Upload
maciej-maciejowski
View
943
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
Tworzenie Metropolii Warszawskiej
ujęcie teoretyczne
1. Krzysztof Falkowski2. Maciej Maciejowski3. Marek Makuch4. Artur Marczewski5. Tomasz Zdzikot
Warszawa 2007
Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie
Praca dyplomowaPodyplomowego Studium Zarządzanie w Administracji Publicznej
Napisana pod kierunkiem Nikolaya Kirova
2
Zagadnienia Czym jest metropolia? Metropolizacja. Rola i znaczenie metropolii Metropolia Warszawska
Obszar Potrzeba Metropolii Warszawskiej Stan Prawny
Koncepcja prawnego uregulowania funkcjonowania obszarów metropolitarnych
Finansowanie obszarów metropolitarnych z funduszy europejskich Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Regionalne Programy Operacyjne Europejska Współpraca Terytorialna Fundusz Spójności Programy Operacyjne perspektywy finansowej 2004-2006
3
Celem niniejszej pracy jest ukazanie potrzeby utworzenia bytu administracyjno-prawnego jakim jest Metropolia Warszawska, przedstawienie płynących z tego rozwiązania korzyści oraz przedstawienie i zaproponowanie w tej materii rozwiązań niezbędnych do realizacji tego projektu – rozwiązania legislacyjne
4
Dlaczego Metropolia Warszawska? Sprawniejsze zarządzanie Powstanie jednego jednolitego,
efektywnego ośrodka administracyjnego integrującego działania prawne, organizacyjne, gospodarcze i społeczne
Możliwość pozyskiwania funduszy europejskich na potrzeby obszarów metropolitarnych
5
Czym jest Metropolia?
Metropolia (metropolis) to termin pochodzenia greckiego, powstały w wyniku złożenia dwóch słów: meter – „matka” i polis – „miasto”. Metropolia oznacza „miasto macierzyste”, czyli inaczej centralne, czy stołeczne, dominujące nad pewnym obszarem lub opiekujące się nim. W tradycji greckiej metropolią określano państwo-miasto, którego obywatele zakładali miasta-kolonie połączone z nim gospodarczo i kulturowo. Metropolią było miasto o charakterze nadrzędnym w stosunku do tych kolonii. W Kościele zaś metropolią jest prowincja złożona z kilku diecezji podległa metropolicie.
6
Cechy obszaru metropolitarnego - prof. Bohdan Jałowiecki
Obszar metropolitarny to jednostka charakteryzująca się następującymi cechami przyjmuje przychodzące z zagranicy czynniki produkcji, inwestycje, siłę roboczą oraz towary i
usługi; gości zagraniczne firmy, siedziby oraz filie międzynarodowych korporacji, banków, instytucje
pozarządowe, naukowe i oświatowe (szkoły) oraz uniwersytety o znacznym udziale studentów cudzoziemców a także placówki dyplomatyczne;
eksportuje czynniki produkcji: przedsiębiorstwa, banki i inne instytucje społeczno-gospodarcze, kulturalne i naukowe;
jest bezpośrednio połączone siecią transportu i komunikacji z zagranicą, systemem autostrad, szybkiej kolei, lotniska międzynarodowego;
ma rozbudowaną „infostrukturę” i cechuje się intensywną komunikacją z zagranicą przez ruch pocztowy, telekomunikacyjny i turystyczny;
ma rozwinięty sektor usług nastawionych na zagranicznych klientów, centra kongresowe i wystawiennicze, luksusowe hotele, szkoły międzynarodowe, wysokiej jakości pomieszczenia biurowe, międzynarodowe kancelarie prawnicze, międzynarodowe instytucje naukowe;
znajdują się na jego obszarze środki masowego przekazu o zasięgu międzynarodowym (gazety, magazyny, radio, telewizja);
organizowane się różnego typu międzynarodowe spotkania, kongresy, wystawy, festiwale, imprezy sportowe i artystyczne z udziałem zagranicznych zespołów;
znajdują się instytucje krajowe i regionalne zajmujące się relacjami zagranicznymi i mające międzynarodową markę, jak np. stowarzyszenia, kluby sportowe itp.;
przez miejskie instytucje publiczne lub prywatne uprawiana jest za pośrednictwem własnych przedstawicieli w innych miastach za granicą paradyplomacja, czemu służy także członkostwo w organizacjach międzynarodowych, jak np. stowarzyszenia miast bliźniaczych, metropolii itp
7
Typologia Funkcji metropolitarnych
Finansowa - Związana jest z sektorem bankowym, ubezpieczeniowym i ośrodkami dyspozycji finansowej. W metropolii lokalizują się centra biznesowo – finansowe
Gospodarcza - Związana jest z bazą ekonomiczną i gospodarczą. Metropolia jako biegun wzrostu skupia naukochłonne gałęzie przemysłu i zaawansowane technologie, centra handlu i usług; stanowi centrum współpracy międzynarodowej
Informacyjna - Związana jest z centrami telekomunikacyjnymi, informacyjnymi i multimedialnymi (w tym tradycyjne mass – media). Metropolia jest ośrodkiem rozwoju branży medialnej
8
Typologia Funkcji metropolitarnych – cd.
