Upload
jan-berend-van-dijk
View
494
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
OCRNSchaaksport 1149728 PG Groningen
[email protected] (050) 750 13 49
Psychische en somatische klachten:gescheiden of gezamenlijk
aanpakken?
Psychisch verklaardSomatisch verklaard of
Onverklaard?
3-11-2015Nynke Kuindersma, kinderarts OCRN
Een lichamelijke klacht binnen de GGZ
Geen (potentiële) belangenverstrengeling
Cliënten: geanonimiseerd
Disclosures:
● Nut lichamelijk onderzoek
● Breed denken, onafhankelijk van de setting
● Stressmodel
● Gevolgmodel, rol van cognities.
Doelen
● Lage rugpijn, eenzijdig
Een ouder...
Cognities….
Is het een hernia?
Hoe moet het met mijn werk?
En de kinderen?
Was ik maar niet zo lang
doorgegaan...
Nu kan ik niet meer sporten...
● Screeningsgesprek met ouders
● Hulpvraag: oorzaak leerprobleem/ gedragsprobleem/ (lichamelijke klacht)
● Diagnostiek GGZ
● Lichamelijk onderzoek op indicatie
Werkwijze
Visie
psychiatrie
somatieksysteem
Visie 2.0
psychiatrie
somatieksysteem
● Ouders, broers/ zusjes
● Anders: grootouders, oom/ tante, stiefouders, pleegouders etc
● School
Systeem
Samenwerken
● Kost tijd
● Als je elkaar kent, gaat het makkelijker...
Wat is daarvoor nodig?
● SOLK
● Lichamelijke ziekte
● Psychiatrische diagnose (somatisch-symptoomstoornis)
● Psychiatrische diagnose met bijkomende lichamelijke klachten
4 categorieën
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten:
lichamelijke klachten die langer dan enkele weken duren
adequaat medisch onderzoek
geen somatische aandoening gevonden die de klacht voldoende verklaart
http://www.ggzrichtlijnen.nl/richtlijn/doc/index.php?type=print&richtlijn_id=98
SOLK
Lijdensdruk
Verstoord dagelijks
functioneren
Excessieve gedachtes gevoelens
gedragingen
Minstens 6 maanden
Kan samengaan met ziekte
Symptomatisch-symptoom stoornis DSM V
● Moeite met concentreren, bewegelijk, jaren
● Ouders: somberheidsklachten
● Life events
● Boosheid
● Stagneert op school
1. Merel, 10 jaar oud
● Psychisch verklaard?
● Somatisch verklaard?
● Onverklaard?
Verklaring?
● Diagnose ADHD
o start ouderbegeleiding
o iCGT
o medicatie
1. Merel
● Toename boosheid, zowel met als zonder medicatie
● iCGT, moeizaam
● Lichamelijk onderzoek
1. Merel
Groeicurve
● Vergrote schildklier?
● Bloedonderzoek
● Hyperthyreoidie
● Rustiger, school gaat goed
● Behandelingen OCRN gestaakt
Uitkomst
● Somberheidsklachten
● Problemen op school
● Verbeeldingen
2. Erica, 14 jaar oud
● Psychisch verklaard?
● Somatisch verklaard?
● Onverklaard?
Verklaring?
● Beoordeling psychiater: depressie, start citalopram
● iCGT
● Ouderbegeleding
● Lichamelijk onderzoek
2. Erica, 14 jaar oud
● Vermoeid
● Hoofdpijn
● Licht overgewicht
2. Erica, 14 jaar oud
● Epilepsie in de familie
● Klachten nemen toe
● Vader drager van tubereuze sclerose complex
oMRI
2. Erica, 14 jaar
Erica 14 jaar oud
Tubereuze sclerose
● Zeldzaam, 1:10.000
● 1.500-2.500 patiënten in NL
● Ziekte van Bourneville-Pringle, o autosomaal dominant (neurocutane aandoeningen).
● Epilepsie, verstandelijke beperking, gedragsproblemen
● Huid en/ of mondholte, nier-, long-, hart- en/of oogproblemen, hypomelanotische macula
Tubereuze sclerose
Tubereuze sclerose
● Braken sinds 3 jaar
● Gepest
● Veel schoolverzuim
● Scheiding ouders
3. Jos, 13 jaar oud
● Psychisch verklaard?
● Somatisch verklaard?
● Onverklaard?
Verklaring?
● Aanvullend onderzoek ziekenhuis A: gb
● Aanvullend onderzoek ziekenhuis B: gb
3. Jos, 13 jaar oud
● Somatisch-symptoomstoornis
● Stressmodel
3. Jos, 13 jaar oud
StressmodelStressprikkel
CRH
Hypothalamus
Hypofyse
ACTH
Bijnier
CortisolAdrenaline
● Stil leggen maag, aanjagen darm
● Moeheid, misselijkheid, braken, hartkloppingen
● Verhogen spiertonus
Als het systeem niet uit gaat...
