Upload
kath-fatalla
View
2.942
Download
28
Embed Size (px)
Citation preview
ORGANISASYON NG DISKURSO
Kaisahan – ang pangkat ng mga pangungusap
ay umiikot sa iisang pangkalahatang ideya, may isang paksang pangungusap na nagsisilbing gabay sa pagbuo ng mga suportang pangungusap. Tumutukoy ang kaisahan sa isang tiyak na katangian o aspeto ng pagpapahayag. Sa literal na kahulugan, ito ay “magkakalapit lahat”.
Kaugnayan – dapat na magkakaugnay ang
mga pangungusap upang magpatuloy ang daloy ng diwa buhat sa simula hanggang dulong pahayag. Mahalaga ang papel ng mga salita na ginagamit bilang mga tagapag- ugnay sa talata. Ito ay nagsisilbing tulay sa pagitan ng mga bahagi ng pahayag.
Mga halimbawa ng pang-ugnay
Pagdaragdag- at, ulit, pagkatapos, bukod, ano pa
Paghahambing- pero, sa kabilang banda, subalit, gayon man
Pagpapatunay- kung saan, dahil sa, para sa , tunay na, sa katunayan
Pagpapakita ng oras- kaagad, pagkatapos, sa lalong madaling panahon, sa wakas, noon
Pag uulit- sa madaling salita, gaya ng sinabi ko, tandaan
Pagbibigay diin- tiyak, labis, talaga, sa katunayan
Pagpapakita ng Pagkakasunud sunod- Una, pangalawa, pangatlo, a,b,c
Pagbibigay halimbawa- halimbawa, sa ganitong klase, sa ganitong pagkakataon,
Pagbubuod o Pagbibigay ng Kongklusyon- sa madaling salita, bilang resulta, kaya naman, sa pagbubuod
Posisyon
Mga dapat isaalang-alang sa pasulat na diskursyo
ProporsyonPagbibigay-
diin
PAG UULIT NG SALITA AT TUNOG– Ginagamit upang
magbigay diin.
Mga Personal na Diskursonagpapakita ng sariling karanasan ng sumulat
1.TALAARAWAN
Talaarawan (diary) Personal na pangyayari sa sarili isang talaan ng mga pangyayari,
mga pakikipagtransaksyon, o mga observasyon na arawan o paminsang-minsang ginagawa (Webster)
Pang-araw-araw na tala, lalo na ng �sariling karanasan; tala pa rin ito ng mga kaisipan (Ensayklopidya)
Maaring tawaging matalik na kaibigan sapagkat dito natin nasasabi ang mga pinakapersonal nakaranasan at damdamin nation sa iba o sa ating sarili.
Diarymula sa salitang Latin
na “diarium” na nangangahulugan ng araw o day; talaan ng mga eksperiensya obserbasyon at pag-uugali
2. JORNAL
Dyornal 1 / Journal 1
Nang magsimula ako ng Filipino 4, hindi ko inaasahang mas mahirap ang trabaho. Pagkatapos ng isang taon sa wikang Filipino, inakala ko na magiging magaling ako rito. Hindi ko ginamit ang wika nang madalas at marami akong nakalimutan. Pero, ngayon sinisikap kong mabuti na magsanay sa paggamit nito.
Sa pagbabasa, hirap ako sa mga salita at sa pagbigkas nang maliwanag sa mga salita. Sa ibang araw, naghahalu-halo ang mga salita at ‘di ko makita ang mahalagang pantig. Ngayon, binabasa ko nang malakas ang ating leksiyong pag-aaralan gabi-gabi; at binabasa ko ulit ang ating mga sanaysay na napag-aralan na natin. Mas naging maalam ako sa pagbigkas ng mga titik at pantig.
Sa pagsusulat, nagsasanay ako sa pandiwa. Nagsulat ako ng panahon ng pawatas, perpektibo, imperpektibo at kontemplatibo. Bumuo ako ng mga pangungusap para masanay ako sa paggamit ng tamang panghalip. Pag-aaralan ko ang tsart na panauhan at panghalip. Dapat, at gusto kong memoryahin ang buong tsart.
