KIK bij Riwus

RibusRibus9 september 20099 september 2009

Fred Marquenie, verpleegkundigeFred Marquenie, verpleegkundigealgemeen manager algemeen manager

Tom van Wel, psycholoog, docent rehabilitatie Tom van Wel, psycholoog, docent rehabilitatie beleidspsycholoog / onderzoekerbeleidspsycholoog / onderzoeker

ABC – voor jongeren met een psychotische kwetsbaarheidABC – voor jongeren met een psychotische kwetsbaarheid

Context van en Context van en ervaringen met KIKervaringen met KIK

People don’t do what we expect, People don’t do what we expect, but people do what we inspectbut people do what we inspect

Kijk op Irb-KwaliteitKijk op Irb-Kwaliteit 33

materialenmaterialen

• teksten toegestuurdteksten toegestuurd– artikel in artikel in Maandblad Geestelijke volksgezondheidMaandblad Geestelijke volksgezondheid

– interview in interview in PsyPsy


• welke vragen moeten sowieso aan bod komen?welke vragen moeten sowieso aan bod komen?


overzicht van vandaagoverzicht van vandaag

1.1. implementatie van de irbimplementatie van de irb- de plaats van KIK daarbinnende plaats van KIK daarbinnen

2.2. wat is KIK precieswat is KIK precies- hoe doe je hethoe doe je het

- wie doet het, enz.- wie doet het, enz.

3.3. ervaringen met KIK ervaringen met KIK (weerstand / meerwaarde)(weerstand / meerwaarde)

4.4. (KIK in 8 PDCA-stappen)(KIK in 8 PDCA-stappen)

66Kijk op Irb-KwaliteitKijk op Irb-Kwaliteit

1.1. implementatie van de irbimplementatie van de irb– de plaats van KIK daarbinnende plaats van KIK daarbinnen


Noodzakelijke randvoorwaardenNoodzakelijke randvoorwaardenDuidelijkheid over:Duidelijkheid over:

• missie + belang van rehabilitatie: missie + belang van rehabilitatie: dit weet men ookdit weet men ook

• wie wanneer bepaalt of een cliënt irb krijgt + wie wanneer bepaalt of een cliënt irb krijgt + hoe dit is vastgelegdhoe dit is vastgelegd

• wie de irb-gesprekken gaat voerenwie de irb-gesprekken gaat voeren

• wat omvat een irb-traject (inhoud + frequentie)wat omvat een irb-traject (inhoud + frequentie)

• hoe verslaglegging + plek in electronisch dossierhoe verslaglegging + plek in electronisch dossier

• wanneer de evaluatie is.wanneer de evaluatie is.


voorwaarden voor de rehab-werkervoorwaarden voor de rehab-werker

• heeft irb-trainingen gevolgdheeft irb-trainingen gevolgd

• weet welke trajecten van hem worden verwachtweet welke trajecten van hem worden verwacht

• kan werkbegeleiding volgen (minimum: …)kan werkbegeleiding volgen (minimum: …)

• weet dat verslagen worden geKIKt.weet dat verslagen worden geKIKt.


voorwaarden - vervolgvoorwaarden - vervolg

• continu werkbegeleiding op de afdelingcontinu werkbegeleiding op de afdeling

• voor aanvullende trainingen is op voorhand geld voor aanvullende trainingen is op voorhand geld gereserveerdgereserveerd– richtlijn: jaarlijks 1 tot 2 trainingen van elk 3 dagenrichtlijn: jaarlijks 1 tot 2 trainingen van elk 3 dagen

– permanent van karakter (nieuwe medewerkers).permanent van karakter (nieuwe medewerkers).


2. wat is KIK precies2. wat is KIK precies– hoe doe je hethoe doe je het

– wie doet het, enz.wie doet het, enz.


