Upload
muhammad-munawar
View
1.187
Download
5
Embed Size (px)
Citation preview
SINGKATAN BAHASA LATIN
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIA
aa Ana Masing-masing samaabs febr Absente febre Jika tidak sakit demam/panas
a.c Ante coenam Sebelum makana.d Auris dextrae Telinga kanan
a fitrat Ante fitrationem Sebelum disaringaccur Accurate Tepat
ad chart.cer Ad chartam ceratam Dengan kertas lilinad chart.perg Ad chartam pergameneam Dengan kertas perkamen
add Adde Tambahkanad 2 vic Ad duas vices Dalam dua kaliad 3 vic Ad tres vices Dalam tiga kali
ad grat acid Ad gratam aciditatem Sampai mendapat rasa asam yang enak
ad grat sap Ad gratum saporem Sampai mendapat rasa yang enakad hum Ad humectandum Untuk pembasah/membasahiad infl Ad inflandum Untuk ditiupkan/disemprot
ad lag all Ad lagenam allatam Dengan botol yang dibawa sendiri
ad lag alb Ad lagenam albam Dalam pot putihad lag ampl Ad lagenam amplam Dengan botol yang berleher
lebarad lag vir Ad lagenam viridem Dengan botol hijau
ad lag orig Ad lagenam originalem Dengan botol asliad libit Ad libitum Sampai sesukanya/sesuka hati
ad mass pil mol Ad massam pilulatum mollem Sampai menjadi masa pil yang lembek
ad nuch Ad nucham Dileher/ditengkukad oll alb Ad ollam albam Dalam pot putihad oll gris Ad ollam griseam Dalam pot kelabuad repl lag Ad replendum lagenam Untuk mengisi botol
ad pyx ordin Ad pyxidum ordinariam Dengan doos biasaad scatul eleg Ad scatulam elegantem Dalam doos yang baik/rajinad scatul ordin Ad scatulam ordinariam Dalam doos biasaad sirup spiss Ad sirupi spissi tu dinem Sampai sekental sirup
a.u.e (ad us ext) Ad usum externum Untuk obat luara.u.i (ad us int) Ad usum internum Untuk obat dalam
a.u.p (ad us prop) Ad usum proprium Untuk dipakai sendiria.u.vet Ad usum veterinarium Untuk pemakaian ilmu
kedokteran hewanad vitr all Ad vitrum allatum Dengan botolnya sendiriad vitr alb Ad vitrum album Dengan/dalam botol putih
ad vitr ampl Ad vitrum amplum Dengan/dalam botol yang berleher lebar
ad vitr coerul Ad vitrum coeruleum Dengan botol biruAd vitr fusc Ad vitrum fuscum Dengan/dalam botol coklat
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIAd vitr nigr Ad vitrum nigrum Dengan/dalam botol hitamAd vitr velat Ad vitrum velatum Dengan botol yang dibungkus
kertas
Ad hibAdhibeatur PakaikanlahAdhibendum Harus dipakaiAdhibere Dipakai/digunakan
Aeq Aequalis RataAequab Aequabiis Sama rata
Aff Affunde Tuangkan/tuangkanlah
AgitAgita Gojok/kocokAgitation Menggojok Agitaus Digojok /dikocok
Agit aliq Agita aliquaties Gojoklah beberapa kaliAgit interd Agitans interdum Sambil kadang-kadang
digojok/dikocokAggred febr Agrediante febre Diwaktu sakit panas
Aliq i.d Aliquoties in die Beberapa kali sehariA h Alternis horis Berselang tiap jamAlul Alulia Kulit yang lembekAmb Ambo Berdua/kedua-duanyaAmpl Amplus Lebar
a.n Ante noctem Sebelum malam hari/tidura.p Ante prandium Sebelum makan pagi
Applic
Applicandum Untuk dipakaiApplicatur Pakailah/gunakanlahApplicantur Dipakai/digunakanApplication Pemakaian
A prand tab ½ Ante prndium tabulae dimidiam Sebelum makan pagi ½ tabletApt Aptus Patut untuk dipakai/cocok
Aq am am Aqua amygdalarum amararum Air amandel yang pahitAq pot Aqua potabilis Air yang dapat diminumAq frig Aqua frigidus Air dingin
Aq aquaed Aqua aquaeductus Air ledengAq bidest Aqua bidestillata Air suling dua kaliAqua bull Aqua bulliens Air mendidihAq coct Aqua cocta Air masak
Aq comm. Aqua communis Air biasaAq demin Aqua demineralisata Air bebas mineralAq dest Aqua destillata Air suling
Aq emall Aqua emallita Air lunakAq ferv Aqua fervida Air panas / hangatAq fluv Aqua fluviatilis Air sungaiAq font Aqua fontana Air mata air
Aq glycer Aqua glycerinate Campuran gliserin+air sama berat
Aq l.c Aqua laurocerasi Air buah laurierAq min aer Aqua mineralis aerophora Air mineral mengandung gas
