MALPRAKTİS DENİNCE NE ANLIYORUZ,

GÜNLÜK PRATİKTE KENDİMİZİ NASIL

KORUYABİLİRİZ?

Prof. Dr. Hayri ERMİŞ

İstanbul Tıp Fakültesi, Kadın Hast. Ve Doğum A.B.D.

Perinatoloji B.D.

GÜNÜMÜZDE MALPRAKTİS ADI ALTINDA TÜM DOKTORLAR

BİR PANİK İÇERİSİNDELER

KADIN DOĞUM

PLASTİK CERRAHİ

ANESTEZİ

MALPRAKTİS – KOMPLİKASYON - HİZMET KUSURU

HİZMET KUSURU

“HİZMET KUSURU İDARENİN İFA İLE MÜKELLEF OLDUĞU

HERHANGİ BİR AMME HİZMETİNİN KURULUŞUNDA, TANZİM VE

TERTİBİNDE VEYA TEŞKİLATINDA , BÜNYESİNDE, PERSONELİNDE

YAHUT İŞLEYİŞİNDE GEREKEN EMİR, DİREKTİF VE TALİMAT

VERİLMEMESİ, NEZARET, MURAKEBE, TEFTİŞİN İCRA

OLUNMAMASI, HİZMETE TASİS OLUNAN VASITALARIN KİFAYETSİZ,

ELVERİŞSİZ, KÖTÜ OLMASI, İCAP EDEN TEDBİRLERİN ALINMAMASI,

VAKİTSİZ HAREKET EDİLMESİ vb ŞEKLİNDE TECELLİ EDEN

AKSAKLIK, AYKIRILIK, BOZUKLUK, İNTİZAMSIZLIK, EKSİKLİK,

SAKATLIK ARZ ETMESİDİR.”

SARICA

KAMU SAĞLIK KURUMLARI

ÜLKEMİZDE

ÖZEL SAĞLIK KURUMLARI

1982 ANAYASASININ 56 MD GÖRE

SAĞLIK HİZMETİNİN DEVLET TARAFINDAN VERİLMESİ,

DEVLETİN DE BU GÖREVİ KAMU VE ÖZEL SAĞLIK

KURULUŞLARINDAN YARARLANARAK VE DENETLİYEREK

YERİNE GETİRECEĞİ HÜKMÜ VARDIR.

HİZMET KUSURU KİME AİT

KURUMA MI? DOKTORA MI?

BU ANLAMDA SAĞLIK HİZMETİ BİR KAMU HİZMETİDİR. BU

GEREK İDARE HUKUKUNDA GEREKSE İDARE YARGI

İÇTAHATLARINDA KABUL EDİLMEKTEDİR.

AÇIKLAMASI

YILLAR ÖNCE DAVALAR KURUMLARA AÇILMIŞ

BUDA HAKİMLERİN DAVALARI İDARE HUKUKUNDA ÇÖZMEYE

ÇALIŞMALARINA YOL AÇMIŞ

BUDA İDARE HUKUKUNDA YARGI İÇTİHATLERİNİN OLUŞMASINA YOL

AÇMIŞ

İDARE HUKUKUNDA SAĞLIK HİZMETİ KUSURU TAZMİNAT

YAPTIRIMINA DÖNÜKTÜR

ANAYASANIN 125. MADDESİ

İDARE KENDİ EYLEM VE İŞLEMLERİNDEN KAYNAKLANAN

ZARARI ÖDEMEKLE YÜKÜMLÜDÜR

İDAREYE KARŞI DAVA AÇILMASINA İLİŞKİN USULLER MEMUR

KANUNUNDA BULUNMAKTA ANCAK SORUMLULUĞUN

ŞARTLARI KONUSUNDA BİR DÜZENLEME YOK

BU YÜZDEN BU ŞARTLAR İDARE HUKUKU İLKELERİ

ALINARAK BELİRLENMİŞ VE GELİŞTİRİLMİŞTİR

KAMU PERSONELİNİN KUSURLARININ BULUNMASI HALİNDE BİLE

DAVALARI İDARE MAHKEMESİNDE VE İDARE ALEYHİNE

AÇILMAKTADIR. İDARENİN ÖDEMEK ZORUNDA KALDIĞI TAZMİNAT

MİKTARINDAN ANCAK PERSONELİN SORUMLULUĞU ORANINDA

RÜCU YAPILABİLECEĞİ BİLDİRİLMEKTEDİR.

