103
ËUSIN ÄERBAWI SOPHONISBE Idurar ireqmanen (Tadyant)

H. arbaoui. sophonisbe. ii

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: H. arbaoui. sophonisbe. ii

ËUSIN ÄERBAWI

SOPHONISBE

Idurar ireqmanen

(Tadyant)

Page 2: H. arbaoui. sophonisbe. ii
Page 3: H. arbaoui. sophonisbe. ii
Page 4: H. arbaoui. sophonisbe. ii

Sophonisbe(Tadyant)

Page 5: H. arbaoui. sophonisbe. ii
Page 6: H. arbaoui. sophonisbe. ii

Ëusin Äerbawi

Sophonisbe(Tadyant)

Page 7: H. arbaoui. sophonisbe. ii

7

Page 8: H. arbaoui. sophonisbe. ii

8

Tamawt n umaru

Tadyant-agi tettwaxdem deg unebdu n 1989. Tu$-itt isem-is"Ajenwi n lâahed", tu$al ”Sophonisbe”.Di dujember 2004, tettureqqeâ u teffe$-d, i tikelttamenzut, s ufus n Usqamu Unnig n Timmuz$a(HCA). Deg unebdu n 2013, nu$al $er-s, nules-as akk tira unerna-yas-d aêric aneggaru (tibratin).

Page 9: H. arbaoui. sophonisbe. ii

9

« Oui, comme ma mère l’Afrique mille foisConquise, mais qui demeure immuablement

Elle-même... »

Taos Amrouche,« Solitude ma mère »

Page 10: H. arbaoui. sophonisbe. ii

10

Tin$eft1

Tadyant tewwi-d $ef Sophonisbe, yelli-s n Asdrubal,tameîîut n Syphax, agellid n Imasisiliyen, a$ref amazi$.Syphax niqal tu$-it d amdakkel n Rruman. Akken a t-id-twexxer fell-asen, Carthage, ihi, ad tekker tnaseb-it, tefk-as Sophonisbe ; xas akken baba-s yeqqen-as yakan deg-si Massinissa, agellid n Imasiliyen, u d$a akkenni ara s-ddukklen i Rome u a tt-nna$en di tmurt n Lispan.Massinissa i tu$ si tama-s d amdakel n Carthage diteswiât-nni, asmi ara ysell s wayagi, A t-yeqreê lêal u adyegzem assa$en yellan gar-as d Carthage. Rome miakken ara t-wali di Syphax texser-it dayen, ad d-tezzi $erMassinissa wa ad tewwet a t-id-terr $ef llemm-is. D$aMassinisa ad yernu $er Scipion, ad yenna$ Syphax, yernu-t, yesse$vel tamana$t-is, Cirta. Di Sophonisbe, mi aratmuqel akken, ad tessuter di Massinissa ya $-itt ne$ yen$-itt wala ad d-te$li gar yifassen n Rruman. D$a Massinissa,yi$ilen Syphax yemmut deg umennu$, a s-yeddu leb$i uad yerr fell-as tame$ra d umatu. Maca, ayagi ur t-iqebbel ara Scipion i yugaden $ef Massinissa ammar danda t-tessefra$ Sophonisbe u ad asen-t-id-terr d azremuqelmun, am akken texdem yakan d ugellid Syphax. Adiâeddi, ihi, yagi-yas, wa a t-iêettem ad yu$al deg wayenakka iga. Massinissa, mi ara yeîîilli maççi d ayen d-ifeddu di Sophonisbe, ad yekker iceggeâ-as taqerâunt nssem akken ad teg lêed i lmeêna-s.

1 Tin$eft : Argument.

Page 11: H. arbaoui. sophonisbe. ii

11

Page 12: H. arbaoui. sophonisbe. ii

12

Imyurar

Syphax, agellid n Numidya.Massinissa, agellid-nniven n Numidya.Sophonisbe, yellis n Asdrubal, tameîîut n Syphax.Scipion, asastan n Rome.Taqeddact n Sophonisbe.Akli n Masnsn.Ihellalen.Am$ar azemni.

Tagnit di Sirîa, Qsenîina n wass-a, tamana$t n Numidya.

Page 13: H. arbaoui. sophonisbe. ii

13

Page 14: H. arbaoui. sophonisbe. ii

14

Asekkir amenzu.

Asayes amenzu.

Am$ar azemni.

Macahu !Tellem cahu !

Irgazen yekkaten awalYetturaren tamedyaztAt tmedyazt d amawalN ddunit teb$iv ssnatLmeâna tetta$ awalAd dergen mazal tekkat

Page 15: H. arbaoui. sophonisbe. ii

15

Asayes II

Ihellalen

(Lheffa n yilfan)— D ilfan-nne$(Kifkif)A lferê-nne$Ilfan-nne$Nettagad-itenD$a ma jerêenGlun yes-ne$

Lebêayer-nniKfant irkelLeâtab-nniIruê d asfelàçet ternumTuççêa fiêelNekkni nennumNerou wabelIlfan-nne$Ifen akk ilfanCebêen seêêanDi tmurt-nne$

Page 16: H. arbaoui. sophonisbe. ii

16

Tamduct-nniDeg i la nsesTlu$ dayenKecmen deg-sSwan amanTeqqel i yivesQeyylen tekkanDeg later-inesIlfan-nne$Fehmen d aya£ran yernaUla ay d-wwte$

Ilfan-nne$Segwasmi d-necfaAkka i $-d-ufanI ten-id-nufaDeg-sen lamanI ak-nennaWi i ten-isumanYak aql-a$ daIlfan-nne$D nutni i d nutniRebbi deg yigenniNutni nnig-ne$

Page 17: H. arbaoui. sophonisbe. ii

17

Asayes III.

Sophonisbe, taqeddact-is.

Sophonisbe.

Sel a Favma a wletma selBqaâlaxir a éérubatAâdaw fell-ane$ i d-yen$elAm teérut deg tkessartTikelt-a ixdem-a$ d cc$elUr cukke$ ad d-negri a tinnat

D$a argaz-nni iêeqqaWissen amek tevra yid-sYemmut ur yemmut araTessegra-t-id deffir-sNe$ iruê yeooa-yi-d daUla wi irnun $er $ur-s

Aâdaw yewwev-d dayenniSsefk a tamgervt i lmusUr di-i$av ur di-nerziAr gma i s-d-iîîfen afusLbaz $ef nedda ur neb$iI nexdem $ef tmurt drus

Xas êemmle$-t tamurt tif-itNni$-as i wul-iw : err !D$a am zzayla nenher-itD nnif-is a wer tt-yekkerAkken ad as-d-tegri tmedditCarthage ad tezher teâmer

Page 18: H. arbaoui. sophonisbe. ii

18

Nni$ ad yim$ur yefhemYini-as ur tevlim araXas di tazwara ad yasemèri$ maççi d menwalaAd yeqlileê yessusemYekk-d sennig tyita

Lli-d ul-im a m-êku$Mmle$-am tin yevran yid-iA lbavna-w ad am-bru$Alse$-d i yâeddan fell-iMa drus a wletma i yettru$Nna$ i tewâer tayri

Sin n yergazen gar-asenYiwen deg wul wayev deg leâqelAmek ara sen-ddu$ akkenUl-iw di tlemmast iwêelYerna i sin d atmatenD weâdaw yeb$a a tt-yecâel

Nni$ i baba qeble$Ay ansi i teb$u tekkèri$ d am$ar ara a$e$Ur tufiv ara yi-d-yefkUlad nekk ula i s-fke$D igellilen am netta am nekk

Page 19: H. arbaoui. sophonisbe. ii

19

Asmi yeddi$ i s-nni$A s-rre$ tablavt i wulNekk d umeâzuz ssali$Axxam ur a$-yesdukulYettmekti-d ad d-ttmekti$Mi $-tu$ d arrac nesmuhbul

D Rome i yeb$an akkaI $-yerran $er tseffitAâdaw-is anga yellaA t-id-nqewwer na$-itAwi-d kan a s-yebdded daAd as-yesfunneg targit

Page 20: H. arbaoui. sophonisbe. ii

20

Taqeddact.