KIKKIK

• doel: het op niveau krijgen en behouden van doel: het op niveau krijgen en behouden van kwalitatief goede irb-trajectenkwalitatief goede irb-trajecten

• individueel wordt met een medewerker individueel wordt met een medewerker meegekeken a.d.h.v. de irb-gespreksverslagenmeegekeken a.d.h.v. de irb-gespreksverslagen

• individueel commentaar - direct bruikbaarindividueel commentaar - direct bruikbaar

• met een beoordelingsscore.met een beoordelingsscore.


irb-deskundigeirb-deskundige

• er is een irb-deskundige beschikbaar die er is een irb-deskundige beschikbaar die binnen een week binnen een week commentaar geeft commentaar geeft

[kosten / tijd zijn gefaciliteerd][kosten / tijd zijn gefaciliteerd]

• van buiten het team? Moet wel type van buiten het team? Moet wel type problematiek kennen en enigszins de werkersproblematiek kennen en enigszins de werkers..


3) ervaringen met KIK 3) ervaringen met KIK (weerstand / meerwaarde)(weerstand / meerwaarde)


Onze ervaringOnze ervaring

• afdeling met rehabilitatie-missieafdeling met rehabilitatie-missie• nagenoeg iedereen getraind in de IRBnagenoeg iedereen getraind in de IRB• werkbegeleidingwerkbegeleiding• management zegt rehabilitatie belangrijk te management zegt rehabilitatie belangrijk te

vindenvinden• nagenoeg alle medewerkers zeggen nagenoeg alle medewerkers zeggen

rehabilitatie belangrijk te vindenrehabilitatie belangrijk te vinden• en… en… nauwelijks rehab-trajecten nauwelijks rehab-trajecten


Dit loopt zo al enkele jarenDit loopt zo al enkele jarenPogingen:Pogingen:

• steeds rehab benadrukken door het managementsteeds rehab benadrukken door het management• rehab-imago naar buitenrehab-imago naar buiten• rehab bovenaan het behandelplanrehab bovenaan het behandelplan• extra irb-trainingenextra irb-trainingen• elke klinische cliënt moet een rehab-wonen-traject hebbenelke klinische cliënt moet een rehab-wonen-traject hebben• beschikbaarheid over eigen IRB-werkbegeleidersbeschikbaarheid over eigen IRB-werkbegeleiders• werkbegeleiding intensiever: wekelijkswerkbegeleiding intensiever: wekelijks• opnieuw ter sprake brengenopnieuw ter sprake brengen• en…en…


… … er lopen maar weinig rehabilitatietrajecten ...er lopen maar weinig rehabilitatietrajecten ...

wat wel:wat wel:

wel enkele enthousiaste rehab-medewerkerswel enkele enthousiaste rehab-medewerkers

wel een rehab-attitude wel een rehab-attitude

(wij nemen de cliënten serieus, (wij nemen de cliënten serieus,

wij werken vraaggericht, wij werken vraaggericht,

wij kijken ook naar leren en werken, enz.)wij kijken ook naar leren en werken, enz.)

‘‘zo kan het niet langer’zo kan het niet langer’

met KIK gestartmet KIK gestart

Nieuwe verwachtingenNieuwe verwachtingen

• elke persoonlijke begeleider / casemanager doet met elke persoonlijke begeleider / casemanager doet met elk van zijn cliënten rehabilitatietrajectenelk van zijn cliënten rehabilitatietrajecten

• zo niet: reden waarom (in zo niet: reden waarom (in readinessreadinesstermen), met termen), met rehab-beleid en de evaluatiedatum daarvanrehab-beleid en de evaluatiedatum daarvan

• 3 maal per jaar vraagt algemeen manager een 3 maal per jaar vraagt algemeen manager een overzicht te maken + plek waar verslagen te vinden overzicht te maken + plek waar verslagen te vinden zijnzijn

• elk traject wordt inhoudelijk van commentaar elk traject wordt inhoudelijk van commentaar voorzien (schriftelijk) en beoordeeld (score 1 tot 5)voorzien (schriftelijk) en beoordeeld (score 1 tot 5)

• resultaten zijn gespreksonderwerp in jaargesprek.resultaten zijn gespreksonderwerp in jaargesprek.

