүст дараах зөвлөгөөг хүргэж байна:

• Урт ханцуйтай цамц, өмд, оймс, малгай өмсөж явах

• Шумуул үргээгч хэрэглэх

• Агааржуулалт сайн, шумуулаас тусгаарлагдсан өрөөнд унтах

• Хувин, цэцэг услах сав, шувууны үүр зэрэг ус хуримтлагдахболомжтой газруудыг хуурай байлгах

• Хэрвээ гадаа унтах бол шумуулаас тусгаарлах тор хэрэглэх

Ном зүй

• Russia Today

• Forbes, Shanghaiist

• Wikipedia.org/wiki/zika.virus

• Medwebmon.org/эрүүл-амьдрал/zika-вирусын-халдвар

Анхаарал тавьсанд

Баярлалаа