31
KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH PELAN INDUK PEMBANGUNAN LUAR BANDAR DISEMBER 2010 Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah Putrajaya, Malaysia 1

Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar Kementerian Pembangunan Luar Bandar dan Wilayah (KKLW) 2010

Citation preview

Page 1: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PELAN INDUK

PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

DISEMBER 2010

Kementerian Kemajuan

Luar Bandar dan Wilayah

Putrajaya, Malaysia

1

Page 2: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

SKOP TAKLIMAT:

i. 5 Era Dalam Pembangunan Luar Bandar

ii. Isu dan Cabaran Pembangunan Luar Bandar

iii. Definisi Luar Bandar dan Pernyataan Dasar

Pembangunan Luar Bandar

iv. Rasional dan Tonggak Pembangunan Luar

Bandar

v. Rangka Kerja, Visi dan Misi PIPLB

vi. 7 Teras dan 35 Strategi PIPLB

vii.Penutup

2

Page 3: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

EVOLUSI PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

i. Era Pasca Kemerdekaan (1957-1970)

ii. Era Dasar Ekonomi Baru (1970-1990)

iii. Era Dasar Pembangunan Nasional (1991-2000)

iv. Era Pembangunan Berasaskan Pengetahuan

v. Era Transformasi Kerajaan

3

Page 4: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

ISU DAN CABARAN PEMBANGUNAN

LUAR BANDAR

1. Perubahan Minda

2. Nilai Masyarakat Desa

3. Kepimpinan Desa

4. Peluang Pekerjaan Yang Kurang Menarik

5. Peluang Aktiviti Keusahawanan Yang

Terhad

6. Masalah Tanah

4

Page 5: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

ISU DAN CABARAN PEMBANGUNAN

LUAR BANDAR

7. Nilai Tambah Yang Rendah

8. Kebergantungan Kepada Buruh Asing

9. Produktiviti Yang Rendah

10.Saiz Penempatan Luar Bandar Yang Bertaburan Dan

Kecil

11.Kurang Kemahiran dan Tahap Pendidikan Yang

Rendah

12.Pertindihan Agensi dan Fungsi -

Ketidakcekapan dan Pembaziran Sumber

5

Page 6: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

DEFINISI LUAR BANDAR

Jabatan Perangkaan Malaysia dan Jabatan

Perancang Bandar dan Desa mendefinisikan

kawasan luar bandar sebagai:

“Kawasan yang mempunyai penduduk kurang

daripada 10,000 orang dengan mempunyai ciri-ciri

kawasan pertanian dan sumber alam semula jadi di

mana penduduknya tinggal sama ada secara

berkelompok, sejajar atau bertaburan”.

6

Page 7: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

CADANGAN DEFINISI UMUM LUAR BANDAR

LUAR BANDAR ADALAH KAWASAN DI LUAR KAWASAN BANDAR* TERMASUK PETEMPATAN BERPENDUDUKKURANG DARIPADA 10,000 ORANG, KAWASAN PERTANIAN, HUTAN DAN BADAN AIR (TASIK,SUNGAI, PESISIRAN PANTAI, PAYA).

NOTA

1) Berdasarkan definisi Jabatan Perangkaan Malaysia (Banci Penduduk dan Perumahan 2010)

2) Kawasan yang tidak termasuk di dalam definisi ini: kampung-kampung di kawasan bandar dankawasan tepu bina bandar.

3) Bagi tujuan perancangan dan tindakan PIPLB, kawasan luar bandar merangkumi juga kampungpinggiran bandar, kawasan pembangunan khusus seperti kawasan perumahan terancang di luarkawasan operasi PBT pada 2010.

4) Kawasan pentadbiran PBT terbahagi kepada 2 kategori :

a) Kawasan operasi; dan

b) Kawasan kawalan.

Lazimnya, kawasan operasi PBT di kawasan bandar, manakala kawasan selebihnya adalah kawasanluar bandar. Namun begitu, kawasan luar bandar dalam sempadan PBT masih lagi termasuk dalamskop PIPLB.

Page 8: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PERNYATAAN DASAR PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

i. Memastikan supaya setiap penduduk luar bandar mempunyai

minda dan sikap yang positif serta berdikari dan mampu untuk

menggunakan peluang dan sumber yang ada dengan optimum ke

arah menjadikan kawasan luar bandar maju, menarik dan

menguntungkan.

ii. Mewujudkan masyarakat yang bersatu padu dan tinggal dalam

persekitaran harmoni, indah, selamat dan terpelihara alam

sekitarnya dan menjadi tarikan kepada masyarakat bandar serta

pelancong asing.