HUKUKİ SORUMLULUĞU SAPTANAN İDAREYE TAZMİNATIN

OLUŞABİLMESİ İÇİN GERÇEKLEŞTİRİLEN TIBBİ MÜDAHALE VEYA

DİĞER SAĞLIK HİZMETLERİ NETİCESİNDE BİR ZARARIN OLMASI

GEREKMEKTEDİR.

SAĞLIK HİZMETİNDE KUSUR TÜRLERİ

1. SAĞLIK HİZMETİNİN KURULUŞ ve İŞLETİLMESİNDEKİ YETERSİZLİKLER

YETERLİ SAYIDA UZMAN OLMAMASI

YETERSİZ PERSONEL

EKSİK DONANIM

ZAMANINDA FENİLKETONÜRİ TARAMASI YAPILMAMASI

ACİLE GETİRİLEN HASTAYA ZAMANINDA DESTEK SAĞLANAMAMASI

AMELİYATA ANEZTEZİ TEKNİSYENİYLE GİRMEK

AMELİYATHANE OLMAYAN YERDE DOĞUM YAPTIRMA

KONSÜLTASYON AMACIYLA YAN BRANŞLAR vb

2. TIBBİ UYGULAMA HATASI

DOKTORLARA AİT EN YAYGIN HİZMET KUSURU TIBBİ UYGULAMA

HATALARI BİLGİSİZLİK, DENEYİMSİZLİK YADA İLGİSİZLİK NEDENİ İLE

BİR HASTANIN ZARAR GÖRMESİ OLARAK TANIMLANMAKTADIR.

HEKİMİN KENDİ GÖRDÜĞÜ EĞİTİMİN YADA UZMANLIKLA İLGİLİ

BİLGİLERİNİ BİR HASTA TEDAVİSİNDE YETERİ KADAR

GÖSTERMİYEREK ÜLKEDEKİ MEVCUT TIBBİ HİZMET

STANDARTLARININ ALTINDA BİR HİZMET VERMESİ

TIBBİ HATA OLARAK KABUL EDİLİR

TIBBİ UYGULAMA HATALARI EN SIK

UZMANLIK SINIRININ AŞILMASI,

BİLGİLENDİRME EKSİKLİĞİ,

RIZA SINIRININ AŞILMASI,

TANI HATASI,

TEDAVİ HATASI

ÖZEN EKSİKLİĞİDİR

KOMPLİKASYONLAR TIBBİ UYGULAMA HATASI İÇİNE GİRMEZ.

UZMANLIK SINIRININ AŞILMASI

BU DURUMDA HASTAYA MÜDAHALE KİŞİSEL KUSUR VE BUNA

BAĞLI OLARAK ŞAHSİ SORUMLULUĞU OLUŞTURUR. BU DURUMDA

HİZMET KUSURUNDAN BAHSEDİLEMİYECEĞİNDEN İDARENİN

TAZMİN SORUMLULUĞUNUN KABULÜNE DE OLANAK

BULUNMAMAKTADIR.

JİNEKOLOJİK OP veya SCA SIRASINDA APPENDEKTOMİ

SORUMLULUK DOKTORA AİTTİR

BİLGİLENDİRME EKSİKLİĞİ VE RIZA SINIRININ AŞILMASI

BİLGİLENDİRME BORCU HERKESİN YAŞAMA, MADDİ VE MANEVİ VARLIĞINI

KORUMA VE GELİŞTİRME HAKKINA SAHİPTİR HÜKMÜNÜ İÇEREN

ANAYASA 17 MD VE TÜRK MEDENİ KANUNU İLGİLİ MADDEYE DAYANIR.

TEDAVİNİN OLUMLU YADA OLUMSUZ YÖNLERİNİ BİLMEDEN RIZA

GÖSTEREN BİR HASTA KENDİ İRADESİYLE KARAR VERMEMİŞ KABUL

EDİLİR.

SERBEST İRADEYE DAYANAN RIZA TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA

UYGUNSUZLUĞU AÇISINDAN VAZGEÇİLMEZ BİR ŞARTTIR.

