ARTROKINEMATYKA STAWU BARKOWO-OBOJCZYKOWEGO OBRAZOWANA PRZY POMOCY

ULTRASONOGRAFII PODCZAS STOSOWANIA TECHNIK TRAKCYJNYCH TERAPII MANUALNEJ

Tomasz MarciniakWydział Rehabilitacji

Studenckie Koło Naukowe Biomechaniki, opiekun koła: prof. dr hab. Andrzej Wit

Konferencja Studenckich Kół Naukowych AWF Warszawa, 7 czerwca 2013

WSTĘP /TRAKCJA/

DEFINICJA Niefizjologiczny ruch przesunięcia powierzchni stawowych wykonywany prostopadle do powierzchni wklęsłej

ZASTOSOWANIE przeciwbólowo; rozgrzewka przed mobilizacją; mobilizacja (rozciąganie torebki stawowej)*;

CECHY STAWU BARKOWO-OBOJCZYKOWY (ACJ) wyrostek barkowy - powierzchnia wklęsła; przebieg linii stawowej skośny (osobniczo zmienny);

WSTĘP/ULTRASONOGRAFIA/

ZALETY USG nieinwazyjnośd; dynamiczne badanie; niski koszt;

PRZEGLĄD LITERATURY USG ACJ pomiar przestrzeni stawowej (Neumann i wsp., 1992); charakterystyka biometryczna (Poncelet i wsp., 2003); ocena echogeniczności struktur (Schmidt i wsp., 2004);

WSTĘP/USG PODCZAS TRAKCJI/

Zgodnie ze stanem wiedzy, brakuje doniesieo dotyczących

obrazowania ultrasonograficznego ACJ podczas

wprowadzania trakcji.

Park i wsp. (2009)Prowokacyjne testy diagnostyczne ACJ

CEL

Cel praktycznyWybór i rekomendacja kliniczna technik, za kryterium przyjmując

największą separację przestrzeni stawowej

Cel poznawczyZobrazowanie zjawisk artrokinematycznych ACJ podczas trakcji

Tabela 1. Charakterystyka grupy badanej

MATERIAŁ/GRUPA BADANA/

n=13 wiek [lata] masa [kg] wysokośd *m+

x±SD 25,4±3,5 74,5±14,3 177,7±8,3

W badaniach wzięło udział trzynaścioro ochotników – sześd kobiet i siedmiu mężczyzn. W sumie dokonano pomiarów13 asymptomatycznych stawów barkowo-obojczykowych.

Podmiotowe (wywiad)Ból ACJ, GHJ (VAS);Urazy ACJ, GHJ;

Przedmiotowe (badanie kliniczne)•ROM GHJ (ELEV ABD-S-F/F/E/ABD/ADD/ER/IR);•Test Paxinos;•Test O’Brien’a;•Oporowane odwiedzenie horyzontalne;•Bad Cop Test;•Palpacja ACJ;

USGDodatkowo przed przystąpieniem do badania, operator dokonał oględzin GHJ, ACJ oraz okolicznych struktur przy pomocy ultrasonografu.

METODY /BADANIE/

KRYTERIA WYKLUCZENIA(+) wywiad

oraz(+) badanie kliniczne

i/lub(+) badanie USG

Wykorzystano ultrasonograf (MyLab™25Gold, Esaote, Włochy), z głowicą f=12Hz.