CO2
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIAq pluv Aqua pluvialis Air hujan
Aq redest Aqua redestillata Air yang disuling berulang-ulangAq sacch Aqua saccharata Air gulaAq steril Aqua sterilisata Air sterilAq tep Aqua tepida Air hangatA .m Ante meridiem Sebelum siang haria.u.c Ante usum conquasandum Sebelum dipakai gojok dulu
Agit a sum Agita ante sumatur Gojoklah sebelum diambilAgit p sum Agita post sumatur Gojoklah sesudah diambil
Affect infract Affection infractiones Hetakan ditempat yang sakitAd rem Ad remanentia Sampai sisanya
Av Avolet Supaya terbang (menguap)/lepasApograph Apographum Salinan resep
Aur utr Aures utrae Tiap-tiap telinga
A Aureis / aurio TelingaAnte Sebelum
Aur laev / a.l Auris laevae Telinga kiriAur sinis / a.s Auris sinistrae Telinga kiriAd second vic Ad secundam vicem Untuk ke 2 kalinya
Ad tert vic Ad tertiam vicem Untuk ke 3 kalinya
Adm
Admove Pakaikan / gunakanAdmoveatur PergunakanlahAdmoveantur PakailahAdmoveo Memasang
AltAlteram SisanyaAlternus Bergilir/ganti berganti/silih
bergantiAlt hor Alternis horis Berselang tiap jam / setiap dua
jamAlt dieb Alternis diebus Berselang tiap hari/setiap dua
hariAq aer Aqua aerala Air yang diberi karbonatAq gel Aqua gelida Air dinginAq mar Aqua marina, aqua maris Air lautAq calid Aqua calida Air panasAq ast Aqua astrcicta Air membeku / esAq pur Aqua pura Air murniAurist Auristillae Obat tetes telinga
BBaln Balneum Pemandian/pemanas
Baln aren Balneum arenae Pemandian/pemanas pasirBaln mar Balneum mariae Pemandian/pemanas airBaln aq Balneum aquae Pemandian/pemanas airBaln vap Balneum vaporis Pemandian/pemanas uapBen obt Bene obturatus Tutup yang baik
Bid Biduum Dalam 2 hariBis.d.d (b.d.d) Bis de die 2 kali sehari
b.in.d Bis in die 2 kali sehari
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIb.t.id Bis terke in die 2 atau 3 kali sehari
B.d.d.c Bis de die cochlear 2 kali sehari 1 sendok makanBis de die capsulam 2 kali sehari 1 kapsul
Ben claus Bene clauses Tutup yang baik
Bol Bolus Tanah liatBoli Pil besar/gumpalan
Bon Bonus Baik / bagusBen Bene Baik
C
c
Capsula KapsulCohlear SendokCoena Makancum DenganCui Pada ini
Cal Calore Karena panasCalef Calefac Panaskanlah/panasi
Calefacieus Memanasicalefaciendi Dengan dipanaskan
Calid Calidus PanasCapac Capacitas Isi
Caps amyl Capsulae amylaceae Kapsul dari patiCaps chart cyl Capsulae chartaceae cylindricae Kapsul kertas yang berbentuk
silinderCaps gel elas Capsulae gelatinosae elasticae Kapsul dari gelatin yang
lunak/mulurCaps gel operc Capsulae gelatinosae operculatae Kapsul dari gelatin yang tertutup
Caut Caute Hati-hatiCautus Hati-hati
Cav Cave AwasCer Cera Malam,lilinC c Centi metrum cubicum Cm3
Cer lab Ceratum labiale Pomade bibircet Ceteri Pisa
Chart lib Charta libula Kertas penghisapChart cer Charta cerata Kertas lilinChart int Charta intens Kertas berkilapChart par Charta paraffinata Kertas paraffin
Ciaoi Cinnamomi Manis janganCit Cito Cepat / segera
Cit disp Cito dispensa, cito dispensetur Serahkan secepatnyaCitiss Citissime Cepat sekali/Sangat segeraClaud Claudere Tutup / menutupClaus Clauses TertutupClysm Clysma Obat pompaCochl Cochlear Sendok
c.c Cochlear cibarium Sendok makan (15 cc)c.m Cochlear modicium / cochlear
modiumSendok tanggung (10 cc)
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIc.p Cochlear parvum/ cochlear pultis/
cochlear peuroreumSendok bubur / sendok kecil (8 cc)
c.ov Cochlear ovorum Sendok telur (5 cc)c.th Cochlear thea Sendok teh (3 cc)
Cochleat Cochleatim Sendok demi sendokc. inf Cochlear infantibus Sendok anak-anakCogel Cogelara MembekuCois Communis BiasaColat Colatura Sari / kolaturcoll Collutio / collutorium Obat kumur mulut
Collut or Collutio oris Obat kumur mulutCollyr Collyrium Obat cuci mataconsc Conscinde / conscicus Irislah / dipotongConc Concentratus PekatConsp Consperge Hamburilah / taburilah
