Upload
moorestephensbe
View
529
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Winx Dealmakers is een gespecialiseerd adviesbureau dat eigenaars en bedrijfsleiders van KMO’s persoonlijk adviseert en begeleidt bij de verkoop van hun onderneming, en dit in
samenspraak met hun gebruikelijke adviseurs, ook op vlak van audit, tax & legal.
M&A Academy biedt u gerichte topics uit ons vakgebied, uitgediept door specialisten.
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Het boekenonderzoek door het oog van de jurist
22222
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
INHOUDSOPGAVE
1. Begrip & algemeen kader
2. Juridisch kader
3. Situering in het overnameproces
4. Praktische organisatie
5. Impact van Due Diligence resultaten
6. Due diligence vs. Claims
33333
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
1. Begrip & Algemeen kader
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
‘Due Diligence’ is afkomstig uit het Angelsaksisch recht (‘common law’)
Due Diligence verwijst naar de normale en redelijke zorgvuldigheid in acht te nemen bij een
juridische handeling
Niet gedefinieerd in Belgisch recht
Leerstuk van de verbintenisrechtelijke informatieverplichting
Poging tot begripsafbakening: “Belangrijkste functie van een M&A Due Diligence is om de baten en risico’s
van de vooropgestelde overname te bepalen door alle relevante aspecten
van het verleden, heden en voorzienbare toekomst van de over te nemen
onderneming te onderzoeken.”
1. BEGRIP & ALGEMEEN KADER Omschrijving en grondslag
5
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Financieel / Fiscaal Doorlichting van financiële toestand onderneming
(balans, cash flow), verifiëren waarderingsmethodes, betrouwbaarheid rapportering
Inschatten van risico’s
Commercieel Markt- / productonderzoek Gesprekken met klanten, leveranciers en
concurrenten - Let op Geheimhoudingsplicht !
Juridisch Juridische aspecten van vennootschap en haar
activiteiten Corporate, contracten, arbeids- en sociaal
zekerheidsrecht, pensioenen, verzekeringen, vergunningen en milieu, onroerend goed, IP/IT, geschillen etc.
Operationeel Inzicht in dagelijkse werking, activiteiten en het
management
Interdisciplinaire verbondenheid
1. BEGRIP & ALGEMEEN KADER Vormen van Due Diligence
Data Room Management interviews
6
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
CONTEXT Van essentieel belang voor de inhoud en organisatie van de due diligence Beursintroductie of publieke uitgifte effecten Investering in onderneming Financiering van vennootschap Reorganisatie Fusie Overname onderneming
• aandelen of handelsfonds/activa • door koper (soms verkoper) • Aandelen of Activa/Passiva: verschil in wettelijke
bescherming
DOEL VOOR DE KOPER Bevestigen van voornemen tot overname verifiëren van uitgangspunten en
veronderstellingen gehanteerd voor initiële waardering van target en overnamestructuur
Risico-identificatie – risico-inschatting – risico-allocatie
Instrument in onderhandelingen met verkoper Informatiebron voor integratie en herstructurering
na overname
1. BEGRIP & ALGEMEEN KADER Context, doel en beperkingen van het Due Diligence onderzoek
BEPERKINGEN limieten van de data room
confidentialiteit
DOEL VOOR DE VERKOPER
Auction sale / Vendor Due Diligence Efficiëntie Snelheid en sturing van het verkoopproces
7
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
2. Juridisch kader
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
2. JURIDISCH KADER Inpassing in het Belgisch recht
• Geen vastomlijnd juridisch kader
• Toepassing van algemene verbintenisrechtelijke principes
vrijwaring voor uitwinning, vrijwaring voor verborgen gebreken, precontractuele aansprakelijkheid, wilsgebreken (bedrog/dwaling)
• Juridische grondslag precontractuele aansprakelijkheid = Informatieverplichtingen
• Ontwikkeld door rechtspraak
• Cruciaal = Hoe ver reiken de informatieverplichtingen?
