Embed Size (px)
Citation preview
İlker Kaldı Eğitim Danışmanlık
İş Yaşamında Duygusal Zekâ
İlker Kaldı21 Kasım 2014
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık Beş yaşındayken annem hep,
"Mutluluk hayatın anahtarıdır" derdi.
Okula gittiğimde, büyüdüğüm zaman
Ne olmak istediğimi sordular.
"Mutlu" yazdım.
Onlar bana,
Soruyu anlamadığımı belirttiler.
Ben de onlara hayatı anlamadıklarını söyledim...
John Lennon
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Başlangıç
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Hangisi?
IQ
Duygusal Zekâ
Uzmanlık
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık İş Başarısının Yeni Ölçütü
• Araştırmalar,
düşünsel zekanın iş
başarısını ortalama
% 6, duygusal
zekanın ise % 27 ile
% 45 arasında
etkilediğini
göstermiştir.** Kaynak: http://www.baltas-baltas.com/web/makaleler/dz_4.htm
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Duygusal Zekâ
• Bireylerin öncelikle kendi duygularını
anlamalarını ve yönetebilmelerini sağlayan,
• Başkalarının duygularını anlayabilme,
empati kurabilme,
• Motivasyon artırma ve özgüven duygusunu
geliştirme olanağı tanıyan bir kavramdır.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
• İyi bir binicinin atını
anlayabilmesi için önce
kendisini anlaması ve
yönetmesi gerekir.
• İ.Ö. 3500 yıllarında Ukrayna bozkırları…
• İnsan ilişkilerinde de, bir
bireyin karşısındakini
anlayabilmesi ve iyi ilişkiler
kurabilmesi için önce
kendisini anlaması ve
yönetmesi gerekmektedir.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Hangisi?
IQ
Duygusal Zekâ
Uzmanlık
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
IQ - EQ
• IQ, bireyin
kapasitesini,
yapabileceklerini
belirler.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
IQ - EQ• EQ ise;
– Kendini harekete geçirebilme,
– Aksiliklere rağmen yoluna
devam edebilme,
– Dürtüleri kontrol ederek tatmini
erteleyebilme,
– Ruh halini düzenleyebilme,
– Sıkıntıların düşünmeyi
engellemesine izin vermeme,
– Kendini başkasının yerine
koyabilme
– Umut besleme...
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Bu Ne Yaman Çelişki
• IQ yükseldikçe
EQ azalıyor.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Konu Neden Önem Kazandı?
• Yeni zorluklar yeni
yetenekler
gerektirdiği için.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
İşverenlerin İstediği Şey*• Öğrenmeye devam etme ve işinde ilerleme hevesi
• Dinleme ve sözlü iletişim
• Uyum sağlayabilme
• Yenilgilere ve engellere yaratıcı tepki
• Kişisel yönetim, özgüven, hedeflerle çalışma
• Motivasyon, başardığı işlerle gurur duyma
• İşbirliği ve ekip çalışmasına yatkınlık
• Çatışma çözme becerileri
• Liderlik potansiyeli
* Workplace Basics: The Skills Employer Wants, U.S Department of Labor Employment and Training Administration
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
O Halde
• Gelecekle ilgili
beklentilerimizin kendimizi
yönetmeye ve ilişkilerimizi
daha ustaca sürdürmemize
daha fazla bağlı olduğu bir
çağda yaşıyoruz.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Duygusal Zekâ İşin Püf Noktasıdır
• İş ne kadar karmaşıksa,
duygusal zeka o kadar
önem kazanır. Çünkü;
• Duygusal zekâdaki
eksiklik, kişinin sahip
olabileceği teknik uzmanlık
ya da üstün zekânın
kullanımını engelleyebilir.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Duygusal Zekâ İşin Püf Noktasıdır
• Başarılı çalışanların ortalama
işlerde vasatlara oranla % 85,
en karmaşık işlerde ise % 127
oranında daha verimli olduğu
bulunmuştur.
• Bu farkın üçte biri teknik beceri
ve bilişsel yeterliklerden, üçte
ikisi duygusal yetkinliklerden
kaynaklanmaktadır..*
* Kaynak: http://www.baltas-baltas.com/web/makaleler/dz_4.htm
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Duygusal Zekanın Boyutları
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Duygusal Zekânın 5 Boyutu
KİŞİSEL
YETERLİLİKLER
1. Kendini Tanıma
2. Kendini Yönetme
3. Motivasyon
SOSYAL
YETERLİLİKLER
1. Empati
2. Sosyal Beceriler
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Kendini Tanıma
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Kendini Tanıma
Duygusal Farkındalık
Özgüven
Kendini Doğru
Değerlendirmek
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Duygusal Farkındalık(Kendi Duygularını ve Bunların Etkilerini
Kavramak)
• Hangi duyguları hissettiklerini ve bunların
nedenlerini bilirler.