ContContunde TumbuklahContinuo Terus menerus / segeraContinentis Yang berisi
Circ Circularis Berbentuk lingkaranc.v Cras vespere Besok sorec.m Cras mane Besok pagic.n Cras nocte Besok malam
Clarif Clarificatio Dijernihkan / menjadi jernihC marg adh Cum margine adhaesivo Dengan tepi yang melekat
Convol Convolve Bungkuslahcoq Coque Rebuslah
Coq ad col Coque ada colaturam Masaklah sampai menjadi sariCoq sq aq Conque sufficient quantitate aquae Rebuslah dengan air secukupnya
Corrig color Corrigeno coloris Perbaikan warnaCorrig odor Corrigeno odoris Perbaikan bau
crass Crassitudo Tebalnya Cyath Cyathus Gelas anggur
Contr tuss Contra tussim Anti batukc. epist vitr Cum epistomio vitreo Dengan sumbat gelas
Conv arg fal Convalue argento faliato Balutlah dengan kertas perakConq aliq Conquassa aliquoties Gojoklah beberapa kali
DD c pipet Da cum pipeto Berilah dengan pipet
D in caps oper Da in capsulis operculatis Serahkan dalam kapsul tertutupD ad vitr oper sub obt Da ad vitrum operculato suberosa
obturatumSerahkan dalam botol tertutup dengan gabus
D ad oll operc liqb obtur Da ollam operculato liqneo obturatam
Serahkan dalam pot tertutup dengan sumbat kayu
D. in d Da in dimidio Berlah setengahnyaD. in d.quant Da in dimidio quantitate Berilah setengahnya dan
jumlahnyaD. in 2plo Da in duplo Berikan 2x nya
D in 2plo quant Da in duplo quantitate Berilah 2x jumlahnya
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTID in 3plo Da in triplo Berilah 3x nyaD in 4plo Da in quadruple Berilah 4x nya
D c f Da cum formula Berilah seperti pada resepnyaD c Durante coenam Pada waktu makan
D c f dors sign Da cum formula dorsa signature Berilah dengan resep di belakang etiket
D ss ven Da sub signo veneni Berilah dengan disertai tanda racun
D st dd pl Da signa ter de die pulverem unum Berilah tanda 3x sehari satu serbuk
D t d Da tales doses Berilah sejumlah menurut takarannya
D sub sigil Da sub sigillo Berilah dengan segelDeb spiss Debita spissitudo Tebal yang diminta
D d De die Tiap hariDec Decoctum Rebusan pada 900C selama ½
jamDecant Decantha Tuanglah
Defl Defluat MengalirDecolor Decoloratus Dibuat tidak berwarna
Det Detur Diberikan/ sudah diberiD e Detur est Sudah diberikan
Det ad scat Detur ad scatulam Sudah diberikan dalam kotakDet xx Detur viginti Sudah diberi 20
Dep Depone LetakkanlahDep in loc sicc Depone in loco sicco Letakkan ditempat yang keringDep in loc frig Depone in loco frigido Letakkan di tempat sejuk
Dep Depuratus Murni / dimurnikanDes Desodoratus Dibuat tidak berbau
Des inf Desinficiens Membasmi bibit penyakitDesinfectans Pembasmi bibit penyakit
Dex Dexter KananDieb alt Diebus alternis Tiap 2 hariDieb tert Diebus tertius Tiap 3 hari
Dil Diluo / dilue Encerkanlah / diencerkanDilutes Encer Dilution Sesuatu yang diencerkan
Dim Dimidius SetengahnyaDisp in lag pil Dispensa in lagena pilularum Serahkan dalam botol pilDisp dos tal Dispensa doses tales Berilah sejumlah menurut
takarannyaDisp in pyx Dispensa in pyxide Serahkan dalam kotak
Descript Discriptio TurunanDil c aq Diluo cum aqua Encerkanlah dengan airDiend Deinde Selanjutnya
D in oll nigr ben clous Da in olla nigra bene clousa Serahkan dalam pot hitam yang tertutup baik
D in vitr ampl be clous Da in vitro amplo bene clause Serahkan dengan botol yang
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIbermulut lebar yang tertutup baik
Disp in vitr all Dispensa in vitro allato Serahkan dalam botol yang dibawa sendiri
Disp in caps Dispensa in capsulis Serahkan dalam kapsulDiv in part aeq Divide in partes aequales Bagilah dalam bagian-bagian
yang samaDest p mac Destila post mecerationem Sulinglah sesudah direndam
Don Donec Sehingga Don mixt aequab Donec mixturae aquabilis Sehingga terjadi campuran rata.