• Geen algemene verplichting om bij onderhandelingen informatie te verstrekken, maar dynamisch gegeven (i.t.t. specifieke wettelijke informatieverplichtingen)
9
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Algemeen • Fouten begaan in de
precontractuele fase
• Grondslag: 1382 BW (fout – schade – oorzakelijk verband)
• Fout begaan tijdens de onderhandeling, ongeacht of een contract tot stand komt:
Verstrekken van onvolledige of onjuiste informatie
Foutief afbreken van onderhandelingen
• Sanctie: Schadevergoeding
Due Diligence • Geen verplichting ALLE informatie over te maken
(verkoper) of ALLE informatie te onderzoeken (koper)
• WEL: informatie-uitwisseling over essentiële en substantiële bestanddelen
• “Essentiële en substantiële bestanddelen”?
bvb. waarde aandelen/handelsfonds, financiële informatie (jaarrekeningen, cash flow, …), belangrijke verplichtingen/ aansprakelijkheden, bodem-verontreiniging, betwisting patent, beëindiging sleutelovereenkomsten
essentiële bestanddelen variëren naar gelang aard onderneming / context
de Koper moet aangeven welke aspecten voor hem belangrijk zijn
2. JURIDISCH KADER Precontractuele aansprakelijkheid
10
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
BEDROG
• Artikel : 1116 BW • Kunstgrepen – opzet (doorslaggevend) • Partij heeft haar wil bepaald op grond van
verkeerde voorstelling van de zaken Opzettelijk verstrekken van onvolledige of onjuiste
informatie
Bewust zwijgen over een belangrijk element
• Sanctie = Nietigheid • Bij uitgebreide due diligence zelden te
gebruiken • Bij beknopte due diligence / gespecialiseerde
koper eigen verantwoordelijkheid
DWALING
• Artikel : 1100 BW • Verkeerde voorstelling van de zaken
(doorslaggevend m.b.t. persoon / waarde) • Voorwaarde: verschoonbaarheid • Sanctie = Nietigheid • Gespecialiseerde koper heeft verregaande
onderzoeksplicht: informatie due diligence verifiëren, aanvullende informatie vragen, tegenstrijdigheden nakijken
• Dwaling kan niet worden ingeroepen omtrent de waarde van de onderneming. Dwaling wordt enkel aanvaard in verband met de zelfstandigheid van de zaak
Beperkte praktische relevantie
2. JURIDISCH KADER Wilsgebreken
11
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
INFORMATIEPLICHT
PRINCIPE Juistheid van de informatie Volledigheid van de informatie
PRAKTISCH De koper moet op juistheid van gegeven informatie kunnen vertrouwen Onjuiste informatie verstrekken aan koper: Zoals ‘Goede huisvader’ /
‘gespecialiseerde verkoper’; zoniet (door lichtzinnigheid of onzorgvuldigheid) = culpa in contrahendo (art. 1382 BW)
Wetens en willens = bedrog (art. 1116
BW)
• Voorbeeld: Arrest Hof van Beroep te Brussel (anno 1979, ongewijzigd) verklaart overeenkomst tot verkoop van aandelen in een vennootschap nietig omdat de overeenkomst gesloten was op grond van een vervalste balans waarin activa waren overgewaardeerd en passiva waren ondergewaardeerd.
