Upload
radboudumc
View
435
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Prof. dr Jenny Gierveld
Hoogleraar Em. Vrije Universiteit Amsterdam
Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI), Den Haag
Lezing Verpleegkundig Vizier, Nijmegen, 22 mei 2014
Sociale kwetsbaarheid en eenzaamheid
van de ouder wordende mens
OPBOUW VAN DE VOORDRACHT
Sociale kwetsbaarheid Wat is het
Waar hangt het mee samen
Eenzaamheid Wat is het
Waar hangt het mee samen
IS EENZAAMHEID TE VOORKOMEN?
Een proces van het opeenstapelen van
lichamelijke, psychische en sociale tekorten
in het functioneren,
dat de kans vergroot op
negatieve gezondheidsuitkomsten
( SCP, Van Campen, 2011)
Definitie van sociale kwetsbaarheid:
PREVALENTIE BIJ OUDEREN (65-90 JAAR)
Alleen wonen 40%
Gemis aan contacten 25%
Gemis aan steun 17%
Sociaal kwetsbaar (2+) 21%
In totaal mogelijk 600.000 –
700.000 mensen
In: SCP – Kwetsbare Ouderen, 2011
zijn ondanks hun slechtere gezondheid
soms nog heel goed in staat zichzelf te redden,
wanneer ze beschikken over;
-- een aangepaste woning
-- voldoende financiële middelen
-- een sterk sociaal netwerk
deels een taak voor de gemeenten voorzorg
sociale kwetsbare ouderen
ONDER DE SOCIAAL-KWETSBARE OUDEREN
ZIJN HET VOORAL DE
NIET-REDZAMEN DIE HULP BEHOEVEN:
Definitie:
Ouderen die de essentiële aspecten
van hun leven,
namelijk zorg, wonen en welzijn,
niet voor zichzelf kunnen regelen of
kunnen laten regelen.
6
Aanknopingspunten in recent advies van
de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (2012)
Welke maatregelen zijn nodig om
niet-redzame mensen
goede zorg en kwaliteit van leven te
garanderen?
c) En mits investeren in voorzorg
(om zo lang mogelijk redzaam te blijven)
a) Ouderen met complexe en langdurige
problematiek: zorg aan huis
b) mits zorg doelmatiger wordt
-- gezondheidszorg?
-- preventie en levensstijl?
-- sociaal netwerk en voorkomen van
eenzaamheid?
Welke onderwerpen moeten daarbij voorrang
krijgen binnen de gemeenten?
Risicofactoren vroegtijdig overlijden: (Holt-Lunstad, Smith, & Layton, 2010)
0 0,2 0,4 0,6 0,8
air pollution
hypertension
BMI
physical activity
cardiac exercise
flu vaccination
abstinence drinking
cease smoking
smoking < 15 cigarettes daily
alleviation of loneliness
social support
social relationships
.
Concepten:
sociale participatie isolatie
&
sociale verbondenhenheid eenzaamheid
Definitie van eenzaamheid:
Het subjectief ervaren van een
onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan
(kwaliteit) van bepaalde sociale relaties.
Het kan zijn dat het aantal contacten dat men
heeft met andere mensen geringer is dan men
wenst. Het kan ook zijn dat de kwaliteit van de
gerealiseerde relaties achterblijft bij de wensen.
J. de Jong Gierveld, 1984
TYPEN VAN EENZAAMHEID:
Emotionele eenzaamheid
&
Sociale eenzaamheid
“Een oudere weduwe in Finland is eenzamer dan een weduwe in
Toscane”
WAAR OF ONWAAR?
STELLING
Eenzaamheidsschaal
de Jong Gierveld bestaat
uit 11 uitspraken:
Ik mis een echte goede vriend of
vriendin
Ik ervaar een leegte om me heen
De eenzaamheidsmeter
van De Jong Gierveld:
• 11 Heel erg eenzaam
0 Niet eenzaam
Omvang van het sociale netwerk van
mensen van 55 tot 85 jaar (Bron: LASA)
•
Van alle volwassenen
is één op drie
eenzaam;
20% matig eenzaam
10% sterk eenzaam
Vele factoren zijn van belang, o.a.:
• Alleen wonen
• Geen kinderen, broers of zussen; afstand
• Persoonlijkheidskenmerken / psychiatrische problematiek
• Ongewenst zonder werk
• Financiële zorgen
eenzaamheid is voor elke persoon verschillend
:
Verder lezen
in:
Disclaimer. Veel van het gepresenteerde is wetenschappelijk gepubliceerd. Andere
resultaten zijn gebaseerd op onderhanden werk.
© VU Amsterdam 2011. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag
worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand,
of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch,
mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming
Dank U !