30
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 1

Ο μηχανισμός των Αντικυθηρων

Embed Size (px)

Citation preview

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 1

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 2

Γιατί ?

• Κάποιοι Φίλοι με ρωτούν γιατί ασχολούμαι με αυτά τα πονήματα. Η απάντηση είναι απλή. Προσπαθώ να καλύψω τα κενά που έχω στις γνώσεις μου πάνω σε θέματα για τα οποία έχω περιέργεια και ενδιαφέρον. Επομένως μπορεί κάποιος να πει ότι γράφω για θέματα για τα οποία αρχικά ήξερα πολύ λίγα πράγματα η και τίποτα ακόμη.

• Πάντα εύρισκα σαν πιο αποτελεσματικό τρόπο μάθησης τη γραφή και για το λόγο αυτό κρατώ σημειώσεις από ότι διαβάζω (cut & paste) τα οποία και μεταφέρω σε μορφή Power Point Presentation. Επομένως δεν κάνω πρωτογενή έρευνα αλλά παρουσιάζω μόνο, σε κάποια οργανωμένη μορφή, τις πληροφορίες που αντλώ από τις πηγές μου τις οποίες καμιά φορά εμπλουτίζω με videos η ακόμα και με μουσική.

• Ελπίζοντας ότι κάποιοι από τους φίλους μου θα έχουν το ίδιο ενδιαφέρον μάθησης για κάποια από τα πονήματα αυτά, τα διανέμω σε αυτούς πιστεύοντας ότι στη χειρότερη περίπτωση θα τους βάλω στο κόπο να κάνουν ένα DELETΕ.

MΦΧ ΝΙΚΗΤΑΣ

[email protected]

O MHXANIΣΜΟΣ

O• Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι μία

διάταξη πολλών (πάνω από 30) γραναζιών που αρχικά ήταν εγκλεισμένα σε ένα ξύλινο πλαίσιο. Αποτελείται από 82 κομμάτια και το μεγαλύτερο κομμάτι έχει ύψος 30 εκατοστών περίπου.

• Είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα Ελληνικά αρχαιολογικά ευρήματα με την εξαίρεση ίσως των Ελγίνειων Μαρμάρων.

• Όταν η ζωφόρος του Παρθενώνα μας αφήνει με μία βασική ερώτηση σχετική με τον χρόνο της επιστροφής των, ο αρχαίος αυτός μηχανισμός δημιουργεί μια μυριάδα ερωτήσεων όπως, που και πως βρέθηκε, πως θα έμοιαζε στην εποχή του, ποιον σκοπό εξυπηρετεί, πως λειτουργεί και τέλος πότε, που και από ποιόν κατασκευάσθηκε.

• Ένα πράγμα που όλοι οι μελετητές πάντως συμφωνούν, είναι ότι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ο αρχαιότερος αναλογικός υπολογιστής που έχει ως τώρα ανακαλυφθεί.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 3

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 4

ΕΥΡΕΘΕΝΤΑ ΤΕΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ (7)

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ (1)

• Ήταν παραμονές Πάσχα του 1900. Δυο σφουγγαράδικα της Σύμης που έρχονταν από την Αφρική αναγκάζονται από τον οστριογράρμπη (νοτιοδυτικό άνεμο) να καταφύγουν στην άμμο του ποταμού στα Αντικύθηρα.

• Το ένα από τα καίκια ξεμύτισε μέχρι τον διπλανό κάβο, τη Βλυχάδα και σε 25 μέτρα από την ακτή κατέβασε με σκάφανδρο δύτη στις 35 οργιές να βγάλει θαλασσινά για τη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας.

• Σε λίγο ο δύτης έκανε σινιάλο να τον τραβήξουν επάνω. Κι αντί για πίνες και «γαϊδουρόποδα» ανέβασε στο καίκι ένα χάλκινο χέρι αγάλματος.

• Εντυπωσιασμένοι οι δυο καπετάνιοι των

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 5

ΑΓΑΛΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ

καικιών, ο Δημήτρης Ελευθερίου η Κοντός και ο Ηλίας Λυκοπάντης η Σταδιώτης βουτούν οι ίδιοι και βλέπουν με τα μάτια τους αυτά που τους είχε περιγράψει ο δύτης.

