EVRENİN MÜZİĞİMuzica

Üniversalis Dr. Vural

Yiğit

MÜZİK NEDİR?• Müzik, sesin ve sessizliğin belirli bir

zaman aralığında ifade edildiği sanatsal bir formdur.

• Biçim ve titreşim içeren bir ses oluşumu melodi olarak kabul edilir.

• Sesin doğuşkan (harmonik) yapısına bağlı olarak çeşitlenir.

• Bir çok doğu ve kuzey mitolojisinde Evrenin müzikle yaratıldığı söylenegelir.

• Müzik, Evrensel bir duygudur.

EVRENSEL MÜZİK• «Musica

Universalis», ilk kez Sisam’lı Pisagor’un, ortaya koyduğu, Evrenin uyumunu, müzikle açıklamaya çalışan bir kavramdır.

Antik dönemlerde Güneş, Ay ve diğer gezegenler arasındaki matematiğin, müzikal

bir karşılığı olduğu düşünülmüştü.*Gezegenlerin hareketleri arasındaki

uyumun, biz duyamasak da müzik oluşturabileceği Pisagor’un teorileri

arasındaydı. *Platon ise astronomi ve müziği, sayılar arasındaki ilişkiyi bilmeyi gerektiren ikiz

alanlar olarak düşünüyordu.*Astronomi gözler , müzik kulaklar içindi.

Mısırlı Hermes(Toth)

• « O, yıldızların yolunu biliyordu, müziği ve dansı yarattı,»

• Üç telli lir onun eseriydi. • Sesi kullanmayı

biliyordu ve üç kutsal ses tonunu öğretti.

• Hermes, sağ elinde dünyayı, sağ elinde ise bir damıtma imbiği tutuyor.

• Üstte görünen orgun boruları, yedi gezegeni betimliyor (Ay dahil).

Harmonia

KÜRELERİN MÜZİĞİ

«Kürelerin müziği» veya «Kürelerin armonisi»,

kökeni Pisagor'a dayanan, Evrenin armoni gösteren sayılarla düzenlendiği düşüncesi üzerine kurulu bir varsayımdır. Buna göre, gezegenler

arasındaki uzaklılar, müzikteki aralıklara karşılık gelir.

Gezegenlerin Sesi• Gökyüzünde en belirgin biçimde görülen

gezegenler yani Merkür, Venüs, Ay, Mars, Jüpiter ve Satürn ile Güneş’in birbiri arasındaki bağlantıyla bu müzik oluşur.

• Her bir gezegenin birbiri arasındaki ilişki, dünya ile birlikte bugün bildiğimiz müziğin 7 oktavını da oluştururlar.

• Bu müzik, asla uyumsuz değildir. 7

KOZMİK KÜRELER• Notalara paralel olarak, sayıların

da belirli bir düzene bağlı olduğunu savunan Pisagor,dokuz kozmik kürenin hareketleriyle, algılayamadığımız, uyumlu sesler oluşturduğunu öne sürmüştü.

EVRENİN MÜZİĞİ• Müzik üzerine ilk akademik

çalışmalar, doğal olarak bu uyumun ölçülebilir özellikleriyle açıklanmasına odaklandı.

• i.ö.5 yüzyıl düşünürü «Boethius»’a göre: Küresel gök cisimlerinin ve yörüngelerinin çapları arasındaki oranlarda, sesi duyulmayan evrenin müziği vardır.(Musica universalis-Musica mundana)

BOETHİUS(480-525)•

* Pisagor’dan etkilenerek, seslerdeki oran anlayışı ile ilgili olarak çalışmalar yapmış ve müziği üç aşamada incelemiştir: 1. Alt Düzey: Bu aşamada, insan sesi ile çalgı müziğini ele alarak bu iki grup arasındaki uyumlu ilişkiyi incelemiştir.2. Orta Düzey: Müziğin fiziksel ve insan bedeniyle ruhu arasında oluşturduğu ilişkiyi incelemiştir.3. Üst Düzey: Bu aşamada gökyüzünün müziğini incelemiştir. Gökyüzündeki yıldızlar ve diğer gezegenler hareket halindedir ve bu hareket sırasında ses üretilir.