Geen algemene informatieplicht, hij hoeft de koper niet gericht te informeren. Dus in principe geen spreekplicht, tenzij: De verkoper de kennis heeft of behoort te
hebben en
De koper niet op de hoogte was, maar wel behoorde te zijn
Moedwillig onvolledige informatie verstrekken kan bedrog uitmaken: De verkoper opzettelijk informatie
verzwijgt waarvan hij weet dat ze van belang is voor de koper
2. JURIDISCH KADER Verplichtingen van de verkoper
12
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
ONDERZOEKSPLICHT GEHEIMHOUDINGSPLICHT
PRINCIPE Essentiële en substantiële bestanddelen van het voorwerp van de koop die een normaal en zorgvuldig persoon in dezelfde omstandigheden zou inwinnen Bij overnames: vaak professionelen
Koper moet door verkoper verstrekte confidentiële informatie geheim houden
PRAKTISCH • Tegenhanger informatieplicht verkoper
• Publiek beschikbare informatie
• Relevante informatie vragen van verkoper: Eerste fase: memoranda / due
diligence checklist (tailor made) / management presentatie
Tweede fase: Q&A / ad hoc
• Omvang en activiteiten target: Overnamestructuur (share deal /
asset deal) - beschikbare tijd / middelen
• Onrechtmatige daad (art. 1382 BW): koper mag geen misbruik maken van verstrekte vertrouwelijke informatie
• Contractuele verplichting indien geheimhoudingsovereenkomst gesloten met verkoper (NDA)
• Risico: lekken naar personeel of derden
2. JURIDISCH KADER Verplichtingen van de koper
13
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
DISCRETIEPLICHT
PRINCIPE Discretieplicht op basis van: Strafrecht: Fabrieksgeheimen (=informatie van technische aard) Arbeidsrecht: Zakengeheimen (=informatie van commerciële of financiële aard) Zorgvuldigheidsplicht / bestuurdersaansprakelijkheid: Overige informatie van
juridische, financiële of technische aard (= informatie die ingeval van bekendmaking schade kan berokkenen)
PRAKTISCH Discretieplicht kan terzijde worden geschoven. Hoe en wanneer? Indien verantwoord op grond van vennootschapsbelang Door raad van bestuur van target-onderneming (niet door individuele
bestuurder) Bij gemotiveerde beslissing
2. JURIDISCH KADER Bestuurders en het Due Diligence onderzoek
14
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
BEROEPSGEHEIM
PRINCIPE Commissaris heeft beroepsgeheim (art. 458 Sw)
Toch: Artikel 79 § 1, b) van de Wet van 22 juli 1953 laat de bedrijfsrevisor toe om informatie te bevestigen of te certificeren mits de geschreven toestemming van zijn cliënt
PRAKTISCH Indien de cliënt de bedrijfsrevisor van zijn beroepsgeheim ontheft, kan hij hem evenwel niet machtigen om vertrouwelijke informatie openbaar te maken De toelating van zijn client laat de bedrijfsrevisor alleen toe om de exactheid van bepaalde informatie die aan de overnemer wordt overgemaakt te bevestigen
2. JURIDISCH KADER De commissaris en het Due Diligence onderzoek
15
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
PRINCIPE
Beroepsgeheim? Andere confidentialiteitsverplichtingen? (cfr. NDA tussen verkoper en koper?)
PRAKTISCH Algemene opdracht: Overleg bevorderden vanuit expertise Taakverdeling en coördinatie tussen in house team van koper en adviseurs van koper
voor operationele, juridische en financiële due diligence Overlapping vermijden
Concretisering:
Helpen identificeren van essentiële bestanddelen Belang van goed en transparent contact Duidelijke omkadering opdracht: bvb via Opdrachtbrief (omvang, wijze van
rapportering, timing, vergoeding, etc.)
Lot van het due diligenceverslag:
Due diligenceverslag is exclusief gericht aan cliënt
In principe geen mededeling aan derden (cfr. Release letter)
2. JURIDISCH KADER Adviseurs en het Due Diligence onderzoek
16
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
3. Situering in het overnameproces
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
3. SITUERING IN HET OVERNAMEPROCES Situering in de tijd
Precontractuele fase Contractuele fase
LOI SIGNING CLOSING NDA
Due Diligence/Q&A Alternatief 2: Na ondertekening SPA – due diligence als: opschortende voorwaarde : due diligence bevredigend voor de koper mogelijke kwalificatie als ‘zuiver potestatieve voorwaarde’ ontbindende voorwaarde ~ artikel 1184 BW
Alternatief 1: Voorafgaand aan elke overeenkomst Auction sale Minstens NDA
