ÇAĞRI OPERATÖRLERİNİN ÇALIŞMA POSTÜRLERİ VE MESLEKİ KAS İSKELET YÜKLENMELERİ YAKINMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ.

Özkan Kaan KARADAĞ, Ayşegül AKGÜN, Özgür SOYTAŞ, Sema HALİLOĞLU

Mesleki Kas İskelet Yüklenmeleri

Hatalı postür Statik postür Tekrarlı hareket Zorlu hareket Etkilenme süresi

Aşırı kullanılan vücut bölümünde ortaya çıkan Bölgesel yorgunlukRahatsızlık hissi

Etkilenen bölgede ağrı

Esneklik, güç ve hareket kaybı

Mesleki Kas İskelet Yüklenmeleri

Gereç, Yöntem ve Çalışmanın Kısıtlılıkları Çalışma kesitsel niteliklidir. Çalışma ve Sosyal

Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı (İTKB) tarafından 2012 yılında yürütülen planlı teftiş çalışmasının sağlık boyutu İstanbul Meslek Hastalıkları Hastanesinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Hazırlanan web tabanlı anket İTKB aracılığıyla duyurulmuş, 6 ay süreyle erişime açık tutulmuştur. Web tabanlı anketlerin yüzyüze yapılan anketlere göre bilinen kısıtlılıkları çalışmanın önemli kısıtlılığıdır. Veriler SPSS paket programıyla değerlendirilmiştir.

Bulgular

Yapılan ankete, 51 farklı işyerinde çağrı operatörlüğü işi yapan 1486 kişi katılmıştır. Ankete katılanların %30.6’sı bir büyük işyerinde çalıştığını bildirmiştir. Ankete katılanların kümelendiği ilk 5 işyeri toplam katılanların %50.7 (752)’sini içermektedir.

Demografi

Çağrı operatörlerinin 1063’ü (%71.6) kadındır. Ankete katılanların ortalama yaşı 26.6+0.1yıldır.

Eğitim durumunu lise mezunu olarak işaretleyen 185 kişi (%12.4), üniversite mezunu olarak işaretleyen 1255 kişi (%84.5) ve yüksek lisans mezunu olarak işaretleyen 44 kişi (%3.0) bulunmaktadır.

İş Yükü

Haftada gün olarak çalışma durumları.

İş Yükü

Günlük saat olarak çalışma durumları.

İş Yükü

Çağrı operatörlerine, çalışma süreleriyle ilgili bir sorun yaşıyor musunuz sorusu sorulmuş birden fazla şıkkın işaretlenebileceği bir yanıt sistemi kullanılmıştır. Yanıt verenlerden 987 kişi (%66.4) mola süresinin kısıtlılığının, 865 kişi (%58.2) hafta sonlarında çalışıyor olmanın, 725 kişi (%48.8) fazla mesai uygulamasının, 543 kişi (%36.5) günlük çalışma saatlerinin uzunluğunun, 529 kişi (%35.6) vardiyalı çalışma düzeninin, 216 kişi (%14.5) yıllık izin kullanamamasının sorun olduğunu işaretlemiştir.

İş Yükü

Çağrı operatörlerine, çalışma sırasında rahatsız edici faktörler sorulmuştur. Birden fazla şıkkın işaretlenebildiği soruya 1016 kişi (%68.4) yetersiz mola süresi, 759 kişi (%51.1) performans primi sistemi seçeneklerini işaretlemiştir.

İş Yükü-Statik Postür

Ortalama çalışma süreleri 2.69±0.05 yıldır. Çağrı operatörlerinin %57’sinin çalışma süresi iki yıldan azdır. Çağrı operatörleri günde ortalama 110 çağrıdan fazla (Ortalama: 112.01±1.65) çağrı yanıtlamaktadırlar.

İş Yükü-Statik Postür

Ortalama 6881.2±123.9 saat çalışmış ve çalıştıkları sürede ortalama 81397±2298 çağrı yanıtlamışlardır. Çalıştıkları her saat başına ortalama 11 çağrı yanıtlamaktadırlar.

Doğru Postür

1459 kişiden 487’si (%33.4) bilgisayar kullanırken boyun postürünü

nötral pozisyonda tanımlamıştır. 528’i (%36.2) bilgisayar kullanırken dirsek postürünü

nötral pozisyonda tanımlamıştır, 586’sı (%40.2) bilgisayar kullanırken el bileği postürünü

nötral pozisyonda tanımlamıştır. 697’si (%48.0) mouse kullanırken el bileğini nötral

pozisyonda tanımlamıştır. 825’i (%56.5) monitör yüksekliğini boyun nötral

pozisyonunun korunduğu biçimde tanımlamıştır. 533’ü (%36.5) oturma pozisyonunu, nötral pozisyonun

korunduğu biçimde tanımlamıştır.

Boyun, omuz, dirsek ve el bileği ağrısı yakınmalarının sıklığı ve işe engel olma hali.

Sırt, bel ağrısı yakınmalarının sıklığı ve işe engel olma hali

Kalça, diz, ayak bileği ağrısı yakınmalarının sıklığı ve işe engel olma hali

Sonuç

Hatalı postüre sık rastlanmıştır. Doğru ekipmanların seçilmesi, iş analizlerini içeren ergonomi temelli yaklaşımlar doğru postürlerin seçilmesini kolaylaştıracaktır. Çağrı operatörlerinin iş alanlarında ergonomi yaklaşımı, sağlık sorunlarının engellenmesi dışında verimliliğin artışına da zemin hazırlayacaktır. Boyun, sırt ve bel ağrısı yakınmalarının işe engel olması durumuna daha sık rastlanmaktadır.

Sonuç

Verilerin, beklenebilecek sonuçları gösterdiği, çağrı operatörlüğü işiyle de verilerin uyuştuğu örneğin üst ekstremitenin yoğun kullanıldığı çağrı operatörlüğünde üst ekstremite ağrıları nedenli verim kaybı ve absentizm değerlerinin yüksek olduğu dikkat çekmektedir.

TEŞEKKÜR EDERİM…