FARABİ(870 - 950) • *Türk-İslam bilimcileri, Türk, Fars ve Arap

musikisinde kullanılmakta olan 24-tonlu düzen oluşturdular. *Bu katkıları sağlayanların en önde gelenlerinden birisi olan Farabi, aynı zamanda iyi bir icracı ve bir dizi müzik aletinin de mucididir. *Farabi’nin «Kitab-ül Mudhal fil Mûsikî ve Kitab-ül Mûsikî-ül Kebir» adlı eseri, müzik sanatı üzerine yazılmış kapsamlı ilk akademik nitelikli eserlerdir.*Günümüz Arap müziğinde kullanılmakta olan «Makam Dizgesi»ni de Farabi kurmuştur.

Bildiğimiz müzik nota adları, Guido D’Arezzo tarafından 11.yy da türetilmiştir.

• Do – Dominus: Yaradan, Mutlak• Re – Rerum: Madde• Mi – Miraculum : Mucize• Fa – Familias Planetarium:

Gezegenler ailesi• Sol –Solis: Güneş• La – Lactea Via: Samanyolu• Si – Sideria: Gökler

Guido d'Arezzo, 995-1050 – Koro çocuklarına duaları ezberletmek için bir yöntem bulur. Bir dizinin 8 notasını elinin parmaklarındaki girinti - çıkıntılara metnin ilk hecelerini

yazar. Bu yöntem müzik tarihinde Guido d'arezzo' nun eli olarak anılır.

İBN-İ SİNA(980-1037)• İbn-i Sina, «Kitab-ül Şifa» adlı eserinin

12.Bölümü’nü, çeşitli hastalıkların sağaltımında müziğin bir araç olarak kullanımına ayırmıştır. *Müzik bilimi üzerine yazılmış en önemli özgün kaynaklardan biri olan. «Cevâmiu’ İlmi’l-Mûsikâ» adlı eserinin temel amacı, bir müzik bestesinin tüm yönleriyle bilimsel bir temele oturtulmasıdır.

HİLDEGARD VON BİNGEN (1098-1179)

• Ortaçağda yaşamış bir rahibe olmasına rağmen, Dünya tarihinde ilk defa sekste kadın konusunu işlemiş kişidir.

• Scivias: «Know The Way» ve «Voice of living light» adlı besteleri gökseldir.https://www.youtube.com/watch?v=Dehwp_dRlYQ

MEVLANA (1207-1273)• Tasavvuf düşüncesinde, «Evrenin ses» ile

başladığına inanılır.• Mevlânâ da müziğin çıkış noktasını hikmet

erbabının (filozofların) anladığı gibi ifade etmeye çalışır:

• «Hoşa giden bu mûsikî nağmelerini gökyüzünün ve gökyüzünde bulanan yıldızların dönüşünden aldık».

• «Halkın tanburla çaldığı¸ ağızla söylediği sesler¸ gökyüzünün dönüşünden çıkan seslerdir.» sözlerini filozoflara atfederse de kendisinin de bu düşünceleri benimsediği ifadelerinde hissedilmektedir.

Ortaçağda, 12.yy yazılmış bu bestede gezegenlerin tonları üzerine bir ilahi:

https://soundcloud.com/hsu-jui-ting/naturalis-concordia-vocum-cum

Franchino Gaffurio (1451 – 1522)

Rönesans döneminde yaşamış, İtalyan

müzik kuramcısı ve bestecidir.

Leonardo da Vincinin çağdaşı ve arkadaşıdır. «Pitagora, disegno da

Theorica Musicae (1492) adlı eserdeki çizimler.

ESİN PERİLERİ• F. Graffirio’nun

«Practica musice,1496» adlı eserinde, Apollon ile 8 müzler ( Müzik ,dans ve esin Perileri) ile Gezegenler arasındaki oranlar görülüyor.