HASTAYA AYDINLATILMIŞ ONAM FORMU İMZALATILMALIDIR.

BİLGİLENDİRME YAPILACAK AÇIKLAMALAR HASTANIN

KÜLTÜREL, TOPLUMSAL VE PSİKOLOJİK DURUMUNA UYGUN

OLMASI VE HASTA TARAFINDAN ANLAŞILMASI GEREKİR.

TABABET VE ŞUABATI SANATLARININ TARZI İCRASINA DAİR

KANUNUN 70 MD GÖRE BÜYÜK CERRAHİ GİRİŞİMLERDE

MUTLAKA ALINMALIDIR.

BU ONAM FORMLARININ HAZIRLANMASI ve UYGULATILMASI

KURUMUN SORUMLULUĞU ALTINDADIR

TEDAVİ HATASI

MEVCUT TIBBİ BİLGİLERİNE GÖRE YAPILAN BİR TEDAVİDE TEDAVİ

İSTENEN SONUCU VERMESE BİLE BU BİR HİZMET KUSURU

SAYILMAZ.

ANCAK

SERUM YERİNE ALKOL VERİLMESİ,

YANLIŞ İLAÇ VERİLMESİ

EKSİK İLAÇ VERİLMESİ (inf. bulgularında AB verilmemesi)

vb TEDAVİ HATASIDIR

ÖZEN EKSİKLİĞİ

ÖZEN BORCU TIP BİLİMİNDEN, ETİK KURALLARDAN VE

HUKUKUN GENEL İLKELERİNDEN DOĞAR. BU SORUMLULUK

HEM HEKİME, HEM DE KURUMA AİTTİR.

DOĞUM TAKİBİNDE BEBEĞİN ÖLMESİ

DOĞUMU BAŞLIYAN GEBENİN AMBÜLANS YERİNE ARABAYLA

YOLLANMASI VE DOĞUMU ARABADA YAPMASI

PREOP. TETKİKLER YAPILMADAN OP. ALMA

KÜRTAJ ÖNCESİ

SCA ÖNCESİ NST

SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

GEREK KAMU, GEREKSE ÖZEL OLSUN TÜM SAĞLIK

KURULUŞLARI SAĞLIK BAKANLIĞININ DENETİMİ ALTINDADIR.

YİNE KAMU KURULUŞLARI BU HİZMET SIRASINDA BİR ÇOK

SORUMLULUKLARI BULUNMAKTADIR.

1. BÜNYESİNDE BİLGİLİ UZMAN HEKİM VE SAĞLIK PERSONELİ

ÇALIŞTIRMA

ÇALIŞTIRILAN PERSONEL SEÇİMİNDE TİTİZLİK VE ÖZEN

GÖSTERMEYEN KURUMLAR BU KİŞİLERİN DAVRANIŞINDAN

SORUMLU OLURLAR

2. BÜNYESİNDE ARAÇ VE GEREÇLERİ BULUNDURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

ÖRN:

AMELİYAT MALZEMELERİNİN YETERSİZ OLMASI

AMBÜLANS HİZMETİ OLMAMASI

YOĞUN BAKIM HİZMETİ OLMAMASI

3. HASTA GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

ÖRN:

SEDYENİN KIRILARAK HASTANIN ZARAR GÖRMESİ

SERVİSTE HIRSIZLIK vb.

4. HASTA KAYIT VE KABUL YÜKÜMLÜLÜĞÜ

5. KORUYUCU SAĞLIK HİZMETİ SUNMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

ÖRN: ÖLÜM NEDENİNİN TAM OLARAK ORTAYA KOYULAMAMASI

HALİNDE OTOPSİNİN YAPILMAMASI (AİLE İSTEMESE BİLE) KURUMA AİT

BİR HİZMET KUSURUDUR.

VEKALETEN SORUMLULUK NEDİR?

BAŞTAKİ KİŞİ, YANİ DOKTOR ALTINDA ÇALIŞAN ASİSTAN VE SAĞLIK

PERSONELİNİ YÖNETTİĞİNDEN, KÖTÜ BİR SONUÇ HALİNDE

VEKALETEN SORUMLUDUR

HİZMET KUSURLARININ ÇOĞU

YETERSİZ PERSONEL,

HASTA BİLGİLERİNİN OLMAMASI,

PERSONEL EĞİTİM YETERSİZLİĞİ,

UYUM BOZUKLUĞU

ÇEŞİTLİ İLETİŞİM GECİKMELERİ

GİBİ KRONİK KURUMSAL SORUNLARA BAĞLANMIŞTIR.

