ระบบตอมไรทอ Endocrine System

ตอมไรทอ เปนตอมทไมมทอทำ�หน�ทสร�งส�รประกอบ

อนทรยเคม ทเรยกว� ฮอรโมนhormone ซงมคว�มสำ�คญตอ

ก�รมชวตของคนเร�ม�กฮอรโมนจะซงเข�สกระแสเลอดไป

ยงสวนต�งๆ ของร�งก�ยฮอรโมนแตละชนดจะทำ�หน�ท

เฉพ�ะอย�ง และมอทธพลตอ อวยวะต�งๆ ของร�งก�ยม�ก

ตอมในร�งก�ยเร�มดงน

ตอมใตสมอง หรอ ตอม พทอทาร Pituitary

Gland เปนตอมขน�ดเลกแตมคว�ม

สำ�คญทสด ตงอยใต สมอง แบงออกเปน 2

สวน ตอมใตสมองสวน หน� และตอมใตสมอง

สวนหลง

ตอมใตสมองสวนหนาทำ�หน�ทผลตฮอรโมน

ต�งๆ ไดแก ฮอรโมนควบคมก�รเจรญเตบโต

ของร�งก�ย ฮอรโมนท กระตนตอมไทรอยด

ฮอรโมนทกระตนตอม หมวกไตสวนนอก

ฮอรโมนเพศ และฮอรโมนทกระตนก�ร

เจรญเตบโตของเต�นำ�และตอมนำ�นม

ตอมใตสมองสวนหลง Posterior pituitary ทำ� หน�ทผลตฮอรโมนออกซโตซน oxytocin ทมผล

ตอก�รหลงของนำ�นม และก�รบบตวของมดลก ขณะคลอดบตร

ตอมไทรอยด Thyroid gland เปนตอมทมขน�ด

ใหญกว�ทกตอมไรทออนๆ ม 2ข�งอยบรเวณลก

กระเดอกข�งละตอมทำ�หน�ทผลตฮอรโมนไทรอก

ซน ฮอรโมนนจะควบคมก�รเจรญเตบโตของร�งก�ย

ตอมพาราไทรอยดParathyroid Gland อยด�นล�งของตอม

ไทรอยด เปนตอมท เลกทสดมอย 2 ข�ง

ทำ�หน�ทผลตพ�ร� ไทรอยดฮอรโมน ท

ควบคมปรม�ณแคลเซยมและฟอสเฟตในเลอด

ตอมไทมส ตงอยบรเวณทรวงอก ผลตฮอรโมนออกม�ควบคมก�รทำ�ง�นของระบบภมคมกนของร�งก�ย

ตอมพเนยล  Pineal Gland เปนตอมขน�ดเลกอยบรเวณกงกล�งของสมองสวนซรบรมซ�ย

และขว� ทำ�หน�ทสร�งฮอรโมนเมล�โตนน เพอยบยงก�รเจรญเตบโตของตอมเพศในชวงกอน

วยรน และมผลตอก�รเข�สวยรนว�จะเรวหรอ ช�

ตอมหมวกไต มรปร�งแบบคล�ยหมวกครอบอยบนไตทงข�งซ�ยและ

ข�งขว� ทำ�หน�ทผลต ฮอรโมนอะดน�ลน ซง

กระตนร�งก�ยทกสวนใหเตรยมพรอม

ตอมทอยในตบออนทำ�หน�ทผลตฮอรโมนอนซลนทำ�หน�ทควบคมปรม�ณนำ�ต�ลในร�งก�ย

ตอมเพศ ของผช�ยคอลกอณฑะ ตอมเพศ ของผหญงคอรงไข

อณฑะ ทำ�หน�ทสร�งอสจ ซงเปนเซลลสบพนธ เพศช�ยและสร�งฮอรโมนเพศช�ย ชอ เทส

โทสเทอโรน ฮอรโมนททำ�หน�ทควบคม พฒน�ก�รในคว�มเปนช�ย เชน หนวด เคร�

ก�รหลงนำ�อสจ ขนหน�แขง เสยงห�ว เปนตน

รงไข ทำ�หน�ทสร�งเซลลไข ซงเปนฮอรโมน เพศหญง และสร�งฮอรโมนเพศหญง ชอ เอส

