Het Nieuwe Ouder Worden: Uitdagingen voor de eerste lijn Stannie Driessen, VilansZorg voor zilver, ga voor (g)oud 20 november 2012

Het Nieuwe Ouder Worden

De zorg ontzorgd/t

Opbouw

• Trends in de zorg• Hoe kijken we naar de zorg: cultuur

en mensbeelden• Mogelijke oplossingsrichtingen

Persoongerichte zorgDe wijk

• Uitdagingen voor de eerste lijn

Trends in de zorg

1. Meer ouderen met complexe multimorbiditeit

2. Zorggebruik groeit: vergrijzing verklaart 15% van de groei

3. Technologie oorzaak en oplossing toenemende zorgvraag

4. (te) hoge zorgkosten5. Ouderen zijn mondiger, rijker & vaker

alleenstaand6. Veranderende waardepatronen rond

gezondheid

Multimorbiditeit in cijfers

Totale bevolking 13%55+ 37%75+ 60%

Onderzoek RIVM/Nivel Multimorbiditeit en comorbiditeit in de Nederlandse bevolking – gegevens van huisartsenpraktijken Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155: A3193

Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155: A3193

Multimorbiditeit in cijfers

Aandeel ouderen dat publiek gefinancierde zorg ontvangt

Onze zorgcultuur

1. In Nederland lossen we moeilijke vragen op door ze uit de samenleving te halen: segregatie

2. Hoge institutionalisering, lage participatie

3. We verzekeren en regelen alles “goed”

4. Veel rechten / weinig plichten

Mensbeelden in de zorg

de patiënt de bewoner de cliënt

De (ge-empowerde),zelfredzame mens

Shift happens!

PatiëntBewonerCliëntKlantBurgerMens

Passief object

Actief subject

Onze zorgcultuur

1. Meer van hetzelfde is geen optie, dus: zorgen vóór, wordt zorgen dát….. sturing meer bij de burger die hulp nodig heeft kwaliteit van bestaan, waarde en waardigheid als ijkpunt Informele zorg Minder verzekeren, meer zelf betalen

2. Ontzorgen -> zorg terug naar de samenleving

3. Het vraagstuk is zo groot -> kleinschalig oplossen

4. De wijk of buurt als eenheid

Shift happens: adviezen RVZ

Zorg voor je gezondheid!Van ZZ naar GG

Preventie van welvaartzieken25% van welvaartziekten veroorzaakt door leefstijl

Redzaam ouder Zorg voor niet-redzame ouderen vraagt om voorzorg voor iedereen

Persoonsgerichte zorg Zorg aan huis voor kwetsbare ouderen: persoonsgericht organiseren• Werken vanuit een betekenisvolle relatie• Doelen van burgers vastleggen in GG ipv

ZZ• Individueel zorgplan is basis• 1 centrale zorgverleners/casemanager• Eenvoudig als het kan, complex als het

moet (casefinding, stepped care)• Uitkomstmaten: Functioneren, KvL,

zelfredzaamheid en eigen regie

Persoonsgerichte zorg

Persoonsgerichte zorg

De wijk is ‘in’

• Zorg aan huis als vertrekpunt• VWS-beleidsbrief “zorg en ondersteuning in

de buurt ” (oktober 2011)• Populatiegerichte zorg (en financiering)• De wijkzuster is terug -> met verschillende

gezichten, meer integrale hulp, eerst buurten dan zorgen, casemanagement

• Preventie in de wijk (bewegen ook voor ouderen)

• Burgerinitiatieven en halfdelijnszorg

Arrangementen op het grensvlaktussen Zorg & Welzijn

Een verkenning van wijkinitiatieven:Achtergrondstudie uitgevoerd door

Vilans i.o.v. de RVZ bij advies ’De

bomen en het bos: de patiënt, zijn vraag en het landschap’

De wijk is ‘in’

Uitdagingen voor de eerste lijn

• Zorg voor ouderen persoonsgericht in de wijk organiseren: zorgprogramma ouderen / grootgebruikers

• Werk aan “halfdelijnszorg”: tussen professioneel en informeel

• Scheiden wonen/zorg, transitie AWBZ -> WMO: meer ouderen in de 1e lijn

• Wijkaanpak: strategische alliantie met welzijn, gemeente, wonen, thuiszorg & ondernemers

Meer weten

Mail naar s.driessen@vilans.nl/ www.vilans.nl

Verdiepingsleergang Ouderenzorg in de eerste lijn samen met het JvEI

Congres multimorbiditeit: onze uitdaging: 24 januari 2012

Coming soon: www.kennispleinchronischezorg.nl