ErvaringenErvaringen

• rehabilitatie is gaan leven op de afdelingrehabilitatie is gaan leven op de afdeling

• 112 trajecten beoordeeld over 4 rondes 112 trajecten beoordeeld over 4 rondes bij 17 medewerkersbij 17 medewerkers

• gemiddelde score: 2,2 – 2,9 – 2,9 – 3,3gemiddelde score: 2,2 – 2,9 – 2,9 – 3,3

Scores bij de beoordelingenScores bij de beoordelingenscore 1:score 1:

er staat niets over de rehab-doelterreinen of er staan grote er staat niets over de rehab-doelterreinen of er staan grote foutenfouten

score 2: score 2:

er staat wel iets, echter niet in professionele rehab-taal er staat wel iets, echter niet in professionele rehab-taal

score 3: score 3:

fase (v-k-v-b) en gesprekstechniek staan goed benoemdfase (v-k-v-b) en gesprekstechniek staan goed benoemd

score 4: score 4:

gesprekstechnieken en deeltechnieken worden goed gesprekstechnieken en deeltechnieken worden goed gebruiktgebruikt

score 5: score 5:

duidelijk en beknoptduidelijk en beknopt

Ervaringen - vervolgErvaringen - vervolg

• reacties:reacties:– ‘‘vreselijkvreselijk!’ met name de beoordelingen in cijfers!’ met name de beoordelingen in cijfers– ‘‘vul ik nooit meer invul ik nooit meer in’’– ‘‘ik vind dat ik het op mijn manier goed doe’ik vind dat ik het op mijn manier goed doe’– ‘‘goed: nu dwingt het me op het echt op te pakken. Dat vind ik goed: nu dwingt het me op het echt op te pakken. Dat vind ik

wel goed’wel goed’– ‘‘fijn dat er inhoudelijke opmerkingen bij gemaakt worden, fijn dat er inhoudelijke opmerkingen bij gemaakt worden,

daar leer ik van’daar leer ik van’• iemand die altijd standaard doelvaardigheid deed, ook iemand die altijd standaard doelvaardigheid deed, ook

als de cliënt in een andere fase zatals de cliënt in een andere fase zat• iemand die niets aan rehab deed en het nu goed oppaktiemand die niets aan rehab deed en het nu goed oppakt• iemand die niets opschrijft en dat nu wel gaat doen.iemand die niets opschrijft en dat nu wel gaat doen.

Ervaringen - vervolgErvaringen - vervolg

• medewerkers die al rehabilitatie uitvoerden, medewerkers die al rehabilitatie uitvoerden, voelen zich gesteundvoelen zich gesteund

• bij medewerkers die weinig trajecten hebben bij medewerkers die weinig trajecten hebben en lage scores blijven halen, wordt dit en lage scores blijven halen, wordt dit besproken in het jaargesprek, besproken in het jaargesprek,

bijvoorbeeldbijvoorbeeld: : ‘er is externe noodzaak: hoe ga je het ‘er is externe noodzaak: hoe ga je het aanpakken, hoe kunnen wij je ondersteunen?’.aanpakken, hoe kunnen wij je ondersteunen?’.

AandachtspuntenAandachtspunten

• het gaat niet om medewerkers als geheel te het gaat niet om medewerkers als geheel te beoordelen; slechts de rehab-trajectenbeoordelen; slechts de rehab-trajecten

• het gaat niet om afkraken maar om lerenhet gaat niet om afkraken maar om leren– onvoldoendes zijn niet ergonvoldoendes zijn niet erg– er moet wel groei in zittener moet wel groei in zitten

• bij gebrek aan groeibij gebrek aan groei– gesprek met leidinggevende: gesprek met leidinggevende: hoe kunnen wij je hoe kunnen wij je

ondersteunen om je werk (goed) te doen?ondersteunen om je werk (goed) te doen?..

BeschouwendBeschouwend

• is de IRB niet te ingewikkeld? is de IRB niet te ingewikkeld? nee hoor nee hoor• IRB leent zich bij uitstek voor commentaar en IRB leent zich bij uitstek voor commentaar en

beoordeling:beoordeling:– vaktaal vaktaal – inzicht in trajecteninzicht in trajecten– inhoudelijke overwegingen worden duidelijkinhoudelijke overwegingen worden duidelijk

• transparantie: doelstelling bij externe audit (HKZ)transparantie: doelstelling bij externe audit (HKZ)• toekomstige aanpaktoekomstige aanpak

richting (deels) elkaar beoordelen en intervisie?.richting (deels) elkaar beoordelen en intervisie?.


overzicht van vandaagoverzicht van vandaag

4. 4. (KIK in 8 PDCA-stappen)(KIK in 8 PDCA-stappen)