Pembangunan luar bandar berhasrat melahirkan masyarakat luar

bandar yang progresif, berilmu dan berintegriti di samping

mewujudkan kawasan luar bandar yang maju, menarik dan

menguntungkan serta selamat untuk didiami. Secara umumnya, ianya

bertujuan:

7

Page 9: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PERNYATAAN DASAR PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

iii. Menggalakkan pembangunan dan penempatan penduduk yang

tersusun dengan dilengkapi infrastruktur asas serta kemudahan-

kemudahan berkualiti bertaraf bandar.

iv. Mewujudkan persekitaran ekonomi yang sesuai untuk aktiviti

keusahawanan dan menyokong segala aktiviti komersial.

v. Menjadikan masyarakat luar bandar sebagai pemangkin yang

menyokong segala usaha menggerak dan menjayakan program-

program pembangunan luar bandar; dan

vi. Mewujudkan satu sinergi proaktif yang membabitkan usaha

pihak-pihak yang berkepentingan dalam perancangan,

pelaksanaan serta penilaian program pembangunan luar bandar

yang berkesan dan mapan.

8

Page 10: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

1 MALAYSIA, PROGRAM TRANSFORMASI KERAJAAN (GTP), MODEL

BARU EKONOMI (MBE) DAN RANCANGAN MALAYSIA KE-10 (RMK-10),

Tujuh (7) Teras Pembangunan

Pembangunan Ekonomi Yang Berdaya Maju, Berdaya

Saing Dan Berdaya Tahan

1

Pembangunan Infrastruktur Dan Penyediaan

Kemudahan Awam Yang Menyeluruh.

5

Pengurusan Pembangunan Yang Bersepadu2

Pengintegrasian Program Pembangunan Luar Bandar

Dengan Perancangan Fizikal

6

Pembangunan Modal Insan Dan Pengupayaan

Masyarakat

3 Pengurusan Sumber Alam Secara Mapan7

Peningkatan Kualiti Hidup Dan Pendapatan Isi Rumah

Di Dalam Kumpulan Berpendapatan 40% Terendah

4

Pembangunan Luar Bandar

VISI

(2) Meningkatkan Peluang

Ekonomi

MISI

(3) Memperbaiki Kualiti Hidup

Luar Bandar

(4) Mengurus Luar Bandar

Secara Cekap Dan Mapan

(2) MASYARAKAT SEJAHTERA(1) EKONOMI BERDAYA MAJU (3) PERSEKITARAN LESTARI

Pembangunan Kawasan Bandar

OBJEKTIF PIPLB

(1) Memperkasakan Modal Insan

RANGKA KERJA PIPLB

11

Page 11: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

VISI PIPLB

EKONOMINYA

BERDAYA MAJU

MASYARAKATNYA

SEJAHTERA

PERSEKITARANNYA

LESTARI

Pertumbuhan peluang-

peluang ekonomi yang

berterusan.

Pembangunan ekonomi

untuk generasi kini dan

generasi hadapan.

Peluang pekerjaan baru

Selamat

Aman

Selesa

Sihat

• Pemeliharaan alam

sekitar

• Pengekalan adat resam

dan budaya

“MENJADIKAN LUAR BANDAR SEBAGAI KAWASAN YANG EKONOMINYA BERDAYA MAJU, MASYARAKATNYA SEJAHTERA DAN

PERSEKITARANNYA LESTARI SEIRING DENGAN WAWASAN NEGARA KE ARAH MENCAPAI NEGARA MAJU DAN

BERPENDAPATAN TINGGI”