Johannes Kepler (1571 –1630)

• Kepler, seslerin senfonisi içinde her gezegenin hızının, müzik notaları gamındaki do-re-mi-fa-sol-la-si-do notalarından birine benzer ses çıkardığına inanırdı.

• «Küreler senfonisi» eserinde yerküremizin çıkardığı nota seslerinin, «Mi-Fa» olduğuna kanısındaydı.( Miseria et Fames)

20

Kepler’in Küreler Müziği• Kepler, «Harmonices Mundi Libri V»

adlı eserinde gezegenlerin yörünge hızlarına göre müzik tonları atamıştır.

• Bu değişken hızlardan doğan sesler ve melodiler, kozmik bir kontrpuan(Çeşitli melodileri birbirine uydurma sanatı)oluştururlar.

Music of the spheres

Musica Universalis - Kürelerin Müziği

• J. Kepler, «The Harmony of the World, 1619» Adlı kitapta, uyum ve ahenk içinde geometrik formlar ve fiziksel olaylar anlatılır.

• Mars'ın yörüngesini incelerken kendi adıyla anılan üç yasayı buldu.

ROBERT FLUDD 1574- 1637,

• Bütün Evreni, insanlığı, ve hayatın anlamını bir telin pisagorcu akort düzenine göre bölünmesiyle simgeleyen grafikleriyle hatırlanır.

• Tek telli bir saz olarak tasarlanmış evren

• «Utriusque Cosmi Historia» Oppenheim, 1617

MARİN MERSENNE

• Marin Mersenne(1588 – 1648)

• Akustik araştırmalar için çok fazla zaman harcamıştır.

• Akustiğin babası olarak bilinir.

• 1627 yılında yazdığı «L'Harmonie Universelle» ünlü eseridir.

EVRENİN MÜZİĞİ• " Müzik, evrenin

ortak dilidir." • Gerçek müziğin

farkına varan ve onun arkasındaki sırrı çözebilenler, bütün evrenle aynı frekansta titreşir ve her şeyle anlaşıp konuşabilir.

• https://www.youtube.com/watch?v=2wvPe9OA1qA

UZAYIN SESİ

• Bütün bu kuramlar ve gözlemler bir varsayıma dayanıyordu ve Evrenin sesini henüz duyan olmamıştı.

• Evrenin ve uzayın sesini duymak için 20. Yüzyılı beklemek gerekti.

• Ancak bu arada bilim kurgu boş durmuyor, hayal gücünü zorluyordu.

• Evrenin müziği Dünyanınkine benziyor muydu?

• İnsan kulağı bunu algılayabilir miydi?

• Nikola Tesla, uzaydaki hayatın varlığı ile de yakından ilgilenmiş. Dünya’da ilk defa 1899 yılının Mart ayında kendi laboratuvarından uzaya ses dalgaları göndermiştir.

• Uzaydan kozmik ses dalgalarının kaydını yapmıştır. Bunun duyurusunu yaptığında bilim çevresinden ilgi ve destek görememesinin sebebi o yıllarda kozmik radyo dalgalarının bilim camiasında yeri olmamasıdır.

• Tesla, Mars'tan ve Venüs'ten radyo sinyalleri aldığını belirtmişti. Bugün onun aslında sinyalleri uzaklardaki yıldızlardan aldığını biliyoruz, fakat o zamanlar evren hakkında çok az şey biliniyordu. Basın ise onun "rezil" iddialarıyla eğlendi.

UZAYDAN GELEN SESLER

• 1964 yılında, A.Penzias ve R.Wilson adlı iki fizikçi kullandıkları dinleyiciler ile uzayda zayıf radyo parazitleri saptadılar.

• Dinledikleri esrarengiz sesler, Evrenin en eski sesiydi.

• Bu, evrenin doğumundan kalan kozmik radyasyondu.

• Büyük Patlama'nın olduğu ve Evren'in ,14.7 milyar yıl kadar önce bir anda doğduğuna dair

ilk deneysel kanıttı.