Ay axbir i a$-d-iwwvenD ugellid amek tevraD ajedâun-is i yjerrêenInfev-it-id $er lqaâa

Deg widenni am yigudarLhedda fell-as d-zzinAd t-ééu$ren am wakrarSi$ertemt a tulawin

Nnan ma ur skaddben ara£ef Cirîa te$li dayenËevru-ten-id $er da turaA ssaddat d iâessasen

Rnu rnan nnan-iyiAnwa i asen-d-yezwarenD aêbib-im n zik-nniA tita deg-ne$ yersen

Page 21: H. arbaoui. sophonisbe. ii

21

Ni$ ugade$ ad yerr ttarD ccama teooiv deg-sYezlu-kem sdat umnarYa$-d lêeq i wul-ines

Yewâer ubrid n tayriWeâren wuguren i t-yessanDrus i s-yessnen tikliD leqlil t-id-iâeddan

Page 22: H. arbaoui. sophonisbe. ii

22

Asayes IV.

Sophonisbe, iman-is.

Di lêebs ideg lli$Yella lexyal-ikSsarame$ a n-ff$e$Ad wali$ udem-ikDi lêebs ideg lli$Lehna ur a$-tufiLweqt ittâeddinAmek ara yâeddi

Di lêebs ideg lli$Tiwwura ur ttagintA ééher ay sâi$Anda ddi$ llintDi lêebs ideg lli$Arruz d ssnaselD acu ara k-ini$A ééher imqeggel

Di lêebs ideg lli$èélent tirga-yiwUgint ad aysentCennunt tuff$a-yiwDi lêebs ideg lli$D keçç i ttaâu$Sani rri$ d udem-ikAmek ara k-ttu$

Page 23: H. arbaoui. sophonisbe. ii

23

Asayes V.

Masnsn, iman-is.

Ay ass yufraren ay ass-aAy ul-iw freê ternuvTamurt n jeddi d babaTu$al-ik-id ma ad tettruv

Fell-as i nnejla$ nnfi$D tagmat i di yi-infan£ef uqerru-w amcum rri$Bdi$ inig d ameéyan

Ff$e$ ur xdime$ araImi d-ssutre$ lêeq-iwI d-yekkren $ur-i d gmaYenna-k wagi d ayla-yiw

Rou a tamurt a n-knu$Ad d-ssudne$ akal-imSi lferê anef-iyi ad ru$Tu$alev-iyi-d a cwiîîeê-iw

Ay ass yufraren ay ass-aAy ul-iw freê ternuvS kra nesâedda yâeddaD nnuba-k tura ad tezhuv

Page 24: H. arbaoui. sophonisbe. ii

24

Asekkir II.

Asayes I.

Sophonisbe, Masnsn.

Sophonisbe.

Ah ! d keççini… !Amek tettiliv ?

Masnsn.

Mi tenniv…La tettwalivLa heddre$ fell-amTen$a-yi l$iba-mWali anda d-gri$

Mi tenniv…La tettwalivFell-am la cennu$Äeddi ma a kem-ttu$Seg wasmi d-cfi$

Page 25: H. arbaoui. sophonisbe. ii

25

Mi tenniv…La tettwalivMi ruêe$ ttu$-kemAd d-zzi$ $ur-mA kem-id-mmekti$

Mi tenniv…La tettwalivDi tirga svave$Deg yisefra xeddme$Wid i m-d-ttawi$

Mi tenniv…Wiss ma tecfiv£ef lehdur-nniTenniv ass-nniA kem-id-smekti$

Sophonisbe.

D acu k-nni$ ?Xas ini-yi-dTtu$ ay aêbibSmekti-yi-d

Page 26: H. arbaoui. sophonisbe. ii

26

Masnsn.

Tenniv-iyi :

Ulac tayri !D lekdeb irkelliTu$al am laman-Nni wwin waman

Tenniv-iyi :

Ulac tayri !Ass-a ne$ ivelliD tirga n teméiSimi ara tâeddi

Tenniv-iyi :

Ulac tayri !Ttu-tt a wlidiD timucuha kanN wid yestufan

Tenniv-iyi :

Ulac tayri !Ruê henni-yi

Nni$-am :

Ten$iv-iyiSusem a tayri !!!

Page 27: H. arbaoui. sophonisbe. ii

27

Sophonisbe.

Sli$ i wayen ad d-issawalFell-ak i d-bdan awalUr nqebbel widen ixanenNnif wi ur as-ngi azalLabudda a s-yebru wakalAcêal mu tevra d yiwenArgaz ur nêezzeb i lmuêalSseg-s ara d-yezwir ccwalA t-wwten wid yettewten

Ay a gma ar k-nhu$ cfuTefkiv lâahed ur tettuAdrum-ik êed ma a t-yeêqerKker ma ad teréev asaluS leâtab mebla asteâfuS tid-ik vewwel-as laterUr êebbes akud la yleêêuA lhejna ass-en mi ara d-yejbuWi ad d-yerren jeddi a s-yeêver

Page 28: H. arbaoui. sophonisbe. ii

28

Ur tettu lbaîel iâeddanD tewwurt i a$-d-réanU$alen-a$-d si tesgaNeffe$ axxam i $-d-irebbanNeooa-t ibeddel imawlanNettru ass-a mi d-nemmektaI yevran d wayen ivranNugem-d si lmeêna am wamanNerwa-tt ur $-tectaq ara

Bedde$ $ef tizi n tmedditWala$ azekka amack-itWi iêrezn asirem-is a t-yafA k-ini$ awal ales-itQqar-it ttâawad-itAlamma yger-d ixulafWi iooan talaba n tnaslitAd yecbu i$es di tessirtR tesga a t-êazen i$uraf

Page 29: H. arbaoui. sophonisbe. ii

29

Masnsn.

Win ara yemmten yellaWin ara yeddern ulacAm teméin i a$-tevraTid mu qqaren timeclacAnsi i a$-d-tekka tyitaNecba iger nerna alewwac

A wihin la ytell$en kanTa d lêentit ta d tammentA tisselbi ten-yumanKkren i yilel kerrzen-tAy asmi fkant iéuranNbeddel ssmid s takemt

Page 30: H. arbaoui. sophonisbe. ii

30

Sophonisbe.

Zerrâen lxuf d lbaîelTeffe$ lmut d tineqqalinLeqmen lwerd d inijelAm ééerb i tmu$liwinYal mi ara nekker a nmuqelD tider$elt ay nedder$el

Anida nbedd d tasraftLa ttheggin deg tekmaminTtverriqen di l$ulatLa $-tt$izin timevlinYefti uzaglu $ef sinSers wa teddmev wihin

Rran-a$ imru d azremLka$ev icuba $er lekfenLeâqel di tselbi itellemAyagi deg yiderwicenRran asirem $er yilemArmi yuyes ad yessirem

Rran ccek di tyemmatMmi-s ma d mmi-sN$an tavat di tavatRnan tasusmi-sGren annar di tegmatWer tufi iman-isR tmucuha n zik rnan-ttTeâdem ussan-is

Page 31: H. arbaoui. sophonisbe. ii

31

Masnsn.