• Ένα βουλιαγμένο πλοίο φορτωμένο αγάλματα, μαρμάρινα και χάλκινα και πλήθος άλλα αντικείμενα, διάσπαρτα σε μια έκταση 55 μέτρων, καλυμμένα από λάσπη.

• Τα καϊκια επέτρεψαν στη Σύμη και για καιρό δεν ξανάγινε λόγος για το συμβάν. Στο διάστημα αυτό ο καταγόμενος από τη Σύμη καθηγητής της Αρχαιολογίας Α. Οικονόμου που είχε πληροφορηθεί το περιστατικό προσπάθησε να πείσει τους καραβοκύρηδες να δηλώσουν τα ευρήματά τους στην κυβέρνηση. Επτά μήνες χρειάσθηκε για να τους πείσει.

• Οι δύο Συμιακοί ήρθαν σε επαφή με τον υπουργό Παιδείας Σπύρο Στάη, του έδειξαν το χάλκινο χέρι και συμφώνησαν να υπογράψουν συμβόλαιο με το οποίο θα αμείβονταν τόσο για τα δικαιώματα ανεύρεσης, ανάλογα με την αξία τους, όσο και για τις εργασίες ανέλκυσής τους από το βυθό.

• Μάλιστα τους διατέθηκε το οπλιταγωγό «Μυκάλη» με κυβερνήτη τον Ανδρέα Σωτηριάδη που απέπλευσε για τα Αντικύθηρα ρυμουλκώντας τα δύο καίκια.

• Η συνεχής θαλασσοταραχή και οι ξέρες των βραχονησίδων «Θημωνιές» στα ανοιχτά του όρμου της Βλυχάδας δυσχέραιναν το έργο των δυτών, ενώ δεν ήταν δυνατόν να παραμένουν στο βυθό, σε βάθος 60 μέτρων, παραπάνω από πέντε λεπτά.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 6

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ (2)

• Μετά από πολυήμερες προσπάθειες και τη συνδρομή ενός ακόμα βοηθητικού πλοίου, που εν τω μεταξύ είχε καταφθάσει από τον Πειραιά, οι σφουγγαράδες έφεραν στην επιφάνεια μαρμάρινα και χάλκινα αγάλματα, πολυάριθμα πήλινα αγγεία και μεταξύ άλλων μερικά περίεργα κομμάτια από οξειδωμένο μπρούντζο που έμοιαζαν με σπασμένα γρανάζια.

• Τα ευρήματα αυτά οι αρχαιολόγοι τα καταχώρισαν στα αρχεία τους με τον προσδιορισμό «ωρολόγιο η εξάντας» και μετά τα ξέχασαν...

• Επίσης αποφάνθηκαν ότι επρόκειτο για ναυάγιο αρχαίου ελληνικού πλοίου του 1ου αι. π.Χ. που μετέφερε έργα τέχνης στη Ρώμη, ανάμεσα στα οποία ήταν και ο περίφημος «Έφηβος των Αντικυθήρων», του 340 π.Χ., από τα ελάχιστα χάλκινα αγάλματα που έχουν

βρεθεί ως σήμερα. Εικάζεται πως απεικονίζει τον Περσέα, τον Πάρι η κάποιον ανώνυμο αθλητή.

• Μετά από εξέταση αξιόπιστων στοιχείων οι αρχαιολόγοι κατέληξαν ότι το ναυάγιο της έγινε περίπου στο 65 π.Χ. (+/- 15 έτη). Ο περίφημος μηχανισμός θα μπορούσε να ήταν και 50 έτη παλαιότερος.

• Το 1902, ένας αρχαιολόγος, ο Βαλέριος Στάης, διέκρινε την ύπαρξη οδοντωτού τροχού και επιγραφές αστρονομικών όρων.

• Συνέταξε λοιπόν μια έκθεση με τις εκτιμήσεις του σχετικά με τον τρόπο κατασκευής του μηχανισμού.

• Οι απόψεις του Στάη δεν έγιναν αποδεκτές.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 7

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ (3)

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 8

ΗΛΙΑΣ ΛΥΚΟΠΑΝΤΗΣ Η ΣΤΑΔΙΩΤΗΣΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΝΤΟΣ

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ (4)

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ (5)

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 9

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 10

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ (6)

ΒΟΥΤΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΝΕΡΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΥΡΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΟ ΡΩΜΑΙΚΟ ΝΑΥΑΓΙΟ

Νικήτας Βουγιουκλής

ΟΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ (Για να καταλάβει κάποιος τη περιγραφή)

• Ο σεληνιακός ή συνοδικός μήνας είναι το διάστημα μεταξύ δύο ομοίων φάσεων της Σελήνης, π.χ. από πανσέληνο σε πανσέληνο. Η διάρκεια του είναι 29 ημέρες, 12 ώρες, 44 λεπτά.