18
Verkennende gesprekken
Negotiatie
Opschortende voorwaarden
Post-Closing/Claims
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
• In het belang van de verkopers af te sluiten vóór vrijgave van gevoelige informatie (dus vóór het due diligence onderzoek)
• Aparte overeenkomst of opgenomen in LOI / wederkerig of eenzijdig
• Partijen: Activa/passiva: vennootschap - koper Aandelentransactie: verkopende aandeelhouders – koper – target
• Definitie ‘vertrouwelijke informatie’ – doel – toegelaten mededelingen
• Forfaitaire schadevergoeding
• Duur: bepaalde termijn
• Afwervingsverbod (klanten, leveranciers, personeel) tijdens en/of na de onderhandelingen
• Exclusiviteit: soms ook opgenomen in geheimhoudingsovereenkomst
3. SITUERING IN HET OVERNAMEPROCES Voorbereidende documenten – Geheimhoudingsovereenkomst (NDA)
19
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
• Meestal afgesloten voor uitvoering due diligence onderzoek
(73 % volgens M&A Survey 2013) Let op voor zuiver potestatieve voorwaarden (‘bevredigende uitkomst voor de koper’)
• Inhoud en vorm kunnen verschillend zijn Vorm: eenzijdige verklaring – wederkerige overeenkomst Inhoud: bindend / niet bindend
• Voornemen tot voortzetten van onderhandelingen en afspraken over de manier waarop de onderhandelingen worden gevoerd Procedurele bepalingen zijn in principe bindend
• Weergave van reeds overeengekomen elementen
• Bepalingen betreffende Due Diligence onderzoek Welke informatie, waar, hoelang, wie heeft inzage, etc. Afspraken indien aansprakelijkheden of onjuiste veronderstellingen Formulering opschortende voorwaarden ifv resultaten due diligence
• (Herhaling) confidentialiteitsverplichting
• Exclusiviteit: doorgaans opgenomen in de intentieverklaring
3. SITUERING IN HET OVERNAMEPROCES Voorbereidende documenten – Intentieverklaring (LOI)
20
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
4. Praktische Organisatie
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Post-Closing Opschortende voorwaarden
Due Diligence en Negotiatie Verkennende gesprekken
Precontractuele fase Contractuele fase
LOI SIGNING CLOSING NDA
4. Praktische organisatie Chronologisch overzicht
1. Eerste contacten : Kennisname transactie Management presentaties / VDD / info memorandum Overleg partijen inzake de scope en organisatie Bepalen van diepgang due diligence onderzoek: uitgebreid / red flag / assumpties en drempels 2. Voorbereiding due diligence 3. Due diligence checklist
4. Samenstelling team / SPOC 5. Data room rules: locatie, toegang, kopies, Q&A, etc.
6. Opening data room (virtueel of fysiek) 7. Q&A / management interviews 8. Aanvullen data room
9. Verificatie en vergelijking due diligence resultaten 10. Exit onder LOI – deal breaker?
11. Impact van het due diligence onderzoek en contractnegotiatie : (her)bepalen transactiestructuur / uitgangspunten (her)negotiatie financiële voorwaarden Risico-allocatie / Remediëring
12. Remediëring 13. Post-closing claims
22
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Financiering • Financieringscontracten / change of control • Contracten met verbonden partijen • Gestelde zekerheden/waarborgen IP • Eigendom, licentie, inbreuken Vastgoed • Eigendomstitel/gebruik • Rechten van derden • Stedenbouw Milieu & Vergunningen • Naleving vergunningsvoorwaarden • Studie verslagen en klachten • Bodem, grondwater, asbest, geluid etc. Verzekeringen • Identificatie schadegevallen/moeilijkheden • Betaling premies (attest) • Niet: adequate dekking activa Geschillen • Aanwezigheid, status en risico-inschatting van
hangende of dreigende geschillen
4. Praktische organisatie Scope van een juridische due diligence
Corporate • Bestaan en naleving vennootschapswetten • Eigendom van de aandelen • Overdraagbaarheid van de aandelen • Geen faillissement • Bestuur en (bank)volmachten Commerciële contracten • Nazicht contracten met key clients/suppliers • Change of control-clausules • Mogelijkheid tot beëindiging • Intragroepsregelingen • Joint ventures en andere
samenwerkingsverbanden Arbeidsrecht/sociale zekerheid • Individuele en collectieve
arbeidsovereenkomsten • Verloningssysteem • Contracten key management • Sociale vrede • Pensioenen, groepsverzekeringen, etc.
