1. GRNTLEME CHAZLARI& RADYOTERAPDE KULLANIMI Dr.Yavuz Anacak Ege niversitesi Tp FakltesiRadyasyon Onkolojisi AD

2. Radyoterapi ve Grntleme

Radyasyon onkolojisi tm tp disiplinleri ierisinde grntleme yntemlerinin en ok kullanld disiplin

Radyoterapinin planlanmas, uygulanmas ve kalite kontrolu tamamen grntlemeye dayanyor

Mevcut tm grntleme yntemleri radyoterapi planlamas ve uygulamas iin kullanlyor

3. Radyoterapide Kullanlan Grntleme Teknikleri

Radyasyon temelli

• X-nlar

• • Direkt grafi

• • Kontrastl grafiler

• • Tomografi

• • Bilgisayarl tomografi

• Radyonklid grntleme

• • Sintigrafi

• • Spect

• • Pozitron emisyon tomografi

Radyasyon ermeyen

• • Ultrasonografi

• • Manyetik rezonans grntleme

4. X-nlar Tbbi Grntlemenin Balangc W.Konrad Roentgen 5. 22 Aralk 1895 6.

Bir vakum tbnn ierisine yerletirilen katoddan kan elektronlar anoda arparak floresans ad verilen k parlamalarn meydana getirir

Elektronlarn yoluna tungsten gibi ar metal bir hedef konursa buraya arpan elektronlarn tungsten atomlar ile etkileimi sonucundaX-nlarn ortaya kar

Katod Inlar 7. Rntgen Tp 8. Rntgen Tp 1900l yllarn banda kullanlan bir rntgen tp Rntgen Tp 1900l yllarn banda kullanlan bir rntgen tp 9. Rntgen Tp Modern bir rntgen tp 10. Rntgen Cihaz Direkt Film 11. Rntgen Cihaz Fluoroskopi 12. Rntgen Cihaz 13. Rntgen Cihaz 14. Rntgen Cihazlar Ortopantomografi Mammografi Rntgen Cihazlar Mammografi 15. Rntgen Cihazlar C-kollu anjiografi 16. Direkt grafi 17. Baryumlu grafi ift kontrast teknii 18. Dijital Subtraction Anjiografi 19. Simlatr

Tedavi volmlerinin lokalizasyonu ve simlasyonu klasik olarak simlatrde yaplr

Simlatr tedavi cihaz ile ayn hareketleri yapabilen bir X-n nitesidir

20. Simlatr 21. Simlatr Baz simlatrlere dedektr eklenerek BTBenzeri kesit alma kapasitesi salanabilir 22. Yumuak Doku Radyolojisi 23. Beyin Radyolojisi 24.

Xn tp ve film birbirine balantl olarak ters ynlerde bir dzlem zerinde karlkl olarak hareket ettirilir.

Hareketin merkez ekseni seviyesindeki dzlemde bulunan tm yaplar rntgen filmi zerinde net olarak izlenirken, bu dzlem dndaki yaplar silik kalr.

Bu ekilde sperpozisyon olmakszn kesitsel grntleme salanm olur.

Hasta masaya supin ya da pron yatrldnda koranal kesitler, yan yatrldnda ise sagittal kesitler alnabilmektedir

Konvansiyonel Tomografi 25. Konvansiyonel Tomografi 26. Konvansiyonel Tomografi 27. Konvansiyonel Tomografi Direkt grafi Konvansiyonel tomografi 28. Konvansiyonel Tomografi 29. Bilgisayarl Tomografi 30. Bilgisayarl Tomografi 31. Bilgisayarl Tomografi 32. Bilgisayarl Tomografi 33. Bilgisayarl Tomografi 34. 35. 36. Bilgisayarl Tomografi Godfrey Hounsfield ve ilk BT 37. Bilgisayarl Tomografi Siretom, 1974 38. Bilgisayarl Tomografi 39. Bilgisayarl Tomografi Teknolojide gelime 1.kuak BT 2.kuak BT 40. Bilgisayarl Tomografi Teknolojide gelime 3.kuak BT 4.kuak BT 41. Bilgisayarl Tomografi Grntnn ilenmesi 42. Bilgisayarl Tomografi Grntnn ilenmesi 43. BT grnts piksel ve voksellerden olumaktadr Piksel:Tm saysal grntlerin en kk paras olan l nokta grubuVoksel:3 boyutlu piksel . Kesit kalnl pikseli 3 boyutlu yapmaktadr Bilgisayarl Tomografi Piksel, Voksel 44. Bilgisayarl Tomografi Piksel, Voksel 45. Bilgisayarl Tomografi Rezolsyon 46. Bilgisayarl Tomografi Hounsfield Skalas Her bir piksel doku younluuna bal olarak X-nlarn azaltmaktadr. Bu etki Hounsfield skalas ad verilen beyazdan siyaha giden bir skala zerinde gsterilir 47. Bilgisayarl Tomografi Hounsfield Skalas 48. Bilgisayarl Tomografi Homojenite 49. Bilgisayarl Tomografi Pencereleme (windowing) WW (window width - pencere genilii):grlmek istenen yaplarn H deerlerini iine alp ilgilenilmeyenleri darda brakacak ekilde seilen bir Hounsfield skalas banddr. WL (window level - pencere seviyesi): Seilen pencere geniliinin orta noktasdr. 50. Bilgisayarl Tomografi Helical scan 51. Bilgisayarl Tomografi Volume rendering (hacimletirmek) Deiik opasitelerdeki yaplarn volm oluturacak ekilde rekonstrksiyonu ve farkl renklerde gsterilmesi 52. Bilgisayarl Tomografi Volume rendering (hacimletirmek) 53. Radyoterapide BT Kullanm 54. BT Simlatr Diagnostik BT ile farklar 55.