• Ο Μετωνικός κύκλος προκύπτει από τη στενή ισοτιμία 19 ετών με 235 σεληνιακούς μήνες. Αντιπροσωπεύει την επιστροφή της Σελήνης στην ίδια φάση και στην ίδια ημερομηνία του έτους. Με το κλείσιμο του κύκλου ο Ήλιος, η Σελήνη και η Γη επιστρέφουν περίπου στους ίδιους σχετικούς προσανατολισμούς.

• Ο Καλλιππικός κύκλος διαρκεί 76 χρόνια και είναι τέσσερις Μετωνικοί κύκλοι μείον μία ημέρα. Έτσι αυξάνεται η ακρίβεια με την οποία αντιστοιχίζεται ένα ηλιακό έτος με πλήρες σεληνιακούς μήνες.

• Ο κύκλος του Σάρου υπολογίζει τις προηγούμενες αλλά και τις επόμενες εκλείψεις: αν μια ηλιακή ή σεληνιακή έκλειψη συμβεί σήμερα μια παρόμοια θα συμβεί έπειτα από 223 σεληνιακούς μήνες.

• Επειδή ο αριθμός των ημερών στον κύκλο του Σάρου δεν είναι ακέραιος, οι σεληνιακές εκλείψεις είναι μετατοπισμένες κατά οκτώ ώρες και η ορατότητα των ηλιακών μετατοπίζονται κατά 120 μοίρες δυτικά.

• Ακριβείς επαναλήψεις σεληνιακών εκλείψεων λαμβάνουν χώρα ύστερα από τρεις κύκλους του Σάρου (όταν οι οκτάωρες μετατοπίσεις συμπληρώσουν ένα 24ωρο), πράγμα το οποίο περιγράφεται από τον κύκλο του Εξελιγμού, διαρκείας 54 ετών.

Ιανουάριος 2012 11

• Ο Μηχανισμός αυτός είναι ένα θαυμαστό έργο μικροτεχνίας, καθώς και πολυπλοκότητας των τμημάτων του, η οποία είναι συγκρίσιμη με εκείνη των ρολογιών του 19ου αιώνα.

• Έχει 32 και είχε πιθανόν 70 γρανάζια. Όταν εισαχθεί μια ημερομηνία μέσω ενός στροφάλου ο μηχανισμός υπολογίζει τη θέση του Ήλιου και της Σελήνης αλλά και άλλες αστρονομικές πληροφορίες, όπως οι θέσεις των πέντε, γνωστών στους αρχαίους Έλληνες, πλανητών δηλαδή Ερμή, Αφροδίτη, Άρη, Δία και Κρόνο.

• Ο μηχανισμός αυτός βασίστηκε στο γεωκεντρικό μοντέλο γιατί την εποχή εκείνη, οι Έλληνες πιστεύουν όλο το σύμπαν γυρίζει γύρω από τη Γη

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 12

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ- ΜΠΡΟΣΤΙΝΗ ΟΨΗ (1)

REPLICA ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ – ΜΠΡΟΣΤΙΝΗ ΟΨΗ (2)

• Ο μηχανισμός διαθέτει τρία κύρια καντράν ενδείξεων, ένα στο μπροστινό μέρος και δύο στο πίσω.

• Το μπροστινό έχει δύο ομόκεντρους δακτυλίους ενδείξεων. Ο εξωτερικός δακτύλιος έχει χαραχτεί με τις ημέρες των 365 ημερών του Αιγυπτιακού ημερολογίου (Sothic κύκλος) ενώ μέσα σε αυτό, υπάρχει ένας δεύτερος δακτύλιος ενδείξεων με τα ελληνικά ζώδια και διαιρείται σε μοίρες.

• Το μπροστινό καντράν έχει τουλάχιστον τρείς δείκτες (χέρια), ο ένας για την ημερομηνία, και άλλοι δύο για τ τις θέσεις του Ήλιου και της Σελήνης. Επί πλέον υπάρχει και ένα δεύτερος μηχανισμός με ένα σφαιρικό μοντέλο της Σελήνης που δείχνει τη σεληνιακή φάση.