12

Page 12: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

MENINGKATKAN PELUANG EKONOMI2

MEMPERBAIKI KUALITI HIDUP

PENDUDUK DI LUAR BANDAR3

MENGURUS TADBIR LUAR BANDAR

SECARA CEKAP DAN MAPAN4

MISI PIPLB

1 MEMPERKASAKAN MODAL INSAN

13

Page 13: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

OBJEKTIF PIPLB

2

Menyediakan peluang pekerjaan supaya mencapai guna tenaga penuh3

Menyediakan kemudahan infrastruktur dan kemudahan awam yang holistik 4

Mengukuhkan sistem pengurusan dan penyampaian pembangunan luar

bandar supaya lebih efisen dan efektif5

Menggalakkan amalan pembangunan mapan6

Mengukuhkan semula nilai-nilai positif dan jatidiri masyarakat luar bandar7

PIPLB dijadikan sebagai panduan di dalam perancangan dan pelaksanaan

oleh semua agensi yang terlibat dengan pembangunan luar bandar di

peringkat nasional dan tempatan

1

Meningkatkan pendapatan penduduk luar bandar kepada 80% daripada

pendapatan penduduk bandar

14

Page 14: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

TERAS-TERAS

PEMBANGUNAN LUAR

BANDAR

15

Page 15: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

Tujuh (7) Teras Pembangunan Luar Bandar

PEMBANGUNAN EKONOMI YANG BERDAYA MAJU, BERDAYA

SAING DAN BERDAYA TAHAN2

PEMBANGUNAN INFRASTRUKTUR DAN KEMUDAHAN AWAM

YANG MENYELURUH4

PENGURUSAN PEMBANGUNAN SECARA BERSEPADU6

PENGINTEGRASIAN PROGRAM PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

DENGAN PERANCANGAN FIZIKAL3

PEMBANGUNAN MODAL INSAN

DAN PENGUPAYAAN MASYARAKAT1

PENGURUSAN SUMBER ALAM SECARA MAPAN7

PENINGKATAN KUALITI HIDUP DAN PENDAPATAN ISI RUMAH

DI DALAM KUMPULAN BERPENDAPATAN 40% TERENDAH 5

16

Page 16: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PEMBANGUNAN MODAL

INSAN DAN PENGUPAYAAN

MASYARAKAT

TERAS 1

17

Page 17: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PEMBANGUNAN MODAL INSAN

DAN PENGUPAYAAN MASYARAKATTERAS1

STRATEGI

T1-1 MEMPERKASAKAN KEUPAYAAN DAN HARGA DIRI

T1-2MEMBANGUNKAN POTENSI PENDUDUK LUAR BANDAR MELALUI

SEKTOR PENDIDIKAN

T1-3MEMPERLUASKAN LATIHAN DAN KEMAHIRAN DALAM

PELBAGAI PERINGKAT, BIDANG DAN PELUANG

T1-4MENYEDIAKAN JURULATIH YANG KOMPETEN DAN LATIHAN

BERKUALITI

18

Page 18: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PEMBANGUNAN EKONOMI

YANG BERDAYA MAJU,

BERDAYA SAING DAN

BERDAYA TAHAN

TERAS 2

19

Page 19: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PEMBANGUNAN EKONOMI YANG BERDAYA MAJU,

BERDAYA SAING DAN BERDAYA TAHANTERAS 2

STRATEGI

T2-1MENGGALAKKAN PENGURUSAN DAN PENGENDALIAN AKTIVITI

EKONOMI DESA SECARA KREATIF DAN INOVATIF.

T2-2 MENGUKUHKAN RANTAIAN ANTARA INDUSTRI DESA DAN BANDAR.

T2-3MEMPELBAGAIKAN AKTIVITI EKONOMI DAN INDUSTRI BERASASKAN

SUMBER.

T2-4MEMPERLUAS DAN MEMPELBAGAIKAN PASARAN DAN AKTIVITI

PEMASARAN.

T2-5 MEMBANGUNKAN TANAH SECARA OPTIMUM DAN BERSEPADU.

T2-6 MENGGALAKKAN AKTIVITI PEMPROSESAN DAN NILAI TAMBAH.

T2-7MENGGALAKKAN PENGGUNAAN PEKERJA TEMPATAN DAN TEKNOLOGI

JIMAT BURUH.

T2-8 MENGGALAKKAN PENGGUNAAN TEKNOLOGI BARU.

T2-9 MENAMBAHBAIK CAPAIAN KEMUDAHAN KEWANGAN DAN KREDIT.

T2-10 MENINGKATKAN KEMAHIRAN PENGURUSAN, TEKNIKAL DAN OPERASI.

20

Page 20: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PENGINTEGRASIAN

PROGRAM PEMBANGUNAN

LUAR BANDAR DENGAN

PERANCANGAN FIZIKAL

TERAS 3

21

Page 21: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PENGINTEGRASIAN PROGRAM PEMBANGUNAN LUAR