EEbull Ebullition Merebusnya
Ed Editio PenerbitanEd II Editio altera Penerbitan IIEd III Editio tertia Penerbitan IIIEd IV Editio quarta Penerbitan IVEd V Editio quanta Penerbitan VEff Effervescena Membuih
ElaeosOleos
ElaeosaccharaOleosaccharum
Campuran 2 gr gula 2 tetes minyak menguap
Ex mp Ex modo praescripto Dipakai seperti yang ditulis pada resepnya
Elect Electuarium Obat jilatEmp Emplastrum Plester
Emuls Emulsum EmulsiEnem Enema Obat pompaEpith Epithema SampulEp lig Epistomium ligneum Tutup dari kayu/sumbat kayu
Ep suber Epistomium suberosum Sumbat gabusEp vitr Epistomium vitreum Sumbat gelas
Exactiss Exactissime Amat teliti/teliti sekalievap Evapora Uapkanlah
Evaporatio Menguapkannya Evaporateur Diuapkan
Exhib Exhibe Berikan/berilahEx aleat Ex aleatus Dihilangkan minyaknyaEx sicc Ex sicca Keringkanlah
Ex siccatus Kering Ex pr Expressiome Menekannya
Exprimo Menekan Exprime Tekanlah
Ext.s.alut Extende supra alutam Palitkan pada kulit lembek / oleskan pada kulit lunak
Ext. s.cor Extende supra corium Palitkan pada kulit keras/oleskan pada kulit keras
Ext s lint Extende supra linteum Palitkan pada kulit lenaExt ut Externe utendum Untuk pemakaian sebagai obat
luar
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIEvap len cal Evapora leni calore Uapkanlah dengan sedikit panas
Evap spir len cal Evapora spiritum leni calore Uapkanlah spiritusnya dengan sedikit panas
Ex cort Ex cortices (a, um) Yang telah dikulitiEmulg Emulgi EmulsikanlahExt alth Extractum althereum Sari yang dibuat dengan alther
Ext aquos Extractum aquosum Sari yang dibuat dengan airExt spir Extractum spirituosum Sari yang dibuat dengan spirExt fluid Extractum fluidum Sari cairExt liq Extractum liquidum Sari cair/ekstra cairExt sicc Extractum siccum Sari kering/ekstra keringExt spiss Extractum spissum Sari kental/ekstra kental
FF Fac, fiat,fiant Buatlah/dibuat
F l a Fac lege artis Buatlah menurut aturan pengetahuan
F s a r Fac secundum artis regulas Buatlah menurut aturan pengetahuan
F c aq dest emuls Fac cum aqua destillata emulsum Buatlah emulsi dengan air sulingF c const apt Fac cum constituent apto Buatlah dengan bahan pengikat
yang tepatF c vehic apt Fac cum vehicule apte Buatlah dengan bahan pengkilat
yang tepatFar Farina Tepung Fict Fictilis Dari tanahFiltr Filtra,filtretur Saringlah/disaring
Filtration Penyaringan flor Flores Bunga Fol Folia, folium Daun
Form Forma, formatur Bentuk, dibentukFormula Resep
frig Frigidus DinginFruc Fructus BuasFun Funiculus Tali (simpul)
GGrm Gramma GramGel Gelatina Lem
Garg Gargarisma Obat kumur tenggorokanGel lich isl Gelatin lichenis islandic Selai dari lumut islandia
Gi ar Gummi arabicum Perekat arabGm ar Gummi arabicum Perekat arabGran Granulum Biji/pil kecil-kecilGross Grosse Kasar
Gross gran Grosse granulatum Biji kasarGtt Guttar Tetes
Gtt ad aur Guttae ad aures Obat tetes telingaGtt opth mic Guttae opthal mical Obat tetes mata
Gtt nasal Guttae nasales Obat tetes hidung
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIGuttat Guttatim Setetes demi setetes
Guttat appl Guttatim applicomdum Untuk dipakai setetes demi setetes
Grat sap Gratus sapor Rasa enakH
H Hora JamH d Hora dicubitus Sebelumnya tidurH s Hora sommi Pada waktu hendak tidurH m Hora matutima Pagi hari
H X a mat Hora decimal malutina Pada jam sepuluh pagiH IX a mat Hora nona malutina Pada jam 9 pagi
H VIII a mat Hora octava malutina Pada jam 8 pagiH XII a mat Hora septima malutina Pada jam 7 pagiH XI a.mat Hora sexta malutina Pada jam 6 pagi