● Dyslexie
● Hyperventilatie
● ADHD
4. Iris, 13 jaar
● Psychisch verklaard?
● Somatisch verklaard?
● Onverklaard?
Verklaring?
● Dyslexiebehandeling
● iCGT angst/ zelfbeeld
● Familielid jong overleden
4. Iris, 13 jaar
Betekenis van de klacht.
Iris:”Het komt nooit meer goed”’. Moeder: “Ik schiet tekort”.
Ideeën over de klacht. Iris “Ze hebben iets over het hoofd gezien”.
Moeder: “Het is vast een ziekte”.
Slikklachten
4. Iris, 13 jaar
Gevolg model
• Minder eten• Monitoren
lichaam• Stress eten/
gewicht
• Afvallen• Toename spierspanning• Moe, minder sporten
• Angstig• Ouders
verdrietig/ onzeker
• Ongezellig aan tafel• Minder uit eten• Niet op vakantie
Sociale gevolgen
Cognitieve gevolgen
Gevolgen voor gedrag
Somatische gevolgen
Uitleg
Artikel: rol ouders
● Uitleg eten, anatomie
● Helpende cognities- minder angst
● Afleiding door ouders
● Minder vermijden
● Aktief, spierontspanning
Slikklachten
● Boos
● Kwetsbaar, graag weerbaarder worden
● Regelmatig oorontsteking gehad, gehoor?
● Komt vertraagd over
5. Bram, 8 jaar
● Psychisch verklaard?
● Somatisch verklaard?
● Onverklaard?
Verklaring?
● Ongrijpbaar beeld
● Onvoldoende aanwijzingen voor een psychiatrische stoornis
5. Bram, 8 jaar
● Hij spreekt wisselend traag
● Oogt bleek en vermoeid.
● Lengte: 124 cm (SDS-1,2), gewicht 24 kg (SDS+0,2 gew-lengte).
● Enkele dysmorfe kenmerken
5. Bram, 8 jaar
● Verwijzing naar regionaal ziekenhuis
● Coeliakie
● Deletie
● Staan open voor passende hulp
5. Bram, 8 jaar
● ADD
● vit D en vit B12 tekort (huisarts)
● Op hoofd gevallen
● Hoofdpijn
● Moe
● Life events
6. Mark, 17 jaar
● Psychisch verklaard?
● Somatisch verklaard?
● Onverklaard?
Verklaring?
● Verwijzing regionaal ziekenhuis
● Geen tekenen van commotio meer, geen reden voor beeldvorming
● Lab DD moeheid, gda
6. Mark, 17 jaar
● Verwijzing regionaal ziekenhuis
● Geen tekenen van commotio meer, geen reden tot beeldvorming
● Lab DD moeheid, gda
6. Mark, beloop
● Uitleg hoofdpijn en in stand houdende factoren
● Bewegen mbv fysiotherapie
● Helpende gedachtes (iCGT)
● Ouderbegeleiding
Gevolgmodel Mark
Continuüm
kortdurende lichamelijke klacht SOLK somatisch-symptoomstoornis
DSM 5
kortdurende lichamelijke klacht
lichamelijke ziekte
Uitleg
Artikel: SOLK GGZ
● 1:5 kinderen SOLK
● Introvert, vaker depressieve klachten, angsten
● Kwaliteit van leven lager dan gemiddeld
● Volwassenen: behandeling stemming/ angst vermindering van klachten
SOLK binnen de GGZ
● Breed denken, onafhankelijk van setting
● Kijk het kind na…(alarmsymptomen)
● Gevolgmodel: rol van cognities en gevolgen
● Stressmodel in elke setting inzetbaar
Take home message
Een ouder…
Bronnen:1. M.e.j. Kouijzer, F . Loman, C.M. van der Feltz-Cornelis. Kinderen en jongeren met somatisch onvoldoende verklaarde klachten. Tijdschrift voor psychiatrie 55 (2013) 82. Informatie voor de huisarts over Tubereuze Sclerose Complex3. Lynn S. Walker, Sara E. Williams et al. Parent attention versus distraction: Impact on symptom complaints by children with and without chronic functional abdominal pain. Pain 2006 May; 122 (1-2): 43-524. Http://www.ggzrichtlijnen.nl/richtlijn/doc/index.php?type=print&richtlijn_id=98Psy-Med Unit. (AMC) A. Knottnerus, E. Kohnhorst, cursus RINO
Hoe zien jullie de samenwerking?