Sa pagsasalita, nakikipag-usap ako sa nanay at tatay ko. Kapag tinatawagan ko sila nag-uusap kami sa Filipino. Iwinawasto nila ako kapag mali ang pagsasalita ko ng Filipino. Kapag umuuwi ako sa aming bahay, sinisikap kong kausapin ang pamilya ko sa Filipino. Pinipilit kong husayin ang pagbigkas ng mga salita.
Nais ko talagang maging mahusay sa pag-aaral ng Filipino. Mahalaga sa akin ang matutong magbasa at magsulat ng Filipino.
JORNAL personal na karanasan at planong
pansarili isang arawang tala ng mga �
pansariling gawain, mga repleksyon ng mga nadarama (Webster)
hindi lamang sa personal na �karanasan ng manunulat kundi sumasaklaw rin sa mga sitwasyong may kinalaman sa ibang tao
Sangkap ng isang jornal Sitwasyon o pangyayari� Damdamin� Kaisipan�
Ilan sa mga dahilan sa pag-sulat ng dyornal:
1.isang travelog
TRAVELOG – Isang uri ito ng sulatin tungkol sa diary ng paglalakbay. Noong 1903, iniukol lamang ang katawagang ito sa pagsasalita o paglelektyur tungkol sa pagbibiyahe na karaniwang inaalinsabayan ng
2. laman ng mga panaginip
3. kaisipan na maaring konsepto o larawan
4. log buk
5. plano
6. batayan ng ilang sulatin gaya ng biography
7. eklektik
8. imbakan ng mga memorya
Talaarawan at jornalAng talaarawan at jornal ay
magkasingkahulugan na pwedeng pagpalitin ang gamit. Parehong de petsa ang mga tala. Parehong talaan ng mga magiging alaala bukas (Arrogante, 2009)
Bayografi o Talambuhay
Talambuhay -tungkol sa buhay ng taong
namatay na at isinulat ito hindi ng tao mismong namatay noong nabubuhay pa siya kundi ng iba na may interes sa kasaysayan sa buhay niya
Defentibong Talambuhaypang-iskolar na trabaho
importanteng tao lamang ang maaaring pag-ukulan ng masusing pananaliksik at matamang panahon
Awtorisadong Talambuhay tungkol sa buhay ng tao na
kinomisyon ng kamag-anakan, kaibigan, o kakilala ang sinumang manunulat na pawang positibo lamang ang kailangang lamnin.
Karaniwang Talambuhay tapat sa katotohanan at tiyak
ang mga katibayan para maitulad sa sarili ng mambabasa ang kanyang naging mga karanasan at pagkatao
3. Awtobiyografi
Awtobiyografitungkol sa kasaysayan ng
tunay na buhay ng tao na siya mismo ang sumulat
4. Refleksyon
Refleksyon Tinatalakay sa sulating ito ang mga
kasaysayan ng pagbabago sa sarilisa pamamagitan ng teksto o ng mga karanasan
Personal na pagpapahayag ng iyong saloobin
Malalim ang pagtatalakay
Katangian:a) sarili ang pangunahing
pinagkukunan ng impormasyon b)
naipakikita ng kaugnayan ng teksto sa iyong buhay
c) Gumagamit ng unang panauhan.
Mga Uri ng Pagpapahayag
a) Pasalaysay (Narativ) – may layuning magkwento ng magkakaugnay na pangyayari; makukulay na karanasan sa buhay
Karanasang Tuwiran o Direct – ang karanasan ay maaaring makuha nang tuwiran (direct). Tuwiran ito kung galing sa sariling pagkadanas o pagkasangkot.
Karanasang Vaykaryos – kung ang kaalaman ay nakukuha lamang sa iba, maaaring nabasa sa mga aklat o mga babasahin, narinig sa kung sino, nabalitaan sa mass media, o naikwento ng kapitbahay.
