Μάθημα 21ο

Η βυζαντινή τέχνη

αρχιτεκτονικήΑγία ΣοφίαΤύποι ναών :Βασιλική με τρούλοΣταυροειδής με τρούλοΑγιορείτικος τύπος με 3 κόγχεςΠεντάτρουλοςοκταγωνικός

Άγιοι Απόστολοι, Θεσσαλονίκηπεντάτρουλος

Αγία Ειρήνη, Κωνσταντινούπολη, βασιλική με τρούλο

Αγία Σοφία, Θεσσαλονίκη

Άγιος Δημήτριος, Άρτα, σταυροειδής με τρούλο

Κοίμηση της Θεοτόκου, Νίκαια, σταυροειδής με τρούλο

Μονή Μεγίστης Λαύρας, Άγιο Όρος, αγιορείτικος τρίκογχος

Μονή Δαφνίουοκταγωνικός

Όσιος Λουκάς, Βοιωτία, οκταγωνικός

Παναγία Κοσμοσώτειρα, Φέρες, πεντάτρουλος, 1152

Η Δέηση του Χριστού, ψηφιδωτό, υπερώο Αγίας Σοφίας,

Κωνσταντινούπολη, μετά το 1261

Ο Χριστός ένθρονος, τοιχογραφία, Άγιο Όρος, περίπου 1290

ζωγραφικήΤοιχογραφίες

Ψηφιδωτά

Φορητές εικόνες

Η διακόσμηση των ναών

Πώς είναι οι εξωτερικές επιφάνειες των ναών;

Πώς είναι οι εσωτερικοί χώροι;Γιατί λείπει η γλυπτική;Γιατί προτιμώνται κατά περιόδους

οι τοιχογραφίες από τα ψηφιδωτά;Πότε περιορίζονται οι εικόνες;

Παναγία δεομένη, ψηφιδωτό, μονή Παμμακαρίστου,

Κωνσταντινούπολη, περίπου 1310

Ο εμπαιγμός του Χριστού, τοιχογραφία, μονή Βατοπεδίου,

Άγιο Όρος, 1312

Αρχάγγελος Γαβριήλ, ψηφιδωτό, μονή Δαφνίου, τέλη 11ου αι.

Παναγία βρεφοκρατούσα, ψηφιδωτό, υπερώο Αγίας Σοφίας,

Κωνσταντινούπολη

Ο Χριστός Παντοκράτορας, ψηφιδωτό, κόγχη ιερού,

Cefalu, Σικελία, 1148

Ο Χριστός νιπτήρας, ψηφιδωτό, Όσιος Λουκάς

Εικονογράφηση ναώντυπικό σχήμα

στην κορυφή του τρούλου

γύρω του

στην αψίδα του ιερού

στο πλάι της

στα λοφία του τρούλου

ο Παντοκράτορας

άγγελοι & προφήτες

η Θεοτόκος

Μιχαήλ & Γαβριήλ

οι 4 ευαγγελιστές

Αγία Σοφία, Κωνσταντινούπολη, πού βρίσκονται τα λοφία του τρούλου;

Βυζαντινή ζωγραφικήχαρακτηριστικά

Ο καλλιτέχνης δεν ενδιαφέρεται για :

τις σωστές αναλογίες την προοπτική την κίνηση

Οι μορφές παρουσιάζονται :

λιπόσαρκες σε όρθια & μετωπική

στάση αίσθηση

πνευματικότητας επισημότητα

Επιδίωξη της τέχνης

Όχι να προβάλλει τον μάταιο τούτο κόσμο

αλλά τη μετά θάνατο ζωή & την αιωνιότητα Ωστόσο… ενίοτε ο καλλιτέχνης ξεφεύγει από τους

αυστηρούς κανόνες & χρησιμοποιεί κλασικά στοιχεία*