Tiwwura begêent axxamAsemmiv la yettcaliCcer itturar $ef yideknanAsirem iddaddac tikliMi akken yettnerni ittim$urIttazzal ye$li yiwwasMi ye$li yerreé deg uzagurNu$al nettazzal fell-as

Axxam iêgen-it îîlamAla avu la yettseffirLaé $ef yimi n ikufanDeg ulac la d-yettâemmirTilufa $er yiri n lkanunLêif yeééel di tesgaLeêzen yerra-d aqelmunMebâid i la d-yettavsa

Lehwa la tzeggwi deg uxxamAdfel yerna-d tigad-isLweêc ur yeooi amkanKkes-d $ef ayeg ur irisLehna tekmec di te$mertCcwal isseêma abendirLxiq yurar ti$er$ertMa d iîij mazal yekkir

Page 32: H. arbaoui. sophonisbe. ii

32

Sophonisbe.

A$-iyi a gma ne$ en$-iyiImi akkagi i a$-yuraUr yi-ittaooa i uberraniDdel ur as-zmire$ ara

Ma swi$ $er $ur-k (tibseltYerkan)-nni qqaren akkenUr tent-ttaooa ad d-nezhentSut Rome deg mm yixelxalen

Lmut $ef medden irkelliXersum d gma ad iyi-ine$Win d-itturebban yid-iWin d-tefka tmurt-nne$

Aâdaw ur k-t-mmale$ araMa di $li$-d gar yifassen-isD rreêma ur tt-issin araDeg-i ixdem rray-is

Teériv d acu i a$-yeroanTessnev tisselbi n RrumZzin-d akk yes-si iberdanSnezhen-d deg-i adrum

S yixf-ik d yixf n tayri-kD kra nurar zik-nniA k-d-ssudne$ avar-ikTtxil-k ay aêbib qil-iyi

Page 33: H. arbaoui. sophonisbe. ii

33

Masnsn.

(Ad yezzi akin udem-is.)

Ay$er d-tu$alevRuêe$ ttu$-kemItêaya-d wul-iwEoo-it ttxil-m

Ay$er d-tu$alevA yi-d-tesmektiv kanTruêev dayenD acu i kem-id-yerran

Ay$er d-tu$alevUla i di-tinivTe$leq tektabt-imÄeddi ma ad tâeddiv

(Yawi s wawal…)

Page 34: H. arbaoui. sophonisbe. ii

34

Ma tettu a tayriSmektay-itt-idI teqsivt-nniTtawi-yas-tt-id

Asmi akken ulac-ittYenna wul b$i$-ttJehle$ d amecîuêAfus-a yemsel-ittWagi yessels-ittRri$-as rruê

T$abev am lexyalGri$-d weêd-iAm llamba n uzalUr tu$ ur texsi

Gar tili d tiliUr tban fell-iMa vsi$ ne$ ttru$Gar tayri d tayriUr yi-iban saniD acu ara m-d-rnu$

Page 35: H. arbaoui. sophonisbe. ii

35

Sophonisbe.

Ad ruêe$ a tamurtUl-iw ur yeddiAd ruêe$ a tamurtUr iban sani

Ad ruêe$ a tamurtIgiooi n uâarusAd ruêe$ a tamurtUqbel a nimsus

Ad ruêe$ a tamurtTenîerrev nîerre$Ad ruêe$ a tamurtUla i am-xedme$

Ad ruêe$ a tamurtD inig i $-d-ifnanAd ruêe$ a tamurtUla wi i kem-iglan

Page 36: H. arbaoui. sophonisbe. ii

36

Masnsn.

Amek ara truêevSani ara têarevD ayen i $-ifatenI a$-immalenTikwal am wakkenAcemma ur ittfatKra ur ittmettatMi yexsint terginMa tmuqlev akinD acu i d-iqqimen

Lweqt ittâeddiLeâmer di$enniLeâmer d lfaniLweqt d lmuêalTegriv kem…Mi ruêe$ ttu$-kemAd ya$ lêalTeftiv $ef wacêal

Page 37: H. arbaoui. sophonisbe. ii

37

Ttxil-m a tayriUr ttruê araQim yid-iUr yi-ittaooa araQim ar nemwanasArd yali wassUr la ggane$ ara

Am uferîeîîuD win ay cbi$Kemmi d tiniriTagrest anebduDi later-im r$i$Ijdi iîij d tayri

Page 38: H. arbaoui. sophonisbe. ii

38

Masnsn.

Amzun tu$alev-dAmzun tbedlev aîasAmzun tenniv-dAr tin xedme$ nedme$-asAmzun tu$alev-dAr laman-nni d layas

Amzun tu$alev-dTenniv ul-iw d aterrasYettraou-k kecm-dD lferê ad yagar fell-asAmzun tu$alev-dAr tayri-nni-inem d layas

Amzun tu$alev-dYu$al-d kulci deg yiwwasTettruv teqqarev-dUl-iw tgezmev tasa-sAmzun tu$alev-dAr ussan-nni d layas

Page 39: H. arbaoui. sophonisbe. ii

39

Sophonisbe.

Ul-iw tzed$ev-tKeçç a t-id-tessuturevA nniyya tmelkev-tXas u$e$ wayevF tmurt âzizenUr yi-d-tettsaêev

Ma ooi$-k ay afruxF îîejra n ubelluvMaççi d menwalaTin i$ef tettrusuvAta d keççiniD acu ara s-teb$uv

Ma ooi$-k ay ukyis£ef udem n tmurt-iwMeyyze$ ssali$Fki$ ccerî-iwTalaba n lêerma-wD tin i d leohaz-iw

Page 40: H. arbaoui. sophonisbe. ii

40

Asayes II.

Ihellalen.

Ay akal rundu tettruvMa drus i yâeddan fell-akUr yelli deg-k ma tettuvUla $er tirga ddant-akD acu k-mazal ad t-ternuvA rrezg-nne$ anda fell-ak

Irgazen wid tt-iêemmlenEn$-iten ur s-t-qqaren ara£er daxel ay rran êerqenNnehta ur tt-id-giren araIrgazen wid tt-iâebdenMa ur tt-urgan ur gganen ara

Lasel-ik am tecrav ye$manMaççi d lêenni ad yekkesSeg wasmi d-bdan wussanI tt-id-wwin deffir-sS kra n triwa yellanTara-nne$ a medden weêd-s

Page 41: H. arbaoui. sophonisbe. ii

41

Asayes III.

Am$ar azemni.

Amedyaz iger aéeîîaD taqbaylit i yga d ustuAwal izger s lmeânaIferreq rruê itedduWwet ay amedyaz wwetèwer-k kkes-a$-d asefru

Wi i s-yennan yemmut lêeqXas ad inadi fell-asUla d iîij a $-yeâreqA win mu teâreq yemma-sIni-as i zzit ad te$reqNnan-t-id nettâawad-as

Page 42: H. arbaoui. sophonisbe. ii

42

Asekkir III.

Asayes amenzu.

Syphax, Scipion.

Scipion.

Wali wali wi i d-yusanD agellid s timmad-isAhaw zi$ egt-as amkanXas akka meqqer ccan-is

Ya êesra ay ussan-nniAnida-k anida-tenAsmi i k-tu$ d ilelliAm lbaz $ef yi$allen

£ef yisem-ik êebsen wamanWi ara d-yinin maççi akkaTirrugza nnif d ayen kanS yes-k tzux Tferka

Page 43: H. arbaoui. sophonisbe. ii

43

A k-d-rnu$ $ef ddula-nniNekk mu d-tezziv aârur-ikAnida-tt tdukli-nniD kra neçça deg uxxam-ik

Lemmer di heddren yetranId$a$en lemmer neîqenAd ak-inin di LispanAnwa din i k-iêudden

Kra din iruê maviYewwet ugeffur iâedda£ef teqcict n yivelliTenniv ur kwen-ssine$ ara

D$a ihi yelha wakkaMuqel tagnit deg d-tegrivI yivulan-ik turaRuê awi-ten-id mi tenniv

Ini-as ad d-nadin fell-akXersum yiwet n lemêellaTessawalev sâuéégen-akIni-as a k-êudden tura

Di$ netta amzun b$an-ak-ttRuê yerreé yiwen n usennanAy ageswaê nndin-ak-ttD asfel i a$-k-id-fkan

Page 44: H. arbaoui. sophonisbe. ii

44

Syphax.