โตเจน และโพรเจสเทอโรน ทำ�หน�ทควบคม พฒน�ก�รในคว�มเปนหญง เชน เสยงแหลม

เอวคอด มประจำ�เดอน เต�นมใหญขน ใบหน� และแกมเปลงปลง สะโพกขย�ยเปนตน

การวางแผนดแลสขภาพของตนเองและครอบครว

 การวางแผนดแลสขภาพของตนเอง1. ก�รสำ�รวจรปแบบก�รดำ�เนนชวตของตนเองว�

เปนอย�งไร อ�จทำ�ไดโดยก�รลองจดบนทกประจำ�วนว�แตละวนใน1  สปด�ห หรอ 1  เดอนนน ทำ�อะไรบ�งแลวนำ�กลบม�พจ�รณ�ว�ตนเองมพฤตกรรมใดทสงเสรมหรอขด

 ขว�งตอก�รมสขภ�พทดหรอไม2. จ�กขอมลทไดลองนำ�ม�กำ�หนดเปนแผนในก�รทจะ

ดแลสขภ�พของตนเองโยอ�จจะเรมตนดวยก�รกำ�หนดเปนแผนร�ยวนหรอร�ยสปด�หกอนว�จะตองประกอบกจกรรม

 อะไรบ�งทจะชวยในก�รสงเสรมสขภ�พของตนเอง

3. เมอกำ�หนดแผนในก�รดแลสขภ�พตนเอง ไดแลว กดำ�เนนก�รต�มแผนทว�งไว และประเมนผล

เปนระยะ ๆ ว�ตนเองส�ม�รถดำ�เนนก�รในก�รดแล สขภ�พของตนเองต�มแผนทว�งไวไดหรอไม

4. ห�กพบว�ไมส�ม�รถปฏบตต�มแผนทว�ง ไวได กนำ�ขอมลม�วเคร�ะหใหม ว�เกดจ�กปจจยใด

และลองปรบเปลยนแผนใหเหม�ะสมกบตนเองใหม�กทสด

การวางแผนดแลสขภาพของบคคลในครอบครว 

1. ก�รสำ�รวจรปแบบก�รดำ�เนนชวตของสม�ชกใน ครอบครวว�เปนอย�งไร เนองจ�กก�รดแลสขภ�พของบคคล

ในครอบครวนน ไมใชเปนก�รดำ�เนนง�นโดยบคคลใดบคคล หนงเพยงคนเดยวแลวจะประสบคว�มสำ�เรจ ห�กแตตองอ�ศย

 คว�มรวมมอรวมใจของสม�ชกในครอบครวเปนสำ�คญ        2. จ�กขอมลทไดนำ�ม�กำ�หนดเปนแผนก�รในก�รทจะดแลสขภ�พของสม�ชกในครอบครวโดยก�รกำ�หนดเปนแผน

ในก�รดแลสขภ�พซงอ�จจะทำ�แยกเปนร�ยบคคล หรออ�จจะ ทำ�เปนภ�พรวมของทกคนในครอบครว

3. เมอกำ�หนดแผนในก�รดแลสขภ�พของ สม�ชกในครอบครวไดแลว กดำ�เนนต�มแผนทว�งไว

และประเมนผลเปนระยะ ๆ ว�บคคลในครอบครวส�ม�รถปฏบตต�มแผนในก�รดแลสขภ�พทว�งไวได

หรอไม อย�งไร        4. ห�กพบว�ไมส�ม�รถปฏบตต�มแผนทว�งไว

ได กนำ�ขอมลม�วเคร�ะหใหม ว�เกดจ�กปจจยใดและลองปรบเปลยนแผนใหเหม�ะสมกบสม�ชกในครอบครวของเร�ใหม�กทสด

จดทำ�โดย น�งส�วณฐวภ� เรองชยเจรญ เลขท 25 น�งส�วทกขณ� สมศร เลขท 27

น�งส�วทว�พร วเศษน�เรยง เลขท 28 น�งส�วปภ�วด จโนภ�ส เลขท 31

น�งส�วพรนชช� ไชยเพชร เลขท 35 น�งส�วพฐชญ�น เหมเล� เลขท 37

น�งส�ววล�สน เหล�ล� เลขท 39

นกเรยนชนมธยมศกษ�ปท 6/4