Komunikacyjna - Związana jest z wielkością i rangą węzłów transportowo – logistycznych. Metropolia wyposażana jest w najlepiej rozwiniętą infrastrukturę transportową, która jest niezmiernie istotna dla prawidłowego jej funkcjonowania
Naukowa - Związana jest z rozwojem technologii i procesów innowacyjnych. W metropolii skupiają się ośrodki uniwersyteckie i naukowo – badawcze, centra naukowo – techniczne, parki technologiczne i placówki rozwojowe
Edukacyjna - Związana zazwyczaj z występującą w metropolii tradycją akademicką i wysokim poziomem kształcenia w szkołach i uczelniach
9
Typologia Funkcji metropolitarnych – cd.
Polityczna - Związana jest z ustrojem prawno - politycznym. Metropolia wypełnia tę funkcję stając się siedzibą m. in. placówek dyplomatycznych i instytucji międzynarodowych
Administracyjna - Związana jest z ustrojem administracyjnym i wykonywaniem zadań publicznych o zasięgu regionalnym, a także krajowym i międzynarodowym. Metropolia jest siedzibą władz, np. wojewódzkich oraz innych urzędów, instytucji administracyjnych i gospodarczych
Kulturalna - Metropolia stanowi ośrodek kultury poprzez posiadanie potencjału twórczego, lokalizację teatrów, filharmonii, opery, a także muzeów, galerii, centrów wystawowych o znaczeniu krajowym i międzynarodowym.
10
Typologia Funkcji metropolitarnych – cd.
Duchowa i dziedzictwa kulturowego - Związana jest z dziedzictwem kulturowym, tradycją i historią miasta, np. może być miejscem kultu różnych religii.
Turystyczna - Związana jest z przestrzenią kulturową i przyrodniczą.
11
Cechy Metropolii:
Doskonałość usług, instytucji i wyposażenia
Potencjał innowacyjny
Specyfika miejsca
Co najmniej 0,5 mln mieszkańców
12
Stanowisko Unii Metropolii Polskich 23.06.2003
”Obszar metropolitarny to obszar wielkiego miasta oraz powiązanego funkcjonalnie bezpośredniego otoczenia, ustalonego w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, zgodnie z zasadniczym podziałem terytorialnym państwa na powiaty, stanowiący kompleks osiedleńczy zamieszkały przez ponad 500 tys. osób, skupiający instytucje współpracy międzynarodowej”
13
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym
Obszar metropolitarny to „obszar wielkiego miasta oraz powiązanego z nim funkcjonalnie bezpośredniego otoczenia, ustalony w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju”
14
Proponowana definicja - nowelizacja ustawy
„obszar wielkiego miasta lub wzajemnie zależnych wielkich miast oraz powiązanego z nim lub nimi funkcjonalnie bezpośredniego otoczenia, ustalony w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju zgodnie z zasadniczym podziałem terytorialnym państwa na powiaty, stanowiący kompleks osiedleńczy zamieszkały przez ponad 500 tys. osób, skupiający instytucje współpracy międzynarodowej”
15
Przyjmując kryteria z tej definicji w Polsce występują następujące obszary metropolitarne:
1. Warszawa
2. Konurbacja katowicka
3. Konurbacja gdańska
4. Bydgoszcz
5. Toruń
6. Kraków
7. Łódź
8. Poznań
9. Szczecin
10. Wrocław
16
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny:
Obszar metropolitarny składa się z wielkiego miasta lub aglomeracji miejskiej stanowiącej centrum metropolii oraz otaczających go gmin, z których znaczna część mieszkańców codziennie dojeżdża do pracy w centrum metropolii, a liczba mieszkańców takiego obszaru powinna przekraczać 500 tys.
17
Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju
Obszar metropolitarny to układ przestrzenny składający się z dużego miasta i otaczających je terenów ściśle z nimi funkcjonalnie powiązanych.