Dz tedavi tablas

Sabitleme ekipman

Geni gantri akl

zel yazlm

Eksternal Lazerler

Solunum ayarl BT

BT Simlatr Diagnostik BT ile farklar 56. BT Simlatr Dz tedavi tablas (table top) 57. BT Simlatr Sabitleme ekipmanlar 58. BT Simlatr Geni gantri akl 59. BT Simlatr Geni gantri akl 60. BT Simlatr Simlasyon yazlm 61. BT Simlatr Eksternal lazerler 62. BT Simlatr Solunum ayarl BT (respiratory gating) 63. BT Simlatr Solunum ayarl BT (respiratory gating) 64. Manyetik Rezonans Grntleme 65. Manyetik Rezonans Grntleme 66. Manyetik Rezonans Grntleme Dr.Raymond Damadian ve ilk MR cihaz Indomitable, 1977 nsanda ilk MR 3 Temmuz 1977 67. Manyetik Rezonans Grntleme 68. Manyetik Rezonans Grntleme 69. Manyetik Rezonans Grntleme 70.

G l manyetik alan iindeelektromanyetikdalgalar kullanlarakanatomik yaplar arasndaki farklar ayrt etmek iintbbigrntlemetekni i

Grntler, hidrojen atomlarndan gelen elektromanyetik sinyallerin younluunu yanstr.

Sinyal younluu - hidrojen atomlarnn younluu ve manyetik evre ile ilikilidir.

Multiplanar kesitler

Grntler: T1, T2 ve proton dansite (PD) arlkl

Manyetik Rezonans Grntleme 71. Btn atomlar geliigzel spin dnme spin hareketi yaparlar ve kk birer mknats gibi davranrlar Manyetik Rezonans Grntleme Grnt nasl oluuyor? Atom hem kendi etrafnda hem de vertikal aks boyunca dnyor 72. Magnet dnda Manyetik Rezonans Grntleme Grnt nasl oluuyor? Magnet iinde Manyetik alan uygulandnda atomlarn manyetik alan kutuplara uygun devinim yaparlar 73. Manyetik Rezonans Grntleme Grnt nasl oluuyor? Uygulanan manyetik alann sinyaline devinim yapan hidrojen atomlarnn sinyali de eklenir, hidrojen atomu younluuna bal olarak dokular arasnda farkl iddette sinyal alnr 74. Manyetik Rezonans Grntleme Grnt nasl oluuyor? 75. T1 sresi: RF puls sonras longitudinal manyetizasyonun %63nn tekrar olumas iin geen sre T2 sresi: RF puls sonras transvers manyetizasyonun %37sinin kayb iin geen sre Manyetik Rezonans Grntleme Grnt nasl oluuyor? 76. T1 arlkl grnt Ya hiperintens T2 arlkl grnt Su hiperintens Manyetik Rezonans Grntleme BT = dansite, MR = intensite 77. T1 arlkl grnt Ya hiperintens T2 arlkl grnt Su hiperintens Manyetik Rezonans Grntleme BT = dansite, MR = intensite 78.

Spin-eko

Gradient-eko

Fast spin-eko (FSE)

Echoplanar imaging (EPI)

Yag basklama

Manyetik Rezonans Grntleme ekim teknikleri 79.

Gadolinium (yksek atom No)