H u spat Horal unius spatio Sesudah 1 jamH v Hora vespertina Sore hari
H VI vesp Hora sexta vespertina Pada jam 6 soreH VIII vesp Hora septima vespertina Pada jam 7 soreH VIII vesp Hora oklava vespertina Pada jam 8 sore
½ h.a.c Dimidia horae antecoenau ½ jam sebelum makan¼ h.a.c Quadrante harae ante coenam ¼ jam sebelum makanHoust Houstus Teguk
Her praescr Heri praescriptus Ditulis kemarinHor interm Horis intermedius Pada waktu terluangHui form Huius formulae Dari resep iniHui mens Huius mensis Dari bulan iniHuic mixt Huic mixturae Pada campuran ini
IId Idoneus Tepat
In 2 vic In duabus vicibus Dalam 2xIn 3 vic In tribus vicibus Dalam 3xIn 4 vic In quattuor vicibus Dalam 4xIn 5 vic In quinque vicibus Dalam 5x
In dim quant In dimidia quantitate Dalam ½ jumlahInf Infunde Masaklah
Infusum RebuslahInfans Anak-anak
Iniec Iniectio Penyuntikkan/obat suntik/suntikan
Iniec hypod Iniectio hypodermica Penyuntikan dibawah kulitIniec subc Iniectio subactanca Penyuntikan dibawah kulit
Inmett Inmitte MasukanlahIn mitt in scat Inmitte in scatulam Masukanlah kedalam kotakIn mitt in lag in mitte in lagenam Masukanlah kedalam botolIn mitt in oll In mitte in ollam Masukanlah ke dalam pot
In quiet In quiete TenangIn still In stilla Teteskanlah
In still in lag In stilla in lagenam Teteskanlah kedalam botol
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIInterd Interdum Kadang-kadangIps par Ipsi paratum Dibuat untuk diri sendiriIrror Irrorare Mengemburkan
Irroratus (a,um) DiemburkanIntr d sum Intra diem sumendum Diminum dalam sehari
Involuc Involucrum SelubangInvoluctus Dibungkus
Iter Itera UlanglahIteratum DiulangiIteratio Ulangan
Iter ad libit Iteratur ad libitum Diulang sampai sesukanyaInter Inter Diantara
Internus Bagian dalamIei Ieuune Perut kosong
JJentac Jentaculum Makan pagi
Jul Julapium Minuman asam manisL
L a Lege artis Menurut aturan pengetahuanLac vacc Lac vaccinum Susu sapiLag gutt Lagena guttatoria Botol tetesan
Lag crif ampl Lagena orificio amplo Botol yang mulutnya lebarLapid Lapidus Seperti batu / dari batularg Largus (a, um) Berlimpah-limpahLat Latitudo Lebarnya
Lav opth Lavamentum ophthalmicum Obat cuci mataLav vent Lavamentum venterin Menguras perut
Lax Laxus Longgar / terbukaLev / lav Levis / lavis ringanLev claus Leviter clausus Ditutup longgarLen cal Leni calore Sedikit panas
Lib Liberates DilepaskanLag alba Lagena alba Botol putihLag virid Lagena viridis Botol hijauLag bon Lagena bona Botol baikLag vitr Lagena vitrea Botol kaca
Liq Liquefae CairkanlahLiq len cal Liquefae leni colore Cairkan dengan sedikit panas
Ligand Ligandus Harus diikatLig Lignum Kayu
Lin angl Linamentum anglicum Kain flannelLin p.a infr Linimentum parti affectae
infricandumLinimennya digosokan pada bagian yang sakit
Linct Linctus Obat jilatLiq Liquor Cairan
Liquidus CairLimp Limpidus JernihLit or Litus oris Obat tutul mulut
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTILoc aeg Locus aeger Pada tempat yang sakitLoc dol Locus dolens Tempat terasa sakitLoc frig Locus frigidus Tempat yang sejukLoc sicc Locus siccum Tempat yang kering
Long Longitude PanjangnyaLot Lotio Obat cuci
Lotus DicuciLot ven Lotio venenosa Obat cucui beracun
Luc prim Luce prima Pagi-pagi sekaliLut Luteus Kuning emas
MM Misce Campurlah
Meridie Siang hariMane PagiMisceatur, misceantur dicampur
M accur Misce accuratissime Campur hingga rata sekaliM b Misce bene Campurlah baik-baik