• Düşündükleri, söyledikleri ve yaptıkları
şeylerle hisleri arasındaki bağların
farkındadırlar.
• Hislerinin performanslarını nasıl etkilediğini
anlarlar.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Ne İşe Yarar?
• Barometre işlevi görür. Yaptığımız şeyin,
gerçekten yapmaya değip değmeyeceğini
ölçer.
• Duygusal bilincin izinden ayrılmadan
yapılan tercihler enerji verir.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
KENDİNİ DOĞRU
DEĞERLENDİRME
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Kendini Tanıma Penceresi
Kendimizle İlgili Bildiklerimiz
Kendimizle İlgili Bilmediklerimiz
Başkalarının Bizimle İlgili Bilmedikleri
Başkalarının Bizimle İlgili Bildikleri
AÇIK KÖR
GİZLİ MEÇHUL
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Kendini Doğru Değerlendirme(İçsel Kaynaklarını, Yetilerini ve Sınırlarını Bilmek)
• Güçlü ve zayıf yanlarının farkındadırlar.
• Kendilerini gözlemler ve deneyimlerinden
ders alırlar.
• Samimi geri bildirime, yeni bakış
açılarına, sürekli öğrenmeye, kendini
geliştirmeye açıktırlar.
• Kendilerine yönelik hoşgörülü bakış açısı
sergileyebilirler.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Kendilerini Tanımayanlar
• Sorunlu yönlerimize karşı kör olmak
kariyerimizi tehlikeye sokar.
• Tökezleyenler, hatalarını kabullenmezler.
• Geribildirimde bulunanları terslerler.
• Yeteneklerinin sınırlarını bilmezler.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Kör Noktalar
• Kör hırs
• Gerçekçi olmayan hedefler
• İşkoliklik
• Mikro yönetim
• İktidar açlığı
• İtibar bağımlılığı
• Dış görünüşle aşırı meşgul olma
• Kusursuz olma ihtiyacı
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Doğru Özdeğerlendirme
• Başkalarına yol
gösterebilmeniz,
onlara yardımcı
olabilmeniz için, önce
kendinizi keşfetmeniz
gerekir.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık Doğru Özdeğerlendirme
• Çalışma hayatının tüm yeterlilikleri
öğrenilmiş alışkanlıklardır.
• İlk adım, bazı alışkanlıkların zarar
verdiğini ve zehirlediğini fark etmektir.
• Başkaları tarafından nasıl algılandığımız
gerçek performansımızın göstergesidir.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
ÖZGÜVEN
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Özgüven(Kendi Değerini ve Yeteneklerini Hissetmek)
• Kendinden emin bir izlenim bırakırlar,
varlıklarını hissettirirler.
• Beğenilmeyen fikirleri dile getirebilirler.
• Doğru bildikleri yolda her şeyi göze alırlar.
• Kararlıdırlar. Belirsizlik ve baskı
durumlarında sağlıklı karar alabilirler.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Özgüven
• Üstün performansın ön koşuludur.
• Özgüven yoksa her başarısızlık bir
yetersizlik hissi doğurur.
• Aşırı özgüven –sosyal beceri yoksa- kibir
olarak algılanır.
• Özgüven ile küstahlığı karıştırmamak lazım.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Kendini Yönetme
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Amigdala
• Alt-Orta-Üst Beyin.
• Amigdala beynin duygu deposudur.
• Şimdi olanları içeride kalıplaşmış olanlarla
karşılaştırır.
• Kriz durumunda anahtar rolünü oynar.
Neokorteksle bağlantıyı devre dışı bırakır.
• Stres iyice birikir ve küçücük bir sebep patlamaya
neden olur. Amigdala panik düğmesine basmıştır.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Amigdala
• Sürekli stres hali hata yapmaya, dikkati
dağıtmaya yöneltir. Dağılan dikkat verimi
düşürür.
• Şiddetli stres zekâ üzerinde kalıcı tahribata
neden olur.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Ne İşe Yarar?
• Beyindeki prefrontal loblar, beynin alarmı
amigdalaya «hayır» diyerek onu kısıtlar.
• İşte amigdalayı alarm durumundan çıkartan bu
kısıtlayıcı devrenin temelinde stres altındayken
«özdenetim» ve «değişime ayak uydurabilme»
yer alır.