Ay ass amcum d ass-nniAsmi yu$e$ ti$irdemtAd tezzi tezzi-d-fell-iTeqqes-i teoo-i-d tisiqest

Segmi d-tewwev d a$iziTeqqar-i eoo leêbab-ikLmerqa ye$li yiziÄiwed ay argaz leêsab-ik

Siwa ul-iw ara llumme$D netta i terwi ssifa-sMi s-nni$ a tin xedme$Yenna-yi sellbe$ fell-as

Tekkes-i leêbab d imawlanD kra i yi-xedmen lxirAmek tezdiv d izermanTenna d wigad-iw axir

Tegla ula s uâdaw-iwTger-iyi-t-id $er tesgaYekcem-d ff$e$ axxam-iwI nnâi-w terra tame$ra

Page 45: H. arbaoui. sophonisbe. ii

45

Asayes II.

Syphax, iman-is.

Ay ixf-iw rfed s yixf-ikAyagi deg yirgazenUlac lâib di tiréi-kZdi lqedd-ik $ef usawen

Tarkeft ini-as tâeddaKenwi ay ivan sgelfetD ilelliyen anda neddaYir tudert axir nemmet

£ef tmurt i $li$ yecbeêMaççi f tukerva i ttwaîîfe$I umezruy ma ad yewwet nneêAd âyu$ ttubedre$

Qerreb-d a lmut wer ttagadYya-d a m-gre$ irebbiMi d tudert ur d-ttâawadXersum d rrwaê s yibeddi

Ay areé ikeccmen ta$rastYettwakkes sser $ef ugellidYu$al wayla-$ di têerrastTizizwa ff$emt i ubrid

Page 46: H. arbaoui. sophonisbe. ii

46

Hder ay asefru nîeqFakk-iten-id ur ttkukruArgaz yettna$ $ef lêeqI umzabni $ef wacu

Ih d nekk d nekkiniI wen-issalin tisiwaD dadda-k ay ArumiXas akka seddu ssnesla

Nekkini aql-i ad mmte$Ma d kenwi cfut fell-iNekk lule$-d ad d-qqime$Di kenwi xas ne$t-iyi

Page 47: H. arbaoui. sophonisbe. ii

47

Asayes III.

Sophonisbe, Syphax.

Syphax.

Sophonisbe muqel-d deg-iUla ay d-ternuv tigad-imMa âerqe$-am d nekkiniIh a wletma d argaz-im

Maççi $er tuzzma i d-usi$D ul-im ula i nexdem araUr ifat ad am-t-ini$Lexyal-im ur ggane$ ara

Fell-am i ssudne$ azremI srewte$ tirgin êafiUla mi akka d ini$emMazal lemêibba-m deg-i

I wul-iw nn$ant tesminNni$-as zi$ testafevA wi isâan seg ul-is sinWi iqquren ad d-yilqiq wayev

Jebde$-d ssif-iw muqle$D udem-im i wala$ deg-sS u$ilif-im ttna$e$Wiss amek tevra yid-s

Page 48: H. arbaoui. sophonisbe. ii

48

S yixf-im d yixf n tayriA wletma $urem i txeddmevRuê nekki teççur-iyiI kem acimi ara temmtev

èri$ d tiâdewt n RumI kem-id yerran $er $ur-iTayri n tiddas ur tettdumAyen din akk d lxaîi

èri$ weroin yi-têemmlevAkka i d-ufrare$ $ef ul-imD ul-iw kan i tesseêrartevMazal-it di loerra-yim

Page 49: H. arbaoui. sophonisbe. ii

49

Sophonisbe.

Ussan iâeddan âeddanA lukan ad d-u$alenA s-d-alse$ i wayen ivranUr d-kki$ ansi-nniven

Lfayda n wawal d taTallit d-sâedda$ yid-kIni$ ur s-ndime$ araYak ur sewqe$ deffir-k

Tu$ev taluft-iw u$e$-kTayri terna-d s ufellaDi ddunit-iw ni$ cerke$-kOoi$-d ulad dderya

Awal-agi beddel awalAyen yevran yak yevraTamu$li s ayen d-mazalLemmer di $-yelli uzekka

Maâni ulac n u$ilifUla wi izwiren zdat-kKeçç ruê ay adrar n nnifNekk aql-iyi-n deffir-k

Page 50: H. arbaoui. sophonisbe. ii

50

Asekkir IV.

Asayes amenzu.

Scipion, Masnsn.

Scipion.

D acu akka sli$ ini-yiRuê ay abeêri meqqrevD tidet tzewoev akkagiYernu anita i tu$ev !

Buh ay amdakel buh buhWaqila yeffe$-ik leâqelIni-as i wul-ik ttfuhAtayen yeb$a a k-yesfel

Anda-t deg-k urgaz-nniYebdan tem$er d amecîuêI tmeddit i teg tiziUr neqbil tirrugza ad truê

D lebda yeîîef iman-isIni-as ad teêren tnefsitYettarra-tent $er wul-isWala ad yeoo si teqbaylit

Page 51: H. arbaoui. sophonisbe. ii

51

Nnif tessnev azal-isMaççi d nekk ara k-yemlenTayri-yagi deg umviq-isUr tufiv wi i k-iêettmen

Ruê teqqimev d yiman-ikTeérev ma yecbeê wayaAyen d-tessasev i yiri-kNekk cfu ur stehza$ ara

Syphax irreé dayenniD Rome i yesâa lexsemS kra i d-yeooa irkelliTura d ayla-$ a t-neddem

S netta s tmeîîut-isD tmurt-nni ideg yeêkemRnu-d ulad a$ref-isWi i ittalasen ad d-iqeddem

D$a i tgellidt-agiWi tt-illan ma di tceffuvTettuv wi d baba-s âniNe$ tura dayen tettuv

D nettat akk kra daI yegren i$es gar-ane$Wigi d lehdur n tsumtaTetti-d argaz fell-ane$

Page 52: H. arbaoui. sophonisbe. ii

52

D$a anef-as tura ad tsellekTsellek aqdim d umaynutAâejmi n Rome a tt-yeârekAr temmet s yir lmut

I tikelt taneggarut£urek ay aêbib i txeddmev£ef ul-ik mdel tawwurtMa ulac ad yames tamsev

Page 53: H. arbaoui. sophonisbe. ii

53

Masnsn.

Lemmer d wayev ma s-ssle$Maççi di lehdur i nxusImi d keçç ad ssusme$Ayen ara d-tiniv drus

Ulêal txedmev-tt yagiTerriv i flan tameîîutAkka i d tirrugza a waliD iêiqel d-teooa tsekkurt

Yerreé-n uâdaw tâetqev-tTenniv ar nnif alaTezwarev ul-ik tennu$ev-tAy izem d-teooa tsedda

Tenniv lêerma telhaA nenna$ kan akken ilaqMaççi di teégi ay nellaA lhiba n lbaz aremmaq

Maca …

Kkes a$ilif wer ttagadTe$liv-d deg udrar n nnifD lâez hatat i lmendadUr i-t-temmalev ay uvrif

Page 54: H. arbaoui. sophonisbe. ii

54

Lasmaê i yir tawenzaI d-ye$lin gar yeâdawenMa di d tudert ay teb$aIlaq ad tefren yiwen

Yegra-d a tagi ay tennivUyse$-tt asmi di yi-truêKkes a$ilif tethennivAlma d asmi ara yeffe$ rruê

Ma rri$ tame$ra fell-asMaççi d zzhu i a$-d-ifnanDi leb$i kan ddi$-asèri$ tsedda i tt-yeroan

Maâni ur tfehmev araTaqbaylit ééeg ssenduRuê ur a$-temmlev araWin k-iêemmlen a k-yesru !