Uri ng Pasalaysay/ Narativ:a) Pagsasalaysay na totoo– base sa
tumpak, tiyak at tunay na mga pangyayari
b) Pagsasalaysay na likhang-isip – kinabibilangan n mga mito, fabula, parabola, anekdota, palaisipan, maikling kweno at nobela
Pananaw sa Pagsasalaysay- Nagsasaad ng personal na kaugnayan ng tagapagsalaysay sa paksang kanyang tinatalakay o sa mga pangyayaring kanyang ikinukwento.
Kasangkapan sa Pagsasalaysay:a) Tema – may kabuluhan sa
kinauukulan – nakikinig, bumabasa, o nanonood
b) Tauhan – ang nag-iisip at kumikilos sa kwento kaya nagkakaroon ng mga pangyayari
c) Aksyon o Pangyayari – ang aksyon ang kalansay na kinakapitan ng iba pang mahahalagang sangkap para mabuo ang anyong kalamnan
d) Tagpuan – pook at panahon ang ipinakakahulugan ng tagpuan sa salaysay
e) Himig – kung papaano isinasalaysay ang isang pangyayari o ang anumang materyal para lumabas nang naaayon sa kagustuhang mangyari ng tagapagsalaysay
Uri ng Pagpapahayagb) Paglalarawan (Deskriptiv) – Naglalayong makabuo ng imahe o larawan sa isip ng mga mambabasa o tagapakinig; pagpapahayag ng ating nakikita, naririnig at nadarama
Uri ng Paglalarawan:Pangkaraniwang
Paglalarawan – nagbibigay lamang ng kabatiran sa inilalarawan, hindi ito
naglalaman ng damdamin at kuro-kuro
Konkretong Paglalarawan – ito ay naglalarawan ng literal
at ginagamit dito ang mga pangkaraniwang paglalarawan
gaya ng ,maganda ,maayos,malinis
atbp..
Masining na Paglalarawan – ang guni-
guni ng bumabasa ay pinagagalaw upang makita ang isang buhay na buhay
na larawan
Abstraktong Paglalarawan –
naglalarawan na gumagamit ng nga di literal na
paglalarawan inaaniban ito ng mga idyomatikong
paglalarawan.
Hakbanging Dapat Tandaan Tungo Sa Mabisang Paglalarawan:
Pagpili ng Paksa – Isinasaalang-alang ang malawak na kaalaman o pagkakilala sa tao o lugar na Ilalarawan; tulad sa ibang uri o anyo ng sulatin, ang paksa ang laging unang isinasaisip
Pagbuo ng Pangunahing Larawan – ito ang pangkalahatang kabuuan ng isang tao, hayop, bagay, pook, o pangyayari na nais agad maitanim sa isip ng mambabasa o tagapakinig.
Pagpili ng Sariling Pananaw – pansariling pagtingin ng tagapaglarawan
Pagkakaroon ng Kaisahan – bawat detalyeng babanggitin sa paglalarawan dapat ay tumutulong sa pagbuo o kabuuan ng isang pangunahing bagay o anupamang inilalarawan.
Pagpapayabong sa mga Aspetong Isasama sa Paglalarawan – Hindi lamang mga nagkakauri-uring katangian ang dapat na isama sa paglalarawan, mas mainam kung mapalulutang lalo ang kaibahan nito sa lahat ng mga kauri.
Uri ng Pagpapahayagc)Paglalahad (Ekspositori) – Tungkulin nito na humanap ng kalinawan at humawi sa ulap ng pag-aalinlangan.