23
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
• Instructies van cliënt
• Informatie memorandum
• Verkoper Due Diligence
• Due Diligence checklist
• Publiek toegankelijke informatie
• Data Room
• Q&A
1. Collection 2. Reviewing
• Beschrijvende Due Diligence
• Issue-Spotting
• Consistentie en
coherentie • Risico overzicht • Checklist • Annex • Timing
3. Reporting
4. Praktische organisatie
Praktische organisatie – tips & tricks (1)
Belang van goede coördinatie en goede samenwerking tijdens de drie fases
TIJDENS DE OVERNAME
24
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
4. Praktische organisatie Praktische organisatie – tips & tricks (2)
• Interne administratie permanent op orde houden, ook buiten de context van een (imminente) overname
• Vergemakkelijkt de organisatie van de Data Room • Maakt een eerste visitekaart uit naar potentiële kopers
•Due Diligence checklist opvragen en administratie in functie daarvan organiseren
Voorafgaand aan een overname
•Herstel van onregelmatigheden ontdekt in het kader van het Due Diligence onderzoek (koper vs. kandidaat-verkoper)
Na de overname
25
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
5. Impact van Due Diligence resultaten
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
• Level playing field
(overbruggen van de ‘knowledge gap’)
• Inschatting haalbaarheid en wenselijkheid van de transactie - bepalen van de onderhandelingspositie
• Focus hangt af van type transactie (aandelen vs. activa/passiva etc.)
• M.b.t. de Target: Bevestiging initiële
veronderstellingen – prijszetting Geïdentificeerde vs. ongekende
risico’s Zullen klanten blijven? Toekomstige financiële
restultaten Daling waarde door toedoen
verkoper • M.b.t. de transactie: Toelatingen en goedkeuringen Financiering
Identificatie Inschatting
• Analyse van geïdentificeerde risico’s
• Kwantificeren van risico’s • Inschatting van
waarschijnlijkheid dat risico’s zich zullen materialiseren
• Impact van de risico’s op operationele werking/financiële situatie
• Risico’s rangschikken i.f.v. prioriteit
• Wenselijke onderhandelingsstrategie bepalen
• Deal breaker • Price driver • Allocatie van risico’s (gekend
vs. ongekend):
Allocatie tussen verkoper en koper (verklaringen en waarborgen / vrijwaringen)
Onderhandeling (give and take)
Verkrijgen van financieel comfort
• Remediëring van risico’s: Alternatief voor risico-
allocatie Vertaling naar SPA:
opschortende voorwaarden / closing actions / overgangsbepalingen
Wijzigen van deal structuur
Allocatie / Remediëring
5. Impact van Due Diligence resultaten Due Diligence: all about risks
27
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
• De ontdekking van een element dat (i) onoverkomelijk is voor de koper of (ii) een
prijsvermindering of bijkomende garantie(s) vraagt die onaanvaardbaar zijn voor de verkoper
• Belang van formulering exit-mogelijkheden in de intentieverklaring: opschortende voorwaarden en veronderstellingen – verzaking aan schadevergoedingen
maar let op voor ongeldigheid van zuiver potestatieve voorwaarden
• Bij ontijdig afbreken van de onderhandelingen: break-up fee / pre-contractuele
aansprakelijkheid mogelijk met eventuele plicht tot schadevergoeding
Belang van het voldoende omkaderen en motiveren van een eventuele exit uit de onderhandelingen
5. Impact van Due Diligence resultaten Deal Breaker
28
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Bepaalde bevindingen uit het Due Diligence onderzoek kunnen een invloed hebben op de prijs of op de betaalwijze ervan:
• Onmiddellijke aanpassing van de prijs
• Closing balans en post-closing prijsaanpassing
• Aanpassing na (bijkomende) audit / opnames stock
• Uitgestelde betaling van het saldo na overeengekomen periode / betalingswijze in (voorwaardelijke) schijven
• Via earn out-regeling
• “Flip protection” indien koper op korte termijn doorverkoopt aan hogere prijs
5. Impact van Due Diligence resultaten (Her)negotiatie van de Prijs
29