• Η γραπτή ένδειξη επάνω στο Μηχανισμό των πλανητών Άρη και Αφροδίτη και η δυνατότητα του κατασκευαστή να συμπεριλάβει δείκτες για τη κίνηση και των άλλων γνωστών πλανητών κάνει πιθανή την ύπαρξη δεικτών για όλους αυτούς τους πλανήτες.

• Τέλος, η μπροστινή όψη περιλαμβάνει και ένα parapegma. Το Parapegma είναι ένας πρόδρομος του σύγχρονου αλμανάκ. Δείχνει την ανατολή και τη δύση των γνωστών ουρανίων σωμάτων.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 13

• Στη πίσω πλευρά στο επάνω καντράν υπάρχει μία ένδειξη με τη μορφή μιας σπείρας, με τις 235 υποδιαιρέσεις (μήνες) του Μετωνικού κύκλου των 19 ετών. Αυτός ο κύκλος καθορίζει τα χρονοδιαγράμματα.

• Στο κάτω μέρος υπάρχει επίσης, μία σπείρα με 223 υποδιαιρέσεις (μήνες) που εκπροσωπεί το κύκλο του Σάρου, δηλαδή στο κύκλο επανάληψης των εκλείψεων της σελήνης και του ήλιου.

• Οι εμπειρογνώμονες του ερευνητικού Προγράμματος του Μηχανισμού, εντόπισαν τον Ιούλιο του 2008, τη λέξη "Ολυμπία" και στοιχεία των 76 ετών του κύκλου του Καλλίππου, καθώς και τα ονόματα των άλλων πόλεων που γινόντουσαν αγώνες στην αρχαία Ελλάδα.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 14

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ- ΟΠΙΣΘΙΑ ΟΨΗ (1)

ΟΠΙΣΘΙΑ ΟΨΗ - ΡΕΠΛΙΚΑ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ- ΟΠΙΣΘΙΑ ΟΨΗ (2)

• Πιθανόν ο Μηχανισμός χρησιμοποιείτο για την παρακολούθηση των ημερομηνιών των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων. Πανελλήνιοι, Ίσθμιας, Ολυμπίας, Νεμέων, Πυθίας και ΝΑΑ (ίσως της Δωδώνης).

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 15

ΟΠΙΣΘΙΑ ΟΨΗ - ΡΕΠΛΙΚΑ

ΤΑ ΑΝΑΓΡΑΦΟΜΕΝΑ ΣΤΗ

ΜΠΡΟΣΤΙΝΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 16

ΑΡΧΑΙΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΕΣΠΕΡΙΑ Το βράδυ

ΥΑΔΕΣ ΔΥΟΝΤΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ Οι Υάδες δύουν το βράδυ

ΤΑΥΡΟΣΑΡΧΕΤΑΙΕΠΙΤΕΛΛΕΙΝ Ο Ταύρος αρχίζει ν' ανατέλλει

ΛΥΡΑΕΠΙΤΕΛΛΕΙΕΣΠΕΡΙΑ Η Λύρα ανατέλλει το βράδυ

ΠΛΕΙΑΔΕΣΕΠΙΤΕΛΕΙΕΩΙΑ Οι Πλειάδες ανατέλλουν το πρωί

ΥΑΔΕΣΕΠΙΤΕΛΛΕΙΕΩΙΑ Οι Υάδες ανατέλλουν το πρωί

ΔΙΔΥΜΟΙΑΡΧΟΝΤΑΙΕΠΙΤΕΛΛΕΙΝ Οι Δίδυμοι αρχίζουν ν' ανατέλλουν

ΑΕΤΟΣΕΠΙΤΕΛΛΕΙΕΣΠΕΡΙΟΣ Ο Αετός (Αλτάιρ) ανατέλλει το βράδυ

ΑΡΚΤΟΥΡΟΣΔΥΝΕΙΕΩΙΟΣ Ο Αρκτούρος δύει το πρωί

ΑΡΧΑΙΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΡΧΑΙΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΠΡΟΕΧΟΝΑΥΤΟΥΣ ... ΜΟΝΟΙ