• Bu iki yeti, kriz, belirsizlik ve değişken engellerle
yüz yüze kalındığında sakinleşmeye yardımcı
olur.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Lokum Testi
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
KendiniYönetme
Özdenetim
Güvenilirlik
VicdanlılıkUyum
Sağlayabilme
Yenilikçilik
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Özdenetim(Yıkıcı Duyguları ve Güdüleri Kontrol Altında
Tutmak)
• Güdüsel hislerini ve sıkıntı verici duygularını
iyi idare ederler.
• Çok zor anlarda bile sakin, olumlu ve
soğukkanlı davranırlar.
• Düşünceleri berraktır. Baskı altındayken
dikkatleri dağılmaz.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık Ne İşe Yarar?
• Üretken bir şekilde çalışabilmek için ruh
hallerinin zorbalığına direnç
gösterebilmektir.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Özdenetim İşbaşında
• Özdenetimden yoksun birisiyle muhatap
olunduğunda aynı şekilde karşılık verilirse
şiddet olasılığı artar.
• Başlangıçta biri size ağır bir şey
söylediğinde, bedeniniz tepki vermek ister.
(Polisler).
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Güvenilirlik ve Vicdanlılık(Dürüstlüğü Korumak ve Kişisel Performansın
Sorumluluğunu Üstlenmek)
• Ahlak kurallarına uygun davranırlar.
• Özü sözü birdirler.
• Kendi hatalarını kabullenirler.
• Herkesin hoşuna gitmese de kararlı ve ilkeli bir
tavır sergilerler.
• Sözlerini tutarlar.
• Sonuçlardan sorumluluk üstlenirler. Suçlamazlar.
• Düzenli ve dikkatli çalışırlar.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Sessiz Erdem: Vicdan
• Vicdan, her alanda başarının temelidir.
• İş dünyasında vicdanlılık, işinde özenli,
dakik, sorumlulukları konusunda titiz olmak,
sahip olduğu imkanları kötüye kullanmamak
demektir.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Dikkat!
• Empati ve sosyal beceriler yoksa vicdanlılık
sorun olur.
• Vicdanlı bir kişi aynı standartları karşıdan
bulamadığında yargılayıcı olur.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Yenilikçilik ve Uyum Sağlayabilmek
(Yeni Fikir ve Yaklaşımlara Açık Olmak ve Değişime Tepki Verirken Esnek Davranmak)
• Çeşitli kaynaklardan taze fikirler arayıp bulurlar.
• Sorunları çözecek özgün fikirler beslerler.
• Yeni fikirler üretirler.
• Yeni riskleri göze alabilirler.
• Değişik talepler, sürekli değişen öncelikler ve hızlı
değişimle başa çıkabilirler.
• Tepkilerini ve taktiklerini sürekli değişen koşullara
uyarlayabilirler.
• Olaylara geniş açıdan bakabilirler.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Motivasyon
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Motivasyon
Başarıya Yönelme
Bağlılık
Girişimcilik
İyimserlik
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Motivasyon
• Kişinin amaçlarına ulaşmak için duygularını
yönlendirebilmesi.
• Gerçek olan iç motivasyondur.
• Anlamlı bulma düşüncesiyle beslenir.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
BAŞARIYA YÖNELME
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Başarıya Yönelme
• Kişinin en iyiyi yapabilme düzeyine ulaşmayı
hedeflemesi ve sürekli gelişim çabası içinde
olması.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
BAĞLILIK
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Bağlılık
• Kişinin içinde bulunduğu ekibin ve
işletmenin amaçlarından ve hedeflerinden
heyecan duyması.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
GİRİŞİMCİLİK
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Girişimcilik
• Kişinin fırsatları fark etmesi ve zorlukları
fırsata dönüştürmek için harekete geçmesi.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
İYİMSERLİK
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
İyimserlik
• Kişinin engeller ve güçlükler karşısında
amacını izlemek konusunda kararlı olması.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Duygusal Zeka Testi
• Bir kedi, ağaca
çıkmış ve inmek
bilmiyor. Kediyi o
ağaçtan indirmek
için ne yaparsınız?
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
• Ağaca tırmanırsınız.
• Ağaca merdiven dayayıp tırmanırsınız.
• "Gel pisi pisi," diye seslenirsiniz.
• Dişi bir kedi bulup ağacın altına
getirirsiniz.
• İtfaiye gibi kurtarıcı görevlileri ararsınız.
Duygusal Zeka Testi
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Sonuç
• Ağaca tırmandıysanız; cesur ve girişkensiniz.
• Ağaca merdiven dayayıp tırmandıysanız; hedefe nasıl ve
ne yöntemlerle ulaşacağınızı planlayabiliyorsunuz.
• "Gel pisi pisi," diye seslendiyseniz, saflık derecesinde
iyimsersiniz. Ne yaparsanız, yapın, sakın kendi işinizi
kurmayın.