Page 55: H. arbaoui. sophonisbe. ii

55

Asayes II.

Masnsn, iman-is.

A ru ay ul-iw fell-iNe$ anef-iyi ad ru$ fell-akFiêel nni$-ak tenniv-iA tesrugmutev sli$-ak

A ru ay ul-iw fell-iTt$ave$ la tett$avevD lqebla n teméi-k te$liSani $er ara teééallev

A ru ay ul-iw fell-iDi nekk d lâib a ten-ru$A s-inin terna-t tayriAy asmi tent-tu$ ur tsu$ !

A ru ay ul-iw fell-iXersum d keçç d amwanesAql-a$ nebzeg wer neksiUr nemzil ur nemmurves

Page 56: H. arbaoui. sophonisbe. ii

56

Asayes III.

Ihellalen.

D nekkni i d-yesse$valen ivD nekkni i d-yessalayen assD nekkni i yecban lêivD nekkni i yecban lsas

D nekkni i yekkaten awalI la ssusumen warracD nekkni i yekkaten uzzalD nekkni i yesraw wulac

D nekkni i n tizi n littaD nekkni i n tizi n îîiqD nekkni i n tizi n lehnaD nekkni i n tizi n yi$erriq

D nekkni i d arraw n tmurtNekkni i d amayeg ufellaD nekkni i yecban tawwurtD nekkni i yecban tasga

Page 57: H. arbaoui. sophonisbe. ii

57

Asayes IV.

Masnsn, akli.

Msnsn.

Ruê ay axudi heggi2-dHeggi-d êellej$ar-nniAwi-yas-t i SophonisbeTernuv-as tabrat-agi

Ha $urek efk-as-t s tuffraTiniv-as ur yezmir ad d-yasA wer nelhi d tiyitaI yelhan d ssmaê ini-as

Asayes V.

Sophonisbe, akli.

Akli.

Ax a lalla ttucegâe$-dSi $ur Sidi-w i d-kki$£er $ur-m aql-i ssawve$-dSteqsi-yi-d a m-ini$

2 Heggi ne$ heyyi (aheyyi).

Page 58: H. arbaoui. sophonisbe. ii

58

A m-ini$ d acu a m-ini$A kra yezzan ur yettruArmi d ass-agi ay éri$Azal-im ay asaru

Ata wacu yi-d-yewwinYerna-yam-d tabrat-aLa m-yeqqar Sidi ax-tt-inRebbi irad tuzzma tekfa

Sophonisbe.

I netta anda yellaAyen akka ur d-innunnetCcedha$-t ur zmire$ araA wi iéran udem-is yemmet

Sophonisbe(ad d-t$er.)

Attayen tebrat-agiA wletma d taneggarutXas ar nekkin i ayes-iyiUlamek i m-nekke$ tawwurt

Lâahed amenzu yerreéMa d wis sin îîfe$ deg-sIni-as ul-iw am ufareéAyes-it ay imell i-ines

Page 59: H. arbaoui. sophonisbe. ii

59

Ini-as ax tarzeft-agiUgade$ a wletma a neênetIbeddi bedde$ ass-agiAm kemmini zzman fayet

£ef tmurt tefkiv teméi-mWala a tt-yennal uâdawMa teqqimev d yiman-imUla nekk ass-a d nnuba-w

Ulad nekk $ef tmurt-iwMenna$ a wletma tfehmevDayen maççi deg ufus-iwUr tektibev ur tkettbev

Lemmer di s-yehwi i lmektubTili si zik i nemlalA tazart ittin d aêbubAy ixf-iw d acu d-mazal

Tayri-nne$ d tagi i d nettatNefka-tt d asfel i tsertitNettmettat ur tettmettatTennak d acu d ddunit

A wletma awal efk-iyi-tAêbib nnan am teâkemtAnida teâyiv sers-itD akessar ne$ d tasawent

Page 60: H. arbaoui. sophonisbe. ii

60

Sophonisbe.

Ini-as tarzeft-ik îîfe$-ttMa ala aya i gar yifassen-isUla ma réaget qeble$-ttMi d-tekka si tama-yis

Ini-as ulac n u$ilifYessefk umayeg i tyitaTame$ra ne$ nnâi kifkifMi d fell-a$ akka i yura

Ini-as ayen akka ur d-terzivXersum d udem-ik nwali-tAd ruêe$ wer di-tennivAwal-nni i$ef tebna ddunit

Ini-as i lbaz aremmaqUla i ylum deg yiman-isNekk yid-s yak nemsewwaqYal ta$awsa s wazal-is

Yal ta$awsa s ssuma-sIni-as baîel $er t$irdemtI $-d-tewwi nedma fell-asWi ib$an ad yidir yemmet !

Page 61: H. arbaoui. sophonisbe. ii

61

Asekkir V

Asayes I.

Masnsn, iman-is.

Masnsn.

Tayri-nne$...Tekker-d am ujeooigAcemma ur tt-ixusTxus-itt tefsutTayri-nne$...Tekker-d tettinigSeg ufus $er ufusAlarmi temmut

Tayri-nne$...Fell-as ad tenwerTenêaf d tileméitTini ad im$ure$Tayri-nne$...Tekker tafejritTesker tamedditTekk tawwurt teffe$

Page 62: H. arbaoui. sophonisbe. ii

62

Tayri-nne$...Ur terni deffir teméiTu$al am tergitLhedda texsiTayri-nne$...Tger i dunnit irebbiTu$al am targitTu$al-d irkelli

(Tsew ssem.)

Page 63: H. arbaoui. sophonisbe. ii

63

Asayes II.

Masnsn, Sophonisbe.

(Tettmettat gar yifassen-isNetta la yteddu yeéri-s.)

Masnsn.

Tusiv-d ssusme$Truêev ssusme$Imi ara d-neîqe$D acu ara d-ini$Mm$i$-d qqure$Valle$-d u$ale$Imi ara im$ure$Anef ad ggani$Ad ggani$ tawwurtAhat a kem-id-tefkD kemmini i d tasarutAfus-is d nekk

Tusiv-d ssusme$Truêev ssusme$Imi ara d-neîqe$D acu ara d-ini$Mm$i$-d qqure$Valle$-d u$ale$Imi ara im$ure$Anef ad sâeddi$Ad sâeddi$ idurarAd d-$lin fell-iGar usawen d ukessarTizi d kemmini

Page 64: H. arbaoui. sophonisbe. ii

64

Tusiv-d ssusme$Truêev ssusme$Imi ara d-neîqe$D acu ara d-ini$Mm$i$-d qqure$Valle$-d u$ale$Imi ara im$ure$Anef ad d-mmekti$Ad d-mmekti$ i yâeddanTbeâdev fell-iAd d-mmekti$ i d-yernanKem baqi akkenni

Tusiv-d ssusme$Truêev ssusme$Imi ur d-nîiqe$D acu d-ssali$Mm$i$-d qqure$Valle$-d u$ale$Imi ara ssusme$Anef-iyi ad d-ini$ :

Page 65: H. arbaoui. sophonisbe. ii

65

Sophonisbe.

D acu ara d-tiniv ?

Masnsn.