M cout Misce coute Campurlah hati-hatiM d Modo dicto Seperti yang dikatakan
M et v Mane et vespere Pagi dan sore hariM d s Misce da signa Campur dan beri tandaM d u Modo dicto utendum Pemakaian seperti dikatakanM f Misce fac , misceatur fiat ,
misecedutur fiatCampurlah , buatlah
M f mass eque form pil Misce fac massam equa forma pilulas
Campur dan buatlah masa dan bentuklah menjadi pil
M i Mihi ipsi Buat saya sendiriM p Mane plane Pagi-pagi sekali
Mane primo Pagi-pagi sekaliMica panis Sekerat rotiMassa pilularum Massa pil
M s More solito, modo solito Menurut cara yang lazimMac p h III Macera per horas tiren Rendamlah selama 8 jam
Magn Magnus BesarMagnifudo Besarnya
Man Manipulus SegenggamMat Matutinus (a,um) Pagi hariMed Medius (a,um) Sedang/tanggung
Medicus DokterMed all Medicamentum allatum Obat yang dibawa sendiriMerid Meridie Tengah hari
Mg Miligrama Milligram (M gram)Mil Mililitra Mili liter (ml = cm3)Min Minutum 1 menitMist Mistura CampuranMixt Mixture CampuranM c Modo coqnito Caranya telah diketahuiM n Modus notus Caranya telah diketahui
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIMod praescr Modo praescripto Seperti apa yang ditulis
Mod Modicus SedangMoll Mollis LunakMor Mora (ae) Penundaan
Mortarium LumpingMor sol More solito Menurut cara yang lazimMuc g ar Mucilage gummi arabia Lender dari p g a
NNoct maneq Nocte maneque Malam dan pagi hari
N Nocte Tengah malamNaris Lubang hidung
Non alt Non altera Tidak ada jalan yang lainN i Ne interetum Tidak boleh di ulangi
N m Nuse mosehata PalaNarist Naristilae Obat tetes hidungNebul Nebula KabutN det Ne detur Belum diserahkan
Non detur Tidak diberikanNeutr Neutralisatus DinetralkanNigr Niger (a, am) Hitam
N I lag orig Non in lagena original Tidak dalam botol semua (asli)N rep Non repetatur Tidak boleh diulangiNonn Nonnuli BeberapaNov Novus (a, um) Baru, segar
Nud tert Nudius tertius Kemarin dahuluNo Nomerus Nomor
Nutr Nutricus (a, um), nutritus MakananO
Obt Obturatus Diberi tutup / bertutupObtritus (a, um) Dihancurkan
O h Omni hora, omni horis Tiap jamO ¼ h Omni quarta hora Tiap ¼ jamO ½ h Omni dimidia hora Tiap ½ jam
O 1 ½ h Omni sesqui hora Tiap 1 ½ jamO m Omni mane Tiap pagiO n Omni nocte Tiap malamO v Omni vespere Tiap sore/malam
O b h Omni bihorio Tiap 2 jamO t h Omni tri horio Tiap 3 jamO 4 h Omnibus quattuor horis Tiap 4 jamO 5 h Omnibus quinque horis Tiap 5 jamO b d Obduce Tutuplah/balutlah
Obd lyc Obduce lycopodio Tutuplah dengan lycopodiumOcul Oculus / oculentum Mata / salep mataO d s Oculus dexter sinister Mata kanan dan kiriOmit Omitted Hilangkanlah
Omittatur DihilangkanO alt h Omnibus alternis horis Tiap dua jam
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIO d Oculus dexter Mata kanan
Oculo dextro Pada mata kananO l Oculus laevus Mata kiri
Oculo laevo Pada mata kiriO s Oculus sinister Mata kiri
Oculo sinistro Pada mata kiriO u Oculus uterque Setiap mata /kedua mata
Oculo utro Pada setiap mataO ccl Occulusus (a , um) MelampirkanOctid Octiduum Dalam waktu 8 hariOdont Odontalgicum Obat tetes untuk sakit gigiOdor Odoratus (a,um) Berbau (harum)
Odoris BauO l Oleum Minyak
Oleosus (a, um) BerminyakOl res Oleo resina Minyak dammar
Oleo sachh Oleo saccharum Campur 2 gr gula + 1 lt mmOll alb Olla alba Pot putihOll fict Olla fictilis Pot tanahOll gris Olla grisea Pot abu2Oll nigr Olla nigra Pot hitamOll porc Olla porcellanea Pot porselin
Oll Olla PotOllicula Pot kecil
Omn Omni/omnis Tiap/setiap (semua)Omn bid Omni biduo Setiap 2 hari