METODY /ULTRASONOGRAFIA/

METODY/TERAPIA MANUALNA/

IAOM – International Academy of Orthopedic Medicine (IAOM AC)

Koncepcja Lewit’a (L AC)

METODY/TERAPIA MANUALNA/

Technika autorska (B AC)

METODY/TERAPIA MANUALNA/

METODY /PROCEDURA POMIAROWA/

POMIAR PRZESTRZENI STAWOWEJ ACJ:• pozycja spoczynkowa – RP;• technika IAOM AC;• technika L AC;• technika B AC;

• projekcja górna;• każdorazowe odstawianie głowicy od miejsca zabiegu;

[mm]

x

y

x1 x2

y1

y2

METODY /ANALIZA OBRAZU USG/

4,34,31,207,16)(||222

1212 xxIAOMxxRPx

8,08,07,79,6)(||222

1212 yyIAOMyyRPy

4,14,16,82,7)(||222

lIAOMlRPl

IAOM(x1;y1)

(x2;y2)(l)

METODY/ANALIZA OBRAZU USG/

(x1;y1)

(x2;y2)(l)RP

wartości bezwzględne różnic położenia wybranych punktów|Δx|, |Δy| oraz wielkośd przestrzeni stawowej |Δl|

METODY /ANALIZA STATYSTYCZNA - Statistica v.7.0/

analiza zgodności z rozkładem normalnym –test Shapiro-Wilk’a

różnice dla zmiennych niezależnych - test Kruskal’a-Wallis’a

Histogram (dane 4v*52c)

|Δx| = 52*2*normal(x; 13,8019; 4,941)

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28

|Δx|

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Lic

zba o

bs.

|Δx|: SW-W = 0,9755; p = 0,3545

WYNIKI - |Δx|

Wykres ramka-wąsy (dane 4v*52c)

Mediana 25%-75% Zakres nieodstających Odstające Ekstremalne

RP IAOM AC L AC B AC

TECHNIKI

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

22

24

26

|Δx|

|Δx|: KW-H(3;52) = 13,4302; p = 0,0038; F(3;48) = 4,9948; p = 0,0043

Wartość p dla porównań w ielokrotnych (dw ustronych); |Δx| (dane)

Zmienna niezależna (grupująca): TECHNIKI

Test Kruskala-Wallisa: H ( 3, N= 52) =13,43021 p =,0038

Zależna:

|Δx|

RP

R:31,538

IAOM AC

R:36,462

L AC

R:18,846

B AC

R:19,154

RP

IAOM AC

L AC

B AC

1,0000 0,1964 0,2232

1,0000 0,0183 0,0216

0,1964 0,0183 1,0000

0,2232 0,0216 1,0000

WYNIKI - |Δy|

Histogram (dane 4v*52c)

|Δy| = 52*1*normal(x; 2,95; 2,0553)

-1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

|Δy|

0

2

4

6

8

10

12

14

16

Lic

zba o

bs.

|Δy|: SW-W = 0,9399; p = 0,0111

Wykres ramka-wąsy (dane 4v*52c)

Mediana 25%-75% Zakres nieodstających Odstające Ekstremalne

RP IAOM AC L AC B AC

TECHNIKI

-2

0

2

4

6

8

10

|Δy

|

|Δy|: KW-H(3;52) = 6,0281; p = 0,1103; F(3;48) = 2,6457; p = 0,0596

Wartość p dla porównań w ielokrotnych (dw ustronych); |Δy| (dane)

Zmienna niezależna (grupująca): TECHNIKI

Test Kruskala-Wallisa: H ( 3, N= 52) =6,028061 p =,1103

Zależna:

|Δy|

RP

R:30,731

IAOM AC

R:30,962

L AC

R:18,231

B AC

R:26,077

RP

IAOM AC

L AC

B AC

1,0000 0,2128 1,0000

1,0000 0,1933 1,0000

0,2128 0,1933 1,0000

1,0000 1,0000 1,0000

WYNIKI - |Δl|

Histogram (dane 4v*52c)

|Δl| = 52*0,5*normal(x; 1,0269; 1,3221)

-1,0 -0,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0

|Δl|

0

2

4

6

8

10

12

14

Lic

zba o

bs.

|Δl|: SW-W = 0,762; p = 0,00000009

Wykres ramka-wąsy (dane 4v*52c)