B$i$ a m-êku$Ur kem-ufi$ araB$i$ a kem-argu$Ur la ggane$ araAnida ara ddu$Si tayri am ta

£ef wacu ay nennu$Ur wala$ araNni$ a kem-ttu$Lexyal-im ata-yaYufa-yi-d ttru$Akken i di yi-iooa

Mmlalen ivudan deg ufus-iwNekk yid-m ur nemlal araDduklen sin deg ul-iwNekk yid-m ur neddukel ara

Sophonisbe.

Ma têemmlev-iyi ?

Page 66: H. arbaoui. sophonisbe. ii

66

Masnsn.

Tusiv-d kanIssenîi lferê-iwUfi$ iman-iwKkren ivudanD tira ay bdanTruêev kanU$alen la êettben ussan

Tusiv-d kanAttan tu$ teméi-wIwwet ikker ééher-iwRuêen i$eblanD$a rnan wurfanTruêev kanAtna-ya zzin-d akken llan

Tusiv-d kanMmlale$ d wul-iwTejjuooeg tayri-wUr d-igri u$ilifIquc akk lêifTruêev kanIâawed asenîi am lexrif

I kemmini ?

Sophonisbe.

èer keççini… !

Page 67: H. arbaoui. sophonisbe. ii

67

Masnsn.

Tin b$u$ ssne$-ttLamççi am kemminiKemmini iman-imUlac lemtel-imKemmini d tayri m i ara tâellemKemmini d ssut-imD sser-imD kulci-yimKemmini d tayri m i ara teqdem

Tin b$u$ êemmle$-ttLamççi am kemminiKemmini weêd-mUlac sennig-mKemmini d tayri m i ara trekkemKemmini ulac am kemUlac deg udemUlac deg yisemKemmini d tayri mi ara tessusem

Tin b$u$ vegâe$-ttLamççi am kemminiKemmini ala kemAnta ur nettasemKemmini d tayri mi ara d-teévemKemmini wi ib$un yersemTissent s$ur-mIsefra yes-semKemmini d tayri m i ara tsellem

Page 68: H. arbaoui. sophonisbe. ii

68

Asayes III.

Ihellalen.

Ata-ya ata-ya wavuAta-ya yekka-d tiziLa yettseffir icennuWexret-as ad iâeddiAta-ya ata-ya wavuIxav tamurt irkelli

Ata-ya ata-ya wavuYekka-d timura n meddenSelt-as i la yettsuvuIxlef-d a$ebbar s allenAta-ya ata-ya wavuYusa-d ad yeglu yes-wen

Ata-ya ata-ya wavuYekka-d sennig lkanunLa yesgerwiê irennuËbes-it-id ay aâeggunAta-ya ata-ya wavuUr vmine$ i d-iteddun

Page 69: H. arbaoui. sophonisbe. ii

69

Asayes IV.

Am$ar azemni.

Macahu tellem cahuTaqbaylit ayen i k-nnanIwa$ezniwen n usefruLmeâna anda ur tt-walanLâebd ittas-d ittruêuAr awal ittas-d kan

Amedyaz yekker $er lebniWi ixaqen irfed acewwiqDeg wawalen la ysenniLa yettâawad yettêeqqiqMi t-steqsa$ yenna-yiTaqbaylit tett$acca îîiq

Ifsiêen asif d amsaâefA s-tiniv ulac deg-sNetta zi$ ar k-id-yeîîefI yruêen di tsusmi-inesAnef i ubujad iskwefkwefAyen din akk d asmusses

Page 70: H. arbaoui. sophonisbe. ii

70

Page 71: H. arbaoui. sophonisbe. ii

71

Idaren

Page 72: H. arbaoui. sophonisbe. ii

72

Mêemmalen seg wasmi llan meééiyit.Wwin-tt akken armi d asmi meqqrit.Ma teqqarev ivudan n ufus, nutni akter. Lêasun, ulac winur ten-nessin, meééi meqqer. Niqal mmyexvaben akk ya.Melmi kan, tu$-it ittaru-yas tibratin. Atenta kra seg-sent :

Page 73: H. arbaoui. sophonisbe. ii

73

Tibratin

Page 74: H. arbaoui. sophonisbe. ii

74

Page 75: H. arbaoui. sophonisbe. ii

75

Yennayer 215 S.S.Ä

Attan tusa-dTayri d tmucuha-s d aêricNettat d wayevTerna-d azgen di leâmer-iwI mi ara thedder ...Amzun d ass m i ara d-yaliTettu$al-d deg wawal-iwI mi ara tessusem...Amzun d iv mi ara d-ye$liYiwen yiîij ay yellanWayev d kemmini

Tettâayar iîijTessekreh i tizzya-s lemriTettâayar irrijTessa$ uvan irkelliAnwa ur tt-nettêemmilIîij d wayyur di sinNettat iman-is

Page 76: H. arbaoui. sophonisbe. ii

76

Me$res, 215 S.S.Ä

Tayri-m tewwi-yiHemmle$ am tagutTayri-m tesru-yiTessken-iyi lmut

Tayri-m d asennanNekk ul-iw êafiTayri-m d iberdanSsâerqen-iyi

Tayri-m ay telhaAy tess$er deg-iTayri-m ay ter$aAy d-teooa a ccwami

Tayri-m d ddunitNekk ur d-lule$ araTayri-m d targitUr nesgan ara

Tayri-m am lehwa-Nni tarqaqantUr as-faqe$ araBezge$ s tawant

Tayri-m d loennetKulci yella deg-sTayri-m d laxertD ajajiê n tmes

Page 77: H. arbaoui. sophonisbe. ii

77

Magu 215 S.S.Ä

Ma kfant-i tirgaYiwet-im ad tiliMa tegra tnafaËsu i kemminiFell-am ul yeêfaTesseêfa-t tayriFell-am ul yufaYufa i yettnadi

Ma kfan-i lehdurTtre$ tasusmiUla ma d lburLêeq-im ad yiliFell-am ul yeççurUr t-ilêiq yimiFell-am ul yeqqurUr t-telêiq tayri

Page 78: H. arbaoui. sophonisbe. ii

78

£uct 215 S.S.Ä

Yif-itt yivAnda ur tellivD kem i d itr i ur yewwi igenniD kem i d udem yugaren allenD kem ur d-nlul nekk $ile$ d kemminiD kem ur nemmut nekk $ile$ dayenniD kem ur neroi nekk $ile$ teroiv-iyiD kem ur nfut nekk $ile$ teooiv-iyiD kem ur âqile$ nekk $ile$ ssne$-kemD kem ur ssine$ nekk $ile$ ttu$-kem£ef udem n uglim-im teééu$...Teééu$...Ayen i mu semma$ nekk laterMaâni kra din...Yu$al ssin

Page 79: H. arbaoui. sophonisbe. ii

79

Yennayer 214 S.S.Ä

Nekk ôwi$ deg-m tavsaTeqqimev kanTbeddelv-iyiNekk ôwi$ deg-i tavsaQqime$ kan deg yiwet-nniNekk ôwi$ deg-ne$ tavsaAnwa ur nevsi araKkes-d ulad kemmini

Yu$al usefru d wayevSeg wasmi truêevD nekk d anadi fell-am

Ttargu$-kem tikwalTmeqqiv-d deg uzzalAlamma s wawalI la kwen-ferqe$Ttargu$-kem tikwalTmeqqiv-d deg wawalAlamma s wuzzal