Προεξέχοντας ...μόνοι ΓΝΩΜΟΝΙΑΔΥΟΩΝΤΑΚΡΑ δυο γνωμόνια των οποίων τα άκρα

ΦΕΡΕΙΩΝΗΜΕΝΕ φέρει απ' τις οποίες η μια

ΦΕΡΟ φέρουν

ΤΟΣΤΟΔΕΔΙΑ και η άλλη ΤΕΣΣΑΡΑΔΗΛΟΙΔΟΜΕΝΤ τέσσερα, το ένα δείχνει

ΤΗΣΑΦΡΟΔΙΤΗΣ της Αφροδίτης ΤΗΣ ΟCL ΙΘL ΤΟΥ τα 776 χρόνια, 19 χρόνια του

ΓΝΩΜΩΝ ΣΥ ο γνώμονας ΣΙΣ Σ ΣΚΓ ΣΥΝΓΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΟΣΔΙΑΙΡΕΘΗ Η ΟΛΗ

233 συμβαδίζοντας ώστε να διαιρεθεί η όλη

ΗΛΙΟΥΑΚΤΙΝ την ηλιαχτίδα ΕΓΛΕΙΠΤΙΚΟΙΣ εκλειπτική

ΜΙΝΟΘΕΛΕΞΗΛΘΕΝ απ' όπου βγήκε από ΟΜΟΙΑ ΤΟΙΣ ΕΠΙΤΗΣΕ παρόμοια με εκείνα που πάνω στη

ΤΗΣΠΡΩΤΗΣΧΩΡΑΣ την πρώτη χώρα ΦΕΡΕΙΤ φέρει

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 17

ΤΑ ΑΝΑΓΡΑΦΟΜΕΝΑ ΣΤΗ

ΠΙΣΩ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ (1)

• Για να καταλάβει κανένας πως ο Μηχανισμός αυτός λειτουργεί πρέπει να καταλάβει πως συνδέονται μεταξύ τους τα 82 κομμάτια που έχουν διασωθεί. αλλά και με κομμάτια που λείπουν.

• Χρειάζονται λοιπόν εξειδικευμένες γνώσεις, υψηλή τεχνολογία και ιδιαίτερες ικανότητες. Έχουν κατασκευασθεί και παρουσιασθεί διάφορα μοντέλα και κάποια εργάζονται ικανοποιητικά.

• Το πρώτο μοντέλο του Μηχανισμού των Αντικυθήρων ήταν κατασκευασμένο το 1930 από τον Ιωάννη Θεοφανίδη. Ένα μοντέλο βασίζεται που στις μελέτες του Derek John de Solla Price και χτίστηκε στη δεκαετία του 1980 από τον Robert Deroski και δωρίθηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 18

ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΟΔΟΝΤΟΤΩΝ ΤΡΟΧΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ

• Στην Αυστραλία, ο Frank Percival (expert ωρολογοποιός) έκανε ένα μοντέλο που βασίζεται στην έρευνα που γίνεται από τον Allan Bromley και Michael Wright, ο οποίος στη συνέχεια ανέπτυξε το δικό του μοντέλο.

• Με τα αποτελέσματα των ερευνών της Ομάδας Μελέτης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων (ΑΜRP), κατασκευάζονται νέα μοντέλα από άλλους ερευνητές, με ορισμένα να είναι μοντέλα εργασίας.

• Τα αποτελέσματα της AMRP έχουν ενσωματωθεί επίσης σε τουλάχιστον τρία μοντέλα, από τον Michael Wright, Διονύσιο Κριάρη, Μάσιμο Vicentini και Tatjana van Vark, ενώ η ερευνητική ομάδα αναπτύσσει το δικό της μοντέλο που βασίζεται στην τρέχουσα έρευνα

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 19

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ (2)

ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ

• Το μοντέλο που κατασκευάστηκε από τον Michael Wright, στο Λονδίνο ενσωματώνει τα πορίσματα της AMRP.

• Ο Michael Wright, δηλώνει ότι: "Το μοντέλο βασίζεται σε δική μου έρευνα, αλλά έχει ελαφρώς τροποποιηθεί για να συμφωνεί με τα πορίσματα της AMRP”.

• Το μοντέλο του Διονύση Κριάρη, παρουσιάζεται τώρα στο Παιδικό Μουσείο του Μανχάταν, και αποτελεί μέρος της έκθεσης «Θεοί, Μύθοι και Θνητοί".