BU PROBLEMLERİN TEMELİNDE KURUMLARA AİT GEREKSİZ

PROTOKOLLER, YÖNETİMİN GEREKSİZ MÜDAHALELERİ, YENİ

PROSEDÜR VE PROTOKOLLERE ÇALIŞANLARIN DİRENÇ GÖSTERMESİ

YATMAKTADIR

SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM

KENDİNİZİ HUKUKEN KORUMANIZ AÇISINDAN

BİRAZ ÖNCE BELİRTTİĞİM HUSUSLARDA HASSAS OLUN

ÇALIŞTIĞINIZ YERDE KURUMA BAĞLI ORTAYA ÇIKABİLECEK HİZMET

PROBLEMLERİNDE KENDİ KENDİNİZE ŞİKAYETÇİ OLMAK YERİNE BUNU

HASTALARA ANLATIN

Ör:

Ameliyat malzemesi yok, ameliyat şartları uygun değil, yoğun

bakım yok

Ör:

Kullanılan US cihazı yetersiz

Burada gerekli tetkikler yapılamıyor

Ameliyat sırasında olası bir komplikasyon halinde yardımcı

yan uzmanlık dalı uzmanı yok

Bir problem halinde sizi bir üst merkeze yollayacak

ambülansımız yok

BUNU KAMUOYUNA BİR ŞEKİLDE BİLDİRMEK GEREKLİ

MECBURİ SİGORTA KARŞILIĞI 300 000 TL.

AÇILAN MAHKEMELERDE TAZMİNAT MİKTARLARI 500 000 – 1 000 000 TL

YARGITAYIN VERDİĞİ KARAR SONUÇLARI

%2-3 ÜNDE DOKTOR SUÇLU

%97 LÜZÜMSUZ MAHKEME AÇILIYOR

ANCAK BU DOKTOR ÜZERİNDE AŞIRI PSİKOLOJİK BASKI YAPIYOR

ANCAK GEREK BAKANLIK GEREKSE MEDYA EN UFAK BİR PROBLEM

HALİNDE SORUMLU OLANLARIN DOKTORLAR OLDUĞUNU İFADE EDEN

BİR TUTUM İÇERİSİNDELER

BU KONULAR ÇOK YENİ OLDUĞUNDAN AVUKATLARDA BU KONULARA

UZAKLAR

DAVA KONUSU OLUNCA ONLARI SİZ YÖNLENDİRMEK ZORUNDA

KALACAKSINIZ. BU YÜZDEN BU KONULARI ÖĞRENMEYE ÇALIŞIN

BAKANLIK TARAFINDAN ÇIKARILAN YÖNETMELİKLERİ MUTLAKA

OKUYUN VE GÜNLÜK PRATİĞİNİZDE BUNLARI UYGULAYIN

Borçlar Kanunu'nun 44. maddesinin ikinci fıkrası metni:

Eğer, zarar kasden veya ağır ihmal veya tedbirsizlikle (Yani, tıbbi meslek

kusurunu ifade eden malpraktisler sonucu) yapılmamış olduğu ve tazmini de

borçluyu müzayakaya maruz bıraktığı (yani, zarar veren hekimi çok zor

duruma düşürdüğü) takdirde, hakim, hakkaniyete tevfikan (uygulanan tedavi

/ ameliyatın özel koşullarına bağlı, somut olay adaletine uygun olarak) zarar

ve ziyanı tenkis edebilir. (Tenkis edebilir ifadesi, yargıcın, doktor lehine

tazmini gereken zararın tutarını azaltabilmesi yetkisi, her bir somut tıbbi

olayın özel durum ve koşullarına göre kullanabileceği esnekleşebilen bir

takdir yetkisidir).

Doç. Dr. MEHMET DEMİR (AÜHF. Medeni Hukuk ABD.Öğretim Üyesi)

BÜTÜN BUNLAR NE ANLAMA GELİYOR?