Omn m vel noct Omni mane vel nocte Tiap pagi atau tengah malamOp Ope Dengan menggunakan
Op aq Ope aquae Menggunakan airOperc Operculatus Dengan tutupOpt Optimus Sangat baikOr Oris Mulut
Oryza Beras/padiOvu Ovum TelurOz Uncial 1 ounce (=28,35 gr)
P1/3 Pars tertia¼ Pars quarta
1/5 Pars quinta1/6 Pars sextaP Ponders /pondus Beratnya/berat
P a Parti affectae Bagian yang sakitPartes aquales Bagian2 yang samaPro analysa Untuk penguraianPraxis aurea Dengan bungkus istimewa
P c Post coena, post cibum Sehabis makanP d Pro dosi Untuk satu takar/dosis
Per deliquinum Selama mencair
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIP d sing Pro dosi singulari Untuk satu dosis
P I m Periculum in mora Berbahaya jika ditundaP m Post meridium Sesudah siang
Primo mane Pagi-pagi sekaliPost mensam Sesudah makan
P o Per os Melalui mulutP p Pro pauper Untuk orang miskin
P p p Pulvis pro pilulis Camp succus +radix aaP r n Pro re nata Jika perlu
P Pars BagianPartibass Terbagi2
P d Parte dolente Bagian yang sakitPast Pasta Salep yang kerasParv Parvus KecilPaul Paulum Sedikit
Paulatim Sedikit demi sedikitPaup Paupere Orang miskinPed Pedetim Lambat laun
Penic Penicillus KurasPoll Pollidus PucatPan Panulus/panus Kain lapPar Paratus Siap
Per vic Per vices Sebagian demi sebagianP Pes Kaki
Pedis Dari kakiPhial Phiala = vial Botol kecil untuk obatPig Pigmentum CatPil Pilula PilPiq Piquis LemakPis Pistillum Penumbuk = aluPoc Poculum Cangkir
Pocillum Cangkir kecilPom Pomatum Salep yang harump. aur Pone aurem Dibelakang telingaP a a Parti affectae applicandus Untuk dipakai pada bagian yang
sakitPost additionem aquae Sesudah menambahkan airPost agitationem aliquoties Sesudah digojok beberapa kali
Pot Potio MinumanP prand Post prandium Sesudah makan pagiP jentac Post jentaculum Sesudah makan pagi
Pastr Pastry die Hari berikutnyaPraeci Praecipitatus DiendapkanPrae Prae Sebelum
Prae nalaik Sebelum kelahiranPraep Praeparatus SediaanPrand Prandium Makan pagiPred Predie Pada hari sebelumnya
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIPrim Primus (a,um) Pertama-tama,mula-mulaPro Kepada
Pro dos Pro dose Untuk satu takarPro us ext Pro usu extreme Untuk pemakaian luar
Past dentifr Pasta dentifricia Pasta untuk gigiPugill Pugillus GenggamPultif Pultif ormis Berupa buburPulv Pulvis Serbuk
Pulveratus Dijadikan powder/serbukPulv adsp Pulvis adspersortus/adspersorius Serbuk taburPulv alic Pulvis alicuius Serbuk dari satu zat
Pulv dentifr Pulvis dentifriclus Serbuk/tepung obat gigiPulv gross Pulvus grosse Serbuk kasarPulv subt Pulvis subtilis Serbuk halusPulv subt Pulvis substissimus Serbuk yang sangat halusPulv ten Pulvis tenuis Serbuk halus
Pulv stern Pulvis sternutatorius Serbuk bersinPurg Purgativus pencaharPur Purius (a,um) Murni,bersihPyx Pyxis Dus/kotak
Pulv imp Pulvis impalpabilis Serbuk paling halusQ
Q Qui IniQuantitas SejumlahQuaque Setiap
Q.dx Quantitas duplex Jumlahnya bergandaQ h Quaque hora Setiap jamQ l Quantum libet Sebanyak andasuka
Q pl Quantum placet Sebanyak anda sukaQ s Quantum satis Secukupnya
Quantum sufficit SecukupnyaQ v Quantum vis Secukupnya
Quol vide Yang melihatQuadr Quadruple Rangkap 4
Quam min pot Quam minima potes Sesedikit mungkinQuar sing Quaram singulae Yang setiap kali 1Quar sing Quarom singuli Yang setiap kali 1
Quart Quartus (a, um) ¼Quat Quarter 4 kali
RR Recipe Ambillah
Rec Recens SegarR p Resenter paratus Baru dibuat