• Το μοντέλο στην Ιταλία του Massimo Vicentini έχει λάβει υπόψη του τα νέα αποτελέσματα από την AMRP, αλλά το μοντέλο αυτό διαφοροποιείται από τα ευρήματα της.

• Ένα εντυπωσιακό μοντέλο, αν και διαφοροποιημένο από το αρχαίο, έγινε στην Ολλανδία από την Τατιάνα van Vark, ως «ουσία» του Μηχανισμού των Αντικυθήρων.

• Η ΑMRP αναπτύσσει το πιο πρόσφατο μοντέλο του Μηχανισμού στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Μια διεθνής ομάδα με επικεφαλής τους καθηγητές Ιωάννης Χ. Σειραδάκη και Κυριάκος Ευσταθίου συνεργάζεται για το σκοπό αυτό.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 20

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ (3)

ΠΟΙΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ

• Η πιο αποδεκτή θεωρία σχετικά με τη λειτουργία του υποστηρίζει ότι ήταν ένας αναλογικός (μηχανικός) υπολογιστής σχεδιασμένος να υπολογίζει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων.

• Εκτός από τις κινήσεις αυτών των ουρανίων σωμάτων ο μηχανισμός αυτός έδινε τη θέση του ήλιου και της σελήνης καθώς και τις φάσεις της σελήνης.

• Μπορούσε να εμφανίσει τις προβλεπόμενες εκλείψεις ηλίου και σελήνης βασιζόμενος στον βαβυλωνιακό κύκλο του Σάρου.

• Τα καντράν του απεικόνιζαν επίσης τουλάχιστον δύο ημερολόγια, ένα ελληνικό βασισμένο στον Μετωνικό κύκλο και ένα αιγυπτιακό, που ήταν και το κοινό "επιστημονικό" ημερολόγιο της ελληνιστικής εποχής.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 21

ΜΟΝΤΕΛΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ Δ.ΚΡΙΑΡΗ

ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΟΥ ΜΙCHAEL WRIGHT

• Έχετε τη δυνατότητα να δείτε μία replica του

Μηχανισμού κατασκευασθείσα από τον Michael Wright curator του Μουσείου του Λονδίνου.

• Το μοντέλο αυτό είναι πλήρως λειτουργικό.

• Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να πάτε στη διεύθυνση

www.youtube.com/watch?v=4eUibFQKJqI

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 22

Ο Michael Wright και ο Μηχανισμός

Νικήτας Βουγιουκλής

ΠΟΤΕ ΠΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΟΙΟΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΚΕ

• Πιστεύετε ότι το Ρωμαϊκό πλοίο που βυθίστηκε στα Αντικύθηρα έπλεε από τη Ρόδο προς στην Ιταλία και μετέφερε λάφυρα πολέμου.

• Το γεγονός αυτό μας κάνει να υποψιαζόμαστε ότι πιθανόν κατασκευάστηκε εκεί. Αυτό συμπίπτει και με την άποψη ενός από τους κύριους μελετητές του μηχανισμού του καθηγητού Derek De Solla Price, ότι ο μηχανισμός κατασκευάσθηκε το 110 π.Χ. στο εργαστήρι του Απολλώνιου στη Ρόδο. Η άποψη αυτή δεν έγινε αποδεκτή από τους επιστημονικούς κύκλους.

• Νεώτερη άποψη, βασισμένη στην επιλογή από τον κατασκευαστή των ημερολογίων στο Μηχανισμό, είναι ότι κατασκευάστηκε στη Βόρειο-Δυτική Ελλάδα η ακόμα πιο πιθανά στην Ιταλία και συγκεκριμένα στις Συρακούσες

• Αν κατασκευάστηκε στις Συρακούσες τότε πιθανόν να κατασκευάστηκε από μαθητή του Αρχιμήδη μια και ο Αρχιμήδης είχε κατασκευάσει κατά τον Κικερώνα κάτι παρόμοιο.

• Αν κατασκευάστηκε στη Ρόδο άλλος πιθανός κατασκευαστής ήταν ο γνωστός Αστρονόμος Ίππαρχος.

Ιανουάριος 2012 23

• Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι πιθανώς ακόμη πιο αρχαίος από τις έως τώρα εκτιμήσεις, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη, ενός Αργεντινού και ενός Αμερικανού ερευνητή.