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Op basis van de bevindingen uit het Due Diligence onderzoek kan de koper het stellen van bijkomende (financiële) zekerheden vereisen van de verkopende partij, ter afdekking van de ontdekte risico’s: Bankgarantie • Bankgarantie ten belope van een deel van de koopprijs • Beperkt in de tijd (2-3 jaar) • Al dan niet degressief
Escrow • Deel van de koopprijs wordt gestort op een geblokkeerde bankrekening
Deel van koopprijs (10-50%) • Beperkt in de tijd (2-3 jaar) • Al dan niet degressief
Garantie van derde partij of verbonden partijen / hoofdelijkheid tussen verkopers • ‘Deep pocket’ Compensatie met verschuldigde bedragen uit randovereenkomsten
5. Impact van Due Diligence resultaten (Her)negotiatie van (financiële) zekerheden
30
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Bij ondertekening van de overeenkomst nog ongekende risico’s opgevangen door middel van (algemene) verklaringen en waarborgen:
• De verkoper is aansprakelijk indien een verklaring of waarborg onjuist, onvolledig of niet accuraat zou zijn -> ongeacht of de partijen op de hoogte waren of hadden moeten zijn van het gebrek
• Risico-allocatie
• Relevantie van de resultaten van het due diligence onderzoek: ook latente of gekende risico’s waarvoor verkoper geen bijzondere vrijwaring verleent
• Recht op vergoeding – MAAR, beperkingen op aansprakelijkheid van verkoper
• Het aantal verklaringen en hun draagwijdte kan worden ingeperkt ten nadele van de koper:
Specifiek: Specifieke bekendmakingen OF Kwalificatie ‘kennis’ of ‘naar het beste weten’ van verkoper = verzwakking van een resultaats- naar een inspanningsverbintenis
Algemeen: bekendmaking van hele data room
5. Impact van Due Diligence resultaten Risico-allocatie – verklaringen en waarborgen
31
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Bij ondertekening van de overeenkomst gekende en aanvaarde risico’s worden bekendgemaakt en ter kennis van de koper aanvaard door middel van de bekendmakingsbrief (disclosure letter):
• Bijlagen bij SPA / CD-rom
• Als uitzondering op de verklaring en waarborgen beperken de mededelingen de aansprakelijkheid van de verkoper
• Verkoper zal zoveel mogelijk en zo precies mogelijk informatie bekendmaken
• Belang definitie bekendmaking:
“bekend gemaakt op zodanige wijze dat de risico’s, inbreuken, feiten en/of omstandig- heden duidelijk identificeerbaar zijn bij een eerste lezing van het betrokken document (in de Data Room), en zodanig beschreven of opgesteld zijn dat elke redelijke koper in staat is om de omvang, het belang en de financiële gevolgen er van te begrijpen en in te schatten”
5. Impact van Due Diligence resultaten Risico-allocatie – bekendmaking (disclosure)
32
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
De schade verbonden aan bij de overeenkomst gekende en niet-aanvaarde risico’s kan door de verkoper worden gevrijwaard door middel van bijzondere vrijwaringen (specific indemnities):
• Risico-allocatie: het risico wordt volledig terug bij de verkoper gelegd / impact op financiële garanties
• Specifieke vrijwaringsverbintenis van de verkoper om alle schade die uit een bepaald geïdentificeerd risico voortvloeit, ongeacht of de koper dit risico al dan niet kende
• Verkopers standpunt: mogelijkheid om toepassing van de vrijwaringen toch te beperken (bvb. in de tijd, definitie ‘schade’)
• Kopers standpunt: geen beperkingen op de aansprakelijkheid
• Voorbeelden: hangende rechtsprocedures, belastingheffing, herfinanciering pensioenfonds, bodemverontreiniging etc.
5. Impact van Due Diligence resultaten Risico-allocatie – bijzondere waarborgen (specific indemnities)
33
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
De aansprakelijkheid van de verkoper kan worden ingeperkt:
• Mechanisme
Aanpassing van de aankoopprijs
Schadevergoeding aan koper of de target
Geheel of gedeeltelijk van toepassing op de bijzondere vrijwaringen?
• Beperkingen
Tijd: verjaringstermijnen
Bedrag: de minimis (floor) / basket / Cap - franchise
• Verrekening met belastingvoordelen, vergoedingen door derden (bvb. verzekeringsmaatschappij), voorzieningen in jaarrekening etc.