EVREN’İN MÜZİĞİNE YOLCULUK

• Şimdi Evren’in sesini duymak için uzayda bir yolculuğa çıkalım:

• (Slayt gösterimikonumunda tıklayın.)

• https://www.youtube.com/watch?v=ND37TF8SWXU

Leicester Üniversitesi Uzay Araştırmaları Merkezi, uydu ve uzay gemilerinden toplanan datalar birleştirilip, insan

kulağının duyabileceği miktarda büyülterek uzayın derinliklerinde nasıl bir ses olduğunu ortaya çıkardı.

https://www.youtube.com/watch?v=qLBWWMSDVA0

Voyager Uzay aracı Yolculuğu

VOYAGER, 1-2 UZAY ARAÇLARI

• Voyager 1 uzay aracı, NASA tarafından, 5 Eylül 1977 tarihinde fırlatıldı,

• 38 yıldır yoluna devam ediyor.

• Jüpiter ve Satürn'ü ziyaret etmiş, bu gezegen ve uydularının detaylı fotoğraflarını yollamıştır.

• Yakın zamanda Güneş sisteminden tamamen çıkacaktır.

• Voyager 2, 20 Ağustos 1977 tarihinde fırlatılmıştır.

• Sırasıyla Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'ü ziyaret etmiştir.

• İçinde Düyaya ait müzikler içeren altın bir plak(Voyager altın plak) ve bazı resimler vardır.

VOYAGER ALTIN PLAĞI• Voyager 2, kargosunda, 115 fotoğraftan

başka, aralarında balina seslerinin de olduğu, 56 farklı dilde selamlama

mesajları vardır.• Evrim temalı 12 dakikalık görüntü kaydı

ve öpücük, dalga, kalp atışı, kahkaha seslerini içeren kayıtları da bulunduruyor.

• NASA, Voyager’ın rastlayacağı dünya dışı varlıklara, 90 dakikalık bir müzik albümünü de koydular.

• Albümde yer alan melodilerin listesi;• http://

voyager.jpl.nasa.gov/spacecraft/music.html

UZAYDAN GELEN SESLERNASA, Voyager-1’in gezegenler arasındaki yolcuğu sırasında kaydettiği sesleri, «Voyager space sounds» adlı albümde toparlamıştı.jupiter, saturn, titan gibi gökcisimleri üzerinde yapılan kayıtlar halen dinleyenleri şaşırtıyor. Evrende hava olmayabilir ama bu ses çıkmadığı anlamına gelmiyor.Dinleyin duyun:http://www.space.com/22777-voyager-1-records-sounds-from-interstellar-space-video.html

DÜNYA’NIN SESİÖnce Dünyamızdan

başlıyalım.

http://www.trthaber.com/videolar/dunyanin-sesi-kaydedildi-10626.html

AY’DAN GELEN SESLER• https://

www.youtube.com/watch?v=7XMRXJVfAL0

• Beethoven «Ay ışığı sonatı»

• https://www.youtube.com/watch?v=3tq5TLpHtzQ

• Fazıl say, «Mesopotamya senfoni-No.2 Ay»

• https://www.youtube.com/watch?v=qeQJUJKfpZQ

Venüs-Çoban YıldızıVenüs sesleri

https://www.youtube.com/watch?v=yDtO6hR2MIg

Holst-Planets Suite-Venus-Proms 2009

www.youtube.com/watch?v=PyBkzZoMYN4

Saturn MüziğiSaturn, Voyager’dan gelen seslerhttps://www.youtube.com/watch?v=gf-X3EWNxh4

Holst-Planets Suite-Saturn-Proms 2009

www.youtube.com/watch?v=R23xW7xpm-Y

URANUSUN SESLERİ

• https://www.youtube.com/watch?v=80Ngl2RY8sA

http://indigodergisi.com/2012/01/baris-icin-dunya-marsi/

MÜZİK EVRENSELDİR, DÜNYA BARIŞI İÇİN EVRENİN MÜZİĞİNİ DUYALIM