Ekspositori pagpapaliwanag; ginagamit sa
pagsagot sa mga tanong na nangangailangan ng pagsasanay na kasagutan, pagsulat ng mga ulat tungkol sa Agham at Kasaysayan, pagsusuri sa maikling kwento at mga nobela at pagpapaliwanag sa iba’t ibang aralin sa paaralan
Expository WritingMadalas makita sa araw-araw
nating binabasa tulad ng teksbuk, editoryal, artikulo sa dyaryo
Pagpapaliwanag na obhektibo�
Mga Bahagi ng Paglalahad1. Simula– magpapasya
kung ipagpapatuloy ng bumabasa ang pagbasa ng katha
Halimbawa ng simula ng paglalahad Katanungan
Pangungusap na makatawag-pansin
Pambungad na pasalaysay
Isang sipi
Tahasan o tuwirang simula
Isang salitain
Mga Bahagi ng Paglalahad 2. Katawan –
nilalaman ng isang pahayag
Mga Bahagi ng Paglalahad 3. Wakas – maaaring buod,
tanong, panghuhula sa maaaring mangyari, pagsariwa sa suliraning binanggit sa simula, pagamit ng kasabihan o siping angkop sa akda
Mga Kaanyuan ng Paglalahad Paglalahad sa Anyong Panuto -
pagiisa-isang mga hakbangin sa paggawa ng isang bagay
Paglalahad sa Anyong Pagbibigay-Katuturan- pagpapaliwanag ng kahulugan ng salita o diwa
Mga Kaanyuan ng Paglalahad Paglalahad sa Anyong
Interpretasyon -nagpapaliwanag ng palagay hinggil sa isang layunin
Paglalahad sa Anyong Pagkilala- paglalahad sa mga kalagayang pantao
Mga Kaanyuan ng PaglalahadPaglalahad sa Anyong
Editoryal o Tudling- napapanahong editoryal na punong-puno ng kahulugan at pahiwatig
Uri ng Pagpapahayag
d)Pangangatwiran (Argumentativ)
Pangangatwiran may layuning manghikayat at
magpapaniwala sa pamamagitan ng makatwirang mga pananalita.
Pagpapahayag na may layuning manghikayat at magpapaniwala sa pamamagitan ng makatwirang mga pananalita
Diskursong Argyumentativ (Pangangatwiran) isang anyo o paraan ng
pagpapahayag na ang isang katotohanan ay pinagtitibay o pinatutunayan sa pamamagitan ng katwiran o rason kalakip ang mga ebidensya
kasingkahulugan ng pagbibigay-palagay, paghuhula, pag-aakala, pagsasapantaha at paghihinuha.
Dalawang Uri ng Pangangatwiran
1.Pabuod o Inductive Method
1.Pabuod o Inductive Method
sinisimulan ito sa partikular na pangyayari, katotohanan o kalagayan at tinatapos sa isang katotohanang pangkalahatan sapagkat dinaraanan muna sa iba’t-ibang obserbasyon at paulit-ulit na eksperimentasyon at pagsusuri bago ang paglalahat kapag narating na ang katotohanan o prinsipyo
Dalawang Uri ng Pangangatwiran
2.Silohismo o Deductive Method
2.Silohismo o Deductive Method pangangatwiran na lohikal kung
maghayag ng katotohanan
panghahawakan muna ang isang pangunahing batayan, saka susundan ng pangalawang batayan at dito ngayon ibabase ang konklusyon
EDITORYAL
EDITORYAL pinakamahalagang bahagi ng
pahayagan o magasin-KALULUWA
paglalahad ng mga kuru-kuro ng patnugot ng pahayagan na bunga ng isang pag-aaral tungkol sa isang pangyayari sa bayan, pamahalaan, tanghalan, atbp.
EDITORYALkasasalaminan ng kalakaran,
programa at paninindigan ng isang pahayagan lalo na sa isang isyu o pangyayari na may malaking kahalagahan sa bayan
EDITORYAL kababakasan ng kahusayan sa
pagmamasid, sapat na kinalaman tungkol sa mga tao at mga bagay-bagay, katalasan ng pagkakilala sa tunay na kahulugan ng mga pangyayari at ang mayamang damdamin ng sumusulat
EDITORYAL kilala rin sa tawag na pangulong-
tudling
maaaring tungkol sa pulitika, relihiyon, sining, edukasyon, isport o kultura