5. Impact van Due Diligence resultaten Risico-allocatie – aansprakelijkheidsregeling
34
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
• Voorwerp: aandelen
• Incl. alle activa en passiva van de target (en haar dochtervennootschappen) – ook latent
• Beperkte wettelijke bescherming: Zwaarder due diligence proces geen bescherming tegen
waardevermindering: belang van verklaringen en garanties
• Geen specifieke formaliteiten
• Interessanter voor overdrager
5. Impact van Due Diligence resultaten Remediëring van risico’s – wijziging/bepaling van de transactiestructuur
Aandelentransactie Activatransactie ut singuli
• Voorwerp: activa/passiva
• Cherry picking/carve outs
• Bredere wettelijke bescherming: toch nood aan contractuele bescherming
• Specifieke overdrachtsregimes (vastgoed, IP, vergunningen)
• Vaak ingeval van tax liability / milieuproblemen
• Voorwerp alle activa en passiva
• Geen cherry picking
• Bredere wettelijke bescherming: toch nood aan contractuele bescherming
• Aandachtspunten: Overdracht personeel CAO 32
bis Notificatie voor overdracht
overeenkomsten, vergunningen Onroerende goederen / IP Fiscale en sociale schulden
• Eventueel via procedure voorzien in het Wetboek van Vennootschappen bvb. inbreng bedrijfstak of
algemeenheid van goederen
Activatransactie in globo
35
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Bevindingen die moeten worden geremediëerd vóór de closing van de overname kunnen via opschortende voorwaarden of closing actions worden opgevangen:
• Transactie in twee fasen: Signing en Closing
• Niet over de essentiële elementen van de overeenkomst
• Opgelet voor zuiver potestatieve voorwaarden: i.e. een element dat louter afhankelijk is van de wil van één van de partijen – Art. 1181 B.W.
bvb. bekomen van een bankgarantie, toestemming van derde partij(en), minimum werkkapitaal, etc.
• Voldoende objectiveren en kwantificeren van de voorwaarden
• Termijn – long stop date
5. Impact van Due Diligence resultaten Remediëring van risico’s – opschortende voorwaarden / closing actions
36
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
• I.f.v. Due Diligence resultaten: herstel onregelmatigheden pre- of post closing opleggen aan verkoper via overgangs-bepalingen
• Herstel zo snel mogelijk uitvoeren:
Indien door verkoper via overgangs-bepaling: bij niet-naleving -> contractuele inbreuk en schadevergoeding
Indien door koper zelf na overdracht: indien herstel snel plaatsvindt kunnen (manifeste) onregelmatigheden eventueel nog op de verkoper verhaald worden, daarna is het moeilijker te bewijzen dat de fout uitsluitend bij de verkoper lag (duidelijke breuk met het verleden)
• Als verkoper trachten het due diligence rapport van de koper te verkrijgen / besproken pijnpunten tijdens de onderhandelingen inventariseren
• Via herstelmaatregelen de ondekte onregelmatigheden aanpakken onregelmatigheden herstellen en op deze manier voorbereid zijn op een toekomstige overname
Bij overdracht Geen overdracht
5. Impact van Due Diligence resultaten Remediëring van risico’s – overgangsbepalingen
Bevindingen die kunnen worden hersteld worden idealiter zo snel mogelijk hersteld door hetzij de koper, hetzij de verkoper, via overgangsbepalingen of herstelmaatregelen:
37
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
DUE DILIGENCE
VERKOPER
DEA
L BR
EAKE
R
PRIJS
SPA KOPER
5. Impact van Due Diligence resultaten Een visuele voorstelling
LEVEL PLAYING FIELD
Gekende risico’s
Ongekenderisico’s
Price driver
Risico-allocatie / Remediëring
38
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
6. Deal protection en Claims
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO 40
SCHADE NEE
JA
Beperking in de tijd
Geen beperkingen
De minimis / Basket
Herstel door derde
Andere beperking
Instellen vordering
SOLVENTIE VERKOPER
(On)beperkt
Prijsinhouding
Escrow
Bankgarantie
Garantie moeder
Verzekering
5. Deal protection en Claims
Fraude?
JA Geen beperkingen, tenzij anders bepaald Bijzondere
Vrijwaring?
Inbreuk R&W? JA
NEE
NEE
NEE
Remediëring? NEE JA
JA
Bekend-making
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO 41
“Diligence is the mother of good luck”
Benjamin Franklin
M&A ACADEMY
FUSIE- EN OVERNAMEKENNIS OP MAAT VAN DE KMO
Robert UZIEBLO Senior Associate +32 (0) 3 500 05 00 +32 (0) 492 85 43 21 [email protected]
Kurt FAES Partner +32 (0) 3 500 05 00 +32 (0) 475 80 24 10 [email protected]
Sherpa Law offers tax and business law advice to corporate clients and individuals