Wyznaczenie miasta rdzeniowego, które wraz ze swoim obszarem liczy ponad 500 tys. mieszkańców
Warszawa, Łódź, Kraków, Wrocław, Poznań, Gdańsk, Szczecin, Bydgoszcz, Lublin, Katowice
18
Narodowa Strategia Rozwoju Lokalnego:
„Tylko Warszawa wraz z otaczającym ją pierścieniem ok. 30 km. może być uznana za obszar metropolitarny”
19
Metropolizacja: Proces przekształcania się miejskich
przestrzeni Polegający na zmianie relacji między
miastem centralnym i jego zapleczem Dążący do osłabienia związków regionalnych
na rzecz wzmacniania więzi z innymi metropoliami
20
Znaczenie Metropolii:
- Główny ośrodek rozwoju gospodarczego, technologicznego, kulturalnego (lokalizacja inwestycji, siedziby firm, banków, rozwinięty transport, komunikacja, turystyka, kongresy, festiwale, imprezy sportowe
- Stanowi węzeł globalnych sieci (centra nauki, usług, wiedzy, zasoby wykwalifikowanych pracowników
21
Metropolia Warszawska
WARSZAWSKI LEGIONOWSKI NOWODWORSKI WARSZAWSKI
ZACHODNI PRUSZKOWSKI
GRODZISKI PIASECZYŃSKI OTWOCKI MIŃSKI WOŁOMIŃSKI
Warszawski Obszar Metropolitarny to 10 powiatów*
wg. ustawy o policji
22
Metropolia Warszawska
23
Warszawski Obszar Metropolitarny:
2.735.000 osób
w tym Warszawa – 1.707.000 osób
Obszar - 4.900 km2
24
Stan Prawny Okres II Rzeczypospolitej (po 1928r)- Warszawa
ma status Metropolii Stołecznej Lata 1975-1998 – istnieje województwo
warszawskie obejmujące obszar metropolii warszawskiej i kilkanaście innych gmin
Rok 1999 – reforma administracyjna, planowano powołanie Warszawskiego Zespołu Miejskiego, obejmującego Warszawę oraz 7 powiatów – Prezydent RP A. Kwaśniewski nie podpisuje ustawy powołującej WZM
25
Korzyści z powołania metropolii
Polityka przestrzenna i ochrona środowiska – bardziej racjonalne i funkcjonalne zagospodarowanie terenami, kompleksowa ochrona środowiska
Polityka społeczna – stworzenie całościowej polityki w dziedzinie ochrony zdrowia i opieki społecznej. Skuteczniejsza pomoc bezdomnym. Skoordynowana walka z patologiami społecznymi
26
Korzyści z powołania metropolii – cd.
Polityka Gospodarcza – zwiększenie atrakcyjności inwestowania. Stworzenie warunków zwiększających możliwości finansowania ze środków unijnych rozwoju subregionu, turystyka, rekreacja
Bezpieczeństwo – możliwość stworzenia warunków do koordynacji działań służb porządku publicznego na większym obszarze
27
Korzyści z powołania metropolii – cd.
Integracja mieszkańców regionu - wzmocnienie efektu synergii ze względu na zwiększoną skalę wielkości metropolii w przedsięwzięciach gospodarczych, społecznych i kulturalnych. Większe możliwości tworzenia warunków do budowy więzi mieszkańców (patriotyzm lokalny - tworzenie podstaw identyfikacji z „Małą Ojczyzną”)
Polityka oświatowa i kulturalna - większe możliwości tworzenia lokalnych centrów kulturalnych. Tworzenie zracjonalizowanych podstaw do budowy sieci szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego. Wzmocnienie silnych
uczelni
28
Korzyści z powołania metropolii – cd.
System Komunikacyjny:- stworzenie sprawnego spójnego systemu komunikacyjnego,
planowanie rozbudowy sieci dróg, powiązanie komunikacyjne miast powiatowych z Warszawą, rozbudowa Szybkiej Kolei Miejskiej
- Oszczędności jednej spójnej sieci komunikacyjnej – optymalizacja kosztów
- możliwość związania z metropolią warszawską międzynarodowego lotniska i jego infrastruktury,
29
Schemat połączeń SKM
30
Zaniechanie powołania Metropolii Warszawskiej może spowodować przez Warszawę przegranie rywalizacji o pozycję krajowego lidera a także stratę dystansu do prężnie rozwijających się metropolii Unii Europejskiej
31
Silna identyfikacja mieszkańców warszawskiego obszaru metropolitarnego z ich regionem
1. 66% mieszkańców Warszawy i sąsiednich gmin czuje się członkami metropolii
2. 53,3% ankietowanych uważa, że metropolia powinna obejmować stolicę i sąsiednie gminy
3. 86% ankietowanych uważa, że sieć kolejowa powinna być osią całej metropolii
32
Koncepcja prawnego uregulowania funkcjonowania obszarów metropolitarnych
Konieczność ustawowego określenia ustroju obszarów metropolitarnych
Nadanie im statusu prawnego Sprecyzowanie zadań i kompetencji,
określenie władz metropolitarnych, zasad finansowania
33
3 styczeń 2007 – powołanie przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji resortowego Zespołu ds. Uregulowania Funkcjonowania Obszarów Metropolitarnych.