KİŞİLER UĞRADIKLARI ZARARLARDAN ÖTÜRÜ BU GÖREVLERİ

YERİNE GETİREN PERSONEL ALEYHİNE DEĞİL,

İLGİLİ KURUM ALEYHİNE DAVA AÇABİLİR.

KURUM UĞRADIĞI ZARARI EĞER BU ZARAR ÇALIŞAN

PERSONELDEN DOLAYI İSE O PERSONELE RÜCU EDEBİLİR

Raportör: Prof. Dr. Adem SÖZÜER

Prof.Dr. Adem Sözüer İ.Ü Hukuk Fakültesi Dekanı

Dr. Kenan ÖZDEMİR Kanunlar Dairesi Genel Müdürü

Huriye TİBET Medical-Tribune

Tıp Hukukunda Güncel Sorunlar

10:00-11:00: I. OTURUM - HUKUKİ YAKLAŞIM

Oturum Yöneticisi: Prof. Dr. Adem SÖZÜER

Tazminat Sorumluluğu, Yargıtay 4.Hukuk Dairesi Eski Bşk.-Mustafa

KICALIOĞLU

İdari Sorumluluk, İ.Ü Hukuk Fak. İdare Hukuku AD. - Doç. Dr. Melikşah YASİN

Ceza Sorumluluğu ve Bilirkişilik İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. Adli Tıp AD. - Prof.

Dr. Coşkun YORULMAZ

Yargılamada Karşılaşılan Sorunlar Av. Nazlı SEZER

TÜRKİYE’de SAĞLIK HUKUKU

Tıbbi Müdahale Bağlamında Hukuki Sorunlar ve Çözüm

Önerileri

11.45-12.45: II. OTURUM.- SEKTÖREL YAKLAŞIM

Oturum Yöneticisi: Av. Mert VAN

Hekimlerin Meslekleri İcra Zorlukları ve Sorunları Türk Tabipleri Birliği, Av.

Ziynet Özçelik

Hastaların Hizmet Almada Karşılaştıkları Sorunlar:,Hasta Hakları Derneği

(HAKSAY) Başkanı-Yard. Doç. Dr. Yahya DERYAL

Mesleki Sorumluluk Sigortası Açısından Karşılaşılan Sorunlar, Anadolu Sig..

Nakliyat ve Sorumluluk Sig.. Md. – Kaptan Murat IŞIKLI

Tedavi Yöntemlerin Belirlenmesi ve Temini: Araştırmacı İlaç Firmaları Der. Bşk.

Yard. - Güldem BERKMAN

Öğleden Sonra Oturumları

Çözüm Önerileri

14.00-15.00: . OTURUM

Oturum Yöneticisi: Prof. Dr. Coşkun YORULMAZ

Eğitim Aşamasına İlişkin Çözüm Önerileri: İ.Ü.,Sağlık Birimleri Fak.Dekanı -

Prof. Dr. Haydar SUR

Hasta ve Hekim Arasında Doğru İletişimin Sorunların Çözümünde Katkısı:

İ.Ü. İletişim Fak. Prof. Dr. Ayla OKAY

İhtisas Mahkemelerinin Kurulması Gereği: Dr. Av. Mert VAN

Yargı Aşamasına İlişkin Çözüm Önerileri: T.C Adalet Bakanlığı Kanunlar GM -

Dr. Kenan ÖZDEMİR

Pratikte Çözüm Önerileri: Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Bşk. – Dr.

Hasan ERAYDIN

15:45–16:45: II. OTURUM

Oturum Yöneticisi: Prof. Dr. Halil AKKANAT

Mesleğin İcrasını İyileştirmeye Yönelik Öneriler, Özel Hastaneler ve Sağlık

Kuruluşları Dernek Gen. Sek – Dr. Cevat ŞENGÜL

Hizmetin Alımında Kalitenin Artırılmasına Yönelik Öneriler, Hasta Hakları

Derneği (HAKSAY) Başkanı - Yard. Doç. Dr. Yahya DERYAL

Sigorta Sektörünün Çözüm Önerileri, SGK-Sağlıktan Sorumlu İstanbul İl

Md. Yard. - Mustafa YILMAZ

16:45–17:15: Tartışma

17:15–17:45: Sempozyum Raporu ve Kapanış: Prof. Dr. Adem SÖZÜER