• Το ναυάγιο πιστεύεται ότι συνέβη τον πρώτο αιώνα π.Χ. (μεταξύ 85 και 60 π.Χ.), ενώ ο μηχανισμός εκτιμάται ότι κατασκευάστηκε μεταξύ του 100 και 150 π.Χ.

• Όμως η νέα εκτίμηση τοποθετεί την έναρξη του ημερολογίου του μηχανισμού στο 205 π.Χ., μόλις επτά χρόνια μετά τον θάνατο του Αρχιμήδη.

• Ο ιστορικός της επιστήμης Κρίστιαν Κάρμαν του Εθνικού Πανεπιστημίου του Κίλμες στην Αργεντινή και ο φυσικός Τζέημς Έβανς του Πανεπιστημίου του Πάτζετ Σάουντ της

Ουάσιγκτον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ιστορίας της επιστήμης «Archive for History of Exact Sciences», κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η εναρκτήρια χρονολόγηση των εποχών από το ημερολόγιο του Μηχανισμού γίνεται 50 έως 100 χρόνια νωρίτερα από τις έως τώρα εκτιμήσεις των επιστημόνων.

• Αυτό αιτιολογεί τη νέα εκτίμηση της ημερομηνίας κατασκευής του μηχανισμού.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 24

ΝΕΑ ΘΕΩΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΤΕ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΚΕ

ΟΙ ΝΕΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ (1)

• Το 1953, ο Κουστό πέρασε από την περιοχή των Αντικυθήρων. Το 1976 επέστρεψε και με την εποπτεία του ελληνικού κράτους, ανέσυρε μερικά ακόμα αντικείμενα με τη βοήθεια των πεπειραμένων δυτών.

• Τόσο όμως αυτοί όσο και οι σφουγγαράδες δεν επιχείρησαν – και πως θα μπορούσαν άλλωστε; – να κάνουν ανασκαφές στον βυθό. Απλώς αρκέστηκαν στο να μαζέψουν ότι υπήρχε στον πυθμένα.

• Το 2012 και το 2013, μια ομάδα Ελλήνων και ξένων με διαφορετικές επιστημονικές ειδικότητες, έκαναν έρευνες στην περιοχή από τις ακτές της Κρήτης μέχρι και τα Αντικύθηρα.

• Εκεί επιβεβαιώθηκε και η ύπαρξη ενός δεύτερου πλοίου αρκετά κοντά στο πρώτο,

που μάλλον είναι και αυτό ρωμαϊκό.

• Όπως αναφέρει και η αμερικανική εφημερίδα «New York Times», υπάρχουν ιστορικές πηγές που δείχνουν ότι τα δύο πλοία ταξίδευαν μαζί, μεταφέροντας ίσως αντικείμενα από τις κατακτήσεις του Ρωμαίου στρατηγού, Cornelius Sulla, για να παρουσιαστούν κατά τις επινίκιες παρελάσεις στη Ρώμη.

• Καταγραμμένα στοιχεία από την αρχική κατάδυση δείχνουν ότι ένα μαρμάρινο άγαλμα ξαναέπεσε στη θάλασσα κατά την προσπάθεια ανέλκυσης, ενώ άλλα αντικείμενα έχουν απομακρυνθεί από το ναυάγιο.

• Η αναπάντεχη αυτή ανακάλυψη, αλλά και η δίψα της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για τον μηχανισμό οδήγησαν στην οργάνωση μιας νέας αποστολής.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 25

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 26

ΟΙ ΝΕΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ (2)

ΠΕΡΙΟΧΗ ΝΕΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ

ΟΙ ΝΕΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ (3)

• Μια διεθνής ομάδα αρχαιολόγων έκανε μία διερεύνηση και του δεύτερου αρχαίου ναυαγίου στα Αντικύθηρα, διαθέτοντας μια εξελιγμένη στολή, που διεύρινε τον χρόνο παραμονής στο βυθό.

• Πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες υποθαλάσσιες αρχαιολογικές έρευνες διεθνώς που έγιναν στα Αντικύθηρα από τις 15 Σεπτεμβρίου ως και τις 15 Οκτωβρίου.

• Οι αρχαιολόγοι – δύτες κατέβηκαν πάλι στο βυθό με βάσιμες ελπίδες να συλλέξουν πολλά ακόμα αντικείμενα. Το μεγάλο τους πλεονέκτημα είναι ότι είχαν στη διάθεσή τους την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. .