KIK KIK heeft alleen waarde in de context van de PDCA-cyclusheeft alleen waarde in de context van de PDCA-cyclus

• kwaliteitsverbeteringkwaliteitsverbetering

• checkcheck en en actact vaak vergeten vaak vergeten

• KIK legt nadruk op checkKIK legt nadruk op check

http://www.roi-ally.com/images/pdca.png

KIK in 8 stappenKIK in 8 stappen

1.1. voorlichting aan rehabwerkers voorlichting aan rehabwerkers planplan

2.2. manager vraagt hen trajecten te beschrijven manager vraagt hen trajecten te beschrijven planplan

3.3. rehabwerker voert de afspraken uit rehabwerker voert de afspraken uit dodo

4.4. manager stuurt aan irb-desk. de verslagen manager stuurt aan irb-desk. de verslagen checkcheck

5.5. deze schrijft commentaar erbij deze schrijft commentaar erbij checkcheck

6.6. ……en beoordeelt het traject en beoordeelt het traject checkcheck

7.7. ……en informeert rehabwerker en manager en informeert rehabwerker en manager checkcheck

8.8. aanpassingen maken aanpassingen maken actact


1. voorlichting aan medewerkers1. voorlichting aan medewerkers

• KIK is een instrument van de managerKIK is een instrument van de manager (niet de irb’er) (niet de irb’er)

• het gaat niet alleen om beoordelen maar primair het gaat niet alleen om beoordelen maar primair om een leerproces bij medewerkersom een leerproces bij medewerkers

• weliswaar niet vrijblijvendweliswaar niet vrijblijvend (maar kwaliteit staat voorop) (maar kwaliteit staat voorop)

• PDCA-cyclus ook op individueel niveau.PDCA-cyclus ook op individueel niveau.


2. manager vraagt trajecten te 2. manager vraagt trajecten te beschrijven beschrijven (1)(1)

• niveau 1niveau 1: van elk irb-traject zijn gespreksverslagen: van elk irb-traject zijn gespreksverslagen

• niveau 2niveau 2: overzicht op A4 van alle lopende irb-: overzicht op A4 van alle lopende irb-trajecten per medewerker trajecten per medewerker (zie protocol figuur 2)(zie protocol figuur 2)

• per traject staat benoemdper traject staat benoemd– doelterreindoelterrein

– fase (v-k-v-b)fase (v-k-v-b)

– (hoofd)gesprekstechniek(hoofd)gesprekstechniek

– waar de verslagen precies staan.waar de verslagen precies staan.


2. manager vraagt trajecten te 2. manager vraagt trajecten te beschrijven beschrijven (2)(2)

• van van allealle cliënten kan het KIK-formulier cliënten kan het KIK-formulier ingevuld wordeningevuld worden– zg. contra-indicaties verdienen extra aandachtzg. contra-indicaties verdienen extra aandacht

– deze zijn mogelijk maar zijn meestal onterechtdeze zijn mogelijk maar zijn meestal onterecht

– beschrijven in beschrijven in readinessreadiness-termen-termen

– zijn altijd tijdelijkzijn altijd tijdelijk

– wat is dan het beleid?wat is dan het beleid?

– KIK is bij contra-indicaties dus gewoon mogelijk.KIK is bij contra-indicaties dus gewoon mogelijk.


3. Rehabilitatiewerker 3. Rehabilitatiewerker voert de afspraken uit voert de afspraken uit

• de irb-gesprekkende irb-gesprekken

• van elk gesprek een verslagvan elk gesprek een verslag

• geeft (op verzoek) een overzicht van alle irb-geeft (op verzoek) een overzicht van alle irb-gespekken (in bv het KIK-formulier).gespekken (in bv het KIK-formulier).


4. Manager stuurt aan 4. Manager stuurt aan irb-deskundige de verslagenirb-deskundige de verslagen

• Als er een ‘contra-indicatie’ is, dan stuurt de Als er een ‘contra-indicatie’ is, dan stuurt de manager:manager:– Het behandel-/begeleidingsplanHet behandel-/begeleidingsplan

– De complete voortgangsrapportage van de laatste De complete voortgangsrapportage van de laatste twee maandentwee maanden

Inschatten of er toch rehab-ingangen zijn.Inschatten of er toch rehab-ingangen zijn.