20 marca 2007r. - przyjęcie przez Zespół założeń do projektu ustawy metropolitarnej
34
Założenia do ustawy:
Zdefiniowanie zakresu terytorialnego obszarów metropolitarnych – forma prawna oparta o mechanizm „ustawowego związku metropolitarnego” wchodzących w jego skład jednostek samorządu terytorialnego, bez zmiany ich granic i bez tworzenia nowego szczebla podziału terytorialnego kraju.
35
Organy związku metropolitarnego:1. Stanowiący np. rada związku, zgromadzenie
związku (wójtowie, burmistrzowie, prezydencji miast)
2. Wykonawczy – jednoosobowy organ, o charakterze quasi menedżerskim np. dyrektor wykonawczy lub regionalny
3. Organ arbitrażowy – rozstrzyganie sporów sądowych pomiędzy ustawowym związkiem metropolitarnym a jego uczestnikami
4. Organ nadzoru – Prezes Rady Ministrów, Wojewoda, RIO
36
Główny cel związku metropolitarnego – zapewnienie zrównoważonego rozwoju całego obszaru metropolitarnego, poprzez:
1. Koordynację i wykonywanie wybranych zadań publicznych o znaczeniu ponadlokalnym.
2. Realizację różnego rodzaju wspólnych przedsięwzięć
37
Dochody związku metropolitarnego:- Transfer dochodów z jednostek które przekażą
zadania (PIT, CIT)- Subwencja metropolitarna z budżetu państwa,- Dotacja celowa z budżetu państwa- Dobrowolne składki członkowskie,- Środki unijne,- Dochody z majątku ustawowego związku,- Dochody z realizowanych przez związek zadań- Dochody z usług, dostaw- Kredyty, pożyczki
38
Finansowanie obszarów metropolitarnych z funduszy europejskich
Konieczność powstania tzw. obszarów współpracy między stolicą a gminami ościennymi.
Stworzenie obszaru metropolitarnego umożliwi skuteczne konkurowanie z innymi podmiotami o fundusze europejskie
39
W latach 2007-2013 możliwość korzystania z następujących programów operacyjnych:
1. Infrastruktura i Środowisko
2. Innowacyjna Gospodarka
3. Kapitał Ludzki
4. Rozwój Polski Wschodniej
5. Pomoc Techniczna
6. Europejska Współpraca Terytorialna
7. Regionalne Programy Operacyjne
40
Program operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”
Lata 2007-2013 – 36 mld euroPrzykłady projektów indykatywnych, związanych z metropolią warszawską:
Rozwiązanie problemów gospodarki odpadami w Warszawie wartość projektu: 148,44 mln euro
Południowa obwodnica Warszawy S2, odcinek Konotopa-Puławska
wartość projektu: 599,25 mln euro
41
Połączenie Gdańska za Warszawą za pomocą drogi ekspresowej S7 wartość projektu: 1 247,27 mln euro
Połączenie Krakowa z Warszawą za pomocą drogi ekspresowej S-7 oraz wartość projektu: 1 525,96 mln euro
Połączenie Wrocławia z Warszawą za pomocą drogi ekspresowej S8 oraz
wartość projektu: 2 005,84 mln euro
42
Port lotniczy Warszawa – Integracja Terminalu 1 z Terminalem 2 wraz z modernizacją Terminalu T1 wartość projektu: 64,00 mln euro
Połączenie kolejowe Gdańska z Warszawą za pomocą modernizacji linii E65 oraz modernizacja linii E65/C-E65 na odcinku łączącym Katowice z Czechami i Słowacją
wartość projektu: 1 385,00 mln euro
Modernizacja linii E75 Rail Baltica Warszawa-Białystok-granica z Litwą (I etap)
wartość projektu: 285,00 mln euro
43
Regionalne Programy Operacyjne
16 programów regionalnych- Budowa centrów targowych- Rozbudowa centrów turystycznych lub
atrakcji turystycznych- Modernizacja transportu miejskiego
44
Europejska Współpraca Terytorialna
Program przeznaczony dla obszarów metropolitarnych, które swym zasięgiem terytorialnym przekraczają granice państw
Lata 2007-2013 – 7,75 mld euro
W tym Polska – 557,8 mln euro
45
Program Europejskiej Współpracy Terytorialnej:
- Wspieranie innowacyjności,- Poprawę dostępności do obszaru
programowego oraz wewnątrz obszaru programowego
- Zwiększenie atrakcyjności i konkurencyjności miast i regionów
- Korzystanie oraz zarządzanie środowiskiem naturalnym
46
Metropolia Warszawska
Autorzy pracy:1. Krzysztof Falkowski2. Maciej Maciejowski3. Marek Makuch4. Artur Marczewski5. Tomasz Zdzikot
Dziękują za uwagę