• Dişi bir kedi bulup ağacın altına getirdiyseniz; kendi
işinizi kurup çok başarılı ve ünlü olabilirsiniz.
• İtfaiye gibi kurtarıcı görevlileri aradıysanız; sorumluluğu
başkalarına atmayı iyi beceriyorsunuz. "İyi bir üst düzey
yönetici" olursunuz.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Empati
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Empati
Diğer İnsanları Anlamak
Hizmete Yönelik Olmak
Başkalarını Geliştirmek
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Empati
• Kişinin başka insanların duygularını,
ihtiyaçlarını ve kaygılarını anlayabilmesi.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Diğer İnsanları Anlamak
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Diğer İnsanları Anlamak
• Kişinin başka insanların duygularını ve bakış
açılarını fark etmesi, bu konuda duyarlılık
geliştirmesi ve onların kaygılarıyla,
yargılamadan ve savunmaya geçmeden
samimi olarak ilgilenmesi.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Başkalarını Geliştirmek
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Başkalarını Geliştirmek
• Kişinin birlikte çalıştığı insanların
ihtiyaçlarını fark edip onları becerileri
ölçüsünde geliştirmesi.
• Bu özellik, bir yöneticinin yönlendirme ve
yol gösterme (coaching) becerisinin temelini
oluşturur.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Hizmete Yönelik Olmak
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Hizmete Yönelik Olmak
• Kişinin iç ve dış müşterilerinin ihtiyaçlarını
fark etmesi, karşılaması ve onları memnun
etmekten mutluluk duyması.
• Bu yetkinlik, hizmet sektöründe çalışanlar
için temel özelliktir.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Sosyal Beceriler
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Sosyal Beceril
er
İletişimEtki
Yaratma ve
Etkileme
Çatışma Çözümü
İşbirliği
Ekip Çalışmasın
a Yatkınlık
Liderlik
İlişki Kurmak
Gücünün Farkında Olmak
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
İLETİŞİM
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
İletişim
• Kişinin karşısındaki kişiyi anlamak için
dinlemesi ve karşısındaki kişiyi ikna etmek
için üslubun mesaj kadar önemli olduğunun
farkında olması.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
ETKİ YARATMA
VE ETKİLEME
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Etki Yaratma ve Etkileme
• Kişinin karşısındaki kişi veya grupta istek
uyandırıp heyecan yaratması.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
ÇATIŞMA ÇÖZÜMÜ
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Çatışma Çözümü
• Kişinin anlaşmazlıkları müzakere ederek ve
uzlaşarak çözüme yönelmesi.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
İŞBİRLİĞİ
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
İşbirliği
• Kişinin başka insanlarla ortak amaçlar
doğrultusunda işbirliği yapmaktan zevk
duyması.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
EKİP ÇALIŞMASI
NA YATKINLIK
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Ekip Çalışmasına Yatkınlık
• Kişinin bir grupla birlikte olduğu zaman
ortak amaçlar doğrultusunda sinerji
yaratacak bir çalışmaya girebilmesi.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
LİDERLİK
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Liderlik
• Kişinin başka
insanları ikna
etmesi, ilham
vermesi, heyecan
yaratması ve
harekete geçirmesi.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
İLİŞKİ KURMAK
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
İlişki Kurmak
• Kişinin sosyal, aile ve iş çevresinde anlamlı
ve doyumlu ilişkiler kurması, gündelik
ilişkilerde insanlarla ilişki kurmak ve
geliştirmek konusunda zorluk çekmemesi.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
GÜCÜN FARKINDA
OLMAK
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Gücün Farkında Olmak
• Kişinin içinde bulunduğu çevredeki güç
sahipleriyle ilişkisini sağlıklı biçimde
düzenlemesi. Gerektiği durumlarda uyum
göstermesi, karşı çıkması gerektiğine
inandığı durumlarda mücadelesini stratejik
bir temelde sürdürmesi..
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Çelişkilerle Yüzleşmek
• İlan edilen değerlerle,
yaşanan gerçeklik
arasındaki çelişkilerle
yüzleşmek.
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Üç Yeterlilik Yeter
• Kurumun Kendisini Tanıması
• Duygu Yönetimi
• Başarma Güdüsü
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Performans Nasıl Düşürülür?
• Aşırı iş yükü altında çalışmak
• Özerklik eksikliği
• Ödüllerin yetersizliği
• Bağlantı kaybı
• Adaletsizlik
• Değer çatışması
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık
Başarma Ruhu
İlker
Kald
ı Eğ
itim
Dan
ışm
an
lık Biz Bize
Akşam olur…
Kapılar kapanır,
Sürgüler sürülür.
Kahkahalar dışarı sızar da
Kederler hep içeride kalır…