5. De irb-deskundige schrijft 5. De irb-deskundige schrijft commentaar bij de verslagen commentaar bij de verslagen (1)(1)

• Staat het doelterrein benoemd?Staat het doelterrein benoemd?

• Is de fase goed benoemd?Is de fase goed benoemd?

• Is de keuze voor de gesprekstechniek juist Is de keuze voor de gesprekstechniek juist beargumenteerd?beargumenteerd?

• Zijn de onderdelen van de gesprekstechniek juist Zijn de onderdelen van de gesprekstechniek juist toegepast?toegepast?

• Eindigt elk gesprek met een rehab-beleid?Eindigt elk gesprek met een rehab-beleid?

bij ‘met rust laten’ bij ‘met rust laten’ evaluatiedatum?. evaluatiedatum?.


5. De irb-deskundige schrijft 5. De irb-deskundige schrijft commentaar bij de verslagen commentaar bij de verslagen (2)(2)

• Bij veel gedetailleerd commentaar: in tekst zelfBij veel gedetailleerd commentaar: in tekst zelf

• De De toontoon: het dient de rehab-werker verder te : het dient de rehab-werker verder te helpen (opbouwend + techniek beter leren)helpen (opbouwend + techniek beter leren)

• Bij persoonlijk begeleiders: alle trajecten?Bij persoonlijk begeleiders: alle trajecten?

• Bij casemanagers: keuze makenBij casemanagers: keuze maken

• Ik beperk me tot 3 trajecten (verschillende Ik beperk me tot 3 trajecten (verschillende doelterreinen en verschillende fases).doelterreinen en verschillende fases).


6. De irb-deskundige beoordeelt het 6. De irb-deskundige beoordeelt het rehab-traject rehab-traject (1)(1)

• Is in de ggz ongebruikelijkIs in de ggz ongebruikelijk

• Wel heel gewoon bij wetenschappelijk Wel heel gewoon bij wetenschappelijk onderzoekonderzoek

• In leersituaties ook heel gewoon.In leersituaties ook heel gewoon.



• KIK sluit aan bij het wetensch. onderzoek: KIK sluit aan bij het wetensch. onderzoek: – irb heeft meerwaarde boven gezond verstandirb heeft meerwaarde boven gezond verstand

• KIK sluit aan bij transparant makenKIK sluit aan bij transparant maken– Nu: verantwoorden van de tijd (dat irriteert vaak)Nu: verantwoorden van de tijd (dat irriteert vaak)

– KIK gaat over de inhoudKIK gaat over de inhoud

• Meetbaar gemaakt via een vijf-deling.Meetbaar gemaakt via een vijf-deling.



score 1:score 1:

er staat niets over de rehab-doelterreinen of er staan grote foutener staat niets over de rehab-doelterreinen of er staan grote fouten

score 2: score 2:

er staat wel iets, echter niet in professionele rehab-taal er staat wel iets, echter niet in professionele rehab-taal

score 3: score 3:

fase (v-k-v-b) en gesprekstechniek staan goed benoemdfase (v-k-v-b) en gesprekstechniek staan goed benoemd

score 4: score 4:

gesprekstechniek en deeltechnieken worden correct uitgevoerdgesprekstechniek en deeltechnieken worden correct uitgevoerd

score 5: score 5:

duidelijk en beknopt.duidelijk en beknopt.



• Ook 1½, 2½, 3½, 4½ zijn te gebruikenOok 1½, 2½, 3½, 4½ zijn te gebruiken

• Het zijn geen harde, wetenschappelijke cijfersHet zijn geen harde, wetenschappelijke cijfers

• Doel: snel overzicht krijgen over het Doel: snel overzicht krijgen over het individuele leerproces van de rehab-werkerindividuele leerproces van de rehab-werker

• Dit kan snel gaan Dit kan snel gaan (in een half jaar van 1’en naar (in een half jaar van 1’en naar 4’en), maar kan ook blijven steken op 2’en4’en), maar kan ook blijven steken op 2’en

• Sla op; van belang bij volgende KIK. Sla op; van belang bij volgende KIK.