BANDAR DENGAN PERANCANGAN FIZIKALTERAS 3

STRATEGI

T3-1MEMASTIKAN PROGRAM LUAR BANDAR MENGIKUT SISTEM

RANCANGAN PEMAJUAN YANG TELAH DISEDIAKAN

T3-2MENGKLASTERKAN KAWASAN LUAR BANDAR MENGIKUT

KLASIFIKASI PERANCANGAN FIZIKAL

T3-3MENGGALAKKAN PROGRAM PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

MENGIKUT PENGKHUSUSAN ZON EKONOMI

T3-4MEMBANGUNKAN PROJEK PEMBANGUNAN DI LOKASI YANG

SESUAI DAN MENEPATI KEPERLUAN KUMPULAN SASAR

T3-5

MEMULIHARA KARAKTER LUAR BANDAR DARI PENCEROBOHAN

AKTIVITI PEMBANGUNAN YANG TIDAK SERASI DENGAN

PERSEKITARAN

22

Page 22: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PEMBANGUNAN

INFRASTRUKTUR

DAN PENYEDIAAN

KEMUDAHAN AWAM YANG

MENYELURUH

TERAS 4

23

Page 23: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PEMBANGUNAN INFRASTRUKTUR DAN KEMUDAHAN

AWAM YANG MENYELURUHTERAS 4

STRATEGI

T4-1MENAMBAH DAN MEMBAIK PULIH INFRASTRUKTUR, SISTEM

PENGANGKUTAN DAN KEMUDAHAN ASAS

T4-2MENILAI KEPERLUAN INFRASTRUKTUR DAN KEMUDAHAN

AWAM SEBELUM SESUATU PROJEK DILAKSANAKAN

T4-3MENINGKATKAN SINERGI DAN KERJASAMA ANTARA AGENSI

PELAKSANA

T4-4MENINGKATKAN KECEKAPAN, KEBERKESANAN DAN INTEGRITI

KAEDAH PEROLEHAN

T4-5 MEMPERTINGKATKAN PENGGUNAAN JALUR LEBAR DAN ICT

24

Page 24: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PENINGKATAN KUALITI HIDUP

DAN PENDAPATAN ISI RUMAH

DI DALAM KUMPULAN

BERPENDAPATAN 40%

TERENDAH

TERAS 5

25

Page 25: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PENINGKATAN KUALITI HIDUP DAN PENDAPATAN ISI

RUMAH DI DALAM KUMPULAN BERPENDAPATAN

40% TERENDAH TERAS 5

STRATEGI

T5-1

MEMBANTU MENYEDIA/ MENAIK TARAF PERUMAHAN YANG

SELESA DAN SELAMAT BAGI KUMPULAN RAPUH DAN MISKIN

TEGAR

T5-2MENINGKATKAN KESEDARAN KESIHATAN DAN PEMAKANAN

SEIMBANG

T5-3 MEMANTAPKAN JARINGAN KESELAMATAN SOSIAL

26

Page 26: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PENGURUSAN

PEMBANGUNAN SECARA

BERSEPADU

TERAS 6

27

Page 27: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PENGURUSAN PEMBANGUNAN SECARA BERSEPADUTERAS 6

STRATEGI

T6-1MENGKAJI SEMULA SISTEM PENGURUSAN INSTITUSI

PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

T6-2 MEMPERKUKUHKAN SISTEM PEMANTAUAN DAN PENILAIAN

T6-3MEMPERLUASKAN SERTA MEMPERKUKUHKAN KEBERKESANAN

SISTEM PENYAMPAIAN MAKLUMAT

T6-4MEMPERTINGKATKAN KERJASAMA DENGAN AGENSI-AGENSI

AWAM, SWASTA DAN BADAN BUKAN KERAJAAN

T6-5MENINGKATKAN TAHAP KAPASITI AGENSI DAN PEGAWAI

PELAKSANA

28

Page 28: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PENGURUSAN SUMBER

ALAM SECARA MAPAN

TERAS 7

29

Page 29: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PENGURUSAN SUMBER ALAM SECARA MAPANTERAS 7

STRATEGI

T7-1MENGAWAL DAN MEMANTAU AKTIVITI PENEROKAAN HUTAN

DAN PEMBANGUNAN TANAH

T7-2 MENGAWAL DAN MEMANTAU AKTIVITI INDUSTRI

T7-3MENGGALAKKAN AMALAN PENGURUSAN DAN PENGENDALIAN

LADANG SECARA TERBAIK DAN MESRA ALAM

30

Page 30: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

PENUTUP

PIPLB merupakan satu pelan induk yang holistik

serta komprehensif setelah mengambil kira 4

tonggak transformasi negara bagi mencapai

Wawasan 2020 iaitu Gagasan 1Malaysia, Program

Transformasi Kerajaan, Program Transformasi

Ekonomi dan Rancangan Malaysia Kesepuluh.

Matlamat adalah untuk menjadikan Malaysia

sebagai sebuah negara maju dan berpendapatan

tinggi menjelang tahun 2020.

31

Page 31: Pelan induk pembangunan luar bandar KKLW

KEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAHKEMENTERIAN KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH

SEKIAN

TERIMA KASIH

32