Mediana 25%-75% Zakres nieodstających Odstające Ekstremalne

RP IAOM AC L AC B AC

TECHNIKI

-1

0

1

2

3

4

5

6

7

|Δl|

|Δl|: KW-H(3;52) = 31,8941; p = 0,0000006; F(3;48) = 6,2252; p = 0,0012

Wartość p dla porównań w ielokrotnych (dw ustronych); |Δl| (dane)

Zmienna niezależna (grupująca): TECHNIKI

Test Kruskala-Wallisa: H ( 3, N= 52) =31,89409 p =,0000

Zależna:

|Δl|

RP

R:7,0000

IAOM AC

R:27,385

L AC

R:35,654

B AC

R:35,962

RP

IAOM AC

L AC

B AC

0,0036 0,0000 0,0000

0,0036 0,9851 0,8943

0,0000 0,9851 1,0000

0,0000 0,8943 1,0000

DYSKUSJA

BADANIA WŁASNE:

• 5,7±2,0 mm

DANE LITERATUROWE:

• 3,1±0,8 mm (Petersson i wsp., 1983);• 5,5±1,4 mm (Poncelet i wsp., 2003);• 5,2±1,2 mm (Schmidt i wsp., 2004);• 8,1±1,8 mm (Park i wsp., 2009);

DYSKUSJA

Park i wsp., (2009) vs. Badania własne

ELEMENTY WSPÓLNE:

• ACJ;• USG przestrzeni stawowej;• badanie dynamiczne;

RÓŻNICE W CELU BADAO:• testy prowokacyjne - ↓ przestrzeni stawowej;• techniki trakcyjne - ↑ przestrzeni stawowej;

WNIOSKI

2. Istotnośd zmiany wektora składowego |Δx| nie wpłynęła na zmianę wektora wypadkowego |Δl|.

1. Zastosowane techniki trakcyjne wprowadzają trójpłaszczyznowy ruch na poziomie ACJ.

3. Technika L AC doprowadziła do znacznego zmniejszenia przestrzeni stawowej zamykając ACJ, czyli działając przeciwnie

do założeo teoretycznych trakcji.

Poncelet E., Demondion X., Lapegue F., Drizenko A., Cotton A., Francke J.-P. (2003)Anatomic and biometric study of the acromioclavicular joint by ultrasound. Surg RadiolAnat 25:439–445.

PIŚMIENNICTWO

Schmidt W.A., Schmidt H., Schicke B., Gromnica-Ihle E. (2004) Standard reference valuesfor musculoskeletal Ultrasonography. Ann Rheum Dis 63:988–994.

Park G.Y., Park J.H., Bae J-H. (2009) Structural changes in the Acromioclavicular JointMeasured by Ultrasonography During Provocative Tests. Clinical Anatomy 22:580–585.

Petersson C.J., Redlund-Johnell I. (1983) Radiographic joint space in normalacromioclavicular joints. Acta Orthop Scand 54:431.

Urban M., Hofmann S., Tschauner C., Czerny C., Neuhold A., Kramer J. (1998)MRI arthrography in labrum lesions of the hip joint. Method and diagnostic value.Orthopade 27(10):691-8.

PIŚMIENNICTWO

Berkowitz J.F., Kier R., Rudicel S. (1991) Plantar fasciitis: MR imaging. Radiology179:665–667.

Schweitzer M.E., van Leersum M., Ehrlich S.S., Wapner K. (1994) Fluid in normal andabnormal ankle joints: amount and distribution as seen on MR images. AJR Am JRoentgenol 162:111–114.

Moss S.G., Schweitzer M.E., Jacobson J.A., Brossmann J., Lombardi J.V., Dellose S.M.(1998) Hip joint fluid: detection and distribution at MR imaging and US with cadavericcorrelation. Radiology 208:43–48.

Hodler J., Loredo R.A., Longo C., Trudell D., Yu J.S., Resnick D. (1995) Assessment ofarticular cartilage thickness of the humeral head: MR-anatomic correlation in cadavers.AJR Am J Roentgenol 165:615–620.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