Red in pulv Redige in pulvarum Jadikanlah serbukRect Rectificatus (a, um) Dimurnikan dengan menyuling
Redact Redactus (i) Direduksi, dihaluskanReiter Reitteretur Diulangi lagiRem Remanentia Sisa
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIRep Repetatur Hendaknya diulangi
Rep med ult Repetatur medicanentum ultimum Obat terakhir yang diulangiRep med alt Repetatur medicamentum alteram Diulangi obat yang sisanya
Res Resima DammarResidus Sisa yang tertinggal
Rub Ruber (a,um) MerahRud Rudicula (ae) Spatel
Rudies Batang pengadukRum Rumen Tenggorokan
Rep bis Repetatur bis Diulangi 2 xRefriger Refrigera Dinginkanlah
Refrigeratio DidinginkanRefrigerates Yang dingin
SS Signa Tanda
S a Secundum artem Menurut aturan pengetahuanS q Sufficient quantitate Dengan jumlah secukupnyaS Semis, semisis Setengah, ½
Sacc chart Sacculus chartaceus Kantong kertasScat Scatula Doos , kotakSep Seponert Diasingkan
Si necess sit Si necesse sit Jika perluSi op sit Si opus sit Jika perlu
Sicc Siccus KeringSiccatus Dikeringkan
Sine add aq Sine additione aquae Dengan tak dibubuhi airSin add glyc Sine additione glycerine Tidak dengan penambahan
glycerinSin p p p Sine pulvere pro pelulis Tidak dengan succus dan radise
Sin confec Sine confectione Tidak dengan bungkus asliSing Singuorum (arun) Dari tiap-tiap
Sol, solut Solutio LarutanSolv Solve Larutkanlah
S suo nom Signa suo nomine Tandailah dengan namanyaSolv ass q Solve asses quinquoginta Harganya 50 kelip (dibayar
dengan 50 kelip)Stann fol Stannum foliatum Helaian timah
Stat Statim SegeraSteril Sterilisatus Disterilkan, dibersihkan dari
kuman-kumanSin Sinister Kiri
Ster p filt Sterilisa post filtrationem Sterilkan sesudah di saringSub fin coct Sub finem coctionis Pada akhir merebus
Subig Subige CampurkanlahSubt Subtilis Halus, tipisSum Sume, sumatur Ambillah, diambilSum Sumendum Untuk diambilSup Super Diatasnya
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTISupr Supra DiatasnyaSin Sine TanpaSat Satis Cukup
Saturatio PenjenuhanSaturatus Dijenuhkan
Sep Separatism Terpisah-pisahSemi hor Semi hora ½ jamSeq luc Sequanti luce Hari berikutnyaS n e Si necesse est Jika perluS n v Si non valeat Jika tidak cocokSpur Spurius Buatan
Ster p hor I Sterilisa per horam unam Sterilkan selama 1 jamSolv c len cal Solve cum leni calore Larutkan dengan sedikit panas
S l Secundum legem Menurut hokumS n Secundum naturam Menurut alamS s Sine sale Tanpa garam
Steril Sterilisa SterilkanlahSterilis Yang disterilkan
S d d c Semel de die cochlear 1 kali sehari 1 sendok makanSezies de die cochlear 6 kali sehari 1 sendok makan
Spec Species JenisSuav Suavis EnakSuppl Supplement LampiranSucc Succus Sari buahServ Serva Simpanlah
TTeg Tege Tutupilah
Ter in d Ter in die 3 x sehariTer Tere Gosoklah
Terend Terendo Gosoklah terusTct, tinct, tra Tingtura Tingtur
Tot Totuis, totus, totidem Seluruhnya, sama banyaknyaTrit Tritus Digosok
Trituratio Penggosokan (pengenceran)Troch Trochiscus Tablet hisap
UU c Usus cognitus Pemakaian diketahuiU e Usus externus Pemakaian luarU i Usus internus Pemakaian dalamU n Usus notus Pemakaian diketahuiU v Usus veterinenus Pemakaian dalam kedokteran
hewanUrg Urgens Segera/pentingUtr Utri usque Kedua-duanya
VVast Vasculum CangkirVert Verte Baliklah
Verteatur Dibalik
SINGKATAN LENGKAPNYA/KEPANJANGAN TERJEMAHAN/ARTIVesp Vespere Malam hariVit or Vitellum ori Kuning telurVuln Vulneris Dari lukanyaVitr Vitrum Gelas
1 ½ h p ci c p Sesqui hora past coenam cochlear parvum
1 ½ jam sesudah makan 1 sendok bubur