• Η exosuit κάνει τον χρήστη να εργαστεί σε κανονικές συνθήκες μέχρι και για τέσσερις ώρες σε βάθος 300 μέτρων

• Για πρώτη φορά έγινε χρήση υποβρύχιων ρομπότ, όπως και ενός αυτόνομου οχήματος, του Iver, που το χειρίστηκαν μέλη του Australian Centre for Marine Robotics και το οποίο επέτρεψε τη δημιουργία τρισδιάστατου χάρτη του χώρου των ναυαγίων.

• Το ναυάγιο των Αντικυθήρων είναι σε βάθος 30 – 150 μέτρων. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς οι συνεχείς σεισμοί των τελευταίων 2.000 ετών έχουν αλλάξει την μορφολογία του πυθμένα αλλά και τα θαλάσσια ρεύματα έχουν διασπείρει τα αντικείμενα και τα υπολείμματα του σκαριού.

• Η ωρολογοποιία Hublot ήταν ο μεγάλος χορηγός του εγχειρήματος...

• Τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών δεν είναι γνωστά αλλά οι έρευνες θα συνεχιστούν.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 27

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 28

ΟΙ ΝΕΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ (4)

ΕΛΕΝΓΧΟΝΤΑΣ ΤΟ EXOSUIT ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗ ΔΡΑΣΗ

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

• Ο καθηγητής Michael Edmunds του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, που συμμετέχει στην Ομάδα ΑΜRP δήλωσε:

• « Αυτή η συσκευή είναι απλά εξαιρετική, και μοναδική στο είδος της. Ο σχεδιασμός της είναι πανέμορφος, η αστρονομία του είναι ακριβέστατη. Ο τρόπος και η ακρίβεια με την οποία έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί μας αφήνει με ανοικτό το στόμα. Όποιος το έχει κάνει αυτό το έχει κάνει πολύ προσεκτικά ... και από την άποψη της ιστορικής αξίας και σπανιότητας, πιστεύω ότι αυτός ο μηχανισμός, είναι πιο πολύτιμος από τη Μόνα Λίζα ».

• Παρακάτω παραθέτω κάποια λόγια του Φρίντριχ Νίτσε (Friedrich Wilhelm Nietzsche 1844 - 1900):

"... οι Έλληνες, εφευρέτες, ταξιδιώτες κι αποικιστές, ξέρουνε να μαθαίνουν! Η εποχή μας ας φυλαχτεί από του να πιστέψει πως είναι

τόσο ανώτερή τους με τη ροπή προς τη γνώση. Στους Έλληνες όλα γίνονται ζωή! Σε μας τα πάντα μένουν στο στάδιο της γνώσης.

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 29

ΣΧΕΤΙΚΑ

• http://el.wikipedia.org/wiki/ Μηχανισμός_των_Αντικυθήρων• http://www.sfak.org/page/ Ο%20Μηχανισμός%20των%20Αντικυθήρων /226• http://www.namuseum.gr/object-month/2012/apr/apr12-gr.html

Αφιέρωμα στο ναυάγιο των Αντικυθήρων...>> • http://www.antikythera-mechanism.gr/el Πρόγραμμα Μελέτης Μηχανισμού Αντικυθήρων• www.antikythera-mechanism.gr/el/museum Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων στο Εθνικό Αρχαιολογικό ...• antikytheramech.culture.gr/ Τα μυστήρια του Μηχανισμού των Αντικυθήρων | Τα ...• www.newsbeast.gr/.../mihanismos-adikuthiron-o-protos-upologistis/

Μηχανισμός Αντικυθήρων, o πρώτος υπολογιστής• 22lyk-athin.att.sch.gr/e-book/antik.pdf Ο ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ• www.mixanitouxronou.gr/nea-diethnis-archeologiki-apostoli-stin-perioc...

Νέα διεθνής αρχαιολογική αποστολή στην περιοχή που ...• http://www.zougla.gr/greece/article/nea-8eoria-gia-ton-mixanismo-ton-antiki8iron• http://www.antikythera-mechanism.gr/el/data/models/solid-models Φυσικά μοντέλα του

Μηχανισμού των Αντικυθήρων

Ιανουάριος 2012 Νικήτας Βουγιουκλής 30