I la kem-âeqle$

Page 80: H. arbaoui. sophonisbe. ii

80

Yebrir 214 S.S.Ä

Tikwal...Akken a kem-id-mmekti$Reggwle$ $ef meddenReggwle$ fell-asenWeêdi i tt$imi$Mi d-gri$ weêd-iMiga ad bdu$...Ad âerve$ ad d-îîfe$Udem-imSsut-imLheffa-mUlad rriêa-mUlacIttargu wayyur tafukt !Uêeq kra $-icerkenD kra $-iferqenUêeq ul-iw i d-iruêenA s-teffungev ad yu$alUêeq kra ifatenD kra d-yeqqimenUêeq afus i kem-ikettbenIttcerrig-ikem tikwalUêeq amayeg ufellaNecba di tmurt-aUêeq ass-en d wass-aAr ul-iw deg-m i t-mazal

Page 81: H. arbaoui. sophonisbe. ii

81

Yulyu 214 S.S.Ä

Ddunit ma tella tayevD kemminiIîij d win tifevXas ad yexsiYu$al lxiq d askikevMi ara kem-iwaliTegra-d tyerza n lka$evD kemmini

Targit ma tella tayevD kemminiTayri fell-am ay telmedSelmed-iyiTayri fell-am ay telqevSelqev-iyiTegra-d tyerza n lka$evD kemmini

Page 82: H. arbaoui. sophonisbe. ii

82

Tuber 214 S.S.Ä

Yal asefru d kemminiKemmini d asefru-ynuSsne$-kem tessnev-iyiAm tmes lakked usafuAss-a a m-ini$ semmeê-iyiFell-am awal ma ytedduUla ma êki$-d a tayriUr yeéri êed $ef wacu

Yal awal d kemminiKemmini d awal-inuTvaq ddunit yess-iYeb$a wul ad am-yeêkuD idlisen kan akkenniA m-n-iqqar kem ttaruXas ad ten-taruv a tayriUr yeéri êed $ef wacu

Yal adlis d kemminiKemmini d adlis-inuSsne$-kem tessnev-iyiAm lka$ev akked yemruAss-a a m-ini$ dayenniAwal fell-am ad yekfuXas ssusme$ a tayriUr yeéri êed $ef wacu

Page 83: H. arbaoui. sophonisbe. ii

83

Dujember 214 S.S.Ä

Anda teddivAnda d-tegrivAsmi tellivUlac ajeooig ur neftiêIfreê yiîij yettmerriê

Inîeq wul i kem-iccedhanD acu i yettmenniAhat d tayri-m t-irêanNe$ aha d kem mavi

Ahat d ass-nniSeg ussan i $-d-iqqimenAkka d asawenNekk yid-m...Tugi tayri !

Page 84: H. arbaoui. sophonisbe. ii

84

Yebrir 213 S.S.Ä

Rnan-d wussan $ef wiyavArmi ttu$ lexyal-inemYu$al wul-iw d asemmavIg yella akka i yrekkem

Tayri ad am-tt-mmle$D iv mi ara d-yesbeêAkken truê targitD$a kem tejbiv-d

Times tasusamtZi$ tewwev $er yi$esTâedda-d tagut£ile$ d kemmini

Ata-ya lexrifWi ara $-ikerrzenUlawen-nni-nne$D tayuga mmuten

Page 85: H. arbaoui. sophonisbe. ii

85

Yebrir 213 S.S.Ä

Amzun d kem i d-yusanTuriv i m-yehwanTenniv akka i di yi-ihwa

Amzun d kem i d-yusanTenîelv allen-iw deg wamanTiqit ur tt-ctaqe$ ara

Amzun d kem i d-yusanTleqvev akk itranItri ur yi-t-id-teooiv ara

Amzun d kem i d-yusanIvra wayen ivranTkemmlev ur d-teêbisev ara

Page 86: H. arbaoui. sophonisbe. ii

86

Magu 213 S.S.Ä

Ur yi-ittaooa araUgade$ ad d-gri$ weêd-iUr nemmu$ araYid-m ay u$e$ tanumiUr yi-ittaooa araAtta tmurt ata igenniBeîîu ulamek araA tin âzizen fell-i

Ur yi-ittaooa araFell-am ur sebbre$ teérivUr dmi$ araMaççi akkagi i di-tennivUr yi-ittaooa araAm tili-m i di-terrivYak u lli$ araA tayri-w anda ur telliv

Ur yi-ittaooa araAîas i d-nelêa akkenniUr d-mazal araMeêsub newwev dayenniUr yi-ittaooa araTeqqimev-iyi-d kemminiMa terniv turaAmek ara tevru yid-i

Page 87: H. arbaoui. sophonisbe. ii

87

Yulyu 213 S.S.Ä

èri$ a yi-teooevAm tmes iooa ddexxanDeg-i ur tecliâevAêaruq n win yer$an

èri$ a yi-teooevMaççi $ur-i i d-tettedduvImi yi-d-temlalevTenniv-as ad testeâfuv

èri$ a yi-teooevAd d-gri$ nekk d wul-iwAm wasmi d-tewvevI d-izaden d lemêayen-iw

èri$ a yi-teooevKem âziz lweqt-inemKker ma ad truêevSemmeê-iyi ma âeîle$-kem

Page 88: H. arbaoui. sophonisbe. ii

88

Nunember 213 S.S.Ä

D ul-iw i kem-id-yemmektanD ul-iw maççi d nekkiniXas akka âeddan wussanR $ur-i amzun d ivelli

R $ur-i amzun d ivelliAsmi nettdukul akkenCfi$-as tenniv-iyiAla lmut i $-izemrenTaggara teooiv-iyiD ulac i a$-iferqen

D ulac i a$-iferqenAnida-ten lehdur-imInzef wul i kem-iêemmlenTessenzef-it l$iba-yimÖwi$ akessar d usawenÖwi$-tent di loerra-yim

Page 89: H. arbaoui. sophonisbe. ii

89

Furar 212 S.S.Ä

Yu$al-iyi-d wul fell-amYu$al yi$es d agergisYu$al lqut d aréagan

Kem baqi ur d-tu$alev

Yu$al-iyi-d wul fell-amYu$al yeéri-w s imeîîi-sU$alen idammen d aman

Kem baqi ur d-tu$alev

Yu$al-iyi-d wul fell-amYu$al yixf-iw am yilisYu$al wul-iw d i$essan

Kem baqi ur d-tu$alev

Yu$al-iyi-d wul fell-amYu$al kulci s amviq-isYu$al leêrir d asennan

Kem baqi ur d-tu$alev

Page 90: H. arbaoui. sophonisbe. ii

90

Yebrir 212 S.S.Ä

Tenniv ma txemmev asefruLlan wid ara yxemmen kterFell-i ma truv abanduLlan wid ara yrun lebêerAkka i d nekk i d tayri-inuAr lehdur wi ib$un yehder

Asmi nemlal ay éri$Ay éri$ ur tektibevD leb$i kan ay s-ddi$I wul-iw yugin tayevAss-a nekk yid-m ar s-ini$Rwu rray-ik tuklalev

èri$ teb$iv ad truêevXas ruê ulac n u$ilifD lêeq-im ad textirevGar teslent d wes$ersifReggwle$ la yi-d-teîîafarevI s-tenna ccetwa i lexrif

Page 91: H. arbaoui. sophonisbe. ii

91

Menna$-am lehna n kullasMenna$ ad tafev iman-imA wer txaqev ula yiwwasSiwa zzhu di ddunit-imFell-am ul-iw d aâessasYerwu-tent deg umviq-im

Ur am-qqare$ ad tnedmevAhat ur tevlimev araAhat si lhem tmenâevAhat ur am-laqe$ araLxir ara yi-terrevTtu-yi ur yi-d-ttmekti ara

Page 92: H. arbaoui. sophonisbe. ii

92

£uct 212 S.S.Ä

Ttu$-am udem-im amek-itTtu$-t a m-neqqarTtu$-t a tayri mel-iyi-tFekker-iyi-d meqqarDli$ $ef ul-iw ufi$-tYuli-t u$ebbarUfi$ a$ebbar yuli-tYu$al d a$urar