7. De irb-deskundige informeert de 7. De irb-deskundige informeert de rehab-werker en de manager rehab-werker en de manager (1)(1)

Rehab-werker informerenRehab-werker informeren

• Stuur het digitale commentaarStuur het digitale commentaar

• De score, incl. het overzicht van de 5 scores + De score, incl. het overzicht van de 5 scores + de motivatie voor de scorede motivatie voor de score

• Biedt altijd toelichting aan Biedt altijd toelichting aan (digitaal/telefonisch/ftf)(digitaal/telefonisch/ftf)

• Besef dat zijn manager dit ook leest.Besef dat zijn manager dit ook leest.Kijk op Irb-KwaliteitKijk op Irb-Kwaliteit 4242

7. De irb-deskundige informeert de 7. De irb-deskundige informeert de rehab-werker en de manager rehab-werker en de manager (2)(2)

Manager informerenManager informeren

• Over het individuOver het individu– Digitaal: de CCDigitaal: de CC

– Excel-bestand met scores van individuele rehab-Excel-bestand met scores van individuele rehab-werkers (werkers (doeldoel: leerproces van het individu volgen): leerproces van het individu volgen)

• Over het team als geheelOver het team als geheel– Maak dit overzichtelijk voor de afdeling Maak dit overzichtelijk voor de afdeling

((doeldoel: leerproces van het team als geheel volgen).: leerproces van het team als geheel volgen).


8. Aanpassingen maken 8. Aanpassingen maken (1)(1)

• Hangt natuurlijk van de Hangt natuurlijk van de planplan en de en de actact af af

• Bespreken in jaargesprekkenBespreken in jaargesprekken

• Voor-de-vuist-richtlijn: als er 3 KIK-rondes geen Voor-de-vuist-richtlijn: als er 3 KIK-rondes geen vooruit te zien is vooruit te zien is manager bespreekt dit, manager bespreekt dit, bijvoorbeeld door de bijvoorbeeld door de readinessreadiness van de medewerker van de medewerker t.a.v. de irb te besprekent.a.v. de irb te besprekenOntwikkelen readiness? Met rust laten? Zoeken naar een Ontwikkelen readiness? Met rust laten? Zoeken naar een

minder eisende omgeving? Vaardigheden? minder eisende omgeving? Vaardigheden? Hulpbronnen/randvoorwaarden?.Hulpbronnen/randvoorwaarden?.


8. Aanpassingen maken 8. Aanpassingen maken (2)(2)

• Kom tot een nieuwe Kom tot een nieuwe planplan (individueel) (individueel)

• En/of een nieuwe En/of een nieuwe planplan (voor afdeling) (voor afdeling)

ABC: ABC:

- Wil gemiddeld score 4Wil gemiddeld score 4

- Wil aantallen hoger (is nog een zwak punt)Wil aantallen hoger (is nog een zwak punt)

- Wil naar peerfeedback.Wil naar peerfeedback.


Hoe vaak, hoe lang, de kostenHoe vaak, hoe lang, de kosten

KIK is nieuw. We weten niet veelKIK is nieuw. We weten niet veel

• Hoe vaak? Hoe vaak? Minimaal 2 maal per jaar? Minimaal 2 maal per jaar?

• Hoe lang? Hoe lang? geen tijdelijke aangelegenheid geen tijdelijke aangelegenheid

• Hoeveel tijd kost het?Hoeveel tijd kost het?rehab-werker: voor 5 cliënten totaal 15-20 minutenrehab-werker: voor 5 cliënten totaal 15-20 minutenIrb-desk.: per traject 20 tot 45 minutenIrb-desk.: per traject 20 tot 45 minuten

• Kosten: is het duur? Verleken met trainingen Kosten: is het duur? Verleken met trainingen waar weinig mee gebeurt…waar weinig mee gebeurt…


samenvattendsamenvattend

• KIK is een instrument van de managerKIK is een instrument van de manager

• Doel is de kwaliteit en hoeveelheid van de irb-Doel is de kwaliteit en hoeveelheid van de irb-trajecten te verbeterentrajecten te verbeteren

• Is ontwikkelingsgerichtIs ontwikkelingsgericht

• Werkt alleen als aan randvoorwaarden is voldaanWerkt alleen als aan randvoorwaarden is voldaan

• KIK maakt deel uit van de PDCA-cyclusKIK maakt deel uit van de PDCA-cyclus

• ……


Health & Medicine

KIK bij Riwus