Intravenz uygulanr *

T1 ve T2 sresini ksaltr

Sadece T1 arlkl sekanslarda kullanlr

T1A sekansta hiperintens (beyaz) grlr

Manyetik Rezonans Grntleme Kontrast uygulama 80. T2 A T1 A kontrastsz T1 A kontrastl Manyetik Rezonans Grntleme Kontrast uygulama 81. T2 aksiyel T1 aksiyel Kontrastl T1 aksiyel Manyetik Rezonans Grntleme Kontrast uygulama 82. Manyetik Rezonans Grntleme BT MR fzyon 83. Manyetik Rezonans Grntleme BT MR fzyon 84. Manyetik Rezonans Grntleme Kas -iskelet 85. Morfoloji Fonksiyon Akm erik MR MRAnjiyografi MRspektroskopi in vivo fMRI Gdperfzyon Difzyon/Perfzyon 86. Manyetik Rezonans Grntleme MR anjiografi 87. Manyetik Rezonans Grntleme Perfzyon MR Gr-2 astrositomda azalm kan akm 88. Manyetik Rezonans Grntleme MR spektroskopi 89. Manyetik Rezonans Grntleme MR spektroskopi 90. Manyetik Rezonans Grntleme MR spektroskopi radyoterapide kullanm 91. Manyetik Rezonans Grntleme MR spektroskopi radyoterapide kullanm MR ile planlama MR spectro ile planlama 92. Manyetik Rezonans Grntleme MR spektroskopi radyoterapide kullanm 93. Manyetik Rezonans Grntleme Fonksiyonel MR (fMRI) 94. Manyetik Rezonans Grntleme Fonksiyonel MR radyoterapide kullanm 95. Manyetik Rezonans Grntleme Fonksiyonel MR radyoterapide kullanm 96. Manyetik Rezonans Grntleme Fonksiyonel MR radyoterapide kullanm 97. Manyetik Rezonans Grntleme Diffzyon Tensor Grntleme - DTI 98. Manyetik Rezonans Grntleme Diffzyon Tensor Grntleme - DTI 99. Manyetik Rezonans Grntleme Diffzyon Tensor Grntleme - DTI Juvenil pilositik astrositom 100. Manyetik Rezonans Grntleme Diffzyon Tensor Grntleme - DTI Corpus callosum tutulmu mu? 101. Manyetik Rezonans Grntleme Diffzyon Tensor Grntleme - DTI 6 hafta sonra 102. Manyetik Rezonans Grntleme Diffzyon Tensor Grntleme - DTI 103. 104. Ultrasonografi 105.

Ultra seskullan a rak tbbi grntleme

Ultra-ses =Frekans20kilohertz ( kHz ) zerindeki ses

Ultrasonografi (US) de f: 2000-10000 kHz (= 2-10 MHz)

Ultrasonografi 106. Doku 1 Doku 2 Doku 3

Yansma

Emilme

Salma

Real-time grntleme Ultrasonografi Nasl alr?

Hiperekoik

Hipoekoik

Anekoik

Akustik glge

107. Ultrasonografi Nasl alr? 108.

Yumuak dokular, batn, obstetri, gz

Kitle / normal anatomi d yap lar, varyasyonlar

Kitle karakterizasyonu, kom uluk ili kileri

Ultrasonografi Klinik uygulamalar 109. Ultrasonografi Klinik uygulamalar 110. 111. Karacierde yer kaplayan oluum Ultrasonografi 112. Mesanede yer kaplayan oluum Ultrasonografi Doppler 113. Ultrasonografi Doppler 114. Ultrasonografi Prostat brakiterapisi 115. Ultrasonografi Prostat brakiterapisi 116. Ultrasonografi Prostat brakiterapisi 117. Ultrasonografi Prostat brakiterapisi 118. Ultrasonografi Meme brakiterapisi 119. Nkleer Tp 120.

Konvansiyonel:

planar,tm vcut ,SPECT,..

single photon emitters :

Tc-99m, I-123

PET versus SPE(C)T

saysallatrma

sensitivite&rezolsyon+++

dual photon emitters :

C-11, N-13, O-15

• • F-18 FDG

Nkleer Tp 121. Nkleer Tp Gamma kamera 122. Nkleer Tp Gamma kamera 123. Nkleer Tp Kemik sintigrafisi 124. Nkleer Tp Pozitron Emisyon Tomografi Pozitron = antielektron, +1 ykl.Elektron ile arptnda ikisi de yok oluyor ve birbirinezt ynde hareket eden iki annihilasyon fotonu oluuyor 125. Nkleer Tp Pozitron Emisyon Tomografi 126. Nkleer Tp Radyoizotop retimi - siklotron 127. Nkleer Tp PET-BT BT ve PET tek bir cihazda birletirilmi 128. Nkleer Tp PET-BT 129. Nkleer Tp PET-BT 130. PET/BT PET/BT 1+1=3 Bilgisayarl Tomografi Anatomik bilgi Positron Emisyon Tomografi Fonksiyonel bilgi 131.

Tan

Evreleme

Re-staging ve izlem

Radyoterapi planlama

Nkleer Tp FDG18-PET 132. Nkleer Tp FDG18-PET 133. Nkleer Tp FDG18-PET 134. Nkleer Tp FDG18-PET 135. Nkleer Tp FDG18-PET 136. B.P. 65 yrs PSA: 1,9 ng/ml PROSTATE CANCER [ 11 C]Choline-PET [ 18 F]FDG-PET [ 99m Tc]MDP Nkleer Tp 137. CT PET CT BASED PET/CT BASED Nkleer Tp Metabol i cally A i med Rad i otherapy (M ART ) 138. Hypo-fract i onat i on 30-405-10 fractions P ETgu i dedI MRT / T omotherapy Improved tumor/non tumor rad i at i on dose Nkleer Tp Metabol i cally A i med Rad i otherapy (M ART ) 139. Teekkrler