Dli$ $ef ul-iw ufi$-tTemdel-as tewwurtAnnect-a deg-s ulac-itIsfillit i lmutSani s-tu$alev a ddunitD wasmi ittkuffutKra din yekka am targitYufrar am tagut

Ddunit d tizzaTizi-m a tayri tâeddaA ruê di lehnaTanfev i kra nesâedda

Page 93: H. arbaoui. sophonisbe. ii

93

Tuber 212 S.S.Ä

Deg sin i tt-nebdaGri$-d weêd-iUr s-zmire$ araU$al-d a tayri

U$al-d a tayriUma di tnafaLeâmer yettâeddiD acu nesâedda

Deg sin i tt-nebnaAéru $ef wayevUr tfuk araAsmi tt-thuddev

Asmi tt-thuddevD acu yi-d-yegranGran-i-d wussanLukan ad teérev

Deg sin i tt-neééaZi$ kem ad truêevCfi$ am wass-aAsmi tt-tqelâev

Asmi tt-tqelâevTenniv yehwa-yièéi$-tt i wayevMaççi i keççini

Page 94: H. arbaoui. sophonisbe. ii

94

Deg sin i tt-nuraWeêd-m i tt-te$rivTekkiv di tme$raN wasmi tt-ten$iv

N wasmi tt-ten$ivNekk ur ttu$ araNekk ur kki$ ara

Weêd-m i tt-tekfiv

Page 95: H. arbaoui. sophonisbe. ii

95

Yennayer 211 S.S.Ä

Ur mazal araAd hedre$ fell-amTu$ac isefraYak tewwiv ayla-mTayri dayenniTâedda nnuba-mIîij mi ye$liRnu-t $er îîlam

Tbeddel twerqetIbeddel lawanIvelli d timesAss-a d ddexxanTayri dayenniOoan-i wussanTimes mi texsiRnu-tt $er waman

Äedda$-d i tizi-mAql-i $ef tayevTekfa ddula-yimXas ad d-tu$alevTayri dayenniXas ruê ad truêevAwal mi yewwiRnu-t $er lka$ev

Page 96: H. arbaoui. sophonisbe. ii

96

Furar 211 S.S.Ä

S kra n tin wala$A kem-id-mmekti$Zi$ s kra nuda$D kem i ttnadi$Armi i am-âedda$I kem-id-ttmenni$

Amek akken turaUr d-teooiv deg-iRuê a lemêibbaGgulle$ ass-nniNekk yid-m alammaTefreq-a$ tayri

Ma cbi$ imelliTecbiv afareéTesâeb tdukliAlamma nerreé

Page 97: H. arbaoui. sophonisbe. ii

97

Magu 211 S.S.Ä

Qqiment-i-d tebratin-imD awal-im mi ara yeîîesD acu d-rebêe$ di later-imSiwa a$bel-iw weêd-s

Yeqqim-iyi-d lexyal-imLa tettawi$ d amwanesKra iruê kra yeqqimAm yi$ed deffir tmes

Teqqim-iyi-d targit-imTtu$ale$-d $er $ur-sTeqqim-iyi-d tayri-yimLa leqme$ deg tara-ynes

Teqqim-iyi-d teqsivt-imA tin iketben tekkesIqqim-iyi-d waîîan-imNekk saêe$-as-d d ayla-ynes

Page 98: H. arbaoui. sophonisbe. ii

98

Tuber 211 S.S.Ä

Mazal-iyi ttqellibe$Fell-am ahat a kem-aâu$Nuda$ a kem-id-mlile$Ula di tirga ttargu$Nuda$ armi dayen uyse$Zzi$-d i l$iba-m ttru$

Ib$a wul a kem-immeslayIzlu-yam-d akk imetmanMazal-t a kem-id-ittmektayYusa-d am win yenne$nanWiyyam lweqt ittâeddayDi leâmer d acu i yellan

Ma la yi-d-tsellev err-iyi-dAxi ini-yi-d henni-yiMa ur teskiddibev ini-yi-dMelmi ara d-tezziv $ur-iKem truêev nekk gri$-dAm ureqqas ma ytezzi

Ivelli bedde$ i umkanI umkan deg i kem-ssne$D abrid kan i di yi-ifkanNni$-as ar t-id-ddehme$Rri$-d ul-iw d iceqfanAm lkas i as-serrêe$

Page 99: H. arbaoui. sophonisbe. ii

99

Ufi$-n akken nett$imiMazal later-im $ef teéraSanda valle$ d kemminiLexyal-im ala nettaYa êesra ay ussan-nniAmzun ur âeddan ara

Am teméi i d-tessawvevAm nettat i di-teooivAm ifeîîiwej i tnesrevUr éri$ ansi tekkivèri$ ala akken truêevMaççi d lêal ad d-tezziv

Anwa ara steqsi$ fell-amWi ara yi-d-yawin lexbar-imAm win ittnadin i îîlamIcâel allen-is ne$ yeqqimTeqqim-iy-id l$iba-mA tt-rwu$ deg umviq-im

Menna$ a wi i kem-id-yerranXersum d lhedda n lâaliIêreq wul i kem-iccedhanIttru la kem-id-yettmektiÄyan ttâeddin wussanLemêibba-m tugi ad tâeddi

Yuyes wul ad s-d-tu$alevYu$al iserreê i wawalIttu seg wasmi t$abevAd yayes ume$bun d uzzalÄni s ayyur i truêevYevêa-d ibâed-am lêal

Page 100: H. arbaoui. sophonisbe. ii

100

Yennayer 210 S.S.Ä

Vegre$ afus-iw $er îîlamAnida-kemA yewwet-d wul-iw fell-amUlac-ikem

F yimîîi ttnusu$Ttargu$ ttru$Ttru$ la ttnadi$Anida telliv

Aql-iyi xaqe$Meêsub mmute$Aql-iyi ttlawi$Ayen di-d teooiv

Ttdekkire$ isem-imTefée$ di tayri-mËerqe$ i m-nni$Anida teddiv

Tasusmi lheffatAla ul-iw yekkatLa kem-id-ttmekti$Anida d-tegriv

Page 101: H. arbaoui. sophonisbe. ii

101

Me$res 210 S.S.Ä

Tiydert n teméinF i zzint twevfinZzi$-d i tili-m !

Taxxamt n uârusI$san n ufeqqusTtawi$ tayri-m !

Aql-a$ di yebrirMeskwer yettdeggirCcedha$ udem-im !

Azger yesrugmutAwi-yi-d tatutWagi d lexyal-im !

Uraw n tirgaAr temmed tnafaWagi d ssut-im !

Jjiê afriwenAy iberriqenTvul l$iba-m !

Page 102: H. arbaoui. sophonisbe. ii

102

Page 103: H. arbaoui. sophonisbe. ii

103

Tarugezt taruddirt3

Ilul ass n 25 di tuber 1968 di t$iwant n Ccerfa (Tubiret). ËusinÄerbawi d amedyaz. Ittekka deg waîas n tfaskiwin n tmedyaztanida yewwi arrazen, am tfaska ta$elnawt n tmedyazt Si MuêendUmêend, i d-yellan deg unebdu n 1989 di Äin n lêemmam lakkedtfaska n tmedyazt n Bgayet anida d-yella d inebgi n lêerma. Amwakken i d-yella di$en d inebgi, i ssnat n tikal, n tedwilt “Imru dUsefru” n Rabeê Gerruj di Rradyu tis ssnat. Di Decembre 2004,yessufe$-d adlis-is amenzu (Sophonisbe, tadyant tudyizt) s ufus n

Usqamu Unnig n Timmuz$a.

3 Notice biographique.